De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1892 17 juli pagina 4

17 juli 1892 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.786 Ons communisme", zegt hij, dat wy zullen verwezenlijken, als de revolutie de kracht van het tegenwoordige stelsel zal hebben gebroken, is niet het communisme, zooals Fourier het zich in. zyne phalanstères voorstelde, ook niet dat der Duitsche theoretici, het is een communisme van vrjje mannen zonder eenige regeering. Het zal de samenvatting zy'n der twee door de menschheid in den loop der eeuwen gekoesterde idealen, economische vrijheid en vry'heid op staatkundig gebied. Terwijl wy het anarchisme als ons ideaal op den voorgrond dringen, formuleeren wij slechts de richting, waarin de menschheid- bezig is, zich te bewegen. Telkens als de Europeesche maat schappij weer een stap vooruit heeft gedaan, schudde zij tevens een gedeelte af van het juk, door het gezag haar opgelegd en werkte ze aan een stelsel, dat op het beginsel der individueele vrijheid gebouwd zou zijn. In al die tijdperken, waarin de regeeringsmacht wankelde, deed een volk in economisch en intellectueel opzicht meestal groote schreden op den weg van den vooruit gang. Nadat men langen tyd te vergeefs heeft ge probeerd, dit onoplosbaar probleem te ontcijferen, n. 1. zich eene regeering te geven, die het in dividu tot gehoorzaamheid kan dwingen, zonder zelve op te houden, dienaar der gemeenschap te zyn, tracht nu de menschheid zich van elk soort van reg^ering vrij te maken en in hare behoef ten te voorzien door vrye overeenkomsten tusgchen individuen en groepen. Elke kleine plaat selijke eenheid streeft naar onafhankelijkheid en gemeenschappelyk overleg treedt in de plaats der wet en regelt aller belang. Het denkbeeld van eene wereld zonder bestuur vindt nu nog tegenkanting. Allen zyn wij met vooroordeelen gevoed in zake de providentiëele werking van den staat. Onze gansche opvoeding, te beginnen met de verhalen omtrent Romeinsche en Grieksche mythologie tot onze studie van het Romeinsche recht toe en alle andere op univer siteiten onderwezen kennis gewent ons aan het geloof ia de regeering en den alleenzaligmakenden staat. Wijsgeerige systemen en wetstheorieën zyn erop ingericht, het vooroordeel te bestendi gen en de gansche politiek berust op dat begin sel, zoodat ieder staatsman, van welke kleur hij ook zy, onveranderlijk tot het volk komt met de woorden: Geef mij de macht, ik wil en ik kan u verlossen van de ellende, die u drukt!" Van de wieg tot het graf zijn al onze hande lingen op deze zienswijze gebouwd. Open welk boek ge wilt over staathuishoudkunde, rechtsge leerdheid, geschiedenis, altijd ziet ge, dat de regeering, hare organisatie, hare daden er eene zoo groote ruimte in beslaan, dat wy er ten laatste aan gewend raken, te gelooven, dat er buiten regeering en staatslieden weinig gewichtigs bestaat. ^ Dezelfde les wordt door de pers op alle mo gelijke manieren opgezegd, Geheele kolommen worden aan parlementaire debatten en staatkun dige intriges gewijd; nauwelijks enkele regelen blyven er over voor het dagelijksche leven van het volk zelf, dat rijke, beteekenisvolle leven, dat terloops eens vermeld wordt bij de bespre king van de eene of andere wet of in een aller leitje of een politieschandaal. En als ge de cou ranten leest, denkt ge ook inderdaad niet aan het onberekenbaar groot aantal wezens, aan die gansche menschheid die groot wordt en sterft, die smart kent en blijheid, die werkt en verteert, denkt en schept, omdat de reuzenschaduwen van die enkele hinderlijke staatkundige personen, die door onze domheid zoo groot zijn gemaakt, al het andere aan ons oog onttrekken. En toch, als men maar den blik van de ge drukte materie naar het werkeligke leven richt, als men de maatschappy zelve beschouwt, wordt men getroffen door het oneindig kleine, onbeteekenende rolletje, dat de regeering er in speelt. Reeds Balzac maakte de opmerking, dat millioenen boeren in Frankrijk hun geheele leven lang onbekend blijven met den staat, behalve door de belastingen, die hy hun oplegt. Eiken dag heb ben duizenden transacties plaats zonder de tusschenkomst der regeerirg en de omvangrijkste, die van den handel en van de beurs, worden zóó behandeld, dat de regeering zelfs niet zou kunnen worden ingeroepen, als een der contracteerende partijen de bedoeling had, zijn verplich ting niet na te komen. Spreek eens met iemand, die den handel kent, en hij zal u zeggen, dat de ruilingen en contracten eiken dag tusschen handelaars gesloten, absoluut onmogelijk zouden zyn, als zij niet berustten op wederzijdsch ver trouwen. De gewoonte, om zijn woord te houden, de wensch, om zijn crediet niet te verliezen, zijn ruim voldoende voor de handhaving van die be trekkelijke grootheid, die men noemt eerlijkheid in den handel." Indien nu reeds zulk een ge voel van zedelijke verplichting is kunnen ont staan bij de tegenwoordige verhoudingen, terwijl verrijking het eenige bij allen geldende motief J8 kunnen wij er dan aan twijfelen, dat dit gevoel zich krachtig baan zal breken, als ieder de vruchten van zijn eigen arbeid zal genieten? Een ander kenschetsend trekje van ons ge slacht pleit nog meer in ons het voordeel, n. 1. de voortdurende uitbreiding van het veld der ondernemingen, die aan particulier initiatief hun ontstaan hebben te danken, en de reusachtige ontwikkeling der vereenigingen van allerlei soort. Die vrije combinaties zijn zoo natuurlijk ontstaan; zij groeien zoo snel en ontwikkelen zich zoo ge makkelijk als noodzakelijk resultaat van d? steeds aangroeiende behoeften van den beschaafden mensch en zij vervangen op zoo gelukkige wijze de inmenging van de regeering, dat wij in die groote vereenigingen een belangrijken factor in het leven der maatschappij mogen zien. Indien ze r.og niet alle levensuitingen omvat ten, komt dat, doordien ze een onoverkomelijk struikelblok ontmoeten in de armoede van den werkman, in het standenonderscheid der tegen woordige' maatschappij, en in het particulier eigendom van kapitaal. Ruim die hinderpalen uit den weg en ge zult zien, dat de vereeniging van de beschaafde leden der maatschappij overal nuttig werkzaam zal zijn. PDe geschiedenis der spoorwegmaatschappijen en der geleerde genootschappen geeft ons een voor beeld van moeilijkheden, die zijn opgelost zonder tusschenkomst der wet, door volkomen vrije over eenstemming. Als tegenwoordig dergelijke groepen, op ver schillende deelen van den aardbol ontstaan, met elkaar in gemeenschap willen treden, zich voor een of ander bepaald doel willen organiseeren, benoemen ze geen internationaal parlement van afgevaardigden, tot wie te zeggen: Geef ons wetten en wy' zullen er aan gehoorzamen!" neen, als men het niet rechtstreeks of door correspon dentie eens wordt, zendt men afgevaardigden, die de te behandelen quaestie door en door ken nen en men zegt tot hen: Tracht het eens te worden en kom dan terug, niet met eene wet in den zak, maar met een voorstel, dat wij al of niet zullen aannemen." Zoo handelen groote industriëele maatschap pijen, geleerde genootschappen en allerlei ver eenigingen, die reeds in Europa en in de Vereenigde Staten zijn ontstaan. Zoo zal men ook in de groote maatschappij gaan handelen. Par lementaire vertegenwoordiging zal absoluut on mogelijk blijken. Eene op lijfeigenschap berus tende maatscbappy kon vrede hebben met een onbeperkte vorstelijke macht; eene maatschappij op het loonstelsel en de exploitatie van den ar beid gegrondvest, schikt zich in parlementarisme. Maar eene vrije maatschappij, die bezit neemt van de schatten, door de voorgeslachten verga derd en door de natuur steeds opnieuw geschon ken, zal in de vrije groepeeringen der menschen onderling en in de federatie der verschillende groepen eene nieuwe organisatie moeten aan vaarden, passend bij de nieuwe economische phase van de wereldhistorie." F. J. v. U. VARIA. PLASTISCHE KFXST. TOOXEEL EX MU/IKK. LETTEIiEX EX WETENSCHAP. Eenigo maanden geleden is to Home liet Musoo Xazionale lioinano o-oopend. en wel in de Villa Giulia. In deze villa, gebouwd dooi' den kmistlievendon paus Jnlins III, liad de vorige minis ter al een verzameling oudheden bijeen doen brengen, imiar nu eerst lieet't de plechtige opening plaats gevonden, nadat do verzameling aanzienlijk uitgebreid en behoorlijk gerangschikt was. Dr. Friedr. Sehlio. de directeur van bet museum te Sehworin. hooft een belangrijke vondst gedaan. O]) pon groot regentonstnk van acht personAi ontdekte hij do naamtookoning : A. l.oenintra 111;!;"). liet is dus een werk van Allart van l.ooniuu'a. die herhaaldelijk voorkomt als deken ofboloedor van bet St. Eueasgild te Middelburg, en aldaar in Hil'.l of l(>r>0 gestorven is. Tot dusver was van hom nog geen werk liekend. Dr. C. Haper nnd J. A, Mmjer, Die vorgosehiehtligen, roeniischen nnd moroviim'isohon Altertliuemor des liaverischen Xationalmiiseunis. Münohon. M. Kioger. JS:i2. -lo. Do heoren Hagor on Mayer hebben de kunst verstaan, oen catalogus santen te stellen, die niet alleen een handboek is voor den bezoeker van het Xationalmnseuin te Miinchen. maar die pen plaats behoort te vinden op de schrijftafel van ieder beoefenaar van dit deel der oudheidkunde. Al in di' zestiende eeuw zorgde hertog Albrecht V voor de goede bewaring van tal van oudheden die het Heierscho vorstenhuis toen reeds bezat. En sedert is de verzameling steeds aangegroeid, tot ze in 1*(>V in het grootscho Xatinalmiisenm een waardige plaatsing vond. Ieder voorwerp uit den voorhistorische!!, I!omeinschen en Morovingischen tijd (het zijn er bij de 2000) is in dozen catalogus uitvoerig beschre ven, en uit handschriften en gedrukte werken is de litteratuur volledig samengesteld. Daar het (M1 bif voorwerpen, als waaruit deze verzameling be staat, voorna'molijk op aan komt. de plaats to ontdekken, waar ze gevonden zijn. on dit bij een grooto verzameling, die al voor een deel van zeer onde dagtookening is. veelal hoogst moeielijk is vast te stellen, kan men zich do vele bezwaren voorstellen, die de schrijvers te o\ erwinnoti heb ben gehad. Op -T plafon is in lichtdruk een groot aantal der belangrijkste voorwerpen afgebeeld. Hier is alleen de aanmerking te maken, dat de verwijzing van de platen naar den tekst zeer omslachtig on onduidelijk is. Fit den pas verschenen Anmiairo dos bibliothètpios et des arehives puur IS!'!?", uitgegeven door hof Franselio ministerie van onderwijs, blijkt, dat er aan de I>ih]iotlièi|uo Nationale te I'arijs, alleen voor de afileolingen boeken en handschrif ten, thans "i.:! beamten (bedienden niet meegeteld) aangesteld zijn. De studiezaal is er <pp alle werk dagen geopend \an In tot l nnr in den win!er, en van KI tot <> nnr in den zomer: de leeszaal is ook des Xondags voor het publiek toegankelijk. E. \V. MI.I-.S. Eone deputatie uit het l!esiuiir v. d. IMnnlschd))])ij tol Jterordcriïif/ der llr»uckitnst. bestaande uit de hoorcfn C. Muvskeii. Voorzitter, .laooh !?'. Klinkhamor en C. T. ,1. I.. Ilieber. Secretaris, zijn j.l. Woensdag in particuliere audiëntie ont vangen door II. .M. de Koningin-regentes op Soestdijk. Ier aanbieding van het album met phologratiën naar uitgevoerde bon\\ werken der leden dier Maatschappij, uitgegeven naar aanleiding \ au haar 5l)-jarig bestaan en waarvan de opdracht door II. .M. is aamaard. bevindende gehouwen, die nog van de tentoon stelling van 188!) af komstig zijn. Mijn ontwerp," zegt do heer Gailhard, : zal drie verschillende gedeelten omvatten, het lyrisch, het letterkundig en het cJioregrafisch gedeelte. Mijn dool is, dat do bezoekers, die in het tooneel belang stellen, zich de visu et auditu oen volledig begrip kunnen maken van de dramatische kunst, zooals zij zich in de verschillende eeuwen, niet alloen in Frank rijk, maar ook in hot buitenland geopenbaard heeft. In oen gedeelte van het ('hamp de Mars zal ik het Grieksche tooneel, met Aosehylns. Sophoklos, Enripides, Aristophanos, ergens anders het Homeinsche met Plantus en Terentins opslaan, zon der tot op de mysteriëon af to dalen, moeten de pastoralen, die onder Eodewijk Xl\ beroemd zijn geworden, opgevoerd worden; Armand Sylvestre hooft reeds beloofd, zo in scène te zotten. Op een andere plaats moeten do Arenon van Arlos weder opgebouwd worden, waarin gladiatorengevechten, conrses de chars, (llvinpiseho spelen en het Spaanscho en liaskiseho balspol zullen worden opgevoerd. In de machine-galerij hen ik van plan oone reconstructie van hot oude Veneti der dogen met zijne lagunen en gondels te be proeven. Op het Mareusplein zullen in bontkleurige barakken Pulcinolla on de Italiaansche mimen hun verblijf opslaan. Een reusachtige concertzaal, van tot nog toe in Frankrijk onbekende verhoudingen, die 20(10 tot ,">OOO koristen kan bevatten, moet tot.opvoering van oratoriën van Handel, liaeh, Jomelli, Cimarosa, Mendelssolm dienen, op de manier van de opvoeringen, zooals ze in Engeland en Amerika in gebruik zijn. Het middelste gedeelte wordt tot een prachtig opera-gebouw ingericht, waarin de troepen van de Scala (uit Milaan), van hot Mo.tropolitan-Theator te New-York, van ('ovent (iarden, oonigo werken, die tot nog toe aan hot Fransohe publiek onbekend zijn, don Otello van Yerdi, den I'ursifat van \\ agner, Li vie pour Ie Czar van Glinka, en de Armide van Gluck ter opvoering zullen brengen. Aan het einde van de galerij opent oen andere schouwburg aan de Comédie franraise, aan het Odéon, aan don schouw burg van Irving zijn gastvrije deuren. In den tuin van hot ('hamp do Mars moet dan de jaar markt van Nischni-Nowgorod het voorwendsel tot het opvoeren van dansen van alle tijden en alle natiën aanbieden. Hierbij komt dan do tentoonstelling van alle toonool-aceossoire.s, van eostnmes. stoften, prui ken, doeoratiëi), machinerieën, van alle muziek instrumenten, van de fluit van l'aii tot on met die van Taffanl (een beroemde moderne fluitspeler aan de opera to l'arijs). In den Eittelteren moe ten Aenlnsharpon aangebracht worden. De heer (iailhard meende v oor oppositie van de j Parijsehe toonooi-diroetenrs tegen zijne ouderneming1 niet te behoeven te vreezen, omdat de voorstellingen in het Chmiijt (Ie Mar» uitsluitend bij dau" zullen plaats hebben en de meeste schouw burgen daar hunne matinees geven kunnen, (lok de lichte muziek, de Weener en Italiaanscbo operette, zoowel als de Spaanscho Xarziiola. zullen daar hunne tempels hebhen. De ope ning moet op vijf Mei van het volgend jaar plaats hebben. Voor de onderneming moeten twintig millioen in bons worden uitgegeven, waar voor de hooi' (iailhard nog de goedkeuring van (Ion minister afwacht. Het eventiieele overschot zal onder de woldadigheids-iiirichtingen on do armen van l'arijs verdeeld worden. Pers on publiek zijn tot nog toe zooi' gunstig' gestemd voor de onderneming, Gailhard heeft den naam van een bekwaam organisateur. Na deze tentoonstelling zullen do gebouwen van het ('hamp de Mars wel allen moeten \allen: de kostenvan ' onderhoud toch zijn ongewacbt hoog en de winst uit verhuring der ruimten verkregen, is van u'oen beduiden daartegenover. lülso. do ook hier zoo bekende kapelmeester. die te liorlijn den grondslag tot zijn roem gelobd heeft, viert weldra te Uognitz zijn vijftigjariu' jubiléals directeur, daar hij op ."> Augustus 1S|2 tot directeur van het stedelijk muziekcorps aldaar gekozen werd. lülse ontving voor zijn j toenmalige werkzaamheid een jaarlijksch salaris van honderd tlialers. voor de kerkmuziek van de school- on korkkas 5 thlr. 8 SMT.. van de kerk 7 thlr. S su'i'., mot nog eeniu'o bijverdiensten samen 1111 thlr. 21 SUT. Weldra kreeg hij verlof, ook buiten I,iounitz concertuitvoeringen to u'evon en in 1857 verlof tot eene reis naar Warschau. Daar had hij reeds groot succes. De herhaalde concertreizen van lul se brachten in het jaar l SC, l geschil tiissehen hem en den magistraal teweeg en daar lülso zijn des tijds reeds aanzienlijke kapel alleen door de ontvan;:'steti bij concerten kon instandhouden, nam hij zijn ontslau' en reisde naar liorliju, waar zijn concerten tot een specialiteit werden. Madame Paulino Viardot, eens eone beroemde zanueros, heeft de partituur van Don JIKIII. u'elieei on al door Moy.art's eigen hand go-chro\cii. «elke zij na baai' dood aan het cousorv atoiro te Parijs wilde nalaten, reeds uUteren aan deze instelling u-eschoiiken. De directeur van do kuiistschool. A m b roi M'Tl i oma s. begaf zich naai' do won i u ir der zanueres. om het kostbaar handschrift in entvaiiüst te nemen. Op het den 17 Juli te geven concert van de lierlijiisclio Domk -zanu'ers zullen niet alleen j eempesiijon van oude meesters, als: l'alestrina. Orlaiido di Lasso, (onze beroemde landgenoot) ! J S. liaeh. maar ook komposiliëii van nieuwere meesters, als: liern. Klein. Crell on H. Wilsing Ion 'jelioore u'ehracln worden. Kaarten worden noodzaakt heeft gezien, aau de Algemcene Ver gadering van 2 Juni het voorstel te doen, om het gebouw aan de Klovoniersburgwal, op welks exploitatie belangrijk werd verloren, te verkoopen. Door de welwillendheid der houders van obligatiën, die zich gedurende 5 jaar met de helft van de rente tevreden stelden, werd het bestuur ovenwei in staat gesteld hot te behouden. Omtrent do werking der Maatschappij wordt hot volgende medegedeeld: De Arbeidsbeurs mag zich in een voortduronden vooruitgang verhouden, hoewel zij nog niet den steun ondervindt dien zij behoeft om haren nwttigen werkkring nog verder uit te breiden. De Dayteelienschool voor meisjes en de Industrieschool vorkeeren in bloeienden toestand; de eerste telde (>">. de laatste 112 leerlingen. Yoor do afdoeling Amlachtscholen was hot jaar l Sul een jaar van grooten voorspoed. Terwijl toch het getal leerlingen, na de reor ganisatie op l April 18!)0 aan do eerste school, voor houtbewerking (timmeren, moubelmaken, schilderen) 71 bedroeg, was dit op l Januari 18ÏI2 reeds 155. Eveneens aan de tweede school, voor ijzerhowerking; togen 77 leerlingen na de reorganisatie, waren er op l Januari JSÜ2 reeds 158 leerlingen. De Avondteekenschool wijst nog grootor ver meerdering van leerlingen aan: October 188!( telde 87, Maart 1S!I2 reeds .'!45 leerlingen. Do Jlurper-Arondschool daarentegen begon October ISiil met 84 leerlingen tegen 104 Octo ber ISilO. De afdeeling Straatreimg'ng werkte gunstig; de afdoeling Weldadig fonds mocht zich ver blijden in het feit, dat onder do werklieden van leden dor Maatschoppij dit jaar weinig ongelukken plaats hadden. Het verslag der afdeeling Kosthuizen van hot at'geloopon jaar kan in hoofdzaak zich weder aan sluiten bij die van de laatste voorgaande jaren, en wel wat betreft de klacht, dat er een te klein gebruik wordt gemaakt van do middagmalen, ont bijt on avondeten, om eenige winst op to leveren, terwijl daarentegen de slaapplaatsen goed bezocht zijn, en do directeuren bijna dagelijks sollicitan ten voor nachtverblijf moesten afwijzen wegens gebrek aan bedden. De afdeeling VolkwooriJracJiten ging voort m«t in do wintermaanden, om de veertien dagen, hare avonden te geven, die steeds drukker wer den bezocht. Het gemiddeld aantal bezoekers is steeds klimmende, meermalen zijn de lokalen to klein, om ze allen to bevatten. Xangvoreenigingen, sprekers en spreeksters, vio listen 011 solozaiigeressen, dilettanten-mnziokgezelseliappen. pianisten, acteurs on actrices ga ven het oen en ander ten beste. Hetgeen iutnsschon de Maatschappij, ondanks de subsidiën. neg steeds noodig heelt, is vermeer dering van leden. Hot bestuur hoeft tot president den hoor J. \V. Visser, tot secrftaris den heer J. H. Scholten. De kr',i]il(/p!toor>. een toestel, dat reeds in 188,'! door kolonel 11. Ilonry is uitgevonden, om ver wijderde u'cluiden duidelijk waar te nemen, zal thans, nadat het eenige verbeteringen ondergaan beeft, op zee praotiseh op de proef gesteld wor den, om het botsen van schepen te verhinderen. Het instrument bestaat hoofdzakelijk uit een vibrator", die dooi- do luchttrillingen. welke elk geruisch veroorzaakt, in sterke trilling gebracht wordt, en deze weder aan oen inicrophoon modedeelt, vanwaaruit zij door draden een verwijderden tclophoon toeu'ovoord worden. Naar de uitvinder beweert, is het toestel zoo gevoelig, dat dorieinof sehroefslag van oen stoomschip, dat 2, ja .'! kilometer verwijderd is. in hot water nog dui delijk kan worden vernomen. Volgens zijn toestel moeten de schepen op zee aau don boeg. zoowol als aan stuur- en bakhoord/.ijdo ieder van een kryptophoon voorzien worden en van dezen draden naar een vertrok voeren, w aar de correspondeorendo telepheon zich bevindt. ! l icr wordt.alszich geluiden opdoen, eerst een klokwork in werkiim1 toebracht. waarop de wachthebbenden naar den tclophoon komen on zich omtrent de oorzaak van het ge rucht vergewissen kan. Er wordt verzekerd, dat op deze wijze koers en snelheid van de schrootdraaiing vau een verwijderd stoomschip met zekerheid kunnen geschat worden. Ook moeten er te liiost on ('horhourg op bevel van admiraal \reiyende resultaten opleverden. Indien dit bevestigd wordt, zou liet toestel een uitstekend middel aanbieden i bij nacht en mist de nade ring van schepen op zee van weerszijden te doen opmerken. De nii-iiioiren run maarschalk Mnc Mahon. Fit l'arijs wordt geschreven: Maarschalk .Mac Maliën hoeft een reporter van den l'*i(]aro verlot ge geven, om zijn mémoires, die uit ?> deelen zul len bestaan, en die na zijn dood moeten verM-hijnen. in te zien. De maarschalk is ondanks zijn 81 jaar nou' zeer kras, maar meent, dat hij wild boa'int te worden." liet werk bestaat uit vier afdeelingen: \ eldtochteil in Algorië. do iiorbiu' \an Is7u. het lou'er \au \Ci'sailles. en hot presidentschap van de Kepnbliek. In zijne voor stelling \an den Duitsch- 1-Yansehon oorlog keurde Mac Mahou vooral het bevel af van den minister \an i'orlou. l'alikao. die hem. in strijd mot het «/exoelen \an Thiei's. lief beM'l gaf azaine te hulp te komen. Hij keurt niet minder het over dragen \an hot kommando aan <>'oiieraal \\imptteii ai', na den sla;; van Sedan. Dit zou het re sultaat van eene iutrigue geweest zijn. >n t de schouwburg- tentoonstel l ing. die togen het volueud voorjaar te l'arijs wordt voorbereid, heeft de directeur (iailhard zelf reeds de v olgomlo modedeelingoii u'odaan. Voor de tentoonstelling zal, zooals reeds gemeld werd, nebrmk uemaakt worden \an het Chantp de Mars en de zich daarop in Dor f' nnd Stiult. Van (roiim-iuiir'it Oude lluiarriend bevatten de laatste ath'\ eringen o. a. novellen van Josephiue Ciose. ('yriol ISuy-so. .1. K'. Jacobs en Fokko lios en gedichten van l'ol de Mout.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl