Historisch Archief 1877-1940
No. 796
DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
fische Schetsen, door Willem Otto; Patoet, door
A. Prell; De oudste broeder, door Fokko Bos;
Afa, door Louise Stratenus, en Spoortrein
kanwiholen (met een paar kleine schetsen tot aan
vulling), naar Mark Twain, vier oorspronkelijke
dus en n vertaalde.
4IIMM IIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIMIIMII lllll llllllllll minimum
Geneeskundige en Hygiënische
Mengelingen.
Dat in onzen tijd door de meer volmaakte
middelen van verkeer de cholera-epidemie snel
Jiaren weg vervolgt leert ons het British
Medical Journal. Men leest daar dat, terwijl
?de ziekte zich plotseling op 8 Mei in
Srinagar on Cashmir vertoonde, zij, na Afgha
nistan doorkruist te hebben, Askabad reeds op 4
Juni bereikte. Van daaruit gebruikte zij westwaarts
de Transcaspische spoorbaan als reisroute. Van
uit Baku, waar zij op (j Juni uitbrak, bereikte
zij langs den Transcaucasischen spoorweg Tiiiis
op 26 Juni. Van Astrakan, waar zij zich op 30
Juni vertoonde, bracht het stoombootverkeer haar
spoedig naar Kasan. Moskou werd op 5 Augus
tus besmet en van daaruit St. Petersburg, waar
zij op 17 Augustus uitbrak. Russische emigranten
brachten haar naar Hamburg en Antwerpen, en
van daaruit blijft zij thans nog Europa dreigen.
De geneeskundige nachtdienst of service m
dical de nuit te Parijs, is een instelling, welke
aldaar hoe langer hoe meer wordt gewaardeerd.
In 1876 opgericht, bedroeg het jaarcijfer der vi
sites, door de daaraan verbonden geneeskundigen
afgelegd 3616; in 1883 reeds 6895, totdat het,
regelmatig klimmende, in 18!)1 het getal van 9313
bereikte. Gedurende 18!)1 waren aan genoemden
nachtdienst 520 geneesheeren, 505 vroedvrouwen
en 536 pharmaciens verbonden.
In deze dagen Tan cholera-rrees kan het zijn
nut hebben nog eens teherinneren aan een ouden
stelregel, die nog niets van zijn waarde verloren
heeft. Hij, die verstandig leeft, noch lucht- noch
waterschuw is, die zich tevreden stelt met de
eenvoudigste voeding, geen drinker is en ook
overigens geen buitensporigheden begaat, kan
zeer gerust zijn, want hij levert een slechten voe
dingsbodem op voor het choleragif.
Volgens statistische mededeelingen komen
onweders en het daaraan verbonden gevaar van
inslaan van den bliksem het meeste voor in de
maanden Juli en Augustus; op eerstgenoemde
maand valt 1/3 der jaarlijksehe gevallen van ^in
slaan". Het meest heeft dit plaats in do namid
daguren van 3 tot i) uur, dan volgen de nach
telijke uren van 9 tot 3; veel geringer is het
aantal gevallen in den middag van i) tot 3 uur
en het minst in den morgen van 3 tot 9 uur.
Het maximum ligt tusschen 3 en 4 uur .'s na
middag. In de laatste 30?40 jaren neemt het
gevaar steeds toe, vooral in de laatste helft van
dit cijfer. Men neemt als oorzaak hiervoor aan:
het uitroeien van bosschen, buitengewone warmte,
de stand van het grondwater, maar vooral liet
meer toepassen van bliksemaantrekkende metalen
voorwerpen en de metalen bij het bouwen van
huizen in gebruik, verder telegraaf- en
telefoonUraden.
3'" Jaargang. 18 September 1892.
Piedacteur RIJD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Mira Lodge, Dcronda Road. Ilerne Hill.
Londen. S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
Van W. lï. II. Moincrs, te Amsterdam.
Tweed-derde eervolle vernielding,Amsterdam 1892.
"y\o. los. Zwart '5 stukken.
a b c d e f g h
Wit (S stukken) geeft in 4 zetten mat.
CORRESPONDENTIE WEDSTRIJD.
(Adres: Marnix-Jcadc 43, Amsterdam.)
Aan alle deelnemers. Met liet oog op do talrijke
onregelmatigheden in het opgeven der zetten, die
zich in den laatsten tijd hebben voorgedaan, en waar
door, naar onze meening, het goede verloop van den
wedstrijd ernstig in gevaar wordt gebracht, hebben
wij besloten, de 18e zetten van Wit niet te
publioeeren, voordat alle partijen tot dien zet zijn gevorderd.
Zoodra de wedstrijd weer kan worden voortgezet,
Yice-Amor.
naar ALEPH.
(Slot).
Benige dagen later. Een storm woedt van uit
zee, zoo heftig als alleen deze zandige kusthaven
scliijnt te kunnen opleveren. De wind jaagt den
regen naar de landzijde, en wat hij ontmoet, doet
hij fladderen en dwarrelen, meusohen en dieren.
Mijnheer Heppinga schuift zijn gordijn even ter
zijde, en kijkt naar buiten, naar het vreeselijke
weer. De regen ratelt op het dak, slaat tegen de
ruiten; hij kan nauwelijks zien wat daar ginds
nadert. Het is zoo iets als een groote verbogen
trechter; weldra blijkt het een omgewaaide
parapluie te zijn, met een mensch er aan.
Nauwelijks heeft de oude de huisdeur geopend,
of het valt in den gang als een stuk bagage, dat
een boot in der haast aan den wal gooit.
??//Maar een oogenblik'', vraagt eene vrouwen
stem, //tot het ergste voorbij is".
//Zoolang u wilt, freule", antwoordt Augustus
Heppinga.
Freule niet mevrouw, dat kan hij wel zien.
En dat het meisje, zoo eenvoudig als zij er uitziet,
geen klant van hem is, ziet hij ook. Zij praatten
een oogenblik, van weer en wind en storm, toen
Augustus voetstappen vernam. Weer keek hij naar
buiten; daar onder het afdak aan de voorzijde
wandelde eene maimengestalte heen en weer. (Jok
een schipbreukeling, die hier een beschutting kwam
zoeken. Natuurlijk verzocht hij hem binnen te
treden. Het was een heer van 33 a 3(5 jaar, uog
jong, en terstond kwam bij den oude het instinct
van zijn beroep boven, een jong man, eene
jonge dame, hij zag er een zaakje in.
//Hoe!J u hier, freule", riep de binnentredende.
De verbazing is aaii mijn kant," antwoordde
zij een beetje stug; //ik ben gisterenavond hier
aangekomen."
//Als ik geweten had, dat ik u aan de bad
plaats aantreffen zou ... ."
Dan waart u. voorbij
vulde zij aan.
//Altoos scherpzinnig .
we toch hier? . ."
Augustus nam beleefd zijn fluweelen kalot af.
//Bij een ouden man, die liet toeval prijst..."
Hij voltooide den zin niet, want hij bemerkte,
dat de jonge man toch niet naar hem luisterde,
en enkel oogeu en ooren had voor liet vreemde
meisje. Het beste was, dat hij maar zoolang heen
ging. Ook zij spraken eerst over weer en wind,
mooie en leelijke dagen, over de lastige wandelin
gen in de duinen, die zij beiden heerlijk vonden,
over de boottochtjes op de woeste zee, die hun
beiden verrukkelijk schenen.
Toen een oogenblik pauze, als van verlegenheid,
en plotseling vroeg hij nu, zonder aankiiooping:
//Dus uog altoos niet, getrouwd, freuler"
/.De mannen willen mij immers niet hebben1',
antwoordde zij snel en heftig.
Weer een pauze. Een zacht gegrinnik in de
andere kamer, hehehe... de oude scheen aan
de deur te luisteren
Toen insgelijks zij, wat zachtmoediger:
Het is immers waar, geen enkel aanzoek.
Ik zal mij nog door de kranten moeten laten uit
huwelijken. // Voor een welgesteld meisje, 2-1- jaar
oud, zoekt men" . . . kunt ge u voorstellen, dat
er meiischen zijn, die zich op die manier voor de
eeuwigheid verbinden' De gedachte alleen is mij
een gruwel."
;estoomd, niet waar r"
Maar bij wien zijn
zullen wij den deelnemers daarvan in deze rubriek
kenniygeven. j
We stelden den heer Muntjewerff (Groef 11.) reeds
in kennis met de namen en adressen zijner tegen- |
partijen. Door afzonderlijke correspondentie kan nu i
in zijne partijen de schade worden ingehaald. \
In C G speelde de lieer J. Huese (Visschersstraat,
Breda) tegen den heer M, Geverding J r. (van
Alkemadestraat 25, Rotterdam) l'/.?. yii, een
onmogelijken zet. dien hij wenseht te vervangen door
lï. , til. In Groep I<. heefc de heer J. Abas Azn.
(N. Achtergracht 48, Amsterdam) de verzuimde zet
ten nog in te halen. Zijne tegenpartijen zijn de hoe, i
ren G lïeeders, Govert plinckstraat 31)8, Amsterdam j
(in !?' -l), A. van Eelde, Diezeratraat E 27, Zwolle (/'// |
-/?' 7), J. L')hmann, IJmuiden (-;'/? /? ''), en S. Maykels, i
Spinozastraat l, Amsterdam i in F l >). Eindelijk moet
de heer J. Hoes, te Rotterdam ons zijn 18en zet van
Wit in lï6 nog opgeven.
De heer ( i'-rolini abandonneert nu ook zijne par
tijen tegen de heeren Ol.-l.-en en l'tet.
Ook houden wij ons nog sieeds aanbevolen voor
toezending der reeds besliste partijen.
H J. d. H.
.las. Maxin . . . | n1^ 11 l J-2 l 'i
.). II. liickliiirup ~. \ \ '2 - - o.'ó \:, 11 -\'/2
n. i-:. iürd ... l ? «> i '.;1. i 'J :'.:;'
]?'. .1. |,p,. jnijii iiii n 'i i
Goede oplossingen van alle problemen van J. Huese
te Breda.
CORRESPONDENTIE.
J. F. H. te 's Hage. Mogen wij enkele partijen van
den Amst. wedstrijd publiceeren??
UIT DE SCHAAKWERELD.
Uit Breda wordt ons 't volgende bericht: De schaak
club alhier, die in Jan. 11. door een vijftal liefheb
bers werd opgericht, telt thans 11 werkende leden.
De opkomst der leden is over 't geheel zeer bevre
digend en men verwacht dat 't getal spoedig zal
toenemen.
Mij ook," zeide de jonge man.
En toch, als men het bedenkt, een beetje
hazardspel is het huwelijk toch in elk geval; men
ziet de achterzijde van de kaart, zij is blinkend
en kleurig geverfd, maar of het een troef is,
merkt men eerst als men haar omkeert. Soms
komt er wel een gelukkig speler, die op eens
troefvrouw in de hand krijgt, .. . zoo soms zou
ook een courantenhuwelijk gelukkig kunnen zijn..."
Neen neen, ik vind het in elk geval een
gruwel," voegde zij er bij.
Ik zeg u immers, ik ook."
#
//Een ding maar ken ik," vervolgde zij. ,/dat
ik nog ergerlijker zou vinden; mama heeft mij
gezegd, dat er zoogenaamde huwelijken.bureanx
ziju, waar de menschen heengaan om hun dochters
uit te huwelijken; zij koopen er dan een man
voor. Een man uit een huwelijksbureau, dat was
nog juist iets voor mij. Ik geloof, dat ik mij eer
aan den duivel zou verkoopen, dan ooit een voet
in een huwelijksbureau te zetten. En u?''
//Ik ook, ... ik ook ..." zeide hij als in
een droom.
Wat scheelt u toch ? gs zijt geheel peinzend
geworden."
??//Peinzend, vindt ge r Ja, dat kan iemand
zoo wel eens overkomen. Ik heb over u nage
dacht."
//Over mij?"
//Over eene verkeerde, onrechtvaardige ver
oordeeling der mannen, die, zooals u zegt, van u
niets weten willen."
//O, ik weet wel wat zij van mij vinden.
//Suf" is het woord, van de eenen ; de anderen
hebben alleen een gebaar: zij tikken met den vinger
op hun voorhoofd om aan te duiden dat ik gek
ben. Wat zegt ge daarvan?"
//In dit gevecht pareert men iederen stoot,
zoo goed als men kan. Wat u van de anderen
denkt is ook niet meer dan n syllabe of n
gebaar; //dom" lokt het antwoord ,,'suf" uit, en
het antwoord bewijst misschien dat de domme
mannen niet zoo dom zijn als u meent."
//Dat is onbeleefd."
*Dat is waar, freule."
Alweer een pauze; maar nu hervatte hij het
gesprek, en me', gevoeliger stem.
?-Ue slimmeren echter, ik meen die hun vinger
aan het voorhoofd brengen, zijn lang niet zoo slim,
als de wereld en zij zelf misschien meenen. An
ders zouden zij niet naar het voorhosfd wijzen,
maar begrijpen, dat hetgeen zij voor
gecxalteerdhcid houden, niet, anders is dan het onrustige van
ecnige jongemeisjesziel, die uog niet haar even
wicht gevonden heeft, en zich benauwd voelt
tussclien de leugens der maatschappij en haar eigen
heimwee naar waarheid en vrijheid. Kortom .. .
waartoe vele woorden? Uw eigen toestand is u
nog niet recht helder, beste freule, u zijt te ver
standig, te realistisch misschien, . . . te trotsch . . .
spreek er eens over met een man, . . . een vriend..."
Hij had warmer gesproken, bij had zacht hare
hand gegrepen; zij scheen het niet te bemerken.
Opeens bemerkte zij den handdruk en scheen te
schrikken. De oude ra au was verdwenen; waarom
had hij haar alleen gelaten?
Het stormde nu niet meer. Alleen een fijne
regen, men kon zich weder buiten wagen. . .
In het voorhuis stond mijnheer Augustus,
betcekenisvol glimlachend, en opende de deur. Het
meisje bedankte zeer beleefd.
«Ik heet Elsa vou Diclen," zeide zij.
-, Dat weet ik, dat, \veet, ik," knikte de oude,
,/dat heb ik ten minste wel gedacht en zich
tot den jongen man wendend ,/nia«' men wel
licht weten ?"
?/Kobert von Wildau, ccn zeer verre neef van
deze dame, zeer ver.''
De beide namen draafden den oude nog lang
door het hoofd. Het, scheen hem toe, alsof zij
Een andere in dit jaar opgerichte schaakclub, ui.
te Beesterzwuag, doet eveneens veel voor de toekomst
verwachten. De vereeniging telt reeds 13 leden.
't Bestuur bestaat uit: Mr. Sijbenga president, L. de
Goed secretaris, G. Halbertsma penningmeester.
HH. deelnemers aan den C. W. worden vriendelijk
uitgenoodigd, ie gelijk met hunne zetten, den heer
den Hertog eene opgave te doen toekomen van den
toestand der resp. vereenigingen waartoe zij behooreu.
SPAANSCHE PARTIJ,
ccrsle matchpariij, gespeeld te Neivcastle -'30 Aug. jl.
Wit.
Em. Lasker.
e4 l
P I'S
I- 1>5
/.wart
E. H. Bi
e
2 P <?«
:5 r <it?
T (IS;
T (18:
4 L c4
5 1) 13:
6 (14
7 I) b3
s d<>5:
9 0-0
t: .1
4 P
5 P
(i
7 1)
S
f3:
f(J
(16
l'
D
D e, 4:
10 1) f3
11 P (-3
12 ai
13 D (>2
14 T dl
15 L e3
16 I
17
11 I)
a-'
1)4
10 h6
11 go
12 L i'6
13 P (17
14 I) f6
15 L l>4
16 1> ('7
17 P 1(6
0-0
P (-8
r
32 P
33 I>
34 P
35 1>
36 1)
37 1) h5:
38 K u2
39 b3
40 ]) h3
41 I> gl
42 1) 13
13 D o3
41 13
45 K f 2
4(5 D e2
30
31
32
33
34
l'd.
T dS:
P (18:
P e6
1) e(5;
(18-j- 35 K Ii7
2:5 36 f6
Ii5:f 37 K g7
D (17
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47 (12 f 47
48 tri IS
18 L 1)3 IS
19 a5 19
20 T abl 20 P (16
21 P c3 21 afi
22 L 1)6 22 P 08
23 P u4 23 P g 7
24 c3 24 L b3
25 T 1)3: 25 P 06
26 g3 26 L d 8
27 T b2 27 1) g6
28 T M2 28 h5
2» L (18: 29 Td8:
49 I) c3
50 K g3
51 g5
K gl
K g5
K g4
K f5
56 K
57 I)
58 1) f5 f 58
59 D c8 f 59
60 D ca:f 60
53
54
55
49
50
51
52
53
54
55
56
57
I) (13
K 17
1) c4
K e6
K (16
I) a2f
1) c6
K e7
T) (4
1> a2 t
D :il
fg5:
Db2
K (17
Dh2
D s3
c5
D h2
K c6
K ba
Opgege
ven.
De volgende partij werd gespeeld in den internat.
corresp.wedstrijd der Monde llliistrr. 't Is een prach
tig voorbeeld van 't correcte en diep doordachte spel
van prof Beiger, den corresp.speler par excellence.
volstrekt bij elkaar wilden behooren. Elsa von Wil
dau klonk het niet evengoed als Elsa von
Dielen ?
Robert's gevoelen scheen dit niet te zijn. Op
den terugweg sprak hij nog over vele onverschillige
zaken met het meisje, en hij bemerkte, dat zij
thans in allo dingen van zijne meening was. Als
een echo hoorde hij naar alles, wat hij gezegd had :
//ik ook.... wij ook.... mij ook " Zij waren
bij hare woning aangekomen, en hij nam afscheid.
//Een ding weet ik thans zeer zeker, Elsa, dat wij
beiden in 't geheel niet hij elkaar zouden passen."
Hoezoo r"
Wij zijn immers altijd van dezelfde meening
en men zegt ti_ch, dat een goed huwelijk alleen
uit de verbinding van twee contrasten kan ont
staan. . . Wij passen niet bij elkaar. . . Alleen
nog de courant blijft u over. . . of het
huwelijks1_ J
bureau.
Plaaggcest!"
*
$ ^
//Charlotte barones von Dielen heeft de eer u
kennis te geven van de verloving van hare doch
ter Elsa en den heer Ilobert vou Wildan enz."
de gebruikelijke verlovingsaankondiging; reeds acht
dagen na die ontmoeting wilden beiden toch
probecren, of zij niet bij elkaar zouden passen. Elsa
straalde van geluk; zij was eene andere geworden.
Het geluk had eindelijk den weg tot haar gevon
den. . . Op den dag na de verloving liet zich een
vreemdeling bij de dames aanmelden.
//Ik wil u slechts in het voorbijgaan mijne
gelukwenschen aanbieden," zeide hij zoo snel moge
lijk, zonder te gaan zitten. //Nu, mevrouw de
barones, hehehe, het ging nog spoediger, dan wij
hoopten, niet waar?.... En u freule, hoe denkt
u over wind en weder ? Stormen hebben hun
goede zijde, niet waar ? De parapluie heeft reeds
menig huwelijk tot stand gebracht, hehehe ik
zou eigenlijk wel provisie kunnen vragen, ik ben
weder eens zaakgelastigde van den kleinen god
geweest, Vice-Amor, hehehe.... ik verzoek echter
als eenige gunst, dat u mij verder aanbeveelt....
men kan immers niet weten.... Ik ga al weer
heen;... uw ondanige dienaar!"
Elsa bekeek het kaartje, dat hij haar in de
hand gegeven had: //Huwelijksbureau, Augustus
Heppinga."
Wat moest dat, beduiden?.. . .
Thans werd haar alles duidelijk: mama was daar
geweest, in zulk een bureau. . . en men had liet
zoo beschikt, dat zij, Elsa, den jongen man daar
moest ontmoeten.. . een afgesproken geschiedenis,
een ellendige schachelarij, een affaire; zij was de
koopwaar, die daar verhandeld was! Alles was
dus weder uit; of liever: alles zou uit geweest
zijn, zonder de vastberadenheid van Robert, die
tegen deze laatste prikkeling van
meisjeseigenzinnigheid al zijn mannelijkcn trots in 't werk
stelde. Smeekingeii, verontschuldigingen, daarbo
ven gevoelde hij zich verheven, zij zouden ook niets
geholpen hebben. Elsa moest het zelf inzien, en
hem vergiffenis afsmecken. En zoo gebeurde liet ook.
Vergeef me!" lispelde zij, terwijl zij hem wee.
nend in de armen viel.
/Onder voorwaarde, dat je met mij naar den
ouden man gaat, om hem te bedanken. Hij heeft
immers gelijk: alleen een handlanger van de Voor
zienigheid was hij, en toch, wie weet, of zonder
deze geringe hulp, ons lot, wel vervuld was."
Aldus geschiedde het; Ilobert liet natuurlijk niet
na, zijn dank met klinkende munt te bezegelen.
Xlaar hij verzocht discretie.
l hebt den naam van mijn huis niet gezien,"
antwoordde de oude. Lees alstublieft wat boven
de deur geschreven staat. Ik woon in de r Si
tilzwijgendlieid."
Zooals wij reeds vroeger mededeelden won prof. Ber
ger in dezen wedstrijd 44 partijen en maakte de
overige 3 remise.
SPAANSCHE PARTIJ.
Wit Gaspary. Zwart Berger.
l e4 l e5 23 0-0! 23 P (16
*> » f '< *> » *'fi Wit d''0^6 metLgi:
""* "" m *-" eeil tuk te winnen.
S IL l»5 3 a6 24 P Ii3 24 L (S
4 L a4 4 P f6 25 P g 7: 25 T ds
5 (13 5 b5 K g7: dan 26 L hO: f.
6 L b3 6 L e7 26 P f5
1 (.?; 7 d5 Beter was nog 26 L h6:,
8 I) c2 8 de4: » >'2:*27 K h2- L=4;
9 del: 9 0-0 Pg^tc-nz.
10 P b(12 10 L «16
11 P fl 11 P e7
12 L (12 12 L 1)7
13 L c2 13 I) cS
14 hl 14 D c(5
15 P sf5! 15 hG!
16 13 16 b4
17 u-4 17 b(<3:
is bo3: 18 P go
19 P u-3 19 P f4
'20 1) Ir2 20 L 1)4
26 L f5:
27 ef 5 : 27 K h7
28 a3 2S T (14
?29 L f4
Of 29 L c3, T g4: f
30fgL:, Dh2:t 31 K h2:,
l' gl: f 32 K speelt. P e3:
c-nz.
29 D c6!
30 L u-3
:!0 E e5 : ging niet we
gens P gl: :ïl i'gl:. Peó:
21 P f5! 21 T aeS :!2 De5:. T gl: f 33 K f2,
22 ob4: 22 1) o2:
l
a b c d o f g h
30 P sr4:!t
31 fe4: 31 T £4: 31 I) hl 34 P 14
32 T a-2 32 T fgS 34 Opgegeven
33 T g2 33 16!