De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1892 14 augustus pagina 6

14 augustus 1892 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Na. 79 O het bleeke licht van een stallantaren in flikkerde, gebeurde iets zonderlings. Piek volgde haastig de ronde gang onder de "banken en kwam aan een tweeden stal. Deze was goed gesloten; uit voorzorg en zelfs tegen de tocht. De lucht van een wild dier was door de deur heen te ruiken. Daar had men, met veel zorg, den orang-oetang ingekwartierd; en midden in ? den stal, in een getralied hok, waar de pijp van een kachel overheen liep, rustte Pick's mededinger. De aap sliep vast, snurkend als een mensch, en de eene hand, lang en harig, hing buiten de kooi. Piek naderde en hield den adem in. Ondanks de duistenis van het vertrek, had men kunnen zien dat er iets blonk in zijn handen: het was het scherpe staal van een lang mes. De orang, op eene zijde uitgestrekt, gaf de andere bloot aan den clown. Deze had niets te doen dan zijn arm op te heffen, en van zijn arm was hij zeker. Eene minuut en het was niet. het gehate dier gedaan! Ja, Piek had besloten aki te vermoorden, Op het oogenblik dat hij zou toestooten, liet de aap, in de onbewustheid van den slaap, het hoofd op de borst zinken. De nacht drukte zwaar; niets waakte er in het circus dan Piek. Hij trad een stapje terug. Hoe nu V zeide hij luide, ben ik een lafaard? Zal ik hem zoo doodsteken zonder dat hij zich verdedigt? Neen, wij zullen vechten, met gelijke wapenen, en degene die valt, zal althans als een artist sterven. Hij raakte toen Taki's arm even met het mes aan; het dier, overeind vliegend, rees op, in zijn voile lengte, reeds dreigend en verschrikkelijk. Piek had nog steeds zijn mes en tergde het dier eenige oogenblikken. De woede van den orang-oetang werd steeds dreigender. Piek wierp toen zijn mes ver weg, trad recht voor de deur van het hok en deed haar open. Taki trad op hem toe als een worstelaar, lang zaam, het hoofd vooruit, eerst op handen en voeten kruipend, toen richtte hij zich op, en sloeg zijn reusachtige armen om den clown. Deze wachtte hem. Hij behandelde den aap als een eerlijk tegenstander, en worstelde1 met hem volgens de regelen der kunst, wachtte zich voor verboden stooten, maakte geen misbruik van zyu voordeelen: Piek was sterk en lenig, de orang niet minder. Itij voelde zijn beenderen kraken onder de omhelzing van het monster, maar bleef staan, onoverwonnen. Het was een grootsdi duel. Toch werd Piek zwakker. Hij gevoelde dat hij een uiterste poging moest wagen; hij zette zich schrap niet inspanning van al zijn krachten, en trachtte den aap achterover te werpen. Hegreep Taki ook, dat het oogenblik beslissend was? Eensklaps greep hij den clown bij de voeten, keerde hem 't onderste boven als een voer. en kraakte hem den ruggegraat met zijn machtige handen. Hn. valschaard! riep Piek in zijn laatste jQferentel, dat was buiten de regelen. Zoo stierf Piek. de onnavolgbare Piek. j VOOR DAMES. Het tooneelcostuum ie. Weenen. Tfoofjer onderwijs mor trouwen. Wül. Par a g i mij thee. Eene der schitterendste en interessantste afdoolingen van de \Veener tentoonstelling is dio ',au het tooneelcosuium. en het is niet te verwonde ren dat