Historisch Archief 1877-1940
No. 763
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Meester J. C. van Kralingen over de belasting.
De eerste lastdrager was ?waarschijnlijk een ezel''.
SNUIFJES.
'* *
*
En nog altijd geen kommandant voor het
keurkorps! Ja, dat komt er van als de hooge
politiek bij zulke benoemingen wordt
genaald. Wie van de dappere kolonels en
luitenant-kolonels, die zich tot dezen post
geroepen achten, had een jaar geleden gedacht,
dat zijn naam in constitutioneele quaestiëii
zou worden betrokken ?
Als ik minister Seyffardt was, liet ik de
heeren een vergelijkend examen doen, en
verzocht eerbiedig, of H. M. die plechtigheid
met Hare hooge tegenwoordigheid zou willen
vereeren. Een programma voor zoo'n exa
men heb ik in. den zak, maar ik wil het om
redenen van staat niet publiceeren. Als de
minister het wil hebben, is het tot zijn dienst.
Het Handelsblad is tegen het behoud van
het gebed; het heeft zelfs in zijn redactioneel
gedeelte een plaatsje gegeven aan de ver
melding van Hamelveld's meening over het
gebed, in 1796.
f En nu schijnt het blad het af te keuren, dat de
niet-biddende leden iets later ter vergadering
komen. Dit bevreemdt mij. Ik zou willen
vragen, op welke andere wijs moeten de heeren,
die niet zonder den schijn van mede te bidden
aan te nemen, in de Raadzaal aanwezig
kunnen zijn, dien schijn vermijden, en toch
geen aanstoot geven? De alomtegenwoor
digheid is al iets moeilijks voor een mensch,
maar tegelijk tegenwoordig en niet tegen
woordig
gevergd
te zijn, dat noem ik toch wat veel
-. De Portugeesche bladen melden, volgens
Dalziel, dat de Nederlandsche regeering (ge
bruik makende van den geldnood, waarin
Portugal verkeert) de Portugeesche helft van
Timor wil afkoopen.
Dat vind ik nu eendden heel interessant
bericht.
Maar ik wist niet, dat ons de broodkruimels
zoo staken, en ik dacht, dat wij al genoeg,
eigenlijk al meer dan genoeg, koloniën hadden,
en er desnoods wel wat van zouden kunnen af
staan als dat niet tegen ons fatsoen streed
in plaats van er nog bij te koopen.
Enfin, Dalziel moet het weten. Alleen zou
ik de regeering dan willen verzoeken, den
koopprijs voor half Timor niet naar Portugal
te zenden wat helpt n boon in een brouw
ketel? maar dien hier te houden, om de
Hollandsche bezitters van Portugeesche cou
ponnetjes te helpen aan 'tgeen hun
toekomtAls mr. Van Tienhoven dat gedaan kan
krijgen, dan zullen de dankbare obligatie
houders zeker een standbeeld voor hem op
richten.
Twintig gulden kost het bestek van den
te bouwen Nieuwen Sfads-Schouwburg. Er
schijnt bij de heeren aannemers nog wat af
te kunnen. De beunhaasjes, die toch geen
kans hebben, zullen geen twee tientjes over
hebben om hun nieuwsgierigheid te voldoen.
't Is alleen maar jammer van de zestien
platen, die er bij zijn, en die nu in betrek
kelijk weinig handen komen. Ik hoor, dat
het plan bestaat, om het restant der oplaag
van die platen onder de aandeelhouders te
laten verloten. Dat zou een vriendelijke troott
ziin nu ze zoo lang moeten wachten, wel niet
op hun rente, maar op den schouwburg zelf,
die eerst in '94 klaar komt.
MEESTER J. C. VAN KRALINGEN
OVER DE BELASTING.
Jongelui, het onderwerp, dat ik heden be
handel, is teer, even teer als ijs van n nacht
of de reputatie van eenpremiën-bank, je kunt
er niet aankomen of het barst als een muur
van onzen centraal viaduct. Ik verzoek jelui
daarom stil te zijn en aandachtig te luisteren,
zoo aandachtig als een ongeloovig raadslid
naar het gebed.
Het juiste tijdstip, waarop de eerste belas
ting werd geheven, is mij even onbekend als
het juiste tijdstip der indiening van een voor
dracht ter regeling van het kiesrecht, aan
een lid der Eerste Kamer. In elk geval is
het een last
Zoo'n lid van de Eerste Kamer, meester?
Krelissen pas op, val mij niet in de rede.
Wij zijn pas aan 't begin, maar als 't weer
gebeurd zet ik je voor straf den gansenen
avond voor 't orkest in Tiyoli. Als je dus je
ezelsooren lief hebt, neem je dan in acht. Ik
wilde jelui alleen maar de afleiding van 't
woord «belastingen" mededeelen, immers wan
neer je de b, e, be, en de i, n, g, ing van be
lasting afneemt, houdt je »last" over.
De eerste lastdrager was waarschijnlijk een
ezel en sinds dien tijd zijn de ezels, ik bedoel
de werkezels en niet de luie ezels, let op Kre
lissen, het zwaarst belast geweest. Jelui kent
allen de fabel van den ezel, die, met twee
zware zakken zout belast, een bad ging nemen.
Het zout smolt en na het bad voelde de ezel
zich eens zoo sterk;hij voelde zij n last niet meer.
Den volgenden dag deed z'n baas sponsen in
de zakken en toen de ezel weder te water
ging, zogen de sponsen zooveel vocht in, dat
het arme dier nauwelijks op den wal kon
komen.
De tegenwoordige ezels worden niet met
zout belast, men belast nu het zout zelf.
Onze schatkist is een spons, die nimmer ver
zadigd wordt. Toch zuigt ze geen vocht in,
dat doen do werkezels voor haar in den vorm
van jenever en de belasting, die op dat vocht
is gelegd, wordt door die altijd droge spons
ingezogen.
De belasting, jongelui, wordt in twee
hoofdafdeelingen verdeeld, te weten:
a. De rijks- en b. de gemeente-belasting.
Het verschil tusschen deze beide belastin
gen is niet zeer groot.
Integendeel ze hebben een groofce overeen
komst: ze verlichten beiden op dezelfde wijze
'e beurs en bezwaren je budget. Ze hebben
ieide twee doeleinden; waar ze voor moesten
dienen en waarvoor ze moeten dienen. Het
eerste wordt vóór de verkiezingen door aspi
rant kamer- of gemeenteraadsleden uiteen
gezet, het laatste ervaren de bedrogen kiezers,
na de verkiezing.
ie
Er is al menige pen versleten met over
belastingen^te schrijven, doch de conclusie van
alle schrifturen is, dat belastingen behooren
betaald te worden. Ik kan jelui dus veilig
het lezen van die schrijverij ontraden. Lees
liever een humoristisch blad (mits 't geen
Hollandsen is), een staatscourant, een
statenbijbel, Zuster Bertha en onmiddellijk als te
gengif Zuster Clara, De Zusters van Potgieter,
Zijn zuster van
Je zuster .'"
Krelissen, geef hier je broodje met kaas !"
Ik, ha. ha, meester, k heb geen brood bij
me. Mijn t moeder had het niet in huis. Z
liad a_l d'r geld noodig OKI van morgen dr
belasting te betalen.'7
Wees dan niet zoo luidruchtig, wanneer
de broodkruimels je niet kunnen steken. Kom
van middag maar bij mij koffiedrinken. In
mijn huishouden komt het er Goddank op
een boterham meer of minder, minder vooral,
niet aan. Een onderwijzer is hoog genoeg
bezoldigd, vraag dat maar aan sommige
plattelandsburgemeesters.
_ De voornaamste ambtenaar van de belas
tingen is de deurwaarder. Dit is een mooi
vak, _ waarvoor geen opleidingen geen hart
noodig is, zoodat ik hoop heb, dateenige van
jelui, geliefde discipelen, het wel eens zoo
ver zullen brengen.
Van een deurwaarder dan gesproken : deze
moet goed kunnen schrijven. Wanneer ik
later rustig en onbezorgd van mijn school
meesters-pensioen leef, en jelui brengt me
dan als deurwaarder der belastingen een be
zoek wat vaak kan gebeuren, want ik
reken op jelui erkentelijkheid, zorg dan dat
ik mij niet erger over jelui slechte schrift.
De rijksbelasting dient om de kosten te
betalen die in 't belang van 't gansche land
worden gemaakt. Zoo worden b.v. de
Atjehoorlog en de Universiteiten en Hoogere Bur
gerscholen uit de rijksbelasting onderhouden.
Onze Universiteit en II. B. S. ook, meester?
Wel neen, Krelissen, die leven ten koste
van de gemeentebelasting.
Waarom meester?
Waarom, hm! omdat Amsterdam rijk ge
noeg is, om 't zelf te bekostigen.
Hoc weten ze dat in den Haag, meester?
Omdat er voor 't onderwijs in Amsterdam
altijd geld voorhanden is. Daar heb je nu
b.v. de kerkelijke hoogleeraren. Dacht je
dat die een bezoldiging van de gemeente zou
den willen hebben, als ze niet wisten dat het
uit een ruime beurs kwam? Neen jongen,
die hoeren hebben een veel te nauw geweten,
dan dat zo gold zouden willen ontvangen,
dat door alle Amsterdammers, geloovig of
niet.met melaatsche of'niet-melaatsehe boezems,
is opgebracht; doch zo weten dat het er in
Amstwdnm op geen tonnetje meer of minder
aankomt. Er wordt, zooveel geld, door zware
belastingen verkregen, niet
proce.«jes,beursplannetjes, golf brekertjes, petroleumhaventjes enz.
over den balk gegooid, dat, zoo denken die
hoogleeraren, een half tonnetje meer of min
der nutteloos uitgegeven, er volstrekt niet op
aankomt.
Ik zal niet veel over de rijksbelasting spre
ken, wie er wat van weten wil, volgt maar
de beraadslagingen in de Staten-Generaal.
Die heeren hebben er moeite genoeg moe en
/e verlangen er even heftig naar, die
bclastingquaestie uit den weg te ruimen, als jelui
's morgens naar mijn kostelijke inrichting.
De gemeentebelasting is zeer billijk verdeeld
en wordt oven billijk verbruikt. De rijke
man _ betaalt veel en de arme weinig. Zoo
heb je, b.v. ongelukkige stumperds die de
hooge belasting in de stad niet kunnen be
talen. Deze gaan eenvoudig op't platteland,
te Hilversum, te Bussum of te Baarn wonen
en behoeven dan in Amsterdam geen belas
ting te betalen, al brengen ze hun leven
hoofdzakelijk in Amsterdam door. Volkomen
billijk! Wanneer ze nu in Amsterdam ook
moesten betalen, zouden ze, zoo arm als ze
zijn, een dubbele belasting moeten voldoen
en dat gaat toch niet.
Ons belastingstelsel_ is eigenlijk een voor
beeld van rechtvaardigheid, regelmaat, orde
en stiptheid. Net als op mijne inrichting zijn
er verschillende klassen en ieder burgerdoel
zijn best. neem daar een voorbeeld aan
Krelissen om in een hoogere klasse te
komen. Voorts krijg je, wanneer je je belas
ting niet op tijd voldoet een waarschuwing,
daarna een aanmaning, die evenveel kost als
een rol closet-papier en die je als belasting
schuldigen, nooit voor dit doel moet gebruiken.
Als je dit echter wél doet, krijg je nog een
papiertje en op 't laatst een vel, waar je
kippevel van krijgt, ? het zoogenaamde
dwangbevel. Dan kun je de betaling niet
langer uitstellen, want bij de belasting is uit
stel nog geen afstel, dat zullen de heeren
kamerleden jelui over drie jaar wel weten te
bewijze_n.
Als je de belasting niet betaalt, heeft ein
delijk de gerechtelijke verkoop bij executie
plaats. Jelui ziet, hoe rechtvaardig die belas
tingwetten zijn. Wie te arm is om belasting
te betalen, heeft ook geen recht op eeneigen
inboedelije terecht dwingt men zoo iemand
armlastig te worden. Waar moest men anders
ook roet de diaconie-bedeeling en de opbrengst
van 't kerke-zakje heen?
Er zijn ook nog directe en indirecte belas
tingen. Ja, jongelui, met het geven van be
lastingen is men even gul geweest, als de
zangeres Nikita met toegiftjes. Doch ik zie dat
mijn tijd beperkt is, en zal jelui daarover
dus later wel meer vertellen.
Schrijf' voorloopig maar honderdmaal op
jelui leien: Indirecte belastingen moeten direct
betaald worden, met directe heb je tijd tot
het dwangbevel."
ALLERLEI.
Jong poëet: Is deze zomernacht niet ver
rukkelijk, Louise? _Zie de sterren schitteren
en door de duisternis gaan fluisterende stem
men, hoor je ze ook, lieveling?
Gansje! Ja, ik hoor ze, heel in de verte,
dat is pa en mijn broer; weet je, ze roepen
den hond binnen.
Dame: Dokter, ik wenschte dat u me
iets wou voorschrijven.
Dokter (baar de pols voelend) Mevrouw,
u hebt niets noodig als rust.
Dame: Maar Dokter, zie mijn tong eens.
Dokter: O, Mevrouw, die heeft vél rust
noodig.
D o m i n : Foei, ge moet niet vechten
mijne vrienden.
Eerste vechtersbaas: Hij noemde
me een smeerlap, meneer.
Tweed_e dito: Hij noemde me een
gemeene dief.
I) o m i n : Welnu, dit is immers slechts
een klein verschil van opinie? Wellicht hebc
ge beiden gelijk, mijne vrienden.
B r u i n: Is het niet erg stil, nu je vrouw
zoo uit logeeren is?
Zwart: O, neen, want we hebben nog
een papegaai.