No. 780 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. dat hij het vak verrijkt heeft met nieuwe ideeën, - en toch was hij een man van groot talent, een uitnemende bekwaamheid en een bewonderens waardige energie, en met deze eigenschappen heeft hij tot tweemaal een afdoend antwoord ge geven op vragen van die verleidelijke soort, welke altijd de vakmannen zullen blijven boeien, omdat de bevestiging schijnt een eenheid te maken van een onsamenhaangende veelheid; een tempel van een hoop steenblokken, een symfonie van een verzameling losse klanken. Beide vragen betreffen de eenheid der stof. Zijn alle zoogenaamde grondstoffen op te vatten als verdichtingstoestanden van nzelfde grondstof? dat is de eene; is het mogelijk die schijnbaar onspHtsbare ele menten door ongewoon groote krachten te verdeelen in twee of meer andere stoffen ? dat is de andere vraag. Reeds in den aanvang der eeuw is de'meening opgesteld: alle grondstoffen zijn in haar wezen nzelfde stof, doch in verschillende graden van verdichting, en deze verdichtingstoestand is zoo sterk uitgedrukt, dat die zoogenaamde grond stoffen in hun gedragingen zich als zelfstandige individuen voordoen, die noch hun specifieken verdichtingstoestand verliezen en terugkeeren tot hun afkomst, noch van den eenen verdichtings toestand in den anderen overgaan. Deze opvatting heet de hypothese van Prout, en mag in zoover niet nieuw heeten, als de eenheid der stof rjeds in antieke theorieën was aangenomen, in de alchymisüsche beschouwingen een rol speelde, e i door de gravitatiewet van Newton eer gesteun;! werd dan verworpen, want als al wat stoffelijk is graviteert tengevolge van de massa, onafhankelijk van den scheikundigen vorm der massa, dan ligt het voor de hand om de fundamenteele identiteit van al het stoffelijke te onderstellen. Doch nieuw is in de hypothese van Prout de poging om het bewijs voor die gedachte te zoeken in zuiver scheikundige gedragingen der grondstoffen, en in gedragingen bestudeerd volgens de methoden van de nieuwere scheikunde. Prout nu werd getroffen door de waarneming, dat de getallen, die uit drukken in welke gewichtsverhoudingen elementen elkander in verbindingen kunnen vervangen, de zoogenaamde verbindingsgewichten, veelvouden waren van het verbindingsgewicbt van water stof, en leidde daaruit af, dat alle grondstoffen verdichtingen zouden zijn van waterstof. Deze onderstelling heeft in den loop der tijden twee wijzigingen ondergaan; n formeele, omdat de getallenbetrekking niet meer wordt gezocht in de verbindingsgewicbten, doch in de zg. atoomgewichten, en n essentieele, wijl al spoedig be merkt werd, dat de waarnemingen, waarop Prout zich gegrond had, niet nauwkeurig genoeg waren, zoodat men zeide: niet waterstot is de gemeen schappelijke eenheid van alle grondstoffen, doch een andere, tog onbekende stof, die twee, of viermaal gecondenseerd waterstof oplevert, en deze wijziging bleef recht van bestaan behouden, zoo lang men de atoomgewicbten kon opvatten als te zijn veelvouden van een half, of een vierde. De groote arbeid van Stas nu, waaraan hij voornamelijk zijn beroemdheid heeft te danken, heeft een einde gemaakt aan het streven om de atoomgewicbten op te vatten als veelvouden van een zelfde grootheid, want uit zijn onderzoekingen is gebleken, dat een uiterst nauwkeurige bepaling der atoomgewichten waarden voor do grootheden oplevert, die alle gedachten aan veelvouden van een zelfde getal uitsluit, tenzij men dat getal zoo klein wilde nemen, dat alle experimenteele controle onmogelijk werd. En deze uitkomst, n de bewonderenswaardige nauwkeurigheid van het onderzoek, n het feit, dat de wet der constante samenstelling ongedeerd is gebleven, hebben de Schaakspel. 3de Jaargang. 5 Juni 1892. Redacteur RIJD. J. LOMAN te Londen. Adres: JYlira Lodge, Deronda Road, Herne Ilill, Londen. S. E. Verzoeke alle mecledeelingen deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. No. 139 8 7 6 5 4 3 2 l Zwart <> stukken. Pf' wm a b c d e f g h Wit (1G stukken) geeft in 2 zetten inat. CORRESPÜNDENTIKWKDSTPJJD. (Adrey: M'trnij-kade ?-'>', Ain*ttii'<l/nti'). Tiende zet van /«art. vermaardheid van Stas gevestigd. Niet dat alle pogingen om tusschen de atoomgewichten betrek kingen te vinden door Stas zijn te niet gedaan, doch aan het zoeken naar een grootsten gemeenen deeler is een einde gemaakt. Nog eens is door Stas de eenheid der stof onderzocht, doch nu op gansch andere wijze, langs spectraal-analytischen weg. De Engelsche natuur kundige Lockyer trad omstreeks '80 met een theorie op, die veel opzien verwekte. Hij had namelijk het spectrum van eenige elementen onderzocht bij verschillende temperaturen en kwam tot de uitkomst, dat het spektrum, het optische verschijnsel, dat men voor een bepaald element karakteristiek achtte, geenszins zoo standvastig was als men vroeger had gemeend, doch dat het belangrijk onder den invloed stond van de tem peratuur, waarbij men. het element liet vervluch tigen, en zoo sterk zelfs, dat een element bij een zekere temperatuur hetzelfde spektrutn kan vertoonen als een ander element. Zoo vond Lockyer bij een bepaalde, zeer hooge temperatuur de spectra der metalen calcium en strontium aan elkander gelijk. De gevolgtrekking uit deze waar nemingen te maken lag voor de hand : calcium en strontium waren in hun wezen dezelfde stol, doch in verschillende toestanden van verdichting. De hooge temperatuur echter verbrak dien toestand en deed beide metalen terugkeeren tot de ge meenschappelijke grondstof, waaruit beide ont staan waren, en bet was het spektrum van die gemeenschappelijke grondstof, dat men bij die hooge temperatuur te zien kreeg. De gedachte, eenmaal door Stas zoo-schitterend weerlegd, trad dus weder op in een geheel nieuwen vorm, en naar het schijnt vond Stas zich den aangewezen man om wederom de kritiktis te zijn, en ongetwijfeld was zijn talent juist van de soort, die een be oordeelaar in deze zaak noodig bad. Want de moeilijkheid bij spektroscopische onderzoekingen is het verkrijgen van absoluut zuivere stoffen, en in het zuiveren dor stoffen bad Stas zich bij zijn vroegeren grooten arbeid een meester betoond. En thans bleek hij niet minder te zijn dan voor heen, en iedereen die weet hoc hardnekkig sporen natrium aan de stoffen gehecht blijven en bet spektrum bederren, zal bet talent en de energie van Stas bewonderen, die chloorkalium zoo zuiver wifct te bereiden, dat dit lichaam vervluchtigd in een waterstof'stroom geen natriumreactie in de spectroscoop vertoonde. Door zoo nauwkeurig te werken gelukte bet Stas voor vele metalen aan te toonnn, dat het spectrum der absoluut zuivere stoften bij temperaturen tot aan het smelt punt j van iridium onveranderd bleef, zoodat de uit komsten van Lockyer ongetwijfeld aan verontrei nigingen moeten worden toegeschreven, en het bewijs voor de eenheid der elementen wederom ontzenuwd was, Deze beide studiën zijn niet de eenige van Stas, ook zijn toxikologische methode is ver maard. doch zij zijn zijn belangrijkste. Dat hij de essentieele verscheidenheid der elementen heeft bewezen, kan men niet zog-Ten, d.ich tot tweemaal toe heeft hij de onhoudbaarheid der dircktc experimenteele argumenten aangetoond, evenals Pasteur niet de onbestaanbaarheid dep spontane generatie hoeft bewezen, doch de methode heeft gegeven, waardoor men die raecning van een wijsgeerige gedachte tot een experimenteele waarheid zou kunnen maken, en tevens aange toond, dat zij voorshands geen experimenteele waarheid is. School heeft Slas niet gemaakt, zegt men, en zijn richting bracht dat ook niet mede, docu in de zaken, waarin bij gewerkt bedt, heelt bij den arbeid van een gansene school verricht. DE WEG TOT DE ONSTERFELIJKHEID. Geschiedenis van eene proefneming, naar GEKUAKD STEIN. (Slof). Nog eene kleinigheid maar eene zeer be langrijke moest vooraf in orde gebracht wor den. De wereld moest toch vernemen, dat deze stap, voor de toekomst der menschheid zoo ge wichtig, was gewaagd, en vooral moest toch ge waarborgd worden, dat het nageslacht den slapende ook op den gewenschten'ijd kon opwekken. Hij ont wierp dus omtrent zijn werk een uitvoerig geschrift, waar hij zelf hectograaf-afdrukken van maakte, die hij aan alle academies van Europa en Amerika adres seerde. Na de volkomen nauwkeurige opgaven en voorschriften, wanneer en hoe hij als 't. ware her boren moest worden, bepaalde hij ook de beschik king over een deel van zijn groot vermogen. Ewe aanzienlijke som vermaakte hij aan de stad voor het behoud van zijn huis in denzelfden toe stand tot het jaar 2100. Op den eersten Januari van de twee en twintigste eeuw moest door eene commissie, uit geneesheeren, technologen en rechts geleerden bestaande, in de bibliotheek eene cassette geopend worden, die den plattegrond van de onderaardsche gang, de sleutels tot de ijzeren deuren en verdere beschikkingen bevatte. Dit geschrift vond zijn plaats in eene groote kist, welker slot gemakkelijk te openen was. Maar hij bedacht ook zijne vrienden en bekenden, wien hij in nagelaten brieven, welke op de schrijf tafel lagen, legaten vermaakte. Tot directe uit voering van zijn wil steld» hij twee vrienden aan, die zijne executeurs testamentair moesten zijn. Hij vertelde hun, dat hij iets ongewoons wilde onder nemen en verzocht hen, wanneer zij weken lang niets meer van hem zouden hooren, zich dan begeleid door de politie het huis te laten openen, waar zij in de bibliotheek het verdere vernemen zouden. ' Nog eens, voor de laatste maal wilde hij met menschen van zijne eeuw een vroolijk uur door brengen. Met het kleine feest in zijn huis nam hij afscheid van de vrienden. van zijne wereld. En toen de vrienden heengegaan waren, toen hij, in zviie bibliotheek teruggekeerd, nog nen, den. laatsten blik door het venster wierp op het bonte, luidruchtig gewemel dat daar beneden op straat in bet warme zonlicht in zijn leven pleizier had, ging hij naar beneden, diep onder de opper vlakte der aarde den weg tot de onsterfelijkheid. Do laatste deur viel in het slot, hij stond voor i'e poort van de wonderrijke toekomst. Was het de donkere wereld van het onbekende, die hem den adem beklemde'/ Peinzend liep bij door het ruime vertrek. Kille, doodelijke stilte rondom hem. Deen ademtocht uit de lichte wereld daar boven niet haar diiizenvoudig woelig getier en gedruisch. Van. de wereld geseheiden, eenzaam, eindeloos ver van bet bewegelijk leven was de zaal niet baar 'kunstmatige pracht, welke kleur ?-.. -.e'iif'Onhciil eerst door hot kunstlicht verkreeg. Afscheid van de wereld! Voor langen tijd. ja, maar wellicht toch om haar nooit weer te zien? eene duizeling beving hem. het bloed stroomde hem naar het hoof J, liet hart kromp ineen bij snakte naar lucht, naar eene bevrijdende gedachte. Op! Weg met alle angst! Hij raapte zijn moed bijeen, hij had zijn wil wc Ier onder zich gekregen. Met vasten stap liep hij op zijn leger stede toe. Nog eene minuut. . . nog n blik op de zwij jende pracht... nog n laatste gedachte aan de wereld daarboven, die baar korte doel einden zorgeloos tegemoet leef'Ie... een greep... en bet stralende licht doofle uit, diep:-, ondoor dringbare duisternis omhulde du ruimte. Men m Ml ons, dat Jhr. A. E. van I'..roest L>onderd ig 'J Juni il s. de Arnhem-,ehe Selia:ik.'lub zal bekken. II J. d. II. COHKESrOXDEXTIE. Dr. P. te l'. Vriendelijk bedankt voor mv \velkomo | letteren. Wij zullen var. 't ge.-dllilrde gretig gibiuik l maken. l"\v plan, Seheveningen hel rellend, lijk: ons j uitstekend, (diarne Ze.uden 'A ij met u\v mbriek ken nis rnahen. T.!T DE SCHAAKAVEKKI.D. Sinds ons laafste berieiit zijn A\.e: drie paitijeiiin de Amerikaansehe Chainpioïisbip gespeeld. Alle drie werden remise, een beuijs dat onze dappere koloiiel den moed neg niet heeft laten xakkeu. JJe stand was Woensdag j!.: Lipsehi'itz 5, Siio\\ a.iler l, 7 remise. Blaekbnrne en l.a-ker bog..nm.n hun mateb op Vrijdag '2' ,Mei, in de IJriüsh ('hes^ ('!;ib t,. Londen. Jïeide s]'CIers /ijn, n ni tegenstaande de l n .pi^eh.' bit <" der laatste da^ee, bij ^.i.. !er goed :.;? i.spoüeerd. ])e e 'este, door den InTÜjiiMdien me. sier pracht ig gevoeri!", partij, lalen wij hier vnlgeti. ilia.-kbn; ne U?»>-, zooals men ziet. de/.ell'de opinug als ;ie \\eik, >? ;? trdx zooveel geluk iiiii.bi'aent h-c n T.~,-|:ig,.r!n. ili.l had eehter buiten den v.aard geia K< ie'. \\an! L.i-l.< 'J' speelde de Vel dl i! i;/lüg ,.;iejlid:g bej.r il,ui T.-i-lsii-ni'in, die in dit som l -pel-!: ?.;? . ;i-/i n- iinmiin!. J'e W *', A. B l Prfe, TirSeT C firl: 2 có j bf(i:L b7 Pc6i>; 3 PgSe7 I) ' e7 PgSfö(15 P 4 0-0 | od4: dt>5:L 06 5 L e(> 6 iiC, 7 0-0-0 n (15 r.a5c3 1) o7 L c4: PgSe? Pftïtrl l, 1)2 L cG h5 P <?(> Pc(>e7 bO r* p «?« u > '''t K (( ,» _ , - " 13 L (J: irlti: ,S SA <«1 f. <S> u J ...j.; 4 00 P !V> r.enallergce-.iigstoii'n'. 5 »H l, dl: H .... K f(i: O P (U: P dl: ir, p ,15f K et', 7 14 i(j I) !,c,t K (17 Of 7 l, g5. h (J s f.M -,7 j, ,,7.j. j{ (,(. ~> ? . ? ? <!''? is i) (.7 f K c<; S ((??>: (!(??>: ]<» ) (.7;| K 1»5 '.} \. i,-5 I) c7 20 alf K c4 I<> !> <';5 21 ' e3t K b 4 , '??"'. val!, »"'? u"' ?<? 22 c3f ei: Mint. Xom-li.L; i.lee. 't J...,-t,. i'.l.^emnrdi,; H l, dat '/.?<\ art van den t, noen ze: a!' .1; v i n f,'.-s;-lulit i.o-i-nblik kar. vinden om ban- 'l i-pel bc-li-t. is d dtil,! e! -..],aak te-ev. n. ii;o_,'-t opmer'n lijk. 10 . . . De v. P (17 dcC,: Pffcl P('(i(lS negcinlc; jn.ïyl. nvd^trij i St. (M'cirgi' ('l'.ll)s IC Loirien !i I*e ( ily ('iui> Lelia'ilu" e''l' >i-l won 7, \"el'!o<.r 2 en 4 |';t!'t!,en de !< matele. s hei It 1:1. : il > l ; verlofL n en ei n bh,ei' onbehli S K f7t!PcrSliG L (13: L 1-2 H'L b(l ',) Pb4c2: 0-0-0 | a(> L 06 (15 JO P fli5 |L c6:;i) 14: «14.-T n7:| Jiö. <>P ,],? jonkie v G. J. (!., te A. Kunt u do partijen nog voort- i Sebaakgenooiscbap wenb-p^ f /etten, tot er een opvolger voor u i? gevonden? In ' s Hago en or. l'range te L' elk geval houden \\ ij ons aanbevolen voor spoedige j 't gezelschap ben.'eind. opgave van de zetten, die tot nu toe iu uwe partijen j ~ zijn gesellied. ] In de Vlreelit^eh.. .^-baa If'. Mitntj'irei-/!', Ie A. Verzoeke, steeds het tceken : te plaatsen achter de notatie van zetten, waar bij een stuk genomen wordt. KlilD's OPKMNt;, ..bril'.iarcy ' prijs. IJritisli nat. to;irnooi l.S!>_J. Wit. " 7^',-Art. II. -:. Bii-d. F. J. Lee. i B f i ,15 l- '' «'!= 'U'*: j ?> (,-? <r(; 13 L :i3 P c5: i ^ i, r. j .7 14 1V5: l» sr5! ! i ,fl P d7 i'' D «?-' T f,ls SVrKer i- ,-:. en ..p :, !<? P »>?-> :K'> de.V.. 1) il.V!- en D e,,', 17 P (Ui waarna c.:! een xwaU n,, '( <<.,.,(,?> ,v./u.ht i, i )'":il, i-. in. n gen. ig.i aai) 'l witie j 5 ('4 ('<> snel de vi.,-!>,eur i" g.j (i P c! P IV) v''!., maar mr. Lee heeft 7 l,: ()-0 eet: i'l'aehtigc :i ze! III Ps L ,]; |,<; sei'v, . die d,.s P- mooier '.« 0-0 L b7 10 a! Een van mr. IbidV e^enaardighedei!. 17 .... T ('5:!! 10 . . c5 is cilti: uil: 11 P e5 Pe4 T.» D 12 15! Langzaam week uit den liggende het klare bewustzijn. De leden, zooeven nog gewillig en bewegelijk, werden onbuigzaam en styf. De zinnen benevelden zich, het gevoel hield op... door het geheele lichaam trok het zacht, langzaam stil, als het begin van een langen winterslaap in den natuur... het hart hield op te kloppen, en zyn laatste slag verstomde in de droomachtige ge waarwording: De rust komt voor langen, langen tijd .. . wellicht voor ..." De slaap was gekomen, zwaar drukkend, de laatste gedachte, de laatste berinnering aan het leven uitdoovend, zooals zijn tweelingbroeder de dood. Voort leefde de wereld daarboven, luidruchtig bruisend, haar kort bestaan, voort werkte de natuur, haar groote zaken voorbereidend, scheppend en ver nielend, in eeuwige wisseling tusschen geboorte j en grat. Alleen daar beneden in het geweldig muur gewelf heerschte stilte, de blijvende, onveran derlijke rust. Daar plotseling, een zacht, zwak geluid in de zwijgende duisternis, een zucht uit een menschenborst. En nog eens klinkt een geluid door het donker vertrek, ditmaal sterker en langer, vergezeld van het slepend gedruisch vaüleden, die zich, lang zaam en moeilijk, op een leger bewegen. Vele diepe ademhalingen volgen, vervolgens een oogenblik van volkomen stilte en daarop eene driftige, heftige beweging. Als door een slag verschrikt vloog Homberg overeind, met de hand onwillekeurig het koord grijpend, dat boven het bed zweefde. In een oogenblik straalde de zaal in schitterend licht. Verwonderd, met half omnevelde zinnen, keek hij rond. Waar was bij ? Wat beduidde die om geving 'l Hij sloot de oogen en begon met eenige inspanning te peinzen, na te denken o per iets, dat hij zich niet duidelijk herinneren kon. Maar in bet hoofd dwarrelden en vervlogen de gedach ten, en in de leden gevoelde hij eene zwaarte, alsof zij met centenaarsgewichten beladen waren. Dan schiet er plotseling iets als een bliksem schicht door zijn hoofd. Wakker!" ontglipte luid aan zijne lippen. Werkelijk wakker 'i .Bij heidere zinnen 'i \Vakker, na een doodslaapV Met moeite en inspanning richtte hij zich op. Hoe moede gevoelde hij zich over zijn geheele lichaam, hoe moeielijk beweegbaar armen en beenen, als waren zij in de gewrichten ingeroest door de lange, beweginglooze rust, in de stijfheid, waarin zij door de kracht van bet auto hypnose waren gebracht. Dus ontwaakt dcior welke oorzaak? Zijn de eeuwen reeds voorbijgesneld, zijn de menschen van de nieuwe wereld in tiet diepe, prachtige graf tot den stillen slaper doorgedrongen, om hem wakker te schudden? Neen, rondom diepe stilte, volkomen eenzaamheid. De slaap heett zich dus van zelf afgebroken, wellicht veel later daa op den gowenschten tijd, wellicht vroeger, wel licht . ?Ia. hou zou het er thans wel op de wereld daai boren uitzien V Hoe lange tijd zou er wel verloopen zijn, sedert hij in zijne onderwereld is neergedaald, om bier den aanvang van eene nieuwe weretd at te wachten 'i Ue nieuws wereld wat zou zij daarboven uitvoeren en gevoelen V Wat zal zy van hem denken V Zal zij hem bewonderen ot bom uitlachen '?: Nog eens leunde hij achterover, strekte de stijve ledematen uit en sloot de oogen, vervolgens sprong hij met eene snelle beweging op. Alle moeheid en loomheid was plotseling van hem geweken. Eene zenuwachtige onrust had hem overITAUAAN«:nK I'AÜTl.T. Max Lange's aanval. Wit. Zwart. W. K. Ilill, W. Cook. ISath. Birmingham, auteur der (.hè** .S'i/Dop.si,-', l ^4 ,e5 11 L l'7:-i-! K f7: 20 hl dc3: 33 K e3 21 D '22 L 23 L: 24 L 25 I) ?2(5 T 27 L ?2S K 2!) 30 K 31 K 32 L J DS pl <»'* 1; ?» fl! f3 J) 'l e e3 bS laaf: ,s Ie (??> (13 e5 Sterker was l 31 K 1-2 35 J) o3 :>(> b4 ',7 L 14 I) M: :J!) T b l 40 I) ('3 41 L e3 42 L 14 43 4 44 Tbti: 45 b7: J (i 1) f;!: 47 K el: Wil tved't op. D e4f f2. T as 1) cti a5 ab4: K (l X d 7 1) c5f ]) h5 '5 I) «?« u-1'4: T b7: el D f D bit SPAANSCIIH PARTIJ. Kerste matchparty. Wit. Zwart. .'t. II. lilackburne. ]',. Lasker. t'4 «s> '21 b3 P e a p f» r «?« *\ r $ J g :$ IA t>5 i' c(j .]'£ j,^ T t^ 4 <!3 dij 05 K f-2 l(i 5 P b(12 *> o,; <4 Sl5 M JiisfciiH c v t-n ;-;<"?<( i-1^ ->j J) <>?[ * \ n t )- e7 ?! l' fl,(M, enz. s j, -, p h 21) T a.ll dl: ti P f l 'i't indjlgevalmae^r- {() T (?. ;|.f. 7 " c:', L ir7 u 1) s;'l L t-S N L p;j a« !- I' «?> ^ ., } ;lt 0-0 >'?'< p <i:5 i'» 10 b3 1)5 u l" <~>: ]) ('7 J l L c2 «15 55 1) S5.'; 14! 12 r-1 D e7 !(; 1( l'': Ie3: f 13 l' rt (Ic4: H ',!<4: T ds _ 15 I) cl K Ii7 Y.egens d, n grooten 1(5 ^'-> P STS vooi raad interessante par17 U'ii<>: Ij b(i; tij m zijn \\ ij genoodzaakt. IS P «-5 f- L a-5: 15) L 5: ft; 20 L c3 P ii5 en 't overige kan men /ieh .Jeuken. i. ?- ee;ï'veiiU-t Amst Schaakclub, CaféWiederholt, Damrak. Speelavond Maandag 8?12, contributie f 3,