De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1892 23 oktober pagina 3

23 oktober 1892 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No'. 800 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Brabander wat hebben vooruitgebracht." Kaast de beide hier genoemde uitstekende uitgaven heeft de Groningsche reden van bestaan; die van prof. Moltzer vormt het zesde stuk van De werHxn van G. A. Biedero (1) en is dus niet afzon derlijk verkrijgbaar; van die van Verwijs wint de Groningsche het wat gemakkelijker inrichting be treft, daar ze de aanteekeningen aan den voet der bladzijden geeft, terwijl het prijsverschil ze ook nog meer onder ieders bereik brengt. De belangstellende lezer zal op meer dan eeno plaats eene afwijking in de tekstverklaring aantreffen, die den heer Terwey recht geeft, van vonrmtbiengen te spreken. Onderscheidene uitdrukkin gen, die de vorige uitgevers waarschijnlijk te duidelijk achtten, en die zij dus niet verklaard hebben, zijn hier toegelicht ten behoeve ook van minder geoefende lezers (zie o. a. vs. l.'!7, 15!), 220, 350, 1140, 2010, enz.) De ruimte laat niet toe, in dit blad, de verklaringen der verschil lende uitgaven met elkaar te vergelijken. Ik be paal er mij dus toe, den belangstellende tot eene vergelijking aan te sporen, mij voorbehoudende elders breedvoeriger te spreken over eenige plaat sen, die ik anders meen te moeten verklaren dan de heer Terwey deed, en eene verduidelijking van eene enkele duistere plaats te beproeven. Nog slechts een enkel woord, om er op te wijzen, dat er voor vlaektn barckman (vs. 408), ouwe zielen (vs. 481), or? een Genevoys (vs. 527) en spek tot palm (vs. 872) nog geen bevredigende verklaring gevonden is, evenals nog altijd niet zeker is, welk spel de jongens (vs. 215?187) bedoelen als zij den »hontslagher" naroepen: »Aauwe, willen wij t' samen klaauwen V Ik ra stoof, Aauwe schijt, Aanwen is sijn klaauwen quijt." Men weet dat stoof bij het bikkelen platliggend beteekent; Verwijs dacht bij Mtmuioen aan »mot kromme vingers in elkaar gehaakt en de voeten tegen elkander ronddraaien, kribben"; prof. Molt zer teekent aan: kooten, maar met een vraagteoken, terwijl Terwey klaauwen door vechten wil weergeven. Wellicht is er onder de beoefenaars der «folklore" .iemand, die de uitdrukkingen kent en mededeelt, aan welk spel zij ontleend zijn. De tot heden gegeven lezingen zijn niet meer dan gissingen. Zoo zou het ook kunnen zijn, dat er onder onze lezers een was, die in zijne omgeving wel eens gehoord heeft van een spel, waarschijn lijk een dubbelspel, dat evenhouten heet; de be delaars in Bredero's dagen maakten er gebruik van om de aalmoezen te moerenhouten, die zij van de goedgeefsche Amsterdammers ontvingen. Het is onmogelijk, dat deze uitdrukkingen be kend zijn aan personen, die toevallig nooit een blik in Bredero's werken geslagen hebben; wie zijn licht er over kan.laten schijnen onthoude het ons niet. Htlmond. J. L. C. A. MEIJKU. (1) Amsterdam 1885. Een letterkundig zwendelproces. Wie in de laatste tiental jaren in Londen ook maar eenigzius den naam bad, letterkundige of artistieke eerzucht te bezitten, ontving onfeilbaar over de post in een groote enveloppe het fraai gedrukte prospectus eener ruaatschappij, die tegen geringe belooning hare diensten bij de geboorte van den openlijkeu roem van den bedeesden schrij ver of kunstenaar aanbood. En de beginner, die tot nog toe zijn roman in de lade of zijn schilderij op het zolderkamertje verborgen hielt), werd warm bij de edelmoedige woorden van het prospectus, dankte de Voorzienigheid, werd lid van de maat schappij door het betalen van een halven of een heelen guinje, en zond den secrelaris der maat schappij zijn werk toe. Eenigen tijd had men geduld, maar ook het ge duld heeft zijn grenzen, schriftelijke aanvragen bleven onbeantwoord, en wanneer ten laatste de jonge schrijver zelf aan de deur van het vermeende bureau der maatschappij versreefs had aangeklopt, vernam hij tot zij u schrik, dat de secretaris zich met de manuscripten reeds sinds lang, zonder zich om de vervallen huur te bekommeren, uit de voeten gemaakt had. Was het, manuscript iets waard, dan kon de jonge schrijver het misschien in een buitenlaudsche courant, vooral in de Vereenigde Staten, ondereen anderen naam als feuilleton weervinden. En dat was nog de goedkoopste wijze waarop het kon afloopen. Kostbaarder werd de zaak, wanneer na inzending van den roman liet bescheid terugkwam, dat er slechts 30 tot 00 pond uoodig was, om al de kos ten voor het drukken en uilgeven te dekken ; daar voor werd den schrijver de helft van de zuivere winst verzekerd. En hoe arm hij ook mocht zijn, 30 £. bracht de toekomstige onsterfelijke wel bijeen; en wanneer daii de secretaris met het geld ver dwenen was en de kantoor-verhuurder niet voor de huur op de papieren nalatenschap beslag legde, had de schrijver wellicht den troost, zijn manus cript onder honderd andere te mogen uitzoeken, Het hierboven beschrevene schildert kort de litteraire haaien" in Engeland. liet bleek, dat zij in dit, geval hun prooi, de schuchtere begin nende schrijvers, goed bestudeerd hadden, want, geen der offers, hoe ook in de ziel getroll'eu, had den moed, ze gerechtelijk aan te klagen; de vrees voor " belaehelijkheiu deed allen zwijgen. En wie weet, hoe ver de voordecüge zaak nog zou uitge breid zijn, wanneer niet eens Labouchcres 'l'ntili de zaak in handen gekregen had. Eabouchère heeft wel gaarne bedriegers en z wendelaars te ontmas keren. Somtijds vergaloppeert hij zich, meestal echter is hij op het ware spoor en ditmaal is hij iu eik geval midden in een zireudelaarsiiest ge vallen. Een tijd lang beantwoordde men zijn aan vallen met, zwijgende verachting, da'irna waagde men zinspelingen op zijn donker verleden, dat hem het beroep van zedereciiter onmogelijk maakte, tot ten laatste liet openbaar ministerie zioli er in mengde en een proces tegen de zes hoofdpersonen begon, dat de vorige week na acht dagen openbare behandeling met de zes veroordeel ingcn, tot gevangenisstraf van vier maanden tot acht jaar afliep. L)e verslagen der debatten vormen een aardig hoofdstuk uit de geschiedenis der ijdelheid. Het is reeds eenige jaren geleden, dat de //Cliaring Cross Uitgeversmaatschappij" het licht zag. Haar prospectus betoogde dat het aan geen deel van het beschaafde publiek zoo zeer aan hulp middelen ontbreekt als de di'ettant schrijvers. Om aan deze de zoo zeer begeerde gelegenheid te ver schaffen, zou er een detïPoets of the Dat/ worden uitgegeven, waarin ieder, overeenkomstig het geld dat hij er voor over had, ruimte kon krijgen. Hoevelen daarop afkwamen, is moeielijk te zeggen. Een kellner uit Caniiff zond £ 13,12 (=; 200 mark), toen de directeur hem schreef, dat zijne verzon hem wel bevielen. Uit de Charing Cross" ontstond toen de City <>? London l'itgeversmaatticfiappij", met de heeren Morgan en Tornkins aan het hoofd. Alle begin is moeielijk, zelfs bij een zwendelarijzaak. Toen de laatste zoo weinig opbracht, dat Morgan niet eens zijn waschrekening kou betalen, veranderde men de tweede maatschappij in een beter klinkende, de Rational Artix/ic L'xion"; zij zou ;)die talenten aanmoedi gen, die anders in den donkeren kring der huise lijkheid verloren gaan." Xij werd later in de tLiterafy and Artutic Union uitgebreid en in de nBerneri-Ktreel-GaUery-Scciely" veranderd, en wel ten vooideele van allen, die voor pleizier of om geld te verdienen, zich met schilderen in olieeu waterverf, teekenen, graveereu, houlsnijkunst, beeldhouwen, porseleinschilderen en andere kunst en kuustindustrie bezighouden." Daar intusschen Morgan, ofschoon uu en dan een naïeve domkop lid werd, altijd nog maar niet zijn huur kou be talen en een nieuwe uitgeversmaatschappij onder de rma uBem>>,yton and Co." ook niets opbracht, werd in het jaar 188G de zwendelarii op uitgebrei der grondslag gebouwd. Men schiep de Authors Alliance" en wist als directeur een doctor iitriusqne jurif, Clarke, en een echten Engelschen baronet, sir Gilbert Campbell, aan te werven, waarvan de laatste buitendien nog het voordeel bezat, dat zija ver korte naam Sir G. Campbell het vermoeden wekte alsof hij en het bekende parlementslid Sir eorge Campbell n en dezelfde persoon waren. Sedert bloeide de zaak ; de leertijd was voorbij. Om het pu bliek de gelegenheid, zich te laten plukken, zoo dikwijls mogelijk aan te bieden, werden na elkan der de ,K://-/zV.s' AUiaace", de Itik'niiiHonid Soriity «f Litenititri', Srieni-e an'l Arf1 en andere maat schappijen gesticht; zelfs op politiek gebied waagden zij zich niet de i/.Jimi(,f ('iimtemitine /tllin «<?<''' om zich den invloed der toryparlij te verzekeren. Daar er buiten de litteraire en artistieke voordeden ook nog een dividend van 8 procent verzekerd werd, stroomde het goud in de kas; onder de klanten" bevonden zich vele deftige namen; een generaal en een generaal-luitenant hebben in den raad van administratie gezeten; de baronet speelde zijn rol voortreffelijk, de toekomst scheen verzekerd. De administratie zelve was zeer eenvoudig. Wilde Morgan, de rooverhoofdman, ecu lokaal of een kantoor huren, hij gaf tot aanbeveling de namen zijner spitsbroeders op, en deze lieten niet na hem als ecu man van eer te kenmerken, die steeds zijn verplichtingen nagekomen was. Bij bestellingen en daartoe behoorden fijne wijnen, sigaren, koffers en andere benoodigdheden van een gentleman schitterden zij meestal door hunne afwezcndheid. wanneer de aflevering //tegen betaling" volgde ; of Tomkins, de tweede honfdmakker, placht, zich zelf te veilooehenen. Tomkins is uit, hij/al binnen 20 minuten terugkomen. ' Hun geduld werd daarbij wel eens op een harde proef gesteld ; zoo was eene oude dame met haar breikons bijna een maand lang in het kantoor van den morgen tot, den avond ingekwartierd, om op den tragen Tomkins vergeefs te wachten. Ver scheidene onaangename scènes hadden er met be drogen schri, vers plaats, die hun manuscript terug verlangden, en daar Tonikius tegenover hen vol hield, dat Tomkins afwezig was, werd hij eens door ecu van hen vrij ruw mishandeld. Had een huisheer de onbeschaamdheid te verlangen hetgeen hem toekwam, dan nam de brave Tomkins hem mee naar de eerste de beste kroeg, om zijn gemoed door sterke dranken tot bedaren te brengen. Met, manuscriptlezen hielden de heeren zich natuurlijk niet op ; er waren immers genoeg secretarissen te vinden, die voor dit, werk nog geld toe gaven. Keer leerrijk is in dit opzicht, liet geval van den jurist E. P. Osmaslon. Hij had bij de advertentiëu gelezen, dat Morgan een manuscript lezer noodig had. Hij meldde zieh aan, in allen vorm werd er naar hem geïnformeerd, hij werd den directeur der .tutlirifx' Ail'nnii-c, sir G. Campbi H, voorgesteld en daarna met een jaarwedde van 120 tot 200 L. iu dienst der maat schappij genomen, ouder voorwaarde, dat hij ,'U)0 L. in hun aandeelen belesrde En werkelijk bracht hij deze som in vier betalingen elk van 7"> L. bijeen, sloofde zich G maanden lang met manuseriptlezen af, ontving echter maar ren salaris voor drie maanden, en toen hij uit zijn betrekking ging, en een proces wilde indienen, gaf zijn advocaat, hem den goeden raad, zich de vingers niet verder te branden. De eer, tot, de Anllnin.- .-Uitdun te behooreu, had hem 225 L. en een half jaar werk gekost. Wat, praesteerde uu de zwcndelanrsvereeniging eigenlijk on> in de oocen van het, publiek haar aanzien te handhaven:' Vooreerst yaf zij weikelijk eenige hoeken uit; deze dieuden als bewijsstukken, alleen werd op liet, grootste gedeelte der exem plaren door <le bedrogen huisheeren beslag gelegd : Vervolgens opende zij een galerij van schilde rijen, de zoogenaamde ...I////7//<//v/////'/->'//vv/-f',V//'/.Y}''', waarin /.ij ook ongeveer 500 schilderijen ophoop ten, /?ophoopten", want, de galerij bepaalde zieh tot. een klein kamertje, waar de si ukken, indien zij de hoeken niet voor lief wilden nemen, over elkan der heen moesten gehangen worden. Verder stond zij haar leden het, benijdenswaardige voorrecht, toe, déletters E. 8. L. (iVll?r /' llie \SV/','/// ,,/'A/'/.-,wt'nr) of M. S. L. (][,'?i/?',- '?? Ifia .Vr/V/y <<? L in;i//'/?r) achter hun narim te voegen, evenals de leden der geourap'iische maatschappij zich door F. G. S. onderscheiden, /uover gingen zij in hunne edel moedigheid, dat zij ceiuu'o zeer werkzame leden, l d. i. leden, die goed konden betalen, het voor recht, van het. dragen van pruik en tabberd ver gunden, onder voorwaarde, dat '/ij deze zaken vun de maatschappij zelf voor den matigen prijs van 'l £ iu ontvangst namen. \\ as de rechtbank niet met ruwe hand in de ontwikkeling der maat schappij tussehenbcide, gekomen, dan zou daaruit zeker een bijzonder kleeding'-departement voort gesproten zijn, dat een menigte kleermakers werk en brood zou verschaft hebben. Dit mocht uiet zoo zijn. De ijdelheid dergenen, die in de maat schappij vooruit weiischteu te komen, kwamen zij door avond-bijeenkomsten en zoogenaamde conversazione's tegemoet. Men ontmoette elkander ter aanhooring van een voordracht bij thee en koffie; en //dan kunnen er" zoo luidde het prospectus //op wederzijdsch verlangen voorstellingen plaats hebben tot het aanknoopen van passende kennis makingen en vriendschappen". Welk een schitterend uitzicht voor de maatschappelijke eerzucht! Zulke convcrsazione's werden er verscheidene gehouden. Of daarbij de gewenschte voorstellingen werden gedaan, is niet bekend daarentegen blijkt uit het getuigenverhoor, dat de //kunstenaressen", die daartoe medewerkten, evenals de manuscriptlezcrs voor hetgeen zij ten gehoore brachten nog geld toe gaven. Als leden betaalden zij jaarlijks een guinje met het recht op engagementen" bij de feesten der maatschappij. Morgan liet ze eens zingen of spelen tegen een salaris van vijftien shillingen; er bleven dus zes shillingeu voor de kas der maatschappij! Ruim duizend leden schijnt de maatschappij in haar bloeitijd omvat te hebben. De entree bedroeg een of twee guinjes, iu geval men er niet de voorkeur aan gaf, door betaling van zeven of vijftien guinjes levenslang lid te worden; men ontving daarvoor een diploma in gouden lijst. Een bijzonder orgaan, het Pantheon, vertegen woordigde de belangen der maatschappij naar buiten. Voor de leden die achterop geraakten werd een bijzonder verzorgingsfonds, de «Ikrciyed Fello-ics ait'l Memhers Fttnr!" geschapen ; die gedachte was zeker een meesterstuk. Ieder der zes beklaagden hield het voor aange wezen, zich persoonlijk voor de gezworenen te verdedigen en zich natuurlijk in het, onschuldigste licht te plaatsen. Het jarnmcrlijkst kwam daarbij de baronet er af. Hij wees op zijn eervolle loop baan als soldaat, en werkelijk heeft hij in het 92ste regiment Hooglanders den Indischen opstand mee gemaakt en draagt medailles en ridderorden, maar de rechter kende hem daarvoor nog een zwaarder straf toe, achttien maanden gevangenisstraf met dwangarbeid, in plaats van vijftien maanden. opdat zich hierdoor mannen van goede geboorte en be trekking zouden laten afschrikken, voor schaamtelooze maatschappijen als uithangbord te dienen. En dit laatste kon op den baronet woordelijk toege past worden, zijn portret, iu volle uniform nam in de schilderijengalerij de beste plaats iu. Overigens behoorde hij reeds sedert, 1S7J- onder de bancruptcy-conrt; bij zijn jongde faillissement, nu twee jaar geleden, beschikte hij slechts ovtr 10 £, con tant tegen 2:500 £ schuld. De gevangenis zal daarom de geschikte inrichtirg ter verzorging voor hem zijn. liillllliiinniiiiMilll Het Oötlie-Scliillcr-Arcliiv te AVeimar. Ter gelegenheid van de huwelijksfeesten te Weimar, was ook het beroemde (i the-SchillerArchiv, waarvoor de groothertogin, die hot in l<-i*5 door uiterste wilsbeschikking van don hoer Waltcr von (iöthe in eigendom verkreeg, zich veel moeite gep.it, uit de kamer van liet paleis zoolang in het staats-archief overgebracht, en men heeft er daar een bijzondere tentoon stelling van gehouden. De verdeeling was in vier groote vitrines. De eorste bevatte handschriften van de wer ken van (M'itlie, bij voorbeeld Gütz ron Berlicltwijen in de oudsto gestalte, Iph-iyetiie in den vorm. dien het werk in Italiëkreeg; verder gedichten, waaronder de Uomciiisehe elegieën, stukkeu uit den Westöxtl-iclten Divan, llinenati, enz. Concepten van l<\iuxt, tweede deel, volgen hierop eu het dagboek van de Ftalieniaclie Reine en brieven van (iöthe uit Italiëaan mevrouw v. Stein. In een tweede vitrine zijn brieven van en aan (iöthe uitgestald, (iöthe aan Karel August, aan zijne zuster (17<!,j), aan ('lirisfiane Vulpius (l 7l»i'). aan Eotte Butt'. Hierop volgt het briefje van Jeruza lem aan Kostner, waarin hij om do pistolen vraagt. Verder: Göthc aan zijne moeder, deze aan haren zoon (beschrijving van haar ontvangst bij ko ningin Eouise). Van do brieven aan (iöthe mo gen nog wel bijzonder vermeld worden die van Boothoven (lSi':!), die van Memlolssohn (lSi>f>), Riickert (Coburg ls)-_'), Ilcine ( Weimar, :!1 October ISi'F). Stukken uit de dagboeken van Göthe stellen ons zijne persoonlijkheid voor van de eerste tijden to Weimar tot zijn laatste levensdagen (17'.»7, l Si:!. IS.'il). De derde vitrino bevat stukken uit Göthe's natuurwetenschappelijke geschriften (b. v. over de oerplanten) en verder: de eerste brieven uit de correspondentie tusschoii Göthc on Schiller; het ecu en ander uit Sehillor's jeugd (annteekeningen uit den schooltijd), het handschrift van den Demetriu". Uier ligt ook hot (gedrukte) diploma van Schillers benoeming tot burger der Fransche lïepnbliek. liet is gedateerd:] Pa> is, JOJO TI'?>:', l'un Ier de la Képuh/i'/ne t'runraisr, ondcrteekend door liohiml, ..Le. minixtre de l'Irttn ieur de in J{i-jMlilic/tie Fruiirnixe.'' Links beneden i/i den liook liet adres: M. Gi/le Public/stf nilcmimiT' (de laatste drie woorden schrif telijk.) Deze vitrine bevat onder anderen ook nog: stukken uit het Journal ro» 7'ief'tirt, dat hot onderwerp van het zevende deel van de Schriften der Goetlie-Geaellfclittft uitmaakt, waar van het laatste het grootliertogelijk paar den Oden October als ccn geschenk tor hand gesteld word, on eerstdaags ook aan do leden dor G the(>esel!sehatt yorzondoii zal wordou. In vorband mot dit Tiefurler Jounnd staan nog andere lioriune-riiigon aan don Tiet'urter Musenhof". De inhoud van do vierde vitrine bewijst hoe rijk de schat is, die ook buiten do nieuwen' on nieuwste litteratuur aan het G the-SchillerArchiv verbonden is, zoodat dit zich wel tot een geheel collie archief dor Duitsche nationale litte ratuur schijnt to vormen. \ uu do li/iiidsclii'iftt'ii van Ximmerniann ligt or Dan l'raue.rxjiicl in 'lyrol (Audroas l loten, Die Kfiigont», Trixta» int,d Isitlde enz., vanMöriko'sge dichten, b.v. do Idi/Ue rom lioderixee. Eeno silhouette van Möiïke door Konewka stelt Morike voor met een cylinderhoed en een gesloten parapluie, die hij rechtop draagt. Van Rückert bevindt zich onder andere in de vitrine het manuscript van den Liebesf'rühlirf/, van Tri-tam und I*olde, Gedichte von Bom ; van Otto Ludwig, verschillende redactiën van het onderwerp Agnes-Bernau, (schetsboek en gedeeltelijk ontwerp) ; van Friedrich Hebbel: Ai/nes Btrnauerin, Demetrru.?, Mutter und Kind, Nibelurtfjen. Ten laatste mogen nog wel de namen Auerhach, Heyse, Storm, Geibel, Godfried Keiler, Conrad, Ferdinand Meyer, Bodenstedt (zijn laat ste gedicht, aan den groothertog van Saksen"Weimar tor gelegenheid van diens verjaardag gewijd, nog ongedrukt) enz., genoemd worden. Een archief van de nieuwere Duitsche litteratuur schijnt zich den te Weimar nevens het Göthe-, Schiller-archief en de nalatenschap van Wieland, Herder, enz., te ontwikkelen. De tentoonstel ling werd gedurende de feestdagen door verschil lende vorstelijke gasten van het grootliertogelijk huis met de grootste belangstelling bezichtigd. liiiMiiiiiiiriiiinmiimiiHiliimiiiiliiiiitHiliiHt iiiiiiiiiuiiuumiuiliiiiniiimiiiiliiiiiimiiimiii iimiiimmlllHfM Plastische Kunst. Een der voornaamste Duitsche historieschilders Georg Bleibtreu, is deze week, 65 jaar oud, te Charlottenburg gestorven. In frischheid en leven digheid van voorstelling in veldslagen waren weinigen hem gelijk. Hij volgde altoos de legers van nabij, bij AVörth noten de kogels hem om de ooren. Bleibtreu maakte den Sleeswijk-Holsteinschen oorlog in 18(51, den Oostenrijkschen in 1800,en den Fransch-Duitschen oorlog in 1S70?71 mede; hij droeg dan den band van het Roodo Kruis. Sedert 1K09 was hij professor aan de Academie te Berlijn; zijn schilderstukken, of schoon zeer groot, zijn ontelbaar. De twee be roemdste zijn de Uebergnnij nneh Al*en en de fSchlucht bei Kiir-ifigratz. De bekende schrijver Karl Bleibtreu is de eenige zoon van den schilder. In do Brakke (irond" wordt door de IIH. C. F. l'oos, o]) 25 Oct. een collectie moderne schilderijen verkocht, uitgemaakt hebbende de kabinetten van Mevr. de Wed. l'. Vaker te Deventer, en den beer A. W. Büseh te Utrecht. Allerlei groote namen zijn vertegenwoordigd, Apol, Bisschop, Blommers. Bosboom, Burgers, Oiinaons, J. M. e-n Mari ten Ka te, VYillem Maris, Mesdag. Alb. Xeuhuijs, Stortenbeker, Weissenbrueh, etc. Bij de firma E. J. v. Wisselingh &. Co., Kalverstraat l!'l. is geëxposeerd een schilderij van Ed. Karsen -Oude huisjes." Tooneel en Muziek. De Opera op den schoorsteenmantel. Een l''ransch ingenieur heeft ccuc merkwaardige toepassing gevonden. De l'rtile Républif/iie Franriiise zegt: De ingenieur Terrieu do Villeneuvo, die thans te New-Vork woont on eenigcn tijd met den heer Kdison heeft gewerkt, is van plan naar de wereld-tentoonstelling te Chicago een unieke pendule te zenden. De pendule, die met een plionogniaf in verbinding zal gebracht wor den, zal in twaalf uur do vier opera's l.oltenqrw, Willem Teil, de Hugenoten en Fai»st uitvoeren. De plionograaf zal de stemmen van de beroemd ste zangers en zangeressen teruggeven, die in deze opera's zijn opgetreden, zooals l'atti, Faure, BKZ. Het orkest zal een phonographische repro ductie van den G-rand Ojéra te Parijs zijn". Het Odéon te Parijs zal, ouder de directie Marck en Dosboaux. het nieuwe seizoen zoowol aan oude als nieuwe tooneelstukken wijden, aan klassieke, romantische en 'jongere", aan drama en comedie. Op bet répertoire staan twee comedies uit de zestiende eeuw, Les C.ontents, van Odct de Turnèbe. en Les Esprit s van l'ierre de Larivey, l'it den grand siècle" worden aangekondigd Ph'edre, Hor ace, L'Etourdi en L'' Eoolc des Ma-ris; uit de achttiende oemv Niitette d la Cour van Favart, Le chevalier a la mode, van Dancourt, en Le foii.rrl OH l'cmbfrye pleine, van llesforgos. Onder de hoiulcrdvijftig nieuwe stukken die hun aangeboden zijn, hebben de nieuwe directeuren er ook ecu paar gekozen ; onder deze Lc Coi.ur volant, van Lueien (ileizc, een acte in verzen, en Monsieur Je l\/'boral. comedie in vier acten van Brieux.den auteur van Bfanchettr, die beide succes hadden. Reeds zijn ook nog gespeeld : Mantifle d'hier, comedie in 4 bedrijven van Victor Jannet en Miil-ii.-.; een acte in verzen van Ernest d'llervilly, beide ook met goed gevolg. Te l,ouden wordt in ('ovi'nt Garden Tlieatre de Lohe>ii/rin iu liet italiaansch gegeven, met Mad. Molba als KIsa ; vooral do droomseène eu het eind van liet liefdeduet wordt zeer geprezen. De Eohongrin, signor CreiiKinini, was niet meer dan een aangenaam zanger, zijn vaarwel aan de zwaan. was liet gloriepnnt van zijn partij; de Ortruda was wat ovcrdnnt'ii. tic Tclramondo goed, het orkest onder Signor c-vignauo goed. Alloen het koor was zoo slecht, dat hot uitgejouwd werd. Het Uiirgthi'jitfi- ti; Wocncn, directeur Dr. Btircklmrdt, kondigt als nouvcaiités voor het saizooi! de volgende stukken nan: Wilbrandt. Der Meinier ron l'alinyra: (üitlic's Fauit in twee avonden; Keini, Die S]riniierin um K'reiis, volks stuk; MOSCT, JJer Ltbetiiann; Fulda, Du-t Wuiidei kind: Adlcr, Das Buch Jliob; Scribe, Der Eltryeiz'ije; Shoridan. Die Liinterschitle. En als reprises: Shakespearo, Antonius umi Cleop tri'. Coriolun en Der Kuufmnnn ron Vencdifj; Schil ler, Die Bruut ron Measina on Die Jiutiffrnu inn Orlenn,i; Eauhc, Cttto ron Kisle: Scrili", Der Diimenkrieg, Jh'f 'reiirillii/fi en Gönnenclu'ftef: Töpfor, ]{osf.inn/ïller imd Vinke; AViehert, Mn Schritt vom II'?</(?,? l'Arronge, Wohllhatige J'runen Nissen, Die Zuubtrin t'oiii Stcin.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl