Historisch Archief 1877-1940
No. 748
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
tjjd voor de andere menscken aan de hand van
tabellen volstrekt niet zoo moeilijk zijn of een
bescheiden mate van scherpzinnigheid zou ertoe
in staat stellen.
De instelling van eenheid van tijd mag men
inderdaad niet gelijkstellen met die van munten,
maten en gewichten. Goud als waardemeter, de
meter als ruimtemeter en het kilogram als ge
wichtseenheid kunen en zullen ook zeker spoedig
Algemeen de conventioneele en toch bruikbare
grondslag worden over de internationale overeen
komsten in handel en verkeer. Maar met den
ty'd is het iets anders.
Het is precies hetzelfde, of we bij zonsopgang
7 uur schrijven of 19 uur, maar men moet niet
vergeten, dat onze burgerlijke tijd in kleinere en
grootere afdeelingen dient gesplitst en in zekeren
,zin geen continuüm is, zooals ie het groote interna
tionale verkeer. Daarom schijnt het nuttig den
eenheidstijd eerst slechts bij de rijksspoorwegen
en rijkspostery'en in te voeren en ons met de in
voering in het burgerlijk leven niet te overhaasten.
De toekomst behoort echter zonder twijfel aan
?den wereldtijd.
IETS UIT GENT.
Beter dan het recept van den goeden uitzet ')
«n het geheim van den lekkeren zoetekoei-, heeft
Gent de overlevering bewaard van het inhalen der
primussen en overwinnaars in prijskampen, hoe
danig deze ook zouden mogeu wezen.
Geen volk ter wereld is meer gehecht aan op
tochten, met vliegende vendels, krachtige
mar-sehen, zegetochten en inhaliugen, dan het ras der
Stropdragers -). Voor de minste gelegenheid zal
Gent feest vieren: een medeburger bekomt eene
onderscheiding in een wedstrijd voor blinde vin
ken ; eene reisduif erreveert (arriveert,) de eerste
en doet beuren eigenaar prijs behalen onmid
dellijk stelt de deken der gebuurte, waartoe de
gelukkige sterveling behoort, zich in beweging, en
presto subito wordt een omstandig en rijk pro
gramma der feestelijkheden uitgevaardigd, behel
zende volksspelen, serenaden, verlichting,
bloemtuilen en vuurwerk.
De Gentsche bevolking, moet u weten, is ver
deeld in buurten. Aan het hoofd elker buurt
staat een deken, bekleed met een onbeperkt gezag
over zijne laatgevers. Gewoonlijk kiezen de buur
ten als deken een notabel ingezetene hunner straat,
?een rentenierke dat, de middelen bezit eenige
pintjes te betalen; een voornaam kruidenier die
zijne kinderen tot hun zestien jaar ter schole zendt,
of wel eene rad-ter-tong, die in de boeken geleerd
is en door zijne wijsheid boven het gros zijner
medeburgers uitblinkt. Dekens met
Artevelde-ge'baren worden veel gezocht: immers de
Arteveldcbewondering is bij den oprechten, welgeaardeu
Gentenaar tot een soort dilettantisme vergroeid.
Ieder Gentenaar die zich eerbiedigt is lid van
minstens drie Sosjeteijen\ eene muziekvercenigiiisr,
eenen vissehersclub en eene spaarkas. Gent is ceue
stad door rivieren en kanalen in een twintigtal
eilandjes verdeeld, maar door ruim drie honderd
kringen en maatschappijen weer bijeengebracht.
Misschien is 't wel in die gave van associatie dat,
de bijval der socialistische propaganda bij 't
Gentsche werkvolk moet worden gezocht.
Ge wandelt 's Zondaags en 's Maindaags na den
noen over den Kouter ?') Zwierige tonen melden
u 't naderen van een fanfaren- of liarmoniekorps.
Uit eene zijstraat dagen banieren, transparanten,
vlaggen en kartels een lange stoet op. Ge
verbeeldt u dat een koning of een voornaam
personaadje wordt gewacht: abuis, 't is een boog
schutter die in de bexehrijtiiu/ 4) van hier of daar
Schaakspel.
3d« Jaargang. 25 October 1891.
Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Mira Lodge, Deronda Road, Herne Hill,
Londen. S. E.
Verzoeke alle berichten, de schaakrubriek be
treffende, aan bovenstaand adres te richten.
Probleem no. 101.
Zwart 11 stukken.
abc, de fgh
Wit 11 stukken.
Wit geeft in 3 zetten mat.
Probleem no. 102 van P. J. Cohen te Amsterdam
Zwart 7 stukken.
abcdefgh
Wit 9 stukken.
Wit geeft in 2 zetten mat.
den hoofdvogel afschoot. Ge slentert bij avond
door een anders stille straat: deze is nu sierlijk
verlicht en door een luidruchtige menigte ingeno
men : het geldt hier een talentvol stropdrager
deibuurt te vereeren, die in de prijsvlucht van
Amiens, met zijne fijn geschelpte ?'?) den eerepalm
verkreeg.
Laat een Gentenaar primus van Rome zijn, o,
dan kent de feestziekte geene palen meer! De
tweekleur wappert op 't Belfort, een omroeper
maakt de heugelijke tijding bekend door de heelc
stad, bijzondere plakbüjetten worden op alle hoe
ken der straten uitgehangen. ]S'u trekken dekens,
sociëteiten en gewone overheid aan 't zelfde touwtje,
om waardig den overwinnaar te onthalen.
De feestelijke blijde dag is verschenen. Eene
overgroote menigte staat den primus aan 't sta
tion te wachten. Overal vlaggen, festoenen, bloe
men : Gtnt is de stad van Flora en altijd bewaren
heure lusttuincn de schoonste tullen voor
plaatselijken roem. De feestinrichters wandelen over het
perron, opdat elkeen ze goed moge zien; ze
overkijken de menigte met een soort wauhopigeu,
zuren blik, alsof ze bezweken onder den last, dien
ze, puur uit opoffering, zich op de schouders
lieten werpen.
Leerrijk is het de bijzondere gesprekken eeniger
groepen na te luisteren, waaruit blijkt, dat:
lo. Al de Gentenaars het eens zijn om te be
kennen dat Gent alleen den prijs verdiende;
So. Dat iedereen altijd gezegd had: »uit dien
jongen zal er iet groeien," ofschoon weinige
deihuidige bewonderaars den jongen voor dezen dag
kenden, of alleenlijk zijn bestaan vermoedden;
3o. Dat de primus een arme jongen is, die op
staatskosten studeerde;
4o. Dat, iedereen in het bijzonder een bloedver
want, verre neef, intiem vriend of goede kennis
van den primus is.
Een schel gefluit laat zich vernemen: de trein
uit Brussel stoomt de spoorhalle binnen. De me
nigte dromt vooruit, wild, woest ondanks 't
gehuil van gepletterde vrouwen en kinderen,
vooruit, om alles goed te zien. De primus komt
buiten tusschen den gouverneur en den burge
meester ; hij verbleekt, bij 't zicht dier overgroote
bende volk. De oude vader, die zijn kind
t-usscheu die groote heeren ziet staan, durft niet
naderen, maar de primus, eeue eerste aarzeling
onderdrukkend, springt den cenvoudigen man te
gemoet en omarmt hem weenend. De burgemees
ter pinkt een traantje weg, en 't volk roept luide
hoera! en vindt het tooneel verre vau bespotte
lijk, gansch niet misplaatst te midden liet stijvere
offieieele feestbetoon.
Het muziek der wcesjongens, de zoogenaamde
Halden; opent den stoet. De optocht onzer Rid
ders, zeer kranig en flink, wordt door de omstan
ders ferm toegejuicht. De weesjongens worden
door het Gentsche volk bemind en getroeteld, en
dit is eene goede noot voor hem : overal waar
liefdadigheid eu meuscheuliefde wordt gevraagd
zijn de Gentenaars in de eerste rangen. \ au eut
mocht Ledcgauck terecht zingen :
, Steeds onderscheidt
weldadigheid
»U boven alles nog, in 't, liefderijkste plegen!"
De stad krielt vau overkomst uit naburige dor
pen: zelfs uit Zeeuwsch-Vlaandereu, de lauden
van Axel, Hulst en Neuzen zijn nieuwsgierigen
aanwezig. Overal ontmoet nieu vreemdsoortige
rijtuigen, tot zelfs de witte sjee:en vau Grocdc en
Oostburg.
De inhaling vau den primus van Rome is ook
geeu klein bier ! Van 't station trekt de stoet
naar 't raadhuis, waar de overwinnaar onthaald
De oplossingen van nos. 95 tot en met 102
worden vóór Woensdag 4 Nov. e.k. ingewacht.
Correspondentie. Victor Ciccolini te A.
Wit geeft in 4 zetten mat door l Laf) te
spelen. Met genoegen vernamen wij omtrent de
oprichting der club. Zijn er ook liefhebbers voor
den corresp. wedstrijd onder de leden '? Doe uw
best een afdeeling van den ]S'ed. bond te A. te
stichten. Verdere mededeelingen steeds welkom.
A. E. R. te D. Uw bericht kwam te laat.
Stand van den wedstrijd te Londen na de
zesde ronde.
Won. Verloor. Won. Verloor.
Bird 4 2 Gossip i/o 'j]/,
Fenton 4 2 Mortimer a:/ö3 ,'7
Loman 4 2 Jasnogrodsky 4
Muller 3 M 2 Va Rolland 2 4
.ïinsley 3\'.j 2^ Van Vliet 2 4
In ons volgend S'r. zullen wij de partij
publiceeren tusscben Muller en Rolland, waarmee Rol
land, volgens de algemeene opinie, veel kans heelt
den brilliancy prize" te behalen.
De wedstrijd duurt tot Woensdag '28 Oct.
Schakers, die aan den correspondcntiewedstrijd
wenschen deel te nemen, worden verzocht den
Redacteur hiervan spoedig kennis te geven.
('ochrane gambief,
correspondentiepartij, onlangs iri Rusland
gespeeld.
Wit. Zwart.
P. d'Arnold, M. Latsky,
St. Petersburg. \YH( a.
l e4 e5 1'cG:, beu: 1(1 Lf'l. til! en
2 f4 ef4: wint. (>. 7 dl, rfüH lv;i,
;-j pf';j r, du !) 1M3, (!) l'i'7 :, 'I' gs:
4 T ,'4 4 <?'" «'int) fK L': f H) K g 2 :,
Bh3t ll KwLó'3121'fl.
ll2 ; ';' 1:! Th'2 : T«s -;'
?z7 (i4 t;!
g p(.jj ?;
?/ i ' n ? ? ,
wak: lle J"' "°' '
, i'fi D, i-
b Kfl Phh i
De beste verdedigin
is O 1'3. ~\vit kan daarop
. n ? ? ,
den aanval op zes ver- , fwa:. lle J"'^ -J"°!' '
n -ii n -? , zetting is: s «os Dh3 r !'
schillende wijzen voort- j-?"-,,. ,,,",,',., ni
zetten, lo. 7Pfï:, 1>1T, ,,%,',,>'
8 PhH:, Pel: en zwart (D"2 ] ll Kt':' "' ",'' ?
wint. 2o. 7Lf7:f, Ke7 " ' " " -^"f ,','" , 111),1
8 dl, (8 Lb3, Lg7 on wint) \ li' ^> ' * ^ « «'<, «,1
dG Lg8:,Tg8 : en zwart f°! hi e" w>' ^ '
wint. 3o. 7 gf3:, Pf(i 8 ' ...
l'gi:, Pgl: 9 fgf:, d5en ? ??;? d(>
wint. -lo. 7 g3, Dh3 f 8 ;' l d'! W:T
Kf2, Pi'G 9 Pc3, Dg2 1 10 Beter dan 9-Lg7,
Ke3, Lh6 t e" w'nt. 5o. waarop kan volgen 10g3.
7 Pc3, Lg7 8 di, PcC 9 Dd8 (Dl-3 f 11 Kel,Dg2
wordt op stedelijke aanspraken, stedelijke cham
pagne en stedelijke hauddrukken. De koets,
waarin hij plaats nam naast gouverneur en bur
gemeester, is met bloemen gevuld, uit de vensters
er in geworpen. Menige redevoering moet de
primus ondergaan, misschien wel meuigen glim
lach onderdrukken, wanneer de redenaar het
al te bout maakt door b.v. uit te roepen
dat de Maagd van Gent fier mag zijn over hare
kinderen; verder, mannen die hem veertien dagen
vroeger niet hadden willen kennen, leggen den
overwinnaar nu op de pijnbank der komplimenten.
Maar eenmaal de offieieele plechtigheden
afgeloopen, treedt de feestvieriug door 't volk in de
plaats, eu die kan 't wat beter!
Op dergelijke dagen is te Gent alle werk ge
staakt : fabrieken, bureeleu, magazijnen en
stapelhuizen zijn gesloten, 's Avonds vindt men meer
beschonken luidjes dan een ordentelijk
politiereglemcnt zou mogeu toelaten, doch ook. udf ara dtf
gerechtigheid sluit de on jen" Eu gebeurde het nu
eens dat eeu tweetal kerels in een open rijtuig
l zooveel pret gemaakt hadden dat zij den bodem
vau 't, vehikuul hadden doorgestampt eu met
hunne voeten op den grond terecht gekomen, hard
moesten loopeu om niet meegesleept te worden,
dewijl de koetsier niets bemerkt had: is het daarom
vereisclite t volkspleizier te dwarsboomen !" V\"at
belang heeft het dat die rosharige Engelschmau
met zijnen Baedeker onder den eenen en zijn lange
mistress onder den anderen arm, deu neus opsteekt
en zieh kwaad maakt, omdat hij lid is van eenen
walcrdrinkersclub en slechts iu 't geheim ladiiig
opneemt ? Van hoeveel tel is die verwaten eerste
broek kritikus die alles dom en belachelijk vindt,
eu de schilderij vau den bekroonde voor een
t/i.tstcckbenl [') doet doorgaan ? Is de prestige der
politie zoo veelcischend, dat ze niet toelaat aan
een heurer dienaars zich te brengen iu eenen staat
die hem verplicht zelf naar den weg te vragen
aan zijne onderworpenen?
Ziedaar vier punten, die een echte Gentenaar
mij te overwegen gaf.
Ernstig gesproken, de Gentsche bevolking is
over 't algemeen zeer kunstminnend. De Saloii,
rloor liet staatsbestuur ingericht, beurtelings in de
drie steden Brussel, Antwerpen en Gent, wordtin
laatstgenoemde het drukst bezocht. De Geutsche
i arbeider leidt er zijne huisgcnooten heen en brengt
er gaarne den Zondagnamiddag over. Zijn platte- j
landschc familie uoodigt hij uit, opdat ook deze
d'K,rpositie moge bewonderen. Met, meer kennis
dan men zon vermoeden, zal de Geutsche arbei
der een flink geborsteld doek, een welgebeiteld
beeld weten te onderscheiden en vaak zal het
hem met een zucht ontvallen : >Ware ik rijk, dit
stuk zou 't mijne heeten .'"
HEKMAN BOGAEKDT.
Brussel, October 1S91.
11 Gentseh bier.
2) Spotnaam der Gentenaars. Onder Karet V deed
het Gentsche magistraat, met een strop om den bals,
eenen knieval voor den dwingeland, die het oproerige
volk wilde tuchtigen.
3) Openbare plaats te Gent.
4) l'iijskamp.
6) Hoort van reisduif.
(!) Uithangbord.
OP DEX DREMPEL.
Kaar TCRGENMEIT.
Men heeft getwijfeld of de Russische roman
dichter Turgenjett' nihilist geweest is of niet. liet
volgend sprookje, in 1884 door het nihilistische re
volutionaire blad Mcssager de la volante du peti)ilc,
te Gei.cve uitkomend, geplaatst, laat hieromtrent
wel geen twijfel over.
12 l'f2 en 13 Lfl, waarna
de koningin gewonnen
is). 11 Pi'4, 0 0 12 Ph5
met heter spel voor wit.
10 Kg2: Lg7
11 P14
Verkieslijker was 11
Pf2, PcG '12 Le3, 0-0
13 Dil'., Kh8 11 i'e2, fa
15 Lgó, Dh5 16 c:ï, fel:
17 Pg3 en later Pel:
11 .... PcG
12 Le3 0?0
13 I)d2 Kh8
14 Tagl
Tot dusver hebben heide
partijen de zetten gevolgd
die door 'tDuitsche hand
boek al« de beste wor
den aanbevolen. De xet
in den tekst is een ver
loren tempo, sterker was:
14 Tii'll, ff, ló fel, Del:!
10 Tliel:, fel: 17 Pel:
on de positie var wit
weegt op tegen den ver
loren pion.
14 .... fó
Slecht gekozen. De
meest correcte xet was
1-1 Ld7, gevolgd dooi'
Tac8 en ia.
ir, b.'i g3
(V-l:V 10 Iig3:, Dgl: v
Iy Kfl. Dl'3 'f .Dt'5 18
Kei en wint) 18 Kei,
Lfj l!) IVeigerolgd doof
T^.'l ('ii wit moet winnen.
l G IVG-f!
Beslissend!
l« ... buG:
17 Ls,'.r> fel:
O], Dhr, volgt natuur
lijk 18 Lo2, l 'g t en hgl :
18 Lh4: TfeSf
19 Df2: gf2:
20 Lf2: Pd4:
21 1x14: L(14:
22 Tel Lc'h
23 bc3: Lf5
24 Ld") cG
25 Le4: Le4:f
2G e4: Pl
27 Thel TiB
28 Te8!
Door dezen afruil wor-.lt
de winst verzekerd.
28 ....
20 Tf8:
30 Kt3
31 Kf4
d5 was hier
Ki?7
K;8:
Kf7
Kt'G?
de meest
logische voortzetting.
32 Te8 g5f
33 Kg4 I'g7
34 TI8 f KgG
35 T 1,8 bG
3G TdS
31! Tl>7, rt'5 37 T..7:,
Te:) t 3,s Kgli, 1Y2. zu;i
't spel gerekt hel,'ut n.
3G . .. l'!'.")
37 TgS t I'g7
38 Tg7:f!
De eenvoudigste ma
nier om te winnen.
38 .... K b 7:
30 K«5: K:7
4» K'i'5 opgegeven.
De winst is duidelijk.
Wit behoeft slechts ..\jn
pion naar h7 te spe'kn,
waarna hij zijn koning
op ei) kan brengen en
achteieenvolgens alle pi
onnen u int.
(ielognnbeden om te Amsterdam te schaken:
Vereenigd Arast. chaakgenootschap CaiïRoode
Leomv, Vijgendam. Speelavonden Woer^iiag en
Xatcnlag 8?12, j-iarl. contributie / G.
Amst. Schaakclub. C'aiéWiederholt, Damrak.
Speelavond Maandag S?12. contributie /' 3.
Vóór my een reusachtig gebouw. In den voor
gevel staat de deur open; achter die deur
ondoordringbare duisternis. Voor den hoogen
drempel staat een meisje, een Russisch meisje.
Koude ademt de duisternis en met den killen
wind verrijst uit de diepte van het gebouw een
langzame, doffe stem.
O gij, die over dezen drempel wenscht te
treden, weet gy wat u daar wacht?"
Ik weet het!'' antwoordde het meisje.
Koude, honger, haat, spot, verachting,
beleediging, gevangenschap, ziekte, ja zelfs de dood?"
Ik weet het!"
Geheele vervreemding van allen, eenzaam
heid ?"
Ik weet het! Ik ben bereid! Ik zal alles
lijden, alle slagen dulden."
En niet alleen van vijanden, ook van
bloedverwanten, vau vrienden?
Ja, ook van deze!"
Goed. Zijt gij ook tot zelfopoffering bereid?
Tot naamlooze onbekende zelfopoffering? Gij zult
ondergaap. en niemand zal weten wiens herinne
ring hij vereert."
Ik heb noch dankbaarheid, noch medelijden
noodig. Ik verlang geen naam."
Zijt gij ook gereed tot misdaad?
Het meisje boog langzaam het hoofd.
Ook tot misdaad . . . ."
De stem vroeg een tijdlang niet verder.
Weet gij wel," sprak zij eindelijk, dat gij
aan alles, waar gij nu aan gelooft, het geloof kunt
verliezen? Dat gy wellicht eenmaal kunt inzien,
dat gij u bedrogen hebt en uw jong leven voor
niets verdelgd?"
Ook dit weet ik, en toch wil ik binnentreden."
Treed binnen."
Het meisje trad over den drempel, en het
zwarte vooihangsel sloot zich achter haar.
Krankzinnige!" noemde iemand haar.
- Heilige!" antwoordde eene stem, men weet
niet van waar.
VOOR DAMES.
Gastvrijheid. Hoeden maken.
Vogelbescherming. Openbare
Kookles, Talleyrand en Bossini.
Odeurs en sigaren. Ee.n nieuive sport.
Baronne Staffe", waarschijnlijk een pseudo
niem, gaat met hare lezeressen in Figaro, die
op haar buitens gedurende den herfst logeergasten
willen vragen, de voorbereidende maatregelen eens
na. De gastvrouw gaat de logeerkamers van villa
of kasteel eens rond, en ziet met zorg na of alles
door en door schoongemaakt is; waschtafel en
beddegoeii worden natuurlijk uiterst kritisch be
keken, want zij zullen allicht aan strenge kritiek
van de zijde der gasten onderworpen worden. Hier
is wat toetevoegen, daar wat wegtenemen, al
naar bet bezoek dat men verwacht. Een bisschop,
een jonge vrouw en een sportsman hechten niet
aan dezelfde platen op den muur. Men kijkt of
er niets ontbreekt, spelden op het toiletkussen,
postpapier in de schrijtmap (met naam van plaats
en departement), spoorwegkaart en spoorweg
boekje, opgave der postbuslichtingen en van de
uren waarop bet tclegraatbureau open is; velen
voegen er ook bet uur van het eten, van de mis,
enz. bij.
Op den dag dat de gast aankomt, vult men de
bloemenvazen, de biscuittrommel en zet een rlesch
Spaansche wijn klaar, die de maag opwekt en tegen
slapeloosheid kan beschermen. Dan zorgt men
voor de keuken; een ruuscaatnoot te weinig in
huis kan volkomen tiasco veroorzaken. Men schrijft
Eifidstellirig uit een tonrnoo'partij, gespeeld 15 en
16 Oct. j.l. te Londen.
Stand na den 43sten zet van wit (Dd2).
Zwart 10 stukken.
a b o d e f g h,
Wit KI stukken.
Wit. Zwart.
Sara. Tinsley. R. J. Lomar.
43 .... LgG'. 47 Kh3: DM f
Op De5 : kon volgen 48 Kg4
Tg84-lt Tfl en zwart heelt 49 Kh5
weinig uitzicht op een u) L?5?j DhO
enzattaii"c; 4!i ....' Lf3f!
'" ""^ De/e zet had wit bij
Hier kwam ook 1V2 m xijn ,.omhin.itie
onopgeaanmerking, liijv. a!d;i> : ;c,.kt gelaten. De meest
-11 Di 2. Dbi f 15 T<!1. VU()1. de h.llld liggende
l.c-lT -K! Kh2. Da2: enz. VCoi-tzetting Dli3 deugt
?14 .... l'bl njet wegens 50 Di'2. De
Een verl.erekendeconi- fiijn ]n0f.t daarom eerst
binafie, waarbij zivan zijn afgesloten wurden.
twee -H-rkste pionnenop- r,()KllG Dh3!
oli'ert en de witte kobing r,i T){>9
schijnbaar vrijkomt. ' ()p 51 Tf3 . y|i]gt Dg4
4-' 1S54: en op 51 Kh7. DeG.
DeG f
52 LfG! Th8f
53 KgG
't Eenige middel om
l'.et.-r was -i", Deli (zie
vttnge Hout!. De
pionnenr- H,!' was echter te ver
leide! :;k, zij wurcn wit al
sinds lang ee:i doorn in
't oo" 't Y'itïfoord van een direct mat te ontgaan
zwart" w;,s Jok niet g'è- b. stond in 53 Dh7. Zwart
makkelijk te voorzien. kondigde bier mat in 3
,j.-( ? TeN' zetten aan.
(lp T i's volgt natuur- f' ???? ^t8-f
lijk lij Til. ?vl Kf5 l b:> f
4G T14 Le4 ?" ?"? Lg5 Df7 ^