Historisch Archief 1877-1940
No. 798
DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
?weer pikante melodieën en is prachtig gemon
teerd ; van den eersten dans op het slotterras
tot de verzoening tusschen de ouders en het ge
vluchte paartje is er aantrekkelijks genoeg voor
-het publiek.
Letteren en Wetenschap.
De heeren Frederik Muller en Cie,
Doelen-straat 10 te Amsterdam, hebben een catalogus
van Boeken en Handschriften, ditmaal op Neder
landsche letterkunde betrekking hebbend, doen
verschijnen. De werken zijn tot aangegeven prijzen
bij hen verkrijgbaar. De catalogus bevat de
afdeelingen: Bibliographie, Genootschapswerken, tijd
schriften en verzamelingen, Geschiedenis en
biographie, Taalkunde, Spreekwoorden,
Middelnederlandsch, Proza en Poëzie XVIde XIXde eeuw;
Rederijkers, Psalmvertaling en berijming, Geeste
lijke en wereldsche gezangen, en Friesche letter
kunde. Onder de aangeboden boeken zijn een
aantal zeldzame, uitverkochte en
liefhebbersexemplaren.
In eene kroniek vertelt de Parijsche journalist
Hepp hoe hij een tijd lang in de buurt van J. J.
Weiss gewerkt heeft ; deze zat te knorren, brom
men, neuriën, fluiten, snorken, zingen, kermen
?en onophoudelijk op den vloer te schrappen. Zola
heeft n hoogen fauteuil Lous XIII noodig om
geïnspireerd te zijn ; Daudet moet altoos zijn baret
op hebben; Catulle Mendès doet voor de gelegen
heid een crème das aan; Henri Fouquier werkt
het best als er een rijtuig voor de deur staat.
Victor Hugo schreef altoos staande, voor een
hoogen lessenaar.
De 4e afl. van den 4den jaargang van
orgaan der Philhelleensche Yereeniging te Am
sterdam (Leiden, E. J. Brill) zal bevatten : Theod.
Papadimitracopoulos (Athene), Aristophanes en
?de aanhangers van Erasmus , vervolg en slot,
(Fransch artikel). H. C. Muller, (Amsterdam),
'Cobet en de klassieke philologie in Xederland
(Grieksch artikel). Pindarus, 4e Onvertaald
door J. G. Giannoukos (Spetsa). Verzen van
Milton en van Rossetti, met Grieksche vertaling
van L. Dorodall (Brighton). C. asanges
(XewYork), Bibliographie (Fransch artikel). G.N.
Hatziddkis (Athene), over de taalkwestie in Grie
kenland (Grieksch artikel). Ofticieele
Mededeelingen: Oordeelvellingen der Grieksche pers
?over de reis van den heer Muller, verslag van
zijne voordrachten in Griekenland, enz.; Verslag
van de algemeene vergadering der Phi
helleen?sche Vereeniging; Brief van den heer P. C. van
Lennep, consul -generaal te Athene, aan Z. E.
den Minister van Buitenlandsche /aken, betref
fende de wenschelijkheid van de invoering der
Grieksche uitspraak in Xederland.
De redactie bestaat uit de heeren dr. II. C.
Muller en dr. IJ. H. Rogge te Amsterdam, en
mr. P. J. Swaving te Woerden.
Bij de firma H. D. Tjeenk Willink te Haarlem
verscheen reeds De Wetsontwerpen tot regeling
van liet Kiesrecht, zooals zij bij Kon. Boodschap
van '20 Sept. 1S9-2 bij de Staten -Generaal zijn
ingediend, met de voorgestelde Indeeling der kies
districten en de Memorie van Toelichting. De
Haarlemsche firma is dus hier weder de uitgevers
van het Bijblad voorgeweest.
De firma J. J. Arndt en Zonen,
Gravenstraat 10 te Amsterdam, heeft oen keurig uitge
voerde en fraai gecartonneerde prijscourant doen
verschijnen van haar JSlectrische drukkerij en
kantoorboekdrukkerij. Van al wat de firma levert
tmumiMiiiiiMiMimiHMiiiimmmiiiiii
MMMMIIIIIIIIIIMIIMIMIIIIMM
en verkoopt .vertoont de catalogus proefjes, de
samenstelling der kantoorboeken, frisselboeken,
bibliorhapten, de vorm van enveloppen, etiketten
en kantoorbehoefton, de linieering, alles kan men
geprijsd in deze fraaie uitgave vinden.
De firma Perry verspreidt als reclame een ka
lender voor de 19e eemc, waarin men, met den
bijbehoorenden sleutel, alle datums van deze eeuw
kan vinden. De kalender is bestemd om geplakt te
worden op eene door den Ned. Coöperatieven bond
verspreide Notitielijst voor adressen voor huishou
ding en coöperatie, voor besturen en co
p.-vereenigingen; aan den reclame kalender zijn toege
voegd advertenties van dessert-messen, aan de
notitielijst gedragsregels bij plotselinge onge
vallen.
De heer D. Bolle, te Rotterdam geeft eeno
goedkoope met 700 platen geïllustreerde uitgave
van do volledige werken van J. K. Oltmans en
bericht daarbij liet volgende:
«Blijkens annonce in liet jongste nummer van
Het Nieuwsblad voor den Boekhandel gaat eene
zekere firma eene uitgave ondernemen van
Oitmans' werken.
Ik breng in herinnering dat genoemd artikel
op de veiling van 11 Augustus 18Kl> door mij
werd afgemijnd en dat daarop door mij aan
bedoelde firma eene belangrijke vergoeding werd
betaald.
Thans wil dezelfde firma eene concurreerende
uitgave de wereld inzenden!" De h'rma Bolle
protesteert hiertegen en verzendt tevens de eerste
aflevering van JJe Schaapherder, die gevolgd zal
worden door Het slot Loevestein, Het huis van
het zeewijf en de Verspreide verhalen, samen zeven
deelen, rijk geïllustreerd.
De firma B. H. Smit, Utrechtschestraat 8 (ma
gazijn van goedkoope boeken) heeft na hare ver
huizing een nieuwe catalogus van c/oedkaope boeken
doen verschijnen, die bij haar tot
opruimingsprijzen te verkrijgen zijn. De catalogus bevat
onder anderen werken van Rich. l'. A. van Roes,
Betsy Perk, A. II. van der Hoeve, voorts verta
lingen van Alphonse Daudet, Edmond About,
George Hartwig, E. A. Koning, Hans
Wachenhusen, Strockfuss, Lynn Einton. D. Ch. .Murray
en verder vertalingen van de nieuwste Noorsche,
Deensche en Russische romans. De Catalogus
wordt op aanvraag, gratis en franco toegezonden.
De Schaakfeesten te Scheveningen.
Van Donderdag 29 September tot Zondag 2
Oetober hadden op de Sporl-teutooiistelliug
schaakfeesten plaats met ecu zoo rijk programma als nog
nimmer in X'ederland gevierd waren.
Donderdag, Vrijdag en Zondagavond werden
voorstellingen gegeven van schaakspel met levende
figuren; Zaterdagavond werd een tombolawedstrijd
en Zondagmiddag en avond een wedstrijd niet
afcn aan-spel gegeven.
Daartoe was ecue regeliugs-commissie samen
gesteld bestaande uit de liee.ren Travaglino, Mr.
H. J. A Mulder eu Mr. H. A Graaf v uu Bij landt
als gedelegeerden van het Comitévoor de
Sport?tentoonstelHiig. de heeren J. F. Heemskerk, secre
taris van den Xed. Schaakbond en vau
het,'sGraveubaagsch Schaukgenootschap Diseendo Oiseimns,
Mr. D."'van Eek, voorzitter van ,ü. D.", M". W.
J. 's Gravesaiulc Giiicherit, J. ,1. van der l'ot, W.
C h. de Wetstem l'ilster eu II. B. Kips, leden van
r D. D." en mr. C. Modderman allen van 's
Gravenliage en de heeren Dr. A. J. A. l'raugc
vicepresident vau den Xed. Schaakbond en jlir. A. E.
van Forcost oud-secretaris van den boud, vau
Utrecht en Amsterdam.
Het schaakspel met levende lignrcn had plaats
in de feestzaal der teiitoonstelling waar een schaak
bord van (i.-10 M. in liet vierkant in wit eu/.wart
was geschilderd.
De figuren waren in vijftiend ecuwseh costuum;
de koningen eu koninginnen u'ekrooud eu iu
hofklcediug; de piouueu als pages, de ra;idshceren
in deftige toga's en de torens als herauten met
de schaakliguur toren" op de linkcrmoinv afgezet.
De paarden waren, om plaatsruimte te spareu, naar
Engelschc benaming, door ridders aangegeven, do
witte in koperen harnas met gepluimdcn helm, de
zwarte in stalen maliënkolders. Het geheel gaf
ecu schilderachtig aanzien.
lederen avond werden twee afgesproken
meester-partiieu gespeeld, waarna tien minuten pauze
werd gehouden en eene vrije partij wevd gespeeld.
?Optreden, heengaan en pauze werden vervroolijkt
door muziek.
Donderdag leidden de heeren Frange eu
Moduit (.'liicaso.
Een correspondent van de Kïiliiifelm, ,/Willcm
de Zwerver", schrijft brieven uit Chicago. Met de
,/aesthetiscli vereelte hand van den realist'' zal hij
de //gordijn van de intiemste geheimenissen van
zijn huiselijk leven wegtrekken'' en vertellen, hoe
het hem vin het reuzeiidorp Chicago" gaat.
i //Ik stond dezen morgen vroeg op. Dat doe ik
i bijna geregeld eiken morgen, om de eenvoudige
reden, dat ik vroeg naar bed ga. Eu waarom ga
ik zoo vroeg naar bed'r Omdat mijne //Avemie";
waarin ik woon, met de kippen op stok gaat.
Chicago gaat om 6, hoogstens om 7 uur 's avonds
slapen. Tegen dat uur vallen hun allen de oogeu
toe, de boulevards eu avenues, de kantoor-straten
derman de Philidor's verdediging van Stephany
en l'ritz en daarna de heereu Guicherit en l'raugc
de beroemde Evans' gambiet van AmJcrsen en
Dufresncs, waarna de heeren Prange eu Heems
kerk in consultatie tegen den lieer \ an Eorcest
eene wat, haastige, maar niet onaardige
Sleinitz-gambiet, wonnen. Vrijdag leidden de heereu
Guicherit en Heemskerk de prachtige
Mac-Oonncll-Mnzio-gambiet, die de lieer E. H. E. vau
Weideren in 1SS1 tegen den heer Duprégewon
nen had, cu daarop de heereu Heemskerk eu
Modderman ecu Bello-.Muzie-gambiet dat, kapitein
J. G. Bell i u Ib2(i wou, waai op de heer Vau
deiPot een Giuoco-piauo speelde tegen den heer
Heemskerk, die bij den vierden zet gambiet in de
iiahaud aanbood eu na ceuige interessante zetten
er in slaagde een looper te \\inncn, maar tegen
ecu allerzwakste pionnenstelling. Xadat echter de
koninginnen waren afgeruild en zwart, ecu toren
naar I) 2 had gespeeld, verkreeg hij een zoo ster
ken aanval op den kouiiigsvleiigcl. dat, Inj tot
groot genoegen vau het publiek den ! pion op e ]
tot dame voerde en dus de geslagen zwarle dn me
deed herleven en zwart, d\voug ziju looper van h
lop cl af te staan. Toen wil uu t wee lijnreu aelncr
was, gal' de. heer Vau der l'ot op.
Zondag leidden de hee;cii (iuieherit en Heems
kerk de beroemde Sieli;nüiu de vuorliaml
1;isschen Sukcrtort, eu l'daekbrmie, maar, met
\\aari'fhuwing aan liet publiek, met ile variant dat
zwart het., door Blackburnc tc\crgee!'.s geweigerde
daine-olVer wel aanneem', \\aarna de 'neeren
!OMehe'-et en .Modderman de Giuoeo piano vau Rowe
eu Ward leidden. Ten siutte --peelde nog de heer
E. van Dien uit Ams'crdam <en Hvans'gambiet,
v.aariu wit wel den gambiet pio:i terugwon maar
tegen \erlies der aanvalssle!i;i;:- in toen nu wit
ondoordacht, ('en zwarten ridder op ?_."; 1,1 plaats
vau niet de koningin me( den l pion terugnam, kon
digde de lieer Heemskerk een voor het punliek
aardig mat, iu vier zci.teu aan.
Hierbij dient echt.er opgemerkt dat de heer
Heem-kerk reeds tien dagen te \oreu zelf iic
costuums iiad gekozen eu bovendien \ au begin tor
einde aan de gurcn gewoon \\ as gcr;iakl, zoodal
in dar, opzicht de partijen niet billijk gelijk ston
den, althans voor Jlir. vau loivrs!, en voor den
heer Van Dien. Ook de lieer Van der l'ot gevoelde
behoefte zich van een Pern -ehess-reeorder te be
dienen terwijl de heer Heemskerk met. (h1 levende
liguren volkomen cveu zeker als met. hunne houten
eu beeneu broeders speelde.
der city, waar het geld verdiend .wordt, en de
//residentie"-straten, waar de menschen wonen. De
schouwburgbezoekers zijn nog wel later op, maar
hun verschijnen in de straten maakt de ledigheid
en stilte door het contrast maar te meer in 't oog
loopend. De Amerikaan werkt gemiddeld van 9
's morgens tot 5 uur 's avonds. De avond behoort,
aan de familie, hetgeen er zoo op het eerste gezicht
op het papier zeer fraai uitziet. Maar daarmee wordt
de Yankee toch geen conversatiemensch. Het is
heel iets anders, zoo vóór het naar huisgaan nog
een uurtje op een werkelijken boulevard te
flaneeren, de nieuwste caricaturen te zien, de laatste
boumots te hooren; hetgeen men hier boulevard"'
noemt, heeft met het Parijsche ding van dezen
naam alleen dien naam gemeen, liet is een rechte,
met boomen beplante avenue, waarin alleen rijke
lieden wonen. Het eene paleis staat daar naast
het andere. En ook die gaan op hun lijd slapen.
Om fi uur 's avonds sluiten ook alle winkels, met
uitzondering van de kroegen en apotheken. De
millionnair Armour, de grootste //varkensinzouter"
der republiek, ligt om 9 uur 's avonds iu bed,
opdat hij toch om 7 uur op zijn bureau kan zijn.
Hij heeft het echter ook nog noodig, want hij
heeft tot nog toe nauwelijks meer dan 30 millioen
dollars bijeengebracht. De rente-standaard daalt
voortdurend een verstandig man voorziet zich
dus intijds.
Ik stond dus heden morgen vroeg op. De fraaie
boomen mijner avenue droegen nog een koud groen.
Niets bewoog zich ia de avenue dan de
courantenjongens, die van huis tot huis loopen, de bladen
met vluggen greep ineenrollen, on ze vervolgens
met vasten worp op de verandali slingeren. Ik
ken den doffen klank, waarmede het pakketje tegen
het hout slaat, en haal dan, stil van de bovenste
verdieping naar de //hall" afdalend, mijn stuk
wereldgeschiedenis, lutusschcii is ook reeds mijn
Dulcinea opgestaan, de jonge dame, die uit
bijzondere vriendelijkheid voor ons klein huishouden
zorgt. Ik verwonder me bijna dagelijks erover, dat
ze dat doet. De vier dollars, die ik haar per week
betaal, kunnen zeker geen afdoende reden zijn in
de oogen van eene lady, die ecu veel mooiere:!
hoed draagt dan mijne vrouw, en veel vaker een
nieuwen heeft. Veel eer kan ik gelooven, dat haar
huisdokter haar heeft aangeraden, ter vermijding
van hartvervetting het eens met huiselijk werk te
probeeren, maar zich daaraan niet te buiten te
gaan. //Wanneer u echter voelt, dat het werk
u inspant, moet u terstond ophouden, lieve me
juffrouw", hoor ik den particulieren Schweninger
van mijne goede Mary zeggen. En dat zij zijn
voorschrift stipt opvolgt, hierop kunt //ge den
laatsteu dollar verwedden, dien ge iu de wereld
bezit", zooals de Amerikaan zegt.
J k groette lieden morgen onze Mary, zooals al
tijd, met dien schuchteren eerbied, die bij u aan
den oveikaut de koetsier des huizes voor de jonge
barones gevoelt, de dochter van zijne meesteres.
Vervolgens vroeg ik haar, wat ik moest gaan
iukoopeu. Ge behoeft niet te lachen, ik schilder
streng naar de natuur. Wie moet anders
inkoopeu ? Mijne vrouw is met de kinderen nog buiten,
en komt eerst binnen eenige dagen terug. Mary
zou wel gaan, maar dan kreeg ik voor 'Juurgecu
s'ukje ontbijt. Zij weet, wat zij aan zich zelf ver
schuldigd is, eu gaat alleen iu vol toiie' uit. Totdat
zij voor den spiegel gereed is, totdat de lange hand
schoenen toegekuoopt zijn, beu ik al lang verhon
gerd. Ik ga dus zelf. Terwijl ik bij den slager uit
zoek, wat ik wil hebbeu, voltooit zij haar huistoilet,
en wanneer ik met mijn inkoop thuis kom, heeft
zij toch al het water op het vuur. En dan is het
vandaag Zaterdag; dan moet er dubbel ingekocht
worden, omdat Zondags alle winkels gesloten zijn.
]k moet daarom mijn geheugen duchtig inspannen.
De geheele week had ik maar voor n ontbijt,
Over het geheel liep alles zeer goed af; behalve
dat, Donderdag bleek dat er wat te weinig repe
titie was gehouden en dat Zondag iu ecue
deiomtrent kwart over tien, te weinig spelers waren
1. .1. 11. Itutiim1. Excelsior".'s-Gra- ,
, ' ' nvo
venhage.
L'. 11. .1. den Hertog. Xed. Schaak- , .._
bond. Amsterdam. '-1
n lunch en n diner daags te zorgen. Heden moest
ik met groote voorzichtigheid te werk gaan, wan
neer ik door Mary geprezen wilde worden. Zij
pleegt mij zeer vriendelijk te prijzen, als ik goed
ingekocht heb; wat waar is, is waar.
Dus cóteletten voor twee ontbijten, twee kleine
voor mij, twee groote voor Mary. Dan lapjes en wat
ham voor twee luncheons, en eindelijk twee pièces
de réxixtance voor de beide diners. Ik kocht voor
heden avond een fricandeau en voor morgen een
behoorlijke eend. Ik verzocht den slager mij eene
jonge uit te zoeken, want ik sidderde voor de kri
tiek, die mij thuis wachtte. Tot groot geluk was
de slager een eerlijk man. //Ja, ja, die is jong",
zeide Mary met den goedigen glimlach vau een
] strenge gouvernante, die in het werk van haar
? beschermeling geen fouten gevonden heeft. Ziet
? u", zeide zij, zoo breekt het alleen bij jonge
eeni den." En zij brak den poot van het dier aan het
gewricht, iu tweeën. De eend woog-drie-en-een half
i pond. liet zal mijne lezeressen interesseeren te
vernemen, dat hier al het gevogelte, wild uitge
zonderd, geplukt, naar het gewicht verkocht wordt
l bij den slager. Mijn eend kostte 10 cent het pond,
l dus 50 cent M. 2.25 (1.35). Ik moet niet
rer| geten; dat het kalfsvleesch drie pond woog en
1 kostte 15 cent = M 1.80 (1.08), per pond 15 cent
(60 pf.). De cóteletten stak ik dadelijk bij mij, zij
dienden immers voor het ontbijt. Kalfsgebraad en
eend beloofde de slager nog voor den middag te
sturen. Hij heeft woord gehouden, de brave man.
Van den slager ging ik naar den bakker. Daar
i kocht ik acht broodjes in plaats van de vier, die
ik de geheele week gekocht had. Zondags is er
i hier geen versch brood. Zondags in de vroegte
broodjes bakken, dat mag goed zijn voor den slaaf,
die in de verrotte monarchieën der oude wereld
l onder het juk der tyrannen zucht. Hier is, dank
j zij de vrijheid, de bakker tyrau, en beveelt, dat
wij maar zes dagen der week versche broodjes
mogen hebben. Mary zal de andere vier morgen
ochtend opwarmen. Zij smaken heel redelijk ik
ben er al aan gewend. Van den bakker mar
cheerde ik naar den overkant der straa,tj naar dea
,/grocer'', den kruidenier, die ook allerlei fruit
verkoopt. Daar zocht ik een paar suikermeloenen
uit, en nam een dozijn Californisehe peren. De
suikermeloenen van Amerika behooren tot de
weinige zaken van dit land, waarmede ik onvoor
waardelijk dweep. Zij zijn bijna zoo mooi van
aanzien als Fransche meloenen, smaken even
lekker en zijn spotgoedkoop. Een meloen, zooals
ik dien in Parijs met, 3?4 francs placht te be
talen, krijg ik hier voor 10?15 cents (25 a 37>i
ceut). Men eet ze hier liefst bij het ontbijt, een
gewoonte, die mij weldra sympathiek is geworden.
Ook de peren zijn heerlijk, verrukkelijk en
aaugenaam van smaak, zoodat ik ze het liefst met, het
gezang van de drie knapen in de ,Zauberflöte"
weuschte te vergelijken. Opmerking voor huis
vrouwen; zulke peren kosten 2?l- cents per
stuk (5 a 10 cent), druiven 10 tot 15 cents per
pond.
Daar ik een heel aardig talent heb in het
inkoopeu, maar mij toch de vaste routine ontbreekt,
welke zooiets voor de volmaakte huisvrouw tot
ce.u kleinigheid maakt, kwam ik na mijn iukoopen
iu een toestand vau sterke geestelijke afmatting
te huis. Ik had een half uur lang veel ernstiger
moeten denken, dan een feuifletonist goeddoet.
Maar Mary was tevreden, haar bijval deed mij
herleven en herstelde binnen ongeveer vijf minuten
weder zoo tamelijk mijn geestelijke veerkracht.
Het lieve schepsel rekende mijn goeden wüerbij
en bij de lomphedcn, zooals de dilettant ze nooit
geheel leert vermijden, werd een oogje toegedaan.
Weldra zaten wij aan tafel, voor ons de heerlijk ge
bruinde cóteletten cu de kopjes met geurende
koffie. Ik bediende haar vau de mooiste stukjes,
eenen tombola-fl edstrijd op Zaterdag-avond. Eenigc
der uiet-llaagsche inschrijvers waren verschenen,
maar vau de Haagsche spelers waren betrekkelijk
overgebleven.
Zondag 's morgens te elf uur vlug de wedstrijd
met af cu aanspel aau. Iu de eerste, ronde wer
den slechts zoovele partijen gespeeld als noodig
was om het getal deelnemers tot een macht van
'2 terug te brengen. Leiders waren de heeren
's (iravcsande Guicherit en Heemskerk.
Xadat de nummers der spelen door liet lot
waren aangewezen begonnen de partijen derterste
ronde eu die twee der tweede ronde die dadelijk
konden gespeeld worden. Het verloop en de
uitden Hertog
wint met wit.
van Ee-nnep wint met
wit tegen Manu ; den
Hertog met wit en van
der l'ot niet /wart
remis; bij loting
wint den Hertog.
'.'. l'. SehipjH'i1. Xed. Schaaklmml. ,
(>terieek. "
H>. .!. .1. \;i!i der l'ot. 0. D.." ,
's (ir-iveuieie'o
l 1. Mr. Edilioul. '- t.ravenhage. b.
de j ! partijen waren slechts :'- slecht ; de overige
, de eersie o warci; allen interessant en niet minder dan. 4
prijs; eindigden met geestige aangekondigde matsen
door l', t'. U . Manu, Amsterdam, de tweede ] met een zeer lijn cimlspcl.
prijs; Klokke 12 uur traden mi de heereu rayaglino
door H. J. den Hertog. Amsterdam, de derde eu eenige leden van het comitéder
Sport-tentoouprijs: steil'!,"- niet eenige familieleden binnen en sprak
het moi'cliik was seweest zoo laat, nou1 deze
scliaakteveiis de Internationale Sport-, Paarden- en
Vis