No 8*9 DE AMSTERDAMMER, WEEEBLAD VOOR NEDERLAND. the bank at Monte-Carlo" en het museum LopezSuasso zullen wel niet in de oorspronkelijke edi tie hebben gestaan. Het stuk gaf weer veel ge noegen, vooral de zware hoofdrollen, Sleur en Mie, werden met entrain gespeeld ; onder veel applaus werden ten slotte ook de schrijver, »Ha-zee", en de secretaris der vereeniging, de heer Kromhout, die het villa-doek en de programma's geteekend had, ten tooneele geroepen. ?MIIIIHIIIimMllllllllllllllllllllllMllllllllllllllllllllllimill lUIIIIIIIIIII Dat de veelbesproken gewelfschildering uit "Warmenhuizen ini ertjjd door onbekwame handen werd bijgewerkt, dit is aan het Haagpche kunst beheer al tot vermoeiens toe verweten. Tot verraoeiens toe, omdat de beschuldiging niet genoeg direkt door bevoegde ooggetuigen kon worden uitgesproken en men daardoor half in onzekerheid bleef. De verzekering echter dat dit euvel in derdaad is geschied, kreeg nog hizondere waarde, toen z\j dezer dagen herhaald werd door den heer A. J. Derkinderen die, nu een jaar geleden, gedurende eenigen tijd in de gelegenheid was het werk van zeer nabij op ' te nemen. De heer De Stuers echter, die door zooveel iaren bureau-werk nog niets van zijn frischheid verloor, en die een merkwaardige kracht houdt als polemist, voornamelijk doordien hij do gewoonte heeft verzekeringen die niet in zijn kraam te pas komen meer of min plattelijk te heeten liegen, wilde zich ook door de verklaring van dezen onwraakbaren getuige nog niet van zijn stuk laten brengen, en antwoordde in de N. Jf.nft, Ct. van den Uden meteen briefje dat een model van onge geneerde advocaten -gladhei d schijnt. Het valt niet in ons kader dit, min loyale schrijven te weerleggen, alleen wilde ik even do aandacht vestigen op den zonderlingen slotzin, waar de autoritaire kunstliefhebber eenvoudig verklaart, aan de ontdekking van den Heer Derkin deren niet de geringste waarde toe te kennen Dit nu is brutaal en listig. Brutaal, omdat, nu deze zaak eenmaal zoozeer voor de rechtbank der publieke opinie wordt behandeld, het den feitelijk aangeklaagde zeker allerminst past (tevens vooruitloopende op de meening van zijn superieur, den minister1), uit de hoogte te zegjren wat hifj van de aanklacht denkt. Listig, omdat bij met dezen arrogantén tjingel, andermaal geheel de aandacht afleidt van de hoofdzaak, en, niet meer durvende te zeggen dat de bewuste gewelfschil deringen NIET zoude zijn bijgewerkt, den kunste naar wiens werk in deze. hij eerst m<>t ietwat belachelijk hautaine welwillendheid had bevon den goed te zijn, op eens, nu hem datgemakkeIjjker zoo uitkwam, als een man zonder autoriteit tracht in den hoek te duwen. Maar het is niet om ons te begeven in be schouwingen omtrent details der po'emiek betref fende deze troebele zaak, dat wij de kwestie Warmenhuizen hier aanroeren. Wie er in dit veelstemmig twistgeschrijf zich min edel houdt, of zich met meer takt uitdrukt, is ten slotte hier de hoofdzaak niet. Meer dan de gelijkhebberij der optredende personen, is het publiek, welks aandacht zoo vaak reeds voor deze netelige zaak gevraagd werd, belang gaan stellen in de gewelf schildering zelve. Wat op het oogenblik de heer De Stuers in deze ook mag willen verklaren, het houdt, uit den aard der situatie, alles slechts een uiterst bedenkelijke waarde. Heeft de Heer De Sluers in stilte de restauratie en plaatsing der gewelfschildering tot een einde willen brengen, dan is hem dit nu eenmaal, ook door zijn uitdagende po lemiek, al kwalijk gelukt. De zaak schijnt dan ook r\jp om thans door onzijdige deskundigen grondig on derzocht te worden, en wanneer, zoover als het nu gekomen is, de minister er zich door den heer de Stuers van laat afhouden zulk een bevoegd comitévan onderzoek te benoemen, dan, ja dan mag de in veel opzichten verdienstelijke, maar willekeur-lievende referendaris, (die alle licht te schuwen pleegt, zoo het niet uit zijn koker komt) verder polemizeeren zoo glad hij het wil, hij zal in de meening van alle niet-geïnteresseerde be langstellenden omtrent deze zaak zijn eigen vonnis slechts geteekend hebben. En, wat van meer belang is, omtrent de zorg aan onze nationale monu menten besteed, kan men dan niet gerust meer zijn. Daarom mag men het raadzaam achten dat, zich onthoudende van geredekavel over bijzonderheden, de heele pers thans eenstemmig op een instantelijk onderzoek aandringe. Het mag misschien anders geweest zijn, toen twintig jaar geleden de heer De Stuers met zijn flink aanpakken be gon, nu, zijn wij ook in zaken van kunst inzicht geen natie meer van onmondigen, die men meenen kan dat door een niet-interpellabele tyrannie alleen kan worden geregeerd. Een machtig aardig boekje in zijn soort, een slap-handzaam zak-deeltje van maar een shilling, gevende in tamelijk voldoende mechanische af beeldingen een overzicht van wat, men van Cimabue tot Rossetti al moois aan schilderkunst in de ryke collectie der Nationil Gallerii heeft, is door de Pnll Mail (raze.tte Office, uitgegeven. Deze beknopte catalogus in prentjes geeft een treffend souvenir voor hen die het voorname Londensch museum kennen, waar vooral de oude Italianen toch zoo heerlijk vertegenwoordigd zijn. de JJollnnde PeMts Miitrf.s is de titel van een pas verschenen bundel studies over de 17de-eeuwscbe Hollamlsche schilders, door Edouard Estaunié, die ons zoozeer de aandacht waard schijnt, dat we een volgende maal er hier een afzonderlijke bespreking van denken te geven. In het gebnuw van Kunsten en Wetenschappen te Utrecht, heeft men dezer dagen een zeer ongemeene expositie. Er zijn met smaak geschikt, een aantal kunstschatten geëxpozeerd, toebehoorende aan de firma E. J. van Wisselingh & Co. te Amsterdam, wier verzameling wel als een ver plaatsbaar museum is. De meeste der schilderijen werden ook onlangs reeds te Amsterdam in Arti tentoongesteld. Een zeer belangrijke Jacob Maris echter, die er als tegenhanger van het groote «Dordrecht" is geplaatst, was nog niet publiek te zien, en zou zeker waard zijn voor altijd pu bliek te zien gesteld te worden. En dan is er een Japansch scherm van de meest buitengewone deftigheid, een ten eenenmale superbe kunst werk. Waar het aan ligt is op slag niet zoo gemak kelijk uit te maken, maar deze tentoonstelling lijkt me nog bekoorlijker dan de rijkere expo sitie-Van Wisselingh die men in Arti had. Zij is Zondag den 14den voor het laatst geopend. Op de pas geopende tentoonstelling van -de Asfociation pour t Art te Antwerpen, is Holland alleen door .T. Thorn Prikker vertegenwoordigd. Het had in de bedoeling van het comitégelegen een meer kompleet overzicht te geven van jongere kunst-preoccupaties in Holland. Toorop, Der kinderen, Colenbrander, Roland Holst en Veth waren mede geïnviteerd. Echter vond geen van deze' gelegenheid tot een voldoend representatieve inzending, en. liever dan een carte de visite te zenden, hebben zij zich voor dit jaar bij het Antwerpsch comitéverontschuldigd. Op de Sociétédes aquafortistes belges te Brussel exposeeren de Nederlanders M. Bauer, Zilcken, Storm van 's Gravesande. Dake, E. Bosch. De firma C. M. van Gogh, Keizersgracht Am sterdam, verzond een zeer net gedrukte uitnoodiging tot het komen zien eener kleine expositie in hare kunstzaal, van schilderijen en studies door F. Hart Nibbrig. VKTH. De verkooping Spitzer te Parijs heeft nu reeds meer dan twee weken geduurd en het zal nog zes weken duren eer men klaar is. Ruim drie duizend kunstvoorwerpen, tot een getaxeerde waarde van ongeveer vijftien millioen francs, behooren tot deze ne verkooping. Er was geen particuliere verzameling bekender dan deze. Spitzer zelf, de oude slimme kunsthandelaar, die voor veertig jaar oude paraplu's op de boulevards kocht en verkoclit.cn als officier van liet legioen van eer dertig millioen naliet, had behoorlijk voor zijn roem gezorgd. Toen Spitzer stierf, had hij zijne verzameling op 22 millioen geschat. Van de verkooping is nu alleen de wapenverzameling uitgezonderd, die men op l of 5 millioen schat. Te koop komen al de overige groepen, 33(>0 nummers. De verkooping geschiedt in het zeer elegante hotel, dat Spitzer in 1872 voor de verzameling heeft laten bouwen in de ruo V lejust, dichtbij den Are de Triompho. Men heeft expres den tuin en de binnenplaats met een hal laten overdekken, om eene groote zaal voor den verkoop te hebben. Dag aan dag gaat een van die goed geschikte groepen uiteen, die met zooveel liefde en zooveel smaak in zes groote en kleinere expres er voor gebouwde zalen tentoongesteld waren. Het was geen antiquiteiten verzameling zoo als er zooveel zijn, met schilderachtig hijwerkSpitzer hield zich in het verzamelen op een volko. men afgeperkt gebied. Hij hield zich aan de Middel eeuwen en de Renaissance; liet alles uit alle latere perioden, de voor een ongeleerde gevaarlijke antie ken en alleIndischeofoverzeeschecuriositeiten,ter zijde. Hij verzamelde voorts alleen dingen van matige grootte, die naar de Parijsche begrippen voor salons geschikt zijn. Een Duitsche ridderburcht, een Itnüaansch slot, een paleis in den stijl van Lodewijk XIV, had men met zijne verzameling niet kunnen meubelen. Hij verzamelde echter ook geen standbeelden, schilderijen, etsen of handteekeningen, alleen de werken der klein-kunst, goudsmidswerken, mails, ivoor, majolica, leer, ijzer, tafelzilver, glas, juweelen, kleine bronzen en eenige bijzonder mooie meubelen, tapijt, glazen vensters en ten laatste nog wapenen, die alleen een rijke zaal van monumentale decoratie vulden. Het duurste stuk was tot dusverre een uit ivoor gesneden zadel, dat door het Louvre voor 81,000 francs gekocht is, menhadhet op 100,0'N* francs geschat, de kunstkooper Mannheim had zelfs 125,000 voorspeld. Onder de mails van Liinoges is er bijna geen stuk boven de ,'30,000 francs gegaan. Alleen een groot tableau bracht het ditmaal tot 61,000 francs en een schotel op 47,000 francs. Gemiddeld zijn de Italiaansche bronzen het hoogst betaald geworden ; een kleine ruitertiguur voor 50,000 francs. Van twee busten, die voor gelijke waarde aan geboden waren, zoodat de kooper de keur had, of hij no. 2 voor denzelfden prijs er bij wilde nemen, moest het Louvre de eene met 11.000 francs betalen, waarna de tweede onmiddelijk daarop maar '20.000 francs opbracht. Een groep kunsthandelaars kocht twee haardijzers, om ze denzelf'den avond voor 75.000 francs naar Amerika te verkoopen. Deze week is er pause, men laat de kunstvrienden tijd om de eerste weken van Mei voor den salon te besteden. De tweede week van Mei is voor een bijzondere groep, de me dailles en plaquetten, bestemd, zoodat in het midden van Mei de kring van koopers weer eerst bijeenkomt, om dan tot half Juni ernstige zaken te doen. Men rekent er op, ten minste 10 minioen to ontvangen. Voor het volgend jaar blijft dan de wapenverzameling nog over, wanneer deze niet te voren als geheel oen kooper vindt. Ook hier geldt het nog millioenen. Zondag 30 April werd in de boekerij van het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem de vergadering der commissie van ambachtsonderwijs gehouden, waarin de toelichtingen tot de opgave van de vereischten voor het verkrijgen van een bewijs van een bewijs van bekwaamheid als meester of gezel definitief werden vastgesteld. De toelichtingen betreffende de timmerlieden, meubelmakers, smeden, koperwerkers en huis schilders zullen dus weldra bij de leden dezer commissie voor belangstellenden gratis verkrijg baar worden gesteld. Na het verspreiden dezer toelichtingen beschouwt bovengenoemde commissie hare taak ten opzichte der proeven van be kwaamheid, die door de commissie «Veredeling van het ambacht" dezen winter te 's Gravenhage zullen worden afgenomen, als geëindigd en zal zich verder hoofdzakelijk bezighouden met het bevorderen van het ambachtsonderwijs op de werkplaats. Ten einde samenwerking en eenheid van streven te bevorderen, zal zij trachten, zooveel mogelijk alle krachten die zich hetzelfde doel tot taak stellen, samen te brengen; in ge noemde vergadering werd als beginsel vastgesteld eene nationale vereeniging in het leven te roepen, die uitsluitend het ambachtsonderwijs in den meest uitgebreiden zin zal behartigen. Zij, die zich geroepen gevoelen aan dit streven mede te werken en van hunne sympathie wenschen te getuigen, kunnen zich daartoe wenden tot den voorzitter der commissie van ambachtsonderwijs, den hoer E. von Saher te Haarlem. Op den laatsten dag van de schilderijenveiling van Lord Clifden te Londen werd de Vrouw van Burgemeester Az'.r, van Rembrandt, verkocht voor 85.000 guldon, en de Burgemeester Six zelf voor GO.000 gulden. Van Velasquez bracht Marianne van Ooftemijk 50.000 en lijn I-abella ran Bourbon 28.000 gulden op. Tegelijk werden nog eenige andere stukken verkocht. Een portret van Sir Joshua Reynolds, Lady Caroline Price 44.000 en een portret van Gainsborough Lady Carr, 15.000 gulden. Door de vergadering van stemhebbende gewone leden dor Maatschappij »Arti et Amicitiae", ge houden op 9 Mei jl., werd uit drie inzendingen, ingekomen op den uitgeschreven wedstrijd voor een premieplaat der Vereeniging tot Bevordering van Beeldende Kunsten (jaar 18! 13) gekozen de ets naar het schilderij van Ruysdael, berustende op het Rijks-Museum, »lliviergezicht bij Wijk bij Duurstede". De vervaardiger van deze ets bleek to zijn de Omtrent het Bodenstedt-momnnent te Wiesbaden, is nu beslist geworden, dat de uitvoering aan den beeldhouwer Berwald-Schwerin, bekend als portret-medailleur, zal worden opgedragen. liet zal bestaan uit eene kolossale buste van den dichter, op een voetstuk van Labrador, op de voorzijde draagt een bron zon bord den naam van den dichter, met lauwerkrans, papyrusrol en het begin van het Krühlingslied. liet monument zal in de Kur-Anlagen worden peplaatst, en in 18114 op Bodenstedt's sterfdag onthuld worden. Bij de heerer Preyer & Co., lokaal Picturn, is geëxposeerd een schilderij van Louis Apol, voorstellende een Boschlaan. Bij de firma E. J. van Wisselingh & Co., Kalvorstraat, is geëxposeerd een schilderij van ;\ïettling" «lezende grijsaard''. '&VNST *}\ 'A *<? ; ^,1* IHeUl*. ?*, Gustare Nartaud. In Augustus van het vorige jaar verscheen nog oen bundel Chansons (met compositie) van Gustave Nadaud. Hot boek vormde de afsluiting van zijn Oeuvrex eüiii/ilètes ; de dichter nam er eenigzins afscheid mede. Het is gebleken dat hij juist voorspeld had; dezer dagen is Nadaud aan eene longontsteking, het gevolg van influenza, binnen weinige dagen overleden. Hij was (J7jaar oud. Zijn eerste liedjes verlieten de pers in 184!); bij was niet heel vruchtbaar, zoodat zijn goheelo nalatenschap niet groot is. Na hem trouwens bloeiden reeds verschillende genres, het genre -Thérèsa, do scie de café-concert", later het «chatnoiresque", allo steeds verder van Béranger en Désaugiers, aan wie Nadaud incest verwant schijnt. Nadaud's meest bekende is Pandore ou les deux gendarmes. Deux gendarmes, un beau dimanche, ('hevauchaient Ie long d'un sentier , L'un portait la sardine blanche, L'autre, Ie jauue baudrier. Le premier dit d'un ton sonore: »Le temps est beau pour la saison." «Brigadier", répondit Pandore, «Brigadier, vous avez raison." Phovbus, au bout do sa carrière, Put encore les apercevoir ; Le brigadier, de sa voix fiere, Troubla Ie silence du soir ; -Vois", dit - il »le soleil qui dore Les nuages a l'horizon." «Brigadier," répondit Pandore. «Brigadier, vous ave/ raison." »Ah ! c'cst un métier difficilo ; Garantir la propriété; Défendre les champs et la ville Du vol et do l'iniquité! Pourtant, l'épouse qui rn'adore Repose seule a la maison." -Brigadier", répondit Pandore -Brigadier, vous avez raison.'' »T1 me souvient de ma jeunesse ; Le temps passéne revient pas.... J'avais une folie maitresse, Ploine do mérite et d'appas. Mais Ie eu;ur .... pourquoi ? je l'ignore. Aime a changer de garnison." «Brigadier", répondit Pandore, Brigadier, vous avez raison." »La gloire, c'est une couronne Faite de roso et de laurier; J'ai servi Yénus et Bellone : Je suis poux et brigadier. Mais je poursuis ce météore Qui vers Colchos guidait Jason ... «Brigadier", répondit Pandore, «Brigadier, vous avez raison." Puis, ils rêvèrent en silence; On n'entendit plus que Ie pas De chevaux marchant en cadence ; Le brigadier ne parlait pas. Mais, quand revint la pale aurore, On entendit urne vague son ! «Brigadier", répondit Pandore, «Brigadier, vous avez raison." Dit was het schema, waar de dichter coupletten tusschen kon voegen. Curieus genoeg wordt juist van een ondeugend couplet in deze chanson, dat een oogenblik de regeering tegen hem in 't har nas joeg, hem het vaderschap bestreden. Het couplet luidde: »J'ai toujours chéri saus répliquo Ceux qui gouvernèrent jadis; Napoléon, la République, Louis-Philippe et Charles X. J'ai memo, il m'on souvient encore, Couduit Bonaparte en prison." «Brigadier," répondit Pandore, «Brigadier, vous avez raison." In figaro wordt beweerd dat dit van Bastide was. Nadaud was trouwens zeer gouvernementeel en behoorde later tot don kring van prinses Mathilde. Tot de meest bekende behooren verder Le Docteur Grégoire, Les Uieux, Le Uonhomme enz. Een schrijvers- of auteursbond op het Ned. Taal- en Letterkundig Congres. Nu mijn vraag, aan het Gentscho congres voorgelegd (zie Handelingen blz. 401 vlg.) aanleiding heeft gegeven tot eene verkeerde uitlegging en tot eenig misverstand, stel ik er prijs op, voordat het a. s. congres te Arnhem vergadert, mijne meening wat duidelijker uiteen, te zetten, De zaak is eenvoudig deze: Mij dunkt het wenschelijk dat hot Ned. Taal- en Letterkundig Congres eene bestendige commissie benoeme, ten einde te onderzoeken l o. in hoeverre de opbrengst (of hoe men hot noemen wil) van het letterkundige of muzikale werk van schrijvers en auteurs somtijds moer ten bate komt van den uitgever dan van den schrijver of auteur, 2o. in hoeverre deze verhoudingen in Noord-en Zuid-Nederland wettelijk zijn geregeld, en .">o. in hoeverre door het oj)richten van eon schrijvers of'auteursbond de gemeenschappelijke belangen van schrijvers of' auteurs kunnen worden behartigd. De formuleering van een en ander geef ik natuurlijk voor beter, immers het is niet alleen een letterkundige en een maatschappelijke, maar ook een rechtskundige kwestie. Doch do zaak zelve is, dunkt mij, van groot gewicht. Naast het bevorderen van onze taal on onze letteren in 't algemeen kan oen congres mijns inziens geen nuttiger zaak ter hand nemen dan het onderzoek, in hoeverre do stoffelijke belangen der Noord- en Zuid-Nederlandsche schrijvers het best kunnen worden behartigd. Het spijt mij dat door eene min gelukkige redactie mijn voorstel te Gent tot het bekende misverstand aanleiding hoeft gegeven, maar het zou mij nog meer spijten, wanneer door een kwestie van vorm de aandacht op don duur wierd afgetrokken van do hoofdzaak. Amsterdam, Mei 1803. Dr. II. C. ML-LLKR. Volgens de buitenlandsche bladen benijdt men aan de Leidsche Bibliotheek ten zeerste het bezit der zeven Grieksche waschtafeltjes, het geschenk van Mr. A. D. van Assendelf't de Coningh, burge meester van Leiderdorp. Zoowel wegens de bui tengewone zeldzaamheid als wegens den inhoud zijn ze merkwaardig. Het Britsche museum be zit er maar n ; Parijs heeft er vijf met heel onbeduidende woorden, de Amerikaan Abbot heeft er eenige, waarop drie versregels van den b'ijspeldichter Menander gekrast zijn, op alle dezelfde, dus blijkbaar schoolwerk. De Leidsche tafeltjes nu, zeven in getal, waarvan n zijde onbeschre ven is, dus dertien beschreven zijn, zijn l 1A cM. hoog en 12 cM. breed, en bevatte ieder 24 re gels van 20 letters, in zwnrtgeworden was gekrast. Dr. Hesseling, privaat docent in Middoleeuwsch en later Grieksch, is bezig er een aantal fabels van Esopus in te vinden, in andere lezing dan de bekende (misschien als «opstel" door een leerling naverteld V) De heer Van Assendelf't de Coningh, broeder van den burgemeester, kocht deze tafeltjes van een Arabier te Palmyra, in 1881, maar overleed kort daarna, zoodat ze eenige jaren, zóó dicht bij Leiden, onopgemerkt bleven. Adolph Streckfuss, de schrijver der bekende Wereldgeschiedenis, vierde deze week zijn zeventigsten verjaardag. Om feestelijkheden te ontgaan, is hij in de Ivirnther Alpen gevlucht, maar de Duitsche bladen hordenken toch den feestdag; die van Berlijn herinneren eraan, hoe hij met zijne Gescltichte Be'lins ook een speciaal Berlijnsche heilige geworden is. Ondanks zijn zeventig jaren is Streckfuss nog vol warmte en arbeidslust. iiiiiiiiliiilininiiinMiii SCHETSJES Zondag in WasMngton. liet uiterlijk van iedere stad wordt door de min of meer algonieene heiliging van den Zondag veranderd, doch dit verschil valt in de bondsstad der Vereenigde Staten minder te bespeuren. Door een soort optisch bedrog merken wij op straat het onderscheid zelfs nergens op, want geen enkele winkel is gesloten, ja zelfs zijn de etalages voor dien dag extra mooi gemaakt; wie echter zoo «groen" is, aan zijn kooplust te willen botvieren, zal de deur gesloten vinden, evenals des nachts, wanneer de winkel ook verlicht en schijnbaar open is. Een, het naar binnen zien be lettend, sluiten met gordijnen, jalousieën of' blinden kent men hier niet, Wanneer wij dus do stores met