Historisch Archief 1877-1940
No. 756
DE AMSTEEDAMMEE, WEEKBLAD VOOB NEDERLAND.
b*at is, en of de ambitie in vroeger jartn, toen
?velen een Waas- of strijkinstrument leerden met
geen ander doel dan in een orkest van dilettan
ten voor zflne part\j berekend te worden,
eigenIjjk niet van beter gehalte was ?
Deze gedachten speelden mij door het hoofd,
toen ik de uitvoering van de Orkestvereeniging
Amphion onder leiding van den heer David
Koning bijwoonde. Van de vele
orkestvereenigingen in dit genre toch, die er in onze stad
bestonden, is slechts deze nog in leven. Het
strijkkwartet is vrij sterk bezet, doch blazende
dilettanten worden hoe langer hoe schaarscher,
«n dus moet men de ledige plaatsen wel met
kunstenaars aanvullen.
De tijden zijn echter veranderd, en de orkesten
uit kunstenaars bestaande, hebben hooger vlucht
genomen, dat is waar! Niettemin bliji ik het be
treuren dat er bij dilettanten zulk een vooroor
deel tegen blaasinstrumenten bestaat, te meer nu
het voor hen hoe langer hoe moeilijker wordt op
de piano of viool op de hoogte van de tegen
woordige technische eischen te komen.
Bovendien worden de blaasinstrumenten ten
onrechte alleen in orkesten geduld.
Waarom bestaat er, (nu ik toch op dit onder
werp kom), geene vereeniging van kunstenaar?,
die zich ten doel stellen het uitvoeren van wer
ken voor kamermuziek voor blaasinstrumenten en
piano. Amsterdam bezit zulke voortreffelijke
krachten.
Er z\jn verschillende werken van oud-Duitsche
en nieuw-Fransche meesters op dit gebied. Te
Parijs bestaat zulk eene vereeniging, die in het
begin van den winter in Duittchland met buiten
gewoon succes concerten heeft gegeven. Men zag
toen welk een veld er nog te bebouwen viel.
De lezer zal vinden dat ik van den text
dwaal, doch deze opmerkingen moesten mij van
het hart, daar ik geloof dat de overweging van
een en ander misschien zijn nut kan hebben.
Thans bespreek ik nog in het kort de uitvoe
ring van Amphion.
Wanneer men de eischen in aanmerking neemt
die men aan zulk een orchest mag stellen, dan
moet ik met ingenomenheid van de resultaten
gewagen die de heer Koning heeft weten te
verkregen.
Men mag daarbij de volgende vragen niet uit
het oog verliezen: O f er welke krachten heeft
men te beschikken? Is er een ensemble verkregen,
dat men van die krachten eischen mag 'f
De laatste vraag mag bevestigend beantwoord
?worden. De keuze van orkestwerken was eene
niet te moeielijke, zoodat alles over het geheel
goed marcheerde. Wel moet ik sommigen eersten
violisten op het hart drukken, ter wille van de
gelijkheid, beter het oog op hunnen leider te
houden, en den leermeesters van de jeugdige
tweede violisten verzoeken er hunne leerlingen
nog eens met nadruk op te wijzen, dat zij (ook
als zij in het orkest medefpelen) al do -wenken
moeten opvolgt n die hun op de les (vooral wat
streek betreft) gegeven worden, doch ik mag
er tevens bijvoegen dat allen zich zeer inspanden
en dat het orkest zoo speelde, dat ik vele ge
deelten met genoegen hoorde.
Den heer Koning zij dus een warm woord van
lof gebracht voor hetgeen hij door zijn takt en
zijne toewijding heeft weten te verkrijgen.
Als solisten traden Mej. Lutkemann (zang) en
de heer Van Bemmelen (een dilettant
violor.cellist uit Leiden) op.
Mej. Lutkemann ontwikkelde hare reeds vroeger
besproken goede eigenschappen, hoewel het
accompagnement van iemand, die blijkbaar sterk door
zijne zenuwen werd geaccompagneerd, haar be
lemmerde. Met het talent van den heer Van Bem
melen maakte ik met groot genoegen kennis. Zijn
spel verdient erkenning voor de eenvoudige en
degelijke eigenschappen, gezonden toou en muzi
kale voordracht.
Het Mozart-concert in het Concertgebouw, waar
in o. a. het klavier-concert voor twee piano's met
orkest in Es dur werd uitgevoerd door mevr.
Bosmans-Benedicts en den heer KPS, benevens
een weinig bekend concert voor fluit en harp,
door r1 en heer Demont en Mej. Winzer, kon ik
tot mijn groot leedwezen niet bijwonen. Daar
er zich uit het publik verschillende stemmen, met
verzoek om eene herhaling verheffen, hc op ik nog
in de gelegenheid te zijn van deze hoogst belang
rijke uitvoering melding te maken, terwijl ik tevens
zoo spoedig mogelijk de klassieke concerten in
het Paleis voor Volksvlijt, onder leiding van den
heer Richard Hol, weder eens hoop te bespreken.
VAX MILLIOKX.
DB TENTOONSTELLING TE CH1CAGO
IN 1S9.'!.
Velen, die in 1SS9 de wereld-tentoonstelling te
Parijs gezien hebben, zullen v;ui mcening /iju
geweest, dat zij do laatste der grootste tentoonstel
lingen aanschouwd hadden, de laatste expositie,
waar alles uit alle werciddeeleu bijeengebracht
was en vertoond iii den meest behagolijken vorm
en toestand. Want, niet waar 'ïeene volirende
ter.toonstelliug zou, om niet bij hare voorgangster af
te vallen, nog groote ', nog mooier, nog- vollediger
moeten zijn, eu was dit mogelijk 'i
Lezers, wilt gij mij in uw gedachten vergezel
len uaar liet Rand Me. Nally Building, een reus
achtig gebouw, staande in het eeutium van
Chicago, daar waar de breede straten steeds zoo vol
ziju van voertuigen, dat men alleen op de kruis
punten de straten kan oversteken, waar hui/cu van
zes eu acht verdiepingen worden afgebroken om
er gebouwen van veertien tot achttien voor in de
plaats te zetten, waar alles spreekt van zaken,
zaken" eu nog eens , zaken"? \V~ij saaii de wijde
poort van het gebouw door eu T inden iu eeu der
corridors ceu drietal liften, waarvan er een ous
naar de derde verdieping brengt. Ge bevindt u
op de bureaux van de World's Columbian
Commission, lange rijeu grootc lokalen, drie verdis pin
gen vau dit gebouw beslaande, alle /.eer eenvou
dig ingericht, maar bezet door hard werkende be
dienden en klerken, vrouwelijke eu mannelijke.
Hier is het hoofdkwartier van het, leger van per
sonen, dat de Clucagosche wereld-tentoonstelling
van 1S93 voorbereidt. Deze tentoonstelling, d:c
den bescheiden maar juistcn naam zal dragen van
World's Fair, d. i. wereldkennis, is bestemd de
Parijsche van 1889 te overtreffen. Dit zegt men
u uiet direct, maar als ge eeuigen tijd met een
der directeuren hebt zitten praten, dan blijkt u.
weldra, dat, de Chieagoers al wat tot nu toe te
zien is geweest, willen overtreffen en dat dan naar
hunne meening de tijd der wereld-tentoonstellin
gen wel voorbij zal zijn en men zich zal gaan be
palen tot expositiëu van voortbrengselen uit n
land of van voorwerpen speciaal op ne industrie
betrekking hebbende.
Nu, men is op reusachtige schaal begonnen
toebereidselen te maken, dat. staat vast. Daar is in
de eerste plaats de afdeeling voor l'ubliciteit en
Bevordering der Tentoonstelling (Publicity and
Promotion), een departement, dat op deze wijze
nooit bij eenige tentoonstelling heeft gewerkt.
Men heeft daar niets anders te doeu, dau inlich
tingen inwinnen, omtrent, alles, wat op de ten
toonstelling betrekking heeft en die inlichtingen,
na ze verwerkt, te hebben, weer aan anderen over
te brengen. Een ambtenaar dezer afdeeliug, aan
welkt r hoofd een bekend journalist, Major M. P.
Handy, staat, heeft toegang tot de bureaux van
alle andere afdeelingen en kan overal inzage nemen
van de correspondentie; een aantal klerken zijn
voortdurend bezig 1200 couranten, uit alle landen
der wereld af komstig, door te lezen, om te zoeken
naar berichten, die voor de tentoonstelling vau
belang kunnen zijn. Die berichten worden uitge
knipt en opgeplakt. Andereu vertalen de
informatiën, op deze wijze verzameld, in het Franscli,
Deensch, Duitseh, Spaausch, Zweedseh,
Portugeesch en Italiaanse!), en zenden ze de geheele
wereld door iu zoogenaamde »Newsletters". Hicv
worden geheele artikelen geschreven over de ten
toonstelling ; men zendt, ze zelfs, met de noodigo
illustraties erbij, aan tijdschriften in binnen- en
buitenland, die dat verlangen. Bijna 5000 stuks
brieven eu drukwerken worden dagelijks door het
bureau verzonden. Binnen korten tijd zullen door dit
departement ook mannen worden uitsezonden, die
door het, gesproken woord tot deelneming eu be
zoek aan de tentoonstelling moeten opwekken, op
meetings en in vergaderingen, waar ook gebruik
gemaakt zal worden van pliotographicën on platen
en zelfs van tooverlantaarns.
Indien al deze bemoeiingen het verlangde
resuldaat hebben, zullen de bezoekers der tentoonstel
ling bijna ontelbaar zijn. Maar het, gevolg, dat
men weuscht, zal niet bereikt, zijn, wanneer niet
tevens in alle klassen van liet programma groote
deelneming is.
Wat daartoe noodig is, begrijpt men eerst, wan
neer men liet reglement, in/iet, en ontdekt, dat,
hetgeen tentoongesteld kan worden, verdeeld is in
11-1 groepen, van welke de moesten nog zijn on
derverdeeld in klassen tot eeu gezamenlijk 'aantal
van 'J17. Zoo ooit eene opnoeming va'n al wat
zich op de aarde bevindt, volledig was, dan is het
deze. Wat ontstaan is zonder en met hulp vau
mensehen, en elk resultaat vau menschelijk wer
ken en denken, wanneer het, maar een zichtbaren
vorm kan aannemen, zij het ook in beschrijvingen
of statistieken, kan te Chieago vertoond worden,
Dat de classificatie niet altijd gemakkelijk was, is
te begrijpen.
Iu afdeeling A, landbouw on boschcultuur zal
meu natuurlijk alle soorten granen vinden en wat
daarvan wordt gemaakt, maar ook litteratuur en
statistiek van den landbouw en mest en water
zoowel gedistilleerd ais mineraal-water; afdeelin"
B bevat wijn- en tuinbouw met hetgeen daartoe
gebracht kan worden, zooals werktuigen voor de be
reiding van wijnen en fruits places. Afdeolin? C
wordt eene verzameling van bijna allo dieren, die
op den aardbodem voorkomen, tan me en wilde
tot insecten toe; bij de laat sten wordt ook ge
vraagd naar de mid-Jelen om ze uit te roeien
terwijl de, verschillende manieren om gevogelte
vet te mesten en patéde foie gras hier ook tehuis
behooreu; afdeeling I) omvat visch en vischfuig
met, alle middelen om visch te bewaren < n te
bereiden: afdeeling E. mijnwezen, mineralen en
de wijzen van behandeling vau metalen (te zaïneu
in 130 klassen); 1<\ machinerieën voor alle doel
einden ; G, vervoer, met spoorwegen, wagens eu
schepen, m ar ook het brievcntrausport door
pneumatische buizen, de middelen om geld on
pakjes door winkels heen eu weer te voeren ver
nuftige inrichtingen, die meu in eiken grooteu
winkel in Amerika, waar men aan den kassier
betaalt, kan opmerken ; verder postduiven on
luchtballons on onder de schepen vijf klassen
voor verschillende soorten oorlogsschepen.
Afdoeliug II bevat in hare iOO klassen wat, men iu
het Auierikaansoh noemt, Mannfacf.ures", d. w./..
bijna alles, wat met. de hand of in fabrieken
wordt, gemaakt tot gebruik iu liet, dagelrjkrch
loven: ijskasten eu juweclen, kookgerij en kiecren,
papier eu vuurwerk, alles behoort hiertoe. De
olectrieitcit eu hare toepassingen vormen afdeeling
J. K /.iju do sohooue, Ij de vrije kunsten. Ili-t
is verwonderlijk wat, meu in afdeeling L al bijeen
hooft, weten te brtugen: de ge.heele opvoeding \;m
de kinderkamer af, sport, voeding, woning,
badhui/ou, scholen eu abattoirs; voorts boiken en
ilo journaast ick, maar ook regeerin^ en nch
handel eu wet.ensduipjvlijke en godsdienstige in
stellingen, muziek en tooneel. De laatste,
afdcelius.', M, omvat alles, wat. nergens elders onder
gebracht, kou worden: spelen, voorwerpen \an
godsdienstige vereering, oude kaarten eu
benoo(ligdlicden voor do zeevaart, uitvindingen, de
Indianen. OH eindelijk in cru laatste irn/ep de
standbeelden en portretten van allen, die licbbcu
medegewerkt toi de beschaving en liet wolzijn der
mcnschhoid!
lleods nu hoort meu van allerlei bijzondere
inzendingen, voornamelijk op efhnogr.'iphisch
::vbied. Ecu verzamelaar wil eene irroofe eolleelie
vau de Maori's afkomstige curiositeiten c<;p
seeren, terwijl iemand anders hot plan hooft op
gevat, voor oou aantal van do/e bewoners van
Nieuw-Zeeland op de tcntooüst clliiii; oen dorp re
bouwen t n de bewoners in hun loven on doen te
vortooi.on.
Hetzelfde willen anderen doen met Eskimo's
die zouden wonen op een iiagoinaaktou ijsberg 011
met, inboorlingen vau de Caraïben, de eilanden,
op wolke ('olumbus het eerst aanlandde. Indien
dergelijke kolonies goed word u ingericht on ge
administreerd, kunnen zij zeer interessant zijn ;
dat, is iu 1SVJ te Pu rijs gebleken; de ruime
Javaansche kampong, op grooter schaal aangelegd
dan dergelijke dorpjes van andere vreemde volken,
was een der grootste aantrekkingspuuten der
geheele tentoonstelling. De Ilue du Caire, die
te Parijs zooveel succes heeft gehad, zal te Chi
eago worden nagebootst, maar ook de Japanners
willen iets dergelijks inrichten, terwijl een
Petersburgsch kapitalist verlof gevraagd heeft,
eene afbeelding te mogen maken van eene stiaat
te Nishni-Nowgorod, de plaats, waar sinds 800
jaar de bekende jaarmarkt wordt gehouden. Zeer
interessant voor ethnologen belooft eene collectie
antiquiteiten te worden, die door prof. Putuam
van Harvard University wordt bijeengebracht.
Deze geleerde wil eene zoo volledig mogelijke
voorstelling geven van het leven der inboorlingen
van Amerika vóór de komst der Spanjaarden ; er
zullen reproducties worden gemaakt vau belang
rijke ruïnen in Yucalau en Mexico, 011 vau
grafsteden, die in de Vereenigdc Staten op verschil
lende plaatsen, o. a. in Óhio ontdekt zijn. Uit
Coluinbia en Peru ziju reeds toczeggiueeu ont
vangen van collecties van voorwerpen afkomstig
nit, den tijd der Inca's, on vau de tegenwoordig
bijna verdwenen Indianen van Noord-Amerika
zijn nog genoeg curiositeiten te vinden om van
hun wijze van leven een volledig beeld te geven.
Veel hoopt men bijeen te brengen, dat betrek
king heeft op don persoon van Columbus en zijne
ontdekking. Dit zal geplaatst worden in een af
zonderlijk gebouw, dat eeu nauwkeurige copic
moet worden van het klooster La Rabida te
Palos iu Spanje. Aau de poort van dit klooster
heeft eens de ontdekker, teleurgesteld cu ontmoe
digd, aiiigeklopt, en eeu onderkomen gevraagd
voor zich en ziju kind. Daar werkte hij zijne
plannen uit, daar had hij zijn bekend twistgesprek
met, de Dominicaner monniken, daar woonde hij,
in de kleine klooiterkapel, deu dienst bij op den
morgen van zijn vertrek. De bouw van dit kloos
ter is zóó, dat, liet, gemakkelijk eu zonder veel
kosten nagebootst, kau worden; het zal zeker te
midden der groote tentoonstellingsgebouwen oen
eigenaardig effect maken. Dit, zal wel eveneens
het geval ziju met, do schepen vau Columbus,
waarvan afbeeldingen zullen gemaakt, worden.
Deze scheepjes zullen, liggende naast do
stoombooton, die het Michigan-nieer bevaren, een denk
beeld geven vau don vooruitgang op het, gebied
van deu scheepsbouw iu vier eeuwen, maar tevens
van don moed, bijna zouden wij zeggen vau de
waaghalzerij van Columbus, die met, zulke
notendopjes deu Oceaau durfde oversteken.
(Slot foJgt).
AA NTEEKENINGEN SCHILDERKUNST .
Ui f <len Haai). Maandag hield do Haagsche
Kunstkring een tamelijk drnk bezoohte ledenver
gadering. Er moest een d.'finitief' bestuur geko
zen worden. Tot president van de
af'deelingsehildcrkunst word Jan Toorop gekozen, terwijl met
hem bcf-tuurrleron zijn : do Bock, Floris Verster en
de Jnsselïn de Jong. De tentoonstellirgszaaltjes van
de localitcit boven hef caféRiche, zullen
veri'onwrt wirdun oru te trachten ze meer voor ex
posities geschikt te maken. Do Vereeniging wil
blijkbaar aanpakken.
De verkopping van oude kunst bij de Rpgt is
niet veel zaaks; ondor onmogelijke producten leest
men namen van Holbein. Murillo, ]?'. Hals, van
der Velde enz. Ken Jan Steen die gezegd wordt
echt te zijn is dan waarschijnlijk uit zijn prille
jpugd. Enkele aardige plankjes, een grisaille
schilderij van, ik raten Hoogstraten: een paar
groote oorlogsehepen, en oen stilleven dat van
| Weenix heet te wezen, ziju zoo kwaad zijn. In
't geheel bijna driehonderd nummers, slecht ge
xposeerd in donkere kamers.
Bij don kunstkooper Biesing staat deze week
een Bot-boomp.je voor het raam, een juweeltje,
een interieur met zware balken in hot plafond,
[ oj> zij valt het licht in over een tafel waar een
paar vrouwtjes zifter. Zeker een van do mooiste
schilderijtjes die Bosboom gemaakt heeft.
Schalekamps groot- formaat-uitgave over de
Bosbooms, door II. L. Bcrckenhoff, zijn aflevering
3, -l en 5 verschenen. Ds tekst van dit gedeelte
handelt minder speciaal over Bosbooms kunst,
dan uitvoerig over de zeldzame verhouding tussclieu
ds beide buitengewone echtgenooten. Men vindt
tusschen rlc druk o. a een prachtige
waterverftcekening van hot klooster te Boksmeer en twee
blijkbaar heel mooie s»pia-*.eekeningen van een
religieus sujet treroproduoecn', terwijl een van do
etsen cenig idoe geeft vau <ïe indrukwekkende oom
positie van Bosbooms Lux in tcnehris."
De Recue des Deux Hfaiirle* van December heeft
een artikel van Eralle Miehel over biosratcn en
critici van Rembrandt. Wat vooral aanleiding
lijkt geweest te zijn tot het schrijven van dat
artikel is dat deze Renibrandt- geleerde hot zijne
vel oons %vil,le zeggen over die twee gerucht
makende boeken van don laatston tijd. lleuibratttlt
til;; ]'.r;ielnr en Wer iW Jtemlirnndt'-'
Van hut eer-te won, !oi baarlijke werk van Dr,
Langbr-hu schrijft Miehel o. a.: Itcinbrandt is
nir-t het onderwerp, maar alleen het pretekst.
Meermalen verlii st du auteur bom uit liet oog i n
don gang van zijn (alrjke en dikwijls tegenstrij
dige stellm;;et). ilij komt slechis tot hom terug
ais lot e v n gemakkelijk oorlogswapen, om alle
degen"!). en zij xiin legio, die onder schrijvers
on geleerden de gave hebben hem te mishagen
mee te lijf te gaan.''
Ofschoon bij hem onophoudelijk ten voorbeeld
stolt kent hij noch zijn p'-rsoon, r.och zijn werk
van moer nabij",
liet heeft deu nauwgezet ten kunsthistoricus
begriipelijkerwijxe gehinderd oen paradoxaal moralist,
dio eeu kunstkritiek levert welke misschien we!
Hismarck maar £<,een enkel kunstlicvoml man be
koren zal, en dio zo;.>t dei! oud;;n roem van Hol
land met Duitschlamls nieuwe glorie te willen j
associecren, naar zijn zonderling welbehagen te
zien omspringen met oen groote ti^ur.r, dio met j
de meeninf/en waar de dokter vol van is, tamelijk
weinig Lditt uit, te staar.
Maar Mioiiel, die al zooveel jaren bozig is met
de, moest nauwgezette studie van all?s wat den
persoon on de kunst van Uombrandt aangaat, en
van wicn een standardwcrk over den meester ter
perse gaat, is natuurlijk uitermate geërgerd over
de attentie, die men in Duitschland nog over heelt
voor het werk van dien aanmatigenden M«x
Lautner, die, zonder zelf ook maar een weinig
te zijn voorbereid, in zyn Wer ist Remlrandt,
een nieuwe grondslag voor de Hollandsche kunst
geschiedenis beweerde te leggen. Miehel noemt
de bokkesprongea van deze auteur die Bol tot
den maker van den Nachtwacht, de Staalmeesters
en de Snijles maken wil, maar die nauwelijks
buiten Breslau een voet gezet het ft, en van Bol
al even weinig als van Rembrandt gezien beeft,
een aardig spelletje, dat desnoods dienst zou
kunnen doen om op regenachtige dagen buiten
den tijd te verdrijven. En zakelijk toont hij ver
der aan hoe de ijver van dezen jongen man slechts
aan de iastigbeid van een monomaan doet denken.
Komende na Rtmbrandt ah Erzielitr is de
verschijning van Wer ist Rembrandt dubbel te
onpas. Datzelfde Holland waar Langbehn zulke
hartstochtelijke declaraties voor over had, en dat
hij droomde te veroveren .... zedelijk te ver
overen, wordt hier door Lautner beleedigd in zijn
meest geachte kunstkenners en in den groolsten
naam van zijn geschiedenis, in dien Rembrandt,
dien men niettestaande Lautner zal voortgaan
te bewonderen als den schilder van de Nacht
wacht en de Staalmeesters." V.
VEREENVOUDIGING DER SPELLING.
De beweging, voor een paar maanden begon
nen niet om ons de zegeningen eener splin
ternieuwe orthographie te bezorgen, maar om het
spellingstelsel van de Vries en te Winkel te
vereenvoudigen, breidt zich meer en meer uit.
Of het aan de inspanning der voorstanders van
deze zaak gelukken zal, roering te brengen in de
groote, inerte massa, valt niet te voorspellen;
al schijnen de kansen voorloopig goed te staan.
De grootste vijand van ons streven zal onge
twijfeld de traagheid blijken te zijn, die doet
zeggen: Het toepassen van die vereenvoudigin
gen geeft ons immer óók al weer last ? Wij zijn
aan deu tegenwoordigen toestand gewend; laat het
nu ook maar zoo blijven." Wie even over de
zaak nadenkt, ziet in, dat een verstandige, niet
overdreven vereenvoudiging der spelling al heel
spoedig ten goede zal komen aan ieder Neder
lander, die schrijven kan; dat schoolkinderen en
onderwijzers er aanstonds, en in niet geringe
mate, mee gebaat zullen wezen.
Het spreekt van zelf, dat de spelbeweg'ng (men
heeft het onschuldige kind den bijnaam revo
lutie" gegeven .') óók door sommigen, die allerminst
tot den grooten hoop mogen gerekend worden,
met onvriendelijke, misschien ook met bezorgde
blikken wordt aangezien. Zij vinden wel niet alles
slecht en verkeerd in het jeugdige fchepseltje,
maar oordeelen, dat het enkele neigingen bezit,
die hoogst ongepast zijr1.
Het verbaast mij,4' zoo schreef onlangs eeu
degelijk kenner onzer taal, het verbaast mij, dat
dr. Kollewijn zich er in het geheel niet over heeft
uitgelaten, hoe wij voortaan met de genitieven
aan moeten, on met de, onderscheiding var. hij en
zij, zijn en liaar, waar het zaken betrofr. Moet
eeu en ander ook worden afgeschaft ? Zoo niet,
hoe raakt men dan van de geslaclitsregels af?"
Het zij mij vergund, deze vragen hier te beant
woorden.
Wie vereenvoudiging wenscht aan te brengen.
in de geschreven taal, wil niets anders dan de
schrijftaal meer in overeenstemming brengen met de
beschaafde spreektaal. Naar deze heeft men zich
dus te richten. Wanneer de beschaafde Neder
landers algemeen zeggen: Die j/ipon liet ft zijn
bcxtc(r<} tijd gehad: ui die oplossingen h* 1/br n hun
cificninirdif/e moeielijkhulcn; die ro/.-s rer'oor al
zijn knoppen, dan vindt ik hot om voor de hand
liggende redenen boter, zijn en hun to schrijven,
dan liaar besten tijfl, hnar cigciuiarclir/e.
inoe/HjkHeden, knar knoppen. Zoo is het ook met het
persoonlijk voornaamwoord. Wie spreekt van een
vereenigina- of een sociëteit, zal zeggen: II;geloof,
dat Ilij (dtit-i) fimnr i>p de flcseh :al zyn, van
een tafel: ik Jtrb hem roor twee jaar (jtl;ocht. Ook
hier klinkt s ij of liiutr stijf' en ongewoon.
Wanneer het voorstel om ook in zake
geslachtsonderscheiding tot vereenvoudiging over te gaan,
ingang vindt, is daarmee natuurlijk in het minst
niet uitgemaakt, dat een uitdrukking- ais: ile
rtrcoi'irfi»!] mocht huur bestuur nicibchouden,voortaan
zou moeten worden nfijckeurd. Men mag in zulk
een ziu haar misschien ouderwctsch vinden, ver
keerd is het woord zekor niet gebruikt. En wan
neer men zich herinnert, dat in elke taal, in
elke periode, sommige oudere en nieuwere
vormen met gelijke rechten naast elkaar bestaan,
is het volstrekt niet zoo vreeselijk, dat men in
eenige niet dikwijls voorkomende gevallen een
tijdlang -ij n of haar zal kunnen schrijven, naar
verkiozipg.
Op gelijke wijze is het met den genitief' gesteld.
Het komt niet in ons op. vormen als I'CH ?pret mes,
i/cs brilx, der m*un>.<1, der rlijf, der ra-/' onjuist
to roemen. Wij wenschcn alleen, dat men i-aii de
xpiceirir, ran, de bril enz. niet verkeerd achte.
Wie mot zekerheid weet, dat een of ander woord
oorspr. mannelijk of wei vrouwelijk is geweest,
bozige gorust tlex of tier zooveel hij wil; wie bet
riet woef, schrijve zooals ieder spreekt : run de.
Dat do vormen des en der zich bij die regeling al
spoedig in don verheven stijl zullen terugtrokken,
daarvan bon ik vost overtuigd.
Ton slotto nog dit: oen voordeel van de be
doelde vereenvoud'uiiig is óók, dat men zal mogen
schrijven: mcl ijrnot.c mort/ ui kraelitsinajiai' u in/,:
run mijn yicde, rudcr en Moeder, waar het tegen
woordig taalgebruik oischt : niet ijroolen inner! en
?'ironie J;r'(CÏit^in.<ji'i>nnn{f; run mijn(en)
r/oedtn'V(?c/' en, niniife] (jocde moeder.
Amst.. K; Dec. '01. Dr. R. A. KOLJ.EWIJX.
DE FRKVCINET ACADÉMICIEN.
De vorige week heeft de president van don
Eransolu:n ministerraad, tevens minister van oorlog,
zijn discours d'cntrco als lid der Académie
Eran'.. lisc gehouden. De fauteuil dien hij inneemt, was
die van Emile Augier, hij heeft dus diens logc
moeten uitspreken, een zonderlinge taak voor een
zuiver mathematicus en politicus, die nooit iets
aan litteratuur of' tooneel gedaan had ; juist door