De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1892 1 mei pagina 6

1 mei 1892 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

No. 775 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. enz. bakt, gist toegevoegd wordt. De gist werkt namelijk in het deeg zóó, dat de suiker die uit het zetmeel gevormd is of in het recept voorkomt, een alcoholische gisting te weeg brengt, d.i. de sui ker wordt door den invloed van de gist of het zuurdeeg ontleed, en wel in alcohol en koolzuur. Het koolzuur tracht als gas te ontwijken, doch wordt daarin verhinderd door de taaie kleefstof (gluten) uit het meel. De kleefstof wordt door die gasbellen uitgezet en opgeblazen, hetgeen men het rijzen van het deeg noemt en waardoor het brood zijne luchtig heid, poreusheid, verkrijgt. Wil men dus van zulk deeg een pudding koken, dan late men een flinke ruimte over voor het zoogenaamd rijzen van het deeg. Vulde men een vorm tot aan den rand en sloot zulk een gevulden vorm met een deksel, dan zou de gist over bodig zyn, het deeg kan dan de noodige porensheid niet verkregen, het gebak op deze wijze be reid zou even moeielijk te verteren zijn. De meest doelmatige wijze om in deeg kool zuur te laten ontwikkelen, zou zyn, door zoutzuur en natrium-hydrocarbonaat op elkander te doen inwerken, omdat hierbij het overigens voor elk brood noodzakelijke keukenzout ontstaat. Een ander algemeen gebruikelijk toevoegsel is ammonium-carbonaat, door de bakkers ten onzent kortweg ammonium" ook wel vlugzout" geheeten. Hierby werd steeds aangenomen, dat het, na zijne rol, het luchtig maken van het brood, ver vuld te hebben, door de hitte van den oven ver vluchtigde. Volgens de onderzoekingen van Endemann intusschen vervluchtigt het ammoniak nooit geheel, maar wordt een zeker bedrag daarvan door de kleefstof (het gluten) van het meel vastgehouden. Ofschoon een dergelijk ammoniak-gehalte van het brood nu geen gevaar vcor de gezondheid van den consument oplevert, verdient het gebruik van ammoniak als bakpoeder juist geene aanbe veling. * * * Binnen weinige weken zal waarschijnlijk de vrouwen- quaestie" eene belangrijke beslissing moeten afwachten. Het zal de vraag zyn of in Frankrijkeene advocate" zal mogen worden toe gelaten, hetzij als leerares in de rechtsweten schap", hetzy om te pleiten. Dit laatste is voorloopig nog onmogelijk, en dezer dagen is het weer gebleken. De anarchist Tournadre heeft, om zijne zaak te verdedigen, eene knappe advocate" uit Boekarest ontboden, die indertyd aan de Parijsche Universiteit gestu deerd en er schitterend voldaan had, mej. Sarmisa Bilcesco. Tournadre zeide tot een reporter: ik wil in beginsel doen aannemen, dat iedere vrouw, die dezelfde aanspraken als de man heeft veroverd, er gelijke voordeelen uit trekken kan", en verder: ik heb my'n belangen willen toevertrouwen aan eene verdedigster wier uiterlijk op de gezworenen «en gunstigen indruk kon maken, wier kennis onbetwistbaar en wier reputatie onberispelijk was." Mll. Sirmisa Bilcesco is de dochter van den ?directeur der Roemeensche Bank te Boekarest, zij heeft vijf jaar te Parijs in de rechten gestu deerd en promoveerde in 1890 op eene disserta tie, over de wettelijke en maatschappelijke positie der vrouw.'' Zij was toen drie-en-twintig jaar, en een mooie jonge vrouw, lang, donker, met een aangenaam openhartig gezicht. Zy kwam altoos met hare moeder op de colleges, maar de dikke mevrouw Bilcesco ging op de achterste bank zitten dutten, terwijl Sarmisa vooraan dictaat zat te maken. Sarmisa was altyd zeer eenvoudig gekleed, maar nam toch in't geheel geen airs van emancipatie of heerachtigheid aan, zooals de Russische studennnen in de medicijnen doen. Hare opvoeding was dan ook meisjesachtig geweest; zij had wel examens gedaan, maar had ook op de mu ziekschool te Boekarest den eersten prijs behaald voor piano, en verachtte niet de vrouwelijke handwerken. Ook vroeg zij op haar examen in Schaakspel. 3de Jaargang. l Mei 1892. Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen. Adres: Mira Lodge, Deronda Road, Herne Hill, Londen. S. E. Verzoeke alle mededeelingen deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Zwart 7 stukken. abcdefgh Wit (9 stukken) geeit in 3 zetten mat. CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD. Achtste zet van Wit. de rechten vrijstelling van het anders verplichte dragen der toga. Het zal haar niet worden toegestaan, den anar chist te komen verdedigen, want daar heeft noch het Hof van assises, noch zelfs de President der Republiek iets over te zeggen; er is eene wetsverandering voor noodig. Nu heeft Tournadre gevraagd, zijn proces uittestellen tot na de her vatting der Kamerzittiiigen, maar dit zal niet worden toegestaan. Over eenige weken echter doet eene Frari^aise, Mlle. Chauvir, examen; zij zal van haar doctoraat gebruik willen maken en er zal dan eene be slissing moeten volgen. Een bewijs dat de publieke opinie in Frankrijk te dien opzichte aan 't vernderen is, is dat Figaro zich ten gunste van het recht van Mlle Chauvin uitspreekt. E?e. Allerlei. Naar aanleiding van eenige gevallen van honds dolheid is te Berlijn het muiibanden of opsluiten weer voorgeschreven; een blad geeft als toepassely'k de volgende historische opmerkingen: Tegenwoordig staan der wetenschap voldoende middelen ter beschikking, om mttemaken, of jen hond werkelijk dol geweest is of niet. Vroeger was dat niet zoo gemakkelijk, en nog moeielijker was het voor de artsen, met zekerheid te constateeren, of eene beetwonde inderdaad van een dol dier afkomstig was of niet. De koninklijk Saksen-Weimarsche lijf- en hofmedicus dr. Fritsche verhaalt in een boek, door hem in het jaar 1730 uitgegeven, waarin hij ge leerde en anecdotiscbe berichten omtrent de dol heid verzameld heeft, hoe artsen in vroeger tijd Waalsche noten" een nacht op de beetwonde lieten liggen; den volgenden morgen wierpen zij dan dezelfde noten een hongerige hen of een haan voor; is de hond dol geweest, dan zal dit gevogelte ze in den beginne verafschuwen en niet willen eten; wanneer het echter door den honger gedrongen, dit vreet, zal het sterven." Ook met tarwekorrels werd dit beproefd. In nog grootere verlegenheid bevond men zich echter aangaande de genezing der dolheid. In de oud heid wendde men het beroemde theriakel aan, dat door den lijf medicus van Nero, Andromachus de Oude, moet zijn bereid. De bekende arts Galenus prijst een poeder van gebrande kreeften aan. Plinius prijst de lever van den dol len hond als geneesmiddel. Zoo waren er door alle eeuwen heen tallooze middelen, die alle de gelijke eigenschap hadden, dat zij niets hielpen. Het mislukken der medica menten leidde dan tot bijgeloof. Dit heeft tot in onze eeuw zijne rol gespeeld; in Rusland, waar de verschrikkelijke ziekte ook door den beet van dolle wolven jaarlijks menschenoffers eischt, nam men nog in het begin van de vorige eeuw brief jes waarop men de woorden schreef: ?+- Att'ara + Schoffara + Aftara" of Pax -f Max Miax;" men rolde het ineen en liet het door den gebetene opeten of hing het hem om den hals. Anderen krabbelden in ongegist brood de.woor den: ,,-f- AftVa + Gaffra J- Gaffritan'' en lieten het brood opeten. Later werden op een briefje, dat moest worden ingenomen, de volgende woor den geschreven: Sator + Arepo + Tenet r Opera ?f- Ro'.as." Dit kan men, de letters onder elkaar schrijvende, evenzoo lezen. Omtrent de werking der inenting, die tegen woordig in gebruik is, zijn. zooals bekend is, vele geleerden het nog niet met elkander eens. De honden van koningin Victoria. Volgens een zeer curieus boek, The Qiieen'g Dogs, onlangs in Engeland verschenen, vaardigde Hendrik VIII. gemaal van Anna Bolein, het bevel uit, dat zekere hondenrassen het recht zouden hebben, aan het hof toegelaten te worden, terwijl andere meedoogenloos verbannen werden. Sinds dezen dag was het met de gelijkheid onder de honden in de Vereenigde koninkrijken" gedaan, en het geslacht der honden werd ook in de patriciërs en Partij El: 7. P a3, cG. Purtij L' ^: 1. T bd2, P hd7. Ten einde de prijsverdeeling op eene rr'/tv bevre digende wijze te regelen, is het voorste \A\\ den Itedactenr aldus gewijzigd : Alle deelnemers, dio in hunne resp. Groepen het grootste aantal punten heb ben behaald, houden in eene door hen, na gezamenlijk overleg aan te wijzen plaats een wedsirvjd oui de twee uitgeloofde prijken. Is de meerderheid der Groepwinners echter voor een nieuwen correspondentie-wed strijd, dan moeten de overigen zich (laaraan onder werpen. J. A'., te D. Onnoodig, de briefkaarten te zenden. Aan sommige deelneni <r«: Wij verzoeken zetten met Pairden cu Torens voortaan volledig te noteeren. II J. d. H. CORRESPOX DEXTIE. Motphy'' te Kaatsheuvel. De veiv.er.tling uwer oplossingen naar den Haag, benutte op een misver stand uwerzijds. UIT DE SCHAAKWERELD. 't lïegin der niateh blaekimnie Lasker is va^'gesteld op l(i Mei e. k. J).1 inzi: !,c,lni;igt ;' ''? .0 v;j;i weerskanten. Wie 't eerst T parlijen wint H over winnaar. ('ol. Showaller eüS. Lipselm'/ snelen (,p 'tui-g. nblik te New-Vork een match tne. 't '.-l!aiii[ii.'n^iiip vau Amerika. In/et van weerskank ;< f 2'j-vj. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P D P A c3 ce-2 1)3 b5 L U C 0-0 L (13 b5 PM (12 f3 a4 PflgSL £8: D D P Wij (14 b3 0-0 f3 e2 D P" r L L vestigen deelnemers 3>>l Ier i is. 1)3 If3 IfS f6: "3 P fst'5 dc5 : D (13 f3 dc5: a3 f 6|P c3 P L L 1) P I) b3 bl (12: c2 sr5 «12 1)5 (13 iröf P 1)1 c3 hier no^ even f4 Pi L L L L P E (15 '\ f3 b3 b3 b5 c4 f(>3: 0-0 f7: a4 L L I) l) P D I) de aandacht van erop, dat het adres voor F (13 (?3 e'2 (13 o2 c5: c5 b3 1)3 d4 HH. den C. W. <vr De pas opgerichte schaakclub !<? /wolie u rr>. l>i:i>dag 17 April niet een bezoek -ivivcid van 'iMiSrrr'-taris van den Ne,l b'.nn). De iiei.T 11 ee iii'-ke.-K v. rgastte di- leden op een l.'lindeling- -i-am-i-, die ,',N j bijzonder «el geslaagd kan beschouwd wonb-n. Van ! 5 partijen won de blind-pclcr er 1. Wrj hopen spoedig j in Zwolle de eeistc verijs-elsche aldeeling te zien verrijzen. Stand der match Meiners-dit; lïertt .M. l' .ï. burgerlijken verdeeld. Onder de tegenwoordige regeering hebben drie honden de hoogste hondenwaardigheid bereikt. Dit edele trio bestaat uit Marco, Roy en Spot, die de bewaking der koningin voor hun rekening hebben. Zij slapen voor hare kamerdeur en vergezellen hunne meesteres op hare reizen. Marco, de meest geliefde dezer drie vierbeenige musketiers, behoort tot een ras, dat in Engeland met den naam van Pomeranian be stempeld worpt. Zijn stamboom is ouder dan die van vele tegenwoordige koningsfamiliën. Marco stamt van oude Florentijnsche aristocraten, die tijdgenooten waren van Lorenzo il Magnifico. Hij heeft een zeer sympathiek voorkomen, zijn haar is lang en borstelig, en staat geheel recht, hij heeft een kop als een vos, kleine, rechte ooren, lage pooten en een korten rug. Het voornaamste merkteeken van zijn verheven afkomst is echter zyn weelderige staart, welke in een naar rechts vallend bosje eindigt. Zy'ne huid heeft de kleur van pas gelooid leder. Marco heeft tot geheime voldoening van de Koningin op de tentoonstelling van de club tot verbetering van hondenrassen" den eersten prijs en een eerebeker behaald. Deze honden-mylords hebben ook hunne residentiën, welke met bijzon dere namen aangeduid zyn. De koninklyke hon denpaleizen heeten: Queen's Verandah, Colley Court en Umbrella Oourt. Alle hondenstallen bestaan uit een grooten salon en een reusachtige slaapkamer; deze beide vertrekken vormen de afzonderlijke woning van een honden-jonggezel of van een geheel honden-gezin. De vloer van den salon, die van de veranda slechts door een traliedeur gescheiden is, is met roode en blauwe baksteenen bedekt. Het ameublement bestaat uit een kuip, die op kunstige wijze steeds weder met frisch water gevuld wordt. De slaapvertrekken wor den door twee groote vensters verlicht, die voor de luchtigheid meestal wijd open staan.In een hoek van de kamer is het nest, een zeer lage houten bed stede met stroomatras, en overal zijn warme waterleidingen, die het vertrek reinigen. Een menigte dienstboden zijn in dienst van dezen honden-adel aangesteld en de koningin pleegt zelf na te zien, of aan den goeden staat van hare gunstelingen toch niets mankeert. De tafel van deze koninklijke wafwafs bestaat uit drie ge rechten: vleesch, groenten en een entremets. Den kok is opgedragen het menu zooveel mogelijk af te wisselen. De honden-lekkerbekken toonen hunne voorliefde voor een gerecht van gehakt vleesch, en zijn allen even verzot op het entremets, de dogcake, die hun opperkok tot hunne grootste tevredenheid weet te bereiden. Dank zij dit rustig, regelinatig leven, van zorgen vrij en door zonnige wandelingen verfraaid, bereiken de hondenmylords een zeer hoogen ouderdom. Wanneer zij niet door een ongeluk getroffen worden of zich in gevecht begeven met al te scherpgetande kameraden, brengen zij het dikwijls tot zestien jaar, In ziektegevallen worden zij in een bijzondere apotheek gebracht, in het paleis. Het familieleven binnen deze hondenstal len is over 't algemeen gelukkig te noemen; mésalliances worden niet geduld. Wanneer een dezer vierbeenige edellieden sterft, dan worden zijn overblijfselen in een familie-grafkelder in Windsorpark bygezet. De edele trekken van den overledene worden aan het nageslacht door de beroemdste schilders overgeleverd, en zijn portret verkrijgt een waardige plaats in de galerij der vaderen." Ingezonden, AAN DEN PORTRETSCHILDER, KUNSTBEOORDEELAAR. KNZ ENZ.. JAN VETH. Vetb, Veth, wat zijt ge in dit Weekblad van 17 April weer aan het doorslaan geweest! Ik zal uw onoprechtheidjes (of, wilt ge liever, insincériteitjes") eens nagaan. Eerst was ik wei niet van plan op uw (ladderend getier te ant woorden, maar verscheiden lieden, waaronder zelfs séances wenschen te engageeren. worden verzocht zich te wenden tot J. Gunsberg Esq., Sinapson's (Chesa rooms) Strand, London W. C. S1CILIAANSCI1E VERDEDIGING. Meestertournooi. Wit. Zwart. Em. Lasker. II. E. Bird. l e4 c5 19 L b2 T dS '2 P f3 P 06 -O T cl D f7 ;; bs 21 I) d3 D h5 Hierdoor wordt Bird 22 P d4: verhinderd /iin looper "p I' b5 kon nu volnaai\g7 te brengen, een gen P f3f 23gf3:, gf'3: verdediging, waarin hij't en/,) door jarenlange oei'e- 22 .... (Ml4 nin<? /.eer ver gebracht '23 D 1)5 '}' K f7 beeft. -2t D h5:-}- P h5: 3 e'"> 25 P b5 P f4! t P c3 d<5 o(j i. ,14; i> ,,-_>.}. 5 L (-4 b6 -_>7 K ],! L f4 6 (13 L c6 -2S T c4 T hsrS 7 L c(>: fe6: ;,fl o.» j, i,,s.-, 1,5": :;o S 0-0 L C 7 T c 2 enz. 9 P c2 10 (-3 11 P (12 12 I' o4 13 dl! 8-4 l) br>.' 1) c7 1)5 c.M: li pcU:. edl: 15 P (H:. P .U: H! D di: T Ii7 (L f6? 17 P dli:-;-, K ('8 18 ua MIX.) 17 I. a3 niet sterken aanval. 14 l' a3! b4 15 l> o-2 bc3: n; <ic5: P re 17 cd6: L d(>: l s P c3: P d4! 29 L u7: T iw 30 P (14 L b2: Een wanhoo] sinaatre-el. 31 P c-2: T h5 32 ;r3 L 8-3: f 33 K 2 L e5 :!4 L (14 L b8 35 T hl T hl: 36 K li l : c5 37 L c3 b5 38 P o3 T (13 39 1> (15 Ii4 40 c8 en wit wint. vereenigingen, die den heer Oun-berg voor SPAANJSCHE PARTIJ. Simpson's voorgifttournooi, gespeeld 25 April j!. Wit, Zwart. R. J. Loman. II. E. Bird. l o4 ('5 3 L b5 P (14 2 P 13 P 1-6 4 L (4 L c5 eenigen der door u tot heden gewaardeerde schil ders, vonden dat het tijd werd er eens iets over uw onverstandig geschryf en gewry'f, waarmede gij op den langen weg de kunst, ook die uwer vriendjes, benadeelt, werd geantwoord. Eerstens beweert ge, dat ik een paar jaar ge leden een heel feuilleton in het Vaderland schreef, omdat myn belangwekkende persoon werd ge gnoreerd in een aperyu over de toenmalige beweging (!) in de kunstcritiek" (N.B. eenige in die ven taal tezamengeflodderde anonieme reclametjes van de vriendjes onder elkaar 1). Gij vergist" u. Ook in de letterkundige wereld treft men zulke beminnelyke persoontjes als gij aan en in het korte feuilleton werd een deel bestemd voor zulk een heertje, 't Was het laatste feuilleton van het seizoen: ik wilde afrekening houden met u en hem, niet oia my'zelf, maar omdat het belang van een blad vordert, dat men behartiging van sommige zaken erkent en die niet averechts voorgesteld wil zien. Gij en uw vriendjes deden het voorkomen, als waren Israëls, Mauve, de Marissen en allen die aan deze rich ting verwant zijn, tot op dat oogenblik door de Pers miskend, ja, verguisd waren en gijlieden hen voor het eerst ontdekt hadt! Ziet, onder fatsoenlyke lieden is men in zulke gevallen gegewoon in 't voorbijgaan de uitzonderingen te noemen; uitzonderingen die, als 't om de zaak te doen ware, u aangenaam moesten zijn. Onder nette" menschen, die hun uitsluitende glorie niet te veel willen bekorten, is men gewoon powr acquit de conscience ten minste in een nootje melding van zulk een uitzondering te maken. Is het nu niet onaangenaam, ja, hard voor een courant en haar medewerker, indien altyd het goede onder het nieuwe, door hen in het licht werd gesteld, plotseling te hooren, dat zij gerekend worden, tot hen die in verleden jaren, wel tien, alles gedaan hebben om de nieuwe kunst, (thans reeds oude maar goede) te verguizen en te bespotten. Maar bedenkt gy met uwe vriendjes dan niet, dat zulke piramidale partydigheid in den kijker loopt en de lezers, die een greintje op de hoogte zijn en letten op de teekenen van den tijd u in de kaart zien V Of schryft ge uitsluitend voor idioten ? Wat nut dan ? Eigenlyk is dit het hin derlijkste in den handel en wandel van de tegen woordige uitmiddelpuntigheden: zy hebben zulk een verbazend hoog denkbeeld van zich zelf en meenen daardoor, dat de menschen, die zij willen leeren, onnoozelen zijn. Als de cotton-spinners" in de Engelsche fabrieksteden zich lieten bedotten om de toenmalige kunst van Whistler te koopen, Whistler, die later als smaakvol dilettant wel eet s een lief sctiildery' en een mooi etsje maakte, dan bewijst dit niet dat de Hollanders er evenzoo in zullen loopen eii op u\v aanraden kunst zullen koopen, die nog jaar en dag van kunst verwyderd is. Gij vindt het vreemd, dat ik als dilettant, laat ons liever zeggen kunstliefhebber, schilderijen durf beoordeelen. Maar hoe komt gy er toe de letterkundige kunst en voordracht van uw vriend Verwey tot in de volken te verheffen en den goeden lezers van dit Weekblad wijs te maken, dat de dichter zijn verzen las in plechtige rythmus, bedwelmend gewiegd als het zwaaien van wierookvaten by een hoogen eeredienst." Gij zijt toch geen letterkundige? Ziet, Vetb, siilk dilettantisme" veroorlooft u u en maakt aanmerking op den kunstzin van iemand, die reeds iaren de voornaamste musea van ons werelddeel had leeren bewonderen, toen gij nog op uw eersten profetenzetel in de kin derkamer zat, misschien reeds peinzende over uw toekomstige rol van kunsthervormer of.... Herostratos. Het verschil in ons beider dilettantisme in dit: l"w uitspraak wordt gelogenstraft door alle liedon van smaak en ontwikkeling, die de voorstelling bijwoonden, ook door de schilders, die de eer hebben door u en uw vriendjes voor vol te wor den aangezien, (vraag maar eens aan de heeren Israëls. Maris, Neuhuys, Roelofs enz.) terwijl mijn 5 P (U: L d4: ed4 : 5 Ij f7 : f en D h5f 6 o3 L b6 7 d3 1) h4 8 0-0 (16 9 D b3 P ra Bird ofl'ert een pion voor den aanval. 10 L f7: f K e7 11 P d2 L gi 32 Pc4 Op 12 f3? zou volgen cdi : ! 12 .... L c2! K f7: 13 P b6:f, Le6 li d5 enz. 13 1' e3 13 T el ging niet we gens P si. Wit dreigt nu P f5 "?" 13 .... D e4: 14 L d5 D eG t leidt tot niets. 14 .... P d5: 15 P do: f Kd7 16 T cl cd4: 17 P b6:f ab6: 18 odl: T he8 1!» L (?:! L (13 ?20 T nel 1) g6 ?21 do! L c4 22 a-3 D f7 23 1) b5f 06 24 1)6: T cb8 25 X c6:! Ken zet eerder, toen de toren nog op eS stond, kon dit oü'er niet ge schieden. 25 .... bcC: Na D f:l wint wit aldus: ?26 T il6: f, K e8 'il 'ï<-C> r, K f7 (K f « 28 T ei:', ].) ei: 211 L e 5 f enz.1) 28 T e7ï'M, K e" : 2!) 1) eC t c n ' volgende zet mat. 26 J) c6:f K c7 27 L g5 f K f S 28 T e4: K g8 29 D d6: T b2: 30 T f4 D ha 31 D e6f 31 L d8 dan hG enz. 31 .... K h8 32 » c7 .' Een foutzet, waardoor een gewichtige pion ver loren gaat. Blaekburne verwachtie hier D f5 ; maar wij zien niet hoe wit na D dl f en T bhS meer kan doen dan renuse maken. De positie is zeer interessant; de sterkste voortzetting is wellicht 32 L e7 en zoo mogelijk 33 L f 8. 32 .... D dl f 33 K g2 D d5:f 34 K h3 D srS 35 T 17 T b6 36 L e3 T eS 37 T sr7: 1) 06 f 38 D c6: T I)c6: 35) L d4 hS 40 a4 T e4 41 T e7 f K gS 42 T e8 : f T c-S; 43 a5 T c4 44 L b6 T ut 45 K s2 K si 46 K 13 K m 47 h4 K c( 4S K o3 K e5 49 K d3 K d5 50 K c3 K 06 51 K b3 T «-t 52 L c3 h5 53 a6 K 1)5 54 a7 T a4 55 jr4 hg4: 56 Ii5 e» wint.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl