Historisch Archief 1877-1940
No. 804
DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
in de Avenue des Acacias, kon men op de mooie
herfstdagen letterlek van alles zien: de reus
achtige hoeden der Merveilleuses, met strikken
.als molenwieken, den kalmer hoed van het eerste
Keizerrijk met veeren, de eenvoudige hoedjes uit
den tyd van Louis Philippe. Dan de wat stout
moedige baret Henri II, de wonderlijke chapeau
byzantin, en allerlei toques, bolero's en kleine
tulbanden, zelfs hoedjes als boerinnemutsjes.
In den afgeloopen zomer scheen het of alles
te Parijs een noeud Alsacienne zou dragen; een
oogenblik zag men niet anders. De mode ver
spreidde zich; Weenen, Petersburg en Berlijn
(zonder op de revanche te denken) namen den
strik over, en even plotseling als hij te Parijs
was opgedoken, is hij er weer verdwenen ook.
In de toques ziet men eigenlijk het meest
gracieuse, vooral voor jonge teere gezichtjes. Vieux
rose of robijnrood fluweel, ook wel dahlia, violet,
pauwblauw, omvat men met een eenvoudig randje
bont, en met een kleine aigrette van veeren en
?een broche van strass is de hoed klaar. Sommi
.gen voegen er een paar rozen bij, geen
natuurl\jk gekleurde, maar violet genuanceerde, ook
wel chrysanthemums en asters, een boven het
Mtoker oor, en een van achteren tegen het haar.
In het Russisch huishouden spelen, behalve de
kwas, de geleien een groote rol. Suiker is een
der grootste posten op het budget van een Rus
sisch burgergezin; de «warenije," zoete en zure
geleien, vervangen bij de families op het land
gedurende den geheelen winter de groenten. Men
presenteert ze ook bij de thee en de
vleeschspy'zen.
Tot de zoete geleien behooren die gekookt van
frambozen, aardbeien, aalbessen, zwarte bessen,
onrijpe appels en kruisbessen. Vooral de beide
laatste smaken goed en zien er prachtig uit. Een
paar lepeltjes gelei in een glas kokende thee
zonder melk, vormen een uitmuntenden drank.
Bij het middagmaal gebruikt men meest
boschbessen-gelei. In de Russische bosschen groeien
allerlei soorten, de gewone zwarte boschbes, de
roode kransbes, de zeldzamer roode steenbes, en
vooral de »kloekwa," een groote roode bes, die
in overvloed in alle moerassen tusschen het mos
groeit, in den laten herfst rijp wordt, en eerst
in 't voorjaar, nadat de sneeuw gedooid is, wordt
.geplukt. Al deze geleien zijn min of meer zuur
en worden bij het vleesch gediend; de suiker die
men in vele gezinnen per pud (16'/s kilo) gebruikt,
is altijd fijngestooten broodsuiker; andere suiker is,
naar de Russische dames beweren, voor het maken
van geleien ongeschikt.
Ook lijsterbessen plukt men, nadat er eenige
dagen vorst overheen gegaan zijn; men zet ze,
evenals bij ons de zwarte bessen, op brandewijn;
ze geven er een eenigzins rinschen smaak en wat
.geur en vooral een mooie goudkleur, als van oude
cognac, aan. Waarschijnlijk worden ze dan ook
wel gebruikt om jonge brandewijn voor oude te
?doen verkoopen.
* *
Behalve de verschillende soorten kwas en
warenije (geleien) vormen een der karakteristieke toe
voegsels tot het Russisch huishouden de augurken.
's Zomers eet men ze versch, als komkommers,
voor 's winters worden ze ingemaakt, niet in azijn
maar in zout, waardoor ze (evenals zuurkool) een
onaangenamen reuk krijgen, maar de smaak blijft
goed.
Hierbij behooren ook de pronkkalebassen, de
groote groene, witte of bonte vruchten, die men
ook hier wel als siervruchten zaait. In Rusland
ontdoet men de kalebas van zijn buitenste schil,
snijdt het harde vleesch tot groote dobbelsteenen
en kookt deze in azijn, suiker en kruidnagelen,
gelijk men bij ons zoetzuur van meloenen of
komkommers maakt. Het is een kunst, de stuk
ken zoo te koken, dat ze heel blijven, door
schijnend worden en niet tot moes koken. De
smaak is geuriger dan van meloenen, naar gem
ber zweemend.
IIUI1IM H IIIIIIIUII1II [III Illllllllllllllll
3" Jaargang. 20 November 1892.
Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Mira Lodge, Deronda Road, Herne Hul.
Londen. S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
Van A. C. Papót te Warmond.
Vierde eervolle vermelding Ned.
Schaakbondwedstrijd 1891?'Ïr2.
No. 166. Zwart (» stukken.
a bcdefgh
"Wit (9 stukken) geeft in 3 zetten mat.
IQ den Nationalen Probleemiceilstrljfl, uitgeschre
ven door het Weekblad De Amsterdammer, zullen als
prijsrechters optreden de heeren H. J. den Hertog,
te Amsterdam en Josef Pospisil, te Praag. Wel
licht ook zal de hser Kockelkorn, te Keulen, nog in
de Jury zitting nemen.
Voor tafelversiering is dezen winter de
rococostyl, alles krullen en bogen, algemeen; men buigt
het ijzerdraad in die vormen en overdekt het
met orchideeën, vedergrassen, en vooral dit
is karakteristiek met herfstbladeren.
Eikenloof, beukenloof, mossen en slingerplanten, alles
met chrysanthemums en orchideeën vereenigd,
worden bij voorkeur aangebracht; behalve de
groote stukken, legt men overal op tafel kleine
boogjes, kransjes, krulletjes, van bruin en groen,
ook lint wordt daarbij veel gebruikt; guirlandes
en slingers hangen overal af, en dat is zoo sterk,
dat men aan de balbouquetten, zelfs aan de
handvatten ervan, verschillende losse slingers van
loof en bloemen bevestigt.
*
* *
Te Wyoming, in de Vereenigde Staten, is nu
ook eene dame tot politie-rechter. kantonrechter,
benoemd. Het is in dezelfde stad, waar de
vrouwen het eerst het actief kiesrecht verkre
gen; spoedig moest nu ook het passieve volgen.
De verdedigers van de gelijkstelling der vrouw
met den man hopen nu welhaast een dame op de
presidentszetel te Washington te krijgen. En
waarom niet? Het voorbeeld van de
Europeesche landen is er, om te bewijzen dat eene
koningin of regentes niet minder goed regeert
dan een koning.
E-e.
iiimiiimiiMi
llinillllMMIIIIIIIMIIIIIHHI
LLERLEI
De Intermediaire des clierclieurs et curieux
heeft een verhaaltje uit den tijd der eerste
Itepubliek. De Conventie had, op aandringen van
Robespierre, eene circulaire gericht tot alle
Fransche gezanten en vertegenwoordigers in het
buitenland om hun te verbieden als vrije
burgers, de woorden »Sire" en «Majesteit" te
gebruiken bij het toespreken van de beheerschers
der vreemde volken.
Het was in 1794. De Fransche Regeering
knoopte onderhandelingen aan met de Pruisische.
De ci-devant abt Dubouquet werd naar Koning
Friedrich Wilhelm II gezonden, en kwam aan
het paleis op het oogenblik dat de koning van
een wandelrit thuis kwam, met een paar dames.
De abt wilde aan de circulaire gehoorzamen, en
door zijn woorden zijn republikeinsche beginselen
niet verloochenen, toch mocht liij ook, in het
belang zijner zending, den vorst niet kwetsen;
wat dan te doen ? »Sire" en «Majesteit" waren
verboden. Hij dacht nu aan de tragedie, do ko
ningen in Grieksche en Romeirische stukken.
Hoe sprak rutus een koning aan V .0 roi !"
begon hij. Friedrich Wilhelm schaterde en lachte
hem in zijn gezicht uit. Xu raakte Dubouquet op
dreef, hij was beleedigd, en zeide zonder verle
genheid: »Tyran, tu vois ici. . ." Maar de koning
werd nog vroolijker. »Tirant de botte!" riep hij, en
de omgeving vond het even grappig als hij. In elk
geval de koning werd niet boos ; en Dubouquet, die
zelf het dwaze en nietige van dit geval inzag, kreeg
er nu ook pleizier in, maakte zijne excuses, was
geestig en was het weldra met den koning, die
graag met Fransehen praatte, eens. De onder
handelingen werden in goede stemming gevoerd,
en Dubouquet verkreeg wat hij verlangde.
Of Wilhelm II het geval ook zoo goedmoedig
zou opnemen, is de vraag. De Czar moet in dit
opzicht niet lichtgeraakt zijn.
Tijdens het bezoek van het Fransche eskader
te Kroonstad betitelden admiraal Gervais en de
officieren hem natuurlijk met Sire en Majesteit,
maar de matrozen, minder goed op de hoogte
gaven hem allerlei namen. De een zeide: >0ui,
la Majesté", een ander: »0ni, sire emperenr",
CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD.
(Adres: Marnixkade 43, Amsterdam.)
2üe Zet van AVit.
f A
IK hl
2» dt:j
3 D g7
4 Beshst.
5
6
7»
b6:
8 Beslist.
9
10 D
a3
c2
B
U5 Thlgl
g4 L a2
T hifi D 15
Pgle2 \Beslist.
0-0-0 \Beslist.
T d4:T fel
Pe5g-6:f Beslist.
Pe5g3 D c7:
Beslist. Beslist.
PU2fl \Beslist.
i E
P f5 [Beslist.
P h4 Pf4h5
Telfl j
P e3d5:
D f3 a3
gC4:K f2
D a4f
b3
D b5
Pc3e2 ba3:
T f Idl
Pd2e4
f2
£±
f3
S3
D
f3
d2
19. T fldl, gG. Partij C 3: 19.
Part 'A E ~i
P cG a5.
K. S. Sch. t? Z. U noteert in D 3 : 2<i. f elfl.
Hebben wij deze fout goed verbeterd niet T elfl?
H. Vink, h 1>. U hebt in D l opgegeven: 19.?,
f5, welken zet wij in de vor ge rubriek opnamen.
19. -, f i is in 't geheel niet mogelijk-, want uw laat
ste zet met dezen pion was ?6' De 20e z t van wit
P e3d5: is dus een antwoord op IV.?, ??>.
A. v. F.. t<* 7j. We ontvingen van U een 1/latico
briefkaart! Wil uwe zetten zonden: in /? 7 aan den
heer Alas (N. Aehtergracht 18, Amsterdam,! en in
F H aan den heer Lo/imann, te Ymuiden.
Verder geen zetten ontvangen van den beer 11.
Vink (tegenpartij in D 7: de heer Vminiiaiis, te
Hilversum) en van den heer v. d. Menlen (/?; j1: v.
d. M. l'. .F. Fuber, te Amlelst, Gelderland, eu K f:
v. d. M. J. Hteegstra, te Druten. We verzoeken
den betrokken deelnemers, de verzuimde zetten ten
spoedigste in te halen.
We verzoeken den beer Heemskerk, zijne zetten
per briefkaart aan zijne tegenpartijen te willen doen
toekomen.
H. J. d. H.
CORRESPONDENTIE.
J. Jansen te 's Hage. l?D f5 wordt beantwoord
met 2 L ba fmat.
A. v. E. te Z. Vriendelijk bedankt. Geef u verder
geen moeite.
C. T. v. H. te G. Uw partij verschijnt in volgende
rubriek.
een, met de medaille van Tonkin op de borst,
antwoordde, met de pink op de naad van de
broek: »0ui, mon Tsar !"
In Vorstenschool laat Multatuli de koningin
door een werkman toespreken met «Sirene .'"
lIlMlMMimiiiinliritlunimimmiiiii
iimmnmiiiMiiiiiiii
&zon
'ban.
iiiiiiniMiiiiinMiiiuiMiiiMiiiimiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillliiiillliliiillllllii
Korte repliek.
Met genoegen zullen velen uit het artikel van
den heer Pisuisse, den tooneelcriticus der Nieuwe
Kotterdamsche Courant, 1) gezien hebben, dat
hij Mounet-Sully voor >-een tijn bewerktuigd
artist" houdt. Maar dubbel vreemd zullen zij het
daarom vinden, dat hij in zijne tooneelcritiek
enkel gesproken heeft van «eentonig jammeren
en donderen," van »kunstemakerij," »een
barbaarsch hulpmiddel," enz., alles grof werk en
effectbejag.
Ook zullen zij met genoegen, ofschoon natuur
lijk zonder bevreemding, uit het artikel hebben
vernomen, dat een tooneelcriticus als de heer
Pisuisse zeer goed wist dat Mounet Sully in het
theater te Orange »duizenden zijner landgenooten
verrukt heeft". Maar des te meer zullen zij er
zich over verwonderen, dat, volgens de tooneel
critiek van denzelfden schrijver, Mounet Sully
alleen door een kleine minderheid onder de
Parijsche schouwburgbezoekers in de lucht wordt
gestoken, en dat deze minderheid zich daartoe
eenvoudig door een paar tooneelrecensenten laat
opwinden.
Op hetgeen ik daarover en over de directie
der Parijsche tooneelspelers schreef', wil ik thans
niet terugkomen. Maar wel las ik met verwon
dering in het antwoord van den heer .Pisuisse:
»Doch wat doet dit tot de quaestie die ons bezig
houdt?" Immers, dit was juist de quaestie die
ons bezighield. Die quaestie toch was het
voornamelijk, welke mij de pen deed opvatten,
toen ik opkwam tegen de verklaring welke de
Rotterdamsche tooneelcriticus van zijne teleur
stelling had gegeven.
Thans zocht hij voor die teleurstelling eene
andere verklaring. Hij vindt haar hoofdzakelijk
en, naar ik reeds in mijn artikel schreef, m.
i. terecht in de zeer ongunstige omstandighe
den waaronder Oedipe-Koi hier te lande ver
toond is geworden, omstandigheden zoo ongun
stig, dat de vertooning, ik zeide het reeds, eigen
lijk niet had mogen plaats vinden. Dat de heer
l'isuisse ook sommige overdrijvingen en zonder
linge eigenaardigheden, van Mounet-Sully, som
mige gebreken, zooals den treurigen toestand
van zijn gezicht, daarbij in rekening brengt, vind
ik hoogst natuurlijk.
Over de deugden en de gebreken van Mounet
Sully's manier van spelen en zeggen wil ik, bij
voorkomende gelegenheid, nog wel eens met den
heer Pisuisse van gedachten wisselen. Maar ik
moet hem dan verzoeken mijne woorden niet uit
hun verband te rukken. Thans laat hij mij ten
onrechte de algemeene stelling verkondigen, dat
Mounet Sully »rnet groote natuurlijkheid en ver
scheidenheid van intonatie gemoedstoestanden
vertolkt". Bij nauwkeuriger lezing van mijn artikel
zal hij bemerker., dat ik deze uitdrukkingen
alleen bob gebezigd van de wijze waarop Moiinet
dat mooie verhaal zegt in de .scène de la doubl
confidence."
Wie denkt er aan om, »a tort et a travers" alles
in de manier van dezen tooneelspeler even mooi
te vinden? Maar voorshands blijf ik mij scharen
aan de zijde van Jules Lcmaitre, die niet doof
is voor zijne shoquets" en zijne >vagissements",
die zich niet zijne »cliHentes forceneés'' zelfs
ver') Xie het Weekblad van 13 November.
Corr e spon de n tic wedstrijd
te Breda en Excelsior te 's
Berlijnsche partij.
Wit. Zwart.
Den Haag. Breda.
l e4 l e5
tusschen de schaakclubs
Hage.
Spaanscue partij.
2 T. c4
3 D e2
4 P f3
P c3
h3
0-0
(13
L sr5
10 P
11 L
12 L
13 L
(15
do:
b3
e3
2 P ra
3 P (C
4 L c
5 d6
6 L e6
7 1) (17
8 P e7
i> P g-6
P (15:
c(S
b.6
10
11
12
13 L b6
Wit.
Breda.
l e4
2 P f3
3 L. fog
4 L al
5 P c3
6 0-0
7 L c6:
8 (U
!> P d4:
10 T el
e5
P 13
11
12
Zwart.
Den Haag.
l e5
2 I*c6
? 3 aO
4 P K
5 L e7
6 (16
7 bc6:
S edl:
9 L d7
10 0-0
11 de5:
12 T e8
13 P e5:
UIT DE SCHAAKWERELD.
Van do 24 exhibitiongames", die Lasker legende
sterkste spelers der Manhntttuielitli te New-York
voerde, won liij er 20. verloor 2 (tegen Hodges en
dr. Simoiisou) en maakte 'i remise. Thans '/ijn kleine
matches, tegen de drie voorvechters der club (Delmar,
Hanham en Hodges) aan de beurt en daarna wellicht
een groote match tegen Lipschütz.
OPLOSSINGEN DER SEPT.- EN
OCT.PROHLEMEX.
No. 153 (1) van C. C. W. Mann te Amsterdam.
l T f3, K el 2 D a8f, K dl 3 K 1:6 enz.
K dl 2 D dSf, K el 3 D dl
K e 6 (d6) 2 D dS, enz.
c3 2 D g8f, K el 3 D gif enz.
K dl 3 K cG enz.
K du 3 D d8f enz.
el 2 D d8f, K eö3 D fflf enz.
K eG 3 D f'Gf enz.
No. 151 (3) van N. L. de Jong Ie Leiden.
l P dl!, D e8 2 D !i5 en/. ; l D d7 2 D gl enz ;
l?D a6 2 P b5! enz.; l?cdl: 2 D hl ! enz.
No. 155 (1) van H. Mendes da Costa te Amsterdam,
(Wit paard op hG uitgelaten).
l P eG, L g3: 2 T e8, P eG: 3 D dlf enz.
P <171 3 K b5 enz.
maakt wanneer ze geparodieerd worden, waar die
tevens, ja, bovenal oog heeft voor zijne genialiteit.
Dat mijne positie aan de Groningsche Univer
siteit iets te maken zou hebben met mijne op
merkingen omtrent de teleurstelling door den
keer Pisuisse bij de opvoering van Otdip»-Eoi
ondervonden, is vast bij niemand anders dan bjj
hem opgekomei^Jk zeg thans op mijn beurt:
»Wat doet dit toMRuaestie die ons bezig houdt?"
Mijne bekendheid met de dictie van sommige
Parijsche tooneelspelers schrijft hij toe aan
»goedkoope belezenheid." Daarin vergist zich de heer
Pisuisse. Ik heb alleen het voorrecht gehad de
door mij genoemde acteurs in de door mij aan
gehaalde stukken meer dan eens te zien optre
den. Mij dunkt toch dat men, zonder aanmatigend
te schrijven, in zulk een geval wel het recht
heeft om zijne ervaring tegenover de bewering
van een ander te plaatsen.
Voor het onafhankelijk standpunt dat de too
neelcriticus der Nieuwe Rotterdamsche Courant
bij voortduring wenscht in te nemen heb ik even
veel achting als sympathie. Hartelijk hoop ik
dat hij zijn nuttig werk nog lang en met vrucht
zal kunnen voortzetten. Om dit onafhankelijk
karakter van zijn oordeel zou ik den heer Pi
suisse kunnen benijden, zoo ik mij bewust was
mij de waardeering eener kunst waarover ik meen
te kunnen oordeelen eenvoudig uit het buiten
land te laten »overbrieven".
A. G. VAN HAMEL.
iiiiMiMiiiiiiiMiiiiMiiiimiiMiiiiiMiiiiMiiimiiiiiimniiiMiiiiiMiiMimiiiliiiiiil
40 cents per regel.
iiiiimunimiiiiMiMMiiiMiiimMiimmmtiimimmiMiiiiiiliiMiiiiliiiiilliimi
Magazijn Keizershof",
Nieuwendijk 196.
Zwarte Fantaisiestoffen. Zwarte effen
en gebrocheerde Zijde.
Soliede kwaliteiten. Nieuwste dessins.
SCHADE & OLDENKOTT.
HUSKEMÖLLER LEXIS,
Corsets Francais,
Leidschestraat 103, Amsterdam.
Grootste sorteering CORSETTEX
in alle mogelijke genres voor Dames \
en Kinderen. Speciale Soorten voor
corpulente Dames tot 100 cM.
taillewijdte.
Hoofd-Depöt
VAN
Dr. JAEGER's Orig. Hora.
folartikelen
K. F.
DEUSCHLEBENGER.
Atn.it. Kulverstf. 157.
Eenig specialiteit in deze
artikelen in geheel Nederland.
OELOF flITROEN,
Kalverstraat 1
Teleph.No.658.
Jmveelen,
Gouden- en
Zilveren
Werken.
HOJRLOGES.
Groote Sorteering.
Prachtige ea
practische
NOUVEAUTÉS
voor het a.s.
St.
j\ico!aasfeesl.
Billijke Prezen.
iimiNtuminiiiiiiiiiiiiiLiiiiiLiiiiiiiMMMiiiiMiiiiiLiiiiiiiniiiii
L e5 3 D dlf enz.
anders 3 D of Pfraat.
P d7 2 K b5, P e5 3 T e8 enz.
L g3: 3 D dlf enz.
L c3 3 elf enz.
P b8 : 3 D o If enz.
K eG 3 T e8f enz.
L c3 2 D hl, K eti: 3 T e8f enz.
P el 3 P flf enz.
E eG: 2 D gif, K e7 3 D g7f enz.
f5 3 D f5:f enz.
No. 156 (2) van H. Mendes da Costa.
l D hS enz.
No. 157 (2) van E. H. E. v. \Voelderen te Rotterdam,
l D Ii7 enz.
No. 158 (1) van W. B. H. Meiners te Amsterdam.
l T al, e5 2 T a2, ba2: 3 bl enz.
K e5 2 T hl K ad. lib. 3 T h6 enz,
Xo. 159 (1) van W. B. U. Meiners.
l T b8, K b5 2 T b6:f K bö:J 3 p c5f enz_
K a7 2 P cGf, K a5 3 T d5! enz.
No. 160 (2) van J. F. Kouwenhoven te Warmond.
l T c5 enz.
No- 161 (1) van J. P. Kouwenhoven.
l T g3, e3f 2 K el, e2 3 P liC enz.
(rievenoploasing l T h3 enz.)
No. 161 B (3) van J. Hamr. l P el enz.
Xo. 161 G (3) van E. Palkoska. l P eó enz.
(nevenoplossing l P f2).
No. 1G2 (3) E. H. E. van Weelderen.
l P eS, K b7 2 K e7, K a8 3 L cöfmat
K cH : ;! L a6fmat
No. 1G3 (3) van P Pajkr in Bohemen.
l P el, K cl
K do
L do
2 P b6f enz.
2 P e3f enz.
2 D d2f enz.
Goede oplossingen van alle probl' men van W. B. H.
Meiners te Amsterdam en C. T. van Harn te
Gorredrjk. Behalve No. 155 van J J. Speet en J. Hueee
te Breda en J. Hoes te Rotterdam; bel.alve No«. 155,
158 en 159 van A. Wijbrands te Amsterdam; bthalve
NOS. 151, 155, 159 en 163 van W. v. H. te Delft.
Verder van 156 en 157 van F. A Termos te Rotter
dam en van Xo. 162 van L. Franse en J. Rebelly,
alhier.