het aldaar uitgestalde aanleiding tol \eel studie en veel commentaar lieof't gegeven. Hef denkbeeld, een volkomen historisch-gotrouvvo tooneelopvoering van voor een of twee eenwen na te maken, met het pnlais a voloufë". de bankjes met edellieden op het tooneel, en de schoinorachtige verlichting van kaarsen en olielampen. schijnt niet ten uitvoer gel>ra;'ht te zullen worden. Toch was de proef reeds genomen, te Parijs in 1860. door liallande, die Pacino's Androinar/ue op deze wijze monteerde, en een paar jaar ge leden voor een aristocratisch publiek in de tnoneelzanl van Yorsaillos. wik.1 laatste opvoering intnsschen door andere radene;) niet veel succes had. De behoefte aan juistheid iu het costnum is nauwlijks eene eeuw oud. en reeds heeft zij bijna hare uiterste grens bereikt. Onze fantazie is niet meer wat die onzer voorvaderen was, die met Brutus als petit-maitre, en koning Lear als ruitenheer genoegen namen, "il. door een maske rade heen. toch de hoogo poëzie genoten. "VA" ij rodenoercn inei'i1 'Mi genieten minder, /ij viüren tevreden met alle helden in hotcostnniii te zien. waaraan dan linten, imilh'tto'.i en pluimen altoooer. bnitongowonen glans gaven. De directie dor Panisch" Crooto Opera ex poseert te Wi'onen in eene vi'rino oono reeks aangeklcodo poppen, die HM heel interessante wijze de ontwikkeling v;m het toonoeleostnum van den I'oi-Soleil tot op het begin deziT eeuw voorstellen. Kr was reed- onder Louis \i\" drieërlei genre: .imoiusoii. Turksch en Chri-tolijk of modrrii. l>o i;,m,eins,-In-dracht modoloordo zich naar de- standbeelden van imperatoren en godinnen, alleen verving men liet grnoto pantser weïtloor een wambni- van hrokaat. en do k^rte tur.ioa door een hoepelrokjo. Hierbij kwamen de rood'e laarsji s, de diaman!"n gespen en zijden beenbanden, en - iie gronto gepoederde pruik O]") liet iiooiii. lieven 'b- prnik -lau nog een hoed of helm met golvende strni-v e"ivn: jn do Tm-k*olie stukken boven de pruik een tulband, (lelijk men weet, moest Ua.'in.' bet in den strijd met den acteur Baron, die Arhilles met een pruik van duizend krullen spelen wilde, ajiouge;:. Molière had neojj strijd te \eeren. omdat hij markiezen van zijn tijd len tooneei" lir.icht ; wat de antieke balletten en de .stukken als A>ni>liiïri/oii en l'sjicli/' ben-ui'. schijnt hij geen bezwaar gemaakt, te hebben. Wat ib' dames betreft, zij konden ongeveer dnigcn wat /ij wilden, en moderniseerden om sn-ijd de godinnen en Criokinnon metvertuflddin. mouchos, poeder, rokken, corscii/cs il pointe en pnwit'i'S. Alleen moesten zij altoos iets in de h;jnd hebben, de godinnen een tooverstaf. de heldinnen een zakdoek en de minnende, jonkvrouwen een waaier. Iphigénie iv.-is onafscheidelijk v;;i> ha;ir waaier, en toen mlle. Muupin. in 17o-_' al- Medea voor het eerst met ledige handen verscheen, wekte dat verbazend opzien. Het onderscheid tusschen het tooneelcostuum en het gewone costuum voor dames in de acht tiende eeuw lag voornamelijk in de overlading. die bij het slechte licht en' de afstand noodig scheen. In 17o(5 beklaagde Goldoni zich te Venetië, dat Don Juan. uit een schipbreuk gered, met on berispelijk gepoederde pruik en schitterend hofcostnum ten tooneele verscheen, maar men