Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD YOOR NEDERLAND.
.No. 756
.een derde van bet gewicht
jpek en «enige champignons. Voorts een
inwreven ui, peper, sardientjes, azijn, kappers,
MOL lepel krachtige bouillon geroerd er bij
en met deze massa een bestreken vorm
De vorm wordt dan au bain marie een uur
win boven bedekt, dan omgekeerd, en
, pastei met geroosterd brood gediend.
E?e.
Allerlei.
Dom Ptdro en Victor Hugo. Uit Parijs
voedt geschreven: De bladen brengen
tal,rjfke anecdoten over de vroegere bezoeken van
den keizer van Braziliëen het verblijf van dezen
*}s ex-keizer te Parijs. Zijne gehechtheid aan het
Babel «an de Seine" werd in vroegere jaren nog
door eene aangename betrekking versterkt, die
hjÜmet «ene zangeres van de groote opera on
del hield, in den tyd, toen de opera nog in de
Bue Lepeletier was. De keizer schaakte zelfs de
JcmïfitMMres, die vooral de Valentine in de Hu
genoten voortreffelijk zong, naar Rio. Door
heim?wte naar het voetlicht gekweld, verliet zij
in-tttfgehen na eenigen tyd heimelijk haar
keizerl$ken -vriend, die haar, ondanks hare vlucht,
gemgeld een jaargeld liet uitbetalen. Zij had aan
IH «pera echter niet meer hetzelfde succes als
.«vroeger, trad in de provincie op en trouwde een
bas-buffo, die nog oudere rechten dan dom Pedro
haar hart bezat, daar hij de vader van
kind was. De onvrijwillige afstand en nog
de dood van den grootmoedigen beschermer
dit offer van bare artistieke roeping in een
«OSdlottigen toestand gebracht hebben, en het is
«eer vriendelijk van een chroniqueur van den
JScènement, de thans verouderde zangeres, die een
tooneeldiadeem boven een werkelijken verkoos, aan
b«t hulpfonds van de lyrische en dramatische
kunstenaars aan te be\elen. Dom Pedro was niet
alleen goedhartig en grootmoedig, maar bezat ook
«delen trots, dat bewijst zijne afwijzing van het
jftarlijkechinkomen van 800,000 fr., dat hemdoor
«e Portugeesche republikeinen voor het afstand
doen van zjjne rechten aangeboden werd. Met
«jjn particulier vermogen nam hij genoegen, een
Inkomen van 100,000 fr., dat ofschoon niet gering,
toch zeer bescheiden was voor iemand, die gedu
rende 53 jaar over eene civiele lijst beschikt had.
Dom Pedro trouwens maakte reeds gedurende
langen tijd hier te Parijs zoo weinig mogelijk van
eqn galakoets gebruik. Met alleen nam hij menig
maal een eenvoudigen fiacre, maar dikwijls wachtte
zelfs aan het omnibusstation van de Madeleine
vol gemoedsrust onder het overige volk, zijn non.mer
in de hand, ot de beurt aan hem kwam. Als
profetisch klinkt het woord van Dandet uit Les
Bois en exil: Monsieur Bourbon en omnibus!"
Dom Pedro hield echter van het Parijsche
straat? rumoer en is zelfs een offer van dit vermaak ge
worden, daar hij bij het verlaten van de laatste
zitting van de Académie van wetenschappen, die
h$j als lid bijwoonde, verkoos, in plaats van in
een gesloten rijtuig, te voet naar huis te gaan,
en zich daarbij de verkoudheid op den hals
haalde, die hem doodelijk werd. Dezen lust tot
het leven in en met het volk deelde hij met
Victor Hugo, tot wien hij zich levendig aange
trokken gevoelde. Het is dikwijls verteld hoe
hq eens op een avond op etenstijd in de
voorkamer van den dichter verscheen. Wien
moet ik aanmelden?" vroeg het dienstmeisje.
Den keizer van Brazilië." De dienstbode had
zich een keizer steeds met scepter en kroon
voorgesteld, nooit met hoogen hoed en parapluie.
?Bevend van opgewondenheid bracht zij de aan
melding over. Hugo, die juist gasten had, zeide,
?alsof hij dagelyks keizers ontving: Breng nog
een couvert meer." Minder bekend dan deze
anecdote is de opmerking van Dom Pedro, toen
hjj op de canapénevens den dichter plaats nam:
Een plaats met Victor Hugo deelen geeft me
voor de eerste keer den indruk van een troon!1'
Zoo al niet waar, is ook in elk geva uitmuntend
gevonden dat de souverein, over zijn regeerende
broeders en neven met Hugo sprekend, in
zekere mate verontschuldigend opmerkte, dat
deze zoo van intrigues omringd waren, dat men
het hun vergeven moest, wanneer ?ij niet zijne
en des dichters ideeën onze", zeide hij
deelden. Natuurlijk werden Dom Pedro ook Jeanne
en George voorgesteld. Het meisje omhelsde een
beetje levendig den vriendelijken bezoeker, hetgeen
haar grootvader de woorden ingaf: Zou je je gaarne
de weelde veroorloven een keizer te wurgen ?"
Sire", zeide Hugo, ik heb de eer. Uwe
Majesteit mijn kleinzoon George voor te stellen."
De eenige majesteit, die hier is, mijn kind,
staat daar," zeide Dom Pedro, op den dichter
? wjjzend. Deze zeldzame uitwisseling van eerbe
wijzen, waarin de keizer zijne gansche
beminneIjjke bescheidenheid, de poëet zijn gansch
zelfgevoel toonde, werd vereeuwigd in de een
voudige opdracht die Hugo in het werk, destijds
juist nieuw verschenen, dat hij den gast cadeau
gedaan had: L'art d'être grand-père" schreef,
Aan Dom Pedro van Alcantara.?Victor Hugo".
Het gevoel van iemand die door clectriciteit
geëxecuteerd wordt. Albert Moy.se, de chef-ma
chinist van de New-Montmorency katoenfabriek,
nabij Quebec, heeft, naar de bladen melden, onder
vonden dat de gewaarwordingen van een misda
diger in den electrischen stoel, indien hij tijd
heeft om iets te voelen, vóórdat hij sterft, eer
aangenaam dan anders moeten zijn. Moyse had
op een avond eenige verbeteringen in den toestel
aan te brengen. Nadat ik eenigen tijd gewerkt
had", zeide hij later tot een dagbladreporter,
werd het donker en ik moest het electrisch licht
aansteken Het l-'cht bevond zich negen voet boven
den grond, en ik ging op een ijzeren machine staan
om het te bereiken. Voordat ik het aanraakte
vroeg ik aan een der beide mannen, die ik mede
gebracht had, of de beweegkracht afgedraaid was.
Hij antwoordde bevestigend. Toen stak ik mijn
hand uit om mij aan een der electrische draden
vast te houden, om mij te steunen. Het weder
op dien tijd was zeer nat. Zoo gauw als ik den
draad aanraakte, voelde ik mijzelf met verbazende
snelheid omhoog getrokken. Blauwe vlammen
schoten uit mijn oogen. Het was sterk blauw,
en toch schitterend. Ik kreeg een gevoel zooals
ik nog nooit te voren ondervonden had Zoover
als ik het bewustzgn echter kon krijgen, was het
gevoel aangenaam. Ik gevoelde dat mijn laatste
uur gekomen was en toen verloor ik mijn bewustzijn.
Later vernam ik dat deze proef niet meer dan
twee seconden geduurd had. Zij, die het voorval
zagen, zeiden, dat zoo gauw mijne hand de draad
aanraakte, ik als een flesch omhoog werd getrok
ken, met mijn geheele lichaam tegen de zolderiug
die zich vier voet boven den draad bevond ge
smaakt, en daarna tegen den grond geslagen werd,
waar ik ruim een uur bewusteloos lag. De motor
was in 't geheel niet afgedraaid.
Toen ik tot mijne zinnen kwam", vervolgde
het slachtoffer, lag ik op den bodem van een
platten wagen en werd naar huis gereden. Ruim
tien minuten kon ik mij niets herinneren, het ge
heugen had mij geheel en al verlaten. De man,
die mij reed, was een der fabrieksarbeiders en ik
had hem dikwijls gezien, toch kon ik mij niet
herinneren wie hij was. Hij zeide dat hij en ande
ren, terwijl ik in den wagen lag tot mij gespro
ken hadden, en dat ik op allerlei gekkepraat
antwoordde Zij dachten dat ik mijn verstand ver
loren had. Ik word in dezen vreemden toestand
naar huis gebracht, en eenigen tijd kon ik mijn
eigen vrouw en gezin niet herkennen. Eindelijk,
toen ik mijn bewustzijn volkomen weergekregen
had, begon ik pas pijn te lijden. Over mijn geheele
lichaam kwam een suizend, prikkelend gevoel,
dat folterend was. Vonken schoten bij
tusschenpoozen uit mijne oogen. Myn lichaam was zoo
pijnlijk, dat ik mijn kleeren niet kon aanhouden,
terwijl mijn haar werkelijk gelectriseerd scheen te
zijn en van mijn hoofd te worden getrokken.
Ik keek in een spiegel en kon mijzelf niet her
kennen, want mijn gezicht was opgezwollen tot
tweemaal zijn natuurlijke grootte, terwijl de huid
zoo over mijn voorhoofd was gezwollen, dat zij
gelijk een zak over mijn oogleden hing, en mij
bijna verhinderde te zien. Ik leed zeer hevig.
Een der mannen ging den heer Strachan halen,
van de Electric Light Company, om te zien of
hij iets voor mij doen kon. Zoo gauw hij mij
zag, trok hij mijn schoenen en mijn sokken uit en
bracht mij in den tuin, waar hij mij barrevoets
over de vochtige aarde liet loopen. Dat was een
verlichting. Zoodra mijn voeten de aarde aan
raakten, kon ik de electrische vloeistof door mijn
lichaam tot mijn voeten voelen loopen, en zoo in
de aarde. De kuur was snel, en ik voelde mij
weldra veel beter. Nog viji dagen was ik zeer
pijnlijk.
Het voorval zou niet plaats hebben gehad, wan
neer ik niet op de ijzeren machine had gestaan,
die mij tot geleider maakte. Ze zeiden dat het
een mirakel was, dat ik niet terstond gedood was."
Uit het Australische lligh-life. Uit Sidney
wordt van 2 November geschreven: Een nieuw
schandaal, dat de Australische zeden weder eens
recht doet uitkomen, doet hier veel van zich
spreken. Op een der laatste bals, die goeverneur
Lord Jersey gaf', waren namelijk ook drie jonge dames
uit de beste"kringen van Sidney verschenen, Ou wel,
daar de ouders om do een of andere reden verhin
derd waren op het bal te kornen, in gezelschap
van drie jonge heeren, die natuurlijk ook tot de
kringen van de koloniale aristocratie behoorden.
Men amuseerde zich voortreffelijk, tot na het sou
per eerst een dezer heeren, toen de ander en t en
laatste ook de derde de eenigszins pijnlijke ont
dekking deed,dat hun respectieve dames des
onderkonings champagne zoo tlink had aangespro
ken, dat haar verder vertoeven op de plaats der
feestelijkheid niet raad/aam was. De heeren
hielden een krijgsraad, en bet einde was, dat zij
met hun schoone prootégées twee zusters be
nevens de onvermijdelijke boezemvriendin cabs
bestegen en de weg naar huis insloegen. Onder
weg schijnt het vrooüjke gezelschap intusschen op
eene andere gedachte te zijn gekomen, althans,
men maakte voor het eerste restaurant der stad halt
ei soupeerde daar en cabinet". Daarna werd ge
danst, en dezedans.de zoogei aamdelJarn dance.ook
voortgezet toen men weder op straat was geko
men tot groot vermaak van alle in de nabijheid
stationneerende vigelante-, koetsiers en een ver
der publiek, hoofdzakelijk gespuis, dat in het niet
ver at gelegen Hydepark 's nachts ronddoolt. Het
gerucht en gejoel lokten echter ten laatste ook
de politie erbij, het kwarn tot een woordenwisse
ling, waarbij vooral de jonge dames over eene
benijdenswaardigen schat van klassieke krachtige
uitdrukkingen beschikt moeten hebben, en ten slofte
eindigde de zaak daarmee, dat tle politie vrouwljos
en mannetjes in cabs iet klimmen on naar hot bu
reau liet rijden. Srnoordronken". luidde daar het
bericht van den constabel. die hen gearresteerd had,
waarop dewachthebbende brigadier de overbrenging
van de zes misdadigers in rie cellen beval. Vooraf
moesten echter nog zekere formaliteiten opgevolgd,
de namen opgegeven worden, enz. Toen de vraag
werd gedaan: Hoc heet jo V' volgde een zeer
verlegen zwijgen; de wijnroes scheen plotseling
gevlogen te zijn, cindeljk kwarn het antwoord en
het bleek tot verbazing van den coiistabel, dat de
eene der gevangen vogels niemand anders dan de
eigen dochter van den alvermogenden heer
politie-direetenr is, terwijl harebeidelotgeiiootenzichals
de beide dochters van een zeer aanzienlijk dokter
moesten bekend maken, wier zusters bovendien, du
eene aan een loekomstigen graaf on adjudant van
een gewezen goeverneur, de. andoro aan don vriend
van den eersten, die tegenwoordig eveneens in
Engeland vertoeft, getrouwd zijn. Van verdere
vervolging tegcir de vroolijke drinkebrorrs en
zusters is thans afgezien: in d" pers heeft
het voorval echter nog tc>v velerlei commentaren,
niet van beminnelijken aard, aanleiding ge-gegeven.
Een nieuw ontdekt soort van dier is te Hisana.
in i|iiieonsland, geschoten, liet is een boomvavken.
Reeds jaren lang zijn de wilde varkens talrijk iu
! die streek, en de eigenaar, de lieer Mortemore
meent, dat, kruising van liet wilde varken met
een inlandsen dier dit wonderlijk ras heeft, opge
leverd, liet. gevangen dier is een vet varken.
met borstelig bruin haar, zwarte vlekken, snuit
en ooren als oen varken; maar bet heeft, tanden
als een knaagdier, groote srujtanden en krachtige
maaltanden. De, voorpootcn hebben haakachtigc
klauwen, de achterpooten twee haakklauwen op
iedere hoef. De staart is dik, een voet lang, maar
gekruld als van een varken. Het dier heelt ook
een buidel, waarin het voedsel meedraagt. Het
klimt in de boomen, hangt aan zijn staart
en verzamelt voedsel met zijn klauwen. Van het
exemplaar dat de heer Mortemore geschoten heeft,
is de huid naar de tentoonstelling te Maryborough
gestuurd; maar er zijn er meer van gezien, en
men hoopt er eenige te vangen.
Een naspel op den moordaanslag, indertijd door
mevr. Maybrick op haren echtgenoot gepleegd,
is voor de burgerlijke rechtbank afgespeeld. Het
gold de assurantiepolis. James Maybrick was voor
UOO pond geassureerd, en de maatschappij weigerde
die som uit te keeren. omdat de moordenares
geen voordeel mag trekken uit de misdaad. Zoo
had ook de eerste rechtbank geoordeeld; het hof
van appel echter maakte uit, dat de som,waarvoor
Maybrick de premie betaald had, daarom niet onder
de assurantie behoelde te blijven berusten. Er
zijn executeurs benoemd over de nalatenschap en
aan deze zal de som uitgekeerd worden; dat het
geld dan niet aan Mrs. Maybrick komt, is «n
later zorg.
Ingezonden.
OUDE KINDERSPELEN.
Den Heer L. D. LAMBEKÏIÓ,
te Maastricht.
Met belangstelling heb ik kennis genomen van
uwen omzendbrief,geri<:ht tot
gymnastick-onderwijzers, hoofden van scholen, onderwijzers en allen,
die belang stellen in ons rolfaondencijs", en waar
bij dezen door u worden verzucht in hunne om
geving onderzoek te doen naar de nog in gebruik
zijnde of de nog niet geheel vergeten spelen" en
de resultaten van dat onderzotk aan u mede te
deelen". Gij hebt dit gedaan in het belang onzer
kinderen, die gij liefhebt, in het belang der jeugd,
die niet meer spelen kan" en omdat gij veronder
stelt, dat er misschien veel zoude zijn gewonnen
indien al die spelen, misschien ontdaan ran het
ruwe, in eere konden worden hersteld en dat zij,
in ieder gtval, bij het uitdenken ran nieuwe spelen
kostelijke aanwijzingen zouden kunnen geren.''1
Uw vooornemen en het krachtig begin van uit
voering, daaraan gegeven, zijn een bewijs van
uwe belangstelling in de openbare zaak en van
den ijver, waarmede gij die zaak dient en zijn
een nieuw bewijs van bet goed hart, dat gij onze
jeugd toedraagt. Toch meen ik verplicht te zijn
u te moeten voorbereiden op teleurstellingen en
u te moeten zeggen, dat gij naar mijne beschei
den meening het verlangde zoekt waar het niet
verleren ligt."
Wij moeten elkaar goed verstaan. Gij treedt
in deze niet op als f o l k l o r i s t - v e r z a m
e1 a a r. niet als de v o l k s k u n d i g e, die deze
spelen beschouwt als kostbare oorkonden voor do
geschiedenis der beschaving, maar ir ij zijt in deze
de pedagoog, de goede vriend onzer kinderen en
gij wilt bij de jeugd, die nog speelt, te rade gaan
om de jeugd, die niet meer spelen kan", het
spelen te leeren. (jij wilt met behulp van an
deren eene verzameling aanleggen van volkskin
derspelen, zooals die nog op afgelegen uithoeken
worden aangetroffen, en gij wilt die verzameling
der jeugd, die niet nner spelen kan", aanbieden
en /eggen: ziedaar een boek, waaruit gij spelen
kunt leeren, gij wilt die verzameling den onder
wijzers in handen geven en zeggen: zietdaar een
boek, waarin gij stof zult vinden voor net
samenstollen van nieuwe spelen.
Dat is uwe bedoeling, niet waar? Maar dan
hadt gij den langen weg, dien gij hiertoe hebt
ingeslagen, kunnen uitsparen en gij hadt u in den
tijd van eer. paar weken in het bezit kunnen
stellen, van hetgeen gij verlangt, door in te
teeker.en, bijvoorbeeld, op de Belgische tijdschriften
Volkskurdo", Volk en Taal", (Vis Volksleven",
Rond den lleerd" en 'r Daghet in den Oosten",
op het Zeitschrift für Volkskunde" van Dr.
Veckenstedt, het Zeitschrift für dcutsche Mythologie"
van Mannhardt. op de Fransche tijdschriften la
Tradition", ..Revue des TradiHons populaires" en
Mélusine", op Tbc Folk-loro Record en. Folk
lore Journal" of WP! gij hadt u kunnen aanschaffen
een of moer1 der bekende werken van HaUrich-Wolfl',
Rochholz, Liebrecht en anderen on waarin de
kinderspelen van. verschiiler.de Kuropeesche volken
zijn beschreven. Wart do kinderen dor lagere
standen in f»ne Nederlandsclie maatschappij, de
kinderen itii'O' dorpen en gehuchten speelden en
spelen volkomen op dezelfde wijze als de kinderen.
van Schotten on leren, van Denen en Zweden.
van Franschen en Duitscliers, van Russen en
Grieken. Ja. om een sprekend voorbeeld te
noemen do kinderspelen der Zuidhongaarsche
Zeltzigeur.ers; zijn in hunne vormen, in hunnen
aard en opzet zoo vo'komen gelijk aan de spelen
der Noordbrabantschp jeiu:d, dat gij slechts be
hoeft te leven hetgeen Dr. Ileinrich von Wüslccki
' over die, zigeuner kinderspelen heeft geschreven,
om mot juistheid te weten hetgeen gij nu, onder
anderen, van de Noordbrabantsche onderwijzers
verlangt te leeren kernen. lic wil daarmede niet
zeegen, «lat een 'Doek. waurin de bij het volk nog
voortlevend:1 k!t:c!er-]H'!e;i -.varen beschreven, geen
nuttig werk zonde z;.i:i. I.iif-ger'dr-pl.?een bock,
; vsarin die :<i>e!n!i met di>:!oin;;ti.-die nauwkeurig
heid (en alzor, ook niet nnl'laan run lift rin/'f],
waren geboekstaafd, zoude eene kostbare bijdrage
; zijn tot de cultmirhcslorie, tof do archapologic
onzer moderne beschaving en dit om (Ie kleine
varianten, die onze kinderspelen onderscheiden
van die van elders Wan<1 juist die varianten
kuni nen machtig bijdrsgon tof. de kennis van de
beleokenis en der; <>e.'i>pronsr dier spe.'rn, maar ze
zijn voor n, den pïiedügong, dien hot alleen te doen
is om don kern van bot spel, van hoegenaamd
geenp boteekenis Hc-fgoon gij verlangt, is te
vin! den in de tijdschriften et; boeken, die ik u hier
boven opnoemde er in i.og vele anderen.
[ Maar dit is niet do hoofd/ask van hetgeen ik
i n zeggen wiblo. Ik wiHe u voorspeller, dst het
geschenk, dat «ij der j-'iïg'l, die niet meer f pelen
i kan, wilt aanbieder, door haar zal worden
ge! wciaerd.
j De kinderen, d!o niet meer spelen kunnen, dat
j zijn de kindereii onzer beschaafde klasse,
de kinderen van onze moderne samenle
ving. En de kinderen, waarbij gij wilt te rad&
gaan, dat zijn de kinderen van het vol k, van
de lagere standen, van dorpen en van
uithoeken en deze omstandigheid beslist het
pleit.
De spelen, die gy zult bijeenkrygen en die gij
hadt kunnen vinden ter plaatse, die ik u aan
wees, zyn allen van ontzettend hoogen ouderdom.
De meesten daarvan zijn, haast onverbasterd, uit
den heidenschen voortijd tot ons overgekomen.
Daarin treden nog altijd goden en godinnen, goede
en hooze geesten, overlieden, helden, priesters en
rechters op, die reeds eeuwen aan eeuwen tot
het verleden behooren. En toch zijn die spelen
blijven bestaan met de onbegrijpelijke taaiheid
van leven, die trouwens alle volksstoffen kenmerkt.
En men moet niet denken, dat die spelen nimmer
strijd hebben te doorstaan gehad. Immers het
spreekt als een boek, dat de eerste Christen
leeraren streng zullen geijverd hebben tegen deze
overblijfselen van een zondig heidendom. En spe
ciaal wat ons land betreft, zijn velen dier spelen
bovendien nog twee eeuwen aaneen heftig bestre
den door de Calvinisten , die deze heidensche
overleveringen verkeerd genoeg aanzagen voor
paepschc superstitiën". Maar aan dat alles heb
ben zij het hoofd geboden; eeuwenlang en eeuwen
aan eeuwen bleven zij voortleven tot dat onze
moderne beschaving ze met zooveel en zoo ont
zettend veel verouderde zeden, gebruiken en ge
woonten, als met een tooverslag, deed verdwijnen.
Hel is hier de plaats niet te overwegen of dit
verlies in waarheid is een verlies dan wel eene
winst. Genoeg zij het, hier het feit te
constateeren. Maar staat het feit vast, en vast staat
het , dan is daarmede uw middel, om die spelen
te doen herleven, onherroepelijk veroordeeld Eeu
wen aaneen heeft de kindergeest zich slechts hoogst
langzaam gewijzigd en het kinderspel met die wij
ziging gelijken tred houdende is wel is waar voort
durend min of meer telkens op nieuwe toestanden
en begrippen toegepast, maar kon daarbij zijn kern
en zijn oorspronkelijk karakter volkomen bewaren .
Doch in onze dagen heeft de kindergeest plotse
ling zulk een sprong gemaakt, dat het aloude
kinderspel niet meer dienen kon, dat het op
den langen weg van het verleden liggen bleef, als
een afgedankt kleedingstuk, dat geheel met vrijen
wil door den eigenaar werd prijs gegeven. En nu
wilt gij in achterbuurten en in afgelegen gehuch
ten gaan zoeken of gij daar niet een dergelijk
kleed nog vinden kunt en gij wilt het aanbieden
aan hen. die het. na 't eeuwen lang te hebben
bewaard, onlangs uit eigen aandrang en uit vrije
beweging als waardeloos hebben wepgeworpen.
liet spreekt van zelf, dat dit geschenk niet zal
worden aanvaard,
liet kind, dat gij spelen wilt schenken, is niet
hetzelfde kind, waarbij gij het, verlangde gaat zoe
ken; dat is de fout van uw opzet. Het kind dal
niit meer spelen kan, het kind tin-de-siècle is
ontgroeid aan het kleed, dat gij het schonken
wilt en daarom moeten uwe pogingen
noodwcnd'g mislukken.
Wat er dan geschieden moet'? Ik waag het niet
in deze te beslissen of slechts eene vingerwijzing
te doen. Maar dit, staat bij mij vast, dat het
negentiendeeeuwsch kind zelf zijn spel zal moeten uit
vinden. De beweging, wil zij gelukken, moet
van onder opkomen. En het staat dan
aan u en aan uwe medearbeiders op dit veld die
beweging, zoo mogelijk, in goede richting te stu
ren en te leiden. Veel invloed zult gij echter nooit
kunnen doen gelden, want het kinderspel behoort,
eo ipso, geheel tot zijn tijd, het kan niet
bestaan of het moet geheel in overeenstemming
zijn met de heerschende godsdienst- en zodebe
grippen en met de bestaande maatschappelijke
toestanden, met heel zijn omgeving. Zoolang
er spoken, kabouters en weerwolven waren, bleef
ook het aloude spel leven, maar toen zij heen
gingen, hebben zij, met zooveel, ook dat kinder
spel naar het nirwana medegcvoerd. Vóór dien
tijd had niemand het kunnen vernietigen, nu ver
mag niemand het terug te halen.
Helmond, December 1891.
An,. SA-'SF.X.
Reclames
40 cents per regel.
Magazijn Kcizershof",
^Xifuircin/ij/i'. (l ra fi'iinl rmi/
(iroote sorteering STOFFEL, Sorties
Echarpes. Ruchcs, Handschoenen en Kousen voor
Bals en Soirees.
SCHADE & O L DENK O T T.
Dr. JAEUEll's Oriij. Norm. Wolartikelen,
K. F OFUSCHLE-BENGER.
Ktdverytraat 157. Amsterdam,
Eenige specialiteit in deze artikelen in Nederland
Magazijn van
rstraatLL..
Werken
Horloges.
Nouveautés.
Weinaelitsgesehenke.
Elrennes.
Groote sorteerini>'. ? liillijke prijzen.
HIMEMöLIIR LEXIS,
Corsets Francais,
Leidschcstraat 10:>, Amsterdam.
/.
Grootste sortecrin<< COHSKTTKV \ ;
in alle mogelijke genres voor Dames ? ,''?"
en Kinderen. Speciale Soorten voor ) ,';
corpulente Dames tot 100 cM. taille- '4-Ji
wijdte. '*