Historisch Archief 1877-1940
No. 759
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Meester van Kralingen over het nut der electriciteit.
Telefoonjuf: Och! hebt u gewacht? Dan is er zeker wat aan de leiding kapot.'1
MEESTER VAN KRALINGEN OVER
HET NUT DER ELEGTRICITEIT.
Jongelui zit stil en houdt je ooren open ;
we zullen onze les over de Electriciteit voort
zetten en beginnen vandaag met het groote
nut van den telefoon.
Laten we ons eens voorstellen op een Cen
traal-bureau te zijn.
Een Centraal-bureau is e-n aardige instel
ling; minstens even vroolijk als een eaf
chantant.... na twaalf uur. Er zit daar veel
electriciteit in de lucht, wat je vooral voelt
door de schokken in je hart; want als je
er binnenkomt, kleur je op achttien jaar,
wordt je verliefd op twintig en weemoe
dig op mijn geposeerden leeftijd van
vijf-enveertig.
Op zoo'n Telefoonbureau nl. zijn een
heeleboeljonge dametjes en een heeleboel schelletjes.
De dametjes babbelen en de schelletjes bellen,
doch de electriciteit heeft het nog niet zoo
ver gebracht, dat ze vrouwen, die aan 't pra
ten zijn, kan overschellen.
Zooals mijn school een oefenschool is om
u, jongelui, nuttige kennis pp aangename
wijze mede te deelen. Krelissen, lach niet,
uf ik ontlaad een Leidsche flesch op de kale
plek van je hoofd haren zijn namelijk
slechte geleiders, onthoud dat wel zoo is
een telefoonbureau een oefenschool in 't bab
belen en het telefoneeren een oefening van
't geduld.
Nu zal ik jelui eens uitleggen hoe je tele
foneert.
Je gaat aan de telefoon staan en draait
aan het orgelslingertje, dat rechts aan 't kastje
zit.
Jawel hoor! hard gaat-ie, zouden de
flauwe Amsterdammers zeggen, die een jaar
lang op n stopwoordje teren, trrrrrrr! Nu
neem je de kolf van den haak en houdt
dien aan je oor. Je denkt, nu kan ik gaan
spreken, mis'! Kchiet, fluuut. psssrt, krrrr,
dat hoor je, anders niet. Soms hoor je,
fluisteren, snuffelen- en pruttelen, net alsof
er een paar oude juffers mekaar 't nieuwste
nieuws vertellen dan schel je nog eens,
langer; dan nog eens je wacht, je wordt
nijdig, je vloekt iets dat ongezond en
zondig is eindelijk draai je vijf minuten
lang _aan 't orgelsdingertje, zoodat je er zelf
een rilling van krijgt, en als de dames op
't Centraal bureau dan bij toeval haar onder
ling gesprek uithebben, hoor je eensklaps
een lief stemmetje dat roept: Hallo, hallo."
Onmiddelijk denk je, _ dat lieve stemmetje
hoort bij een lief meisje. Dan wordt je be
daard en voel je zoo iets weëigs, net alsof je
te veel gerookt of te weinig gegeten hebt,
zoo iets poëtisch en je zucht.
. Dadelijk daarna roept de juffrouw weer:
Hallo, hallo, hallo en als je juist wil ant
woorden, hoor je 't lieve stemmetje niet meer
maar weer op nieuw »Trrrrrr, brrrrrr, fluut!"
rrrt de verbinding is verbroken. Je
schelt weer eens, hoort na een kwartier
wachtens en pruttelens opnieuw Hallo, hallo,"
en als je dan vraagt: «waarom laat u me
zoolang wachten? antwoorden
zedoodonnoozel: Och! hebt u gewacht??Werkelijk?
O! dan is er zeker wat aan de leiding kapot
maar ik zal u nu wel helpen." En dan jon
gelui krijg je als alles goed gaat verbinding
met een nommer wat je niet gevraagd hebt.
Zooals jelui uit dit uitstekend voorbeeld
ziet, is een verbinding voor het leven met
een juffrouw van een ton rente, schier
even makkelijk als een verbinding voor twee
minuten met een abonnévan de telefoon.
»Lieve juffrouw," vraag je op een anderen
keer, b.v : «verbind mij even met numero
elf?'1 Als je dat gezegd hebt hoor je een ge
kakel en gegiegel, dat je er zelf vroolijk van
wordt, dan wordt het eensklaps stil en de
juffrouw roept «Voorwaarts mijnheer." Je
schelt weder en hoort plotseling een ruwe
basstem: sHallö".
Spreek ik met numero elf"? «vraag je.
Als je me mot hebben, om me voor :.Uj
gek te houden, mot je het maar zeggen,
sausneger." Kcrcht. rrrrrr. brrr, pff, en de ver
binding is afgebroken.
Je staat een beetje versuft en schelt op
nieuw de juffrouw op. »Hallo Hallo," roept
het juffie.
J uff'rouw, met wien heeft u mij verbonden?"
Met 0037, mijnheer.
? Ik vroeg nummer 11."
Kif, hahaha, 't gekkennummer, neen hoor,
miin fopt u niet, krrrrr, ehrrrrr, boung."
De verbinding is al weer afgebroken, je
blijft zelf staan als nummer 11 en je hebt
getelefoneerd. Je ziet dus, dat zulks bliksla
gers gauw gaat. Dan wordt je in ernst boos;
je schelt verbazend lang en driftig, je krijgt
gehoor en vraagt verbinding met No. 000 om
je klachten te kunnen inleveren maarzoo
dra je dat nommer hebt genoemd, is alles uit
je kunt niet eens meer schellen.
Boyendien heb je nog het voordeel dat je
b. v. in Amsterdam zoo'n telefoon voor een
koopje in huis hebt, /' 11.8 in 't jaar. Wan
neer jullie den regel van drieën nog kent,
dien ik je pas heb ingepompt, moeien jullie
inzien, dat die prijs zeer billijk is. J Is je in
Enschedé, een stad met + 0000 zielen voor
de telefoon /' 20 per jaar betaalt, wat
moest je te Amsterdam met + 100.000 zielen
dan wel betalen naar recht eii billijkheid
volgens Bartjes.
Er is echter toch een middel om gauw te
kunnen telefoneeren nl. dit: Stuur niet Sint
Nicolaas wat boterletters en wat lekkeren wijn
aan de lieve damüs en vraag nooit naar
No. GOO.
Ah we nu van de telefoon afstappen, ko
men we aan de telegraaf. In hoofdzaak werkt
die evenals de telefoon, slechts de
onderdeelen verschillen, 't Voornaamste verschil zit
'm daarin, dat opeen telegraaf bureau weinig l
lieve dametjes zitten,maar veel mannelijke amb
tenaren, die uiterst beleefd zijn, nooit vragen
wat mot je", of, nadat je een kwartier ge
wacht hebt, zeggen :^ «aan 't andere loket hier
naast, weet je dat nog niet.'' Als een van jelui
soms minister wordt, wat met het oog op 't
pensioen en den korten diensttijd, voor jelui
te hopen is, moeten jelui daarin verandering
brengen. Het is een axioma der
electricitcitsleer, dat dames altijd het best met
hcerenpubliek weten om te springen.
Telegrafeeren zelf is anders een moeielijk
werk, bijna even zwaar als goed onderwijzen
of eerlijk speculeeren. Als telegraiist moet je,
zooals gezegd is, goed niet het publiek kunnen
omspringen, als onderwijzer met je salaris en
als speculant met andermans geld. Het eer
ste wordt bij de aanstelling- als overbodig be
schouwd, het tweede maakt bij een
plattehindsgemeentebestuur oen punt van zwarigheid uit,
terwijl het laatste noodig is als je >zaken"
wil doen.
Voorts heb je bij de electriciteit een soort
debet en credit, wat ze met een vreemd woord
positief en negatief noemen. Het verschil zit
'm daarin, dat bij de electriciteit positief en
negatief dezelfde schokken geven, terwijl ge
woonlijk bij de boekhouding het negatief, het
credit, de schokken aanbrengt, zoodat de we
tenschap van een geschokt crediet voor de
biteuren minstens even heilzaam is als behan
deling door massage met Sequah-olie
Ik zou jelui nog veel ?neer weten te vertellen,
maar wat geeft het. Als jelui over een jaar
achter den ploeg loopt, aardappels rooit, bij de
karnton staat of rijst, suiker en krenten ver
koopt, vergeten jelui het toch maar.
Houdt evenwel goed in 't geheugen dat
zoolang je niet vlugger, dan een telegram met
signalementen verzoek om aanhouding, naar
Amerika kunt g'ïian, de electriciteit voor no
tarissen en bankiers geen cent waard is.
Krijg nu je schriften en schrijf honderdmaal
j netjes: Schoolgeld behoort op den eersten
j der maand per telegrafischen postwissel vol
daan te worden", dat is meteen een der
voorI beelden van de nuttigheid der electriciteit.
SNUIFJES.
Volgens den Haagschen correspondent van i
het Ilniidclxblad moet -in verband met de be- \
staande Schepenbank de Vierschaar in het
oude raadhuis ingericht worden tot hoofdtoe
gang tot dat gebouw", maar nu >--/,ijn B. en
W. tot de opvatting gekomen, dat het de
voorkeur verdient een anderen weg in te
slaan, dan die oorspronkelijk zou gevolgd
worden." Mij komt het voor, dat, welken weg
K. en W. ook inslaan, om dit plan te vol
voeren, het plan zelf locii altijd zeer oor
spronkelijk" zal blijven om van een Vier
schaar in verband mot een schepenbank"
ecu toegang- te maken. Dat dit niet zoo heel
gemakkelijk gaan zal blijkt uit het vervolg
van de correspondentie: de bestaande wand
met bovenlicht in den noordelijken wand"
de vierschaar hier als wand genoemd is
natuurlijk een sami'usiulling van vier wanden
waarvan n naar h<-,t noorden ziet blijft
behouden, maar een vaststaand zijstuk wordt
draaiend gemaakt." B?wijs genoeg dat het
met de onkreukbaarheid dezer vierschaar
voorgoed gedaan za) zijn! Voorts werd er
aan gedacht, het hout van een wand gelijken
tred te doen houden met de hoogte van een
deur," en uit vrees, dat er voor den portier,
bij het verblijven in dr/ce toovenvereld, som
tijds «geen voldoende warmtegraad mocht
aanwezig zijn," stelt men zich voor >een loge
tusschen twee moerbinten" te plaatsen, »van
een _ neutrale kleur." Voor dien lïllenden
portier ware het toch beter aan dat spookhuis
een warme kleur te geven. Hoe de man het
er zal kunnen uithouden, is een raadsel.
Professor Koch kijkt goed uit zijn oogen,
niet slechts als het geldt, de bacillen van
cholera of tuberculose te ontdekken, maar
ook als er sprake is van een echtgenoot voor
een zijner dochters. De twee schoonzoons
van den Berlijnschen geleerde, Dr. Pfeiffer en.
Dr. Pfuhl, werken beiden bij schoonpapa op
het laboratorium, en daar heeft nu Dr Pfeiffer
zoo waar den influenza bacil ontdekt, die lang
zoo gemakkelijk niet te vinden was als de
Ikurtruhiguniis-baenhiii dien generaal Von
Caprivi demonstreerde en waarvan op
Friedrichsruhe zulke mooie reincul turen worden gemaakt
Waarlijk een talentvolle familie! Als met
tertijd de kleine Pfeiffertjes en Pfuhltjes ook
aan 't ontdekken gaan, zal grootpapa eene
heele tentoonstelling van bacillen kunnen
houden. Maar die rijkdom helpt ons nog niet
veel, zoolang de familie ons niet vertelt, hoe
wij haar bacillen weer kwijt kunnen raken.
De Pall Mail Gazetla heeft er al een rijmpje op:
Long and vainly you have sought us,"
Scoff's the cynical bacillus,
Now you're certain you have caught us,
Are you sure that you can kill us ?"
Dat is nu eigenlijk een gemeene vraag van
zoo'n bacil. Hij weet heel goed, dat Koch
hem op een proefglaasje gemakkelijk kan
dood krijgen, maar dat hij (de bacil bedoel
ik) in ons aardsche tenthuis nog ongenaak
baar is. En in afwachting, dat Koch of
Pfeiffer hem ook daar te pakken krijgt, pakt
hij ons ongenadig.
De Snedxr courant heeft eene ontdekking
gedaan, waarvoor ik haar bepaald dankbaar
ben. Weet je wel' zoo vraagt zij
waarom de bruggen in Amsterdam verlaagd
worden ?"
Ik dacht, dat dit gebeurde ter wille van
de tram. Maar de Sneeker weet het beter.
Omdat'', zegt zij daar de belasting
steeds hooger wordt, men de menschen ge
makkelijker over de brug wil laten komen".
Bravo! dat is een opmerking, die getuigt
van een blijmoedig hart. Waarom moet men
zijn vernuft ook altijd gebruiken om bij de
autoriteiten minder oirbare motieven, zooals
bevoordeeling van enkele corporatiën, te ont
dekken of te veronderstellen?
Naar ik hoor, zal voortaan de .S//?e/,er
('oiiranl, vanwege B. en W., voor de
Amsterdamsche raadsleden bij de stukken ter visie
worden gedeponeerd.
TYPOGRAFEN- WERKSTAKING.
Ken parodie op Göthe's bekend Naclitlied, op
de werkstaking der letterzetters toegepast, in een,
Duitsch blad:
Ueber allen Lettern
Ist Ruk,
In allen BÜ'ittern
Findest Du
Nur Streikerei!
Der Setzer macht seinen Bumniel,
Warte nur, der Hummel
Ist bald vorbei.