Historisch Archief 1877-1940
No. 822
DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
l?'
V
??durende de kritiekste periode van het Turksche rijk
in deze eeuw, de oorlog in het Oosten, groot
vizier. In 1877 volgde luj Midhat-pacha op; een
geheel jaar, tot den vrede van San Stefano, be
kleedde hy met zooveel handigheid den post vol
verantwoordelijkheid, dat Lord Beaconsfield (des
tijds nog de heer Disraeli) hem den »Turkschen
Talleyrand" noemde. Ook in salongeest, scherp ver
nuft en esprit de repartie, geleek hjj op dezen. Reeds
als minister van handel antwoordde hij, toen in den
divan de oprichting der Ottomanische bank en het
aanleggen van nieuwe verkeerswegen werd
besproken:»Vous voulez des banques et des routes, eh
bien, vous aurez la banqueroute." Een andermaal
zeide hij tot een jong Oostenrijksch aristocraat, die
de vrouw van zijn chef op hare bezoeken vergezelde
en ook met haar de »Poort der Gelukzaligheid",
den hoofdingang van den harem, wilde binnen
treden: «Pardon, monsieur Ie comte, vous tes
seulement accréditéauprès de la Porte", en liet
hem aan de poort van den harem staan. Edhem
Pacha hield veel van Weenen ; hij voerde er den
titel van »Hoheit", ook toen hy nog slechts op
dien van «Excellenz" aanspraak had." Zijn vier
zonen liet hij te Weenen opvoeden; de oudste,
Ohalib Pacha, is Turksch staatsraad; de tweede
ging naar Pary's, studeerde er kunst, en is thans
directeur van de musea van den sultan; hij zorgt
«r voor, dat ook Turkije opgravingen laat doen
en antieken conserveert. De derde, Halil Bey,
studeerde in de chemie, eerst te Weenen, toen
te Berlijn : hjj verwierf te Zürich een doctoraat
en werd directeur van de staatsfabrieken te
Broesa. Edhem Pacha heeft dus zijn zonen tot moderne
Turken opgevoed en goed bezorgd; hij zelf is
arm gestorven.
De plannen voor de Parijsche tentoonstelling
van 1900 komen n voor n bij de commissie
in, en deze ontvangt iederen dag een paar inge
nieurs die hun vinding komen uiteenzetten.
De heer Berlier stelde voor, de tentoonstelling
te plaatsen in een deel van het bois de Vincennes.
Hjj vindt daar een terrein van 500 hectaren, en
men zou, naar behoefte, er nog meer bij kunnen
nemen. Naar de tentoonstelling zou een spoorweg,
een heel stel trams en een stoombootdienst voeren,
maar het terrein ligt zoover van de stad, dat de
heer Berlier het noodig acht, aan het eind der
tentoonstelling eene tijdelijke stad met een dozijn
straten, een schouwburg, enz. te bouwen,
?voor al de werklieden, handelaars, exposanten,
bedienden, enz. die toch niet iederen dag naar
Parijs heen en weer konden gaan. Ook hotels zou
-men er dan zeker bouwen, en Parijs bleef dan
«igenlijk in de verte.
Het plan van den architect Devic plaatst de
tentoonstelling op de hoogvlakte van Courbevoie.
In het verlengde van de avenue de la Grande
Armee, tegenover den Are de Triomphe, heeft men
dat plateau, als einde van het prachtig vergezicht,
dat bij het Louvre begint en in de place de
l'Etoile zijn hoogtepunt vindt. Achter dien
triomf boog verliest zich de weg banaal afloopend
naar den horizon ; hier zou de tentoonstelling een
?mooie afsluiting zijn.
De tentoonstelling van 1880 beschikte over 95
hectare; te Courbevoie zou men 300 hectare
hebben. Het plan Devic is waaiervormig, met
?een straal van 1000 meter. De waaier zou zes
bladen hebben, aan Frankrijk en de vijf wereld
deelen gewijd.
Andere plannen waren die van den heer
Gervais, die de tentoonstelling te Issy wilde hebben,
van den heer Contour, die ook Vincennes kiest,
van den heer Mariette, die een streep terrein
tusschen Neuilly en Saint-Denis voorstelt, van den
heer Saint-Lanne, die de beide oevers van de
Seine noodig heeft, den een tot de porte d'Auteuil,
den ander naar Issy, enz.
IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
iiHitiimiiiiHiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiHiiiiiiiiniliiiiiiiillillillillllllim
4le Jaargang. 2G Maart 1893.
Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Mira Lodge, Deronda Road, Herne Hill.
Londen. S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
?betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
Van R. Teichmann, Londen.
.No. 185. Zwart 7 stukken.
a bcdefgh
Wit (G stukken) geeft in 3 zetten mat.
De oplossingen moeten op l April worden
verzonden.
CORBESPONDENTIEWEDSTRIJD.
(Adres: Harnixkade 43, Amsterdam.)
28e Zet van Zwart
Aj l P d5f6:, 9 D c4. B: 5 T f 7f3, 8 T a8g8.
Cz l D e4, 2 K g7:, 8 P e8f6. Ds l T e7d7, 2
ef2: f, 3 c5, 4 L f6, 5 D d6:, 6 D h3:, 10 T f 8.
Es 2 K 08, 3 f6, 4 P f6, 6 K d7, 7 g4, 8 D d5: 9
gf6:, 10 P e4c3 t- F« l T de5 *, 2 K g7, 3 D d2,
4 L f7, 5 b6, 9 T de8.
* Ni 27. T d5:, D b3.
H. J. d. H.
By het ontwerp Mariette behoort een
luchtspoorweg, die de tentoonstelling met den
Eiffeltoren zou verbinden, waarschijnlijk door een
reeks van ballons captifs, langs een yzeren kabel
zeilend.
Het blad O Tempo, te Rio Janeiro, is op het
origineel denkbeeld gekomen, onder de mannen
uit de Braziliaansche hoofdstad, beneden de 50
jaar, een wedstryd in leeljjkheid te openen, waarin
de bekroonde een millioen reis (ongeveer
1400 gulden) zou ontvangen. Zijn portret zou
ook in de tijdingzaal van het blad aan de open
bare bewondering worden prijsgegeven.
O Tempo heeft 208 portretten op deze prijs
vraag ontvangen ; maar 129 slechts werden tot
mededinging toegelaten, hetzy dat de andere in
zenders, niet den moed van hun leelijkheid heb
bend, de portretten naamloos hadden ingestuurd,
of opzettelijk afschuwelijke gezichten voor den
photograaf hadden getrokken. Verscheidene had
den hun portret door bemiddeling van een vriend
ingezonden, of misschien had wel eens de een
of ander het portret van een van niets kwaads
bewusten vriend buiten diens medeweten laten
mededingen. Hoe het zy, er waren nog 129
candidaten over, een werkelyk gruwelmuseum, ge
schikt om alle kinderen van Rio Janeiro naar
bed te jagen.
De.jury bestond uit de drie redacteuren van
het blad, van welke een, ofschoon hij kans op
den prys gehad had, zich welwillend van mede
dinging onthield. Er waren, opmerkelijk genoeg,
meer getrouwde dan ongetrouwde mededingers,
en vreemdelingen evenveel als inboorlingen. Ein
delijk werd met algemeone stemmen de prijs toe
gewezen aan een Brazilaan, Mathens Gallo do
Socoro, twee-en-veertig jaar oud. weduwnaar en
landbouwer; hij was, zegt O Tempo, zeer ge
vleid met zijn succes.
Het curieusste is, dat het blad de volgende
dagen tallooze protestbrieven van dames kreeg,
die meenden dat men de vrouw ten onrechte en
onbillijk van het concours had uitgesloten.
v
IHIinillllllllllllllIllllllllllllllllllMHtltflIIMIini
iiiiiiiiimiiiiiiMiiüiiumiin
Den heer Ja« Veth.
't Is wel ongevraagd, doch mag ik u even wat
zeggen, mijnheer Veth? Goedgeloovigheid staat
tusschenbeide wel eens aardig, maar gaat helaas
in den regel gepaard met geen grooten geest; dus
werkelijk, mijnheer Veth, u moet niet zoo gauw
geloof slaan aan vertelseltjes, die men u opdisoht
en die zoo talrijk zijn, zooals ge zelf hebt ge
schreven, en er dan nog zelfs zoo'n geloof aan
hechten, dat ge 't noodig oordeelt het pu
bliek met die praatjes in kennis te stellen.
Daarenboven mijnheer V., doet 't zoo grit aan
nemen en publiceeren van dergelijke zaken af
breuk aan den ernst, dien men verwachten mag
van jAanteekeningen Schilderkunst", dus ook
van die, waarmede gij De Amsterdammer, Week
blad voor Nederlnnd verrijkt.
Ik ken iemand (het is niet uit de lucht ge
grepen wat ik zeggen ga), die behalve dege
lijke artikelen soms dingen van on belang in een
courant schreef, welke onbelangrijke artikelen hij
op den koop toe wel eens uit den duim zoog.
Ik kan spreken van uit den duim zooy, want
tegenwoordig doet Irij zulks goddank niet meer.
En als ik dien persoon dan vroeg, zeg eens,
waarom doet ge dit toch ? dan kreeg ik open
hartig ten antwoord: Wel dat vult een beetje.
Hiermede wilde hij natuurlijk te kennen geven
dat hij geen stof genoeg tot schrijven had en dus
lIlllllliniMMMIIIIIIIIIIIIlllll
NATIONALE PEOhLEEMWEDSTEIJD.
Een der deelnemers zond Donderdag 23 Mrt 11.
nog eene verbetering in, van een zijner problemen.
Ds Jury meent die echter, als ingezonden na 15
Maart 1893, niet meer te mogen accepteeren.
Errata. In probleem No. 180 is een witte toren
op dl uitgelaten.
De oplossingen behoeven in 't vervolg eerst Za
terdags verzonden te worden. De oplossingen ver
schijnen dan 14 dagen na de publicatie van ieder
probleem.
COBKE8PONDENTIE.
N. W v. L. Wel bedankt voor bijdragen.
Dr. A. v R. te L Met genoegen ontvingen wij de
partijen, waarvoor wij u vriendelijk dank zeggen.
Gaarne ontvangen wij een tableau van den wedstrijd.
Houden ons voor partijen van den onde'linaen wed
strijd zeer aanbevolen. Onze gelukwenschen aan dtn
heer V.
UIT DE SCHAAKWERELD.
Een hardnekkige worsteling tusschen Jhr. van
Foreest en J. W. Vijzelaar besloot den welgeslaag
den wedstrijd te Leiden. Deze beide heeren
wisnelden 3 partijen met elkaar; de eerste (Giuoco piano)
won F. in 31 zetten, de tweede (Engelsfhe partij)
won V. in 61 zetten. Daarna kwam de beslissende
partij. Foreest opende moedig met een Evansgambiet,
dat Vijzelaar even moedig aannam, 't Was een partij
op leven en dood, die door de toeschouwers met
spanning gevolgd werd. 't Pleit werd ee>st na 72!
zetten beslecht; Vijzelaar won den prijs en Fo eest
de premie. Aan de schaakrubriek in de Lsidsche
Handelspost ontlcenen wij 't volgende. Frijs en
premie werden den overwinnaars na een waime toe
spraak van den heer W. P. Muliéjr, als president
der regelingscommissie, namens de nchaakcli b
Heemskerk" uitgereikt. Met genoegen kan die schaak
club op dezen laten door haar uitgeschreven wed
strijd waaraan uitstekende schakers deelnamen
terugzien. Naar wij verntmen, bestaat 't plan nu een
ouderlingen wedstrijd te houden, waaraan door hen,
die nog geen lid van de club wenschen te worden,
kan worden deelgenomen."
N. W. v. Lennep gaf dezer dagen een
simultaanvoorstelling van 20 partijen in de Chr.
Jongelingsvereeniging te Amsterdam. Van Lennep won in 2ij
uur 19 partijen en verloor een.
De match tussclien de Metropolitan" en Ludgate
Circus" clubs te Londen werd door eerstgen. club,
met 79 "3 tegen 401/2 winstpunten, gewonnen. 240
schakers namen aan den strijd deel.
in een zekere soort van wanhoop deed wat h\j
eigenlijk niet doen moest
Door het bovenstaande te hebben aangehaald
moet ge niet denken, mijnheer Veth, dat ik u
met dien iemand wil vergelijken. Doch 't is
vreemd, na het lezen van uwe »Aanteekeningen
Schilderkunst" in het vorig nummer van het
Weekblad, kwam mij onwillekeurig de handeling
van dien schrijver in de gedachte en gevoelde
ik bepaald behoefte ze u meêtedeelen.
Uit op n na de laatste afdeeling van uwe
»Aanteekeningen" blijkt, dat ge geloof hebt geslagen
aan 't geen men u heeft wijsgemaakt, nl. dat de
heer David van der Keilen, die, let wel, mijn
vader is, (door hier 't woord vader te hebben
uitgesproken, hoor ik reeds de boos-humoristisch
gezinde tong van men), en dien ge, zeker ook
alweer door men wel wat te veel eer hebt bewe
zen door hem «grootmeester van het oordeelkun
dig oordeel" te noemen (de woorden op zichzelf
zijn anders almachtig aardig), uitgenoodigd zou
zijn om studies te leveren over de unieke
cosmopolitische verzameling, die op de a.s.
wereldkermis te Chicago zal worden saamgebracht.
Maak u maar niet bezorgd, mijnheer Veth, ik
kan u geruststellen door de verklaring, dat er van
een uitnoodiging of wat dan ook nooit sprake is
geweest. Men heeft u dus aardig beetgenomen
en men zal hartelijk gelachen hebben over uwe
kinderlijke goedgeloovigheid, ten minste als
gijzelf, mijnheer Veth, niet de zegsman van die lieve
vertelseltjes zijt.
Wat vereerend is 't voor den heer D. v. d. K.,
dat zelfs zijn gezondheidstoestand door een man
als Jan Veth in een courant besproken wordt.
Gij noemt zijn toestand kwakkelend. Daar is op
't oogenblik nog wel wat van aan. Ik vind dat
ge in uwe »Aanteekeningen" nu en dan wel eens
kicnkelend zijt, en ook dit is een vervelend iets,
mijnheer Veth.
U moet uw geestdrift voor den heer D. v. d. K.
een weinig laten bekoelen. Dat ge u zoo gaarne als
een zijner lofredenaars wilt opwerpen, moet gij
weten, maar dan raad ik u aan om dit niet op
zoo'n sterk overdrevene manier te doen, want
werkelijk, ge laat door uw geschrijf voorkomen,
alsof ge n u-zelf n den heer D. v. d. K. be
spottelijk tracht te maken. Dit is toch uwe be
doeling niet, nietwaar mijnheer Veth V
U zegt ook dat de heer D. v. d. K. op leeftijd
komt. Zijt ge verlangend te weten, hoe oud hij
is? Hij is geboren in 1827 en wat zijn gezond
heidstoestand betreft ge schijnt er happig op
te zijn om bijzonderheden omtrent zijn persoon
te vernemen om die dan aan het publiek te
kunnen meedeelen kan ik u nog inlichten, dat
de heer v. d. K. een lichten graad van beroerte
heeft gehad en thans zoo goed als hersteld is,
zooals ik u reeds daar straks heb gezegd. Des
heeren D. van der Keüen's hersenen en oogen
zijn nog even gezond als altijd (al sympathiseert
de heer v. d. K. met zoo vele anderen nu niet
bepaald met het overdreeene in de tegenwoordige
uiting van kunst), ten minste als hij uw bewust
artikeltje, hetwelk men u in de pen schijnt ge
geven te hebben, gelezen had en hij er lust toe
gevoeld zou hebben u to repliceeren, of beter
gezegd, u uit den droom te helpen, dan zou u,
en misschien velen met u, raar op den neus heb
ben gekeken.
Aan het slot van uwe Aanteekeningen moeten
de heeren J. D. Huibers, .T. Taanman, J. G. Smits
en Jan Striening 't even misgelden.
Mijnheer Veth, ge zijt een weinig te humoris
tisch geweest. Laat u niet te veel door men lei
den, want men laat u zooals ge naar ik hoop
zult hebben ingezien dingen zeggen, die u
noch als kunstenaar noch als mensch verhoogen,
doch wél verlagen.
Wilt ge van mij bij gelegenheid ook een paar
Hier volgt de eerste partij der match om prijs of
premie van den wedstrijd te Leiden, 20 Febr.?15
Maart 1893.
De volgende mooie partij werd dezer dagen in 't
Panopticum te Amsterdam gespeeld. Volgens 't oor
deel der toeschouwers is 't de beste partij die men
den laatsten tijd in 't Panopticum te zien kreeg.
(Daarvoor behoeft een party nu nog niet juist mooi
te zij u! Red.)
SPAANSCHE PARTIJ.
Wit.
N. W. v. Lennep.
l e4 e5
2 P f3 P c6
3 L b5 d6
Deze verdediging is zeer
en Koi/ne. Ons bevalt
P f6 of g6 beter; zwart
krijgt dan een minder
gesloten en
ineengedrongen spel.
4 dt ed4:
Sterker is L d7 5 P c3,
P ge7! enz.
5 P d4: L Al
6 0-0 P ge7
Nu is P f6 beter.
7 b3
In dit geval is 't D.
(innchetto zeer goed.
7 a6
Een nnttelooze zet.
8 L e2 P d4
!) 1) d4: P c6
10 D e3 L e7
11 L b2 0-0
12 P c3 P e5
Hier was L f6 de aan
gewezen zet. Bv. 12 L f6
13 f4, P d4 HLd3, Te8
13 f4 P s&
14 T ad l L f6
15 f5
Sterker was o. i. 15 e5,
de5: (L e7 16 P d5 enz.)
16 L g4, ef4: 17 D cl!
(17 D f2?, L h4 18 g3,
fg3: 19 hg3:, f5! enz.)
P e5 13 T d?:, P d7 :
(D e8 19 T el enz.) 19
T dl met verreweg 't beste
Zwart.
J. W. Vijzelaar.
15 P e5
16 P do L g-5
17 1) g3 f6
Gedwongen, daar wit
18 födreigde en 17?L f6
ging niet wegene 18 P f6: f,
D f6: 19 L e5:, D e5;
20 D e5: en wint een stuk.
18 P f4 I) e7
L f4: zou de gevaar
lijke toren in 't spel
brengen.
l» L e5: I) e5:
20 L c4 f K hS
21 1) g4 T ae8
22 T d3! b5!
23 D g5:
Van Lennep heeft den
geheelen aanval voortref
felijk gev. erd en dit pi
achtige offer zet de kroon
op 't werk. De verruk
king der habitués moet
groot zijn geweeet!
23 bc4;
24 P g6 t hg6:
25 I) h4 f K g-8
'26 fg6: T f7
27 T df3! D d4 t
Op De4: volgt28gf7 t,
K f7: 29 T f6: 11, g f6 :
30 T f6:, K g8 31 D g5 f
28 K hl T e4:
29 D h7 f K f8
30 gf7: K f7:
31 T f6: f I) f6:
32 T f6: f K f6:
33 D e4:
Zwart geeft op.
verhaaltjes ze zullen wel niet zoo geestig zjjn
als die waarmede gjj 't publiek denkt vrool\jkte
maken dan kunt ge ze met genoegen
krjjgen, altijd onder voorwaarde, dat u de daarin
voorkomende personen geen werkelijk bestaande
namen geeft (dit is bij sprookjes altijd gevaarlek)
en dat ge ze plaatst in de rubriek »Humor" of
dat ge er mede gaat naar --Abraham Prikkie" of
»Kikeriki" en dan liefst de vertelseltjes laat be
ginnen met »Er was ereis eens een "
Ik was eerst van plan, mijnheer Veth, u per*
soonlyk te schrijven, maar daar g\j zoo hoffelijk
zijt geweest in het openbaar dingen te zeggen,
die u bij u had moeten houden, kon ik u ook
niet anders dan in het openbaar vertellen, wat
mij door uw schrijven op 't hart lag.
J. PH. VAN DEE KELLEN DZN.
Nieuwer-Amstel, 22 Maart 1893.
Het is alleen een weinig jammer dat de
schrijver van het bovenstaande geenerlei
poging waagt, den heer D v. d. K Jr,
als publiek persoon, als publicist, als criticr"
als hoedanig hij af en toe, om zijne excentrici
teit onze aandacht trok, te verdedigen. Hadde
hij dit kunnen doen, er zou wellicht iets inte
ressants voor den dag zijn gekomen, men zou den
onbesuisden briefschrijver zijne sprekende
onnoozelheid nog gemakkelijker vergeven hebben, eii
het zou nog voluit aangenamer hebben aangedaan
in zulk een welgemeend epistel een zoo recht
geaard zoon aan het woord te zien.
V.
mimi iiinn niiiniiiiiiiiiii
iiimiiiiiiiiiiiHiiiiiiimmiii
Stukken, waarvan ons de naam der inzenderB
onbekend is, worden niet geplaatst. RED.
40 cents per regel.
niiiiiiiiiiiii niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiciiiiiiiiiiiiiiiiiii
Magazijn KEIZERSHOF, Nieuwendijk 196/207.
Witte Goederen aan het stuk.
Gemaakte Dames- en
Kinderondergoederen in alle soorten.
Voortrsffelyke Modellen. Soliede Afwerking
S_CHJA_p_E_&_ OLDEN K O T T.
Hoofd-Depöt
VAN
Dr. JAEGER's orfe. Nora.
WoiarüKeleii
K. F.
DEUSCHLEBENGER.
Amtt. Kalverttr. 15f.
Eenig specialiteit in dew
artikelen in geheel Nederland
PORTRET ?'. i
Yan dit Portret zijn enkele
fraaie exemplaren op karton ver
krijgbaar a 60 cents.
VAN HOLKEMA & WARENDORF.
GIÜOCO PIANO.
Wit.
Jhr. A. E. v. Foreest.
l <>t e5
2 P f 3 P c6
3 I, c4 L, c5
4 d3 P f6
5 L e3 L b6
6 P c3 d6
7 1) e2 P e7
Sterker is eerst L e6.
8 0-0-0
8 d4 dan P g6. (Niet
P e4: wegens 9 P e4:,
d5 10 P e5: enz.) 9 0-0-0,
D e7 enz.
8 h6
L e6 lijkt verkieslijker,
zwart komt nu zeer in
de ontwikkeling ten ach
ter. De hoofdfout schuilt
in zijn 7den zet.
9 h3 P g-6
Deze geheele
paardmanoeuvre wordt
eenigszins doelloos nu wit lang
gerocheerd heeft. Over
't algemeen staat 't paard
in deze opening beter op
c6 dan g6,vandaar dat men
van dit overbrengen naar
den K.-vleugel van 't
paard in den laatsten tijd
is teruggekomen.
10 g4 P h7
D e7 lijkt ons beter.
Bijv. 10-D e7 11 g5,
hgó:! 12 L g5:, (12 P go:
dan L e6 enz ) L eömet
vrij gelijk spel; zwart
heeft althans voorloopig
niets te duchten.
11 T dgl f6
12 h4 L e3:!
13 fe3:
Beter dan D e3 :,waarop
P f4 kon volgen.
13 c6
14 g-5 hg-5:
Zwart.
J. W. Vijzelaar.
15 gh5: f5
16 ef5:
Dit werkt de ontwik
keling van 't zwarte spel
in de hand. Beter was
terstond P h4 te spelen.
Bijv. 16 P h4, P hé'!
(R f7? 17 P g6:, K g6:
18 D h5 =f) 17 T hi:
(Beter dan 17 D b5 f, g6
18 D h4., D b6 19 ef5:.
D ei: f 20 K bl, L f5:
enz.) g6 13 T ghl, D e?
19 D h2 en wint.
16 L f5:
17 P hi P h4:
11 T b.4: jr6J
Een grove fout. Zwart
behoefde D h5 f noch
g6 oogenblikkelijk te vree
zen. Door wit's verzuim
op den loden zet had
hij thans met D e7 de
schade weer wat kunnen
inhalen. Bijv. D e7 19
e4, L g6 20 D g4, K d8
gevolgd door K c7 enz.
D e7
D g5:
D c3:
T h7 :
00-0
d5
e4
l» D h2
20 T hl
21 T h7:
22 K bl
23 I) h7:
24 a3
25 L b3
26 I) e7
De overige 5 zetten
zijn in de Handelspost
verkeerd afgedrukt, ze
zijn zoo onverstaanbaar,
dat wij er hoegenaamd
geen mouw aan kunnen
passen. De overige druk
fouten waren gemakkelijk
te herstellen. Dat zwart
verliest is echter duide.»
lijk genoeg.