ant woordde hem (en Marmontel verdedigde ook iu de Encyclopedie deze meening), dat de dichter clan maar geen situaties moest scheppen, die een auteur niet spelen kan, natten held. bijvoorbeeld een Madeinoiselle Clairon, de vriendin van Voltaire en Marmontel (haar portret hangt met dat van de danseres la Camargo in de Fransche afdeeling) is bekend als hervormster van het tooneelcostuum, en hoe weinig nog! .... Zij studeerde, als Sarah Bernhardt, geschiedenis en antiquiteiten, omringde zich met bibelots on plaatwerken en speelde de antieke heldinnen zonder crinoline; er zijn van haar uitmuntend geschreven studiën en brieven over het costuum bewaard en zij ijverde er voor met al het prestige van haar talent, hare vero verende persoonlijkheid, haar enthousiast hart; toch bracht zij maar een klein gedeelte tot stand van hetgeen zij wilde. Haar taak werd voortgezet dooi' Lekain, door Talma, en onder de dames door de geestige en talentvolle madame Favart, die in haar man als directeur een bondgenoot vond, en in een boerinnencostuum zonder fluweel of diamanten mocht optreden. Talma werd in zijn ijver zeer indecent gevon den; hij geneerde zich dan ook in den beginne niet om met bloote armen en bloote beencn op te treden ; eerst kort daarop werden de vleesdikleurige tricots uitgevonden. In Engeland maakte de costuumbeweging on geveer dezelfde evoluties mee. Carriek speelde Macbeth nog in een vuurrood tluweolen hnfeostnnm, mot goud geborduurd; Miss Siddoiis was Lady Maebefh met oen reusachtige crinoline. Eerst Kemble bracht daarin verandering. liiDui'tschlaiid was het do directeur Koch. die in ITiili den Hermann van Schlogol te Lc-ipzig en in 1771 den Göiz van Ci'itho te lierlijn in eenig>z;ns histo risch getrouw costuum trachtte te geven. Allerlei. hofcostuum droeg, kou men uu ook niet voor ieder nieuw stuk wat anders nemen, llumlei word dus in 177S geheid met de eostnmos van Göt~ opgeEen prijscourant. Het Neue Wiener Togblatt is in het bezit van een handels-circulaire geraakt, welke een zekere li. Walden van uit Londen aan degenen op het vasteland, die op titels en orden belust zijn, toezendt, om hun zijn invloed tot be vrediging van hunne eerzucht aan te bieden. Hij verdeelt de onderscheidingen, waarover hij be weert te beschikken, in vijf klassen: 1. orden; '2. adellijke-, barons- en graventitols; i5. hoftitels; 4. eeretitels en eereteekenen, benevens diploma's; 5. consulaten. Een rijk gesorteerde voorraad van orden is het, die de heer Walden aanbiedt. In de eerste plaats tigureeren de pauselijke: ridderkruis 2500, commandeurskruis ,">r>00 mark. Daarna komt hot kleine San Marino: ridderkruis 2000. ofh'cierskruis 2500, commandenrskruis 1)500 mark.Tunis geeft het reodsgoedkooper; deiS'ischanel-iftiar is voor l HOU mark te koop. Daarentegen staan de Perzische prijzen op de hoogte der mo derne beschaving; het commaudeurskruis van de Perzische orde van den Leeuw en de Zon kost l>0(>0 mark. De Turksche prijzen zijn daarmede gelijk. Van Spanje ottreert de heer Walden de orde van Karel III en Isabella de Katholieke; prijs 4000 mark, commandeurskruis met ster 7500 mark. Bijzondere aanmerking: Het lint van (sabella is overeenkomstig met de Pruisische orde van den lïooden Adelaar. Uit Portugal kan men de Chris tus- en de Villa Yi<;osa-orde krijgen, prijzen 40(1(1, commandeurskruis met ster O'OOO mark. Van de Italiaauschc kroon-orde, het ridderkruis 5000 mark. en evenveel kost het commandenrskruis van de Servische Takowo-orde, terwijl het ridder kruis voor slechts iiOOO mark te krijgen is. De <>ster van Roemenië'' geeft 4000 aan en de orde van Venezuela tusscheu 20OO eu 40(10 mark. Van Liberia is de orde de la Rédemption voor slechts 11)00 mark te bekomen bovendien nog het ofticierskruis; het ridderkruis schijnt in 't geheel geen cours te bezitten. De ..zeer geliefde en hoog in aanzien staande orden van een Duitsehen staat" worden voor 5000 mark aangeboden. De adellijke- barones- en graventitels, die du heer 'Walden aanbiedt, kosten tnsscben l S,000 en O.OOO mark. Men kan het echter ook veel goedkoopor krijgen: /uobiie" van eene Italiaansclie stad 20OO mark, baronfitois daarvan slechts (>000 mark. liet is werkelijk een wonder, dat de ' Ifthigeniii. vertoonde de priesteres van Diana een torenhoog gepoederd kapsel, en de Scythen en , i,,^-,^ y.ul ei'iie Parijsche vereenigin.g' biedt r'uriën waren gelijkelijk in korte zijden broekjes j j,- 'IH,11(1 /oogenaamd gouden" maar in wergc-huld. i kélijkheid stork vergulde" medaille met veeV Eerst in Vv'oimar wist (ië.the volkomen getrouw- j kleurig lint voor het geringe bedrag van l.'iOmark heid door te drijven, maar toen reed- kwam - .?,_ Vorder hoeft hij het volgende in voorraad: gelijk nu wellicht ook de reactie zal komen. - Van eene veroeniging te Larino (Italië), wier de bedenking op, dat waar men voor bet oog zoo- j j,,.,,^,.^,,.,.,, de overleden keizer v:-n ra/.iliëen voel doet. ook de schoonheid en goede smaal,- j (],, ;,,,,,..,.,,_, v.,n .\0sta xijn. medaille mei lint in de vooral niet dienen vergeten te worden en het in j k.,,,,..,.,, 'der stad. Prijs 25O mark-. Van oouo ieders belamj is. voor.il uit de v oorbanden e!e- | ],;:ii;aii:ta!re voroeni.ging iu liret-.i'ïie, medaille met menien dat te ki.-znu wal g..ed kleedt en unó i 1V]| .,.,?.,,,,,, lauwer \,in email er b.r. MI, lint wit door zoi'.deriir.ühoid de gedachun atleiili. ul,;. jdanwen i'aml: 25o mark '?, aneene acade mie" te Pordoaux: zilveren medaille, lint rood-vvitblauw: 2:)O mark. Van i>ene roddings-niaatschappij te Xizza: geëmailleerd eerekrnis. lint in aan de Neue Freie Pre^e .gezonden, kan lioo- , v;||1 ]?,t Witte Kruis verleent den graail van ridder, menië' ton opzichte dor vrouwenstudie tot de meest J ,,[-,;,.;<.,. ,,,, commandeur, decoratie gelijk aan do vooruitstrevende lauden gerekend wonlen.Zoo heb- j Italiaaiische krooiiorde. lint in de nationale kionbon bij de examen--, onlangs te lloekarest gehoii- j ,.,.,,. ._r)(|_ ;>,-,,) (M1 [-,,) mark-. Deze maatschappij don, 27 jonge dames het diploma lot hel bezoeken ; ,,,,.],.,,,,, den grooteii Viet-ir- Kinanio -Ijirijs. me.iriilhi der universiteit out vangen, toi'vn oen getal van 2.i.) j |H|,t ||(.t jH)1.|,.,,t vil?\'irtor l-jaannel, iini in tb' verloren worden. De minste keeren tot hunne bezitters terug, van de 15000 van de prefectuur van politie nauwelijks eenige duizenden. De prefectuur laat dn overigen in het openbaar verkoopen. Hiertoe worden ze in twee klassen verdeeld. De goede worden bij pakken van 25, de slechte in pakken van KH) geveild. Gemid deld gaan de prijzen van 20 tot 25 frs., zoodat dus de beste paraphiie hoogstens op l Ir. komt te staan. Do verkochte parapluies worden bij regen door kooplui voor \y* tot 5 frs. per stuk in de straten te koop aangeboden. Zoo vele paraplnies er verloren gaan, zoo weinig parasols ondergaan dit treurig lot. Aan de politie worden er jaarlijks nauwelijks eenige honderden van deze afgeleverd, waaruit men de gevolgtrekking zou kunnen maken, dat de dames zorgvuldiger op haar zaken pasten dan de heeren. Marlt Tiuain als leklaayde. Aan boord van de stoomboot van de foord-Diiitscho Lloyd Laltn bevond zich ook op de laatste thuisreis de Amerikaansche humorist Mark Twain. Op zijn initia tief werd er, zooals aan Berlijnsche bladen uit Breinen gemeld wordt, ter wille eener collecte voor de zeemanskas een zoogenaamd >mock trial". een humoristische terechtzitting, georganiseerd, die den Uden Juli in de groote eetzaal der LaJiH opgevoerd werd. De rol van den beschuldigde had Mark Twain zelf op zich genomen; twaalf vroolijke studenten van de universiteit te Xewhaven stelden de gezworenen voor. De beklaagde werd geboeid voor de balie gevoerd en beschul digd van do misdaad, in zijne werken met voor bedachten rade valsche en leugenachtige berichten omtrent zeden en gebruiken van vreemde natiën verspreid te hebben. De beklaagde verdedigde/ zich zelf eu had daarbij gelegenheid aan zijn humor den teugel te vieren. Aan het einde van eene langu rede, die de lachspieren der toehoor ders gedurig in werking hield, verklaarde hij, dat . zijn bekrompen verstand de schuld van zijn mis daad was, en verzocht om toepassing vaii verzach tende omstandigheden. De laatste werden ook van de zijde der gezworenen toegestaan; voor't overige werd de beklaagde echter schuldig bevonden. Zijn straf moest daarin bestaan, dat de beschuldigde tot de landing' van hot stoomschip in Diiitscliland dagelijks drie uur zijn eigen werken moest lezen Door het zware van zulk een vonnis overweldigd. zonk de ongelukkige ter aarde en bad. lieve; opgehangen te worden, dan deze kwelling uit te houden.'?De grap had in elk geval haar goed doe] bereikt: de collecte voor de zoeimuiskabracht ruim 450 mark op. Km arfiumcntiuii ni! lioiinucm. Door de tegen standers der vrouwen-emancipatie wordt nu nigmaal als argument aangovotvd, dat de vrouwe;. reeds daarom \oor eene hoogere giestelijke ont wikkeling ongeschikt zouden zijn. omdat de her senen dor vrouwen in het algemeen vee! minder wegen dan die der mamiou. De o\erleden pro fessor P.ischof te Petersburg, een dei' ijverigste .strijders tegel) de vrouwen-emancipatie, was tegelijk een dor ijverigste verdedigers van dit hersenaninment. Hij beschouwde hot als een telt. dat de vronwoüL'crsenen gemiddeld !.2.',ogram wego' terwijl hot gewicht \an de mannonhersenen l ..'>.>'? gram" bedraagt. Xu werd echter (aldus vertelt do Wrntxch). na den dood van lüschof. ooi; zij:: lnei'senmassa gewogen, en het bleek dat deze slecht1,215 gram woo«-. Dus 5 gram beneden bot nor male gedicht van het \roiiwelijk brein! Rdtntten o»der de ruinen run St.-Cloitil. l it Parijs wordr van 21) .Juli .geschreven: Naai' aan leiding van de slooping der ruïnen van het.kasteel van Saint-Cloud verzekeren de bewaker- \;r: hot slot, dat er onder do puinhoope;) voonv erpei: van waarde moeten begraven liggen, die van " kei/erin afkomstig zijn. Inderdaad, gel d l hei tSainf-Cloiid als een hekend l'eit, dat or zie'i kleinondiën en papieren van waarde, in ion l'*ilettalel der kei/erin L'osloteu, onder de rune-; van hei paleis bevinden. !v-n<' hofdame var ie keizerin heet'; i:i het jaar 1*72 dezelfde _\ erkl.: rinu ingelogd. In het vooruitzicht van zulk cev j vondst, heeft de Staat zieh »itdi .ikkelijk hot hezil van alle voorvvor|)on van \va:ïrib'. ilie b:i d.e -b>"T* Heelarnes v ;i Ml ]u-oi'. I >r. l ?. .lae_'er be-taat Xederlainïscin. {ahriek. die nt 1111- te l-'l'iiV."!l Vee]], l Ia re pi'1 ld lieten la'! oinb'i'goed \oljeiis hot .iaegor-\-;oom ] Parijs in l~-s:' bek"room!, on /;pi door ! )r te Leoiivai'ëon, na aiicro-eopiseh en !e lierzook. aanbev oio::. van Italië' staande : .'iiill mark. - Koren van del! Areopagii:- der gedecoreerden va natië-n in Italië, benevens een gouden Sier. die in bet knoopsgat moet worden gedragen: 2i>o mark ().:itrenl de ee,n-.nhilen meliii de bei-r W.ilden bei voluemle: Ceneraal- en vice-c'insiilat-.'ii kan ik' aan w elue.-tehle res;.ei-;abeie hoeren .n re-idontie-. handels- en ze,'-(eden van ver-ehillende staten verschaffen, mii- zij ilaar niet be zet zijn. Prijs vanaf {'>»'?> mark. Ik maak v< bier nog o]niierkzaai:i op, dal niet is opgenoemd, ineesia! oo eoieverd. daar er -i is nionv knoupt vvnrdon. Voor de echli \vordl er gaarne iedere I;O-.M uiieiirreiiten. di .rozijn Kölzershof", I>e Filiale Xiftiiweutigk 2O7 is steeds rnim gesorteerd ingemaakte Damesi en Kiaclerondera-oederen en alles te: heJ Lin"-("'ie en roderievak behoorende. i SCH A D K cc O L I) K N K c TT ! l ('u>l[itlD<.>' !'":l l>fïfiï. \"oni uien liei-i va-te peren, die blijven, l ijrkje- peren.w 'jnpereii en b.in-ein'''tieiis. Men .-nijdt / er klokiini/en en zoe no-nliu uit. H.iarn:. ze vior-eii-twintig ure rille biijiei, liggen, heiirtelir en eene laau lijngestooleii sni 111 die alleen n oninibn- sen. linurriji in^en en stoombootoii ..ernen gevonden, worden jaarlijks te Parijs bij Ie prefectuur van politie ing'-'ieverd. Daarentegen .'.orden er elk jaar loo.om verloren parapluies orug^evraagd. N n meent ile jioütie echter, op rroin! van langjarige ondervinding, aan te uinnen nemen, dal hol hij paraplnies evenzoo gaat als bij andere verloren zaken, namelijk, dal Br J\TWKH';» Oritr Norm. WolartikeleL K. F- DEÜSCHLE-BEHG.ER. ~KK.lrrr-;trnnk '157. Anmierdtnn Keni'je siiecialiieil in deze ai'likeleii in Xederro.il HMKEMöLLIR LEXIS, m Corsels Francais, v ^ Leidschestriiat 10;>, Anisterthun. / \ (iroolste sorteeriii-j' CORSETTEV , \ "/'. )? \ in alle mogelijke genres voor Da; e- .. /.' ?(/ ) en Kiii'b-ren. Speciale Soorlcii voor .,/''''.( 'jf corpnlente Dames tot l'i: > cM. ;ai!ie- ''/, ^;'~ j wijd ti>. '* 4i"' LOR a 3 Cent eii EEPECIiL a 5 Cent j van de Voreoiiiging TRIO te rooken. De/c Sigaren hebben eene heerlijke kwaliieit en -iv.aak. \"erkrijghaiir te Amsterdam Halverst raat d b 'd Dam. >'icinvcmlijk hoek Martelaarsgracht.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl