Historisch Archief 1877-1940
No. 807
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Begrootingsdebatten in de Tweede Kamer.
.A'e:l. Maagd tol den voorzitter der Kanier
Breng hun aan het verstand, dat de tijd kostbaar is, en dat mijn
volk op het kiesrecht wacht".
Snuifjes.
De heer Lieftinck kon maar niet van 't ei
komen, 't Was een duiveneitje, toch het kostte
hem moeite het kwijt te raken. Al de hennen
plukten hem de veeren. Eirst kwam Beelaerts,
toen Seret. daarop Hintzen. vervolgens nog
eens Seret. en eindelijk Pijttersen .... en
! Hintzen en Pijttersen beten l)Jiu de leelijke
j insinuatie toe: dat denkbeeld is niet nieuw!
j Als ik i/eftinck was, gaf ik er den brui van
verder in dat hoenderhok ooit weer op het
nest te willen gaan zitten. Want dat is toch
wel het ergste wat de eene kip tegen de andere
kan zeggen: je dra lit ons h'er nu wel een
eitje voor, maar 't is je eigen niet.
De heer Levy verkeert tegenwoordig in een
vrees, die mij Wirkehjk onverklaarbaar is.
Hij wil kiesrecht naar rechtsbukwaamheid;
dat is zijn vesting en geen duim gronds, geen
steen van de wallen, zou hij kunnen prijs
geven. Dit is genoeg bekend.
Nu stelde de Rjgeering een kieswet voor,
waarin nog niet eens L;vy's stelsel be
lichaamd is, en daar wordt LTVV bang,
dat de kiezers, naar deze wet aangewezen, niet
eens in staat zullen /ijn, een vertegenwoor
diging te kiezen geschikt om een nieuwe ge
meentewet, nut een nieuw genuentekiesreclit,
te maken. De afgevaardigden van de kiezers
niet naar reehtsbekwaamheid zullen een
gemeentekiesrecht moeten geven, omdat de
kiezers wél naar reehtsbekwaamheid, niet te
vertrouwen zullen zijn. Zou Levy zichzelf
nog wel vertrouwen? Ik geloof' het 'haast niet.
^De heer Ruijs van Beerenbroek deed in de
Kamer de volgende verontrustende
niidedeeling:
»D_e heer Beelaerts, sprekende over de in
diening van dat aanhangig Wetsontwerp, dat
strekt tot invoering van het Algemeen Kies
recht, althans iets dat daar zeer nabij komt,
stelde de vraag of, indien men aan een ver
standig man in eenig land, waar het Alge
meen _ Stemrecht bestaat, vroeg, of hij zoo
overtuigd was van de zegeningen van dat
Algemeen Stemrecht, men op deze laatste
vraag een bevestigend antwoord zou ontvan
gen. Met den geachten Afgevaardigde betwij
fel ik zeer of een dergelijk bevredigend
antwoord zou volgen.
-Mij is bekend dat zich onlangs een Fransch
staatsman, die in zijn land een zeer hooge
positie inneemt in hét Staatsbestuur, hier te
lande bevond en hem in groote trekken werd
medegedeeld de inhoud van het Wetsontwerp
tot uitbreiding van het Kiesrecht, zooals het
nu bij de Kamer aanhangig is, daarop ten
antwoord gaf: Quel domntwje, on ca ydtcr <:e
bon pays de lloUande."
_ Ja, dat heeft iemand er van als hij Kamer
lid is, dan wordt hem allerlei bekend, waar
een ander gelukkig niets van hoort. .Maar nu
da heer Ruijs dit hem bekende woord van
een Fransch Staatsman over Holland heeft
naverteld, wil ik toch even tot geruststelling
mijner landgenooten mededeelen, dat ik eeu
Nederlandsen Staatsman in hooge positie heb
ontmoet, die niet in groote trekken, van hooreu
zeggen, het kiesrechtontwerp kende, maar die
het zoo goed als van buiten had geleerd en die
gezegd_ heeft: Welk een geluk dat Hjlland
eindelijk eens ook zijn niet gefortuneerden
burgers recht zal doen! Te opmerkelijker was
deze verklaring, omdat zij kwam 'uit den
mond van een Staatsman, die ook het Neder- j
iandsche volk van haver tot gort kent, iets j iWiTTTmTTÜIWiiTïiWmimTï^.Tn
wat hij zeker op Ruijs' Franschen Staatsman
Tn Engelsche fabriekdistricten is een
werkliedenvereeniging gevormd om het, vloeken
en het uitspreken van gemoene taal tegen te
gaan. Het Hiui,d",lnblad voegt aan deze
mededccling de volgende opmerking toe.
Wellicht zal menigeen in Nederland niet tot
den stand der werklieden behoorende
opmerken: dit is g. d v. rd. mm. een goed
denkbeeld." Toch gelooven wij, zou in Nederland
zulk een B md geen succes hebben van
wege de Ilollatidsche geestigheid.
Op den dag, waarop de Si.aats-Courant
liet bericht bevatte dat de hejr Goertsema
: benoemd \vas tot commissaris dei' Koningin
te Groningen, wist de L"en/r. i'i.. uit
ver: trouwbare bron'' ie melden, dat de heer v.
' Swinderen, als plaatsvervanger van Jhr. v.
j Panhuys, ..genoemd werd" en ook dat deze
i door velen gewenscht werd '. Zulk een bron",
l waaruit men het noemen en wenschen van
i vck.it te weten kan komen, moet een zeer eigen
aardige zijn. 't Kan toch de barbier van de
redactie niet zijn geweest?
voor heeft. En hij beweert dat volk zóó goed
te kennen, dat het z.i. bij uitgebreid of
algemsen stemrecht onmogelijk zou worden, dat een
Staatsmannetje tegelijk drie gesalarieerde be
trekkingen bekleedde, zooals zekere heer
v. Blokland, die kamerlid, referendaris en ver
tegenwoordiger der Zuid-Afrikaansche Repu
bliek is.
Eeu ministerieel ouder-ousje.
(Na de Algemeene Beschouwingen in
de Kamer).
Minister P. Fan paar mooie zittingen,
nietwaar ? Ik heb heusch genoten !
Mininter T. v. P. Ei, collega ? En waarom,
als ik vragen mag 1
Minister l'. Zoo l i tte ra i r, weet je'
Sehaepman en Vermeulen, die Goet.ho citeeren ; De
Beaufort, die Mazarin en den Bijbel aanhaalt;
H'.Ugers van R >/,enburg, die verzen van Van
Alphen reciteert; Baelaerts van Blokland,
dip ons op Ilpsiodus. Virgilius. Schiller en
Hüvgens onthaalt; Pijttersen, die met
Laboulaye en Sally Pradhomme aankomt, 't was
heusch een feest voor den geest, en ik dacht
onwillekeurig aan mijn kunstavondjes in
Amsterdam ...
Mininler r. 'L Toen je nog president van
de Biink en voorzitter van tïruiidicet was,
zooals Farncombe Sanders zoo goed was je
te herinneren.. . E'j n onaangenaam mensch,
die Sanders, met zijn grappen.
Minister l'. Vindt je? Dat zeg je zeker
om lat hij heeft verteld, dat jij, ais oud-bur
gemeester van Amsterdam, aan de achter
buurten nut volle, vertrouwen liet algemeen
kiesrecht zoudt geven?
Mi.nixlcr r. l'. Ik vind dat eeu ongepaste
aardigheid, net nis die over jou bekeering.
Minister l'. Wat zou dat? Ik ben bekeerd.
Ei' zijn in hot leven van de volkeren, en ook
van particulieren, van die oogenblikken, van
die gewichtige tijdsgewrichten, waarin het
hoogst bedenkelijk is halve maatregelen te
nemen. Halve maatregelen kunnen ontevre
denheid zaaien, een geest van verzet kwee
ken .... dit alles heeft de Iv.>geering willen
voorkomen : ik ....
Minister T. Dank, vriend, dank ! i Ter\ijile}.
Als ik hem laat doorpraten, krijgen we de
heele Kamerspeech van Woensdagavond nog
eens. (Tol i/ni lieer P.) Ik stel die verkla
ring op hoogeii prijs, vooral nu zij komt van
den man, die de incarnatie, ja <le biechtvader
vun het kapitaal was; In wiens schoot de
Bouht van de J leerengracht haar gemoed
kwam uitstorten. . . .
Minimi"? r. 'l'. Moet, je nu al weer Sanders
eiteeren V
Minimier T. Waarom niet? De man heeft
heel mooie dingen gezegd, bijvoorbeeld over
onze homogeniteit t< n op/.ichte van het
kiesrccht-outwerji, dat bij uitnemendheid kan ge
acht worden eene lu'geeringsdaad van het
geheele Kabinet. Heb je daar soms wat op
aan te merken ?
Miins/i'r /?. T. Homogeen, homogeen! Dat
is een groot woord. Farncombe Sanders
als je den man er absoluut bij wilt halen
heeft immers xelf gesproken over dat, gere
serveerde kringetje van de ministers van Oor
log en Marine, wier iinaiieieele politiek roe
rend in haar eenvoud is.. .
Minister T. Nu ja, Seijlïardt en Jansen...
(Ih' drie II'i ren (jliiii'ru-1/eii fii knijKjijijen). Maar
we hebben het hier over de politieke poli
tiek En Kei-dijk heeft je zeer van pas je
eigen woorden herinnerd: -dat van de kracht
der Uegecriug zou buiken door de homoge
niteit lüirer leden." Heb je dat gezegd of
niet gezegd?
Minister '-. '/". Natuurlijk heb ik het gezegd.
Ik kon toch de insinuatie, dat jij links woudt
gaan en ik rechts niet op ons laten zitten.
Minister l'. Zoo heel secuur schijnt anders
Kerdijk de zaak nog niet te vinden. Hij ver
bond immers aan zijn vertrouwen het voor
behoud, dat de homogeniteit van de leden
der regeering ter zake het kiesrecht stand zou
houden tot den einde toe?
Minister v. T. Nu, dat was nog zoo dom
niet. Homogeen geweest zijn, homogeen zijn,
iiMHiiiiiiimiiiiMniiiiiiimiiiiiiHiiiiMMiimiiiiljiiiiMlliillimiiiimliimmtimt
en homogeen blij cc n zijn glad verschillende
zaken. Ik heb eergisteren uitdrukkelijk ge
zegd: Het zal thans van het overleg van
de Staten- Generaal met de Regeering af han
gen, of aan Nederland eene kiesrechtregeling
zal kunnen gegeven worden, waarmede men
de toekomst met vertrouwen kan tegemoet
gaan."
Minister P. Als hier geen advokaterij onder
schuilt, dan kan het toch alleen beduiden:
wij staan en vallen met ons ontwerp.
Minister v. T. En krijgen Tak's hoeksteen
als grafsteen. Zou je dat denken ? Och, col
lega, ik vind niets zoo... onhandig als
intransigentie. De gewezen voorzitter van
(irondmet. ..
Minister T. Meneeren, ik geloof, dat we nu
onze conferentie kunnen eindigen. De Beau
fort heeft ons Piersou's woorden herinnerd :
elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.
Minister l'. Ja, maar dat was bij de
perae«luatie. (Tot den keer t;. T.) A. propos, collega,
heb je den consul-generaal Jacquot al op
receptie gehad ? T
Minister c. T. Nog niet. En heb jij de be
roeps- en bedrijfsbelasting, al omgewerkt?
Minister P. Dank voor de belangstelling.
Wou je mij soms een handje helpen ?
i Met alle.n-i-ieiiddgkate>i, ylint/aelt drukken de
Iteercn elkander de hand en ccncijderen icit >
Strand r onderij.
Perelaertje,
Heb je 'n aardje
Naar vriend Jaeger, jongelief ?
Foei, hoe slecht is 't,
Wat onrecht is t,
Jou te noemen letterdief!
't Plagiaatje
(Inderdaad, je
L/aast het pas nog in de Gids)
Is verschoon baar
En vertooiibaar.
'i Xicu/rs was dus wat al te bits.
Snoep-auteurtje,
Zonder kleurtje,
Heb je 't zelf' ons nu verteld;
Dat je 't stelen
Wilt verhelen,
Wijl je schrijft om eer noch geld
Om het eertje ?
Neen, och Heertje,
Eer en diefstal gaan niet saam!
Daarom, treur niet,
Maar óók geur niet
Met je eigen schrijversnaam.
Kaap een jasje,
Snap een dasje,
Ga nog om wat aars te zoek; .
Slechts n maar-tje",
Perelaertje:
Jij krijgt voor je ICIGJEX broek.