Historisch Archief 1877-1940
No. 749
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
tochtelijken zang vervulde liij zijne hoofdpartij.
Scheen hij mij ook in spel nu en dau te gereser
veerd toe, bij liet toch op de hoofdmomenten
het juiste licht vallen, en maakte daardoor ook
meer indruk. In de vierde acte stonden zang en
spel m. i. op gelijke hoogte. Zulk een goeden
lyriscben tenor heb ik in lang niet in de opera
gehoord.
Mlle. Marcolini zong de Micaëla op zeer ge
distingeerde -wijze. Hare lichte en heldere, stem
maken haar voor deze rol zeer geschikt, vooral
den solo in de derde acte moet ik onverdeeld
prijzen; hierin was zij dan ook gelukkiger dan in
net eerste duet met Don José, waarin de eenheid
te wenschen overlie t.
De heer Illy was als Toreador niet kwaad.
Zijne stem klinkt aangenaam, doch zijn spel en
zijn zang misten, iii de tweede acte vooral, het
noodige eutrain.
De overige rollen waren voldoende bezet, hoe
wel sommige ensembles, zooals liet kwintet in de
tweede acte, aan gelijkheid te weuscheu over
lieten.
Het orkest heeft in dit werk geen moeielijke
partij, doch bij gedeelten, waar moeielijkhedcii
voorkwamen, was het (vooral iu de tweede acte)
niet. schoon.
Ik blijf er bij, dat er op andere wijze gestu
deerd moet worden. Of er uu te haastig gerepe
teerd wordt, of wel dat vele orkestleden niet op
lettend genoeg zijn, is iets wat ik, die de n pe
tities niet bijwoon, niet kan uitmaken, doch dat
het anders kan, heeft dit orkest vooral in den
laatsten tijd voldingeud bewezen.
Nogmaals (en zoo ik hoop voor de laatste
maal) vestig ik hierop dus met nadruk de aan
dacht.
De uitvoering in het Concertgebouw, waarop
de Trilogie Walleustein van d'Indy weid uitge
voerd, kon ik niet bijwonen, daar dit concert niet
op den gewonen avond plaats vond.
Ik heb in het, vorige jaar toen Lamoureux het,
eerste gedeelte (Le camp de Wallenstein) ten
gehoore bracht, reeds een analyse van het o-ehecle.
werk gegeven, dat ik te Parijs reeds meennak'ii
hoorde uitvoeren.
Naar ik verneem van bevoegde zijde, mocht
deze in vele opzichten interessante conipositie zich
in eene zeer geachcveercle vertolkimr verengen.
Voorloopig vermeld ik dit, om er later (zoodra ik
een uitvoering bijwoon) op terug te komen.
VAN MILUGEX.
M UZ1KAL K K R1ÏIKKEX.
Richard Hol. 1. Twee liederen (Heyi',1 en Zon
neschijn en Ik heb u lie<), woorden van J. D. C.
van i okkum. voor een zangstem met,
klavierbegcleiding opus 115 (1). 2. Van eene Konino-svrouwe,
gedicht van P. A. M. Bode van Heusbroek. opus
122 (2). 3. Drie liedereu voor eeiu-, zangstem
met klavierbcgeloidiii";. '/.???Hiielcfaclit (Soera K.-ma).
Een llïdil (W. L. Weltcr Jr.) h, 't Jlowli (Marie
Boddaerr) opus ]]ü(,'ij.
De twee eerstgenoemde liederen voor een hnoge
baritons!cm geschreven (hoewel zij ook door een
vrouwenstem kunnen gezongen worde n) zijn in
den geest, van do eenvoudige woorden op een
voudige wijze gecomponeerd'. De motieven zijn
natuurlijk en vooral bij liet, eerste lied is óp
gelukkige, wijze van het contrast gebruik gemaakt
dat de dichter heeft aangevoeld.
Het lied Van een Koitiiir/xrroiiirp is gebaseerd
op ons oude Wilhehiux, waartoe dit cvdlcht, in
balladevonn geschreven, wel aanleiding geeft. ' In
het, begin treedt het Wilhelmus.motief in mineur
en later iu^ majeur op. Spoedig echter laat de
componist dit, in olie f los en wordt, weer «ohcel
>Hoi". Zonder den componist een banaal com
pliment te willen maken, moet, ik toch zc-rwn
dat men zijne muziek als hij r/W/.v//" is, steeds
hoog waardeert en men dus nici teleurgesteld
zal zijn d-it hij het Wilhelmus zoo spoedig loslaat,,
al zou men ook geneigd zijn liet Wilhelmus door
te blijven zingen. Dit lied zal ongetwijfeld iu
veler handen komen.
Ik heb die Drl: fjiv/errii voor het laatst be
waard, omdat ik die het belangrijkst, acht. Vooral
Zonuekracht en Li. 'l iïofc/i zijn dieper opuvvat
en ook in de begeleiding meer uitgewerkt De,
meer gekleurde e:i meer warme poe/.ie heeft
euigetwijfelel den begaafde1!! en vruchtbare!! com
ponist meer geboeid dau de Tu-iv /,</v/Xv,v. /;',-;,
Se;:l:f, in den volkstoon geschreven is
nalnurlijk en eenvoudig en met. \ ierstcmmiu'c begelei
ding voor/.ien in den trant zooals die liederen ge
woonlijk gecomponeerd worden.
D.it de begeleidingen i'T.ioter ahvisselins bieden
en den indruk van de edcrcu verhoo^en, terwijl
de declamatie overal zeer vcrzeirud is beh >ef ik
van IIol's composities! niet meer 1e u'et'.re.'en.
De Tnee Liederen zijn aan den heer f),-f/i'i eu
de Drie Liettcfi'ii aan den heer ,v.;W opdeel r.r?vn.
4. Sehubert's Woordenboek voor muzikale ter
men, met, een Aanhangsel. bevattende korte
eiedodeclingen omtrent verse!, illemie ivoernl
\,??:',-,fo«</.vr,fe)Toonkunstc'naurs (j) bewerkt, dooi' Jacnues
Hartog.
Onder dezen titel (dien ik eemigszins verkort,
heb) verscliceu eene ne-gendc uitü'uvc van uit
j>ruotischc en beknopte werkje.
Een zeer groot aantal (ook vele \\,'iiiii; be
kende) vreemde kiinstermen. Morden in dit
boekje aangetroffen, terwijl zeer vele Xederiamisehc
Tooukuusteuaren met, geboortejaar en dak', bene
vens de plaats en het karakter van hunne werk
zaamheden iii liet werk worden aangeduid.
In e!e afeleclmg: kuusltennen (die Oj> ^TOO'O
volledigheid mag aanspraak maken) trof m!j eene
onjuistheid. Het is namelijk de uil.lriikkii,-- : ./
prenni're i'uc,, voor: op het eer.sie ge/.iehi, oi' van
het blad lezen. Die uitiL-ukkinu' is in hrai krijk
niet beke'nd. Men zegt daar: < fV///7',v,-. d,, «///'/v<y.'.
Het andere zon men op zijn best ben'riipcii.
Ik sta hier l,ij si.il omdat deze: expressie bij o;:s
zeer veel gebruikt wordt. Zelfs wordt op pro
gramma's van /ang- ol' liannoiiie>eoi'n*-wetKTr;jd( u,
al zijn zij geheel in het Hollandsen U'estehl.
meermalen een wedstrijd vermeld voor: ?,, ?(??>/?..- ,'/
vue. Daar liet tijd wordt dat er bij ons goeiic
Fraiisclie uitdrukkingen gebruikt «orden eiie i:i
Frankrijk zelf niet, gangbaar zijn, heb ik dit . ven
vermeld. De Lta'iauuseh.e i \\irt-iie-. A i-ri.ua
vista, kent trouwens iedereen, voor het geval dat
men aan vreemde termen do voorkeur geeft.
Bij latere uitgaven kan dit, benevens enkele
Ned. instrumentalisten van beteekenis die hier
nog vergeten zijn te vermelden, en enkele druk
fouten, verbeterd worden. Daarvoor komen dan
we) weer, zooals ieder schrijver of componist weet,
nieuwe drukfouten in de plaats, hetgeen de belang
stelling van bewerker e-u zetter gaande houdt.
Van Ned. Toonkunst! naren miste ik o. a. de
namen van de heeren Tiiumuer en Hofmeester, be
nevens van deii heer Jacob Kwast, pianist, en
theoreticus, die zooveel jaren te Amsterdam werk
zaam was. Enkele kunstenaars die reeds sedert
enkele jaren van woonplaats veranderd zijn, zooals
de heereii Mart. J. Bonman en Jan Koert, zijn
nog in huu vroegere woonplaats vermeld. Dat
de heer S. van Adelberg in 1SS3 geboren zou zijn
en dus nu den locfiijd van acht, jaar bereikt zou
hebben is natuurlijk een drukfout.
Bij eene volgende uitgave kan dus deze lijst
nog belangrijk uitgebreid worden, daar ik uit de
niet genoemde kunstenaars alleen Amsterdammers
vermeld hel).
Ik beveel dit bundeltje zeer iu de belangstel
ling aan.
VAX MILLIGEX.
1) Uitgegeven te 's-Gravcnhage bij G. H. van
Eek. IJrijs no. ] /'O 50, no. 2/0.60.
2) Uitsrg. te 's-Graveiihage bij G. II. vau'Eek.
Prijs /O.'JO.
3) Uitgeg. te 's-Grave'iiha,'_>-e bij (!. IL van Eek.
Prijs no. l / 0.40, no 2 / 0.40, 'no. 8 /'()(!().
?i) Uitgegeven te Haarlem bij H. J Otto. l'rijs
? l, geb. /'l.30.
AANTEEKENINGEN SCHILDERKUNST.
Het is r.n eenmaal niet anders : als men u ergens
niet kent, loopt ge kans gesehat te worden na:i,r
dcngenen die er u introduceerde. En ren artist
wiens werk op dwaze manier wordt opgeviiz^kl,
stsat er aan bloot bij die hem zelt niet kennen
mede een dwaas geacht te wordt-n. Een ge val dat
dit laatste zóó vervelend werd dat hij er iets aan
doen moest, ondervond dezer da,:en de heer,1. K.
Karsen. In he.t Injblarl van il<;n prcchtcn Haar
lemmer van Woensdag las hij namelijk onder het
opschrift Sprankels" het volgorde ;
l.'it een kunstkritiek'1 Karsen's kunst is
blank, bloesemblank, me o i wfce.-meiVjesblank",
zacht klatert 'r blusdnn gouden zonnetje tegen
het landelijk huisje". Xu heb ik nie's meer ge
daan dan gezegd wat voor klccren Karsei.s kunst
uiting aanheeft",
Karsen heeft daarop aan el-j Haarlemmer dit
geantwoord:
Hoewel ik graag met u mede pook in de dorre
asch van tijdschrift- en comantcnsir!, beiii'g ik
mijn spijt over het i eieieieu van mijn naam bij
het spottend oprakelen van daarin aanwezige
sprankels." Immers niet gaarne word ik
bsschcnen de'or liet schijntje va'sch liebt dat door deaa
doi r L' gevonden ^iiranlxl van bet zieke ven tut
des Ileercn Isaacson op mij wordt teruggekaatst.
Het zou mij dns aangenaam geweest zijn zoo l
bij ot zonder elen mijne, den naam van don auteur
en van zijn blaadje- (de- rortefenüi, ) genoemd had.
Door plaatsing van het bovenstaande ei z."
In den Haag is n:en bezig pen comité: te vor
men, om in het begiïi van bet volgfinel jaar den
heer lïcelofs zijn marmcrbuste ter plaa'sir.g in het
Iiijksmimeum aan (e bieden. Op gelijke wijze wer
den bij het bereiken van den zeventu'jarigen
leeftijd de busten van riochnsscn en Bosboom er
geplaatst, en er zai ook de buste van David iilcs
komen te staan. Of het ook niet zaak zoude zijn
den schilderachtige!! kop van elen heer Stroebel,
die nog vóór den heer Roelof? verjaart, te geden
ken, ma;f hier niet zoo terloops worden uitge
maakt. Wel bevelen wc belangstellenden bij voor
baat het iaee aan voor den heer IsraiUs over enkele
jaren een marmerbeeld ten voeten uit te doen
ontwerpen. Men moet ilan ook van iievoiic'.'.o een
pan.theon-zaa! in het Museum gereed gaüi maken.
liet schijnt dat men in Frankrijk bij elk sf-izecn
een nieuw kuisttijelsehrift noodig heeft, dat elan
bi.i het einde van het seizoen somwijlen weder
verdwijnt. Zoo is het met het aardige blad l'Art
flans /c,s fluf.i' iiotitlc* gegaan. iXu annoneioerr,
men een goedkoope Jltrue ilr.t iniféi's, die onder
de zeblzaine leiding van l'uvis de Ciiavannes s'.am
zal. Het sfelt zie'h o a. ten elor.l nkt alleen io
bespreken wat algemeen bckeiul i.s of
geaeet-pteerd, maar ook eens te 'laten zien wat er r.eig
voor schatten verborgen of' vergeten liirgen in de
provinciale musea waaraan Frankrijk zoo rijk is.
Ons werd een uitnooeliging gezonden tot bijwo
nen der particuliere bexichriging in bet
Amsn/relams.'h l'ai.eirama-celieui'v van een door den lieer
A. Urouwe-r gfischihlcrd doe!;; die nno.liging is
gesehreven namens It'iJ bestuur e.'t/1 Xii.:iiüoo~e
\'cinn>uf.<t:k:ij> I',I»(»'<IM i Jiirn::'i!'>ii>,. Ik ka'i over
eleze ondernemiiig op dit oogenbiik mijn mecning
nog niet uitspreken. Ik hoop dat laier te doen.
De heer Uerckenheili' heeft mot goede bedoelin
gen de/er eligen. in z'jn i woede artikel over
Arti (Rolt. ('t. '27 0,-,t.) -- iets geschreren wat
ik toch voor zeer verkeer l hond. liet is over wat
er van Jaeob Claris hangt op deze
Arli-tentoonsteiling. Daar xijn name!ii]k twee sehilduri.j'.jes van
den meester vermeid, die d.oor ham /eker nooit
voor exp'V;ceren liL^tom l zou Ion worden. Kik
gi-uot schil.Ier maakt mhi;lore <lin-j;en. Uembrandt,
Miliet en ('orot hebben schilderijen de wereld in
doen gaan, waarin zeer weinig van hunne groot
heid te bekennen va't. Xiem.in l nu aelit zulke
ligiireu da'-ir miaJer om. Xoo gint hot een zeer
enkele mail ook met Jae'ob Mans, evenals met
IsraeK Vin-it eei eriticus nu zn'k work on een
tentoonstelling, dan is hij zeker in een moegelijk
parket. MT.II- hij redt er zich ave-rtvhfs uit, elom1
znlke sebihlerijen toch voor gro:>to knii^t (e
verklare.!. Dat schijnt een consideratie e\ie ivaariijk
kwalijk begrepen eerbied is. Uit eerbied juist voor
het enorme van wat Jacoh Maris is, iu ver zijn
meette werk, mag men dit mindere niet groot
prijzen te zijn. De kranten-criticus die toch zijn
lezers wil voorlichten, brengt hen op die wijze
onvermijdelijk van bet spoor. Men maakt iets niet
waar door het luide te verzekeren.
En de goedwillige, maar die er nog niet aan
toe was, de kunst van Maris te begrijpen, komt,
door het oordeel van een gezaghebbend publicist
j voorgelie:ht, voor deze schilderijen te staan met
het voorschrift iets te vinden wat niet is.
Hij heeft gelezen:
Van Jacob Maris zijn ter expositie slechts twee
stukjes: oen stadsgezicht en eou rivietgezicht. Maar
welk een groote kunst vertegenwoordigen die kleine
paiicolljes! Men b'/ie ze ter dege, men ontlede ze,
om tot het inzicht to geraken hoc elke lijn, elke kleur
verantwoord is, elk tintje zijne rol heeft te vervullen
in het geheel, nuuu' ook iu dat geheel" ziju dooi' de
natuur der dingen aangewezen plaats vond. Zóó
htirnionisch, zóó onverdeeld is de indruk, dien deze kunst
teweegbrengt, dat men op het eerste oog nauwelijks
bevruecU, ^Yellt een schat van kleuren en tinten aan
liet werk is ten koste gelegd, hoe ingewikkeld zoo'u
schildeiïjije is.
en vereier nog :
Er zullen er zijn, die de twee schilderijtjes van
Jacub Maris niet als maatstaf ter beooi deeliug zijne1'
kunst willen laten gelden. En ik erken, dat zij te
genover zijne gnootere werkot staan als lierdiciitjes
tegenover drama's. Maar ik voor mij vind, dat de
aandoening die een kunstwerk wekt, in geenerlei be
trekking staat tot zijnu omvang <jn zie in deze kleine
Mai'issen echte ytalen van zijne gruote kunst. De
kunstenaar heeft er zich in uitgesproken met die
volkomenheid welke eene imal'wijsbai-e voorwaarde
is om in den beschouwer het heerlijke gevoel van
harmonie te wekken, dat alleen die kuust bij machtu
is op te roepen, welke tot in hare ondordeeleu het
merk draagt van deii alles beheerschei:den geest des
makers.
En ais hij er toe gekomen is het mooie wat
er natuurlijk altijd in deze schilderijtjes zit te
bevatten, meent hij op goed gezag Jucob Maris
in echte stalen van zijn groote kunst genoten te
hebben.
Maar ik zeg dat Jacob Maris zulk een gewel
dig schilder is en dat zijn reputatie zoo muur
vast staat,, elat bij bet van zijn bewonelera-irs niet
noodig heeft geprezen te worden ve-oral om een
tchilelerij'je als dit stadsgezicht in Arfi, dat, ik i
ben er zeker van. toevallig weer ondor zijn hè- j
reik gekomen, door den meester, zooals bij dat
immers zoo uikwijls dee^l, gebeel nog voi>terkt
en gozu'verd zou worden. Het schort niet aan
de afmetingen er van maar aan de voUragenbeid. '
Het is jammer dat het niet met rust gelaten is. :,
V.
PARIJ sC 11E KKA l j D ELS.
l \Y;.u±ki)i t].
En dadelijk bij zijn eersten blik op de schil- i
derijen : ' ?
(iodbewarcme! .... YvVs ei at!! Die kerel is
gek:!! ....'' -ui steikitein.! bleet' hij suui'i aan iL-u j
ii'yan;;. I!ij w^-, een ;J.iilin,!;el,e scLihiei', die een^o
dagen ip. l'imj.i doorbr.-.ei:!; en dl.1,!; Z in.lüginiddiig
in 't voorbijgaan het liórel el"s Veiites, iu de me
Diouoi. inguloi p..'n was. onidat :iu::i iicui ir,-zegel
bad, dat er da.i ma-sta! téi.toi.vij^eliii'g wj,s der
se'uilt-ieri.e?', ilie in <ii n loop ce-t' v-egenoo ivc.' k
verkocht uiielea wur.li.-i:. H-'e.is v LTS e h-ide'r.üzalen
vas i.ij eieioryei.-e'pcn e;i .Vo;iüei' ti e"iiskl;-.|,s in
eeii, waar oi n derii^iai stukken vavi dezelfde L'W.d
waren teü'ooe.-cstei,!. v.ivi' sU'ilie kleun'.!!, !\>;-.ko- :
lenel in het hoi,Ier He1';'", hem plo'.seliii.r ne_-t een
schok doelen stila'Aan. liet was licm ais Kreeg hij
een slag in :t a.iii^"/.!< :ii'.
Xcen ! dat w;üese lui toeh voor den gek hou
den. Zie ! /i//, Cur, l/oko. d sclü.'iicr in .\ci!erla,i:,l,
eLe zijn hteie leven lamvge'net e'ioorgi plo< ter.i j
lieefi, nia-ir die nu dan ouk zyue stukjes :a:uc!i.ik l
vve'l verkoopt, liij een go^d KIÜe;i hni>vai!er, ;
lid van vi'rseheitiji.e jnry'^, luj rn,;c-.t el.in toch
verklaren dat i/.:/ \--\ sirirl was niet aha
bo^i.'isclen der scbüderkun.s'. /io elan toeh il.it s'uk Ca '? r
eens aan. een w-ü'iioei va.i de se.iioiste: kh.ur>;ii,
m'it elea uoste'i vvil wüdt: vevelel / ,u l-.'lj nies
kuihieii x"j'>e:i wat hei: jiieus'. vcor.-teiien. J-j;, dan
dac i.-L.'iilseïi.tj) vei Jen>|i ! droote pldkKa'en _-rotn.
gee', violei ; v.i'i a:le klenrou te;en ?jl.i.,-<,:.ir. '
't \Vas waarachti.,' Oiii je een stu;p te- lachen ! Y\":is
nu maar elaar xijn ^o;:,ie vriend, de criticus van
een dor meest gelezen bi.'nb,"). die zij;.e stukjes
idtijil zoo goed beoordeelde en zoo v/i f-pr; ko;,J
kon wejr.lon l/ij die jrc/e;lig.'! iuieviVir.. j;\s :uet 'n
lici d.iorz;e';i:j,*.' dat zo.j zij,i speeinliteit wn.i
en dat liem altijd zoo goei Kik!,;-: vo.jre.l
zoo'n lie'hti'jl'ectjj elat nooit zijn uitwerking nii.^te
en waarop hij elan ook een kunstje; hael, maar ekt
hij zich we! zou wachie'ii x.oo nuiar aan iedoieen
te vei-iellen. \'. as di.j i:u niui-U' bij hem, wat zon:u;n
ze zieii vrooiijk inak'en over dat klad.verk ei. hoo
zou zijn vriend dan weer zoo'n geestige kritiek
kunnen schrijven, i'.iirt als wanneer nij zoo'n jon
gen verfvi'nnoi'ser eens 'iii/!t over de hek1'! haalilo.
Ja, h'j wist wel hoe zo den gek siaken mee xij:i
vrien/1. evenals niet 'neit:!>:eit en ni;'t /.ijiej ai ;lere
vrienden, allemaal ikven.ko. iianwge :ei:e, sehiiders;
maar wac kon uien aiideis vcr^;u'bt..'n \:iii een
gt'*iacht eïat /uo vveiüig eerbieil toont veor
on.ier.lo'ii en on-l-rviiuling, eiio eige-ir.vij/..!
kwHio!',g'-':"-, dlüe:r inaar op los kldd.le.-i'! zemdcr zie'i;
zelfs d.; liioe-ite to iceveu bvUoor:ijk to teekct.es1. ;
Maar wat liij iiier /.n> tlat was te/eh hti&*i nog
erger. Kijk' i.u teie:li ee;:..i daar i p. dien hoek. elio
soort r.ymph. ot zoo ie*s met felrood haar (il die
groene golfen rechts b.,-ven een boek romle inenifi.
En 'lar. elat andere mei die booiuen, \ai. je blauw
ste blauw, - - 0:1 dan elat eliinrbovon, die
me;isjcskoiipon met wil^e muh-en op liun ve,ur;.;ro;id en
elan de ovi'rbbjver,'lo rai:i;te besnieei',1 met dat
zelfde rooi! eu i:i 't muiden, heel kli-in, zoo iets
met vleugels, waarschijrdijk een eni-i-l elio lijkt te '
worstelen met iomand a;.(k:rs. En '/..;,,. yii:^ hij
voorf, bier zich crgetenei aan een «roep eira1 je
boonieii, jawel mijnheer, o ra j/ [ .?dj.:ir ov: r ecu'
naakten joiuen mei ile:i eonen voet: voel te gr;,o';
vei'iJoreip \veei' over een onmogelijk mei-ji/s eu'ti'ct
niet do; ker violet'.en ae-hfergronel. '/.-\i i> fej eie
zi>a! langza;uerlia:.il rond gewee^i. Hij keert zieii
nu om on ziet o'in'clekoiu'j.; naui' ;U' re'bU-.le'ri;.;'!!
aan de uvi r<ij D.'ch v/a t is elar. vvi-r.i z.jii oei ?;
(laar nx-i: getrolïe:- e\(..ur eeüpiaeuti.' klenreileci'.
i
Hij ziet scherper, en nu, gewend aan al die kleu
ren, komt hij tot verschillende ver assende ont
dekkingen ; hij ziet landschappen vol licht en
ruimte, hij komt tot de overtuiging nog nooit in
een schilderij tel zonlicht zóó sterk te hebben
zien weergegeven als juist in dat eene met al die
schelle plekken. Hij neemt waar hoe juist het
rood in dat zeestnk, de groene tinten, tot bun
recht doet komen en ze opvoert tot eene
symphonie van groen. Hij maakte de opmerking dat
het is alsof al die stukken licht afgeven in
plaats van het op te nemen als andere schil
derijen. Daar hangt eene brochure aan den
war d; hij bladert er in en ziet dat het een
catalogus is, vo .rafgegaan door eene beoordee
ling, vol warme waardeering, geschreven door
een der krachtigste jonge critici en overgenomen
uit een groot litterair blad.
Jlij begint (e lezen, hij verneemt hoe de schil
der, de voorganger der symbolische richting, ge
leden en ges reden heeft en nog altijd lijdt en
strijdt voor zijne opvatting, hoe wisselvallig
zijn lot is geweest, boa hij, na zeeman ge
weest te zijn, aan de beurs is gekomen, hoe hij
eene vooreleelige betrekking heeft vaarwel ge
zegd om zich geheel te wijden aan zijne kunst,
boe hij, om vrij te blijven van conventie en
de zoogenaamde beschaving te ontloopen, van
plan is, zooals hij reeds eenmaal gedaan heeft,
te trekken naar een onbeschaafd oord, er te leven
het leven der inboorlingen, en zich slechts ten
doel te stellen, om vrij van eiken invloed
op het doek weer te geven, dat wat bij voelt.
en hoe bij er daarom toe gekomen is, zijne schil
derijen in 't openbaar te eloen verkoopen. Iri den
catalogus zelf ziet hij r.u ook boe dat oei, e stuk
met elien rooelen achtergrond, de «ymbeilische
voorstelling is van hetgeen de bretonsche meisjes
zich voorstellen, wanneer hen op de catechisatie
wordt medegedeeld van elen strijd tusschen den
er.gel Goels en den boozen geest. Tevens neemt
bij waar hoo iraai dat wit elcr kappen kleurt tegen
bet rood van elen achtergrond en hij kijkt, rond
en kijkt weer en hij ziet voor het eerst van zijn
leven. Daar hoort hij zeggm dat de i eiliilder aan
wezig is en hij kijkt in de aangewezen richting.
Midden in de zia', omringd van eenige
vrienden, staat er de schepp' -r van die
kunst. Voorwaar, ziet bij er nut uit, alsof het
hem heilige ernst ware, alsof hij zoo schildert
omdat hij voelt elat hij zoi schil laren moe!?
Hoe droefgee.-iig staan die tliVpe blauwe oogen
in dat gein uii. d gelaat met dien doorzichtig
zwarten baard, en hoe weemoedig is die trek
om ele:n mond. Hij voelt een onweerstaanbare:!
drang in zie-h opkomen om naar hem toe te gaan
en hem ele hand te drukken; een K-hroorj weer
houdt hem, het is alsof hij zich daartoe onwaar
dig acht. Daar plotseling beklemt, eene schrikke
lijke geilaclue hun de borst. Maar ii dien, zoeals
bij hét op dat oogeiiMik voelt, indien dat dan
weike.lijk kmiot h en nie-t ee-r, in 't wilde er op
los kladden ; wat moot h'^s'f elan xijn geheclo
leven een knoeier zijn gowtesi, een fabrikant van
akelig maakwerk. Zou hij dan in<leidaad tot nog
toe in zelfg'MiiK'gH-ino Iniml'.ieid hebben
voortgepentcrd? fki zouden dan toch d.- jongeren gelijk
hebbe'. ? En hij, zon hij weer van voren af aan moeten
boyinner. '? Vol ontzei ting spoedt hij zich, vluch
ten l voor zich zelf, du zaal en het ge- bon w ui''.
Met gebronsd voorhoofd loopt bij, zonder er zich
rekenschap van te geven, recht voor zich n't,
werkt uigeiijk uitwijkend voor voetgangers en
rijtiiiueü. Geniimen tij>l gaat hij zoo voort, bestormd
door geï>vaai".vor.Ungt!n, zooals hij nog nooit gekend
heeft. Hij voelt ho -. voor 't eerst en vo-.r een
oi.dee'ibruir o.jgenblik doorgedrongen zijn. ie tot in
hot lleiligij dec li.'ili^ci!, daar waar hij tot, nog
toe op de eerste treden van het voorportaal had
roi.dg: k;vp:'M, ziin geest een onbe.-tomi) begrip
bad o;».;e'VAi;gf-;i eUr Kunst, wier verblindende
glans beul LU vorwü.br.l deed roi.ddwa'.en.
Langzame.'hand echter kun, t hij weer tot be-laren en niet
meer em/lcr den eladi'lijki-n invloed dier machtige
kniist, die hom ','oo h-'e.it a.-uvi'grepoM, zocht bij
zichzelf te misH;i-'-:i i=n gi-ru-t te ste'b n. \Vel
neon, w.it Ue.'fe h'-m ,1 i.u'evün toeh be<i/'!d. in
dien xiju vvcik zon sieeïit was zi u hij lu-t
i:uiie.rs niet vcrkoopcê; h'j nun-iit zich al veibecld
hebben war IUOD'S tu zien in dat ai;elcre, maar
(lat wa'i toeh ge: n manier v»n se'liilileren. 't was
te gek om sl'e en te loopen. llii zou ,'ieh we!
wachten er eoii woord van te rcjipen t e i, .? r, o v er
zijne vrienden en veiorai tegenover den eriiiiuv,
ze Kou-Uüi ht'in braal' nithicbon om /ij: e
dii'zinni"0 ii-éi'.s en xe zouden gei;.; k hebb;jn. Maar
wat. heett lieiii toeb geseUee'd (!:;r bij zi'cj aa;i
hut, doors'eian --va; ^(;w(;e-;. bet was 'Jen iM^'ste-'!
keer da', hij zie h er oj> betrapte, bij die altijd zoo'n
gezond inzicht ha l in >lo i'ïnge:1. ilet moet do ste.'kc
koitie zijn die xe j>; hieir schenken, ze had hem
zijn ze: n, v g-..-.-.; A m do vvar gebrae-ht. Doch koni 't
i.s do tijd wa.uv'p hij altijd met zijn vricrelrn een
bittertje p. ik', hij zal maar gaan i aar 't caf
Mozarin, daar hebben ze hollaiu'sche bitter e:i
boliandsehe eonr.'ihten. mi.-schien elat er we'l een
in staat v .'.in z:jn v:ii-nd en elat zal hem weiwrer
heelemaal op str, ek brongc". \V,-1 foei! wathail
bij zich daar belachelijk aam-cstoh'. liet moet
beul 'lier i p. de lucht zitten en op het hiatst zou
im-.n net zoo mul esver-pir.i'ie:i \vorden als elie
l''rai'.selien zelt. En Lij keert -'m. eloch op eltn
ierni'wcg >:or0't hij t r vuor ele rue Druuot te vo
Den volgenden dag had do verkooping plaats
dor scbilderj"!!. natuurlijk i::et zeer
nbevredige'iKlen uitsla:;.
En hij keerde terug naar de plaats zijner
inweining. om z'eb weer aan 't schilderen te ze tten
va u ,. i;,:xc!:i,;e intcrieur'jos met 'n liet'
dourAAX l HA>.S XKTM'llKIi.
ik heb uu' ktit:ek 'r i,e'o,:v:i o\er v.Keli 1'a^ie''
;ii dit bb'i.i e-u ;k voel d.-if ik u elaamm eens va.:
uw ji.'iardjr nmer 'i'len.
."?-!? l o[i i.eii vo'ii'u'/'e/i.d. d.'it ik u'een ruien be'ii
\\ ;'e!\ ieu'. u u ol te^en ee;i del" ,\;eiiwe (iii!:--!u:
Ie ko;s1l;en. 1).' k-i'bk v;:n A. .1. il., v.'in
DI-.VSM !). ii. dil. blad, ov.'i'miji; ed'sle-üng,
vcrlc'.lci