F», 782 DE AMSTEKDAMMEK A'. 1892. WEEKBLAD VOOS NEDERLAND Onder Redactie van J. DE KOO en JUSTÜS VAN MAURIK Jr. Ieder nommer bevat een Plaat. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124). Verschijnt eiken Zaterdagavond. Uitgevers: VAN HOLKEMA & WARENDORF, te Amsterdam, Singel büde Vijzelstraat, 542. Zondag 19 Juni Abonnement per 3 maanden ...?.. ?1.50, fr. p. post/" 1.65 Voor Iridiëper jaar mail 12. Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar . . . 0.12* Advertentiën van t?5 regels ?1.10, elke regel meer Reclames per regel 0.20 0.40 INHOUD: VAN VERRE EN VAN NABIJ. FEUIL LETON : Een zware rol. KUNST EN LETTE REN : Het tooneel te Amsterdam, [door H. J. M. _ Van het 69e Niederrheinische Muziekfeest, door Prof. Dr. Paul Alb. Thijm. Heraldieke modellen", door C. W. II. Verster. Aanteek. Schilderkunst, door V. VARIA. Die Borchgravinne van Vergi, door J. L. C. A. Meijer. Een herinnering aan University Extension te Gro ningen, door F. J. v. U. De orde der Lorenzodoozen. VARIA. SCHAAKSPEL. WE TENSCHAP: Geneeskundige en hygiënische men gelingen. In den coupénaar Yalta. Voor Dames, door E-e. ALLERLEI. RECLA MES. PEN- EN POTLOODKRASSEN. AD VERTENTIËN. BIJVOEGSEL: Johan uit de Poort van Kleef. Van verre en van nabig-~" De uitslag der verkiezingen voor de Bel gische Constituante is voor de vereenigde liberalen, progressisten en socialisten gunstig geweest. Dat de linkerzijde, bij welke men in dit geval ook de doctrinaire liberalen moet rekenen, niet op eens de meerderheid zou herwinnen, welke zij voor 1884 had be zeten, was te voorzien. De laatste aanvul lingsverkiezingen en de verkiezingen voorde provinciale staten hadden duidelijk aange toond, dat het clericale ministerie-Beernaert onder de censuskiezers, aan welke de samen stelling der Constituante is opgedragen, nog op eene meerderheid zou kunnen rekenen. Maar de linkerzijde heeft toch nu reeds, met het bestaande, door ieder veroordeelde of .althans in beginsel prijs gegeven kiesstelsel, eene zoo groote vordering gemaakt, dat de overmacht der clericalen bij de aanstaande grondwetsherziening is gebroken. Dit resultaat is in de eerste plaats ver kregen door de omkeering te Brussel, waar de zoogenaamde »independenten" vervangen zijn door de candidaten der vereenigde libe ralen, radicalen en socialisten. De stand van zaken is nu de volgende. De oude Kamer bevatte 138 leden, waar van 94 clericalen en 44 anti-clericalen. Voor de nieuwe Kamer, die wegens toeneming van het bevolkingscijfer 152 inplaats van 138 leden zal tellen, zijn nu reeds gekozen 92 cle ricalen en 52 anti-clericalen, terwijl voor 8 ze tels nog herstemmingen moeten plaats hebben. Feuilleton. Een zware rol. ?'t Gebeurde in den winter van 1847. Madame Vestris, de beroemde zangeres en actrice, wier spel en zang, trots haar vijftig jaren nog overal bewondering wekten, was kort te voren met Charles Matbews Junior in het huwelijk getreden en vertoefde met hem te Parijs. Hun hoofddoel was een ballettroep bijeen te brengen voor een op voering, die in een der groote Londensche schouwburgen werd voorbereid. Het trof echter toevallig, dat de samenstelling van het ballet grootendeels op Mathews neerkwam, omdat Madame Vestris het ongeluk had ge had haar enkel te verstuiken en haar kamer in hun hotel Rue Saint-Honorémoest hou den, waar zij zich natuurlijk den tijd kon korten met haar vele bewonderaars te ont vangen, die in Frankrijk niet minder talrijk waren dan in Engeland. Op zekeren avond zat zij alleen in het kleine doch smaakvolle salon naast haatslaapvertrek. De kameniers waren in het achterhuis, doch binnen het bereik harer stem en nu en dan klonk het blaften harer twee speelsche hazewindhonden Flock en Floss, die haar altijd op hare reizen volg den, uit de achterkamer tot haar door. Uit verveling een ochtendblad opnemend, werd haar aandacht oogenblikkelijk getrokken door het eerste artikel, want het be handelde een onderwerp, dat reeds sedert verscheidene dagen geheel Parijs had ver ontrust. Er waren kort na elkander verscheidene diefstallen gepleegd, waarvan de dader maar niet ontdekt had kunnen worden. Verschil lende kenteekenen deden vermoeden, dat zij het werk van een en denzclfden persoon moesten zijn. Zijn geliefkoosde, of eigenlijk eenige methode was, zich in of in de on middellijke nabijheid der slaapkamer van De oude Senaat telde 69 leden, waaronder 48 clericalen en 21 anti-clericalen. Voorden nieuwen Senaat, die 70 leden zal hebben, zijn gekozen 44 clericalen en 80 anti-cleri calen, terwijl 2 herstemmingen moeten wor den gehouden. De herziening der verschillende grondwets artikelen moet plaats hebben met minstens twee derden der stemmen. In de vorige ver tegenwoordiging had de rechterzijde meer dan die twee derden ; in de nieuwe zal zij dit cijfer, welke ook de uitslag der herstemmin gen moge zijn, stellig niet bereiken. Het staat dus vast, dat het der rechterzijde niet moge lijk is, de minderheid te dwingen tot het aaiyiemen van een kiesstelsel, waarvan deze niet is gediend, en reeds hierdoor is het vonnis geveld over het occupatie-systeem (den woningcensus), dat door de regeering wordt aanbevolen. Natuurlijk is het voor de minderheid nog veel minder mogelijk, haar zin door te drijven ondanks het verzet der meerderheid. Maar die minderheid kan niet langer eenvoudig worden genegeerd; er moet met haar onderhandeld worden, en dit is alleen mogelijk op den grondslag van een zoo goed als algemeen kiesrecht. De katho lieken zijn op dit punt zeer verdeeld, en het is zeer wel mogelijk, dat velen van hen tot een compromis met de linkerzijde worden bereid gevonden, en dat de strijd ten slotte zal loopen over de al of niet uitsluiting van geregeld bedeelden en van analphabeten. Van alle candidaten te Brussel vereenigde generaal Brialmont, het grootste aantal stem men op zich. Dit is een groot echec voor de regeering, die zijne candiclatuur door hare bladen met ongewone scherpte had laten bestrijden ; het is een doodvonnis voor den minister van oorlog, generaal Pontus. Hoe de nieuwe Kamers zullen oordeelen over het tweede struikelblok bij de grond wetsherziening, het zoogenoemd koninklijk referendum, is nog niet te zeggen, daar vele candidaten zich hieromtrent hunne meening hadden voorbehouden. Het Ikrlincr Taycblalt is nog altijd niet bekomen van den schok, dien het door het bezoek van den Uussischen grootvorst Constantijn Coustantinowitch te Nancy heeft deze of gene aanzienlijke en rijke dame te verbergen en zich dan, wanneer zij zich ter ruste had begeven, van haar jinveelen en verdere kostbaarheden meester te maken. Als zijn slachtoffer ontwaakte, schroomde hij niet, geweld te gebruiken, om haar te beletten alarm te maken. Het eenige wat men tot dusver omtrent het uiterlijk van den schurk wist, was dat hij drie vingers van zijn linkerhand miste, welke omstandigheid opgemerkt was gewor den door een dame, die den moed had ge had zich slapende te houden, terwijl hij in het schemerlicht van haar boudoir zijn ver foeilijk handwerk dreef. Een panische schrik had alle dames, die om het aantal of de waarde harer juweelen bekend waren, be vangen en de politie kreeg over haar onmacht heel wat sarcastische aanmerkingen te hooren. Madame Vestris was een vrouw met bui tengewoon sterke zenuwen, maar toch kon zij een kleine vreesachtige huivering niet onderdrukken, toen zij, het artikel uitgelezen hebbende, door het/ salon naar de deur van haar slaapkamer hinkte, om de kamenier te roepen en zich te bed te begeven. Alvorens haar boudoir binnen te treden, keerde zij echter nog even terug, om de kaarsen, die het vertrek verlichtten, uit te dooven. De candelaber stond op een con sole en wierp een vol, helder licht op den vloer, waarin de schaduwen der daarin staande meubelstukken, en voornamelijk de tafel, waaraan zij had zitten lezen, scherp afstaken, daar de overkapte lamp met haar zwakker schijnsel sleclits een kleinen lichtkring op het midden der tafel wier]). Terwijl zij een laatsten blik door het ver trek sloeg, voer haar plotseling een rilling door de leden, want vlak voor het voeten bankje zag zij, op den grond afgeteekend, de onmiskenbare schaduw van _een man, hurkend onder de tafel, waaraan zij had gezeten, /ij bleef bedaard, maar haar angst verdubbelde toen zij den omtrek zag, of meende te zien, van een hand, waaraan gekregen. En nu het niet meer te loochenen valt, dat deze bijeenkomst heeft plaats ge had met medeweten en zelfs op uitdrukkelijk bevel van den czar, zoekt het Duitsche blad aan te toonen, dat de gevolgen van deze verrassing juist tegenovergesteld zijn aan die, welke men zich te Parijs en te S t. Peters burg daarvan had voorgesteld. Volgens het Tageblatt had men in Rus land en Frankrijk gehoopt, dat het bezoek te Nancy eene reden te meer zou zijn voor de Italiaansche Kamer om de door het ministerie-Giolitti gevraagde zes voorloopige twaalfden niet toe te staan, en is men nu door het votum der Italiaansche vertegen woordigers pijnlijk teleurgesteld. »Door de reis van den grootvorst" zoo redeneert het Berlijner blad »is het den Italianen plotseling duidelijk geworden, waar heen een opgeven der triple-alliantie-politiek 'zou leiden. Een isdlement van Italiëzou dit land op het oogenblik duur te staan komen. Een Italië, dat niet krachtig front maakt tegen Rusland, verliest den steun van Engeland zonder daarmede de gunst te verwerven van Rusland, welks geheele Oostersche politiek lijnrecht tegenover de zijne staat. Maar het verlies van Engeland's vriendschap beduidt de opheffing van het evenwicht in de Middellandsche Zee ten gunste van Frankrijk. Zoo werd de reis van grootvorst Constantijn naar Nancy, die voor de Italianen misschien een saluutschot (:J) moei zijn, voor hen een waarschuwingssignaal, een alarmschot." Verder brengt liet T<t<jelil<ill de wijze, waarop vorst Ferdinand van Bulgarije in Engeland door de hoogere en hoogste kringon is ontvangen, in verband met Rusland's onverwachten zet op het politiek schaakbord, en citeert de woorden van een Parijsch boulevardblad: »De Britsche regecring zou aan geen wettig op den troon gekomen vorst, wiens volmacht de toestemming had verworven van alle mogendheden, die het traktaat van Berlijn ondertcekenden, een har telijker ontvangst hebben kunnen bereiden. Deze indirecte wijze om vorst Ferdinand te kennen als onafhankelijk souverein van Bulgarije, moet worden beschouwd als een antwoord van Engeland, den eventueclen bondgenoot der triple-alliantie, op de Rus slechts twee vingers zaten. Zij was over tuigd dat de geheimzinnige booswicht, wiens wandaden de geheele stad in onrust hadden gebracht, daar verborgen lag en stellig reeds den geheelen avond, wellicht in aanraking met de plooien van haar kleed, daar had gelegen. Voor een oogenblik stond Madame Ves tris bijna versteend van schrik. Haar juweelen waren beroemd om hun pracht en waarde en men wist, dat zij /e 's nachts altijd in een etui aan het hoof'deneind van haar ledikant bewaarde ; 't was sedert haar komst te Parijs ook een algemeen bekende zaak geworden, dat zij de gewoonte had be trekkelijk vroeg naar bed te gaan, terwijl haar echtgenoot dikwijls tot laat in den nacht door zijn bezigheden buitenshuis werd opgehouden. De dienstboden sliepen bo ven, zoodat zij zich bijna avond aan avond geruimen tijd op de derde verdieping van het hotel letterlijk alleen bewoond. Natuurlijk had de roover /ioh vooraf van j deze omstandigheden op de hoogte ge steld en wachtte nu de gelegenheid af, om zijn misdadig opzet diefstal, geweld, moord misschien, te volvoeren. Deze, gedachten en gevolgtrekkingen doorvlogen in een ondeel baar oogenblik Madame Vestris' brein ; toen, met een geweldige inspanning van wils kracht, herwon zij niet alleen haar kalmte en onversaagdheid, maar smeedde zij op hetzelfde oogenblik een plan, om zich uit het gevaar te redden en den schurk te vangen. Zonder de lichten uit te doen, begon zij een luchtig operawijsje te neurii;n, terwijl zij haar vorige plaats weer innam en op de knop der zilveren tafel bel drukte, waarmede zij gewoon was de dienstboden te roepen. Dit alleen joeg haar reeds een grooten angst aan, want als de houden met ds kamenier medekwamen, zouden zij ongetwijfeld terstond j de aanwezigheid van den verborgen boos- j wicht ruiken, die dan zeker korte wetten met haar maken zou. Gelukkig kwam het meisje, dat op haar bellen verscheen, zonder de honsisch-Fransche demonstratiën van Kronstadt ? en Nancy. Lord Salisbury heeft daardoor op zeer handige wijze aan den czar te ver staan gegeven, dat Engeland met de triple alliantie in de Balkan-politiek ne lijn blijft trekken, en dat het, zelfs indien ten gevolge der bijeenkomst te Kiel aan den czar in het Oosten de vrije hand was ge laten, bij die politiek zou volharden." Vervolgens wordt er op gewezen, hos de Franschen de Oostenrijkers hebben gegriefd en beleedigd door hun fraterniseeren met de Czechische Sokols. Ziedaar, 'volgens het Duitsche blad, drie onverwachte en voor de Franschen hoogst on-welkome resultaten van het bezoek te Nancy. 't Is waar, de Fransche 3 pets rente staat voor het eerst boven pari, en dit bewijst, dat Frankrijk rijk is, maar de czar zou zich zeer vergissen, wanneer hij meende, dat hij nu by lijne goede en voor spoedige vrienden de republikeinen eene lee ning kon plaatsen. »Vive la Russie" te roepen is veel gemakkelijker, dan de koor den der beurs te ontsluiten. Wij wenschen het Berliner Tageblatt geluk met zijne optimistische stemming, al komen ons de gronden, waarop deze berust wel wat zwak voor, even zwak als die, welke het blad aanleiding gaven om, naar aanleiding van het beleefdheidsbezoek onzer koningin nen te Potsdam, te verzekeren, dat Duitschland en Nederland in de ure des gevaars naast elkander zouden staan. Kunst en Letteren. HET TOONEEL TE AMSTERDAM. Grand Thó'at-e: Mr. Barnes ran New-York. Sedert de Kotttrdammers vertrokken zijn, treedt het gezelschap-Van Lier weder geregeld in het .Grand Théa're op; ook voor dezen zomer heeft de directie zich van de medewerking van juffrouw Julia Cuypers uit Antwerpen weten te verzekeren. Xa een paar halfslachtige, niet geheel oud bakken en naiwelyks nisuwerwetsche drama's vertoond te hebben, is men ik geloof, terecht tot de oude liefde, tot het melodrama te ruggekeerd. In het moderne tooneelspel toonen noch het gezelschap-Van Lier, noch de Belgische gast zich van hun beste zijde, in hun volle den, die zich op een der bovenkamers in slaap gestoeid haddon. »Adèle", vroeg Madame Vestris, »zou de winkel van monsieur Vernoe, den juwelier, nog open zijn, denkje?" »O ja, mevrouw!" antwoordde de kamenier, »'s Zat'erdagsavonds blijven de winkels meest allemaal tot twaalf uur open en 't is nu pas even over tienen." »Zoo. dan moet je nog even met een bood schap naar hem toe/' vervolgde de actrice. »Ik heb hem mijn mooiste diamanten rivière en mijn tiara van robijnen ter reparatie ge geven, onder voorwaarde dat hij ze mij van avond terug zou laten bezorgen. Maar nu zijn ze er nog niet en ik slaap niet gerust als ik ze vannacht niet bij mij heb. Laat hij ze je dus, klaar of niet, meegeven. Wacht 'k zal hem even een lettertje schrijven. Haal even den inktkoker uit mijn boudoir." A dele bracht het verlangde schrijfgereed schap, en steeds voortneuriënde schreef Ma dame Vestris, met vaste hand, het volgende briefje, dat zij sloot en adresseerde aan Ver noe, toenmaals een der eerste Parijsche ju weliers, in de Rue des Ttaliens: »Mijnheer, de tweevingerige dief ligt verscholen onder dezelfde tafel, waarop ik dit schrijf, zonder het minste vermoeden te koesteren, dat ik van zijn tegenwoordigheid weet. Er is geen tijd te verliezen, roep de politie en kom ten spoedigste bij MADAME VESTRIS. «Ziedaar AdMe!" zeide de moedige actrice, haar het briefje toereikend, »dit zal wel vol doende zijn, geloof ik, om mijn juweeltjes weer t'huis te krijgen en Monsieur Vernoe een lesje te geven meteen. Hier heb je geld, neem het eerste het beste rijtuig dat vrij is, en kom gauw terug." Adèle was op het punt de kamer te ver laten toen haar meesteres, bij de gedachte met den woesteling alleen te blijven, door aulk een plotselingen angst werd aangegre pen, dat zij haar terug riep. »Voor je heengaat,'' zeide zij met voorge wende onverschilligheid, »moest je Marie nog