De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1893 23 april pagina 7

23 april 1893 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

No. 826 DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. Haar rustdag." (Hei lied van de winkeljuffrome?) -Acht uur, acht uur, de korte dag is om, Mija rustdag En dat haam'ren in mijn hoofd Klopt altoos door, als 't haam'ren op een doodkist... Hij ziet ons gaarne flink en frisch, de chef, De chef met Argusoogen, 's Maandagsmorgens. -En is het hoofd ook dof, ea klopt de borst, -Eng, afgemat van namelooze pijn, Hij voelt de matheid niet, ziet niet de spanning, En wat zou 't hem nog zijn ? De morgenzon keek binnen, vriend'lijk, gul Als noodend tot een tochtj' in 't vrije veld, Eén dag op zeven maar, Ea de gedachte] Aan hagen, velden, 't was als in den hemsl Een kijkje; d'afgedwaalde zonnestraal, ?Schuin door het stoffig blind, scheen thuis te hooren In 't landschap van een droom ; want soms, in slaap, Vindt men 't geluk nog wel, een drooingeluk. t/Naar buiten l" sprak hij, «maar niet, traag van voet, Met looden tred, den kouden zwaar beslijkten ?Gewonen weg; de winkel is gesloten, ^t Is Zondag, en een pooze zij t ge vrij !" Vrij ? Met dien ijz'ren boei om 't moede hart, -ï)ie naar den grond buigt, en de tranen roept ? De moeheid, hoop'loos, onverwinnelijk, Die op 't verzwakte lichaam drukt als lood, -En op den jongen ge.;st! Jong ? Wat is jeugd Voor ons ? .feugd sterft, in ied'ren zin. -Bij d'eersten druk van des betalers hand. -Een uitspraak, die gij werkiijk niet begrijpt, "Gij jonge zusters op het rozenpad, Wier een'ge keet'nen bloemeukeet'nen zijn. flet werk dat meer is, dan natuur verdraagt, Heeft zulk een macht, verlammend en verwelkend, ?Bevriezend en verschroeiend, dat het jeugd -En kracht in d'eigen jonge bron verstijft. Alleen de narrenstaf van laag genot, <}eeft hun vergetelheid, niet onbezoedeld.... Een kwijnend rijzen van het moede hoofd Op 't harde kussen, zegt het ons; de gift Der Sabbathsrust is meer dan half vergeefscli. Moe ... moe... in alles, vleesch en been en brein, -In hart en fantazie, in pols en zenuw .. . Dat is de vloek van hen die dienend staan Voor 't achteloos publiek, dat zelfs de slaven ^Niet ziet, wier zielen het vertrapt. O 't lange staan, nog staan, en altoos staan, JHet lichaam wee, schuw en gejaagd de ziel, Bleek, bloedloos, lijdzaam ; onze sekse zelf, -Die ons bescherming zijn moest, doel te meer Van last en tyrannie en plagerij. Geen moede ploegos, dien de prikkel drijft, Voelt meer de wanhoop, die geluidloos dol maakt, Dan wij, in 't zwarte kleed lijkbleeke meisjes, Die staan met steenen glimlach, spokenglimlach, Terwijl, gemakk'lijk vóór ons neergezeten, Geboort' en rijkdom traag de stalen omslaan, Wegschuiven en weer nemen ; en de Waker, Die onder hoofschen glimlach dreigend loert, londwandelt, wreedheid krakend onder 't stappen. Staan staan altoos staan !.... De saamgeklemde tanden, strakke handen, ?Snel schietend blosje, en trillend moede spieren Vertellen elk die 't weet, wat wij lang weten, Wat Wereldzin niet weten wil, waarmee De Handel koelweg spot. Zijn wij voor 't offer Niet opgetooid ? En aardig zien w'er uit, Zegt menig lediglooper, wien ons lijden, Onz' armoe erg'ren zou, als hij maar wist, Wat kwaal, wat vonnis er verborgen wordt Door 't sierlijk blosje en 't elegant gewaad. O Mannen, mannen, buigen kuut ge en vleien, Glimlachend vleien, maar begrijpen niet! Is 't waar, dat zitten honderden van ons Zou redden van 't vroegtijdig graf? Gij ziet Den blanken hals alleen en 't kroezig kopje. Naar buiten in het groen ! Deez' vlugge dag, Te vlug, is aan de rust gewijd. Maar niet Da rust van klaarder geest en lichter hart; Een dof, dood, halfbewust en loodzwaar zinken Van afgetobdheid op de schaam'le bank, Is al de wekelijksche rusttijd. Lezen ? Maar 't moede oog valt dicht, aan slappe ving' ren ?Ontglipt het boek; de flauwe harteklop Houdt bijkans op. Maar wat steeds rustloos voortijlt, Is 't uur, de wijzer; en de moeheid huivert Bij 't nagaan van dat raatlen; tik voor tik, ?Scherp, hard, drijft naar het haastig naad'rend eind, Van een dier korte poozen tusschen 't werk, Die ons weer laten wat wij waren: buit Voor werkdespoten, hulplooze slavinnen Van dagenlange onafgebroken spanning. Troostloos en onverkwikt, vat elk de keten, De lange keten, weer en neemt haar plaats, En staat tot zenuwzwakte in 't meisjeshart Den klauw slaat, of stuiptrekkend met de spieren Troost in tegenspoed. .... Ik heb op mijn gezicht gehad van de socialen en van jou collega's, smeris! en van de Oranjeklanten, juffrouw! Maar ik heb de Koninginnen DRIEMAAL GEZIEN!! Van 't lichaam en de matte hersens speelt, En nog en weer en steeds! Hoe lang? tot ons de dood, gewenscht, ge zocht? Den waren rustdag geeft. M1IIIIIIIIIIIHHIII Een ongeluksvogel. Hij zag er inderdaad deplorabel uit, toen hij binnenkwam; zijn eene oog was bont en blauw geslagen en bijna dicht gezwollen, zijn neus was dik en bloederig aan de vleugels en zijn wangen zaten vol schrammen, 'k Had hem nooit te voren gezien en keek dus verwonderd, toen hij mij zijn grove, eeltige hand toestekend, zei: Dag m'neer Mauriks, 'k mot je noodzaekelijk 'rais spreken. Jae 'k zien d'r beroerd uit, maer 't is boiten m'n schuld hoor ! 't komt alleenig deur de ko ningin maer 't goeie mensch ken 't ook niet helpen. Die contradictie deed me onwillekeurig glim lachen ; in de schorre stem waarmee het boertje ik zag aan zijn gehavende en bevuilde kleeding dat hij geen stedeling was sprak, klonk iets goedigs en klagend-komisch; daarom deed ik hem in het spreekkamertje gaan en vroeg: »Wat heb je dan te zeggen ? ' Nou meneer, zei hij, terwijl hij, met een natten roodbonten zakdoek, zijn pijnlijk oog bette, 'k weet jandorie nou da'k de keunigin heb 'ezien. 'k Had tot 't waif 'ezeid : Marregie, we binnen nog noit in stad 'eweest rnaer nou zelle we 't er ook reis van neme heur! 'k gae met d'r op 't spoor zitten en we kommen 's mergens in Amsterdam. Op 't Darnrak hebben we staen blauwbekken, twee en 'n half uur lang en toen kwam ze. Mens! wat 'n raik spul, mooie peerden en faine kessiers. Nou mo'je weten dat ik 's mergens, voor 'k van hois ging, 'n tikkie klaere had 'enomen, zoo'n pierenverschrikkertj e, weet je V En om nou 'n kaikplaats te hebben, waeren we met z'n baien vlak bij 't staatsion in een café'egaen ; daer hadden we 'n glaessie bier 'edronken en ik nog 'n paer konjakkies met 'n klontje en toen 'k nou vroeg of de keuningin daer voorbij kwam, zeien ze: neen man, ze komt hier om den hoek 't Damrak langs. Wai naer 't Damrak ! daer liepen we oit vervelendheid nog 'reis een caféin weer 'n paer konjakkies veur main en veur 't waif 'n zoet slokkie. Oit de raem van 't cafékonden we niks zien, want van boiten-af gingen de menschen er teugen staen, wel twee en drie dik. Wai d'r weer oit en op straet. Seldrement! wat bennen die Amsterdammers raere, onbeskofte loi, ze loopen teugen je an, ze drin gen je op je la.if, dat je aesem vergaet, afain! we hebben toch der maejesteit'ezien, maer onderwijl dat we zoo achter de raituigen met de menschen mêeloopen, valt, oit de lucht, een allemachtig groot pak kranten langs m'n kop ik wil ze wegschoppen maar, Marregie zeit: »B -iemal; opraepen Krelis en houwe! die binnen best om in te pakken" ik neem d'r zooveul mougelijk onder m'n arm en loop voort, maer daer kraig ik op eens een stomp in m'n rug; ik kaik om; 'n kerel met 'n flaphoed zeit: allo! opgooien boer! ze binnen niet alleen voor jou of ben je 'n te stomme pummel om ze op te gooien? Nou ! dat laet 'k me niet zeggen ik gooi zo de lucht in zoo hoog als ik kan. Kaik zoo'n vuile soosjael ! roepen de loi in eens om me heen, en Ileerejéses mens ! wat kreeg ik daer toen in eens op m'n ziel; van alle kanten begonnen ze me te stompen, te schoppen en te slaen ik stomp daenig weerom, want als 'k 'n paer borreltjes op heb, val'k lang niet makkelijk. 'k Ben onder den voet 'eraekt, hè, m'n neus begint ook weer te lekken; dat komt zekersnou deur 't vertellen m'n waif zag ik nergens niet meer. Wil je 'wel 'elooven meneer dat m'n heele lichaam nog 'ekraekt is ik kan bainae niet staen of gaen. Als de polisie niet tusschenbeien was 'ekomen hadden ze me finael dood 'etrapt; dat begraip ik nou pas, zieje? Maer in dat oogenblik was ik valsch, ook al deur die konjakkies en 'k heb met die dienders 'ebakkeleid wat 'k kon. Op 't end hebben ze me toch mee 'enomen naer 't buro daer bin 'k in 't verhoor 'eweest en die commissaris heit wel 'ezien dat 'k geen soosjael bin, daerom bait ie me nou vrij 'elaeten maer 't hok most ik van nacht toch in daer holp niks an ze hebben eerst perses-verbaal op'emaakt en toen zouen ze m'n allosie en m'n geld afnemen dat heurt zoo bai 't inrukken maer seldrement m'neer! wat 'n ding, 't hoefde niet; 'k was alles al kwait; m'n sulvere allosie weg, m'n centjes 'k had pas 'n nieuwe portemonnc, naer de weerlicht, men tabaksdoos 't was goddank waer 'n koperen ook vort, alles weg! Die Amsterdammers bennen toch effetieve zak kenrollers, behalve jai, dat spreekt van zelvers. En je vrouw ? vroeg ik, met moeite mijn lachen bedwingend. 't Waif, o, da's ook weg, maer da's minder, die is zeker al weer thois, daer ben ik sicuur van; ze houdt wel van de pret en van oitgaan, maer 't is een knappe, braeve vrouw en ze is bijnae vaiftig, 't roompie is d'r af, daer heb ik dus geen zorg veur. Die is van nacht wel weer thois 'eweest, die heit 't beter 'ehad dan ik in dat vieze, miseraebele, stinkende hok. Ik had met aandacht het verhaal van den boer gevolgd, hem. telkens aanziende, omdat ik mij volstrekt niet herinneren kon wie hij was ; en ook toen hij zijn naam noemde, Krelis Bakker, kwam me die onbekend voor. Ik begreep eigenlijk niet hoe de man op mijn bureau verzeild kwam en wat hij wilde; daarom vroeg ik: Vertel me eens waarom kom je eigenlijk hier alleen om my je wedervaren mee te deelen ? 't Boertje keek me schuins, langs zijn gezwollen neus, met zijn nog bruikbaar oog aan en zei doodleuk: 'k Mot toch weer naer hois, zou'k denken. Ja, dat begrijp ik, en ik hou je niet tegen. Maer ik heb geen centen, 'k ben oit 'eplunderd. Jai mot me 'n paer gulden leenen. Ik? Jae, dat zèl wel motten, 'k ken niemand aêrs hier in stad. Ken je mij dan ? Laet nou naer je kaike, en je eet m'n eiers. Jou eieren ? Je heit ze altaid van vier en 'n kleine cent, en de juffrouw laet ook dukkels kippen komen. Van jou ? Jae, maar niet van mezelf derek zie je. Ik lever ze weer aan Mulders, de koopman bij ons op 't derp en die stuurt ze weer aan jou over de post in kissies en botter heb je ook al 'reis 'ehad. O, zoo. En 't is heel casjeweel dat 'k 't weet, zie je, want Mulders hè, die beroerde neus wil maer niet ophouwen met naebloeien ? vertelt me an ders z'n klanten niet, maar omdat jai die man bint. die boekles schraift, heit ie 't me ezeid veur de rareteit. Aha ! nu ben ik er. Vat je 't nou eindelijk ? Nou veur 'n ge leerd mens val je me niet mee wat de begraipelijkheid betreft maer da's jou zaek ik wou nou 'n paer gulden van je leenen om naer hois te kennen komen we zeilen 't laeter met Mul ders wel verrekenen en heb je ook bai geval 'n stukkie pleister of iets van dien aerd, want ik kan bijkans niet loopen zoo zeer doet men scheen daer hebben ze 't vel afetrapt. Nou meneer Maurik, ik weet dat'k der maejesteit heb ezien dat 's eens, maar noit weer. De Koningin nen zeilen leven, maar de amsterdammers, be halve jai natuurlijk kennen veur main paxt, stikken! Krelis Bakker is verder zonder ongevallen te huis gekomen, een zooeven ontvangen briefkaart is mij daarvan 't bewijs. Zij luidt: Melieer. 1/c zijn goed tuis gekome, 't wi/jf' was al tuis miar zij wil niet gelwie dat ik alleen zo bestole benen mishandelt van de polisie en spreekt van de meissies. Schrijft mij dus stio een goet getuigenis. U vrient K. Bakker. J. v. MAUBIK JK.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl