Historisch Archief 1877-1940
No. 792
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
EEN COLLEGE VAN PROF. THOMAS
OVER DE ONTDEKKING VAN
AMERIKA.
Mijne Heeren!
Ik wensen heden met u eene brandende
quaestie te bespreken.
Ik wilde u vragen, of ge wel weet, wie
Amerika ontdekt heeft? Niet om u te
beleedigen; want misschien zult ge antwoorden,
dat ieder Nederlander weet dat de Genuees
Columbus dit gedaan heeft, sedert de
Nederlandsche Hoofdcommissie tot viering van het
vierde Eeuwfeest der Ontdekking van de
Nieuwe Wereld ons geld gevraagd heeft om
een standbeeld voor Columbus te helpen
opSchoolcraft en liet het ding kijken aan een
Indiaansch opperhoofd en deze zag dadelijk,
dat het een souvenir was aaneen overwinning
van een Indianenstam. Maar hij had 't mis,
want vier oudheidkundigen herkenden er
runenschrifti in, dat handelde over de avonturen
van de Noormannen in Amerika, en vier
anderen zagen dat het Phenicisch schrift zijn
moest. En die laatsten hadden gelijk, want
e«n van hen wist het ding te vertalen. Dit
stond er: «Begeerig naar de fortuin plunderde
hij al slaande, om verdelging te veroorzaken:
zijn wellustig leven is verloopen als de snelle
golf." Ik vind het mooi, en het eenige, wat
ik niet begrijp is, hoe ze er achter zim ge
komen, dat er een dubbele punt midden in
teekend, aan den anderen een begrafenis'
De laatste vertoont een grafheuvel, met een
vuur er op; drie lijken liggen op den grond,
gereed om verbrand te worden en intusschen
dansen dertien mannen hand in hand om
het heuveltje heen, beschenen door de zon,
de'volle maan en een menigte sterren. Boven
deze hemellichamen, fort tonni's de se trourer
réunis, staan een groot aantal letters. Maar
men is 't er helaas nog niet over eens of 't
Phenicische of Amerikaansche zijn.
Wilt ge na dit alles wel gelooven, dat er
nog menschen bestaan, die durven vol te
houden, dat de ontdekking van Amerika door
de Pheniciërs onbewezen is? Geen wonder,
dat er moeite gedaan wordt, ze voorgoed te
richten.... op Corsica, hoewel die commissie
niet weet of Columbus daar wel ooit geweest
is. Maar zoo bedoel ik het «iet. Columbus
heeft de Nieuwe Wereld wel ontdekt, maai
bij heeft haar niet het eerst ontdekt, en als
de heereu dat verschil niet goed begrijpen,
moet ik hun helaas zeggen, dat ik hen even
kort van begrip vind als juffrouw Laps. Nu
herinnert ge u misschien toch wel, dat de
Noormannen er ook al geweest moeten zijn
voor dat Columbus er kwam ; en nu deukt
u, _dat u er achter zijt. Maar dan hebt u
buiten de Amerikanen gerekend; ik bedoel
de moderne Amerikanen, want dat de in
boorlingen er het allereerst geweest zijn, zal
ik maar bekend veronderstellen. Maar die
modrrne Amerikanen dan. daar zijn veel
Amerikanistcn onder. En weten de heereu
wat die nu alzoo bewezen hebben? Dat
Amerika achtereenvolgens ontdekt is door:
de Pi:o:iiciërs; de Joden; de G-rieken; de
.RoTioinen; de Chineezen; de Arabieren : de
Hasken; de leren en de Venetianen. Alle
maal vóór Colutubus. Mag ik uu eens even
aantoonen, hoe we dat alzoo te weten zijn
gekomen?
De! Phonioiörs. Er is een dik boek van
Horn, ''??' ().'i'jni.ilnm ,{>i>"i'/rr(iiix. Daarin staat
te l'1'.(MI. dat in Pheniciëde families Magon
en il.ircM. bestonden. En nu zijn er op Haïti
t\vee_ OM.ie koningen geweest, die M.-igimalie
en M.-e.'.-rieh hoeten: bijna Magon zogt lïoru :
e.i; i;; '?uadaljar.i hc-b je de families
J'.irsehv,'i:-::\ en Sïareimeza gehad, bepaald vroe
ger I»:;rea. Wat nog mooier is: Giroi'.i
(>h'i'/?"!,? '/?' /'>??! Ini.i'ix i/e d n/irr>> ni'in'l)) wijst er
op, <!?!! er twee stammen in Nicaragua zijn.
die ;M!'i nauai van do Ivariiiagor.-: all 'idèn.
de ( oi'etep-ani en de Corribieani. Ea liij
heeii, :iog iets beters; ik moet bekennen, me
voor i voorhoofd geslagen i" hebben, omdat
?'?' '' .-'i o;i dal id"e gekomen was: ivL woord
kü'ie- ?.; i!, zegf hij, komt van Ifannibal.
-V ???}:-T bewijzen, 'l is niet alleen tt
m: '?'<' '??'.: in zien. dat do
moest staan. Want de Phenieiërs schreven
geen dubbele punten.
Ik heb SöVioolcrai't genoemd. Hij was een
groot reiziger en heeft ons nog een ander
Phenicisch oudheidje aan de hand gedaan;
een steentje, dat begraven zat onder in een
grafheuveltje. Er stonden drie regels op, elk
van zeven letters. Schooieraft durfde z", niet
vertalen, want de meeste letters waren wel ,
Phenicisch, maar er waren er ook bij uit 't; l
Etruscisch, 't Runisch, 't Ond-Gaeliscli uit j
Schotland, hetAngelsaksiseh.het Analacliisch, j
liet Crecksch, enz. Hoort,ge wei? Knzoovoon. l
Het Creeksch was de taal die de Indianen j
in de borgen van Virginiëspraken, daar stond l
hei, grafheuveltje. Er was iemand, die
Schoolcraft durfde tegenspreken; een zekere lieer
Turner, een leeraar in 't Hebreeiuvsch aan
't seminarium te Now-Vork. Hij zag, dat 't,
een Semitisch alphabet was. Want, zei hij.
er staan een en Uyintig letters op en zooveel
zijn er ook in 't Hebreeuwsehe alphabet.
Maar, vroeg een grappenmaker, hoe komt 't
dan, dat sommige v;l" (^°-' letters dezelfde
zijn? Dat wist Turner niet. En hoc zijn ze
ertoe gekomen een alphabet in een graf te
stoppen? Dat wist hij ook niet; en zoo kreei
Turner afgedaan.
Gelukkig waren daarmee niet alle oriënta
listen uit 't, veld g..;slageii. Jomard zag, dal,
de letter? dezelfde waren al
van de Sahara gebruiken;
hun schrift va.i de i'henieie
waren ei' drie geleerden, dii
Ie vertalen. Kn nu moet
scho >>i di.'ze veri.aiiiiiren ove
overtuigen. Zoo kwam iemand op het idee,
de Pheniciërs zelf te ialen vertellen^ dat ze
er geweest waren. Op K'> Augustus l sT'J kreeg
de secreiaris, van liet Historisch, Geographisch
en Ethnographisch Instituut van Brazili
een brief van een zekeren .loaquin Alves de
Costa. Daarbij was de copie van een inscriptie
in vreemde letters, die op een in vier stukken
gebroken steen gevimdcn was op het. land
goed van dien heer te I'ouso Alto. Het Insti
tuut belaste den geleerden directeur der
musea van liio de .laneiro. Ladislau de Souza
Meüo Netto, niet de -iudie van het opschrift.
Hij gaf er deze vertaling van :
Dit, steenen monument i,- opgericht door
Sidonische Kanaiinietpii. die, om posten te
gaan stichten in het, verre, bergaehlige en
droge land, onder <!e bescherming dor goden
en godinnen, op reis gegaan zijn in het negen
tiende jaar der regeering van Ilirain, onzen
machtigen koning, /ij vertrokken van
Asiongaber in de Zee ucr lüezen, na de kolonisten
in tier. vaartuigen te hebben ingescheept en
zij voeren te /.amen langs het groot.o land
gedurende twe:1 jare':i 'I oen werden zij van
den bevelhebber der vloot gescheiden en ver
van hun mcigczellen weggevoerd, Zij zijn.
jwaüll' ii::iiiie''e, en derheii vrouwen sterk, op
(ie/e onbekend'1 ku-i :i;inLvei,'"mt'ii, waarvan
ik. de e m-elukkh.'V .\ï,i:-A-;.a''lé. bezit
gei let hoofd van de
landilee!' Ne' !?: V01'! l1''U wde (U'
>. OH l.em nergens vinden ;
u~o Allo ook niet. Nelto
-t. i l ij M'hroof. ([iiasi om
i iichi ingen. brieven aan
'innen, die is e- vaii '. )".
lerscho laien ni wisien <n onder de antwoor
den v,-as er een, waarvan het schrift precies,
,'eek o;> dut van d,-i: heer A l vos de Costa.
D.1 za.ik !ii > ;e '! ;"-n->-ei :if. mijne ne.o'.'Oi).
!;'::;;<!' 11 ?' 'iri'.'er >\;e- hè: (-inde voor een ander
;';.'.>??! d r:'Vu- \ :e ';:::d;T d(Y Phonie'h'r--. met.
-ie!' 3i ..re; :. e'e ;"??!! ;e>i: Yei-1 l'V!1 moeite
V.> 'l' i' ?! , l;.' , ;i ' -eveii. , ? , ll'i o ;) i i ei ( ,'!; ( ! l om]
?;>?""; bi,-.l.: i;ij 'loirvi ?:! mi dv .s(oen:,rl'orvon in
liiwu en L'.'iie;' er ; ,??! naar een beeïdl!'iiiw(>r
gestopt. Een paar maanden later ging Mc«|ton
er naar petroleum boren en vond het kolos
sale standbeeld. Maar er waren te veel per
sonen in 't geheim. De zaak lekte uit en jnu
werd de arme Morton zoo wanhopig, dat Jiij
zich ophing aan een boom, vlak bij de plaats»
waar hij zijn Phenicischen reus ontdekt Itad.
Ik heb met de Pheniciërs afgedaan, een
Mtercollege zal uwe belangstelling voer «nijere.
ontdekkers vragen.
SNUIFJES.
Zola is te Lourdes en de nirers sp»»ekt
de hoop uit, dat de goddelijke geneesheerlich
wellicht zal erbarmen over de ziel van djjzeu
gedachten romancier.
»Dit zou," zegt hjj, »in het jaar 1893 Jhet
schoonste, het meest verbazingwekkende, het
meest vertroostende van de mirakelen te Lj0ur«
des z\jn."
Zeer zeker, laat Jict Centrum volgenr zal
iedere katholiek met dezen wensch van
ganscher harte instemmen. Een man van zoo
groote gaven als Zola zou veel goed kunnen
stichten, wanneer hij afstand deed van zijn
materialistische levensbeschouwing en süne
oogen werden geopend voor het licht des
geloofs."
Emile Zola begint opgeld te doen. Reeds
verleden jaar lijfde dr. Kuyper hem bjj zijn
geestverwanten in, door hem, in de openings
rede van het Sociaal Congres, Christen socia
list te noemen. Als nu weldra Dordt en I%>me
elkander dien buit maar niet betwisten!
*
* *
De heer Beernaert, de Belgische minigter,
gaat zijn vacantie in Zwitserland
doorbiengen, om zich zoo veel mogelijk op de hoogte
te _stellen van het algemeen stemrecht, het
referendum en de evenredige vertegenwoor
diging. Dat vind ik geen kwaad denkbeeld.
l Zou onze minister Tak zich niet bij zijn
coi! lega kunnen aansluiten? D a a zouden twee
landen tegelijk van die reis kunnen
profit.eeren, en vier oogen zien altoos meer dan
twee.
*
Te Antwerpen kon men volgens
aanplakbilletten plaatsen huren om niet alleen het
landjuweel, maar ook de aangezichten van
H.H. K.K. H,H. de graaf on de gravin van
Vlaanderen, de prinsessen Henriette en Jos
phine en prins Albert te zien. l() francs moest
men geven als men achter den rug van de
H.H. op dezelfde estrnde wilde zitten, ii frcs.
wanneer men tegenover hen plaats nam en
l f r. als men ben op /ijde kon zien. De
J'i'foriiic vroeg: wat zal nu den meesten aftrek
hebben? Wij antwoorden: natuurlijk de duurste
plaatsen, want eeuige hooglieden tegelijk in
den nek te kunnen xien, moet een buiten
kansje zijn. dat niemand zich zal laten ont
gaan tenzij hem l''frcs. mochten ontbreken.
Tienhoven zal den Spanjaarden onze
kaasjes zenden. Die J ai hebben wel wat
presentitaasje.s aan ons verdund! A l va zou dut
volk van boter wel kneden, zei hij. dat is
hem echter opgebroken; laat j,u zijn
naj kroost zich. vereten aan onze kaakjes! ik
j hoop uit pure vaderlar.dsiioi'de. uut
kaaskoopei'S, die een adres van.dank Daiirlieid aan
/. ]?'.*('. gericht, hebben, er alleen de knijpers,
l de hooikaasjcs c-n die .harde droge uu de
l boteiiabricken heer: zuilen zenden, die
moe1 ten toch ook ergens r.aur ioe ! Dan houden
wij de beste om die zelf H-O te eten: dat noe:n
ik nu een gerechte straf voor die Spanjaarden
i en een rationeel steUel van iie-ehern
j ons Hollanders waard.
i A L L ]?: U L E J.
In Indiëwas op een l e.:e;;i:;e:H.
mense}: door een !i)e''T \v<vioi;i '-';i. rï'e.-.>,ciie:i
den vriend van den ever!ed< ne en den vader
! van d"n doode VIMI!-.-!' ? " ' '^i'iide
t-e'e| -'?ammeii gewisseld ?
, i w 7.00:1 \'erslonde!i (??;i.>r ;i;j -.."
i ..Zei:d lijk nanr hier.
l ..Heb je hu;,in verzoinl:,;i."
l niet van tik'vr."
..Zoon zit in tijger."
Mm heeft
cpgeie--'Behelp op.-ni. waniK-' "
lioivinl t'1 "]>;?'( n. * 'f i'.
?eren. d;1.]) \ve! ???:! ' ?? ?
a .-> n hol ::unsi"v:i": '
uiel bekend.