Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No.792
worden, du's tusschen 1404 en 1408. Daarmede
stemt merkwaardig overeen, dat de kalender, die
op het missaal volgt, den Paasch-Zondag op den
27sten Maart plaatst en dit feest in die periode
slechts nmaal, namelijk in het jaar 1407, op
dien dag viel, zoodat dit jaar als het jaar van
het vervaardigen van den codex kan worden aan
genomen.
*
Op Dalmatiëals plaats van ontstaan wijst voor
eerst de taal, welke van de oud-Slavische
kerktaal veelvuldig afwijkt en een dialect nadert, dat
nog tegenwoordig in een gedeelte van Noord
Dalmatië, in het begin van de vijftiende eeuw
echter door alle Dalmatiërs en hewoners van
West-Bosniëgesproken werd en waarvan ook
Hervoja zich bediende, ten wiens genoegen dit
dialect gekozen werd. Op dezelfde streek wijzon
de feesten, welke in den kalender bijzonder aan
gewezen zijn, van eenige heiligen, welke anders
niet algemeen vereerd, maar voor Dalmatiëbij
zonder gewichtig zijn, zooals de heilige bisschop
Johannes van Traguriëen de heilige Domnius,
(hède apostel van Dalmatiëgenoemd wordt. Het
zeer ongewone driemaal vieren van het feest van
St. Michael, wiens afbeelding veel grooter dan de
overigen is en op een in 't oog vallende plaats
aangebracht, doet in dezen heilige den patroon
der kerk vermoeden, voor welke het missaal be
stemd was. Onder de kerken van den naam, welke
ih het gebied van Hervoja lagen, moet in de
eerste plaats die van Almissa genoemd worden,
waar de Glagolitische litteratuur steeds in gebruik
was en waar een hooge rots thans nog de ruïne
bevat van Horvqja's burcht, Starigrad geheeten.
Als schrijver noemt zich een zekere Butko,
volgens alle aanwijzingen een Glagolitisch
Franciscaner-pater van Almissa. Deze schreef niet
alleen den geheelen codex, maar bepaalde ook
aantal, plaats en onderwerp van de in te lasschen
miniaturen, en in kleuren uit te voeren hoofd
letters, terwijl hij al naar gelang der onderwer
pen korte aanteekeningen in de Slavische taal
op de plaatsen schreef, die daartoe waren open
gelaten. De kunstenaar, wien de decoratieve ver
siering was toevertrouwd, was echter de Slavische
taal en het schrift niet machtig, zoodat hij vele
dingen verkeerd begreep, althans waar hij niet
uit voorzorg de vroeger gemaakte aanteekeningen
in het Latijn had laten vertalen en met
zilverpotlood aan den rand noteerde. Details van stijl
duiden op een Tosraansch schilder uit de school
van Giotto, die echter lang genoeg op den grond
van Dalmatiëonder den invloed van
Venetiaansche kunst geleefd had, om eenige van hare
eigenaardige vormen, zooals de zuil met den
gevleugenden Marcusleeuw op de l'iazzetta, te
ontleenen, maar aan den anderen kant ook den
eigenaardige gebruiken van de Zuid-Slavische
landen kende, zooals het gebruik om de brooden
tusschen Kerstmis en Driekoningen met een kruis
en gouden loovertjes te versieren, en deze in
zijne miniaturen aanbracht.
* *
*
De reproductie der platen, door de firma
Angerer en Giischl te Weenen langs
chromo-phototypischen weg bezorgd, is zoo juist, dat, toen men
prof. Vambéry te Budapest een der eerst afge
drukte platen ter bezichtiging zond, de geloerde
eene beweging van schrik maakte. Hij hield de
reproductie voor oen der bladzijden voor hot
manuscript en meende dat men zoo barbaarsch
gehandeld had, den codex te verknippen.
Met den tekst en het verklaren ervan hebbon
zich drie geleerden vooral bezig gehouden. Prof.
Batroslaus Jagic, een uitstekend Slavicus, leer
ling van Miklovich, behandelde hot taalkundig
gedeelte; Ludwig von Thalloczy het
historischheraldieke: Franz \Vickhoff liet kunsthistorische.
De uitvoering moet schatten gekost hebben;
de Bosnisch-Herzegowinische regeering is dan ook
door de Oostenrijksch-IIongaarsche krachtig ge
steund in het volvoeren van hot plan. Alleen
betreurt men in Oostenrijk, dat van zulk oon
belangrijk work slechts weinige exemplaren zijn
gedrukt en deze nog alleon aan onkelo bevoor
rechten ten geschenke gegeven, zoodat liet werk
voor wie niet juist op dat tijdstip in de termen
vielen, niet bereikbaar is.
AANTEEKENINGEN SCHILDERKUNST.
Medailles links, medailles rechts, medailles
blinken overal. Te München medailles, te (Jont
medailles, te Amsterdam mot don boekhandel
medailles, on terwijl daar mot de driejaarlijkse!»1,
die 5 September opont, woor vijf groote gouden
medailles hangen to bungelen in do lucht, zijn
zo in Sohovoningpn op do Sporttentoonstellingal
blinkend neergo/ogen. Dengene.wions hart daarvan
verwachting geklopt mocht hebben om wie den
koek kreeg, is waarlijk oen verrassing bereid. Denk
eens aan Jaeob Maris hooft er van 11. M. do
Koningin-Kogontes eon houscho bronzen mednille
gekregen, juist zoo'n buitengewone onderschei
ding dus als o.n. oen Amstordanisoh inzondor van
pic-nio-artikolon verwerven mocht.
Dat komt er van als men kunst in
sport-par.'ide mengt.
Do vrijwillige prijskamp van do hoeren
Dijssolhot'. Xieuwenhnijs en Cachot om de oorkonde
voor prol'. Molesehott, hooit het iroodo gevolg
gehad «lat men algomooner is u'aan bpM'tïon. hoe
"r inderdaad in ons land artisten zijn. die van
zooiets wat moois weten te maken. - als men maar
bij de vechten aanklopt. Voor oon prijsvraag om
hot diploma der boekhandeltontoonstellhm, wi-t
do jury aan u'een <lor mededingers een pi'ijs
toe te kennen. Do oommissie dier tentoonstelling
hooft thans echter iiiü'o/ien, dat zij dooi' alsnog
aan de 11.11. Dijsselhof c.s. hot ontworpen van
een diploma op to dragen, kans hooft iet- te
krijgen, waannor ons land zich niet, al- over al
te voel oj) do expositie in hot Paleis, te schamen
zal hebben.
Do h.h. IVeijor on ('o. in hot locaal Pirtm-a
(Wolven-traat) hebhen hunne zaal vol schilderijen,
waaronder /eer goode.
Van Duubigny oen karakteristiek diep n-oklourd
sterk schilderij: een silhouët-avondmotiof, ge
strekt van lijn. Kon nieuwe groote .larob Maris:
wegdrijvende bui over oen bewogen landschap
van molens aan een vaart, en twee kleinere
schilderijen van den meester.
Mooie eenden van Willem Maris.
Een kleine grijsblonde kerk te Trier van Bos
boom, en drie studies van Mauve, waaronder een
mooi sterk-blonde.
Een levendige zee van Mesdag en een stille
zonsondergang, een zeldzaam licht kleurig
studietje van Artz, een kranige zware de
Bock, spelende kinderen in zee van
Blommers, een heel goede tor Meulen: schapen
in de sneeuw, een kalm zuivere l'oggenboek,
een Bakker-Korf, beter dan die van het
museum, een particuliere Neuhuys, een
Bosch van de Pael, goede Muntlio's, Van
der Weele's, Wijsmullers, on zoo moer.
Bij Van Wisselingh & Co. voor do vitrine een
komplote Tholen. Binnen een prachtige kleinere
Jacob Maris on een mooie nieuwe Breitnor.
Bij Butfa voor liet raam een ziiiver-blondo
studie van Mauve voor zijn witte koe. Binnen
nieuw werk in olieverf van Voerman.
Een vrouwenfiguur in armelijken rouw, droef
bedremmeld, vaag met de parapluie wat nagaand
op den grond, neergeslagen voor zich uitziend,
staat voor een harden geestelijke met eon wreed
ouwewijvongezicht, een afschuwelijk benard,
beheerend monstertje, die in eon prijslijst wat heeft
nagekeken, en nu de weduwe bestiaal, dom, koud,
aanziet.
Boven de prent staat: De laatste onkosten.
Er onder, wat het mannetje zegt: Ja, maar,
dan krijg je geen zilverlakon; dan krijg je maar
n koorknaap en twee kaarsen.
Zoo is de jongste Forain uit liet
Zondagnummer van den Aclw de Paris. Ik zeg niet dat
die prent voor hem zoo exceptioneel, noch ook
dat zij zoo rijk aan leven, zoo tijn gekneed
is als bij voorbeeld Forains vroegere dingen uit
Le Fif're; het ziet er niet altijd zoo jeugdig
en zoo mooi meer uit, zijn tegenwoordige werk,
als dat van een jaar of wat geloden. Maar wat
oen ontzettend welsprekend in zoo twee simpele
figuren op poolen zetten van een schrijnend
drarnatiesch geval, wat eon gruwelijk diep raken aan
de jammervolle bêtise, door de woeste kracht
van dien wereldwijzen vlegelhumor. Geen oen
die zoo als hij, naakt uit, on lakonick over
rompelend, hot boefsche zien laat in dor
menschen ledig bedrijf. Zijn streelend wel nooit, en
kwetsende altoos, rake teekenpen heeft uit de at
mosfeer van knekellniis-ollonde hier. maar meer
algemeen nog uit de barokke alkoof-avonturen
van het libertijnsoh gespuis, met do
schaaintelooze frischheid van oen quasi- joyeus cynisme,
eon groote, doordringende karakterkiinst gehaald
die zelfs in Frankrijk geheel op zichzelf is blij
ven staan.
In de vestibuul van het Berlijnsoh Museum zijn
thans eenige nieuw-aangekochte schilderijen te
zien. Op do auotie-Dtidloy te Londen verwierf
do Berlijnsche verzameling oen groot
altaarstukvan Carlo Crivelli, van wien men in de National
Gallery wel oen dozijn stukken vindt. Op dezelfde
vorkooping kocht dr. Bode een belangrijke gri
saille van Rcmbrandt. Verdere acquisities van
dozen zomer zijn een geboorte van Christus door
Altdorfer, eon Madonna met Kngelen, een van
Lucas van Leydens boste werken, eon zeer ge
roemde Kruisiging door eon onbekend volge
ling van Rogier van der \Yeijden,?oen genrestuk je
van Pietor van den Bos, - en oen groot stilleven
door Ahr. van Beyoren, van wien bij ons hot
Kijk onlangs, tot lagen prijs, een kostelijk
visschenstuk, op do auctie-Mossohort van
Vollonhoven, helaas ontsnappen liet.
In Good Words van Augustus oen artikel over
Artz, in Univen-um een studie van Pietsch
over den grooten Zwitser Arnold Booeklin.
-tUe Century over Paul Voroneso. met illustraties.
In de laatste Art moderne schrijft Kmile
Verliaoren zeer good over ('onstaiitin .Meunier.
Buitonop, een enorm stoufgosnoden onde
Chineesche houtgravure, on op de eerste bladzijde
twee prachtige krabbels van Dattmior, oen repro
ductie van oon van Odiion I'odon's laatste
litliogratiön. on van een toekening door Paul Gauguin.
me dunkt, dat geeft al aan dat do titel van het
blaadje dat dit geeft, Le lirrc d'iirt, niet iu don
ooimnercicelen zin is aangewend. Werkelijk,meteen
onafhankelijk, ontoogovond geloot' in kunst, is do
redactie to work gegaan van dat opmerkelijke
vervolg dor Be.ntea dn 'l'ln'c/'lre i/'Ait, dat naar
hot schijnt, hiermede in oen meeromvattend
intransigont kunstblad is ovorirotraan. Na do
do genoemde prenten kriju't men in het geïllus
treerde nummer il oen stoute, zeldzaam frissoho
marine van Van Gogh: oen pontoekoiiing die
hi/ondor good in de reproductie doet. oen mooie
Maurice Deins.gedacht bij Maolorlineks (in I lollanc!
wonder genoeg nog door 'oon literator besproken)
PeUetis et Meiixnnde.?dhurou van Kmih' Beniard.
Paul Scrusior. Kiliu'or. llonry dodrouxcn Pierre
Bounaril. Ken ongoinoono maar wat te anno
concoptie van oon yi/ioen door !oir,-<ei. Keu omtrek
yvlijk oen Criek-ohe \aas-hosi-hihierinu door
le.iitson. Ken als Japaiisch ziltoüil. kalachti^'zich
aaiend, vrouwtje \an Vuilhird. Kn een aardige
tiguur van Jan Vorkadi1. Men voelt zich benieuwd
naar volronde nummer-.
liet blijkt niet of er moordere l;ier\an. va-1
aan schilderkunst uvwijd /uilen zijn. .Ni. ?"?
iwoer alleen literair.
V.
V A II I A.
PLASTISCHE KFXST.- TnONKKL KX
MI'ZIKK. --- LKTTKüKN KN WKTKNSi'HAP.
De Historische a/deel i n// oji <lf Ti'ti'.oonsIcUinii
in het p/deis. Toi-n tot het houden \an de/e
tentoonstelling' besloten wa-. leid ik mij voorna
melijk op deze at'dooling \"i-heUL"l. \\.-ilzomb-n
-VVO jui-1 o]) dit puilt 01"! -ch Ittel'eild i! - 'tl l i r h e!)
j hou kunnen maken. Ik -telde mij al voor. boe
derijon ontbraken, dat een Clemendt do Jonge
door een ets van niemand minder dan Rembrandt
vereeuwigd was.
Maar ik ben al zeer bedrogen uitgekomen.
De inzending van de lirma Fred. Muller & Co.
geeft ons wol een goeden blik op de ontwikke
ling van de boekdrukkunst, zoo in den vreemde
als ten onzent, maar dit is een inzending door
die firma als antiquaar, zij behoort niet tot de
historische afdeeling van de tentoonstelling. Toch
is deze aanwezig, en wel in eene zaal op de
gallerij. _
Uit vier verzamelingen om van kleinere in
zendingen niet te sproken, is hier het oen en
ander bijeengebracht, n.l. uit Artis, uit de Bi
bliotheek van de Veroeniging voor den Boekhandel
en uit de particuliere verzamelingen van de
heeren R. W. l', de Vries en Adr. Bom. Ken
goed geheel was uit deze zeer verschillende
bestanddeolen niet te maken, en is dan ook niet
verkregen. Dit neemt natuurlijk niet weg, dat
we menig belangrijk document aantreffen.
Van die inzendingen zou ik den eersten prijs
hebben toegekend aan den heer Bom, die in zijne
collectie penningen een zoo good als volledig
beeld geeft, van wat de numismatiek der Neder
landsche Boekdrukkunst oplevert, o. a. een stel
penningen, geslagen ter eere van Laurens Jansz.
Koster, zoo compleet, als men nergens ter wereld
terug zal vinden. Met rechtmatigen trots heeft
de eigenaar er ook de gildopenning van zijne
overgrootvader Gerrit Bom neergelegd, die in
175(1 zijn intrede deed in hot Amsterdamsche
St. Lucasgild, waar ook de boekverkoopers toe
behoorden.
Do inzending van Artis is van gansch andoren
aard, en vertoont een aantal Indische handschriften,
geschreven op boombast, palmbladeren enz. Dit
is nu wel heel aardig, maar deze inzending vormt
een geheel alleenstaande schakel, die slechts
gewaardeerd had kunnen worden, als niet de
andere schakels van de keten ontbraken.
De inzending van den beer do Vries en van
de Vereeniging vullen elkaar aan. Hier zien we,
wat we in veel ruimer mate hadden moeten zien,
als vignetten van beroemde boekverkoopers, de
fraaie afbeelding van de Leidsche Bibliotheek in
llilO, van don winkel van Herman do Wit, van
do uitstalling van don Amsterdammer Petrus
Schenk te Leipzig, hot origineolo (Irafdicht van
Vondel op Blaou, eon belangrijk naaniregister
van de Loidscho boekvorkoopors, catalogi van
beroemde magazijnen, indices van verboden boe
ken, enz. enz. Alles zeer merkwaardig, maar
slechts een theelepeltje vol, van wat we met
volle teugen hadden kunnen genieten.
De hoor Franz llanfstaengl te München heeft
een nieuwen Verlags-Katalog van zijne
photographiën naar oude schilderijen uitgegeven. Daarin
is alles opgenomen, wat bij in do musea te Am
sterdam. Haarlem, 's Graveiihage. Brussel, Berlijn,
Cassel en Miniehen heeft gophotographoord. Het
is hom hij deze uitgave voornamelijk te doen
geweest, een goed overzicht van de 1711 num
mers to geven, voorwaar geen kleinigheid, maar
hij hooft zijn doel volkomen bereikt. Zoowol naar
do ondorw orpon, als naar do namen der schilders
is deze groote verzameling gerangschikt, en de
schilders woor naar scholen,on alphabetisch. Kon
aantal illustraties doet de overigens reeds be
kende voortreffelijkheid van do reproducties zien.
Dat een ruim gebruik den heer llanfstaengl in
zijne onderneming stoune.
In Londen is het groote aantal Societies weer
mot oen Bibliographical Society vermeerderd.
De/o stichting beoogt niets minder dan hot op
touw zetten \un congressen van bookenvrienden
over do gohoolo wereld verspreid en daaraan
verbonden tentoonstellingen, hot tot stand bron
gen van internationale wetten om nheid inliet
beschrijven van boeken te vork rijden, bet onder
steunen van werken van bibliographisehen aard,
enz. Onder do eerste deelnemer- vinden we
namen als ('opinger, Garnet, Wolch.
In de kerk te Savitrny bij Coutances in Norman
dio, waar ook verleden jaar in de absis
muui'schildoriugon uit de 12de eeuw. mot voorstellingen
uit hot leven \an St. Barbura. ontdekt zijn, heeft
men het onder/ook voortgezet en wel mot het
resultaat, dat nu ook in het schip van de kerk
muurschilderingen \an \ rij groote afmeting ont
dekt zijn. Hot verwijderen van de kalklaag bracht
('(?n Avondmaal ie \oorsehijn. in kleur en stijl
geheel overeenkomend niet het reeds vroeger
ontdekte.
Behalve de Itembrandt. door dr. Bode voor
?J.">OO us. op de veiling Dudlov te Londen voor
hot museum te Berlijn gekocht, zijn daar in den
laatsten tijd non eenigo andere oud-Hollaudscho
schilderijen verworven, nl. een groot vruehlstuk
van Abraham van Keveren: opeen zilveren wijn
kan weerspiegelt /ich de liguurvan den schilder,
zooals hij voor '/[\\\ ezel zit. Pan een aan Lucas
\an I.evden too^e-chroM-n .Madonna mei donator
uit de coli. lliiloi. en een Kahtwerker. vroeger
to''LO'-ehre\en aan I'ieter van Slin^eland, nu aan
i'ioter \an don Bo-, een weinig bekend Amster
dam-eb meesicr uil de helft der 17de eeuw.
K. W. Mm-:-.
Li; iielu-oland word: -e-ehroien : Bij de laai-te
>pu'ra\ iniM-n in het bo\enl,-iinl zij'i tv. ee ^e-Iepen
? leonen bijlen, zeker de oudste betrouwbare ge
tuigen uit hol verleden \ au het eiland. lo-yenden.
te/e /uiie;i |i;|;ir bet tnü-enni Voor \ o] keil k Ullde
Fit Parij- wordt van 21 Augustus geschreven:
De o] ie rel i e \;,!i A iidra n 717/s.s J11'! i/i 11 zal iiiorgou in
de Boiiii'es-l'arisieiis voor de 7'-in-te maal worden
j o]i^-e\oerd. /ij i- du- -edert twee jaar onafge
broken ep de phuikei! u'obh'M-ii. In pen blad alhier
vinden wij de j-t ih-r werken, die sedert den
! '.''.i-ten Lohruaii l*2^ moor dan ion maal in do
; (rroote (ipera alhier /ijn opgevoerd. Tot deze
; beh -en \;ni Mc-yorbeér: Kuhcrt Ie dinble (710
j maal i. do 11,1,/neii'ilx {^'2). Le. Prnpli^te ( li'.H),
j L'A/riciiiiii', (l;"i('>); van Aubor: Lu Muetlt (")' 'ó);
van llab'--, v. La Juive ('-Wij; van l!o-sini:
Gudlaume lell (779), Le Comte Ory (434); van
Donizetti: La f'uvorite ((Ï2'2) Lueie (28!t); van
Verdi: Aïda (1<!2); van Mozart: Don Juan (214);
van Weber: obm des Bois (210); van Gounod;
Faust ((511); van Ambr. Thomas: Ham'et (2(j(i)enz.
Het alleraardigste blijspelletje »Leer om Leer".
nit het Fransch vertaald door S. van der Horst.
is in druk verschenen bij de Uitgave Feuilleton.
Voor liefhebberijgezelschappen is dit geestige
stukje een aanwinst.
De geschiedenis vanAdsuma. Fit Londen wordt
geschreven: Het nieuwe drama van Sir Edwin
Arnold The Story of Adzuma, moet binnenkort
in Amerika wettelijk beschermd worden. De hel
din, zegt do schrijver, is oen rein en trouw type
der verhevensto Japansche vrouwelijke natuur.
Hot idee kwam bij don Ktigelsclien dichter op,
toen hij twee jaar geleden bij zijn verblijf in
Japan in een gezelschap den Japanschen geloerde
en taalvorscher Ammenormoi ontmoette. Do laat
ste, vertelde met dramatische werking de geschie
denis van Adzuma, die zulk pon diepen indruk
op Sir Edwin maakte, dat hij de oude Japansche
kronieken liet nakijken, om den oorspronkelijke!!
vorm van het verhaal te leeren kennen. Het stuk
is op deze lezing gebouwd. De geschiedenis
spoelt in het jaar 1200 v. Chr. en het tooiieel
der handeling is Tokio. Het heeft Sir Edwin veel
moeite gekost de photographie van het huis
van Adzuma te bekomen, waar de tragedie werd
afgespeeld. Het stuk heeft 4 akten en 12 hoofd
rollen, ledere akte heeft 4?12 changements de
scène.
Het bijeenbrengen van de Columlms-reliquicën,
die op de wereldtentoonstelling to Chicago ter
bezichtiging zouden gesteld worden, is, zooals
officieel bericht wordt, zoo goed als geëindigd.
Er zullen den bezoekers onschatbare geschied
kundige herinneringen worden aangeboden. Toen
het Congres de wet aangaande het houden der
wereldtentoonstelling goedkeurde, verleende het
ook 120,000 dollars voor het verzamelen van
reliquieën, welke zich aan don persoon en de periode
van Columbus vastknoopon. Do rogeering der
Vereenigde Staten wendde zich tot de regeerin
gen van Spanje, Italië, Frankrijk, Engeland en
Duitschland, de stad Genua, Jon Paus en don
hertog van Vcragua, don afstammeling van Co
lumbus, om bij deze landkaarten, boeken en an
dere voorwerpen te Iconen, die op het leven on
de geschiedenis van Columbus, do ontdekking on
de eerste vestiging van Amerika betrokkinghobben.
In de collectie zal zich het merkwaardigste con
tract van allo tijden bevinden, dat waarin Spanje
Columbus on diens erfgenamen ten eeuwigen dage
bet achtste gedeelte van allo landen, die door
hem ontdekt waren, verzekerde. Columbus en
diens nakomelingen werden tegelijk erfelijke be
stuurders dezer landen, met den titel van
onderkoning. Ook zal hot origineel van hot decreet
door Ferdinaud on Isabolla uitgevaardigd, te zien
zijn, hetwelk met de woorden begint: Ik, de
koning" en ik, de koningin", waardoor Columbus
tot groot-admiraal der zeeën benoemd werd. De
origineelou der geschriften, die verder op zijn
eerste eu zijn volgende reizen betrekking bobben.
211 brieven in zijn eigen bandschrift, het manus
cript van het boek, waarin hij zoekt te bewijzen,
dat do Heilige Schrift reeds van zijne zending
vertelt, en zijn testament, de origiiiecle toekoning
van zijn wapen, een ponteekeniug van hom zelf.
.triomf van Columbus", die hij in hoogen ouder
dom toekende, het brevier, dat hij op zijn latere
reizen gebruikt!1 (MI dat hem door paus
Alexandro VI. ton geschenke was gegeven; de eerste
landkaart van Amerika, die zijn loods Juan do la
Cosa beeft ontworpen, originoelon zijner brieven
omtrent de reis en do ontdekking, de onschatbare
exc'.iiplaron van Marco Polo's De linnr/ine Hundi"
en ,UusniO[ira)>hia", die Columbus in zijn kajuit had.
en waarin hij met eigen hand opmerkingen noteerde,
al deze historische roüijniëu zullen don bezoekers
der wereld-tentoonstelling to Chicago vooroogcn
gesteld worden. Do regceringdor Vereonigdo Staten
hoeft de/e voorwerpen te loon ontvangen onder
voorwaarde, /o na hot einde der tentoonstelling on
beschadigd aan d" bezitter- terug te zenden. Tot
zekerheid /al oen kruiser dor \ ereenigde Staten do
voorwerpen naar Amerika brengen, en op do ten
toonstelling /uilen /ij dag on nacht door-oblaten
van het Amerikaailsehe leger bewaakt worden.
De Duitsoho rcgeeriiig zal hot origineel van de
globe van Martin Beheiins. die zich inliet
nationaal-museuni te Xürnberg bevindt, te leen ge\ en ;
terwijl koningin Victoria zich bereid hooit ver
klaard, het origineel der kaart van Loonardo da
\inci, waarop voor 't eerst de naam Amerika
voorkomt, aan de tentoonstelling af te staan.
Aan het programma van hot onderwij- ;;;;
nijkslandbouw school te \\av.eningon voor l -!
heeft de directeur eenige al^enieene opmerk:
over de inrichting der -ohool toegevoegd.
Do lüjk-hllldbenw-choid beslaat. wat
eigenlijk landbouwonderwijs betreft, uit
afzonderlijke scholen. die door benam;
At'dooling A en Afdeeliiiu B worden onder-i
den. Aan de Al'deelini'- B is verbonden d" \
bereidende ('iir-n-" 'er opleiding der loeh
aiubtenaren bij h'-l liuschwoy.on \\\ Nodei'hin.d
j Indi
j Naast de/o aideeüngen -laat. tevens al- :.i
liilg der liijK-bindhouwschool. eene Hoo^-re
verschool met dnopirigeti cni'su-. in h"<M(
inuoricht al- anden -choien \ an dien aaru. ,,
|oiiL!'elleden kunnen \oorbereid worden -.
afdeeling B.
In de al'doeling A, eene school mei drie;;;
j leertijd, die aan het Luger Huderv.ij- aan-':
be-temd i- \oor aan-taando landbo;t\vei--. i
onderwijs eenvoudiger ingericht, meer
e!e:;edan in de al'dei-Iing B. liet om\at. n>a
laiulbouwvakkon. ib- beginselen dor \visku::'
der natunrw etenschajoien, het Nederland-'-'.
lloim'duit-ch on het Kran-eh of. in pl-iat
de/o laat-te taal, het Küjvi-ch. de aardrijk-k
do \ad.erland-cho goscbied(Mii<, de ei-nv»;i'
boüri])pen van staatsinrichting en staathia-;
kunde, het teekenen on de gymnastiek.
j Voor toelating in dezo afdeeling wordt