Historisch Archief 1877-1940
No. 809
DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND.
De Amsterdamsche beurs en de Eendracht.
IL'i'rio'ins: Zou l zoo vriendelijk willen zijn niet mij mee te gaan V
Mrj. Efiidmelit: Denkt U dat ze mij de deur iiicl zullen uitgooien. .
Mw/trius: Zeker, II doet immers niet aan politiek.
Julius Pruttelman Broinineijer.
Dat we een be
roerden tijd beleven
heb ik, geloof ik. al
eens meer gezegd
Maar het is en
dat kan niet na
drukkelijk en dik
wijls genoeg gezegd
worden onze eigen
schuld.
Outc bij wijze
van spreken, want
de mijne is het niet.
"Luisterde de wereld
naar mij, dan was
er zoo goed als niets
te doen.
En waarom luis
tert ze niet V Een
voudig omdat de
meeste menschen die
bezadigdheid en.rus
tigheid missen, die
mij, als man van
zaken, onderscheidt.
.Sta je in je bedrijf en handel op een stevige
basis, is er degelijkheid in je aifaires 011 ben
je zelf (Ie soliditeit in persoon, dan maak je
geen drukte waar het niet noudig is; in plaats
van het hoog-te woord te voeren, begeef je
je in deftigheid naar de pilaar van de lieurs
bij welke je thuis hoort en wacht daar de
lui af om je orders te geven. E:i zoo doe je
ook op het kantoor en in je huis, in de heele
samenleving; je gedraagt je met die waardig
heid, die ingetogenheid, die distinctie, dat
superieure in je manieren, kortom je ver
toont al die qualiteiten, welke de bewijzen zijn
van een niet te schokken zelfrespect.
Maar waar vindt je tegenwoordig die kalme
stevigheid, dat pittige en kernachtige in de
persoonlijkheid, waarvan ik in alle
beschei? denheid mij zelf, Gorl zij dank, een exempel
mag noemen ?
J)e heele wereld is kwik. 't Is al den drom
mel gevoeligheid, je kunt: niet naai' de lui
wijzen of zij vliegen op, en als zij maar een
kleurtje zien of een geurlje ruiken zijn -ze
al buiten westen. Daar heb je mijn vriend
Charles, hij loopt door het Vondelpark naar
,' zijn bureau, ziet; de sneeuw en hij raakt er zoo
van in de war, dat hij een paar uur later op
de I'ijpanmarkl, in plaats van iets nieuws
te vertellen, in de krant gaat, zotten, dat de
sneeuw wit is en een ochtendwandelingeljehem
zoo heeft, opgefriseht. Een paar dagen later
i zil hij aileon in /.ijn kamer, zijn kachel wordt
! aangemaakt met reddmgsleger-hou! jes, hij
i ruikt pik en teer. deuki aan visscherspiiiken.
en hij is voor werken o:ige-eliiiu. Ik
weet hè!" toevallig heel secuur, wantdion /elfden
avond kwam hij mij ophouden, en zei.
ISiommeijer. j-.1 bent voorverioden jaar /.o.ner na:ir
Scheveningi-n geweest, en je vrouwen T:iérè<o
klaagden nog al eens. dat je dezen zomer daar
geen tijd voor liad gehad, maar :ui weel ik
iets. Je kunt je schadeloos Mollen. Kn op
een nobele wij-*. Laai je kachel- aanleggen
met reddiiigslegerhouljes: aun die vu.irmaivcr.-;
is een tooi lucht, en niets worki /.m-
,-uggi-stief' als een geurl|e. .ie denk: onwillekeurig
dat je weer aan hel ,-irand beul. j-e ziet de
duinen voor je, je hoort de zee bruisen, je
kamer krijgt een hori/.on en j..- sluurt
een muntje naar /.it>tilii<li<ilir>iil uuur i 'i i'i)t<ni''n
Dat scheen wel onzin, maar er /.ai ioe'u
iets in dal mij aan het denken br.ichi. Ik
zei bij me/elf: als de numschen nu ai zoo
zijn, dat je erop m o L-L letten nul welk soort
van houijes ze hun kachel luien aanleggen,
zou er dan van de maatschappij nog wol ieis
terecht kunnen' komen V Op me'.isehen met
zulke gevoelige zenuwen zal je nooit kunnen
rekenen. Vuu de teerlucht worden zij b. v.
als Cnarles barmhartig, maar wie /.al zeggen
of'ze van Ylang-Ylang niet. wreedaardig of wel
lustig worden 'l Xietwaar, alles wordt dan
toevallig, alle regel, alle vastheid is or uit.
Wat zou nu, om maar eens iemand te noe
men, die Tindiil geroken hebben, vóór hij
zijn pen opnam om een adres aan de Tweede
Kamer over de werkeloozen te schrijven?
Iets zeer bijzonders, want anders doeje zulke
gekke dingen niet. Minder dan duivelsdrek
dat hem aan een hel herinnerde kan het niet
geweest zijn. O.n een nog al stevigen vent
zoo'n inpulsie te geven, lieb je zeker iets
krassers nnodig dan pek, teer of creosoot. Van
al die militaire adre-sen lag de verklaring
genoeg voorhanden. Daarvoor was het vol
doende, dat hij eens lont geroken had, maar
na. voor di-! nieuwe dwaasheid, moet er heel
lels anders hem in den neus y.ijn gekomen,
als ten minste het stelsel van zijn vriend
t luirles opgaat.
.Maar mei dal al raken wij de kluts kwijt.
Wuanoe dient dal gelief hebber in welda
digheid?
Je hoorl van niets anders dan
philanirojiio, l:et l i.; k l wel alsof het een atl'aire
i- geworden, r/V aifaire van den
AmsterdamsciK-n lianJel. Dat is kindervoeding,
wecZenverpieging, brood- en soepuildeeling.
liefdadigheid naar vermogen, ziekenverple
ging, werkverschaffing, zorg voor
dakloo/en, hel sliciden van iiit>i>anüingspluutseii
v.-i ir den muidoun man, met deze soort van
dingen gaar, je beste krachten verloren. Wil
je wel geloovoii, als onze groolelui dat werk
eens staakten en ze legden zich toe op reëelen
handel, dal. zi) de ilundelsKade al lang vol
booten en zeilschepen luidden gekregen eu
ze voor honderden Werk hadden gevonden.
D.e liefdadigheid is verspilling van kapitaal
en van kracal - maar in onzon
zenuwachiigen tijd ziet, zoo goed als niemand dat in.
Schaf ze ;,f, totaal al', dat. is mijn raad en
je zult zien hoe Amsterdam weer tot bloei
komt. Doe als onze voorouders, en zeg: die
niet werkt zal ook niet eten; als je hun
geen eten geeft, maken zij wel dat zij aan
den ko^l komen.
.Maar wie vraagt daar nu naar! De honger
is een scherpsmjdeiid zwaard en. het is ge
lukkig dat dat zoo is, want zonder een zwaard
achter hun body zouden de meesten immers
niets anders doen dan luiwammeesen. lin wat
is nu het geval? Amsterdam wordt een
eldorado voor de arrue lui. Wil je een lekker
leventje, zeggen ze in de provincie, ga dan
naar Amsterdam, daar leit een bedje voor je
gespreid, daar staat een potje voor je te vuur,
ilaar hebben ze de kleeren voor je klaar en
je krijgt nog bedeeling genoeg om een
borreltje te koopen. Ja zuo is het en zoo wordt
het met den dag meer. Want nu is het al
zoo ver gekomen, dat ze zelfs de lui die
's nachts onder de brug, op stoep of bij de
politie logeeren, een nachtverblijf willen ver
schaffen, zooals het heet, dat menschwaardig
is. Maar ik zou wel eens willen weten, wat
zoo'n schavuit waard is, die niet zoo veel
oppassendheid heelt aan den dag gelegd, dat
hij met een het Ie broek rondloopt. Schei uit
met je milddadigheid, en bewaar, alweer als
je voorgeslacht, je duiten tot je dood gaat.
Sticht aan, als je geen erven hebt, een hotje
of zoo iets, daar kan je in den hemel
nog pleizier van hebben en je bederft hier op
aarde den boel niet. Maar, jawel, dat is aan
een doovemansdeur geklopt. Als mannen
alleen reeds van de geur van de
reddingelegershoutjes een bui van lietdadigheid
krrjgen, spreekt het van zelf dat de boel in het
Honderd loopt, en moet je maar dankbaar
zijn als je zelf resoluut genoeg bent om de
duim op net zundgat te houden. En dat ben,
ik tot dusver nog.
" minimi imimii iiuni iiiimmmiiiiiiiilt
De laatste der Mohikaueii.
Verleden week werd door den t-igaro het
gerucht verspreid, dat zich te Parijs een eer
lijk man bevond. Dat dit gerucht niet aan
stonds geloofd werd, zal ieder begrijpen, die
den Figaro en de Eransche eerlijkheid kent.
Evenwel, andere bladen kwamen uit goede
bronnen en van welingelichte zijden
mededeehngen doen, dat het gerucht weldra be
vestigd zou kunnen worden. l'Upmion noemde
zeil's de plaats waar men het individu kou
bezichtigen. Eiken middag tusschen n en
drie uur kon men hem in de llue des Bons
Enfants zien en wel in het Cafédes trangers.
Wanneer men de voorzaal doorging, endoor
een deurraampje keek, kon men het wonder
lijk wezen beschouwen, terwijl het een worst
oppeuzelde.
kerst twijfelde men nog aan de waarheid
van het gerucht en meende 'men o, die
slechte argwaan dat het een streek van deu
waard was, om klandisie te krijgen, ken re
porter van (c ,^o/r bocd den man echter een
hoog honorarium aan, indien hij een artikel
voor zijn bind wilde schrijven, over de
Fransche onoinkoopbaarheid, doch dit aanbod
werd door den zonderling afgeslagen, met de
medc.üeelii'g, dat dit met zijn karakter nk-t
strookte. ,Men verbetlde hel zich, een man
met een ..karakter!'' Dagelijks verdrongen
zich honderden l-'ranschen om het. laatste lid
van het bijna uitgestorven geslacht te zieu.
Zij n roep ging door het gansene land; uitde
provincie irokken duizenden naar ljarijs om
zich met eigen oogen van het bestaan van
het unicum te oveituigen. De velletjes van
de^ worst, die hij at, deden opgeld, ze werden
zóó hoog in prijs dat elk kamerlid drie
vaische eedeii voor n velletje deed. Een
Amerikaansch impresario wilde den man
eugageeren, toen een verschrikkelijke
ontdekkingword gedaan. I'aul Deroulède kwam, na
nauwlettend onderzoek, lot de overtuiging,
dat de eerlijke man l)nit.-u:ke worst at, en e
heer Drumont bemerkte zelf', dat de worst
door een Joodscheii slager was gestopt.
Lle ontroering werd algemeen. L)e .vader
landsliefde van het grooie l'Yansche volk
verloochende zich echter gelukkig ook nu
niet on de zonderling werd over de grenzen
gezet.
'/ï-w is Frankrijk gelukkig van zijn laatsten
eerlijken man bevrijd !
Bladvulling.
Eene spiritislengeschiedenis. In.Missouri
had een ij\erig spinu^t zijn vrouw door den dood
verloren, niuar dit verhinderde Jiein met door
mhUiel vau eeu medium de betrekkingen met haar
te onderhouden, ledere week bracht hyl medium
de wensehen der vrouw uu liet hemelsdie gebied
naar de aarde ovei'. l]ei>t moest zij van Haren
man geld bobben voor een nieuw \ut
engelencojtiULiii, natuurlijk alles van de tijuste storten,
zooals dat in den hemel past; toen weerhouden
vleugels, wat tamelijk d uur was. Voor-uitstapjes"
moot de trouwe echtgenoot nu en dan zakgeld
sturen, ook het rcpareeren van liet engelengewu.ad
e u het bijverguklen van de vleugels kostte eon
hoop geld. Ue liravo echtgenoot h;ul u;m zijn vrouw
zahger reod> oenige malen door liet medium laten
zeegen, dut ze zien een beetje bekrimpen moest,
j als dit mot de gewoonten in den hemel kou over
eenkomen. Kimleiijk echter kreeg hij er genoeg
van, en vooral zijn familie werd tiet wat te grol,
toen zij hoorden, dat de man al voor :i- a -IIJOU
dollars door het medium wan afgezet, /ij dedou
onderzoek, waar het geld gebleven was, -'n
veruameu dat alles ten name van het medium'>p du
bank gedeponeerd was. De budrogene ^;.is uu
eu dai komt niet veel voor van het ?si'vruisiao,
genezen.