Historisch Archief 1877-1940
No. 769
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
door S. van Milligen enz. en als illustraties
Windstilte naar J. H. Wy'smuller, portretten van
J. H. Meyer, John Couch Adams, Charles Haddon
Spurgeon, Rossini, Tramschetsjes dooc G. Becker,
De Molen naar Jacob Maris, Harddravery, naar
«ene oude plaat, enz.
Met toestemming van den schrijver zal eene
Hollandsche vertaling van het nieuwste werk van
Edmondo de Amicis Fra scwola e casa" bij de
firma A. H. Adriani te Leiden, verschijnen.
By deze firma is eveneens uitgegeven Uit bet
leven van den onderwijzer" van denzelfden auteur.
Mevrouw Lina Schneider heeft te Jen a en te
Weimar voor het hof voorlezingen gehouden over
Nederlandsche litteratuur, en verzen van
Nederlaudsche dichters voorgedragen. De groothertog
h eeft de talentvolle vrouw kort daarna de gouden
medaille van verdiensten, te dragen an
landesiarbigem Bande" vereerd.
De Hollandsche Lelie bevat deze week: Hoofd
artikel: Een scherp woord. Verlangen, door
Betsy Juta. Drie brieven uit Parijs, door
Emilia. Rosa Bonheur, enz.
HET KIND VAN DEN MACHINIST.
Naar
PIERRE Duo.
Jean-Marie Legorec was een echte kleine
Bretagner, volbloed; echt eikenhout, echt graniet.
Hy' was twaalf jaar en had lang blond krulhaar,
fijn wit vel, mooie zwarte oogen met dikke zwarte
wenkbrauwen en lange zydeachtige opgekrulde
wimpers.
Het was een aardige, vlugge jongen en het
heele personeel van het station te Bennes was
dol op hem.
Zyn vader, Yves-Marie Legorec, was machinist,
een degelijke kerel, waarop_ men rekenen kon",
zeiden de rapporten van de inspecteurs.
Zyne moeder, eene Kermaïdec, de armoedige
afstammelinge van een der oudste en edelste
familiën van Cornwallis, was bij de geboorte van
haar vy'fde kind gestorven. Tijdens haar leven had
de eenvoudige machinistenvrouw het recht, al de
trotsche Ker's in Bretagne neet" te noemen.
Jean-Marie was haar oudste; hij had van haar
de marmerblanke huid, de fijne gewrichten der
oude rassen, en het trotsche haar der oude bren
gen" en druïden geëifd. Maar van zijn vader
toonde hy het krachtig been derstelsel reeds, en
de knoestige spieren en den vasten blik, oogen
als van chouans of dierentemmers oogen zooals
de verantwoordelijke machinisten ze in den nacht,
in den storm, in regen en onweer noodig hebben.
De kleine Jean-Marie Legorec zat altoos voor
aan in zijn klasse.
Op dien dag, een Donderdag, vacantiedag
zorgde een oude vrouw voor de kleintjes, de broer
tjes en zusjes; hij, de groote jongen, ging er op
?uit, met de hadden in zy'n zakken, naar den kant
van den spoorweg.
Heeft je vader vandaag No. 325 ?" vroegen
hem twee wegwerkers, terwyl hij op den Pont de
l'Alma stond, en naar de treinen keek, die daar,
tien meter beneden hem, rangeerden; daar was
het stel wissels voor de lijnen van St. Malo,
Redon en Brest
Jean-Marie keek om en lichtte zijn aardig ver
standig kopje op; juist omhulde hem een
rookwoJk, door een der locomotieven die onder de
brug uitkwam, dof, langzaam, schor hijgend, om
hoog gezonden.
Ja, Lemeun !.... en ik geloof dat hij mor
gen-ochtend met No. 19 weer vertrekken moet."
Wat heeft hy er een verstand van, de ben
gel !.. . we gaan nog een glas drinken, hèOmnès?
?wil je er ook een, jongen? we tracteeren je!..."
Een echte Bretagner, al is hy' maar twaalf
jaar, zal nooit een glas cider afslaan, nooit!
Het kind volgde de beide mannen, heel grootsch,
en ledigde voor de helft zijn groot glas cider in
n teug, op de vlekkerige tafel.... Toen
zonSchaakspel.
3d« Jaargang. 20 Maart 1892.
Redacteur RÜD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Mira Lodge, Deronda Road, Herne Hill,
Londen. S. E.
Verzoeke alle mededeelingen deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
No. 128.
Zwart 12 stukken.
'4^/, %£% <mm *
w/m. ^ il
w$M i ?
m
f
Wit (10 stukken) geeft in 3 zetten mat.
CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD.
(Adres: Haarl. Houttuinen 143, Amsterdam.)
Vijfde zet van Wit.
A
1 P d4:
2 «13
3 c3
B
P f3
f4
^3
4 ed5: b3
5 L e3 d4
6 b4 c3
7 c3 f4
8 L e3 c3
9 L d2 d3
10 d3 hS
C 1 D
f4 P c3
«13
0-0
c3
«i3
d4
D e2
ca
f4
0-0
d4
L e3
a4
E
(14
«14
«13
d3
L «13 P g5
b4
0-0
d3
«Ie5 :
ed5:P f3
0-0
«13
tó ,D e2
F
L e3
P b3
e«l5:
0-0
T el
0-0
c3
c3
c3
0-0
T>\
Ala 4e zet van Zwart in Partij No. 5 (<J»o«p B)
den ze hem even naar den tabakswinkel, ernaast.
Toen hij terugkwam, hadden de twee kerels in
het restje vier glazen cognac leeggeschonken,
een geestige inval, een aardige grap, den jongen
dronken maken daar zou men grappen van
beleven!
Zoodra de knaap het glas weer aan zijn lippen
brach*, merkte hij wel welken streek men hem
gespeeld had, maar hij was grootsch en wilde niet
weigeren, hij ledigde het glas tot den bodem,
flink, kranig, bedankte de mannen en ging zy'n
vader te gemoet.
Hij kwam den machinist niet tegen, deze was
al teruggekeerd.
Moe van zijn tien uren dienst, op de locomo
tief staande doorgebracht, den eenen kant van het
lichaam geroosterd, den anderen door de suizen
de vaart verkleumd, was Legorec, die zuinig was
en niet eerst in de stad aanlegde, haastig langs
den kortsten weg naar huis geloopen om zich gauw
te gaan wasschen en uit te slapen.
Zijn stoker had zijn locomotief op rust gezet
in het machinehuis; het was de locomotief 3672.
* *
*
Wat kende de kleine Jean-Marie haar goed,
die locomotief! Hij, door allen bedorven, mocht
het machinehuis binnen koinen door de kleine
deur, waar de beambten doorgingen, och, zoo
als de kinderen op buitenplaatsen in de stallen
mogen loopen, omdat toch de stalknechts er zijn
of er behooren te zyn, en te zorgen dat er geen
ongelukken gebeuren.
De locomotief 3672.
Jean-Marie draaide er om heen, bewegelijk, als
een man van het vak en een kenner, een-deuntje
fluitend.
Wat stond ze daar blinkend, flikkerend, met
haar reusachtigen ketel, haar massieve raderen,
haar dikke rylinders, haar koper, gepoetst als
goud, haar lange stangen van wit staal, gestrekt
als de pezen van een galoppeerenden volbloed
hengst!
... En de borst, met de twee reusachtige buf
fers, vooruit! Wie zou zulk een schok weerstaan!
.. . Jean -Marie wist niet wat er in hem om
ging. .. Het was raar; het woelde als vuur door
zijn aderen, het bliksemde voor zijn oogen... .
... Hy' kon het niet uithouden... hij moest
een minuut, een minuut maar, hij, die anders
zoo'n verstandige jongen was, hij kon het nu
niet 'aten, hij moest op de Nacht klimmen.
Zij heette de Nacht, die 3672!
. .. Hij keek tersluiks rond.
Ginder, ver, achter de tenders, stond n man,
lolen te scheppen, bij gely'ke tchepjes,... met den
rug naar hem toegekeerd. Het was, overigens een
van die rustigste uren van den dag, het kalme
uur van rust tusschen de treinen, waarin de be
ambten een glas gingen drinken. In de verte
hoorde men een electrische schel rinkelen; het
bewys dat er een sein gesloten was. . .
In twee sprongen was Jean-Marie op de loco
motief geklauterd.
Wat sfond hij daar heerlijk! Hoe trotsch op de
Nacht! Hy' was, in dit oogenblik, de meester van
de Nacht!
.. . Zacht opende hij het deurtje van den vuur
haard. Wat was het er heet! Wat een oven! Dien
wy'zer van den manometer, van het waterpas, dien
mocht men onderweg geen oogenblik uit het oog
verliezen, dat wist hij wel! En de rails dan, daar
vlak voor zich. door die twee groote ronde gla
zen, in donker vooral!
... En als man dan bedacht, dat alleen maar
die eene kraan behoefde omgedraaid te worden,
dan zacht aan den régulateur getrokken, dat
handvatsel, nog blinkender dan de overige. dan
liep hij!
... Even, heel eventjes maar! om te
probeeren, om No. 3672 maar n meter vooruit te la
ten gaan...
Een trekje stoom! Een tweede! Weer een, nu
harder! nu een machtige vlaag rook als uit de
neusgaten van een reusachtigen hengst, er. de
werd ons opgegeven L b4:, een zet, die volstrekt
niet als antwoord past op Wit's zet 4. c8. 4....,
L M: is nu in de bedoelde partij vervangen door
i...., f5.
H J. d. H.
OPLOSSINGEN DER FEBKUARIPROBLEMEX.
No. 123 van W. B. H. Meiners te Amsterdam.
l P b6, cb6: 2 L d6 f enz.
K b(i: 2 D e3 f enz.
met meer varianten.
No. 124 van dr. J. L. Vallpjo (e Mexico.
l P edi, P do 2 D eó f enz.
K f5 2 P j>7 f enz.
anders 2 D d3 of e5 schaalsmat.
No. 125 van K. Seitz te Steinbrück.
l D e8, P c6 2 D eO f! P 06: 3 P go enz.
K c J 2 D a8 f. K c7 SP 1'6 enz.
met meer varianten.
Goede oplossingen van alle 3 problemen van C. T.
van Ham to Gorredijk, W. B. H. Mj'iners en A.
Wijbrand» te Amsterdam, J. J. Speet en J. Huose te
Breda, J. Hoes te Rotterdam en schaakclub Mm-phy"
te Kaatsheuvel. Van 123 en 124 van A. van
Voornveld te den Helder. Van 125 van F. A. Termos te
Rotterdam.
CORRESPONDENTIE.
J. H. den B', te A. Wel bedankt voor partijen.
Wij hebben nogmaals aan de uitgevers geschreven.
Overzicht van den wedstrijd (eerste klasse) van den
Engelschen Schaakbond, na de achtste ronde.
Naam en klasse i Z
der
Winners.
Bird.
Ponton. ! (
Go.ssip.
Jasnogrodsky.
I.askcr
Lee.
Looock <
Loman.
Mason.
Mortimor.
Rumboll.
van Vliet.
- i : i o , i ! (i o i
?-. 1 : O;1/:!1/; V»
0 i i } 0 0 ! 0 ','"
i :?(i i : 1 1 o ;o ! o
1 1 ! 1 1 111 :';2
il . o : n j o '/2! i ''?/
) i 1 , 1 i <> i 'l- .'h 'Iv
i/2! i il :»;o .i,!.:1-' !1
1 i'/s.l 1 o'VjIVs1
i0 |'/.''i- ! 1 !'i' i ' ; o'
o i i : o . o l i n l o i
1 i'fei'.'s:» 10 10 l | ! il
0 4
1 ':V: t
(}' 1,'i 2
1 ' 1 l 4
1 i 1 i «'h.
1 ! 4
1 : *'|2
i 5
1 i S'/5
0 (1 21'"
i II i 2
li- 4
zware massa is in beweging, rolt voort, komt het
machinehuis uit.
... In de verte komt een beambte voor den
dag. De jongen wordt bang, weifelt, raakt in de
war, duizelt, wil de machine achteruit laten
stoomen, vergist zich, trekt uit alle macht aan den
glinsterenden hefboom ...
. .. Als onder den drang van prikkelende spo
ren vliegt de Nacht vooruit....
O, wat is de last licht!... Vooruit! met volle
snelheid!... En zij, die gewoon is pijlsnel te vlie
gen, zelfs met honderdduizenden en nogmaals hon
derdduizenden kilo's... vooruit!... vooruit! Nu
hinnikt de hengst van genot, hij neemt zijn vaart,
hij glijdt voort, ongetemd, vroolyk, vry...
Verwcnderd komt de wisselwachter van het dub
bel kruispunt St. Malo, Redon en Brest uit zijn
huisje.
Nog heeft hij zyn rood vlaggetje niet kunnen
zwaaien,.. . terwijl intusscheii de onder stations
chef met het witte petje daarginds, daarachter, als
een razende met de armen staat te wenken of
de Nacht is reeds alle wisselpunten, alle vaste signa
len voorbij,.... zij volgt de rails, die reglemen
tair in de richting naar St. Malo liggen .... en
zij ijlt verder als een stormwind....
De oude wisselwachter heeft nauwlijks gelegen
heid gehad om in het voorbijstuiven, op de
plaats waar anders zijn vader staat, den klei
nen Jean Marie Legorec te herkennen, versteend
in machteloozen schrik, bleek als een L. kje, schij
nende te smeeken (m vergiffenis en hulp, met
zijn groote oogen wijd open starend, terwijl zy'n
lange haren achter hem waaien in den rook....
Daar in de verte reeds, heel in de verte, ziet
men de baanwachters, die met de armen in de
hoogte of met het sein vlaggetje gebaren maken,
schijnen te schreeuwen en te wenken ....
Maar wie zou zich voor het monster durven
werpen ? ... wie ? ... hoe het op den nek te
vliegen, het te overmeesteren?... Er is niets te
doen dan haastig uit te wyken . .. Uit den weg!...
En de Nacht bruist voorbij, en schijnt hen
brullend te tergen
De onderchef van Rennes is raar de telegraaf
gevlogen....
Nauwlijks is zy'n dépêche afgezonden ot reeds
ziet de stationschef te Betton (waartoe dient
het dan. dat al de signalen op onveilig wijzen !)
de Nacht als een stormwind komen aansnellen ...
Wat te doen, God! ... als het kind den stoom
maar kon verzwakken, hem doen keeren! ... Hy
alleen kan het monster temmen.... Ze roepen
het hem toe ... ze brullen het uit!....
Vergeefs! Dreunend, verschrikkelijk, is
No. 3672 voorbijgestoomd.. . .
En nu komt zij op enkel spoor! ... Nog maar
n station en dan volgt de botsing onvermijdelyk,
met den personentrein No. 22 van Combourg, die
nu onderweg is!
God! de eenige, de onmisbare beslissing moet
volvoerd worden, op straffe van misdaad! ...
Naar de telegraaf....
Chef!... chef!... veiligheid!... vlug!...
zet wissel op zandweg.... laat losgelaten loco
motief derailleeren!...
B. C. (Bien .... compris!)
Drie mannen komen, met roode vlaggen in de
hand. Twee zijn vooruitgeloopen. ieder aan een
kant van de baan, voor den vorm, helaas! Het
is de stationschef van Saint-Germain-sur-Ille en
zijn helper; de andere, in een blauwen kiel, met
zijn leeren pet, die oude die daar juist met
zijn zware vereelte hand den hefboom heeft
rondgedraaid, naast die bremstruik met prachtige
goudgele bloemen, is de uitvoerder, de beul\
Daar komt het, het ongetemde gedrocht, het
helsche monster, dat het gras doet buigen waar
het voorbijsnuift, dat achter zich stof en steentjes
doet opvliegen.
.... Instinctmatig heeft Jean-Marie de handen
ten hemel geheven. (Zoo leerde de vrome
Bretonsche, zijne moeder, die nu daarboven is, hem
Vijftiende matchparty'.
EVAN3GAMBIET.
Wit.
Tschigorine.
e4 <
6
7
a P f 3 P c
3 L, f4 L, «?5
4 4fo L b4:
c3 L a
0-0 <16
d4 L g-4
8 D ai! edi:
9 c<U: a6!
10 L d5
10 da? b5 11 Lb 5:
D 12 abü: b5 :, P e7 met
mooi spel.
10 .... L b(J
11 L c6:,t hi-0:
12 D (-6: L d7
13 1) «-3 l' e 7
11 P a3 0-0
15 P cl «15
16 ed5: P «15:
17 D c2 D f «J
18 L g5 D g6
l!) D d2 f6
20 L h4 L g4
21 L g3 T ad8
22 T lel 1) ha
23 I) d3 L tS:
24 jrl'3: K h8
25 a:! L a7
Zwart kon hier op vol
gende wijze een pion win
nen 25?l' f4 26 L f4:
T d4: 27 D c3, T f4: enz.
26 T abl f»
27 T b7 L d4:
28 D dl: f4
29 P e5 fg3:
30 hg3: P fU
D h3 was de beste zet.
31 D c3!
Zwart.
Steinitz.
Dit prachtige antwoord
had Steinitz bij zijn, even
eens diepo, combinatie
over 't hoofd gezien.
31 .... P d5
Tschigorine had zijn
laatsten zet goed bere
kend. P h3 -'f leidt tot
niels. Bijv. P h3 f 32
K g2, P f2: 33 T c7;
l' d3 34 P d3:, D f3:
v 35Kh2, D hof 30 K gl!
en wit wint.
32 D c5
33 f4
34 T b3
35 T cl
Veel beter
D fa
D c8
P b6
P a8.'
was T d5,
waarop wit den pion niet
mag nemen wegens T dl Jf.
36 D c4!
Dreigt behalve P f7 t
bovendien nog P g(i "f*!
en T hl schaakmat.
36 .... D f5
37 g-4 D f6
38 K g2.'
Heter was 38 g5 en
3!) gO.
38 .... P b6
39 D c4 P do
39 D f4? 40 D f4: T
f4: 41 T f7:,
T d"! en wint.
40 fa
41 T hl
42 P c6
43 K g3
ga
g8
d 6
m;
Zeer slecht, vergeleken
met 43 D d2 ! 44 T d3,
D c 2 en wij geven aan
't zwarte spel de voorkeur.
44 1) c4 f K U8
P d5 45 T d3, T f5:
bidden, toen hy' nog, rose en engelachtig, op
hare knieën zyn gebedje opzeide.) Ze zagen hem,
hy scheen iets te willen zeggen, denken zy, zyn
mond scheen half geopend, maar zij konden niets
verstaan,... zijn blonde haren golfden ... golf
den ...
Het is geschied!... de Nacht heeft da
rechte baan verlaten; zy is het kleine schuine
ly'ntje opgegaan, hoogstens 400 meters lang.
.... Twee seconden....
Een oorverdoovende schok!.., balken
verbrqzeld, stukken ijzer uiteengerukt,... de grond
diep uitgewoeld, omgewerkt, opgeslingerd,... en
de Nacht ligt omver,... in een wolk van stoom
en stof.
De reizigers van trein No. 22 zy'n gered, maar
daar ligt, een vormlooze massa, onder de gou
den brembloesems,... een klein lykje tusschen
de stukken y'zer en de rockende kolen.
VOOR DAMES.
Baltoiletten. Jongemeisjestoilet.
Russische kant. Hwwelykscadeaux
vice-versa. Een nieuw
damestyjdschrift.?Vrouwen-artsen in Eusland.
Bloemen. Solodansen.
Eenige toiletten van het laatste bal van het
Elysée: goudbrokaat voor sleep; breede tablier van
smalle streepjes, beurtelings van de goudstof en
beurtelings van wit saty'n, met goud geborduurd.
Onder de streepjes door, op de goudstof, eene
dichte guirlande violettes de Parme, hier en daar
tusscheji de witte strepen heendringend; kleine
bouquetjes viooltjes hier en daar op den sleep;
rand van de viooltjes om het décolletémet wit
satijn en goudborduursel. Mouw van twee doften,
met satijn en viooltjes ingehaald.
Een ander: amberkleurig satijn; lange sleep
van gouden tulle en maïs ciêpe de Chine, met
een smalle guirlande van marguerites. Bretels van
de bloempjes op gouden tulle; hooge doffen van
tulle en crêpe met rijen van de bloempjes. Van
de schouders hangen twee lange charpes van
tulle, die op den rok door elkaar gelegd zijn.
Een zeer opzichtig balcostuum droeg gravin K.:
rug en sleep van vuurrood damast; rok van witte
faille, met zilver geborduurd; hierop twee gladde
panneaux, met opgeslagen revers, gevoerd met
rose velours glacéen omzoomd met zwart sabel
bont. Het corsage was van voren van rose fluweel,
lang, van boven en beneden met sabelbont om
zoomd, met vest van witte faille. en om het d
colletéeen rand van vuurroode veeren. Vier kleu
ren dus : rood, rose, zwart en wit, en zes
bestanddeelen: damast, faille, fluweel, boet, veeren en
borduursel.
Madame Carnot zelve was vrij eenvoudig: kleed
van wit satijn, geheel bedekt met wit en goud
borduurwerk: sleep van zwart fluweel, met wit
satijn gevoerd. In het haar een aigrette van wit
en gouden veeren, met een strik van diamanten
vastgehecht.
Een zeer origineel costuum werd door de
markiezin de Hervey de Saint-Denis gedragen op een
feest ter eere van de infante Eulalia van Bourbon
gegeven: balcostuum geheel van vleeschkleurig
fluweel, en in de blonde haren een kleine
waaier van zwart krip met pailletten.
* *
Een aardige variatie voor jonge-meisjestoilet
werd dezer dagen gezien: lichtblauwe zyde, van
voren en van achteren vierkant gedecolleteerd;
dit omzoomd met zwart bont en eene tullen berthe.
Geen ceintuur, geen taille; van het décolletéviel
het kleedje recht naar beneden. Midden in den
rug was een lange blauw satynen strik vastge
hecht; om den hals droeg het meisje een smal
blauw lintje met twee streepjes bont omboord,
Dofmouwen van tulle.
Als sortie is het gewone een lange mantel van
lichte wollen stof, gewatteerd en met kleurige
zijde gevoerd; als capuchon een kap van lichte
zijde, met ruche van zwarte kant om gezicht en
40 P e7 T,De7:47gf5:enz.
45 P e5 P <15
46 T h5 1> e7JJ
Deze foutzet kost de
partij. 46?D d8 47 T d3,
C 648 f4, D b8 met tame
lijk gelijk spel.
47 D d5: Opgegeven,
Zestiende matchparty.
SPAANSCHE PARTIJ.
l
2
3
Wit.
Steinitz.
e4
P 18 P
L, b5
e5
c6
Zwart.
Tschigorine.
met 18?P g6 19 L
06,
t a4 P f6
d3 L ca{
Een verouderde verde
diging, die voor minder
goed dan d6 gehouden
wordt.
6 c3 ba
7 L «2 d5
Anderssen, in zijn match
met Morphy, nam dezen
pion, wat echter minder
sterk is dan de hier vol
gende voortzetting.
L e6 20 L d5 zou wit in
't voordeel blijven.
19 L e5:!
20 L f6:
21 P c4:
P b6:
T fel
22
23
24 P ea
25 c4!
Beter dan 25
T c4: 26 f 3 enz.
L c4:
P f,6:
P e4:
cb6:
f5
T fc8
P d7,
8 D e2
i) L g5
10 del:
L h4
0-0
£3
1)4!
a4
11
12
13 L
14
15
17
P bd2
L a4:
18 D c4
0-0
«Ie4:
h6
D «16
P Ii5
L g4
L b6
ba4:
D f6
P e7
L e6J
26 f3
27 L b3
28 ba
29 T edl
Beter was T
29 ....
ca!
T a7
P f6
K f
a5
30
31
d6
T
32 T adl
33 b6
34 L a4:
3ó P c6!
L c6:
Niet goed ; maar zelfs
36
37
38
b7
T d8
adl
T eS
bc5i '
T bS '
T aa8
at
K gS
P c6:
P e8
T a7
Opgegeven.
Gelegenheden om te Amsterdam te schaken:
Vereenigd Amst. Schaakgenootschap CaféRood»
Leeuw, Vijgendam. Speelavonden Woensdag en
Zaterdag 8?12, jaarl. contributie f 6.
Amst. Schaakclub, CaléWiederholt, Damrak.
Speelavond Maandag 8?12, contributie ? 3.