Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 754
tlng en bekwame behandeling van het perspectief
uitmuntende. Hoogst interessant zyn de lichtstudiën
ran Oyens (Brussel), de in techniek en keus der on
derwerpen gelijkelijk duistere schildering van
NeutmjJ8, (Zwolle), de aan Murillo herinnerende zeer
gemodeleerde kleurendichting van de la Rivière
(Rotterdam); de allerliefste, spinnende
pootjeslekkende en allerlei guitige spelletjes uitvoerende
katjes van mevrouw H. Rönner (Brussel); het
krachtige, karaktervolle schilderwerk van Jan Veth
(Buwum) en de zeegezichten van Weissenbruch
('sHage) met hare verre perspectieven. De ten
toonstelling zal groot succes hebben.
Een nieuwe Bubens. Uit Antwerpen wordt van
25 November geschreven: Ver in het oosten der
stad ligt een klein, onaanzienlijk kerkje, een echte
armen kerk voor de geringe burgers en tuinlieden,
die in vroeger tijd voor de poorten der stad woon
den. De wijk is nu reeds lang binnen het bereik
van de zich oppermachtig uitstrekkende havenstad
ingedeeld. Het getal inwoners is toegenomen en
de kleine oude, eerwaardige kerk bleek onvol
doende. Dicht achter haar verheft zich de nieuwe
St. Willebrordkerk, een prachtig gebouw in goede
gothiek met prachtige steenwerken. Hoe ver
dwijnt het kerkje achter het moderne
reuzengebouw, wat wordt het gering! Maar het verbergt
een kostbaren schat, die, sedert jaren bekend,
eerst thans in zyn volle waarde erkend is, een
altaarschilderij van Rubens. Het is den
parochiaalBecretaris Jaak Hendricks gelukt dit te bewijzen,
en er bestaat geen twijfel meer: Antwerpen be
zit een Rubens te meer. Uit eene opteekening
van den kunstliefhebber Van Lerius blijkt, dat
dit stuk vervaardigd werd door Thomas Willebors
Bogfchaert uit 's-Hertogenbosch." Waarop deze
mededeeling steunt, weet men niet. Toen de heer
Hendricks voor eenige dagen iu het kerkarchief
onderzoek deed, vond h\j een zwaren foliant, in
leder gebonden, aan de zijden verguld en aan de
koeken gestempeld met het medaillon van de oude
broederschap van Onze Lieve Vrouw. Dit boek,
dat de handteekeningen en namen van alle leden
bevat, deelt ook de huwelijken der leden mede
van het jaar 1776 af en geeft eene lijst der ge
schenken en giften aan de kerk sedert 1622.
Hierop volgen de benefieten en liefdegaven, door
verschillende personen aan de kerk van St.
Willibrordus geschonken sedert het jaar 1622. Onder
deze liefdegaven uit het jaar 1630?31 bevindt
zich het volgende opgeteekend: .Ten eerste
heeft de zeer eerwaarde heer abt, secretaris
van den koning van Polen, een groote zilveren
ster gegeven." Daarop volgt onmiddellijk het vol
gende: Item jonkvrouw de Clerck heeft uit een
ander-mans naam, zooals zij zeide, een groot
altaarstuk-schilderij met lijst gegeven, geschilderd
door den heer Rubeiis, die hetzelve op 700 gul
den schat." Zoo is het veelbesproken altaarstuk
van die kleine kerk,voorstellend de Heilige Familie
en St. Willibrordus, als een meesterwerk van
Rubens erkend.
TOONEEL EN MUZIEK.
Robert Heckmann 1), de bekende Keulsche con
certmeester en oprichter van het
HeckmannQuartet, die ook als solo-violist een grooten naam
had, is voor een paar dagen te Glasgow gestor
ven. Hij maakte een concert-tournee door Schot
land, doch werd onder weg ziek, waardoor hij een
concert, dat hy in Steinway-Hall te Londen zou
geven, moest afzeggen. Hij was te Keulen zeer
bemind.
Voor eenige jaren heeft een geschil tusschen
Ferd. Hiller en Heckmann plaats gehad, dat veel
van zich deed spreken. In een artikel (ik meen
in de Kölnische Zeitung) werd een warme lofrede
op Heckmann gehouden, waarin tevens de hoop
werd uitgesproken, dat hij niet uit Keulen mocht
vertrekken, daar zijn vertrek een moeilijk aan te
vullen leemte zou veroorzaken. Hiller vond blijk
baar dat men hiermede aan zijn?Hiller's?verdien
sten te kort deed, en schreef een woedenden brief
aan Heckmann, waarin hij hem verweet dat hij
en zijn vrienden alles deden om Hiller's roem te
verduisteren.
De brief die begon: Hernn Heckmann,
Violinspieler", eindigende; Grüszen Sie mich nicht mehr,
da ich Ihr' Grusz nicht erwiedern kann. Ferd.
Hiller."
Dit is Hiller zeer kwalijk genomen. Bij het vol
gende carnavalsfeest te Keulen zag men overal
opschriften op borden of hoeden, door maskers
gedragen, met de woorden: Grüszen Sie mich nicht
enz., terwijl dit ook vóór Hiller's woning in de
Rheinstrasse vaak werd uitgeroepen.
Hiller vond het dan ook beter, gedurende die
dagen uit de stad te zijn.
Op een Festessen", na afloop van een
Mederrheinisches Musikfest" te Keulen was ik er getuige
van, hoe Joachim trachtte de beide vijanden te
verzoenen, hetgeen Heckmann blijkbaar wenschte.
De vrede werd wel gesloten, doch ging van Hiller's
zijde niet zoo recht van harte. v. M.
1) Leerling van Jean Becker en Naret Koning,
die vóór 1872 te Leipzig en Berlijn was. Hij maakte
kunstreizen door Frankrijk, België, Duitschland,
Oostenrijk en Nederland.
Te Frankfurt zal de 100ste terugkeer van
Mozarts sterfdag 5 Dec. '91, door de Groote Opera
herdacht worden met eene reeks van vier
Mozartvoorstellingen binnen eene week, en wel: 2 De
cember Die Entfülirung aus dem Serail, 5 De
cember Die Zauberflöte, 6 December Figaro's
Hochzeit en 8 December Cosi fan tulte.
In den loop van December komt als nouveaut
Verdi's Hernani ten tooneele, die eenige seizoenen
geleden ook in den Haag eene campagne heeft
meegemaakt. In Frankfort geeft men er ook de
laatste acte bij; Elvira is Mevr. Schr
der-Hanfstitngl, Hernani de Hr. Von Baudrowski.
LETTEREN EN WETENSCHAP.
Xïeue nieuwe Bijbeluitgave. De Jewish Chronicle
deelt mede, dat eenige Israëlitische geleerden,
waaronder twee uitstekende Talmudkenners, zich
bereid verklaard hebben, aan de nieuwe Engelsche
Bijbeluitgave mede te werken, tot welke uitgave
door dr. Paul Haupt, professor aan de John
Hopkins Universiteit, het plan geraamd is. De
onderneming draagt een zeer internationaal ka
rakter, daar Amerika, Engeland, Schotland en het
Europeesch vasteland medewerkers voor het werk
zullen leveren, waarvan ieder de verantwoorde
lijkheid voor z\jn aandeel aan de vertaling op zich
neemt. Deze zal in vele kleuren gedrukt worden,
om de Bijbelonderzoekers in staat te stellen op
iet eerste gezicht te bemerken, welke deelen aan
verschillende schrijvers en datums toe te schrijven
zijn. De aanteekeningen zullen hoofdzakelijk
moeielijk te begrijpen teksten en archaeologische uit
drukkingen betreffen en een groot aantal authen
tieke illustratiën zullen het begrijpen gemakkelijk
maken.
De firma D. Bolle te Rotterdam heeft weei een
catalogus van nieuwe goedkoope boeken op elk
gebied verspreid, die op aanvrage ook gratis en
Iranco te verkrijgen is. Paarden en opvoeding,
poëzie en scheepsbouw hebben er, met een aantal
andere vakken, ieder hun groep. In de verza
meling zijn de volledige er^en van Mevr.
Bosboom-Toussaint, de Guldens-Editie, de geheele
Wilkie Collins, Erckmann-Cbatrian, Conscience,
Oltmans, Van Lennep, Gerdes, Jan Holland, Fritz
Reuter, Dr. Jan ten Brink, alles tegen vermin
derde prijzen.
Voor het onlangs door ons aangekondigde werk
De Natuurkunde van Onzen tijd, van
DesbeauxGoudsmit, zijn thans ook fraaie linnen
stempelbanden verkrijgbaar gesteld, vervaardigd door de
firma J. Giltay & Zn.
Van Alles Wat,
zal ongetwijfeld bij de aanstaande feesten tot de
uitverkorene onder de geschenken behooren.
De lezers van dit blad kennen en waardeeren
den geestigen teekenaar, die thans aan het werk
is geweest om met zijn teekenstift twintig tafe
reeltjes uit het dagelijksch leven te ontwerpen,
de meesten vol humor, enkelen met een ernstig
tintje, uitstekend geteekend allen.
Ieder figuurtje is uit het leven op het papier
overgebracht, in zijn eigen houding, met zijn
eigen gebaren, ieder is zichzelf.
Door de uitgevers Van Holkema \ Warendorf
en K. Groesbeek in keurigen omslag gestoken,
zal het als geschenk ieder ten hoogste welkom
zijn en zooveel malen men het openslaat een
woord van lof ontlokken voor den kranigen tee
kenaar, Johan Braakensiek.
Nieuwe uitgaven van Jan Leendertz & Zoon.
Odhin's Wraak en Skirne zijn twee verhalen
in een band, uit de Noorsche Godenleer van Felix
Dahn, vertaald door de geoefende hand van
mejuffrouw Marie ten Brink, die als vertaalster
zoo goed reeds bekend, in dit werk opnieuw valt
te prijzen.
Voor de bewonderaars en bewonderaarsters van
Felix Dahn zal het nette boekje met duidelijken
druk een zeer aangename verrassing zijn bij
feestelijke gelegenheden.
Nieuwe uitgaven van Van Holkenna\ Warendorf.
Besproken Plaatsen. Ernstige studies te geven,
die noch droog, noch onbegrijpelijk zijn, is een
moeielijk werk, waarin de heer L. Simons Mzn
zeer goed geslaagd is. In den bundel, onder den
naam Besproken Plaatsen" vindt men critiel.en
van Nederlandsche werken, w. o. eenige dra
matische werken van Vondel benevens bespre
kingen van Fransche en Noorsche tooneelstukken,
vooral die van Ibsen.
Misschien zullen heftige tegenstanders de voor
liefde van den criticus voor dezen Xoorschen
schrijver overdreven vinden, toch zullen ze hun
antipathie verzachten, wanneer ze kennis hebben
genomen van dezen bundel, waaruit eigen meening
spreekt, zonder al te veel partijdigheid
Wetenschap.
MODIFICATIES VAN ZILVER.
Men zegt, dat een slof in verschillende
allotropische toestanden voorkomt, wanneer zij zon
der een bestanddeel te verliezen of op te iiemen,
dus scheikundig niet veranderd, z'eh in gewij
zigde vormen vertoont. Houtskool, potlood en
diamant zijn allotropisclie toestanden van n
zelfde element, de koolstof. De vergiftige, weeke.
en witte pliospliorus, en de onschadelijke roodc
zijn dezelfde stof in liaar allotropisehe toestan
den. Voor don scheikundige ligt, het bewijs van
de opvatting, dat het scheikundige, wezen van
den allotropischen toestand onafhankelijk is,
daarin, dat de stof, in welken toestand ook, zich
met ecu ander element verbindende, eenzelfde
product oplevert. Houtskool, potlood en diamant
geven alle drie bij verbranding koolzuurgas;
roode en witte pliospliorus beiden phosphorzuur.
Bjvendien gelukt liet vaak door eenvoudige ver
hitting van den eenen toestand tot de andere te
geraken. \\ cl mag meu nog niet zeggen, dat de
omzetting van houtskool in diamant''ïs geslaagd,
doch rooden pliosphorus bereidt men door ver
hitting van witten, en de modilikaties van zwavel
laten zich evenzoo door verhitting of verkoeling
uit elkander vervaardigen.
Doch in welken toestand nu vertoont ecu stof
zijn waren aard!" Wat i.s de ware fosforus. de witte
of de roode'r Is diamant ///? koolstof, of is het,
potlood of houtskool'r Ku meer nog, hoc is de
koolstof iu het koolzuurgas aanwezig, als diamant,
of als potlood, of als houtskool ?
Op de eerste vraag zullen veel scheikundigen
wellicht antwoorden, dat dat, het ware element is,
dat in de verbinding zicb bevindt. Doch wanneer
men verder vraagt: als hoedanig dan het element
in de verbinding is, wordt de beantwoording zeer
moeilijk, en wel om deze reden, dan men alsdan
van het gebied der waarneming naar dat van de
voorstelling moet overgaan. Want men kun waar
nemen de stoffen, die men bij elkander brengt, en
het produkt van hun vereeniging, en men kan ook
de produkten zien, als men het, samengesteld
lichaam weder ontleedt, doch wat er in dit samen
gestelde lichaam is, geen mensch die het met de
oogen zijn liehaams aanschouwen kan, en het is
juist dit eenvoudige feit, dat de alehymisteu zoo
lang heeft gesterkt in hun opvatting over de
omzctbaarheid van metalen iu elkander. Want ter
wijl wij thans zeggen : in blauw vit.riool, dat ik
maken kan van koper en zwavelzuur, is koper aan
wezig, want als ik een stuk ijzer in de oplossing
van den vitriool breng, komt het koper er wedar
uit, zou een alchymist antwoorden: pardon waarde
heer; ik zie heel goed dat het koper, als koper,
verdwenen is en weer teruggekomen, doch dat het
in den vitriool was, heb ik niet gezien, en ook
gij niet, en wat leert, een proef met een stuk ijzer
anders, dan dat tegen inwisseling van een bepaalde
hoeveelheid ijzer een bepaalde hoeveelheid koper
voor den dag komt, dat dus het, ijzer er niet meer
is, en het koper wel, dat, dus het ijzer in het
koper veranderd is? Zoo zou de alchymist kunnen
antwoorden, en als hij goed in Aristoteles thuis
was, het een scheikundige lastig genoeg kunnen
maken, vooral wanneer beide heeren niet op den
voorgrond plaatsten, dat zij ten deele over waar
nemingen, ten deele over voorstellingen praten.
De scheikunde heeft, echter een eroot geheel van
goed i 11 elkander sluitende voorstellingen, waardoor
de beteekenis vau ecu waar element nader om
schreven kan worden. Een elementaire stof is een
geheel van gelijkvormige kleine deeltjes, atomen.
Deze atomen vormen vaak weder bepaalde groe
peeringen, en deze lieeteu moleculen. Doch ook
deze moleculen kunnen weder nieuwe
groepeeringCD vorme», die men noemen kan
moleeuulaggregat.en , Voor de plasticiteit, niet, voor de nauw
keurigheid der cijfers, zal ik een
getallcnvoorbeeld geven. Een kubieke duim diamant bijv. be
staat uit duizend millioeu molecuulaggregateu;
ieder aggregaat, uit duizend moleculen, ieder mole
cuul uit tien atomen. Allotropisclie toestanden
van elementen nu laten zich verklaren uit het
verschil in aantal of in grocpeering der atomen
tot een molecuul, of vau de moleculen tot aggre
gaten. Het wezen van het, element is echter gelegen
in het atoom. En bij scheikundige veran
deringen van het element, bij verbranding bijv.
worden alle groepeeriugswijz.en der atomen tot
moleculen en aggregaten verbroken, cu het zij u
de atomen op zichzelf, die zich met de zuurstof
atomen vereenigen tot, het molecuul vau het
nieuwgevormde verbraudingsproduet. In dit laatste
lichaam is dus het eerste element aanwezig iu
den toestand van vau elkander vrije atomen,
die ieder voor zich met zuurstofatomen
vereenigd zijn.
Alleen met behulp van de atoomt.heorie en haar
complicaties is het, mogelijk iets te zeggen over
den toestand, waarin een element iu een verbin
ding aanwezig is. Althans, blijft men zuiver ex
perimenteel, ik geloof niet dat men zou kunnen
antwoorden op de vraag: wat is er nu in
fosforzuur, witte of' roode fosforus 'r
Deze en diergelijke overwegingen zijn onlangs
aangevoerd door deu heer Carey Lea, ..ie reeds
de wereld in verbazing hebbende gebracht, met
ziju vervaardiging vau zilver iu allotropisclie
toestanden, oplosbaar zilver, goudkleurig zil
ver, en nu weder blauw zilver, thans de vraag
opwerpt: iu welken van deze toestanden liet zilver
iu ziju verbindingen optreedt.
Zuiver experimenteel gedacht schijnt d( ze vraag
op bet eerste gc'ieht zeer vreemd. In «eiken
allotropischen toestand ! Wel, natuurlijk in geen
enkelen, is men gcneixd te zeggen. \\ ij zien de
toestanden vau het zilver altijd als ecu splilsbaar
geheel, en atomen ziju ondeelbaar. Bovendien
vraagt niemand er naar, of een atoom blauw is
of geel is of wit.'
De vraag vau den heer Lea verliest echter
veel vau haar zonderlingheid, indien meu inziet
flat, hij liet oog hoeft op de beschouwing over
allotropische toestanden, die zooeven geschetst,
werd. Die modilicaties van zilver vat, hij op als
te zijn veroorzaakt door verschillende
groepecriugeu vau moleculen tot aggregaten, en van
atomen tot moleculen, 'Zilver zooals men het ge
woonlijk ziet, bestaat uit moleculen, die veel
atomen bevatten : de moleculen vau zilver in ziju
allotropischc toestanden ziju eenvoudiger, en mis
schien wel uit n atoom bestaande.
Voor deu liz:r vau het, Weekblad acht, ik de
lilosolie vau het onderwerp belangrijker dan de
argumeiiteermg vau deu heer Lea, en ik volsta
daarom met de mcdedecling, dat, hij om tal vau
redenen tot liet op het eerste gezicht zonderlinge
besluit geraakt, dat zilver in ziju verbindingen
aanwezig is, in ecu vau ziju allotropisclie toe
standen.
1 1 KT I'.AI) VAN M A DAM K M A l, l UK AX.
Naai' A. UK l'OXTJMAKTIX.
Ik ir: l in mijne herinneringen ongeveer zestig
jaar ti'i'im'. \Vij ziin in Februari is.'il>. Ik ben
student in de medici] urn. ;tls inw niicml assistent
aangenomen in lid kinderziekenhuis in de fttc i/i'
.SVY/vx en in dienst van dr. .ladrlot, ecu beroemd
U'eneeshecr int dirn 1i]d.
Mijn vader, een rijk uofans uit I.c Mans. had
als invloedrijk kiezer en \crstandig man van
zaken. diriisTcn bewezen a;in den baron dr l. a
Bonillcrie. die toen intendant \an de civiele lijst
van Kmvl X was. Daar ik ecu schoolvriend was
van l'ïanoois de La lïoiiillcrie die tegenwoor
dig coadjulor van deu aartsbisschop van l!ordeau\
is. na bisschop van ( 'areassonnc 1 r /.i|ii ^vwrrst
bekroond o|t het alu'enieenc /?ovrniff*. levendig
door niiin vader aanbevolen aan den baron, dir
bov riidirn de beste en meest gastvrije man Ier
wereld was. vterd ik in zijn woning ontvangen
met de groots' c hartelijkheid.
| Op een dat;, dat ik aan Franeois mijn f oelat i lm'
na een v;oed e\aiiieii ti'inu' melden, /.eide hij lol
mij: -Dat kom1 ifoeil uil: t;i| moet morgenavond
uw sueees l)i| ons kninen vieren: er /.al een
beetje mn/iek worden gemaakt. Madame
Malibran en Friiuleiii Sonnlag zullen zingen,
geacnnupa^ncerd dooi- Itossini. Kr is zelfs een klein
eli
p
beroemden componist. (b| weet wel. dat de twee
uroote zangeressen elkaar haten. 7,ij hopen liet
zoover te brengen, dat zij. opgewonden door de
muziek, verrukt over haar eigen gezang, meege
sleept ijoor on/.e geestdrift, zich zullen ver/oenen,
en zullen eindigen met elkaar te omhelzen.'
, Ik zou wel in hare plaats willen /.ijn ! ' zcidc
ik, zonder te vermoeden, dat. ik tot een
toekomstiu'en bisschop >pral\.
i /ooals 'ij knul begrijpen, zorgde ik wei. niet
ti' ontbreken op die verrukkelijke soiree. liet
was een soort van juste milieu (liet woord was
toeii nog niet uitgcvoudeu) tusschen eeuc plech
tige receptie en ceue bijeenkomst vau vrienden;
wij waren ongeveer met ous vijftigeu, maar welke
namen waroii daarbij ! En hoc klopte mij het hart,
mij, onbeduideuden jongen, toeu men mij iu dat
uitgezochte gezelschap Lamartiue aanwees, wiens
Harmonies poétiques biuuen kort, zouden verschij
nen; Bcrryer, die met ecu ongehoord succes ziju
debuut, als redenaar had gcdaau ; den vicomle de
Bouald, bijna tachtig jaar oud, maar uog zoo
krachtig al» ecu eik van ziju oud Koticrgue;
Victor H ugo, wiens drama Hernani voor de volgende
weck was aangekondigd op de alliche vau het
'J'/ifcïfre-Frat/ci/is; de Martiguac, bleek en droef
geestig, alsof hi] ecu dubbel voorgevoel had t;ehad
vau ziju nabijzijiid einde eu vau den val vau deu
troon: baron (iérard, die meer gezocht was iu de
salons, dan bewonderd in de ateliers; barou Gros,
met ecu knorrig gezicht, ecu humeur als ecu
bulhoud, ruw, energiek, somber eu verdacht vau
l'ioiiapartistischc gevoelens; 1'a'T, den .schrijver
van deu N<<!tre de Chtipclle, die vrecseli|k jaloersch
was o]) Kossini: Charles -Nodier, vau wieu Jules
.lauiii zcidc, dat, hij door al ziju droomcu er toe
zou komen, ous te vertellen, dat hij iu 1791! ge
guillotineerd was tusscheu de koningin eu madame
Kulaud; Alcxa.udre Nomiict cu Aucclot, dicii de
royalistischc partij st.cldc tcgcuovcr den toeu op
het toppunt, vau roem staaudcn Alc.xaudre
Delavigiic: ('hcrubiiii, die slechts ziju
wcukbrauwcn behoefde te fronsen om het geheele con
servatorium te, doen beven; Madcmoiselle Dclphiue
(iay, eene schoonc blondine, iu een witte japon
met ecu blauw ceintuur, met eeuc
Coriime-houdiug, prachtig gevulde schouders cu het profiel
vau eene Komciuschc kcrzcriu, er iu slagende,
tegelijkertijd iu liberale kringen de «muze des
vaderlands", cu iu deu Fiiti/iourr/ ainl-Germaiu de
gunstelinge vau twee of drie hertoginnen te zijn.
Al die beroemdheden, voor het inecreiidccl nog
jong. of reeds door deu tijd gehuldigd, deden mij
mijne onbeduidendheid eu nietigheid diep gevoe
len. Ik had om mij ecu beetje gerust te stellen
slechts het zotte gelaat vau deu Vicomte
d'Alineourt, versierd met een haarlok en accrocfie-coeur,
dien ik nooit heb vergeten. De schrijver vau den
Solitaife hield zich inderdaad voor ecu inau vau
betcekenis, hetgeen hem uog veel dvv azcr maakt.e;
hij meende werkelijk, de gelijke te zijn vau al
die schitterende beroemdheden , een Chateau
briand, ecu Lamartiue, een Lord llyron cu ecu
\\altcr Scott tegelijk. Ook hij had zijn por
tret laten lithogra.feereii, met een adelaar die
in de lucht /weefde, met een lawine op zijn hoofd,
een afgrond aan zijne voeten eu ecu bergstroom
tiissehen zijne beciicn.
,/\\anneer dir man beroemd is', zcidc ik tot
mijzelf, «waarom zou ik het dan ook niet kunnen
worden r"
liordogiii. Zuchelli eu Santiiii openden het
eoucert met het trio l'iipuluicl uit de lluiuiiici m
Alffiei'i te zingen.
Daarna behaalde een mooi jong meisje, dat toeu
nou' slechts jutlVouw Moke heette, doch later maar
al te veel over zich zou doen spreken als me
vrouw Hevel, ecu schitterend succes met ecu
sonate van Beethoven, die z.i] uitstekend speelde.
Kindelijk verschenen de twee sterren. Zal ik
trachten ze n te beschrijven r Ik zal het
bcproev en.
liet contrast tnsseheu die twee heerlijke vrou
wen was zoo t rellend, dat het zich oplost.e iu
eene volmaakte harmonie, llenriette Somitag was
het meest volmaakte tvpe van de (ïerinaanscJie
schoonlienl, zooals w ij die ons met de dichters
drooinen. zonder haar in de werkelijkheid te
viudeii. Dat zij tegenover het zinnelijk vuur vau
den Spaansellen hartstocht het meest etherische
en reine stelde, wat de poe/ie van het Noorden
oplevert, maakte haar onvergelijkelijk iu de
grootsclie rol van Donna Anna.
Slank, zonder mager te zijn. was haar beval
lige ligiiur in bewonderenswaardige
ovcrcciisteinminu' met de regelmatigheid van hare trekken cu
de uitdrukking van haai' gelaat, met hare
aschblondc en toch warm getinte haren, met haar
niarinerblank voorhootd. met de zachte, cenigszins
treurige uitdrukking harer blauwe oogen eu de
fraai ircbogcu lijn van hare lippen, die nu eens
het onzichtbare schenen loc te lachen, dau weer
het onbekende toe te spreken.
Met ideaal, het dierbaar ideaal van onze twin
tig jaren, onbestemd als een droom zonder ont
waken, zoet als de licl'koozingcn ecner zuster.
Iriseh als de \prildanw. zuiver als de sneeuw
van den Ilimalava, schuchter als het vogeltje dat
wij in zijn nest verrassen, en dat ons, als liet
ontsnapt, een veertje in de hand achterlaat,
weemoediir als het voorgevoel van een onweer te
luidden van de pracht van een lenteinoru'en, het
ideaal, zich openbarend in den teedersteii vorm,
en ziim'ende met eene liemelselie stem, zoo
vind ik llcnri'"'1te Somitag in mijne verre herin
neringen.
Madame Malibran! Musset heeft haar bezongen:
hoe 7011 ik het wagen haar. te beschrijven'r Zij
was een brnnelte, met eene warme uezonde bleek
heid, die een hum' leven scheen te beloven, llarc
/vvarle haren, in bandeaux gescheiden op een
v oorhiiiil'd. waarop het genie straalde, deden mij
deuken aan twee rav en vleugelen op een
marnierbeeld van Cauova. Mare amandelvormitre bruine
oo^'en. met een wecrselii|n als van gesmolten
; <_'oiid verrieden de onnit blnschbare vlam van een
inwendig vuur: zij verrasten ons telkens opnieuw
door hunne afwisselingen vau v ertel'endeu gloed
en onweerstaanbare teederlieid. liet benedendeel
\an haal' toelaat was misschien niet, reti'elmatiu'
\ i;enoee'. De mond was een weinig te groot: het
| maal een weinig te lang, maar men had oogen
en ecu liart moeien hebben van een temperatuur
Iwiutit; uraden onder die van de ijsvelden van
1 Spitshciü'cu. om op deze onmerkbare gebreken tw
letten.
liet LVeheel was aanbiddelijk en door eene wei»
kelijk bnili'im'evvonc gemakkelij'kheid van
Iran-lormatie slaafde zij er in, beurtelings de leven
dige u'iiitiü'licid Min Kosinc. de dramatische ont
roering van de i"'in:-<t en de tragische intensiteit
uit Otello op uitmuntende vvijze weer 1e geven.
Aantrekkelijk eu verrassend als het onvoorziene,
vermeim'de zij schitterende stralen vau fantasie
en v roolijhheid met een foinl van hartstocht, w
aar