Historisch Archief 1877-1940
No. T48
DB AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
spoedig, omdat zij met de werkelijkheid
gl«chtB in een zeer oppervlakkig verband staan;
de toestanden, de intrige, de karakters, zij zijn
alle fantasie; alleen het motief, de liefde, is waar
en waar voor ons en allen voor en na ons. Bataille
de dames voert terug tot Marivaux; de
18deeettwsche blijspeldichter is de grootmeester in het
analyseeren van de liefde of verliefdheden van
comtcsseg en marquises. weinigen kenden, als hij
les sentiers du coewr humain;" ook hem -waren
verkleedingen, minnaars in het knechtenpak,
groote dames als soubrettes, dierbaar. Wat
mij in de vertolking vooral trof was het beval
lige, kieschö, sierlijke. Mevrouw Van Eijsden
Vink was in houding en gebaren, ook in kleinig
heden, bij voorbeeld het geestig spelen met den
waaier, op en top de groote dame, die zij moest
voorstellen. In den grooten solo in het eerste bedrijf
gaf zij een meesterstukje van geest en coqiietterie.
Juffrouw Klein (Léonie) beviel mij niet zoo goed
als in Aleid. Ik vrees dat zij te veel op haar
jeugd en uiterlijk vertrouwt; haar spel had fijner,
dieper, uitgewerkter kunnen zijn; ook wijde zij
bijzondere aandacht aan haar stem: wat klonk
deze herhaaldelijk scherp en schril. De derde
hoofdrol, die van den tegelijk latten en dapperen
Grignon was bij den heer De Vrioa in uitstekende
handen; hij was onweerstaanbaar komisch: jammer
dat hij zich in het negende tooneel, waarin hij
zy'n karakter verklaart, even vergiste; ook had
hy misschien iets meer grand seigneur kunnen zijn.
H. J. M.
MUZIEK IN DE HOOFDSTAD.
De kleine zaal van liet Concert gebouw was bij
de opening van de soiré.;s voor kamermuziek ge
heel gevuld, hetgeen ten bewijze kan strekken
dat de belangstelling in dezen kunstvorm meer eu
meer bij liet n.uzikale publiek te dezer slede zich
openbaart.
De kunstenaars die ik in mijn vorig artikel
noemde, voerden het Trio opus 'j',) in Bes <rr. t.
van Schubert, benevens liet Kwintet opus 'U iu
F. kl. t. van Brahms uit.
Wie wordt bij liet liooren van dit, sclioone trio
niet met weemoed herinnerd aan deu zoo
vruchtbaren en jong gestorven componist, die vaak ou
der de ongunstigste omstandigheden zijne mees
terwerken schiep.
Bovengenoemd trio, door Schumaim op gelijke
lijn gesteld met, Becthoven's B-dur trio, behoeft
door mij wezenlijk niet meer ingeleid te worden.
Het heeft zich in de harten van alle ware
muziekvrienden eeu duurzame plaats verworven.
Brahms' klavier kwintet dateert van het jaar
1865 en gold (vóór het verschijnen vau liet nieuwe
strijk kwintet van dezen componist) als ziju schoon
ste werk op dit gebied. Dit hoeft, den componist
aanleiding gegeven het kwintet iu het jaar 1S72
voor twee klavieren te bewerken onder' den titel
van Sonate fiïr zwei Pianot'orle." Deze zetting i
heeft echter alleen waarde voor dengecn die liet !
oorspronkelijk werk rocds kent. daar de
kleurschakeeringen en vele, détails bij dit arrangement
natuurlijk verloren ziju gegaan.
Aan de uitvoering van liet Trio van Scliubert |
lag eene zeer muzikale opvatting ten grondslag:
vooral in liet Andante eu Scherzo moet de uit
voering zeer geroemd worden, hoewel ik niet 111:15 t
verzwijgen dat op alle plaateen uog niet, de rechte
eenheid iu zamenspel verkregen was. Ik twijfel
echter niet of dit zal bij volgende uitvoeringen
door langer zamenwerking vau zelf verdwijnen.
De heer Ilöntgen, die iu alle werken de klavier- j
partij vervulde, heeft, door zijn sclioone opvatting
en voordracht mijn hart weer gewonnen, terwijl
ik in liet bijzonder den heer Hosmans hulde moet,
brengen voor de wijze waarop hij zijne zeer
moeielijke en lang niet, altijd practische violoucel-partij j
in dit Trio vervulde. j
In de voordracht vau het, Kwintet heersclttc j
meer eenheid eu warmte. In het eerste deel was
reeds veel schoous te ontdekken. Vooral de wijze
. waarop de vijf heeren de contrasten deden uitko
men frappeerde mij zeer. De moeielijke figuren in i
het Scherzo werden zeer schoon uitgevoerd. (Hierbij i
een hartelijk bravo voor deu heer Hofmeester.) De
met vuur, gloed en zekerheid vertolkte Finale be- j
sloot dit concert op waardige wijze. Ik eindig dus
over de ensemble-nummers met de beste
verwachtinaen voov de volgende soiréos.
Nog blijft mij over de voordrachten vau den lieer !
Messchaert te bespreken. i
Ik spreek voorzeker iu den gcesl vau allen die [
tegeuwoordig waren, wanneer ik verklaar van die '
voordrachten zouder voorbehoud te hebben geno- |
ten. Hadden de liederen die ieder kent, zooals: j
Interme::o, Wid Icst/esfrriïch, l)in S'.///?, Moi/rtiit'r/if en l
Frii/tlit/ysi/achl het meeste succes, zoo moet ik ook l
vooral vau mijn ingenomenheid met de vertolking
va,n de andere liederen mei ling maken. Vooral )
Auf einer Jiurq, Kitieüclit eu lui Wuiln hebben mij
bijzonder getroffen. Al deze liederen gaven het
schoonste bewijs niet alleen vau het meesterschap
in het gebruik vini de stem, doch ook vau de ar
tistieke begaafdheid vau deu zanger.
Ik behoef slechts te herinneren nu't hoeveel
zelfbedwang de lieer Messchaert, na het
har!<toehtolijke: Widilexf/espfüch, de liederen: Dl' S'illr en
Moudnacltl, zong. Vreesde ik eerst dat het laatste
lied voor eeue basstcm minder kou voldoen, de
heer Messchaert heeft mij volkomen van het \
tegendeel overtuigd. j
Dat de begeleiding bij zulke liederen van het
hoogste belang is, eu dat die bij den heer Kunt- '
g-cu iu de beste handen was, vermeld ik ten i
slotte.
Thans blijven mij uog een paar opcravoorstelliu- t
gen te vermelden over. j
Bij de Trausche Opera waren Mlle. Lcruux !
(Valentiue) eu Mlle. Sibeus (Margucrite de j
Valois) iu L''s lliifjtii'H'Jx de heldinnen, van tl;1 u |
avond. Eerstgenoemde danu heeft, hoewel /ij bij i
ieder rustpunt door zware hoestbuien i;vk\vehl i
werd, onbegrijpelijker wij/c hare partij tot het
laatst toe met zekerheid en gloed vertolkt, terwijl i
haar spel, vooral iu de viert!;- a c'c. vuu '?'route
dramatische kracht was.
Ook Mlle. Sibens is ecu colorat.iiuivangeros. die
zekerheid aan goede voordracht p'iart en ook iu
de declamatie vau de recitatieven blijk gaf vau !
intelligentie eu juiste op', atting. j
i
Het overige van de voorstelling heeft mij min
der voldaan. Dat de heer Cottet (Raoul) bij
voortduring (vooral iu de hoogte) te laag zongen
dus waarschijnlijk niet, bij stem was, kwam de
voorstelling niet teu goede, terwijl de geheele
eerste acte Onvoldoende marcheerde. Ik wil dus
thans niet, iu verdere bijzonderheden treden
(ook het orkest was op vele plaatsen onvoldoende,
terwijl de groote scène in de vierde acte thans
niets geen indruk maakte) en hoop, dat de vol
gende opvoeringen heter voorbereid mogen blijken,
opdat de goede indruk vau de vroegere opvoe
ringen bestendigd blijve.
Van de Duitsche Opera sprekende, wil ik mij
bepalen tot, een woord van warme hulde voor de
wijze waarop Mevr. Sonntag-Uhl de, Norma ver
tolkt heeft. Zij staat als dramatische kunstenares
zeer hoog eu ik acht, het mijn plicht bij liet vele,
ongunstige dat ik vau dat gezelschap heb moeten
zegeen, aan haar buitengewoon dramatisch talent
en aan den dcgelijken zang van den bariton, den
heer Schuegraf, recht, te docu wedervaren.
De vereeniging tot, bevorderinet vau Ned. dra
matische muziek heeft, van II. M. de
KoninginRegentes de toezegging van H. M.'s Hooge Be
scherming ontvansion'. Ik behoef niet te verzekeren
dat de/e Vorstelijke stcuu voor de Ned. Opera
van veel gewicht kau zijn.
Het zal natuurlijk de dramatische vereeraging
moed geven met, kracht iu het belang van dit stre
ven voort, te gaan, terwijl de Hooge Bescherming
en verder de steun van de werkelijke vrienden
vau de Ned. Opera de commissie misschien in
staat, zal stellen bcurzcu te stichten voor de op
leiding vau aanstaande zangeressen eu zangers
voor de Ned. Opera.
Op die wijze kan zij iu vereeniging met liet
Bestuur van het Conservatorium alhier (dat reeds
eene dramatische klasse oprichtte) eeu toestand
voorbereiden die voor de bloei van deu Ned. Opera
onontbeerlijk is, u.l. dat, in de Opera zooveel mo
gelijk alleen artisten optreden die vooraf liet,
noodige geleerd hebben, is er eenmaal mecv keu/.c.
dan is het ook minder mocielijk alle partijen goed
te bezetten.
Voor de Ned. Opera is dit punt op het
oogonblik het allergcwichtigste. Hot is mij aangenaam
dat ik cenigon grond meen te hebben, om te hope»,
dat de- commissie van plan is haar taak ook in
die richting op to vatten.
VAX Mii.ufiiix.
MU7.1 KALE KK1T1EKEN.
N-iar ouden Trant op nieuwe "\\ijze. Vijf liede
reu 1) voor eene zangstem mot pianobcgcleidinc :
woorden van. Dr. J. l', lieve, muziek vau Dr. E.
D. Pijzel.
Bovengenoemd bundeltje, is thans aan de beurt.
Deze vijf liederen dragen tot, titels: J,'* i!o;i'H,
Trififlleit-Uiii/, Hoc kunt //ij sln)ie.nt -if:iji> en
l'itvlir'f//'».
Hoewel deze uitgave eeue t.woedo uitgave is,
acht ik deze ter aankondiging wenschelijk,
lo. omdat. d<- twee laatste liederen er thans aan
toegevoegd zijn 011 2o. omdat, het gehalte van
dezen bundel eeue bespreking alleszins verdient.
Met, 'groot geuocge.il heb ik er dau ook (voor het,
eerst) mede kennis gemaakt, leder lied drukt de
stemming- vau het gedicht zeer gelukkig uit. Ik
vond liet eiscnaardig karakter van Dr. lieve's ge
dichten iu deze muziek terug.
Wat mij vooral behaagt, is dat, zij alle pr<:tc,i;tic
missen. Zij zijn vloeiend on natuurlijk gedacht en
daarbij eenvoudig en degelijk bewerkt. Bij de be
geleiding vindt men overal mclodieuse en afwisse
lende basgangcn, terwijl ik de stemvoering in do
overige partijen iu de begeleiding eveneens zeer
moet prij/.eu.
Het eerste lied is ecu min of meer zonderling
gedicht, en geeft deu componist a'ecn gemakkelijke
taak. lederen keer wordt de gcdaelitengang
afgcbrokcn. Het, eerste be^eletdingstiirnur vormt bi] do
muziek den schakel die de frases aan elkander ver
bindt.
Hot, Vooglon-lied dat, mot, oen vraag eindigt,
vindt ook iu do begeleiding do oplossing niet. liet
is blijkbaar de bedoclins1 vau don componist, dat
No. 3 zicli hier onmiddellijk hij aan moet sluiten,
daar hot slotaecoord (dominant) van No. -2 den
zanger tevens in deu volgenden toonaard breun't.
No. .'i, bijna geheel iu mineur-toonaard gehouden,
is m. i. eveneens schoon opgevat. Wol had liet
middengedeelte : l'.i'ii /xiful/'-illi: uiiii/i'xi'lii),/ reeds iu
(ene verwante majeur-toouaard kunnen voorkomen,
doch dau zou do verrassing van hot, slotgedeelte
in nnjcur: Dun :r,n ]ift n r, -/y/r-r, ?,/,-<'/// min of meer
verzwakt zijn. Dit lied loont zich voor verschil
lende opvattingen eu had ook geheel in
mnjeiirtoouaan! opgevat kunnen worden, doch ik kau uin
we] met deze opvattint;' vereeniü'eu omdat het,
lichte eu bewegelijke van het motief iu de bege
leiding oen klagend karakter uitsluit.
No. -l is geheel in den onderen vo'.kstoou
gocompovieerd, ttT\yi|l de begeleiding do melodie iu
vierstemmige liciroloidiu'j; tre.hccl volirt. Dit, lied,
benevens hot laatste, zal als slotlied op ecu concert
steeds prooien bijval vinden.
Zooals ik zoidc, onderscheiden zich do liederen
behalve door rijke melodische vinding, ook door
zorgvuldige eu natuurlijk bewerkte beu'eleidingeu,
(lic ncru'cns groote moeilijkheden opleveren, het
geen do versprcidiim' van de liederen zeer
l;ovonlort.
De/e componist beweegt, zich. e'c;laolil il'.' a;:n de
spreuk : \r !u,-'-i',ix iininl. /,«/,',? //<A'«/, bijna uit
sluitend in den liodvorm. Dat hij daarin uilcr-t
gelukkig is e'esj;cie'.|( ijc\\ ijzen deze en zijne vroe
gere bundels. die dooi' vele zangeressen en /.anevrs
gaarne worden gezonden.
Do dcclauntic is overal /(-er j'iist. De uitgave
is eveneens /.oer <j.'<)eil vciv.orL'd. Alleen op p'iU'. !
maat 20 stuitte ik oo eene onjnisl heul, die ik aan
een drukfout moot toeschrijven, daar hot. do
cenr.ro is die in hei evheele werkje voorkomt.
In de bas icunelijk moet, nf de 1 \\eede / een oc
taaf verlaagd word-.-n, f de volgend'1 <l moot iu
hot klein ooia'if vorv.'illon.
Mniro dil bundeltje 'm \eler handen komen.
VAN Aln.i.h.i.N.
AANTEEKENINGEN SCHILDERKUNST.
Omtrent de Arti-tentoonstelling werd bier gemeld
dat van de voorname Hagenaars alleen Jacob
Maris vertegenwoordigd is. Dit ten onrechte, want
ook Willem Maris exposeert er.
Van de jongere Hagenaars die niet inzonden zijn
er verscheidene geen lid van Arti.
Mij waren eenige schilderijen bekend uit
Bosboom's lateren tijd, die me onbegrijpelijk veel
minder geleken dan Bosboom's ander werk uit
die periode. Bij navraag nu kwam ik onlangs tot
kennis van de bizonderheden omtrent hun oor
sprong, die hier verleden week werden medege
deeld. De door mij bedoelde schilderijen waren
geteekend J. B. Maar nu schijnt bet dat sommige
der werken die op de vermelde wijze ontstaan
zijn, voluit J. Bosboom zijn geteekend. Of die
nu mooier zijn dan de mij bekende weet ik niet,
maar een onzer eerste knnstkoopers schrijft mij daar
omtrent nog het volgende, dat ik tot vollediger
begrip van de zaak, geheel wil afschrijven:
Vergun mij u eene nadere mededeeling te
doen omtrent sommige in omloop zijnde werken
van Bosboom, waarvan ge in het Weekblad van 11.
Zondag melding maakt. Niet alleen dat Bosboom
meestal de motieven en de hoofdlijnen voor die
schilderijen aangaf, maar zeer dikwijls werd het
f/eJieele schilderij door hem overgeschilderd en
de stoffage was dikwijls geheel van zijne band.
Kenigeii zijn daardoor zoo geheel of bijna geheel
Bosboom" geworden dat bij tlie voluit J.
Bosboorn" teekends». Hij beschouwde ze in die mate
als zijn werk, dat hij het niet altijd goed opnam,
als ik aan aspirant-koopers de geschiedenis van
die schilderijen vertelde. Die openhartigheid
vond hij onnoodig: door zijne handteekening was
ik, meende bij. gedekt. Ik voor mij echter
vertelde de geschiedenis liever zelf en van te voren,
dan dat de koopers haar eerst later van anderen
vernamen.
Op de a.s. Bosboom tentoonstelling in Pulchri
zullen, hoop ik, enkele van die schilderijen
worden ingezonden en aangenomen; ge zult dan
zien dat Bosboom aan wat zij zijn een zeer groot
aandeel had."
De iirma Boerner te Leipzig houdt den 12den
Novembpr en volgende dagen een prenteiuuictie,
belangrijk vooral om de vele prenten van Dürer,
Rembraiult, Ostade en Chodowiecki. die er zullen
worden verkocht. Overal waar in het buitenland
werk van R>;mbrandt verkocht wordt, moest men
de Hollanders vinden om het naar bun land terug
te halen. Maar naast hot Ryks-prentenkahinet
cri de Tcijler-collcctie vindt men tegenwoordig in
Holland niet meer dan een enkelen serieuzen
Kembrandt-verzamelaar.
De auotiVs gaan weer komen.
Op <; October wordt in het locaal Pictura te !
Amsterdam een verzameling oude kunst geveild, i
toebehoord hebbend aan den kunstkooper lïoelofs j
Tbijssen. De catalogus noemt van de beste namen,
maar dit zesjt nog niet veel omilat zooals men
weet in weinig zaken zulke stoutheden bedreven
worden als in bot toeschrijven van oude schilderijen. !
WP hebben dus nog nader te zien. ]
Twee dagen later houdt: de firma Hoos
verkooping eveneens van een collectie oude kunst; na
latenschappen Fels uit Arnhem, Verschuur uit
Dalfsen en Scheibier uit Antwerpen. De catalo- ?
gus g e e ft eveneens mooie namen genoeg.
Don 24sN»n November veilt de tirma KOOS de i
collectie D. K: Hollandsche en vreemde schilde- l
rijeu vau dezen tijd '
'
Naar ik verneem bestaat bij het Haarleiasche j
kiinstgnzelsc.hap Kunst zij ons doel" het plan [
binnenkort een tentoonstelling van schilderijen te j
houden. Van Mauve, die oerelid der Maatschappij j
geweest is, zou rnon ook trachten er wat werk bij ]
elkaar te krijgen. Kr is tot heilon in de stad j
van Hals geen schilderijententoonstelling van belang l
geweest. |
Hot genootschap Pulchri Studio zal dozen win- '
ter o. a. een kunstbeschouwing geven van
teekeningen door Vincent van Gogh.
Zoo zal men in den I laag ten minste in de ;
gelegenheid zijn eens wat te zien van dezen
schilder, die met een groote liguur voorvast dit
gemeen heeft dat de opinies over hom buiten
gemeen verschillen. !
De eolIecfÏR scbilderij^n door do leilen van i
Pulchri Studio tor verloting bijeengebracht tot l
steun van bun woilu ve,ifonds, werd door dun |
llaagschen kunstkoopor Van der liicscn in d3 j
Molenstraat te 's lli^e voor twaalfduizend gulden
uit de hand aangekocht. l
Dat de Ilolhmlscho sohildorijon-collccti'! op do
dezer dagen sluitende Mirichcncr tentoonstelling,
hoewel zeer goed van gehalte, door de plaatsing
slecht tot baar recht kwam, werd reeds op moer
dan ecu plaats gezegd.
Men schrijft mij nu nog u't Munoheu;
Ongelukkig xijn do Hollanders in een voel te
groote zaal geplaatst, wat vooral schaadt aan do
stukken vau Isr-iöls, die men bijna niet herkent.
Alleen .lacob M iris boudt bet uit en ook
Broitnor hooft cou mo-.iie expositie. MMI hoeft reeds
met hot comité' overlngd do Hollanders oen vol
gend jaar te plaatsen in oen vortrok dat moor in
overeenkomst is met het intieme karakter vau
hunne kunst.''
Onlangs sprak ik mot iemand die een jaar of
zes. zeven buitenslands gewoond had, on daar
minder iu de gelegenheid geweest was oia op de
hoogte van don stantl vau zaken thuis te blijven, l
Hij zoide mij. teru.wekotiien, gctrolfon te ziju door
wat er in dien tijd veranderd was. Hij vond meer
opgewektheid ouder do jonge artisten. moer
beiaiigstelün^ bij het publiek, meer oordooi ook bij :
d') kritiek. KM va'i dit laatste is zeker wel iets l
aan. Mits men in aanmerking neme dat de dag
bladkritiek naar haren aard iets is wat per slot
niet geheel goed zijn kan, iets eigenlijk in vele
opzichten als een noodwendig kwaad, kan men
tot de erkenning komen dat het met een deel
dier kritiek in den Uatsten tijd toch al schap
pelijk gesteld is. Terwijl vroeger de critici lie
den plachten te zijn die in ontwikkeling opval
lend weinig stonden boven de massa, en zoo on
geveer met het publiek moe den treurigaa strijd
streden tegen al wat daar aristocratisch was in
de kunst van den tij l, vindt man er tegen
woordig verscheidene onder, die in ieder geval ia
artistieke beschaving ver de mserjeren zij i van
het gros hunner lezers. Wanneer m in dan
dagbladcriticus wil nomen a's don mxi die eanvoudig
het publiek over deu aard van verschillende kunst
heeft voor te lichten, dan heelt men er tegenwoordig
bij ons die aan zulken eisch zeer wel voldoen. Tegen
de vooroordeelcn van het publiek althans nemen
zij het op voor de vrijheid van werkelijke kunst.
Zoo vond ik, met name, verleden Zondag in de
-Ar. Itott. Ct van haar nieuwen medewerker een
zuiver explicatief artikel over Toorop die te Rot
terdam bij Oldenzeel een tentoonstelling geeft van
zijn werk, en, of men nu van Toorop's kunst
verder houdt of niet, het bedoelde artikel kan als
een van burgerlijke kunstbegrippen zeldzaam onaf.
hankelijke uiting in een onzer invloedrijkste bla
den, als een gebeurtenis werden aangemerkt.
Al is men er overigens niet naar, van kunstkritiek
zoo gauw te vinden dat zij is wat zij zijn kon,
men mag zich in een verrassing zoo wel eens
verheugen.
24 Oct. '91. V.
EEN PASSIE. *)
Ik heb een prettigen dag gehad, want ik heb
weer eens een goed boek gelezen, in 't Hollandsen.
Gelezon heb ik Ken Passie" van Vosmeer de
Spie CWagenvoort) en fmch vau de lezing wil
ik er iets van zeggen.
Als ik tegenwoordig Kunst wil hebben, dan
moet ik lezen romans in 't Fransch, Engelsen,
Russisch, en als ik van mijn eigen taal wil ge
nieten, dan heb ik alleen de Nieuwe Gids en
Couperus on Van Groeningen; daar buiten is
niets voor mij. Maar geschreven wordt er, mijn
hemel, stapels, bergen van klodderproza, allemaal
oud slcurwerk, een onooglijke nabloeiïng van iets,
dat ik mij niet herinner ooit mooi te hebben ge
vonden. Ik heb altijd zoo heeleinaal buiten dat
soort van mooi" gestaan, dat niet eens het idee
ooit bij mij opkomt om die boeken van tegen
woordig open te slaan. Je hebt dan ook een
vriend noodig om j; te waarschuwen als er iets
is uitgekomen, dat de moeite waard is, die je
een bepaald boek aanwijst en je don schrijver
noemt, want het lust raij niet om op al dat ignobel
gcschrijt onder mij te letten. En zo hebben mij
gezegd: lees E::n Passie" van Wagenvoort, en
ik heb 't vlalelijlc gedaan, gedaan met een ge
nieting, waarover ik blij bon, want ik heb gezien,
dat er weer wat moois vau mijn mooi ge
schreven is in mijn taal.
Nu ben ik nog volstrekt niet anthousiast, want
er ontbreekt nog to veel aan mijn gor.ot om mij
opgewonden te voelen, en te zoeken naar hooge,
starre woorden van een brutale zekerheid, dat
hjt voornaam, cxkios mooi is, en dat ik iedereen
mijn niet te weerspreken overtuiging zoo
plompweg zeggen durf.
Wagenvoort's Passie" is eeu boek zooals ik
dacht, dat 't wezen zou. Want ik zie de i ieuwe
kunst van Loden als iets bizondors aan, of liever
als iets, waarmee iets bizonders gebeurd is.
Gomakkelijksbalve zal ik maar spreken van do Xieuioe
G«1<-kunst (on daar versta alles en ullon onder,
die tegenwoordig kunst kunnen maken, Couperus
ook, en Van Groeningen ook. en Josephine Giese
ook, die dien kant op won, maar weer ineen is ge
zakt), en die beweging van 1885 heeft geen
voorloopers gehad, want uucb Multatuli, noch Einants
begrepen, waar 't naartoe wilde en gaan zou.
De Nietiicc-Uiiln-kunat stond ineens, waar ze
wezen wou, ineens boel hoog, ineens op een soort
van hoogtepunt; en artiesten als Van Dcyssel en
Van Iv.ideu on Verwoy waren meesters tnet den
dag, en wekten onmiddellijk op tot aansluiting,
tot imitatie.
Dat is gebeurd; en toen ik dat heb aangezien,
was 't ai zeker bij mij, dat als er nu weer nieuwe,
jonge artiesten kwamen, men dadelijk die
Niaiivc(ïidu invloed ia bon zou zien, dat imn in hm
werk zou lozen tlo, intl'ienceerlng van proza o^
poëzie vau Van IVyssel of Vcrwey. Ik goloot niet
aan de waarschijnlijkheid, dat er uinncii de eerste
vijf ol tien jaar oen heel groot artiest naast hen
zal komen.
Van bon is dus ineens imitatie-opwekking,
schoolvoniiing uitgegaan; niou vindt bun kunst
terug in h.st werk vau eenige lateren. Ook in
den roman van Wagenvoort; dat moest bijna, dat
kon baast niet anders.
En nu is 't m;j r.iet moeilijk boel kort te
zesgou wat Wagenvoort is, wat hij kau, hoc hij ge
werkt hooft.
Wagenvoort is cou artiest; hij beeft tempera
ment. Ook hij heeft don hoclon santenkraam van
mooi vcrklaanlüschrijvers gelezen, evenals wij,
«lic bom vijf jaar zijn vóór geweest. Nu is dio
boel ook iu zijn hoofd gekomen, en bij begreep,
dat 'i leolijk was. Maar voordat hij zelf is gaan
werken on dit is oen voordeeltje geweest, dat
bij boven ons heeft voor gehad, heelt hij de
nieuwe litteratuur dor laatste vijf jaren in zich
kunnen opnamen; deze beeft hciu wol. machtig
gcïiiijirossioiioord, on hij hseit hot goede vau een
gedeelte baror techniek, van hare
kunsthartstochtelijkheden geapprecieerd.
Toen bij dus nu zelf aan bot schrijven ging,
was er a! 0011 boclo.boel verandering in bom
gokomor,, laat ik zeegen: vorm-uitcrlijkheden,
ilïc MI bowu-it of jnbowtist bovenop zijn schrijven
liggen. Maar dat deert mij niet, want er ouder,
onder dit kunstvlie» vau anderen, heb ik hem zelf
govonih.-ïi, hem ilen artiest, hem den man met
ecu tampcrai'Kiut.
/ijn eerste boek is nu de geschiedenis van een
jongen, maagdelijkun kerel, dio een passie opvat
voor oen actrice; deze twee rnensehen ko
men met elkaar in aanraking, koppelen zich voor
cciiigcu tij.l; Ja reactie tier walgii.g volgt, eu