De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1892 18 september pagina 5

18 september 1892 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 795 DE AMSTERDAMMEE. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Indische vrienden ? voorts heeft het tijdschrift een verhaal van Emile Seipgens, De collatie van me neer Pastoor, enz. JimMIIMIimMIIIIIMMnimilHimillMlimilimill Het Spaausch als wereldtaal. Uit Londen, uit New-York, uit Toronto, van Kaap de Goede Hoop, zoowel als uit Sydney en Auckland hoort men lofliederen op liet Angelsaksisch; in alle deelen der wereld heet het, dat Engelsch de wereldtaal wordt en dat er weldra slechts n kudde zal zijn met n herder. Generaal Grant, de voormalige president der zeer machtige republiek, heeft reeds lang gele den in het Congres te Washington gezegd, dat oens alle volken Engelsch zullen spreken en na hem is het door velen herhaald. Doch er komen andere profeten, die andere voorspellingen doen. Zoo beweert Gabriël Carrasco uit Rosario in Argentina, dat de taal van het oude ?Castilië, het edele Spaansch, het Engelsch zal overwinnen. Uit zijne woonplaats, gelegen aan den regenstroom, de Parana, in Argentinië, dat zich vleit, in de volgende eeuw de Yereenigde Staten van Zuid-Arnerika als gelijken te stellen tegenover de Yereenigde Staten van JCoordAmerika, houdt hij zonder heftigheid of bitter heid, als zeker van zijne zaak, vol, dat de zege tian het Spaansch zal zijn. In een artikel voor het tijdschrift van het Aard rijkskundig Genootschap te Madrid zegt hij o.a. : De totale onbekendheid, die er in Europa bui ten Spanje bestaat, wat betreft de Spaansche taal, belet de Europeanen de wezenlijke waarde te begrijpen van een idioom, dat bestemd is, met het Engelsch om de wereldheerschappij te kampen." Yereischten voor de grooto uitbreiding van een taalgebied noemt Don Gabriël vooreerst de uitgestrektheid en de vruchtbaarheid van het territorium, waar de taal wordt gesproken; ver volgens den toestand van de letterkunde, de we tenschap en de kunst, die zij vertolkt en ten slotte het gemak, waarmee ze, door wie haar wil gebruiken, wordt gesproken, gelezen en geschre ven. Hiertegen zou men kunnen aanvoeren, dat liet Russisch, hoewel eenc zeer ingewikkelde taal, zich over een reusachtig terrein heeft uitgebreid ; dat Fransch en Engelsch eene groote uitbreiding "nebben verkregen ondanks de tallooze bezwaren van hun gpellingstelsel en dat de zware inspan ning, die voor het schrijven van het Chineesch wordt geé'ischt, niet heeft belet, dat de Chineezen l)ij honderdtallen van millioenen worden geteld. Don Gabriel Carrasco vergelijkt de talen, die om de eeno of andere reden in aanmerking kun nen komen voor de hegemonie. liet Chineesch en de Indische talen worden door hem verwor pen; ook het Arabisch laat hij onbesproken, even als het Maleisch, dat tegenwoordig onder onze oogen zijn gebied enorm uitbreidt. De Europeesche talen vergelijkend, komt hij tot het besluit, <lat de kansen voor de Germaansche familie, Engelsch uitgezonderd, het ongunstigst staan. Op dit oogenblik heeft het Engelsch den sclieptor in iianden, maar zal dien aan het Spaansch moeten overreiken en de Argentijnsche geograaf meent, dat in de toekomst na het Spaansch de volgorde in de bcteekenis der talen zal zijn Engelsch, Russisch, Eransch en Duitsch. Yoor het Russisch schijnt Don Carrasco ons te streng, als hij be weert, dat het taalgebied niet zoo uitgestrekt is, als het lijkt, omdat vele niet-Russische, vooral Slavische talen, worden gesproken in het groote rijk, alsof ook niet liet Fransch in Xoord-Afrika de Arabische dialecten had te overwinnen en het Engelsch in Zuid-Afrika de taal der ransvaalsche boeren en in Xoord-Amerika het Canadeesche Fransch ter zijde moest stellen en alsof niet het Spaansch zelf rekening had te houden mot het Guarani en het Aymara in Zuid-Amerika. Daarbij vergeet de aardrijkskundige, dat de Russen in Aziësteeds meer veroveringen zullen maken, dat het Heilige Rusland bezig is dieper door te dringen in Turkije en Oostenrijk, al geeft hij dan ook wel toe, dat de in Moskou gesproken taal een van de drie wereldheerscheressen zal zijn. Het taalgebied in het Slavenrijk zal daarbij steeds te worstelen hebben met de reusachtige onbewoonbare noordelijke streken en met de heete woestijnen in het binnenland, dat van Engeland met de dorre streken van Labrador, de zandwoestijnen aan den voet van het Rotsgebergte, de dorre steppen van Australiëen den Kalahari en wat beteekenen bij die uitgestrektheden onbewoon baar land de voor mensehen minder geschikte plekjes in het Iberisch /uid-Amerika. Wanneer zal het Spaansch op aarde even druk worden gesproken als het Engelsch V Eerder dan men denkt; zelfs binnen eene eeuw; waarschijn lijk tusschen 11175 en 1!)S5; zoo wijzen de bere keningen en gissingen uit van den SpaauschArgentijnschen aardrijkskundige, die met genoegen opmerkt, hoe de stroom van Europcesche kolo nisten zicli tegenwoordig naar Zuid - Amerikawendt. Scfiaa&spzl. i Yice-Amor. naar ALEPH. Diep verscholen tussclieu de duinen van eene Duitsche Noordzee badplaats, vrij ver van het bonte stadvolk, dat hier in den zomer tusschen zand en water pleegt rond te dartelen, ligt een klein huis, eenvoudig en banaal, een soort villa van een ver dieping, netjes, van voren met twee groote ramen, en boven de deur het opschrift: //Stilzwijgendheid." Zelden verdiende een huis beter zijn naam dan dit. De valramen hadden donkere gordijnen, zoodat licht en lucht alleen van boven er kouden indringen; of de mooi gelakte deur ooit in hare scharnieren gedraaid had, scheen twijfelachtig. Zelfs de mooie koperen deurklink was ongeveer als een vraagteeken gehogen. Als een mysterie, tol hout en ijzer en steen verdicht, lag liet huisje tusschen de stille duinen. De nieuwsgierige voorbijganger kon het houden voor de woning van een kluizenaar, een mcnsclicnhater, of voor het nestje van een stil geluk, een jong minnend paar, dat vooreerst van de wereld niets vroeg dan veel gedeelde eenzaam heid. Maar beide vermoedens waren verkeerd; al leen was het laatste het spoor niet geheel mis. Men behoefde maar het huis rond te loopeu om het raadsel opgelost te vinden;. aan de achterzijde stond geschreven, eerlijk en openlijk: ?/ Bureau tot het tot stand brengen van huwelijken. Augustus Ileppinga." Dus toch een schuilplaats van den kleinen god Cupido. Amor had zich hier als man van zaken gevestigd, die in harten deed, meuscheiraelcn te koop bood, en in het hooge en heilige levensprogramma der natuur medelic.lpen en ii.-annetjt s en wijfjes bijeen te brengen zocht. * " Eene bejaarde dame zat tegenover Augustus Ileppinga, en zocht in blijkbare verlegenheid naar geschikte woorden voor haar belang. Augustus kwam haar te hulp. //Vooreerst, mevrouw, laat mij u zeggen, dat u onbeperkt vertrouwen in mij kunt stellen. .Mijn beroep maakt mij stil/.wijgendheid tot eersten plicht daarin ben ik man \an zaken ... ik leef van de stilzwijgendheici, ik woon erin. Zie mij alstjeblieft eens aan. . . hchchc . . . zie ik er niet betrouwbaar uit ?" Ja zoo zag hij er uit, een dik stevig mannetje met zijn rond pastoorsgezieht, zijn openhartig, JL jiiiiiiiimiiiMilmiiiiiiiiiiiiiiiniiiMiiiinimiimiiiii IS September 1892. Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen. Adres: Mira Lodgc, Deronda Road, Ilerne Ilill. Londen. S. E. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Van H. Mendes da Costa, te Amsterdam. Eerste eervolle vermelding voor -l zetten in den probleomwedstrijd 1S91-Ü2 vau den Xedcrl. Schaakbond. Zwart 10 stukken. Tweede prijs '2 zetten van E. II. E. van Woelderen, te Rotterdam. nS, d7, ali en g-1, ei'; do, di>. CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD. (Adres: Marnixlcade 43, Ainxlefdam.') 17e Zet van /wart. A B C DE F l ThSgS D bs i) b2:Pfe<l7 I) <I5: L e:{;t ?2 K d7 D d-> !>:> b(5 b<5 I> h4 3 g(5 L cC: hó L <17 L fó: L f5 4 Besitxt. Beslist. h(> hl 5 D fó h5 Pe7f5 Pd7f<> iTbSeS K <17 6 f5 K fS !f6 d:. I) e4:Ta-4i:-« 7 L e(5 L f3 L e4: S Beslist. L(U:| T ^ Hethkt. f5 :r5 S) D <> Beslikt. a."> Pe(ie7 I> f:5 L (17 L c6 L h;5 Pe7c<5 a b c d e f g b Wit ((> stukken) geeft in l zetten mat. Xo. 15i). Eerste prijs "2 zetten van II. Mendes da Costa. a5, a.8, el, btj, dien go. b!!. ir. H. r. ,1. .V., L- .t. - l' geeft per briefkaart mv zetten op als Xo. 17 van Zwart in E 3 en K I. L' bedoelt in l en K 7. niet waar? l'url'i', F. 5: K!.?, abG:; 17 'l' dl.13, T bScS. l'Ki-tij 1> ; .- 1G. l' del. P lif-1; P c Ibti:. l'urti, '11 ,v 11'.. D f4, P i'Gha: 17. D h4, L dl: -;-. J;u-t,j C /.17e z. v. Wit: D eG: 'l De lieer Vink geeft dezen zet op in // ;. IVdoclt bij echter niet l' d7f'G te spelen in Partij I> J;. .!. L., ti- l.oiiili-n. 1. A' 11', gaat in 'het bedoelde probleem wel degelijk op. De Dmische prijsrechters hebben dus o:)k hierin weer ..pech." II J. d. II. Goede oplossingen van alle problemen van C. T. van Ham te Gorredijk, W. 15. il. Meinei-s, Amsterdam: J. J. Speet te Breda en J. Hoes te K itterdam. Be halve 148 en lal' van A. AYijbrands Ie AnibU-rdam. Behalve 145 en 140 van W. v. II. te Delft. Verder van 14G van F. A. Termos te il itterdam. ecnigszins barsch uitzien, zijn spraakzaamheid, zijn weeke stem, zijn grijze haren, (hij was boven de zestig jaar), zijn fluweelen mutsje, zijn kaal hoofd, zijn slimme boerenoogjes, en zijn welwillende zelf tevredenheid; dit alles wekte inderdaad vertrouwen; maison de eonfiance. Hij had geen gering denkbeeld van zich zelf en zijn werkkring; hij beschouwde zich in zekeren zin als een werktuig der Voorzienigheid. Hoeveel menschen kouden met elkaar gelukkig zijn, die nu niet bijeen kunnen komen, omdat er de eene of andere dwaze hinderpaal tusscheu hen ligt. Ge lukkig dan als anderen hen daarover heen brengen en het toeval helpen zijn plicht te doen, de lieden bij elkaar brengend, dikwijls zonder dat zij liet weten. Zulk een dienaar der liefde was mijnheer Augustus; hij noemde zich zelf zaakgelastigde van het geluk, Yice-Amor. //Ook moet ik u doen opmerken," eindigde hij babbelend, //dat ik alleen voor fatsoenlijke familieu werk. Ik weet wel, ook in die gebeurt het wel eens, dat een meisje buitengewoon spoedig trou wen moet en dan wendt men zich tot ons. Maar zulk werk neem ik niet aan, dat laat ik aan de beunhazen in ons vak over. Ik breng alleen goede huwelijken tot stand, solied werk, duurzaam en stevig; ik zou u daarvoor ook garantie kunnen geven, althans voor een paar jaren, evenals de horlogemakers, zult u zeggen . .. hehehc, ... zoo is het ook, als de horlogemakers, ... in een be hoorlijk huwelijk toch past ook alles iu elkaar als in een goedloopend horloge. Mijn huwelijken loopen ook goed, ... hehehe ..." //Ik wensclite," viel de dame Item iu de rede. //Juist, alstublieft, ... u weusclit ... //Ik wensclite ..." ??//O, u behoeft me iu 't geheel niets te zeg gen, ik weet het al, ik lees liet iu uw gezicht, want ik ben ook menschenkeniier, dat spreekt van zelf, dat is ook mijn vak . . . Ik leef van de menseheukcunis ... en dat is een goed be staan ... hehehe ... u wenseht dus, ... zeker niets voor u zelve. .. . een zoon zou zelf zijn zaak wel bezorgen, dus het is voor eeue dochter. Hoo heet zij ?" ,/Elsa". ,/Elsa, dus niet ouder dan 20 a 22 jaar: hoogstens 21, want vóór 25 jaren waren de Senta's en lsa's in Duitschland nog heel zeldzaam. Elsa, 22 a 2-1 nog niet getrouwd, daarvoor moet eene reden zijn, welke:1" Hij liet eene taxeerenden blik over de gestalte der hoogst eenvoudig gekleede dame glijden. Ik begrijp,... ik ben mensclieukenner,. . . dat moet ik wel zijn... weduwe, uw overleden man was een hoofdambtenaar, of een professor, hèl' Een klein pensioen, vermogen een paar duizend mark, ik begrijp, begrijp, blinkende ellende... stand op te houden, ... groote eiselien aan den aan staande.... en geen aanstaande. Zulke huwelijken zijn moeielijk te vinden. Maar men vindt het \vel eens, men vindt het wel, beste mevrouw . . . Mag ik uw naam vragen: //Ik heet Charlottc v on Diclen." Vice-Amor schrikte. Zijne meuschenkeunis had hem ditmaal leelijk iu den strek gelaten. De barones von Dielen was in 't geheel geen verj,u";i!e ellende en fatsoenlijk Innccrüj'.U'n, maar rijke provinciale adel, goed bekend, rijk grondbezit, wel weduwe en moeder van eeue dochter, de 22-jarigc Elsa, maar het //nog niet getrouwd" had weer een heel andere reden. Al spoedig had hij zich hersteld van zijn ver bazing cii ging nu verder vragen. //Ook een meuschenkcnner kan zich vergis sen," zcide hij. //Ik zou niet weten hoc ik de barones met mijn zwakke krachten van dienst kan zijn. Jong, schoon, lijn beschaafd, een aan zienlijke bruidschat, onberispelijke reputatie, zoo iets komt altoos zonder hulp terecht. Misschien hebt u alleen een goeden raad of wat iul'orinatiën noodigr" Zoo was het; goeden raad. Freule Elsa leed, als COEEESPONDENTIE. J. H. tel!. Vriendelijk bedankt voor nw brief. Een uitvoerig bericht omtrent l! sche schaaktoestanden, benevens eenige mooie partijen komen ons goed te pas. Bij voorbaat dank. Xo. 131 1ste prijs Amsterdam 1892 (:>) van II. Mendes da Custa te Amsterdam. l D a4, D n4: 2 T eG : sehaakmat. K e3 3 L böenz. D e7: 2 D cG .. L g3: 2 L ba '< ., met meer varianten. Xo. 152 van J. Pech te Praag. 13) l P e4!, K e4: 2 L b7 i- enz. K cG 2 D b7 sehaakmat K eG 2 D b" enz. L e3 2 D b7 T ., [, ad lib. 2 D b O l' ad lib. 2 D b3 i- ., t'a 2 D Ijl.; OPLussiXGF.x DEI; JULI- EX MG.-PKOIJLEMF.X Xu. 143 v.-iri K. Stal te ('iotrbi.rg, /weden. (3,i l D G, K e3 2 J. hG ' f enz. L f2: 2 c:i f .. J. d2 2 L e:,: f L c3 2 d5: t L b-t 2 D e5. T L ar, 2 f 3 l' fa 2 P f5: f ad lib. 2 D bG ' Xo 144 van \\. IIe\wood te Xe\vea^tle. ('3) l K ds!, D h4-:- 2 T l'ti f. D fi); :.i p c7 schaakmat D l'G j 2 f' c7 i' enz. 1) f5: 2 P c? f .. L f5: 2 P t-7 r i. f7: 2 P 17 f .. K fa: 2 D h3 f ca 2 P e3 j. c4 3 T au sehaakmat ed5: 2 D d5 : sehaakmat met meer varianten. Xo. 1-13 van dr. Uayeradoi ter te Mnnchen. ('4) l T e.7., L b2! 2 P f2, ef2: 3 (13 y enz. ed3: 2 T f 3, di 2 : 3 'l' t'G P b3: 2 P bf, ]" al 3 L i]5 ' P d2 f .-! K a2 P c2 2 P el:, P al 3 K al P a 3 3 K a2 ad lib. of ba! 2 T e4:t, K e4 : 3 f3 vele moderne meisjes, onder den vloek van haar geluk. Ofschoon zij eenvoudig opgevoed was, voelde zij reeds vroeg de oververzadiging, troosteloosheid en het gemis aan veerkracht van hen, die niets te wenschen hebben. Het geblaseerde meisje is, na het geblaseerde kind, het treurigste wat er is. Ge woonlijk komt dan een scherp, helder verstand er bij; Elsa dacht over het huwelijk zoo koel en ver standig als een burgemeester. Het huwelijk, ... nuttig, een sociale noodzakelijkheid, grondslag van familie, eigendom en staat; maar de mannen! ... De moesten zeer bekrompen, of zeer pedant ... domheid en ijdelheid de beide polen der mannen. wereld, ... er waren ook slimme onder, waarom niet? maar deze waagden zich zelden in de buurt van de mooie freule Elsa. Zij had een zeer eigen aardige manier om ze af te schrikken, met haar superieure koele vriendelijkheid, ze met een glimlach weg te jagen. De oiibeduidenden vertrouwden zich reeds lang niet meer in hare nabijheid, het was rondom haar leeg geworden, en de moeder zag het met bekommering. Zij voorzag dat Elsa bitter, mensehenhatend en leveiiszat zou worden, daaren boven gaf lsa's krachtig gestel, dat nu met paard rijden, lichaamsoefeuiiigen, wandelingen, werd af geleid, haar ongerustheid. Een vriendin had haar van Vice-Amor gespro ken, die op dit gebied ook reeds menig ongehoopt succes behaald had, en evenals de zieke, door de geuecsheeren opgegeven, naar de somnambule of den wonderdokter ga-.it, had zij den oude in zijn kluis opgezocht. Ziet u, mevrouw", vervolgde Augustus Heppinga, //wat uw dochter ontbreekt, is een beetje romantiek. Vrroeger hadden de meisjes daar te veel van, nu te weinig; zij zijn te verstandig ge worden cu daardoor minder gelukkig. Romantiek, dweeperij, dat zijn de nevelachtige paden, waarop men tot bet geluk komt. De mensch heeft die ezelsbruggen uoodig, . . . hehehe . .. geloof mij, maar hij kan ze ook zelf bouwen. Ik kan u geea raad geven, uu nog niet, ... laat mij er eens over nadenken, het geval interesseert mij, O alstublieft, ... geen betaling, nu nog niet .. . eerst als het lukt. Wie weet, .. . het toeval is soms zoo grillig ... en men kan het wel eens een stootje geven ... het geluk in het spoor brengen. Soms treft men het soms." (Slot volgt). lilMIIIMIIIIIIIIIIIIIMNIMI iiiimmiiiuimi Indienden. Mouwen en jacquetten. Een garden-party te Tokiu. Hondenmode. Slöjd. Do bediendoncrisis, waarover hier te lande zoo nu en dan de dames van overtuiging wisselen, beeft in Engeland een veel ernstiger karakter gekregen, en men schrijft er over in de deftigste revue-. Gelijk men weet. is voor de eenvoudige hui.-himdens. die de steeds stijgende loonen en eisehen der ofücicele keukenmeiden niet kunnen voldoen, ceue soort van oplossing gevonden in de lady bel))", de armoedige jonge dame, die een groot deel van het buis- en keukenwerk doet en toch als lid van het gezin beschouwd wordt. Ook heeft men gesproken van liet invoe ren van Chinezen, als keuken-, werk- en kindermeiden. Anders is de toestand in de rijke adellijke gezinnen, maar ook daar is men op gespannen voet. Lady Aberdeen in de Nmeteenth Century, Lady Violet Greville in do National Review bobben er lange artikelen over geschreven; inte ressant was het antwoord, dat in bet eerstgede tijdschrift een /butler" aan de peeresses No. 11G Ie prijs Dre.aden 1892 van Otto Fasa te Hannover. (4) l D g7!, d4 2De7t, K dal 3 p 7 f eM K eGI 3 P c3 t » b3 2 D a7 j, K d4 3 D f G: f K d4 2 D f5: f, K c4 3 P bG f ad lib- 2 P cdu ad lib. 3 D e7 f K e G 3 f i Xo. 147 van 11. Weinheimer te Weenen. (3) l L g(!!, f^G: 2 L e3 f enz. D c5: 2 c3 j D b2: 2 T cG: f D a4 2 e3 sehaakmat ad lib. 2 c3 -i- enz. Xo. 14^ 2de prijs Dresden 181)2 van F. Sehindler te Breinen. (4) l D l'G, L aa 2 fa, ad lib. 3 D d4 f enz. bc5: 3 P <16 t K (13 2 P f3. gf'3: 3 D bG f l, ca: 2 D fa r, K d4 : 3 D 14 t L d2: 2 K d2 bca: 3 P f3 E a3: 2 L c-4 L e3 2 bc3: ba '2 abl: Xo. 149 van Stepau Zimmermann te Mlad Boleslavi. i 3) Istu eervoile vermelding Dresden 1^92. l 1) c8l. f3 2 P g? enz. ' I. el: 2 e»4 p fïJ 2 T dl T P d2 2 P g7 1> (hli) ad lib. 2 D a S f K e-G 2 P g7 -; Xo. 130 l^te prijs Amsterdam ls'J2 van W. Ferrnie te Amstelveen. (4i l L dG, TdG : 2 D da f, T da : 3 T e7 T enz. K da: .i T fa t K el!: 2 D e3: T, K 12: SI) f 3: f ., K e4 3 e7 f T aJ:l E h2 l Vereenigd Amst. Schaakgenootschap CaféEoode Ijfen\v, Vijgendam. Speelavonden Woensdag en Za terdag. 8 12 Ja.irl. contributie f G, Amst. Schaakclub Caf Wiedorholt,Damrak/sMaandags, 8 12, Contributie ? 3.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl