De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1892 24 juli pagina 5

24 juli 1892 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 787 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. van bescheiden aard is een vrij kostbare onder neming, waarvoor velen terugschrikken. Thans kan men bij den Boekhandelaar B. H. Smit, Utrechtschestraat 8 b, h. Rembrandsplein, Maga zijn van goedkoope boeken (geen winkel), zoowel oorspronkelijke als vertalingen voo* buitenge woon lage prijzen vinden; de Catalogus wordt op aanvraag gratis en franco toegezonden. LONDENSCHE STRAAT-LITTEBATUUK. Kaar ANNIE BOCK. Drie meter voor een penny! Voor n penny ?drie meter! Heerlyke liedjes! Nieuwe liedjes! Populaire liedjes! Drie meter voor een penny! Liedjes! Liedjes! Liedjes!!!" De man, die 's avonds in de vreedzame straten van Londen met heesche stem dit geroep laat hooren, is een ellendige, onaangenaam er uit ziende en vermagerde grijsaard, de verkooper van de zoogenaamde Long songs". Alle leegloopers en rondventers kennen hem, en een politie-agent die hem bemerkt, komt ijlings toeloopen, om mogelijke oploopen te verhinderen. Deze toch zijn onvermijdelijk, zoodra de oude eenmaal in de nabyheid van een kroeg op een hoek van een straat zijn lange liederrol aan 't ont vouwen is, op welks achterzijde zeer gewone, plompe prentjes gedrukt zijn, welke in alle schreeuwende kleuren, rood, blauw, groen en zwart, pryken. Alleen geel is daaronder niet vertegenwoordigd, waarschijnlijk omdat het te weinig afsteken zou met het eveneens gele gasJicht van het nachttooneel. Soms is de verkooper van de long songs" ook niet alleen, maar nog van drie collega's vergezeld, en dan stooten alle vier met inspanning van al hun longenkracht hun wanluidend geroep uit. Dan wordt er plotseling hier en daar een raam geopend, en een dienstmeisje met opgestroopte mouwen verschijnt, onbekommerd of intusschen de roastbeaf in het fornuis verbrandt, en luistert met ingespannen aandacht naar de uitroepen: Ontzettend! vreeselijk! Bloedbad! Moord! Liefde! Alles voor n penny! Geheimzinnige huivering wekkende misdaad. 5fegen kinderen! Kolendamp! Brand! Ontzettend! Bedrogene echtgenoot! Ver.leiding! Een penny! Eén penny maar!" Zoo schreeuwen de vier schorre kelen door elkander tot het geheel ten laatste even onduide lijk en onbegrijpelijk klinkt als een slecht koor in een Italiaansche opera. De wachtende dienst meisjes intusschen en de straatjongens luisteren met de grootste inspanning; geheele groepen vor men zich rondom de verkoopers, de pennies komen snel uit de zakken te voorschijn en iedereen draagt met trots zijn stuk papier, dat de lengte van drie meters heeft en met verzen, caricaturen en ver tellingen bedrukt is, weg, terwijl de vier mannen verder wandelen en in de volgende straat opnieuw hun geschreeuw beginnen. En wat bevatten eigenlijk deze long songs'', die in de platte taal ook catchpennies" (pen ningvangers) of cocks" genoemd worden? Zij bevatten populaire grappen, kleine geschiedenis sen, welke ook geen korreltje waarheid inhouden, balladen, spotdichten op de koninklijke familie en het gansche liighlife van Engeland, spot-catechismen over parlements-edikten, politieke spotartikelen, berichten over misdaden, terechtstellingen, laatste bekentenissen der veroordeelden, enz. enz. Het niet zeer aantrekkelijk uiterlijk van deze Catchpennies" varieert weinig; het papier is geel en flodderig, de druk is slecht, de teekeningen zyn nog slechter en zoo zijn ze den eenen keer zoo als den anderen. Maar de onder werpen van caricaturen en geschiedenissen zijn even talrijk en menigvuldig als de woeste fanta sieën van het door drankgenot overprikkeld Londensch gepeupel. De schrijvers van deze vreemde litteratuurpro ducten kent men niet. De verkoopers van de Long songs" zeggen wel nu en dan, wanneer men ze daarnaar vraagt, dat de slecht betaalde preJa Schaakspel. 24 Juli S«)2. li(Hliiot(Hir IIUD. .T. LOMAX to Londen. Adres: Mira Lodgp, Deronda Iload, Ilerne Ilill. Londen. S. K. Verzoeke alle mededelingen deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Tweede prijs (4 zetten) 7de Duitschc probloemtournooi. Xo. 14iï. Zwart 7 stukken. a l/ c d e t' g Wit (10 stukken) geeft in -l zetten mat. CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD. (AJrea: 3l<trnixkade> i.'l, AiHslei-dnm.} 14e Zet van Wit. A B C D E F 1,D b3 : De'2 PglfS PfSlil Talcl D e2 2 fea:!P«Ue2 Pflg3 Tele4 L c7: L c2 3 eöi eda:;D c4j L cl TalaS: c3 4l '-)! g4 :Pf7ga Pc2e3 K hl ab3: 5'D (13 L f4: D h3f gha: 0-0 c3 (5T<-3d5:Tflel h3 Pa3ba D d3 L e3 7Pd2c4 Pc3e2 g4 P gaf 8 'Tflf7 T fel ') SPl»ld2 |Pgali7:L :il: D e2 d5 P fel ') O,D f5: D h3f )D b7:Pbld2 Pb2c4 10J efa:P h2') d6 j ef<5: d5 f4 dikers van een naburige parochie ze vervaardigd hebben?weer een andermaal schrijft men ze aan de een of andere dichteres toe die in de bar's van Piccadilly succes heeft; maar wie de schrijver ook is, in elk geval bevatten deze bladen de spontane, brutale en nooit amusante uitdrukking van de laagste hartstochten en instincten, welke in de zielen van het Londensch gepeupel wonen. Inte resseert het u b. v. te vernemen, waarom een in de nabijheid van Londen woonachtige metselaar zijne vrouw aan de meestbiedende verkocht heeft? Omdat deze slechte huisvrouw de gewoonte had, de verwaarloosde kleederen van haar man te beleenen, om zich te kunnen bedrinken. Maar hij verkocht haar goedkoop! Yoor der tien shilling en een penny bood hij haar te koop. Een landman bood vijf shilling. Een her bergier trok zeven shilling uit den zak. Een grootmoedige slager verhoogde dit bod met tien pence en gaf er bovendien een nog bloedigen ossenkop op den koop toe. Hij kreeg de vrouw! En de man ging met de opbrengst terstond een kroeg binnen en zong: Ik heb mijn vrouw ver kocht. Vaarwel nu, ergernis !" " Wenscht ge de bijzonderheden van de beroemde bokspartij te leeren kennen tusschen Sawyer en Haynan, die om de eer van het kampioenschap van Londen streden ? Interesseert het u, tot in de kleinste details het leven, de misdaden en het berouw van den ongelukkigen vijf en twintigjarigen James Ward te leeren kennen, die vóór de gevangenis gehangen werd, omdat hij met volko men voorbedachte rade zijne vrouw bij Edrnerton vermoord had? Het was zulk een interessante misdadiger, deze moordenaar, dat de rechters bij 't voorlezen van het doodvonnis van ontroering en medelyden in tranen losbarstten ; weinige dagen vóór zyn einde schreef hij het volgende aan zijne zuster: Ge zijt op het punt onze hoog eerwaarde familie met een nieuw lid te vermeerderen. Kom daarom dus liever niet om mij te zien hangen; het gezicht kon u onaangenaam aandoen." Ook van een zeer interessante weddenschap tusschen twee mannen van de wereld te Lon den weten de Catchpennies" te vertellen: Lord X. zeide eens tot den zoon van den hertog van Y.: Ik wed, dat ik met jou op mijn schouders negen maal achter elkander om Sint-James Square loopen kan." Waarop de hertogszoon antwoordde: Ik wed vijf duizend pond, dat je het niet kunt." Top! Op den bepaalden dag bevond zich een onafzienbare menigte menschen op St. JamesSquare. Ook de beide tegenstanders waren verschenen: Zeer wel merkte Lord X. op vergeet echter niet, dat ik gewed heb, jou te dragen, in geen geval echter je kleeren.', De hertogszoon begreep terstond dat de lord hem door dezen trek noodzaken wilde, van de wed denschap af te zien en zich overwonnen te ver klaren. Hij aarzelde dus geen oogenblik, maar ontkleedde zich geheel en al. Ohl oh!" riep de lord. Houd maar op! Jij hebt de wedden schap gewonnen." Daarop maakte de hertogszoon kalm weder zijn toilet, bedekte zich", zooals het bericht zegt, wel niet met roem, maar met, kleeren, en ging de rest van den dag met de beroemde en inschikkelijke miss C. doorbrengen. En zulke dingen" zegt verontwaardigd Long songs doen de aanzienlijken!"~ Eens bevatten de Catchpennies" het volgende recept, hoe men zich een goede vrouw kon toe bereiden:" Om zich dit kostelijk gerecht te bereiden, spa ren de mannen geen moeite. Iedereen wil net hebben en toch verstaan de meesten niet het klaar te maken. Bij den eersten hap vinden ze het allen kostelijk en goed van smaak, vervolgens vergeten de meesten echter die ingrediënten er bij te voegen, welke noodzakelijk zijn om de spijs voortdurend lekker te houden, en wanneer zij aan toch door een of ander toeval bederft, dan zijn ze maar al te gauw geneigd, het oorspronkelijke bestanddeel slecht te vinden en te belasteren. 1 Dr. 1 «> o «> 4 5 6 7 S 9 10 12 T P T L P L 'art ij uit \\ \on i e4 , t-4 (13 eda: f3 0-0 el (15 (-3 (12 a3 bl "it. lint 1 o 3 4 5 6 7 S <) 10 11 12 't tM' P P P L Meisti hall. c-5 f(5 (15 da: c(i D d(5 1) (15: D aa 0-0-0 L g4 D b6 Ttun 1 1 1 F 13 14 15 1(5 17 IS 1!) 20 21 ->-> 23 24 lier te r U:TI T ! P T T 1) L Divsde .1 n. /wart. S. \Yiiia\vor. b5 e5: jf 3 : f4 e4 ha (?3 b3 a4 el t-4 b4 13 14 15 1(5 17 IS 19 20 21 22 23 24 P L 1) L I) 1) P K D d4 C3 f(i d<5 h4 e7 fa 1>8 ha l>6 d7 13e Z-t /'fin Zwart in Partij E 2: ghi: ') Wij richten tot de lieeren W. M., te Amsterdam en v. E, te Zwolle hetzelfde verzoek als in de vorige rubriek 'tot den heer G. 11., te A, '*) Omtreiit Partij A 4 (J:'i-ansga/Hbiet,ye}eeiyr<l met 4?, <l~>> etitvingen wij van don heer van Ham, te Goriedijk het volgende bericht: Door een mijüulven haast onverklaarbaar overzien van eene variant in het tegenspel van /wart verlies ik een stuk, en tegen over den heer Meiners aarzel ik niet, de partij liever o^ te fftvcn, dan een langzamen maarnie temin zeke ren dood te sterven.'' '?'') De heer Ciccolini, te ArnUtm abandonneert Partij C 9. (t'raiixche rei-iled <jin<j). Wij hopen spoedig van de heercn van Ham en Meicers J'ui-tij A j, en van de heeren Ciccolini en Geverding l'uitlj C '.!, volledig genoteerd en liefst van hun eigen opmerkingen voorzien, tu mogen ont vangen. H. J. d. H. 't Oordeel der scheidsrechters luidde aldus: ,.'t Meeyt opvallend in dit probleem is de geuite gemakkelijkheid der constructie, 't Probleem i< een der best geslaagde variaties op 't geliefkoosde thema dame en twee paunifn." Ue lioufdvarianten ken merken z'wli door sy.'ï.fiu tnsche wemhngen en tchilderüchtige matstell.i,r,in." (J. Miesesi. Goede oplovtiiigen van allo Juni-probleinen van schaakclub Morpln" te Kaatsheuvel. terwy'l zij zelf toch alleen de schuldigen zijn. Om van een vrouw eene zachte, liefdevolle gezellin te maken, moet men op de volgende wijze te werk gaan: Men neemt eene rjjkeljjke hoeveelheid van dat heldere water dat men teederheid noemt en zette de vrouw daarin op. Wordt het water nu en dan eenigzins opbruisend, dan sust men het ras weder met wat vleiery-balsem. Het vuur, waarop men de, spijs klaarmaakt, moet uit ware liefde bestaan en men doet er goed aan, de vlam van tijd tot tyd met eenige zuchten aan te wakkeren. Echter mag deze vlam nooit al te hard branden en even min geheel uitgaan. Eenige altoos groene kruiden, die men er nu bijvoegt, als: werk, nuchterheid en beleefdheid, zijn onmisbaar, en een matige hoeveelheid kusolie en geest van liefkoozing geven het geheel meestal een kostelijken bijsmaak. Men garneert den schotel verder met de bloem der goedheid en de specerij der kleine attenties. Aldus verschaft men zich het volle genot van een spijs, welke boven alle andere gerechten te verkiezen is, de aan mannen zoo heerlijk smakende spijs, genoemd: eene goede vrouw". In het algemeen echter zijn zulke vriendelijke dingen niet de hoofdinhoud van de catchpen nies". Integendeel, hetgeen voor de bevolking van het arme Londen het meest sympathiek is, is de gruwelijk-Ievendige schildering van haar eigen lijden. Kolossaal is de populariteit, welke zekere akelige catechismen genieten, waarin de gansche verbittering van de ellendigen in korte krasse antwoorden uitgedrukt is. B.v.: De catechismus van den bedelaar. Vraag: Hoe heet je? Antwoord: Bedelaar. V.: Wie heeft je dezen naam gegeven? A.: De armencommissie, tot wie ik mij in mijne vertwijfeling wendde, toen ik een kind van het ongeluk, bewoner van het armenhuis, en erf genaam van al dat lijden en die kwellingen werd, die de eeuwige en eenige erfenis van de ellende zijn. V.: En wat heeft de armen commissie voor je gedaan ? A.; Zij heeft my twee dingen beloofd: 1. dat ik zou worden behandeld als een dief, die zijn straf ondergaat, dat ik gevangen zou gehouden worden als zoo een, en gevangeniskost te eten zou krijgen; 2. dat ik voor het overige van mijn leven op de wreedste wijze tot slaaf gemaakt eii onder drukt zal worden. V.: Zeg de geloofsartikelen op. A.: Ik geloot' aau de laagheid van lord X., den uitvinder van de armenwetten, en ik geloof ook, dat deze wetten er do oorzaak van zijn, dat duizenden en nogmaals duizenden in honger en ellende zijn omgekomen. V.: Hoe luiden de geboden? A.: Juist zooals de armen-commissie ze in het Somer-House proclameerde, toen zij het volgende verklaarde: Wij zijn uw heeren gebieders, dien een gevangenis erger dan de Tower van Londen tot woning geven, en die u van de vrouwen en kinderen uws harten wegsleuren. 1. Gij hebt niemand te gehoorzamen dan ons. 2. Ge moogt geen behoorlijke voedingsmiddelen in de plaats vau het u toebedeelde eten zetten, ook niet wat op thee of andere mensonwaardige dranken gelijkt, want wij uwe heeren zijn ijverige heeren. 3. Gu zult voortdurend werken en geen loon daarvoor wachten. 3. Wanneer ge zes dagen ingespannen, zonder loon gewerkt en 'weinig gegeten hebt, habt ge op Zondag twee vrije uren, waarin ge moogt uitgaan; de uren namelijk van den middagmaaltijd, waardoor aan de parochie de uitgaven voor dit maal uitgespaard worden. 5. Ge zult de wetten omtrent de armen, de op zichters en de politieagenten eeren. i;, Ge zult moord begaan, door uw half uitgehongerde kin deren geheel te verwaarloozen. want voor hen verleenen wij u ook niet de minste hulp. 7. Tel kens, wanneer een arme in het armenhuis sterft en de lijkschouwer of de jury u vragen, hoe men daar leeft, zult ge valsche getuigenis afleggen. door te antwoorden, dat gij en uw broeders als groote heeren leven en in de vorstelykste ge noegens zwelgen. 8. Ge zult alle eigendom van uw naaste begeeren, zijne vrienden, zjjnfr klee deren, zijn huis, alles wat ge vrjeger ook bezat, maar ge zult het vergeefs begeeren, want vergeet niet, o bedelaar! het eenig devies van de armen huizen: die hier binnentreedt, zegt alle hoop vaarwel". Dat klinkt zoo huiveringwekkend, dat men bg het lezen koud wordt van medelyden en afschuw. Akelige woorden en uitspraken vindt men ook in den Catechismus van den dronkaard" Ik ge loof" zegt deze aan het bestaan van den gebieder alcohol, de oorzaak van alle slechtheid en alle ondeugd! Om Hem te behooren en te dienen, heb ik alle vreugden van het huiselgk leven waarwei gezegd; heb ik vrouw en kind la ten verhongeren, ik waad voor hem in mijne lompen door vuil en modder." Maar de sterkste en vreeselykste van deze po pulaire vorhandelingen is de Catechismus van den soldaat:" V.: Hoe heet je? A.; Soldaat. V.: Wie heeft je dezen naam gegeven ? A.: De sergeant-instructeur toen ik van hem bij de werving een shilling ontving, waardoor ik toen de mikschijf werd voor de bajonetten, de kogels en den dood werd. V.: Wat heeft de sergeant in uw naam belootdl? A.: Hij beloofde en bezwoer drieërlei in mijn naam: 1. Dat ik van elk idee van vrijheid en van elk onschuldig genoegen voor altijd afstand zou doen. 2. Dat ik tot den dood toe zou wor den geplaagd met exercitie's en parade's. 3. Dat ik mij ten allen tijde op verlangen gereed zou houden, doodgeschoten te wordan. V.: Zeg de geloofsartikelen op: A.: Ik geloof aan den almachtigen overste, den schepper der sergeanten en korporaals, en aan zijn vertegenwoordiger den majoor, die van rang tot rang opgeklommen, het afmattend werk van den velddienst, de marschen en de veldslagen moedig doorstond, die bij de exercities zich ge nadig tot ons neerbuigt, en wien de plaats aan de rechterzijde van den overste toekomt, van waar hij eenmaal zal afdalen om de goeden van de boozen te scheiden. Ik geloof aan den adjudant; ik geloof aan de politiekamer aan de ontbering van grog, het ranselen van recruten en aan den eeuwigen duur van al deze dingen. Amen, Nog een menigte van dergelijke citaten uit de populaire catchpenBies" werden aangehaald, die alle in hun sombere troosteloosheid de volkomen duisternis van gemoed van het Engelsche prole tariaat doen uitkomen. Maar laten wij het bij deze voorbeelden laten. Men behoeft om al de beteekenis van deze verderfelijke openbaringen te begrijpen, alleen te weten, dat deze catechis men dagelijks in duizenden van exemplaren verkocht worden, dan eerst kan men er zich een juist begrip van maken, welk een reusachtigen invloed zij op deze van alle vreugde en hoop ontbloote gemoederen moeten uitoefenen, die in deze. ontzettende afschilderingen en teekeningen eene geheime bevrediging vinden, eene vervuiling van hun wenschen en hopen zien. Vooral is het de voorstelling van terechtstellingen waarmede de catchpennies" steeds gevuld zijn. Lange zwarte gestalten der gehangenen, wier hooiden met witte mutsen overtrokken zijn. En daar er in Engeland evenmin als elders alle dagen terechtstellingen plaats hebben, troost men zich met het zien van deze herhalingen en fantasie beelden over het zeldzaam werkelijk voorkomen van de zaak. Hier, door een rouwrand omgeven, boven een dichte, zwarte menigte menschen hangt een terechtgestelde, het hoofd op de borst rustend; daar. om de koopers der catchpennies1' nog meei te bevredigen, ziet men te gelijk drie veroordeel den opeens; de beul is er juist bij om de terecht stelling te voltrekken, en het schijnt bijna alsof mei de in de lucht zwevende beenen der misdadigers ziel 25 L 26 T 27 T 28 T <16: K3 f3 fe3 25 P d(5: 26 P fa 27 P d4 28 D g4 f 29 T 30 T 31 D 32 K K3 e2: b3 8"-^ 29 P 30 D 31 I) 32 e2f e2: elf h4 33 34 35 36 e3 K f3 K e'2 ca 33 34 D 35 36 1.3 1 hit be8 f 37 P g-3 37 T e3 : f 38 K e3: 3S D elf 39 K f3 3S D d2 Opgegeven. .Stand van den Internationalen Schaakwedstrijd te Dresden op Woensdag j.l. M e i s t, e r - T u r n i c r. Alapin .... Albin' . . . . v. l>arde!eben lilacklmrne . Dr. v. OöttsfiiaU l.oinau. Makowetz. Marco . . . . Masou . . . . Mieses . . . . Dr. Noa . . . v. ^lüU'Ye . ScholDflndcr . Dr. Tamisch Walbrodt_. . Winawer . '.II d ii u

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl