De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1893 8 januari pagina 5

8 januari 1893 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

i >**r ir K-w DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Omtrent het kookboek »Eén lekkere schotel", door vrouwe. C, L. J. M. Thorbecke, geb. van Cao barones de Eaet (uitgave J. Muusses te Purmerend), wordt ons van zeer bevoegde zyde «ene, bijzonder afbrekende kritiek gezonden. Onduidelijkheid, omslachtigheid, onbedrevenheid worden in tal van voorbeelden aan het boek ver weten. Ondnidelpheid: bv. (blz. 80) «Gewelde boter. In een pannetje m«t kokend water zooveel boter "" roeren, totdat de saus eik is geworden." Hoeveel water? Hoeveel boter? Op vuur roeren ? Hiervan is voor de leergrage lezeres niets gemeld. Omtslachtigheid: bv. (blz. 144) «Gelatine wordt in stukjes geknipt en met water bedekt in een aarden pannetje gezet, waarin ze des nachts moet big ven staan.. .." en dat terwijl gelatine in' 10 minuten opgelost kan worden. Onbedrevenheid: bv. (pag. 81) «Pieterseliesaus. Evenveel fijngehakte pieterselieb laad j es als bloem, met lauw water goed dooreen geroerd, in een pannetje op 't vuur te koken zetten," terwijl (volgens de autoriteit) ieder weet, -dat peterselie nooit mag koken. Ondanks de «bevoegde band" intusschen ziet ' het boek er aantrekkelijk uit, en het heeft zeker n verdienste, die huisvrouwen apprecieeren zullen: door de vele namen en gerechten die het opnoemt, en de opgave van wat in den comestibles-winkel te krijgen is, maakt het boek vaak de keuze gemakkelijk; voor het opmaken van een menu geeft het een gemakkelijk overzicht. Daaren tegen weer: spelling en stijl zijn bijzonder slordig behandeld. * * In een Fransch blad lezen w\j de volgende correspondentie: »Een jongmensch die een jong meisje nu en dan spreekt, zonder dat haar ouders "het weten, zou haar gaarne wat meer ontmoeten; hoe moet hij het aanleggen om nu en dan bij de familie te komen?" En het antwoord luidt: ^Alleen door zoo spoedig mogelijk het meisje ten huwelijk te vragen, kan h\j bij de familie aan huis komen. Daar had hij immers mee moeten heginnen. Het past niet, een meisje te spreken, zonder voorkennis van haar ouders." Deze vraag en het antwoord van iemand die geacht wordt autoriteit te zijn, vormen wel de ?scherpste satire op Fransche gewoonten, en ver klaren tevens de menigte ongelukkige huwelijken waarvan Frankrijk den naam heeft. Om met het meisje kennis te maken, moet de jonge man haar eerst ten huwelijk vragen! Hoeveel beter en ge lukkiger zyn dan de toestanden in Engeland, Duitschland en Nederland, waar jongelui en jonge meisjes elkaar telkens kunnen ontmoeten en kennis maken op buitenpartytjes, bij lawn-tennis, op het y's, op avondjes; en hoe dwaas zijn degenen, die ook hier de Fransche wijze trachten door te voeren. * * * Voor yscostumes ziet men te Parijs weinig mantels of jacquettes, althans op de vijvers in het Bois de Boulogne. Meest wordt een rok van dikke wollen stof gedragen en daarbij (waarschijnljjk met iets warms eronder) een blouse van dikke zijde. Voorts boa, mof en toque van hetzelfde bont. Twee costuums van elegante mondaines op den vijver waren; robe princesse van myrtgroen laken, met rand van bont; korte dubbele cape van de zelfde stof met hooge bonten kraag; groen fluweelen toque met een bundeltje staarten van sabeldiertjes aan den eenen kant recht opstaande. Het andere bestond uit een rok van marineblauw serge, met een gegolfden rand van bont, een donkerblauw fluweelen blouse met een rij dofgouden knoopen, en een blauwe toque met vleugels en rosetten. # * In Engeland is het dit jaar de mode geweest, boeken cadeau te geven. De prachtwerken en .?geïllustreerde gedichten hebben meer aftrek gehad dan eenig vorig jaar. In Frankrijk is het anders geweest; Kerstmis en Nieuwjaar hebben daar vooral de juweliers bevoordeeld. De -vreemde gezanten hebben het voorbeeld gegeven, door voor de kin deren van hun souvereinen enkel juweelen en bijouterieën te koopen. E?.e iiiimiiiiiiiiimiiii iiliiiiiimiiiiiiiiiiiiiHii IIIIIIIIIIMIIIIIII iMiiiiiiiHHimiMiiuitiiiiiMiiiiiimiiiiiniiniiiiiiiiniiiiiMiiiiiniiiiMiiiiiniim 41* Jaargang. 8 Januari 1893. 't Adres van den redacteur is van l 15 Januari : Van Baerlestraat 12, Amsterdam. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Van C. C. W. Mann, te Amsterdam. o. 17.'). Zwart 4 stukken. a bcdefgh Wit (2 stukken) geeft in 4 zetten mat. CORRESPONDENTIE. A. W. te A. De oplossingawedstrijd wordt op ?dezelfde wijze voortgezet als in 't vorige jaar. G. J. V. te H. Dank voor berichten en partijen. LLERLEI Het carnaval te Keulen. Reeds met Nieuwjaar begint Keu len een geheel ander uitzicht te krijgen;' overal ziet men reeds carnavalskleuren en in alle vermaken mengt zich het vroolyk ge luid der bellen: klinglingling, klinglingling. Prins Carnaval heeft met l Januari reeds weder z\jn troon ingenomen, en talrijker dan ooit zyn zy'ne getrouwen toegestroomd; de beide groote carnavalsvereenigingen hebben moeite, haar leden en gasten in haar ruime zittinglokalen, Victoriazaal en Leesgezelschapszaal, te bergen. Op l Janu ari bij de eerste vergadering waren beide lokalen overvol en op beide plaatsen ging het onder dolle redevoeringen en liederen zeer luidruchtig toe. Het thema voor de Keulsche maskerade van dit jaar is: terugkeer van prins Carnaval uit het rijk der sagen en sprookjes, dit plan is ook bij het versieren der zittingszaal in aanmerking ge nomen. De kleine raad en de senaat van de groote carnavals-vereeniging tronen in een sprook jeswoud, door kunstenaarshand geschapen, de leden van den kleinen raad der groote Keulsche carnavals-vereeniging verschijnen in rijke Moorsche kleeding, op het, tooneel, dat tot een Alhambra vervormd is. Twee andere goede oude vereenigingén, die, van de beide groote genootschap pen afwijkend, hunne zittingen met dames hou den, het »Narrengilde" en de »Carnavalistischzuidwestelijke spreekzaal," openden eveneens gisteren den carnavalstijd, en het getal vereenigingen die thans en in de volgende dagen volgen, is tamelijk groot. De stemming der burgerij is dit jaar voor den Vastenavond zeer gunstig. De stad heeft zonder lang beraad de gebruikelijke bijdrage van 1500 M. bewil ligd en de Gürzenich-zaal voor vele feeste lijkheden kosteloos afgestaan ; een aantal van de eerste wetenschappelijke en kunstenaarsvereenigingen, die op Vasten-Dinsdag een prachtig maskeradefeest in het Gürzenichgebouw ten voordeele der armen organiseeren, besteedden reeds 2000 M. voor het vervaardigen van den wagen voor prins Carnaval in de groote maskerade. Daar de vastendagen ditmaal op een zeer vroe gen datum vallen, komt Goethe's woord hier dubbel te pas : Löblich ist ein talles tjtreben, Wenn es kurz ist und mit Sinn! Om het verschijnsel van de ster van Bethlehem astronomisch te verklaren, geven de geleerden zich reeds sedert aiouden tijd veel moeite. Kepler was de eerste, die het vermoeden uitte, dat de ster der drie wijzen uit het Oosten door een conjuctie van de planeten Jupiter en Saturnus zou kunnen worden verklaard, en hij ondernam zelfs de taak, de tijden te berekenen, waarin zulke conjuncties plaats gehad hadden. In de laatste jaren is deze vraag weder herhaal delijk opgeworpen en onderzocht, zonder dat hierbij iets werkelijks was uitgekomen. Onlangs heeft nu de Engelschman J. 11. Stockwell, naar aanleiding van het prachtige verschijnsel in Februari van het vorige jaar, toen Venus en Jupiter in conjunctie kwamen, de zaak wedor behandeld en is hierdoor tot het resultaat ge komen, dat het voorval, waarvan de bijbel verhaalt, niet door een conjunctie van Jupiter en Saturnus, ook niet door eene tusschen Jupiter en Mars of Venus en Mars, maar wel door eene conjunctie van Venus en Jupiter, de beide hel derste planeten, voldoende zou kunnen worden verklaard. Hij heeft opgemerkt, dat beide sterren zich dien Baten Mei van het jaar (i v. Chr. zeer dicht bij elkander bevonden en een opmerkelijk en schitterend verschijnsel moeten hebben aangeboden, terwijl zij zich eenige uren vóór zonsopgang als een enkele ster in het Oosten aan het oog voordeden. Dit tijdstip, twee jaar min vijftig dagen vóór den dood van Herodes, stemt volgens Stockwell goed met het bijbelsch verhaal overeen, want het is waarschijnlijk, dat MiiiiiiiiiiimmtiiMiiMiiiiiiiiiMimiiiiminiiiiiiiiM imülimmiiiiillliiiiiiii CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD. (Adrea: Marnixkadt 43, Amsterdam.) 23e Zet van Wit. A D f2 Beslist Beslist. Beslist. Beslist. Beslist. Beslist. Pc3d5 B ue L aó T f lel C T cg-1 abt: Pelcó T hl hl :: Beate*. 1 bl \Beslist. Tg-5g3 D gSjBeslist. Besti-st. D K hl Phlf3 L do Peö^tS Pc3al Pd2fl Beslist. L f6 Thlbl l Beslist. Beslist. Beslist. Beslist. 'TeleS \Beslist. T f lel E Beslist. PgTfó bet: T f3f6: Tflel D dl P ego el P cl F efó: L c2 PC2gl Beslist. Peld3: T f4 20e Zet v. Zwart in F 10. I' fC. ') I'artij A S: 22?, L f4 :, J'ai-tlj A 1): 22 D d5. ") Antwoord op D b4: S. Alaykels, te A. Uw tegenpartij in T'' ~> is de heer G. Reedero, G. l'linckstrxat 398, 'Am-terdam en die in F ti de heer A. van Eelde, Diezer.straat F 27, te Zwole. Wees zoo goed, m<_t dezo hoeren over de bewuste kwestie te c rrespondeeren Wii wen-clien HH Deelnemers aan den C. \V. in dit nieuwe jaar alles goeds. H. J. d. H. UIT DE SCHAAKWERELD. De groote gebeurtenis van cii> afgeloopeu week was 't bezoek aan o.is land van den Anglo Ilongaarschen Schaakmeester Isidore Gnnsberg. Bij gelegen heid der feestviering van 't li'jarig bestaan der Haagsclie S-haakclub Discpndo Diacimns" speelde Gunsberg 6 partijen gelijktijdig in 't Hotel .d'.Aiigle teire. Aan de (J borden namen de wtetkste spelers plaats, die op dat oogenblik in den Haag aanwezig waren, 't Waren de heeren Dr. van llliijn, van Leiden; Prof. Baehr, van Delft; H J den Hertog, van Amsterdam en 's-Gravensande Gnicherit, L! Simons en J. ^ndriesscri uit den Haag Binnen twee uur tijds had Gunsberg al zijn zes tcg nstanders overwonnen Des avonds had een Mniultaan-voorstelling op grootere schaal p'aats. De heer Gunsberg Fpeelde toen 31 (!) partijen gelijktijdig, niet 't M-hitterend resultaat dat hij 24 partijen won, C reiniso maakte en alleen aan den Secretaris van D. D,, den heer J. F. Heemskerk, verloor. het bevel, de tweejarige en jongere kinderen te dooden, eenige maanden vóór den dood van H rodes, afgekondigd werd, en de grens van twee jaar zou een overvloedige ruimte hebben over gelaten voor iedere onzekerheid met betrekking op het verschenen van de ster, zooals zy door de Wjjzen was medegedeeld. Wanneer deze be schouwing juist is, dan zou Christus reeds in Mei van het jaar 6 vóór onze tijdrekening ge boren zyn, en wanneer h\j ten ty'de van de volle maan voorPaschen op een Vrijdag gekruizigd werd, moet dit den 3den April van het jaar i!3 volgens christelijke tijdrekening hebben plaats gehad, daar er tusschen de jaren 6 vóór en 60 na christelijke tydrekening geen andere volle maan met Paschen op een Vry dag viel, Christus zou dus bij z\jn dood 38 jaar oud geweest zijn. Of de historici aan deze verklaring veel zullen hebben is de vraag, daar het optreden der Wijzen zoowel als de kindermoord te Bethlehem histo risch niet bewezen zijn. Het libretto voor Rossini's opera Wilhelm Teil, dat thans voor de eerste maal volledig verschenen is, heeft interessante avonturen gehad, die echter voor de politieke toestanden van onze eeuw niet zeer vleiend zijn. De uitgever C. F. Wittmann heeft zich de moeite gegeven, al de vervormingen van den tekst, die de politieke lafhartigheid van het Restauratietijdperk in den oorspronkelijken tekst heeft aangebracht, er bij aan te teekenen. Dat de Berlynsche hofopera het werk eerst in 1830 onder den titel Andreas hofer heeft doen opvoeren en het origineel eerst in 1842 gepu bliceerd heeft, is misschien wel bekend, maar ook andere groote opera's hebben dit weinig loffelijk Berlijnsch voorbeeld nagevolgd. Zoo gaf de Italiaansche opera te Parijs, nadat de groote opera het werk had opgegeven, Rossini's werk onder den titel Wallace, o feroe Scozsese" (Wallace de Schotsche held). Het fraaiste echter op dit gebied, leverde het heilige Rusland. Daar kent men de opera tot op den huidigen dag slechts onder den titel: Karel dt Stoute, en AVillem Teil voert den buitengewoon romantisch klinkenden naam: »Rudolf Poppelgugel." Maar alleen op het aanplakbord ; in het stuk zelf wordt de bij de noten niet passende naam kalm terzijde gezet, en de zangers zingen dood gewoon van een Wilhelm Teil, dien de tooneel-aftiche niet kent. < Het proces Verga-Sonzogno-Mascagni. Het proces Verga contra Sonzogno en Mascagni is in der minne geschikt. Sonzogno betaalt aan Verga in plaats van het aandeel van 25 procent, dat hom gerechtelijk toegekend is aan de tantièmesder Caval-lena Rusttcana, terstond honderd duizend lire contant en buitendien jaarlijks zes duizend lire, tot nogmaals het cijfer van honderd duizend lire bereikt is. Het Leger des Heils deelt bij zijn nieuwe circulaires mede, dat het te Amsterdam, behalve de gewone toevluchten voormannen, ook stuivcrstoevluchten voor mannen en vrouwen geopend heeft; tevens is begonnen met het verstrekken .van cents-ontbijten aan kinderen, en stuiversportiën aan volwassenen. Voor de hiertoe benoodigde grootere uitgaven vraagt het hoofd bestuur (Prins Hendrikkade 131 te Amsterdam) ook verhoogde ondersteuning. De Doofstommen-vereeniging >Door Liefdesaamgebracht", tot ondersteuning en bijeenhouding van doofstommen, die uit de instituten komen, zou gaarne een eigen lokaliteit hebben, en heeft ook tot het hulp verleenen aan daklooze of zwervende doofstommen, geld noodig. Voorzitter der Veree niging is de heer J. Stuhr, Marnixstraat l, secre taris de heer J. C, Kelk, Mamixkade 08, pen ningmeester de heer C. Hellingman Jr., Van 01denbarneveldtstraat 77. (Jaarne vestigen wij de aandacht op de >Afternoon tea"ten voordeele derVereeniging«Kindervoeding," welke zal gehouden worden in Maison Conturier, Op Dinsdag 2 Januari was de heer Gnnsberg den gast van 't Hilversumsclie Schaakgenootsehap. 's Middags speelde bij tegen 9 der sterkste leden van genoemde club. In ruim 2 uur tijds had de simnltaanspeler alle 9 partijen gewonnen. Des avonds om half 8 speelde hij 25 partijen gelij -ïtijdig. Onder zijn tegenstanders bevonden zich verscheidene sterke spelers van eldei>, o. a. de champion van Nederland, F. v. d. Berg van Amstel veen en de gebr. Olland van Utrecht. De uitslag was: G. won 21 partijen en verloor aan de II H. v. d. Bjrg, A. G. en E. L. Ollaud en U. J. Ynurmans van Hilversum. Van Hilversum vertrok de meester naar Amster dam, waar- hij Dinsdagmiddag te l uur zijn werk begon, dat Woensdagavond eindigde. Ziehier de uitslag van zjn verrichtingen in de hoofdstad Simultaanpart tegen dn sterkste spelers G. won 3, verloor O, remise 3 Siuiultaanpart. tegen 28 spelers 18, 4, G Vrrje partijen tegen le den van 't Geiiootscli. .. !), 2, ,, 3 Totaal G. won 3D, verloor G. rem. 12 Da voorvechter van 't Genootschap, Jhr. Arnold van Foreest, wist do fer van zijn cluli op schnte. rende wijze op te houden. Aan de drie partijen di0 lüj met den Ij»ndenscben meester »pee:de wou hij ei' twee f n de derdo werd remise. Hin- volgen enkulo der belangrijkste partij >n die de heer Gunsberg in Holland speeide. TWEEFAARDSPEL IN DE X VHAXD, gespeeld te 's-Hage ;JU Dt-e. 11. Wit, /.wa.t, J F. Heemskerk. Isid.ire Gunsberg, l «'4 «?5 2 P f 3 P o« 3 I> e4 P f6 4 P sró P el: 5 L f7 f K e7 7 L b3 «i, 8 0-0 h(5 5) fl Op 91' f3 zou zwart met L gl in 't vooordeei konion. Wij geven de voorkeur aan 'fid4, wat wit aan J O '"?'! stonds een overwegende 11 D f3 positie verschaft. 12 L t'3 6 F f6 13 P d2 P ha L «6 1) d6 P aó voor dit doel welwillend afgestaan, oj 9 Januari a. s. van 2 tot 6 ure. Er zs~, ««w..,^, de thee, ook muziek en een kleine tooneeJVMfl»L stelling te genieten zijn; de invitatiekaarten, vrienden en kennissen gezonden, bedoelen ail belangstellenden aan bet plan te herinneren, ongenoodigden uit te sluiten. ^^ - ? "" iiiiiiniHmHHBinr iirimiiiiilmmmilliiimiHllllllllimt Troom leedvermaak der gezaligden.' In het laatste nummer van dit Weekblad komea, ontleend aan een artikel in de NineteerM eenige bijzonderheden voor omtrent de voorstel lingen, in den loop der tijden door christelijke dichters en schrijvers van de Hel gegeven. Daaronder wordt melding gemaakt van wat volgens Jonathan Edwards het genot der gezalig den verhoogt : //Ouders zullen liunue kinderen zien, kinderen hnnne ouders, vrouwen haar echtgeuooten, en echtgenooten hunne vrouwen in onuit sprekelijke doodsangst, en hun eigen gelukzaligheid daardoor des te meer genieten." Ik las het stuk in de 19th Century niet. Werd j er in meegedeeld dat niet minder dan een Thomas van Aquino was voorgegaan in de teekening van " dat vrome leedvermaak der gezaligden ? Beati zoo zegt hij beati in regno coeUi$ videbiint poenas damnatortim ut bealitudo illit majfii complaceat, d. i. de gezaligden zullen in bet hemelrijk de straf der verdoemden aanschouwen, opdat zij des te levendiger hun eigen zaligheid, genieten. Niemand, meer dan. Tertullianus heeft z;ch ver- , kneuterd in het heerlijk schouwspel, dat de hel voor de gezaligden zou openen. Ia zijn De Speclaculis vermaant hij de geloovigen zich te onthouden van het bijwonen der heidensche schouwspelen. Ze hebben maar wat ; geduld te oefenen en hun zal in den hemel heel wat meer worden te genieten gegeven, veel meer dan eenig theater, eenig ren- of worstelperk hun kan bieden. De gedachte daaraan brengt hem in verrukking. Hoe groot zal dat schouwspel zijn !" roept hij uit. //Wat zal ik bewonderen, wat zal i\ lachen, wat zal ik mij verheugen, wat zal ik kunnen juichen. Wanneer ik zoovele en be roemde koningen, van wie het heet dat zij tfifl, hemel zijn opgeklommen, met Jupiter hun god, in de diepste diepte der hel zal zien jammeren. Dan zullen de soldaten, die Ciiristus' naam hebbeo-^ vervolgd, branden in het gruwelijke vuur zooals er nergens ooit een was, dat zij voor de heiligen hebben aangestookt. Uati zullen de treurspeldichters in hun eigen ellende smartelijker kreten uitstooten, dan. waarvan zij de theaters deden weerklinken. Dan zullen de talenten van den kluchtspeler zeker heter uitkomen, als de Hitte hem leniger heeft gemaakt. Dan zal de wedlaoper in het circus verschijnen, in den rossen gloed der vlammen, en de zwaard vechter niet door speren maar van vuurvlanimen doorboord. Wat kan een praetor of consul, wat een quaestor of pontifex bieden, dat met deze triomfen zou te vergelijken zijn ? Eii reeds nu kan het geloof dit alles ons te zien geven ; de verbeelding kan dat alles ons afmulen, als ware bet tegenwoordig." ' J. v. L. M. 40 cents per regel. Magazijn Knizershof", Nieuwendijk 106. Zwarte Fantaisiestoffen. Zwarte effen en gebrocheerde Zjjde. Soliede kwaliteiten. Nieuwste dessins SCHADE & OLDENKOTT. iiniifiiMMmjiitiiiuiinmiiiit 21 sh3: L h3: T h 3 : had 't spel nog sneller beslist. 22 T f8:? Veel sterker was 22 T f2, maar ook in dat geval wint zwart met T H. 22 T f8: 2:? D el L e3:f Opgegeven. 14 T ael P b3: 15 P b3: K d7 16 P caf D c5: 17 L c5: Lc5:f 18 T e3 Op 18 K hl zou volgen T af8 en 18?P g3f mat. 18 T af 8 19 D e2 P f* 20 B d2 P h3f TWEEPAA.RDSPEL IK DE N4.HASD, gespeeld te Amsterdam 3 Jan. 11. Wit. Zwart. J. Gunsberg Jhr. A, E. v. Foreest. l e4 e5 13 L f2:f 2 P f3 P 06 u K f2: p M 8I.C4 Pf6 \»L*$ Kh8 4 P "5 da Zeer zwak gespeeld. 5 edö: -P aó Hier had L b2 moeten 6 L b5f c6 geschieden. Bijv. 16 L 7 dc6: bc6: b2. D l>6f 17 K el!, D c T .i» bi : 18 L a3 enz. Of 16 In d.ze. van den vote- ~ £ *6 « \ b3> D b6t raan Bird afkomstige, }? \ el. enz' }l' ~ e* dau voortzetting hebben wij l' P «?', e3T 18 K glenz. weinic; vertrouwfin. " 8 P gl! 17 P g& e3f Zwart treft 't goede 18 L ('3: f4 antwoord. Deze zet werd 19 D ]|5 fe3:f 't eerst in praciijk ge- 20 K c2 L f5 bracht door Lasker in zijn 21 I* fï'fr T f7; Xewcastle-match met t>*> D f7" D ffö' B«'»"ï> f» T n Zwart heeft deu geheaJ l I<J L C3 ]en aanvai voortreffelijk 10 0-0 0-0 gevoerd; de slot-combi11 Il3 P f2: natie verdient vooral de 12 T f2 : fa aandacht. 13 b4 23 1) b7: 't Is moeilijk een goede Dit kost de dame, maar voortzetting voor wit te wit kon in geen geval vinden. De schijnbaar 't spel redden. s erkste zet 13 D e2 deugt 23 Dg2:f niet «egens e4 14 L elf. 24. K o3: T e8 f K h8 15 P eó, (anders 25 K d4 c51 volgt L f2: t en D dif) 5pgesreven. D e7 en wint. '

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl