De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1892 7 augustus pagina 4

7 augustus 1892 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.789 karikaturist Gavarni, die Chevallier heette.) Uit den doopnaam wordt een familienaam gevormd. (Jules Simon Suisse, de staatsman, noemt zich ?Heen Jules Simon). Verandering van enkele let ters. (Meissonnier teekende Meissonier). Afkor ting. (De dichter Faullain jde Banville vergenoegde zien met De Banville). Aan den waren naam wordt een geleende toegevoegd. (De dichter Wolfgang Muller, die als Wolfgang Muller von K nigs?winter figureerde). De vaderstad wordt tot naam gebezigd. (De te Aagers geboren beeldhouwer David noemt zich David d'Angers). Een ware en daarbij een verzonnen naam. (De tooneelschrijvcr Thiboust als Lambert-Thiboust). Een anagram van den naam. (Cairon veranderd in Noriac). Eene dame schrijft onder een mannelijken naam. (Mevrouw Dudevant als George S&nd), of een man onder een vrouvvelijken (de dramaticus Mélesville als mademoiselle de Lesparat). Kunstenaressen trouwen, behouden echter op het tooneel haar meisjesnaam. (De markiezin Capranico del Grillo als Ristori; gravin Pepoli als Albani; de gravin O'Sullivan als Charlotte Wolter; de barones Berger als Stella Hohenfels). Ben vermeldenswaardige variëteit is liet ook, dat iemand pseudonym begint, later echter, nadat hij zijn kracht beproefd heeft, onder zijn waren naam verschijnt. Wilhelm Raabe, de uitstekende humorist, noemde zich eerst Jacob Corvinus, Lodewijk Anzengruber verscheen op de aankon diging van Der Pfarrer von Kirchfeld als L. Gruber. Vrouwelijke schrijvers zij u zeer ingenomen met pseudonymen. Lola Kirschner heeft den naam Osip Schubin verzonnen. De Gartenlaube, heeft als specialiteit romancières en geen romanciers, daarom zijn in hare kolommen de pseudoniemen te huis. Eugenie John figureerde als E. Marlitt, Bertha Behrens is als W. Heimburg verkleed, Elisabeth Bürstenbinder als E. Werner. Als be roemd, thans vergeten pseudoniem ging hun Clara Mundt vooraf, onder de firma Louise Mühlbach eens eene veel gelezene schrijfster. Hoezeer de Trouwen op de pseudonymiteit gesteld zijn, zal uit de omstandigheid blijken, dat mevrouw Katharina von Seheiger, de schrijfster van het kookboek Die Süddevtsche Küche, dat in zoovele uitgaven rerbreid is, zich Katharina Prato noemt. Dames van hoogere geboorte nemen natuurlijk pseudo niemen aan. Prinses Amalia van Saksen schreef haar vroolijke blijspelen als Amalia Heiter, koningin Elisabeth van umeniëgeniet als Carmen Sylva eene dichterlijke vermaardheid. Wanneer vorsten in het daglicht komen, doen zij bijna altijd een masker voor. Koning Johan van Saksen vertaalde als Philalethes de Dinina Commedia, prins Georg van Pruisen schrijft drama's als G. Conrad, hertog Elimar van Oldenburg blijspelen als A. Günther. Als eene zegepraal van het aangeboren talent mag het beschouwd worden, wanneer men bij het pseu donym den waren naam geheel over het hoofd ziet. Wordt er van Petöfi gesproken, dan denkt niemand er aan, dat hij Alexander Petrovics geheeten heeft. Niemand herinnert zich, wanneer er van Mark Twain gesproken wordt, zijn burger lijken naam SamueïS. Clement, Willibald Alexis Jiëeft zijn prototype Wilhelm Haring verduisterd, de vruchtbare Engelsehe novellenschrijfster Ouida mag zich er op beroemen, dat zij haar familie naam Louise de la Ramde in 't geheel niet meer noodig heeft. De voortreffelijke novellist Fernan Caballero was eene vrouw en heette Caecilia Bohl de Faber. Evenzoo is het sinds lang uitge maakt, dat de Fransche politieke familie Cassagnac eigenlijk Granier heet en uit Cassagnac afkom stig is. Eerst gaven de slimme lieden zich den naam van «Granier de Cassagnac," thans vergenoegen ze zich met het genobiliseerde pseudonym de Cassagnac." Niet zelden is het pseudonym door 'ijden waren naam vernietigd. Er wordt nog alleen van Charles Dickens gesproken, maar nauwelijks meer van Boz. De eigenlijke bloeiplaats van de pseudonymi teit is Frankrijk. Wellicht is deze omstandig heid daaraan te danken, dat in het karakter der Franschen een neiging tot alle uiterlijke versie ringen ligt. Jean Baptiste Poquelin werd als Molière onsterfelijk. Hij had het pseudonym zelf niet verzonnen, maar gaf zich den naam van een obscuren litterator. Francois Marie Arouet ontleende aan eene tante den naam Voltaire en verzekerde deze een historische beteekenis. Cr billon de dichter van Le Sopha, heette Claude Jolyot, Pierre Augustiu Caron leende van een buitenplaats van zijn beschermer Paris Duvernoy den naam Beaumarchais. Alphonse Marie Louis Prat gaf er de voorkeur aan als Lamartine in de litteratuur te verschijnen. De priester en scbrijver Lamennais was te Lamennais geboren, maar heette FélicitéRobert. Henry Beyle, een der voorva ders van den naturalistischen roman, nam van de geboortestad van Winckelraann, dien hij met vuur vereerde, den naam Stendhal a:ui. Cham, een der beste Fransche karikatuur-teekeiiaars, was een graaf Noë; Hippolyte Taine, de koele kritisch-geschiedkundige schrijver van de groote revolutie, vroeger ook van vroolijke luchtige za ken (hij werkte zelfs aan de Vie parisienne" mede) deed het masker van een mijnheer Graiud'orge voor. De geestige mevrouw Emile ie Girardin schreef bekoorlijke Parijsclie feuille tons als vicomte De Launay. Gérard de Nerval, vertaler van Goethc's Faust, kwam te Nervals als Gérard Labrunie ter wereld. De meest po pulaire feuilletonist dien Parijs ooit bezeten heeft, Timothée Trimm, heet Leo Lespès. De romanschrijfster gravin Dash iieeft haren adel niet verzonnen, want zij was eene vicoratesse de Saiut-Mars. Daarentegen wist Pierre Alexis de Ponson, wiens moeder uit Terrail afkomstig was, zich zoo te verbeteren, dat hij Ponsou du Terrail onderteekende, wat veel beter klonk. Paul Lacroix was meest alleen als ,,le bibliopbile Jacob" be kend. Cbampfleury, de onlangs gestorven kunst kenner en schrijver, heette Jules Fraiieois Félix Husson-Fleury. In Frankrijk gaan zelfs de be roemde mondaines gemaskerd de wereld door. De lersche Emma Cruch werd als Cora Pearl ecue Termaardheid. Overigens zijn, ook nog tot op dit tijdstip, de psaudonymen iu de Parijsclie pers ?-'te huis en wel omdat sedert het keizerrijk ieder artikel geteekend moet zijn. De vicomtesse Martel-Mirabeau neemt als Gyp met de strenge moraal een loepje. De vicomte de Geniés doet hetzelfde als Richard O'Monroy. De edelacht bare raadsheer aan het hof van cassatie, Ernest l'Epine, noemt zich Quatrelles, wanneer hij als een geestig spotter letterkundig werkzaam is. In den Figaro hebben eenige pseudoniemen groote waarde verkregen: Ignotus (baron Platel), Caliban (Emile Bergerat), Parisis (Emile Blavet). Ook in Duitschland vond men reeds lang heel wat pseudonymen. Jean Paul Friedrich Richter wilde zich tot Jean Paul beperken. Elisabeth vou Araim leeft iu de literatuurgeschiedenis als Bettina; Friedrich von Hardenberg, de romanticus, als Novalis; Nicolaas Niembsch von Strehlenau als Nicolaas Lenau, Anton graaf Auersperg als Anastasius Grün, Eligius vrijhecr van M nch-Bellinghausen als Friedrich Halm. Onder de levenden valt ons Christiaan Breden in het masker van Ada Christen in. Julius Rodenberg heet oorspron kelijk Julius Levi en is uit Rodenberg geboortig. De dramatikus Julius Rossen heet Nicolaas Dussek. In de leesbibliotheken wordt steeds de gepen sioneerde Hannoversehe raad van legatie Oscar Meding als Gregor Samarow gevraagd. De feuilletonnist en novellist Balduin Groler heet Béla Gal. Ontegenzeggelijk zijn er namen, wier veran dering zeer begrijpelijk toeschijnt. Johan Rumpelmeyer doet wel, zich in een Johannes Nordmann om te doopen. Onder zijn pseudonym is hij voor eenige jaren te Weenen als president van het journalisten- en schrijversgenootschap Concordia" gestorven. De componist Giacomo Meyerbeer wilde vooral niet Jacob Meyerbeer heeten. Evenzoo had zijn collega Halévy er tegen, zijn naam Jacques Fromental Levy te behouden. Lob Baruch uit Frankfort veroverde zich als Ludwig Biirne lijn beroemde plaats. De naam van een mensch is niet onbeteekenénd. Soms speelt hij dezelfde rol als de titel van een roman of een drama. Een goede titel kan een deel van het succes zijn. Josef Balsamo, de avon tuurlijke wonderman, wist zeer goed, waarom hij als graaf Cagliostro optrad. Het klonk wonder baar, het was een naam, die de opmerkzaamheid van de toehoorders verwekte. Men mag nog zoo onbeduidend over de waarde van den naam deu ken, zooveel zal men moeten toestemmen : er zijn er eenige, die de mensch onder gegeven omstan digheden bepaald moet afwijzen. Een lyrisch tenor kan geen Katzenschweifi heeten.... Overzien we de beroemdste en bekendste pseudonymeu, dan komen wij tot het besluit: de mensch kan niet voorzichtig genoeg zijn in de keus van zijn naam. VARIA. PLASTISCHE KUNST. TOOXKEL EX MUZIEK. LETTEREN EN WETENSCHAP. De studie van de geschiedenis der schilderkunst moge nog zoo gemakkelijk gemaakt worden door de openstelling van talrijke musea, er mogun nog zoo veel tentoonstellingen gehouden worden van kunstwerken in particulier bezit, n groot be zwaar blijft steeds bestaan, dat is, dat de beoefe naar der kunstgeschiedenis een te groot deel aan zijn geheugen moet overlaten. Wel komt hem tegewoordig de photographie in veel opzichten te hulp, maar een machtig bestanddeel, het koloriet, is daar niet door weer te geven. De Burlington Fine Arts Club te Londen heeft dit ingezien, en daarom heeft het een tentoon stelling gearrangeerd van uitsluitend kunstwerken uit n tijdwerk, uit n school. Daarvoor is gekozen de Nederlantlsclie school uit de 15e en het begin der 16e eeuw, en eenige aanverwante scholen. Wanneer zoo een tentoon stelling ergens kan slagen, dan is dit zeker in Engeland, zoowel om den grooten rijkdom aldaar van kunstwerken uit dien tijd, als om de vrijge vigheid der bezitters. Het is dan ook gelukt een GOtal schilderijen uit 24 verschillende verzamelin gen bijeen te brengen, en hieronder zijn verzame lingen als die van den hertog van Devonshire, den graaf van Northbrook, Sir J. C. Robinson. In een lange voorrede van den catalogus zet de heer Walter Armstrong de ontwikkeling van de Vlaamsche en Hollandsche schilderschool uiteen. Met de veel verbreide, doch volkomen onjuiste opvatting, dat de schilderkunst in de Nederlan den eerst met de gebroeders van Eyck begint, heeft hij gebroken, trouwens de geheele verhande ling geeft blijk van een juist inzicht en een gron dige studie. Verkeerd doet hij echter, wanneer hij Dirck Bouts uit zijn verband rukt, door zijn kunst uit die van Rogier van der Weyden af te leiden, in plaats van hom bij de Haarfemsche school de hem toekomende plaats te geven. Eveneens verkeerd is het, de voorgangers van Aelbert van Ouwater ge heel voorbij te zien. Wel kennen we hunne na men nog niet, maar uit de vele muurschildcriugen die in de laatste halve eeuw benoorden deu Moer dijk ontdekt zijn, laat zich evengoed een aanecngeschakeld geheel vaststellen, als dit met de muur schilderingen in de zuidelijke Nederlanden reeds gedaan is. Maar met de kennis van de NoordNederlandsche kunstwerken uit die tijden is het veel treuriger gesteld, dan met die uit het, zuiden. Niet omdat in rieu beeldenstorm alles vernield is, zooals we geheel ten onrechte iu onze schoolboe ken loeren, maar omdat Je Hollandsche schilde rijen, heinde en ver verstrooid, meestal niet als dusdanig herkend worden. Zoo kan ook van al de Hollandsche schilderijen op deze tentoonstelling (liet zijn er overigens maar een stuk of zeven) maar van n, de kaart spelers door Lucas van Leyden, in het bezit van den graaf van Pembroke, deze toeschrijving door historische gegevens gestaafd worden. Ofschoon de naamteekeniug op dit merkwaardige stuk valsch is, zoo is het toch zonder twijfel een der hoogst zeldzame echte werken vau den grooteu Leidenaar. Maar juist zulke tentoonstelliugeu, als deze, kunnen meer licht in de duisternis brengen. Het is te liopeii, dat het goede voorbeeld navolging vinden moge, en dat dan ook musea bereid gevoiidcn worden, iets van hunne schatten tijdelijk af te staan. In Belgische bladen doet het bericht de ronde, dat deu heer Haakman te Brussel een portret vau Gérard ter Boi-ch oustolen is, voorstellende prins Willem 111 als tweejarig kind, en n-eschat on 125,000 frs! E. W. Mots. * Uit Tunis wordt van 12 Juli geschreven. Binnpn kort zal de catalogus van het Alaui-museum verschijnen. Uit kleine collecties ontstaan, biedt het museum reeds voldoende merkwaardige en aantrekkelijke zaken en de verzameling wordt dagelijks grooter.De opgravingen in het regentschap Tunis hebben in de laatste zes jaar meer aan de dag gebracht dan vele tientallen van jaren vroeger. Wel is waar behooren de voorwerpen voor het grootste gedeelte tot den Romeinschen tijd; die uit den Karthaagscheii tijd worden op een andere plaats, in het museum van SaintLouis, bewaard. Het museum Alaui bevindt zich in het liardo, een groot paleis uit kleine ge bouwtjes bestaande, op een half uur van Tunis. Een bijgebouw van het paleis, het kleine lustslot Vassr-Saïtl, gaf zijn naam aan het tractaat van 1'2 Mei 1HS1, waardoor Tunis onder het Fransche protectoraat kwam. In de >;Zaal der Sultanes", een gedeelte van den harem van Mohamed-SadekBev, en de groote koepelzaal zijn de collecties opgesteld. Haar kostbaarste gedeelte zijn moza'ikeu van Romeinschen en Christelijken oorsprong, vooral die uit graven en nekropolen. Beeldhouw werken zijn er zeldzaam, maar aan voorwerpen van dagelijksch gebruik uit glas, koper en terracotta, ann lampen, kannen, bekors, keukenge reedschap, vazen, munten en medaillons zoowel uit den Tunischen als uit de Romeinschen en laat-Romeinsclien tijd, is geen gebrek. Een modern poppentheater. Onder a! de vreemdigheden die op de tentoonstelling te Chicago de aandacht zullen trekken, neemt Edison's poppentheater zeker eene eerste plaats in. Het zal een wezenlijke schouwburg worden, met een tooneel zoo groot als dat van het Albort-Hall theater, terwijl de zaal 2000 personen zal kunnen be vatten. Gedurende de tentoonstelling zal er eiken avond gespeeld worden en beurtelings zullen er opera's ut' tooueelstukken worden opgevoerd; die opera's zijn: Carmen, Figaro's Hochzeit, Kaust en Cavalleria rusticana, van de tooneclspelen worden ge noemd Froufrou, Hamlet, Tartutt'e en Ibsens Nova. liet eigenaardige is, dat de stukken door pop pen uitgevoerd zullen worden. Deze poppen zijn echter zoo kunstig gemaakt, dat zij in geen en kel opzicht van levende acteurs verschillen. Er zullen honderd poppen meewerken, maar geen van allen kan natuurlijk meer dan eene rol vervullen. Zij worden expresselijk voor hare rol len vervaardigd door Edison, die niet alleen hare taal, maar ook hare bewegingen en mimiek regelt. Edison wordt daartoe bijgestaan door eenige uit stekende kunstenaars en drie tooneelinstrueteui's. De poppen zijn natuurlijk levensgroot en zij die de hoofdrollen zullen vervullen, worden ge modelleerd naar beroemde voorbeelden. De pop b. v. die Frou- Krou moet spelen, zal eene ge trouwe copie zijn van niemand minder dan Sarah Bernhardt. De instructie'1 der pop geschiedt op de vol gende wijze. Een phonograaf wordt naar Sara Bernhardt gezonden, die de rol in den phonogniat' speelt, precies met pauses. enz., zooals zij speelt wanneer zij optreedt. Nadat Edisou de pbonograat' terug ontvangen heeft, zet hij deze in de r'rour'rou pop, en nu begint hij de mimiek en bewe gingen te regelen. De pop wordt inwendig voor zien van twee machinerieën. De een dirigeert liet gelaat, de andere de armen en beeneu. De grootste inoeielijkheid bestaat vooral hierin om die machi nerieën en den phonograat' nauwkeurig te doen samen werken. Naar men verzekert, is dit even wel met verscheidene poppen, reeds volkomen gelukt. Ook het orkest van Edison's poppentheater zal kunstmatig zijn. In het orkest werken 40 poppen mee, die doen, alsof' zij hunne instrumenten bespelen, terwijl de muziek iu werkelijkheid wordt voortgebracht door de phonographen. Alleen de directeur, de machinisten eu costiimières zijn geene poppen. Een pop prima-donna zal evenveel bediening noodig hebben als eene heusche ster", en bij het uit- en aankleedeu moet zij uiterst voorzichtig worden gehanteerd. Men verwacht dat Edison's theater the great nttraction" zal worden. !><> prijzen der plaatsen in het parket zijn 5 dollars. Maar de gemaakte kosten zijn dan ook enorm geweest, Edison be rekent dat elke pop, voor zij kant en klaar is, hem l'J.(HH) gulden zal kosten, (iage behoeft hij echter niet te betalen, wel moot hij een vrij groot honorarium geven aan de beroemde tooneelxpelers en zangeressen die als 't ware hem hunne stem afstaan. Sarah Bernhardt heeft voor het instrueeren der Frou -t'rou pop eene som vau "_J5.000 t'rs. gevraagd. Alexander Dumas heeft aan den directeur der ('omédic PYaneaise, .lules ('laretie. kennis gege ven, dat zijn nieuw stuk La Route, de Tlièbes, gereed is. Naar het Maandblad voor Musici: vermeldt, is onze landgenoot, de liavyton J. van (Jorkum, eenige malen met groot succes in Kroll's zomer theater te Berlijn opgetreden. Hij is nu voor vier jaar aan de groote opera te Keulen ver bonden. Zijn repertoire omvat .'!'> opera's; tot zijn beste rollen moet Der Flieyende Hollander behooren. Jlenrictte tl'einze-Berg, Na eene vijftigjarige hoojst gelukkige eclitvereenigiug stierf dezer dagen mevr. Juliane Kriedoriki' Henriette l'euckert Berg, die zich als dichteres reeds op zeer jeugdigen leeftijd veel naam heeft yemaakt. Zij is geboren te Dresdeu. waar zij ook hare jeugd doorbracht en waar o.a. Karl Maria von Weber zich zeer voor baar talent interesseerde. In het jaar 18(2 huwde zij met den componist Gustav Adolph Heinze, voor wien zij twee operalibrctto's schreef: Loreley en Die Rtiïne von Tliarand. Beide opera's werden met bijval opge voerd, doch gingen bij den brand van het the ater te Breslau verloren. Behahe deze beide opera's heeft mevr. Heinze voor haar echtgenoot vier groote oratorische wer ken gedicht: Die Auferstehung, Sancta Ceeilia. Der Feeënschleier eu Vincentius i'on Paulo, ter wijl zij voor Frans Coenen Maria Magddlena en voor Richard Hol Deborah bewerkte. Vele kleinere gedichten van hare hand en eene allegorie, Die tahnewveike, werden door haar echtgenoot gecomponeerd; bovendien bezorgde mevr. Heinze-Berg Duitsche metrische vertalin gen van Ned. dichtwerken. Zij schreef onder den pseudoniem : Heinrich Berg. Deze begaafde vrouw oefende grooten invloed op het talent van hareji echtgenoot uit. Zooals Heinze vaak verklaarde, "was zij zijn »goedegenius". In de laatste jaren leefde mevr. Heinze, daar zij vaak lijdende was, zeer teruggetrokken op haar villa Ceeilia te Muiderberg. Eene romanfabnek. Er bestaan in de Vereenigde Staten ware romanfabriekcn, ware onder nemingen van letterkunde in het groot. Een re dacteur van de Weekly Times heeft onlangs een dier inrichtingen bezocht, die reeds sedert twee jaar te New-York bestaat, en geeft ons omtrent de organisatie curieuse bijzonderheden. Het huis houdt geregeld een dertigtal vrouwen en jonge meisjes tegen vast salaris in het werk, voorzien van verschillende universitaire diploma's; zij hebben de opdracht om, met het potlood in de hand, alle couranten der geheele wereld te lezen. Zij noteeren in deze bladen al de ver schillende feiten, zedetrekken, enz., die met voor deel in een roman kunnen ontwikkeld worden. Deze dertig dames onderwerpen het resultaat van haar lectuur aan drie ambtenaren van een hoogeren rang, die op hun beurt een keus doen onder de genoteerde trekken en de door hen ge kozen stukken weer afleveren aan een atelier van vijf andere dames. Deze zijn belast met de taak, uit deze stukken geraamten van romans en novel len samen te stellen. De aldus samengestelde geraamten worden ten laatste nog door den directeur van de firma onder zocht. Dat personnage wijst vervolgens, uit een lijst van twee honderd redacteurs en redactrices, hem of haar aan, die de taak zal hebben bet geraamte aan te kleeden zoodat het in een roman of no velle van die of die soort kan worden herschapen. Wanneer de benoeming gedaan is, zendt de directeur het geraamte aan de persoon, die hij gekozen heeft, met een gedrukt formulier erbij: Ik verzoek u uit de hierbij gevoegde stoffen eeue geschiedenis in afdeelingen te maken. niet grooter dau woorden per afdeeling. De copie moet geleverd worden uiterlijk den Een cheque vau dollars zal u worden toe gezonden na ontvangst van uw werk. Uroeten. Ondcrteekening vau den directeur." De schrijver vau het artikel vau de Weekly Ttmtf, heeft de lijst van de redacteurs, bij de New-Yorksche firma aan het werk, mogen inzien. Hij beeft met verbazing bemerkt, dat ecu groot aantal onder hen bekende namen dragen, eenigen zelfs beroemde. Het werk is gemakkelijk, vast, eu wordt zeer voordeelig betaald. De romans en novellen, aldus gefabriceerd. worden inderdaad aan alle kleine tijdschriften en weekbladen verkocht, waarvan het aantal in de Vereenigde Staten enorm is. Er worden er zoo veel verbruikt, dat de directeur met elk jaar het cijfer van zijn winst ziet toenemen, en langza merhand nemen de groote tijdschriften en zelfs groote uitgcverstirma's de gewoonte aan, zich tot die kostbare fabriek te wenden, waar men zich naar zijn smaak kan laten bedienen, zonder met de wispelturigheid, de caprices en de eischen der schrijvers rekening te houden. liet onlangs door ons vermelde boek, Herin neringen van een Engelschman te Parijs, met curieuse anecdoten uit de Keizertijd en daarvoor. wordt toegeschreven aan wijlen Sir Richard Wallace. Wetenschap. JAKOB MOLESCHOTT. IS-w __ <i Augustus _ ]*!>?>. Wanneer onze vroegere landgenoot, de tegen woordige Italiaansche senator en hoogleeraar in de physiologie te omo, de beroemde Moleschott. met een zijner welsprekende en weldoordachte adviezen optreedt iu het wetgevend lichaam. waarin de heldere blik van Victor Emanuel hem eene plaats aanwees, dan grijpt hij gaarne iedere gelegenheid aan om al is het slechts met een enkel woord hulde te brengen aan--het vader land zijner geboorte." Eén ding echter zal deze Romeinsche Senator zeker niet van Nederlandschen op Italiaanschen bodem willem overplanten: de wetsbepaling, die de hooggeleerden dwingt, op zeventigjarigen leef tijd hunne betrekking neder te leggen. Want Moleschott behoort tot die uitverkorenen, die met de jaren aan ervaring rijker worden, zonder aan kracht en l'rischheid te verliezen. Meer dan dat: de kloeke geleerde, die veertig jaren geleden reeds een gevierde man was vau gozaghebbenden naam, mag terugzien op eene steeds toenemende waardeering van zijn onvermoeideu arbeid, zijn vast en kloek karakter, zijn ongeëvenaard talent als Uiermeester, zijn zeldzame persoonlijke be minnelijkheid, in een steeds grooter wordenden kring. De Nederlander, die als privaat-docent te Heidelberg zijne sporen verdiende, werd later te Ziïrich, daarna te Turijn, en eindelijk te Rome. ecu der meest geliefde en meest geëerde leer meesters, een der meest toegejuichte redenaars. Het blijve deu biograaf overgelaten, Moleschott'* verdiensten als physioloog, als wijsgeer, als ge neesheer, als redenaar en taaikenner, als man van lijnen kuustsmaak, te waardeeren en te omschrij ven. Wij willen thans, op den zeveutigsten ver jaardag van dezen zoo benijdenswaardig krachtigen grijsaard, vooral een woord vau hulde brengen aan den kosmopoliet, die zulk een warm hart heeft voor het land zijner geboorte, aan den scherpen denker, die het door mindere geesten zoo vaak misbruikte woord vau Goethe: Die wahre Liberalitiit is Anerkennung" op zoo tref fende wijze tot waarheid maakt. Eu met die hulde ga de wensch gepaard, dat zijn kloeke ouderdom tot in lengte van dagen gespaard blijvel

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl