£f>* i^ DB AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No.799 . "'i Dok over het misbruik van vergiften als morphine, chlorodyne en chloral zeide de dame nog (menig hartig woord; zij had veel succes. *' - By den uitgever H. J. Poutsma te Sneek is eeae brochure verschenen Het recht der vrouw, door Johanna. De bekende grieven tegen het , i verschil, door onze wetten in den rechtstoestand vtn man en vrouw gemaakt, worden er op wel sprekende w\jze in uiteengezet. Het ware wellicht doeltreffender geweest als de schrijfster zich uitsluitend op privaatrechter lijk gebied had gehouden en niet de positie der Koningin-Regentes en die der Koningin in hare redeneeringen had gemengd. * * ^Rundvteesch au jus. Men laat rundvleesch in den vorm van kleine biefstukken snijden. Dan wordt van eene pan de bodem en de rondte .met sneeljes spek bedekt; men voegt er vijf of zes uien, wat kruidnagelen en bouquet garni bij, ,- legt er de biefstukjes in met goed zout en peper. Op zeer zacht vuur laat men het drie uur lang . gaar worden en voegt er een uur vóór het op doen een glas rooden wijn bij. De schotel is ook koud aangenaam, voor lunch; de jus wordt gef bonden. ulfsvleetch au gratin. Een schotel die in flen oven kan, wordt met boter bestreken, en :; 'mét beschuit of broodkruim, zout peper en petergelie bestrooid. Dan gaat er een goed geklopt stttk kalfsschflf in; men bedekt dit weer met broodkruim en laat het een uur in den niet al te h«eten oven staan. Kalfwhèseh aitx oeufs. Men laat een stuk '.-'i kalfsschijf even bruin braden en dan met "-kruiderijen in de pan verder gaar worden. Als '?? men het zal opdisschen plaatst men het vleesch op een gewarmden schotel, neemt de kruiderijen uit de jus en bindt deze met drie eierdoiers die men eerst in bouillon wat aangelengd heeft. ',.?" Even op een hoek van het fornuis geplaatst om dik te worden, wordt de saus met een scheutje azyn, wat gehakte peterselie en als men wil een weinig mosterd, over het vleesch gegoten. * * In Londen zijn op dit oogenblik de ragebouquetten van herfstbladeren. Men weet hier ook, koe mooi de kleuren van wilde wingerd zijn, in de geheele gamma van groen, bruin, geel, saumon door alle tinten tot bloedrood; men maakt hiervan bouquetten. met beukenbladen, koper berken, bonte eiken, riet en biezen, wilde clematis, hazelaars en allerlei wilde planten, in een heerI\jke verscheidenheid van warme artistieke kleuren. Alleen zouden wij gaarne weten, hoe men de bouquetten eenigen tijd goed houdt; niets ver flenst toch spoediger dan bladen, en vooral de half verwelkte bladen van den herfsttijd. E?e. tllHflIlllltlHUIIIIIMIIIIHMIIIIIIIMIIHIMIIIIIIIIIIIIIIIIMIItlllllllllllllMIIMMIIIII ?Alles schon dagewesen," zeide Ben Akiba maar dat een mooie voorstad gesloopt moet worden, opdat de bewoners der stad dichter bfl elkander zullen wonen, is tot nog toe allicht niet voorgekomen. De gemeenteraad van Belgrado besloot tot het volvoeren van zulk een werk, omdat de stad Belgrado te groote uitbreiding ver kregen heeft. Door het bijbouwen van huizen die meestal gelijkstraats gebouwd zijn die met meer verdiepingen z^jn zeldzaam en breede, luchtige straten in de nieuwe stadsgedeelten, kosten verlichting en bestrating te veel in ver houding tot de oude stadsgedeelten. In de laatste tien jaren zijn er twee nieuwe voorsteden ontstaan; Englesovac en Novoselo de laatste voor het grootste gedeelte door kleine handwerkslieden en arbeiders gebouwd, die zich van hun spaarpenningen grootendeels nette kleine huisjes hebben aangeschaft. Den bouwgrond koch ten de lieden op afbetaling van verschillende grondbezitters. Nu hebben deze grondbezitters met den gemeenteraad besloten, den eigenaars van de huizen in de voorstad Novoselo een poets te spelen. Behalve de kosten van licht, water en bestra ting was ook de heffing der verteringsbelasting door de groote omvangslinie der stad verzwaard. De bevolking moet nu dichter ineengedrongen worden, en daarom moet de voorstad Novoselo worden gesloopt. De aldaar wonende menschen moeten weer binnen de stad trekken, waar nog onbebouwde gedeelten zijn die aan de gemeente behooren en dan gemakkelijk en duur verkocht kunnen worden. De eigenaars der huizen van Novoselo moeten nu echter schadeloos gesteld worden, en daarvoor moeten alle belastingbe talers der stad met een belastingverhooging van 28 percent bezocht worden. Tegen zulk een merkwaardig plan verheft zich een sterk pro test. De eigenaars der fraaie huisjes van Novoselo weten, dat de gemeenteraad hun maar eene geringe schadevergoeding voor de gesloopte woningen zou geven," maar dat bet geld weer grootendeels in de zakken der vroegere grond bezitters zou stroomen. De huurpenningen binnen de stad zouden zeer aanmerkelijk stijgen, de gezondheidstoestand door het dichter te zamen wonen slechter gemaakt en de menschen, die thans een bescheiden maar eigen thuis hebben, bezitlooze huurders worden. Om tegen zulk een voorval te protesteeren, kwamen volgens de >Köln, Volkxseitunp", verleden Zondag talrijke burgers van Bel grado bijeen. De burgemeester en :le gemeenteraad waren bang voor een votum van wantrouwen, en dus werden er beambten en dienaars van het gemeen tebestuur uitgezonden, om de bnrgerbijeenkonist. zoo noodig door geweld uiteen te drijven. Dit probeerden de lieden van den gemeenteraad ook, maar werden daarbij afgeranseld en ten laatste door de gendarmen in hechtenis genomen en voor het gerecht gebracht. De Vereeniging tot oprichting en instandhouding Vener inrichting voor ooglijders te Amsterdam heeft haar 19de verslag, over 1891, doen ver schijnen. Naar hieruit blijkt, is aan de bestaande twee Poliklinieken in dit jaar een derde toegevoegd in het gebouw voor dengemeentelijk-geneeskundigen armendienst, Marnixstraat b/d Kaambarrière 168a, onder leiding van dr. M. C. du Saar. Op de gezamenlijke Poliklinieken werd aan 8883 personen hulp verleend, (3283 mannen, 3548 vrouwen en 2052 kinderen beneden de 12 jaren). Van deze lijders werden 2187 reeds in het vorige jaar behandeld, terwjjl (iö9(J voor het eerst werden ingeschreven. Daaronder kwamen 1880 , Israëlieten (voor het meerendeel bewoners der zoogenaamde Jodenbuurt) voor. Al kan het bestuur zich niet anders dan in die toeneming verheugen, in zooverre daaruit blijkt, dat de hulp door de inrichting verleend in steeds ruimer kring waardeering vindt, zou zij het zeker nog meer van harte doen, ware het niet dat de toeneming voor een deel haar ver klaring vindt in de omstandigheid, dat van de Poliklinieken meer en meer gebruik wordt gemaakt door de zoodanigen, waarvoor zij niet bestemd zijn. Op velerlei wijze wordt aan de bezoekers onder het oog gebracht, dat de poliklinieken der in richting uitsluitend bestemd zijn tot het verleenen van hulp aan minvermogenden en dat daaronder worden verstaan: zij die tot de zoogenaamde arbeidende klasse en den dienstbare» stand be hooren of daarmede maatschappelijk gelijlt staan. Toch wordt het aantal steeds grooter van hen, die uit het feit, dat ter gemoetkoming in de kosten der poliklinieken van de bezoekers eene kleine bijdrage wordt gevraagd, aanleiding nemen om die bepaling als niet bestaande te beschouwen. De exploitatiekosten der inrichting bedroegen in '91 f 23,758.54'/, of /"it-iO minder, de in komsten / 22790.G85 of ?1207.61 minder dan in het vorige jaar, zoodat de rekening sluit met een tekort van ruim /"DG7, dat evenwel uit de kasgelden kon werden gedekt en dus geen reden tot oogenblikkelijke bezorgdheid oplevert. Toch stelt de directeur, prof. "VV. M. Gunning, voor, eenige verandering in de te vorderen verplegingskosten te maken, opdat de inrichting minder van liefdegaven afhankelijk zij, en omdat het te verwachten is, dat de gewone uitgaven nog aanzienlijk zullen stijgen. Het bestuur bestuur bestaat uit de IIII. mr. F. Hooft Graarland, voorzitter; H. J. de Marez Oyens, penningmeester; mr. A. J. van Vollen hoven, secretaris ; prof. W. M. Gunning, genees heer-directeur ; dr. Jb. van Geuns, mr. II. S. van Lennep, mr. M", baron Koëll, mr. J. F. Wertheim; inwonende directrice is mej. A. A. den Dekker; geneesheeren zijn met den direc teur de doctoren M. Juda, N. van Kijnberk, X. Josephus Jitta en M. C. du Saar, en de assistentgeneeskundige dr. J. Kuiper. Omtrent den wonderlijken levensloop van een kanon, dat thans in het k. k. Heeresmuseum te Weenen als invalide bewaard wordt, bericht de Jteichstcehr: Het stuk geschut werd in bet jaar 15G8 door den beroemden meester Hans Christoph Löffler te H fitting bij Innsbruck gegoten en be hoort tot die soort, die volgens de bepalingen, door Karel V. iu 1542 voor de keizerlijke ar tillerie gegeven, drievierde karton wen of slangen-bastaards heetten. Behalve den titel van Keizer Maximiliaan II en rijke wapenversiering draagt het geschut tot opschrift: »Ich bin ein Hahn ein redlicli Mann dnkrahen kann dasz Ihurm und Mauer zu Boden pan." Het geraakte bij Raab, zooals een hoogdra vend opschrift in de Arabische taal, dat aan het stuk is aangebracht, meldt, in Turkseh bezit en moest naar Serajewo vervoerd worden, bleef echter in de grensvesting Vranisza achter en viel, toen deze den l sten April H!!)2 door den keizerlijken generaal Batthyanni veroverd werd, weder in handen der Oostenrijkers. "Waarschijnlijk bij Belgrado is het in het jaar 1738 opnieuw in Turkseh bezit geraakt. In 1878 werd het bij de bezetting der Ilerzegowina door de Oostenrijksche troepen in den Konak te Mostar gevonden en in 1887 naar zijn tegenwoordige standplaats gebracht. Columbus-postzegels. Uit de Verecnigde Staten wordt bericht: Generaal-postmeester Wanamaker heeft met de American liauk XoteCo. te New-York een contract gesloten tot le\ering van zoogenaamde Columbus-postzegels. De nieuwe postzegels zullen ter herinnering aan het vierhonderdjarige jubileum van de ontdekking van Amerika worden uitgegeven en mede van vig netten voorzien zijn, die op deze gebeurtenis betrekking hebben, zooals Kerste gezicht op land". :>Columbus op zee", de landing van Coliinibus". .De Santa Maria", Coluinbus verzoekt koningin Isabella om ondersteuning", enz. De honden run Caiiea. l'it Athene wordt van (i dezer bericht: Van de liefde, waarmede de Oosterlingen aan honden gehecht zijn, hoewel /ij deze laatsten als onreine dieren beschouwen, ge tuigt de volgende geschiedenis, die uit Kreta gemeld wordt: De goneraal-gouverneur Mabmoed Pascha had ingevolge order van de Pnrte. mei het oog op bet choleragevaar vele sanitaire maat regelen genomen, en o. a. ook bevolen dat al de straathondeu in ('anea zouden worden op gevangen. Vergeefs betoogden de aau/ienlijksle burgers. dat de honden juist voor de straatpidiue zorgen, doordat xij alle at\al vernietigen. Malimoed Pascha bleef bij /ijn be\el en slohh' oen half onnoozelon Christen aan -?daar er geen Mahomedaan voor te vinden was -- als honden vanger: hij zou twee piasters Mier iedereii 111'gerooidon hond ontvangen. Toen deze eelit.v voor den persten maal zijn loon kwam \orderoi:. weigerde de gemeente, hou te betalen, en daar de regeering ook niet wilde nitbetab-n. werden de gevangen bonden, totdat de strijtlvraag zou zijn opgelost, in een ouden toren gesloien. \ '-rscheidene dagen zag men nu de Alohannaedaansche burger-, van ('anea naar den ouden toren een bedevaart doen. om hunne opgesloten viervoetige vrienden voedsel te brengen. Kindolijk kwamen de \erstandigon op IK t iib"1. den wachter om te koopen - - op een avond bleet de deur van den teren open en met \roolijk gehuil stormden de gevangenen naar hunne oude ver blijfplaatsen, tot groot vermaak der goedhartige Turken en tot verbazing van den gouverneur, die nu andere middelen moet verzinnen, om van de honden bevrijd te worden. nilMMIIIItlHIIIIIll InQzzonbzn. I)e Berlitz-methode. Geachte heer L. (rij hebt de Berlitz-methode aan een critiek onderworpen, waarop ik mij veroorloof eenige kantteekeningen te maken. U schrijft, dat zij haren naam heeft te danken aan een school in Xew-Jersey. Dit is niet ge heel juist en in mijne brochure ook niet gezegd, zie pag. l G en het voorbericht. De zaak is deze: de heer M. D. Berlitz heeft de methode uitgew-erkt en staat thans met nog twee anderen, de hoeren N. A. Joly en Paul Rogez, aan het hoofd van de «Berlitz-schools of languages", die haar vertakkingen heeft in twaalf steden van de Vereenigde Staten en in Europa te Berlijn, Ham burg, Dresden, Londen en Parijs. Ik geef u toe, dat de methode, »in den onder wijzer buitengewoon vee! levendigheid, persoon lijk overwicht en suggestieve kracht" veronder stelt; bij den echten practischen schoolmeester zal zij het meest tot haar recht komen. Doch al wat ge verder schrijft behoeft de Berlitz-methode zich niet aan te trekken. Waar staat, dat zij op zettelijk uitsluit al wat niet zichtbaar is V Lees de Uerlitz-boeken door en ge zult zien, hoe ze beginnende met het zichtbare opneemt alles wat door de andere zintuigen tot ons komt; hoe elk abstract woord op zijn tijd een plaats vindt en er geen woord, geene uitdrukking overblijft, die door de methode als zoodanig wordt buitenge sloten. Gij schrijft, dat de methode in de gunstigste omstandigheden meer geschikt is om kellners en commis-voyageurs voort te brengen dan etc. Gij geeft dan toe. dat zij iemand zoover kan bren gen, dat hij zich behoorlijk in eene vreemde taal kan uitdrukken; ook, dat >op deze wijze het onderwijs gedurende eenige maanden door een bekwaam, ijverig onderwijzer, voor een klein getal leerlingen goede resultaten kan hebben". Maar dan begrijp ik heusch niet. waar de verdere be zwaren zitten! Als iemand het hoofd bedenke lijk schudt, als bij overweegt, dat 't voor eerstboginnonden. vooral met 't Fransch, >een tour" zal zijn, dan begrijp ik dat, maar dat iemand blijft weigeren zijn vertrouwen te schenken als hij over de eerste moeilijkheden heen is, is mij wezenlijk een raadsel. Waarom kan een goed onderwijzer, die zijn taal meester is laat ons het Franseh nemen niet hetzelfde bereiken als de Fransehe onderwijzer met den leerling, die ook vrij goed Frausch spreekt, wel minder snel. omdat de omgeving niet medewerkt, maar toch bereiken? Hij kan immers in moeilijkheid opklimmende proza of poëzie met den aldus gepreparecrdon leerling lezen, moeielijke woorden door gemakkelijke verklaren, van voorwerpen, die niet in school kunnen gebracht worden, een teekening of beschrijving geven; grammatica be studeeren, bewegingsvormen laten invullen, dictees geven, opstellen laten maken en wat al oefenin gen elke taal voor 't eigen volk heeft. Ik kan u verzekeren, dat er geen stuk zoo moeilijk is, mits geëvcnredigd aan de krachten der leerlingen, of het kan door en door bestudeerd, begrepen en genoten worden zonder de hulp van 't Hol landse!) ... Ik heb daarvan meer dan eens, om mijzelf en anderen te overtuigen, de proef ge nomen. Ik verklaarde in mijne hoogste klasse een zeer moeilijk F'ransch stuk; gaf mij dui delijk rekenschap van elk woord dat de leerlingen bij den aanvang niet begrepen; gaf gemakkelijke synoniemen, ophelderingen, omschrijvingen, tee kening, beweging: putte uit het jongensleven etc.: toen zei ik: vertaal dat stuk in 't liollandsch." En de vertaling was correct, geheel in overeen stemming met den inhoud. Heusch. mijnheer L., waag- liet er eens op en ge zult erkennen, dat vertalen, welk eene uitstekende oefening tot stijlvormiug zij ook zijn moge. ter verkrijging j van wezenlijke kennis en tot ontwikkeling der | leerlingen", zeer goed en niet voordeel bij het aanleeren van vreemde talen kan gemist worden. | (.ij schrijft dat de methode alle donkinspa | ning schijnt te vreezen en haalt daarvoor deze woorden aan: de onderwijzer moet den leerling nooit vragen of bij 't begrepen heeft; deze toch kan niet zelf beslissen of het begrip door hem aan het woord gehecht al of niet goed is.' 1 Maar. mijnheer I., dat heelt niets met uw be schuldiging te maken. Elk goed onderwijzer zal zich toch niet tevreden stellen als de leerling zegt: ik begrijp bet." liet komt toch zeer. zeer l dikwijls voor. dat de leerling het meent te be grijpen, giad den bal w/.-slaal. Dan overtuigt zich de onderwijzer door allerlei vragen en opgaven. AK/s- initler* willen de aangehaa'de woorden zeg gen : de methode dwingt er toe: eerst als de leerling getoond heelt in vraag, antwoord, dat hij aan het woord het juiste begrip hecht, kan de onderwijzer rusten. AK tweede bewijs vnor uwe beschuldiging haalt ge aan. dat de onderwijzer eene eigenaardige uitdrukking niet moet ontleden: bij moet debeteekenis der uitdrukking al- zoodanig geveif". ; Mijnheer ].., gij leest die woorden op M. 2i: zij slaan in de licrlitz-hoekoii na de eersie II lessen en /ijn dus nog \olkninon \an toepassing ei) het onderwijs aan eerstbeginnenden. Dan wilt i;ij toch de moeilijkheden nog niet vermeerderen V il-in neemt men toch om i:w derde bezwaar te beantwoorden ?- eer-1 de woorden in de beteekeuis. die ze in den zin hebben, om later als ! de voordor.-ehat zich uitbreidt en voor verwar: ni.n geen \rooz.e nn-er bestaat, ze naast elkaar j K- plaatsen: dan wordt d" oefening rijker en lie/jit j ontlede!! de Beleerde idiomatische uitdrukking zieb scherper op de ziel at'teeliem n: hetzelfde woord komt in eene andere be'.eekenis en de \ i'rl>-elijl;i!vj kom'. v;:n zei'.'. l Neen, in plaats van alle denkinspanning tevreezen, zoekt de Berlitz-metbode ze juist op t; zij brengt in systematische volgorde begrippen aan, en ze is er telkens op uit die begrippen te verbinden, te scheiden, woorden en zinnen in een ander verband te brengen; maar zij wil vóór alles eenheid, harmonie. Gij zult toch zeker niet beweren, dat het leeren van woordjes, omdat het Hollandsch er naast staat, het denkvermogen oefent; gij gevoelt toch ook wel iets van de ver warring, die daardoor in het brein ontstaat en voortdurend wordt in stand gehouden V Moderne talen dienen zeer zeker »als oefening, verruiming van het denkvermogen, als element van bescha ving", doch eerst dan, als men in staat is in de vreemde taal met recht begrip zonder vertalen te kunnen lezen. Van de spieroefening van het verstand, die voor den student van oude en nieuwe talen in het verbuigen en vervoegen en ontleden van moeilijke zinnen zit, gaat bij de Berlitz-methode niets verloren, althans als gij niet wilt beweren, dat het bestudeeren van een vreemde taal voor den vreemdeling ontwik kelender werkt dan voor den in het land geborene. Verleden week, en dat nadat ik een antwoord op uw critiek had weggezonden, dat de redactieevenwel omdat liet te uitgebreid was, niet kon plaatsen, kreeg ik bezoek van een leeraar in 't. Duitsch, aan een onzer H.B.S., iemand die een goeden naam heeft te bewaren. Nadat hij een les had bijgewoond van jongens, die vier weken volgens de Berlitz-methode onderwezen waren zeide hij: »Ik kwam hier met de vaste over tuiging dat mijn wantrouwen in de Berlitzmethode oer toe dan af zou nemen, maar ik er ken openhartig, dat ik ze verkeerd beoordeeld heb en vol vertrouwen in hare toekomst ben." Hij had echter nog eenige bezwaren, die 't, mij gelukte voor een groot gedeelte weg te ne men en sprak toen als zijn overtuiging uit, »dat de Berlitz-methode een geheelen man eischte en dan uitstekende resultaten zou opleveren." Als de leerlingen in dezelfde mate vorderingen bleven maken, zou hij met de vertalingsmethode,. hoewel daarmede ook uitstekende resultaten tebereiken waren, breken. Geachte heer L., ik weet niet of ik zoo ge lukkig geweest beu ook u voor de Berlitz-methode te hebben gewonnen. Gij zijt een »juge saus prévention", anders zoudt gij in dezelfde kolommen die uw kritiek bevatten, niet de metbode Gouin ter sprake gebracht hebben, en ge zult dus, overtuigd, geen goede zaak willen tegenhouden. Gouin vindt >:enthousiaste leerlingen", de Ber litz-metbode warme verdedigers: in ons land heeft ze zich sedert de eerste uitgave van mijne brochure reeds op een vrij groot getal scholen een plaats veroverd; in Duitschland komen vele brochures uit, die op een reformatie van het taalonderwijs aandringen; ons land is een klein land, ons volk een handeldrijvend volk. Daar door en door onzen ligging zijn wij gedwongen minstens drie moderne talen te bestudeeren; het is een algemeen erkende waarheid, dat grondige taalstudie onze blik verruimt en bekrompenheid helpt verdrijven; daarom verdient elke ernstige poging om het aanleeren van vreemde tulen ge makkelijker te maken eene op studie en praktijk rustende bespreking. Helpt me het daarheen te brengen. En dan. ge kunt er zeker van zijn.. is do toekomst aan de Berlitz-metbode. J. Es.MF.l.JKK. C/ICO'L amei. 40 cents per regel. Magazijn Keizershof", Dagelijkscbe ontvangst van Xoiiveautés. Uitgebreide keuze in Xijde, Japonstotfon er Mantels. Volledige sorteering- elegante Kindert'ostumes. SCHADE & O L D E X K O T T. Dinsda;' as. is October 10.:>o A.M. Kistveilii in PICTÜRA" 19 Wolfeflstr. MODERNE SCHILDERIJEN. Kijk dagen van at' heden. I'UiaiKI! & Co., opvolgers van VAX I'AITKI.KNOAM cV' S< norrKX The Works of Tennyson. De zoo beroemde Poëtische en Dramatische Werken van ALFRED TENNYSON voor slechts /'ü. The Poetical and Dramatic Works of Alfred Tennyson, Poet Laureat. prachtig ingebonden, goud op snede, tijdelijk aangeboden voor den ongekend'lagen prijs van / 2.50. Alleen de b.and is meer waard. Vcrkrijabaar bij I). BOLLE, Bazaar van Goedkoope Boeken, Hang b d Vischmarkt. te Kotterdam, franco op ontvangst van postwissel, waarbij staat: The Works of Tennyson." BEKE1V»E prima APSCHOENES voor Dames, Ileereu en Kinderen. Ook officier-, militair-, rij- en koetsier Handschoenen. En-Gros Magazijn Au GANT 'Os, N..Z. VOORBURGWAL 298 oi'er (ie St. Luci'fnslcty. DÉTAILverkoop tot 3 uur. Handschoenen muguu gebast worden.