N*. 793 DE AMSTERDAMMER A'. 1892. WEEEBLAD YOOR NEDERLAND Ieder nommer bevat een Plaat. Onder Redactie van J. DE KOO en JUSTUS VAN MAÜRIK Jr. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124). Verschijnt eiken Zaterdagavond. Uitgevers: VAN HOLKEMA & WARENDORF, te Amsterdam, Singel büde Vijzelstraat, 542. Zondag 4 September Abonnement per 3 maanden ?1.50, fr. p. post ? 1.65 Voor Indiëper jaar mail,, 9. Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar . . . 0.12* Advertentien van 1?5 regels ?1.10, elke regel meer . . . 0.20 Reclames per regel 0.40 I N H O U Di VAN VERRE EN VAN NABIJ. Praatjes over Rusland uit Rusland, door M. J. FEUIL LETON: Haar gevangene, naar 't Engolscli, (slot). KUNST EN LETTEREN: Het tooneel te Am sterdam, door H. J. M. Bayreuth li>!)-2, door Hugo Nolthenius, IV. Muzikale Kritieken, door Van Milligen. Aanteekeningen Schilder kunst, door V. De invloed van Seneca's treur spelen op ons tooneel, door Dr. J. A. Worp, beoor deeld door M. H.MendesdaCosta. VARIA. SCHAAKSPEL. WETENSCHAP: Ver schillen tusschen volksstammen. De lynohwet in Texas. VOOR DAMES, door -e. ALLERLEI. INGEZONDEN. RECLAMES. PEN- EN POTLOODKRASSEN. ADVER TENTIEN. en van naêif. Het Balkanschiereiland, »de kinderkamer" van Europa, brengt telkens nieuwe verras singen voor hen, die aan het constitutioneele leven overal een West-Europeeschen maatstaf willen aanleggen. Bij den eersten oogopslag is niets zonder linger dan de jongste ministerieele crisis in Servië. Het radicale ministerie Paschitch, dat in de Vertegenwoordiging (de Jskoepschtina) over 120 van de 137 stemmen be schikte, is afgetreden en vervangen door het liberale ministerie Avakoemowitch, dat in de Kamer slechts 15 aanhangers telt. Nu is het waar, dat de radicalen, welke inderdaad de overgroote meerderheid van het volk schijnen uit te maken, onder elk ander zeer verdeeld zijn. In drie jaren tijds hebben vijf radicale ministeriel! elkander opgevolgd, en allen wedijverden met elkander in een slecht beheer. Toch was het tot dusver tusschen de liberale regenten en de radicale ministers nog niet tot een breuk gekomen. Doch n hunner, de heer Protiteh was overleden, en nu drong de minister president Paschitch aan op de bijeenroeping der Skoepschtina, ten einde in de vacature te voorzien. De beide overblijvende regenten, de heer Ristitch en generaal Belimarkovitch, begrijpende dat de heer Paschitch zich zelf tot derden regent wilde laten benoemen. meenden, dat de zaak zoo'n haast niet had, en beantwoordden de argumenten van den heer Paschitch met het stellen van verschil lende voorwaarden, waaraan deze meende niet te kunnen voldoen. Haar gevangene. (3aar 't Engdsch). (Slot.) Rivers' herhaalde invitaties voor wandelin gen en ritten, zijn ijver voor haar in het tennisveld, hun tête-ii tête's over het schaakbord trokken weldra de aandacht der anderen, die natuurlijk hun gevolgtrekkingen maakten. Er was een pic-nic georganiseerd, te hou den bij de beroemde watervallen, een mijl of twaalf verder. Den avond te voreii was Rhoda, door het stille hotel dwalend, in een der groote vertrekken voor het venster gaan zitten, waardoor een zilverig licht naar bin nen viel en vermeide zich met het spel der bladeren van de forsche boomen daar buiten, fantastisch afgeteekend op wand en vloer, die badend in het schijnsel der maan zachtkens hun toppen wiegden in den luwen avondwind. »Aha! eindelijk heb ik u gevonden," zeide eensklaps een heldere stem. »Waarom hebt u ons in den steek gelaten?" »Ik ben hier toevallig verzeild geraakt," antwoordde Rhoda, en toen vond ik het zoo'n lief plekje, dat ik niet weer weg kon komen.'' »Ja, mooi is het!" stemde Rivers toe, terwijl hij naast haar ging zitten. »Ik kwam, juffrouw Rhoda, om u te vragen, of ik het genoegen van uw gezelschap in mijn rijtuig mag hebben, voor den pic-nic vanmorgen?'' »Ik had half en half besloten niet van Het gevolg was, dat het kabinet-Paschitch zijn ontslag indiende, in de vaste overtui ging, dat de regenten het zouden verzoeken aan te blijven, of zich althans met eene kleine, niet-principieele wijziging in het kabi net zouden te vreden stellen. Doch de heer Protiteh dacht er anders over. Hij vroeg vier-en-twintig uren bedenktijd en stelde in dien tijd een liberaal Kabinet samen. Nog denzelfden dag kwamen de nieuwe dignitarissen de plaats der verbaasde radicale ministers innemen. De verrassing was zóó groot, dat de heer Paschitch en zijne vrienden eenigen tijd noodig hadden om van den schrik te bekomen. Aan verzet dachten zij niet, waarschijnlijk omdat zij zeer goed wisten, dat de regenten te Belgrado voor betrouwbare troepen had den gezorgd, en omdat de verdeeldheid hun ner partij hun voor het oogenblik een krachtig optreden onmogelijk maakte. Thans zeggen zij niet. ten onrechte dat de regenten inconstitutioneel hebben gehandeld, ja zich eigenlijk aan een staatsgreep hebben schuldig gemaakt; dat de nieuwe ministers zich slechts zeer korten tijd in het gezag zullen kunnen handhaven, daar zij, ook als zij tot ontbin ding der Skoepschtina en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen overgaan, eene over weldigende meerderheid tegen zich zouden hebben, en ten slotte, dat de houding der regeering het beste middel is om de eensge zindheid in de radicale partij te herstellen. Intusschen is het ministerie-Avakoemo witch met den meesten ijver aan den zuiveringsarbeid getrokken en heeft tal van prefecten, burgemeesters en lagere ambtena ren ontslagen en door liberalen vervangen. Voorts heeft het een programma bekend gemaakt, waarin het op den voorgrond stelt, dat het, ofschoon de liberale beginselen toegedaan, toch geen partijregeering wil zijn. Het program bevat verder de gewone phraj sen en beloften ; n ding slechts zal den | kiezers minder bevallen, nl. het voornemen der regeering om verbetering te brengen in den tinancieelen toestand door te zorgen voor inning der achterstallige belastingen. In Serviëis men, vooral ten plattenlande, gewoon dat de regeering op dit punt toege felijk is, en de heer Paschitch had tot dit gemakkelijke middel om zich populair te maken, maar al te veel de toevlucht ge nomen. Men vraagt zich natuurlijk af, welke de reden is geweest, dat de heeren Ristitch en Belimarkovitch tot zulk een gewaagden de partij te zijn," zeide Rhoda, »want ik heb de oude juffrouw Dennis beloofd, vóór mijn vertrek nog een dagje bij haar te komen doorbrengen, en mijn tijd is al bijna om." »Maar het is het laatste tochtje van dit seizoen, daar moet u toch aan deelnemen !" riep de advocaat. »Bepaal een anderen dag voor de oude juffrouw en ga morgen met mij mede. Kom, juffrouw Rhoda, zeg »ja". U m oogt niet weigeren." »Nu, ik zal er mij op bedenken,'' luidde het antwoord. Juist op dat oogenblik hoorden zij een geritsel als van gesteven mousseline en zagen de schim van een witte gedaante in de schemering van de gang voorbij de open staande deur glijden. Hoe lang was die »zij" daar geweest? En hoeveel had zij van hun gesprek opgevan: gen ? Alles of alleen het laatste gedeelte ? Die gedachten doorvlogen Khoda's brein, terwijl zij opkeek en den guitigen blik van j haar metgezel ontmoette. »Ecn mooie intrige voor een roman : een vurige minnaar en een besluitelooze jonge dame, die zijn aanzoek in overweging zal J nemen," lachte Rivers, terwijl zij afscheid | namen. j De mogelijkheid dat een aanzoek van hem, j Duncan Rivers, den verwenden lieveling der vrouwen, in overweging kon worden geno men, dat er n jonge dame kon zijn, die j er niet dadelijk, zonder bedenken, .ja" op zou zeggen, was nog nooit in zijn hoofd j opgekomen. Hij had dus geen reden om zich bij het vooruitzicht der geruchten, waar toe hun gesprek indien het was afgeluisterd en dat volgens zijn idee maar voor n uitlegging vatbaar was, aanleiding kon geven, niet aangenaam gestreeld te voelen. stap zijn overgegaan. Kenners van Servi sche toestanden beweren, dat de regenten dit deden, omdat zij juist van de zijde van den heer Paschitch een staatsgreep vreesden, die op de omverwerping van de dynastie der Obrenowitch zou uitloopen. Er werden niet eens in stilte complotten gesmeed, om de Karageorgewitch, de bloedverwanten van Nikita van Montenegro en de bescher melingen van den czar, die sedert jaren aanspraak maken op den Servischen troon, in de plaats te stellen van het regeerend koningshuis. Daarvoor meenden de regenten te moeten waken, zij het ook op inconstitutioneelen weg. Of zij hierin zullen slagen, zal de tijd moeten leeren. In elk geval mag men het als zeker aannemen, dat de crisis niet zoo verwonderlijk rustig zal afloopen, als zij begonnen is, en dat Serviëeen zeer onrustigen tijd tegemoet gaat. Een gelukkige tegenstelling met de toe standen in Serviëvormen die in Bulgarije. Wij hebben reeds gewezen op de groote beteekenis van de zeer welwillende ontvangst, die de Bulgaarsche premier Stamboelotf bij den sultan vond, eene beteekenis, die door de alles behalve welwillende commentaren der Russische en Fransche pers nog is ver hoogd. Thans is vorst Ferdinand getrokken naar Philippopel, de hoofdstad van OostRoemelië, dat sedert 1881 feitelijk tot Bul garije behoort, maar in naam, (lat wil zeg gen volgens de letter van het traktaat van Berlijn, eene Turksche provincie is. Te Philippopel is eene internationale tentoon stelling geopend, de eerste, die ooit op het Balkan-schiereiland is gehouden, en de sultan heeft daar vorst Ferdinand dooreen bijzoiideren gevolmachtigde laten gelukwensehen Dat staat, zoo als terecht is opgem<T!.; gelijk met, eene halve erkenning. i'uaar dat liulgarije's landi.ouw, nijverheid en handel zich zoo hebben kunnen ontwik kelen, als uit deze tentoonstelling blijkt, is een bewijs hoe de jeugdige, op kalmen weg naar zelfstandigheid strevende staat niettegenstaande den druk en de tegenwer king van Rusland en Rusland's vrienden, lot steeds grooter welvaart komt. Bulgarije was uit een handelspolitiek oogpunt vroeger aan Turkije gebonden; in isst echter is het begonnen eigen handelstractaten te sluiten, eerst met Engeland, toen met OostenrijkHongarije, vervolgens met alle andere lan den van West- en Centraal Europa, zelfs met Frankrijk. Het heeft spoorwegen ge De heldere ochtendzon verdreef Rhoda's zelfopofferende plannen en met het liefderijk voornemen, den eersten regenaclitigen dag als er nog een vóór haar vertrek van Clifville kwam voor de oude juffrouw Dennis te bestemmen, stapte zij in Rivers' gemakkelijk rijtuigje. Van lieverlede overwon zij de verlegen heid, die haar sedert hun zotte kennismaking in den trein steeds in zijn b: zijn had be vangen ; het heerlijke weder, de mooie rit door het bekoorlijk afwisselend landschap, brachten haar in een opgewekte stemming en zij babbelde zoo geestig en vrij, dat het Rivers speet, dat zij den geheelen dag niet, zoo konden doorrijden. Veel te snel naar zijn zin was het doel bereikt. Het gezelschap had zich in bijeen zittende groepjes, wandelende paartjes en ook enkele eenzame wandelaars, door het j busch verspreid. Onder deze laatsten was de advocaat, die onwillekeurig in een diepe mijmering was vervallen, waaruit hij eenigszins ruw werd opgeschrikt door een der tochi.genooten, die hem in den weg trad met de woorden : «Gefeliciteerd ! Ik wilde de eerste zijn, om u geluk te wenschen." «Waarmee ?" vroeg Rivers, min of meer verwonderd. «Kom, kom ! Zoo'n gelukkige kerel palmt het mooiste meisje van het geheel e, gezelschap i in, en vraagt dan nog waarmee ?" vroeg de andere weerom. »Dat wil zeggen, wij ver moeden, dat u haar hebt ingepalmd," ver volgde hij. -AVij hadden gehoord dat zij uw aanzoek in ovenveging zou nemen, maar nu zij zich vandaag onder uw geleide heeft gesteld, maken wij op, dat dit gelijk staat met een acceptatie." En er blonk een bouwd, havens aangelegd en verbeterd. In 1887 bedroeg de handelsomzet van Bulgarije llUVa millioen; in het jaar 1891) was zij gestegen tot IfiöVs millioen, en de uitvoer overtrof den invoer met bijna 8 millioen. Ziedaar welsprekende cijfers. En met reclit merkt de F/rmlfurlcr Zeitungop: »De handelspolitiek is van de politiek in het algemeen niet te scheiden. De Bulgaren zijn niet slechts een spaarzaam, arbeidzaam en matig volk; zij zijn ook een volk, dat zijne vrijheid en zijne zelfstandigheid lief heeft. Dezelfde volharding en offervaardig heid, die zij getoond hebben in den strijd, om zich eerst van de Turken, daarna van de Russen onafhankelijk te maken, toonen zij ook op stoffelijk gebied. De goede in druk, dien de houding van dit vooruit strevend volk maakt op alle billijk denkende politici, zal niet zonder belangrijke gevolgen blijven, al is ook de tijd voor zekere concessiën" de officieele erkenning van den. vorst, later wellicht de onafhankelijkheids verklaring »nog niet gekomen." Praatjes over Rusland uit Rusland. \Vij leven nu in 't seizoen der wolvenjachten en menig nieuweling gaat in martiale houding, 't geweer op schouder, doch inwendig ongerust, ln't eon'onblik tn genioet, waarin liij hoopt liet bloeddorstige beest, door een goed gemikt schot op den grond te strekken. Ik heb al vele van die jachten meegemaakt, doch meestal kwamen wij piatzak tlinis, want de wolf is slim als een vos, behoudt steeds zijn tegenwoordigheid van geest en weet zeer netjes tusschen drijvers of jagers heen te sluipen, zoodat laatstgenoemden dikwijls liet twijfelachtig genoegen smaken het roofdier in de verte n;i te mogen staren. Xoo'n jacht is echter steeds een prettige, bezigheid en ?ivoiirl voor liep. (in vuil li( l:aam<inspanning houden en niet lang xiju voor latte '\ oeton '* brandende, /.muH'hnte. De wolvonjacht wordt in llnsland op verschil lende wijze beoefend en is meer een sport dan wel een uitroeiingsnianie. In de steppen ainnseeren zich do kozakken door op Inm vlugge paardjes, vergezeld van Per zische windhonden den wolf moe te jagen, hem te stellen en dan met een lasso te vangen of wel l hem op den rug te springen en te knevelen. Een aldus gevangen wolf wordt gebruikt om jonge houden at te richten en daarna gewoonlijk afge maakt. Ken gevaarlijker methode bestaat daarin, dat men des winters met een jong varken in eene, van borstweringen voorziene, slede door de bosafgunstige glans in de oogen van den spre ker, die zoo vaak door den begaafden jongen advocaat in de schaduw was gesteld. «Spaar uw gelukwenschen, totdat u je informatie uit een vertrouwbaarder bron dan hótelmeidenpraatjes put," antwoordde Rivers uit de hoogte, terwijl hij hem den rug toe keerde. »I)e drommel haal' dat nest!" mompelde hij half verstoord. «Eerst houdt ze mij voor een zakkenroller, en nu laat ze mij, zoo 't schijnt, voor de wereld optreden als haar nederige minnaar, die zijn vonnis wacht." Daar klonk een heldere lach in zijn oor en zich omwendend zag hij het «nest" omstuwd door vier heeren aankomen. De zfm had een warme tint over haar frisch blozend gelaat verspreid en wierpeen gouden glans over de blonde haren, waar van haar hoed gedeeltelijk was afgegleden ; haar heldere oogen straalden van guitigheid en een vroolijke lach kwam over haar kersroode lippen. Mijnheer Rivers moest inwen dig erkennen, dat hij nooit bekoorlijker figuurtje had aanschouwd. Zij hield in haar vingers vier grassprietjes, waarvan de einden in haar kleine gevulde hand waren verbor gen. Al de heeren trokken er een van en vergeleken ze met elkander, om daarna te leurgesteld uit te roepen : ;:Allemaal even lang!" «Natuurlijk," zeide Rhoda zedig. «Hoe kon ik een van u kiezen, wanneer ik al een partner voor het eerste spel heb ?" De heeren verklaarden schertsend, dat zij zich voortaan voor haar in acht zouden nemen en verwijderden zich om andere part ners te zoeken. »Wat een kleine eoquette!" dacht Rivers. «Ik heb nooit gemerkt, dat haar zoo het hof