De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1893 26 maart pagina 7

26 maart 1893 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

fo. 822 DB AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. DE STERRENORDER. Bg Kon. besluit van 9 Maart jl. is bepaald, dat door alle officieren het voor hunnen rang vastgestelde aantal sterren op den kraag der over jas wordt gedragen. De sterren' in vorm en grootte gelyk aan die op den kraag van de uniformjas. Ze moeten zich zoowel op de buitenzijde als op de binnenzijde van den kraag bevinden, ten einde als onderscheidingsteeken te dienen, hetzij de kraag is opgeslagen, hetzy hy is neerIn het belanor der disciplins zal bovenstaande order in het badseizoen op gepaste wijze worden aangevuld. liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiMiiiiiM Minimum iiiiimniiiiiiin IIIIIHHIIUIIMIirUt Julius Pruttelman Brommeijer. Had ik het maar niet begonnen, maar het is nu eenmaal gebeurd en er valt niet aan te veran deren. Het briefje dat Charles in zijn VanDag totDag van Zondag 19 Maart af drukte, was van mij. Eenige handelaars, zoo luidde het,'' -die zaken doen met Ierland, begrijpen niet, hoe het yerleenen van een eigen parlement aan Ier land zooveel schade kan doen, en vragen -aan uw redactie nog eens uit te leg gen wat de reden is, dat lersche koop lieden en bankiers niets als onheil en verlies verwachten van ?home-ruk, zoodat niemand zaken durft doen en alle lersche waarden kelderen". Daar kwam hij Woensdagavond bij me, in zulk een opgewonden toestand, dat redeneeren werkelijk onmogelijk scheen. Eerst een repe titie van hetgeen hij in zijn blad geschreven had. Home-Rule een nonsensicaal voorstel, de katholieken zijn er tegen, de protestanten ver foeien het,de grondeigenaars lusten het niet, de fabrikanten en koop lieden evenmin, de rechts geleerden spuwen er op, de geneesheeren zijn er even bang voor als voor de pokken. de groote winkeliers enz. bedanken er voor. Home rule wordt alleen begeerd door de lersche Jacpbijnen en door de priesters en de hoop die hen blindelings volgt; de beweging voor Home-rule is zoo revolutionair-socialistisch mogelijk. Kwam heter toe, wat God verhoede, ^lan drosten alle lersche fabrikanten naar Engeland en het Engelsen kapitaal zou in Ierland geen rente meer willen maken. John Buil is geen heilige, zelfs niet zoo nobel als jij en ik, Brommeijer, maar een derde van Ierland zegt toch met fierheid : ik ben Britsch onderdaan, en ik verzeker je, een schande lijker verraad tegen allen, die trouwe onder danen der koningin in Ierland zijn, dan deze wet voorstelt, kan moeielijk gepleegd worden. Waarachtig, Gladstone en zijn luidjes we ten niet wat zij doen. Zooals je begrijpt, ik ken het Noorden van Ierland en de kinderen der Puriteinen, die het machtig en rijk heb ben gemaakt en ik verzeker je ernstig, dat het geen grootspraak was toen de Oranjemannen van Balfast verleden week gezworen hebben de Unie met Engeland te_ zullen handhaven. Gaen grootspraak, zeg ik, daar zijn ze evenmin van thuis als ik. Ulster alleen zal 100.000 gewapende man nen in 't veld brengen, wanneer, zij als Ieren geen Engelschen mogen blijven, en dwingt men hen daartoe, dan zullen zij weigeren Ja, vervolgde mijn vriend, ik ga er heen. belasting te betalen'. Home-rule is in de hel uitgevonden, het is pauperisme en burger» oorlog.. ? ? Hoe is 't mogelijk, zal je vragen, dat de Engelschen dan zoo dwaas kunnen zijn om een paar honderd Home-rule-voprstanders af te vaardigen'? Ja, de vraag ligt voor de hand. maar 't antwoord evenzeer. Het is zooals ik schreef: »het Engelsche volk heeft steeds veel tijd noodig eer het ontwaakt, eer het helder ziet. Ach God, 't zijn zulke slaapkoppen, behalve natuurlijk mijn Ulstervrienderi en de lersche Puriteinen; maar wakker worden zullen zij. Je hebt goed praten, zei ik. Neen, je zult het zien -,A.ls aan het nuchter, gezond verstand van het Britsche volk deze wet duidelijk is gemaakt, welke eens het onderwerp behoorde te zijn van een operette in den stijl van den Mikado of topsy-turvy-land, dan moet ze ten slotte ver worpen worden, of--.- anders kunnen de Britten een plaats gaan innemen onder de volken, die zichzelven overleefd hebben en door wilsverlamming het hoofd verloren". Maar hoe is 't mogelijk, dat het ooit zoover met John Buil gekomen is? vroeg ik. Aan de beurs staat hij toch nogal bekend als een stevige vent, die geen last heeft van neiging tot soesen of knikkebollen wanneer er zaken te doen zijn ... O, riep Charles uit, dat hebben die aartsrekels, die radicalen gedaan. Home-rule is on zin en onzin komt natuurlijk van de radicalen. Ben jij zoo'n kind, dat ik je dat nog vertellen. moet? De priesters en de radicalen zijn 't bederf van staat en maatschappij, en de Franschen .,.. De Duitschers zijn goed en de Engelschen ook, als zij maarniet aan wils verlamming lijden,?maar die Franschen, er zijn twee Franschen die het met mij eens zijn, en dus gezond verstand en een hart toonen te bezitten : Paul Leroy-Beaulieu en Barthélémy Saint-Hilaire, doch de rest is ge lijk de radicalen, want het zijn de Engelschradicalen die deze wet nu willen doordrijven, en besloten hebben op de argumenten tegen de wet niet te antwoorden en enkel te stem men." »De radicale volksmenners hebben van vaderlandsliefde een winstgevend bedrijf' ge maakt." ,.Iudien men zien wil, waartoe radi calen met hun frases en onpractische alge meenheden een land kunnen brengen," dan leze men de Engelsche bladen der oppositie i. e. w. de Home-rule-wet is een radicale wet." Ja, dat kan ik wel met je eens zijn, zei ik, maar wat zal je er aandoen? Gladstone heeft de meerderheid in het Engelsche parlement en het grootste deel van de natie is dus radi caal, onzinnig, schurftig van verstand, om van hun hart maar niet te spreken.... 't Was of Charles geëlektriseerd was bij het hooren van die vraag; hij posteerde zich met meer gratie, en met niet minder beslist heid, dan een Kangoeroe, die een aanval in den zin heeft en riep: Gladstone zal vallen '! vallen zal hij, of mijn naam is geen Boissevaiu. Goed, zeg ik. maar hoe ? Je kunt toch van uit de Pijpenmarkt Engeland niet regeeren. Kunnen, dat laat ik daar, ? maar het is mijn plan ook niet. Ik ga er heen ! Ze hebben mij geroepen. Daar heb je hun brief. Ze beschouwen mijn beide artikelen over Home rule als het manifest dat Willem III den 10 Nov. 1688 tot het Nederland sche volk gericht heeft.... Hoor maar. Wij man nen van Ulster, nazaten van de groote puri teinen, kinderen van de orangisten, roepen u op. om evenals uw onvergetelijke voor zaat in de 17e eeuw gedaan heeft, ons te hulp te snellen. Een onbeschrijfelijken indruk hebben uwe beide artikelen in het Handels blad hier in het graafschap gemaakt. Reeds zijn daardoor tienduizenden Engelschen de oogen geopend. Heel het groene Erin werd er door tot nadenken gestemd. Is dit het gevolg van uw machtige pen, wat moet het zijn als gij u zelf eens wildet vertoonen'. Wees, nu er geen oranjespruit be staat, capabel om zee te bouwen, de plaatsvervanger van dit doorluchtig ge slacht. Kwam Willem III bij verrassing in Torbay aan wal, gij, steven regelrecht naar Belf'ast. Wij willen u daar met open armen ontvangen. Wind de glorievolle driekleur u om de lende_nen en voer ons aan in den strijd. Gelijk gij weet den uden der volgende maand zou Salisbury komen, om de leiding van den veldtocht tegen Home-rule op zich te nemen, maar hij heeft daar nu van afgezien. Heden ochtend ontvingen wij het volgende telegram. HandcMilad l!) en 22 Maart gelezen, verpletterend, algemeene sensatie, ik blijf thuis, roep schrijver: Boissevain, Pijpenmarkt, Amsterdam. Na zijn optreden in Belfast wordt hier verwacht. Gladstone van nacht niet geslapen. H. M. wenscht B. te zien. Kan bij mij logeeren.... Salisbury. Je gaat dus ? ... Overmorgen. Natuurlijk. Zoo iets kan geen uitstel lij den. Dat noem ik dan toch providentieel. Voor de tweede maal in twee eeuwen tijds Engeland door een Hollander gered... Maar als die radicalen na jou gehoord te hebben toch nog die onzinnige wet willen door drijven? Den duivel kan je zoo moeilijk hart grondig bekeeren-.. Ik zal ze wel leeren, zei Boissevain. Na het woord kom ik met de daad. Die honderd duizend van Ulster... Jawel... Ik vat je, jullie grijpen naar de wapenen, net als de socialisten hier, die ook dreigen : als de meerderheid ons onzen zin niet wil geven, dan-komen we met een om wenteling. Precies! Maar wat zullen die socialisten dan wel zeggen, als je weer terug komt? Dat doet er niets toe. Want je begrijpt wel, die 100.000 van Ulster dat zijn i/,YJdenkenden, en dat tuig van onbezadigde, ongematigdc maatschappelijke hervormers zijn slechtdenkendeu, die hebben geen recht zich op ons te beroepen.... Dan zeg ik : jullie benteen minder heid en behalve in Ierland moet een minder heid bezadigd, gematigd, ordelievend zijn; gaat naar huis en wacht tot ik vind, dat jullie net zoo gematigd, bezadigd en welden kend bent geworden als ik en mijne Ieren... Best, maar waar haal jelui de wapens van daan ? Je begrijpt, dat al die millioenen Ieren.... Wapens ? riep Charles in stijgenden geest drift, de wapenen? Ik ga, en dat 's genoeg! Mijn pen, mijn woord en als dat nog niet voldoende is, n ezelskinnebak Nu, daar is wel aankomen aan.... Charles greep mijn hand en riep Adieu! Adieu! Ik heb geen tijd meer; groet je vrouw, Quack en de andere vrienden .... en vóór ik n woord nog kon spreken, stoof hij naar de deur, en met de snelheid van een weerlicht was hij verdwenen. Als hem dat plannetje maar niet opbreekt! nuitmimiiiiiiiMi Snuifjes. Met groote belangstelling heb ik kennis ge nomen van de rede. die de heer Bouman te Harlingen heeft gehouden, gelezen bedoel ik. De heer Bouman is ontvanger der registratie te Harlingen, benoemd inspecteur, en voorloopig candidaat voor het lidmaatschap der Tweede Kamer. Ik hoop, dat hij die rede, welke hij als een voorzichtig man, die gewoon is de puntjes op de i's te zetten, had opgeschreven, zal uitgeven. Maar reeds in uittreksel is ze mooi. Er is iets trefl'ends in de vereering van dezen belastingman voor onzen minister van financiën. Hoor maar eens: Deze eminente man had door zijn Leerboek der Staathuishoudkunde alleen reeds aan spraak op ieders bewondering. Deze buiten gewone man heeft een einde gemaakt aan het ondeelbaar privilege van het roerend vermo gen. Behalve de reeds aangenomen vermogens belasting en de reeds aangeboden bedrijfsbelasting heeft men van hem eene herziening van de personeele belasting en een regeling van de gemeente- en rijksbelasting te wach ten. Men is verbaasd over dezen reuzenarbeid". Ja, zegt u dat wel, meneer Bouman! Mijn vriend Braakensiek was er laatst ook ver baasd over, toen hij den worstmolen teekende. * Een ding vind ik jammer in de rede van den heer Bouman. In den Haag" zei hij vertelde mij iemand verleden week, dat ze iemand met zoo groote werkkracht als minister Pierson nog nooit hadden gezien. Ze kunnen aan de Landsdrukkerij niet zoo hard drukken als wij hier aan't Departement moeten schrijven! verklaarde mijn zegsman". Ik hoop, dat dit maar een aardigheid is. Want voor een zoo onvoorwaardelijk minis terieel man als de heer Bouman, is het niet gepast op de Landsdrukkerij een blaam te werpen. * * * In het debat, dat op deze rede volgde, was de sociaal-democraat Stienstra zoo naïef, den spreker te bestrijden. En dat nog wel, na dat do heer Bouman had verklaard: ,Soci aal democratische theorieën lachen mij niet toe. Iemand die het leerboek van Pierson ter hand neemt, zal zich verbazen, dat er nog een is, die aan deze theorieën gelooft". Denkelijk heeft de heer Stienstra dat leer boek niet ter hand genomen". De heer Bouman wilde dan ook met zoo iemand niet debatteeren. Hij zou den man niet kunnen overtuigen, en het omgekeerde was ook onmogelijk, zeide hij. Les grands esprits se rencontrent. Juist hetzelfde antwoordde de heer A. C. Wertheim dezer dagen aan de sociaal-democratische ontwikkelings- en propaganda-club Centrum". Zoo ziet men alweer, hoe eensgezind do. liberalen zijn.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl