Historisch Archief 1877-1940
ffo. 829
DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
/
Uit Shanghaïwordt bericht, dat in de
keizer'lijke zjjdefabrieken te Soe tschau, Hong-tschau
en Nanking, hard gewerkt wordt; tegen den zes
tigsten verjaardag van de keizerin-moeder van
China zgn er 1.200.000 stukken roode zijde van
40 yoet lengte en 3 voet breedte besteld. Op
dien dag zal men al de straten van Peking, ter
gezamenlijke lengte van 40 Li of 64 kilometer, met
roode zijde bedekken. Te treffender zal deze
decoratie uitkomen voor wie er den gewonen
? innerlijken toestand van de straten der groote
keizerstad mee vergelekt, met haar walgelyken
reuk en ontzettende onreinheid. Van Stamboel
tot Peking is het in het geheele Oosten hetzelfde,
bij particulieren pracht, in staats- en gemeente
zaken de grootste nalatigheid.
De keizerin-moeder heeft bevolen, het geld,
dat voor geschenken voor haar bestemd was, aan
de armen te geven; zij zelve heeft aan iedere
der door hongersnood geteisterde provinciën on
geveer 50.000 gulden geschonken.
miiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiimmiiiiimiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiii
umin min i iniiiiiiiiiiniiiiiiiinii iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Geachte Eedactie'.
Reeds een paar malen is in dit blad heeren
predikanten onder het oog gebracht dat zy vooral
niet moesten verzuimen The Elements of' Social
Science by a Doctor of Medicine, Londen E.
Truelove, 256 High Holborne, te lezen en ten slotte
is bij die aanbeveling gevoegd een gansche
'bibliotheek van louter sociologischen aard.
Over de waarde Van deze laatste zal ik 't niet
wagen te oordeelen, aangezien ze mij onbekend
zijn, maar over het eerste werk wil ik een paar
woorden in het midden brengen, daar dat mij
niet onbekend is.
Jaren en jaren geleden heb ik het ook gele
zen neen heb ik gepoogd 't te lezen, maar ik
heb het moeten opgeven omdat 't mij zoo danig
en danig verveelde. Het behoort onder de weinige
boeken wier lectuur ons als een zware plicht
dag aan dag op den geest drukt en die men
met een zucht van verlichting besluit niet uit
te lezen.
Verbeeld u a.s. lezer dat het boek pl.m. 500
bl. dik is en dat er zeker op 800 te lezen staat
dat de beperking der menschelijke vruchtbaarheid
zoo'n uitnemend goede zaak is voor den bloei
«ener maatschappij !
Vindt ge dat niet vreeselijk vervelend?
Zeker wel; ik ook.
Voorwaar, die beperking is een hoogst gewich
tig ding en, nog verder gaande dan de schrijver,
acht ik haar voor drie vierde de oplossing
deisociale wanverhoudingen, acht ik haar het middel
om maatschappelijk geluk te verzekeren, de
verwoesting door epidemiën tot zeer kleine
afmetingen te beperken, ja zelfs, acht ik haar
een machtig middel in den tegenwoordigen tijd,
om oorlogen te voorkomen!
Ik schat dus de waarde der zaak zelve niet
gering, maar om dat nu op nagenoeg zoo opeen
volgende bladzijden telkens en telkens weer, in
nagenoeg dezelfde bewoordingen te lezen, dat
komt mij toch wel wat kras voor.
Daarom raad ik de lectuur van dit werk, dat
wat zijn vorm betreft op mij den indruk gemaakt
heeft van een reclameboek voor zekere doel
einden, niet aan.
Daar zyn zoo van die boeken waar men om
zoo te zeggen inloopt. Ze worden bijzonder ge
recommandeerd, men koopt ze en bij lezing
vallen ze niet mee. Daaronder behoort dit boek m. i.
Ook al die geleerde sociologie ons door den
heer Lensselink aanbevolen zoo maar dadelijk te
'verslinden, komt mij bedenkelijk voor. Wat is
iiHiiiifiiiiifiiHiiMiiiiMtiiiiMiiimiiimiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiimiiiH
iiiiiiiiiiiiiiiMiiiimiHiiiiiiiiiitiiiiiiiiminiiimiiliiiiiiiiitiiiiiimilimilliiiliii
?4" Jaargang. 14 Mei 1893.
Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Mira Lodge, Deronda Road, Herne
HillLonden. S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
Van E. N. Frankenstein, te Londen.
Vervaardigd voor de nieuwe schaakrubriek in
»Black and "White". Een mooi probleem.
No. 191. Zwart 8 stukken.
a bcdefgh
Wit (8 stukken) geeft in 3 zetten mat.
CORRE8PONDENTIEWKDSTRIJD.
(Adres: MarnixTcadc 43, Amsterdam.)
32e Zet van Wit
A» l f5, 9 L el, 10 b5. B s Geen zetten
ont'vangen. C: l P e3g4, 2 D g4, 8 P g5f7: »» l
dikwijls het resultaat van al die belezenheid:
men heeft een bibliotheek in 't hoofd en juist
daardoor geen eigen opinie. Kan uit die gansche
massa niet een standaardwerk worden aangewezen
dat n door vorm n door inhoud al het andere
in waarde overtreft? Dat ware een verdienste
lijke zaak!
Nu, ik wil mij verder hierin niet verdiepen
en onder dankzegging voor de mij gegunde
plaatsruimte u, mijnheer de Redacteur, van mijn
hoogachting verzekeren.
UEd. dw.
Rotterdam, 18 2,5 '93. Dr. A. KEMPE.
Iets over Socialisme."
JD.n WelEdelen heer P. A. Zuur,
Gennep.
WelEdele Heer!
Uw schrijven: »Iets over Socialisme" in dit
Weekblad, no. 828, is direct aan den heer Has
pels gericht, doch daar ik toch ook zijdelings
erin betrokken ben, hoop ik, dat u mij niet van
onbescheidenheid zal beschuldigen, wanneer ik
de pen tegen u opneem.
Vooraf ga echter, dat ik hier niet zal trachten
uwe uitspraken over Sociaal-democratie en
Landnationalisatie" te weerleggen. Ik hoop daartoe
later eens in de gelegenheid te komen. Als inge
zonden stuk zou het veel te veel ruimte innemen.
Daarom thans alleen een woord tot nadere
toelichting mijner bedoeling met mijn vorig
stukje.
U heeft blijkbaar die bedoeling niet begrepen.
Juist omdat ook ik van meening ben, dat de
sociale kwestie grondig bestudeerd moet worden
en men bij De elementen der sociale Weten
schap" d. w. z. bij Malthus en Stuart Mul, niet
mag blijven stilstaan, meende ik iets aan het
schrijven van den Heer Haspels te moeten toe
voegen.
En van welk standpunt ging ik daarbij uit V
Niet van dat van een vurig aanhanger van deze
of gene richting, doch wel van 't volgende:
De ervaring, die ik herhaaldelijk heb opgedaan,
heeft mij geleerd, dat predikanten, ja ook de
Moderne, enkele onder hen uitgezonderd, de
sociale nooden niet kennen.
Maar zou ik daarom mogen volstaan met de
zulken toe t3 roepen:
»0mdat gij niet op de hoogte zijt hebt gij u
«slechts, op mijn gezag, ik ben sociaal-demo
craat op het sociaal-democratische standpunt
te plaatsen?"
M. i. Neen ! 't Was daarom, dat ik schrijvers
noemde van verschillende richting, ook de door
u aangehaalde: Henry George" en Michaël
Flürscheim".
Hebben heeren Predikanten de door mij ge
noemde uiteenloopende werken, ook die van
Emile de Laveleye, mr H. V. G. Quack, en H.
van Kol (Rienzi) grondig bestudeerd, dat zal
natuurlijk tijd en veel tijd kosten, maar bovenal
en in de eerste plaats de nooden der Maat
schappij aanschouwd, dan twijfel ik niet, of uit
hun eigen zoeken zal zich een overtuiging ont
wikkelen, welken naam men haar dan ook moge
geven, die hen zal aansporen, neen dwingen,
zich eerlijk en vastberaden to werpen in den
strijd onzer dagen, die hoe ook voortgaande, ons
toch eens zal moeten brengen het rijk van wel
vaart, vrede en geluk hier op aarde voor allen.
Na Leleefde groeten,
Hoogachtend
Uw dw. dnr.
G K HARD G. LENSEUNK.
Amsterdam, 8 Mei 1893.
Hiermede acht de redactie de zaak genoeg
toegelicht en sluit nu het debat.
iiiiiiniiiiiiiiiiiiii
c3, 2 T ele2, 3 D d7, 5 T e3, 6 K o2. E: 3 h4,
4 L dl:, 6 T e2c8: en de heer Faber biedt zijn tegen
partij remise aan. 7 e4, 8 (Sla zet min Wit: T c3),
9 L g5, 10 D e7 t. Ft l K f3, 4 h4, 9 D cS :, 10
T g7: H. J. d. H.
Oplossing No, 190 (ShinkmanJ.
l D h3, K. d5: 2 D f5 t enz.
K d4 2 L e3 f *
c3 2 D d3
cd5: 2 b4 f
Opgelost door C. T. v. Ham te Gorredijk, W. v. H.
Delft, A. Wijbrands te Amsterdam en J. v. d. Hulst
te Oud Ade.
Probleem van Moller te Kopenhagen is No. 191
Errata. In de annotatie bij 8ste zet in partij
van vorig nummer lees: en wit heeft geen'1 enz.
Volgende noot gedwongen spel, lees: gedrongen spel.
Overwinnaar in groep A van den C. W. is de heer
W. B. H Meiners, alhier.
De Canadasche probleerndichter Ney Babson heeft,
om de inteekenaars op zijn probleemverzameling voor
de vertraging met de uitgave schadeloos te stellen,
't onderstaande probleem,getiteld The Ichthyoaaurus",
vervaal digd.
Zwart 14 stukken.
Iets over de tegenwoordige debatten
in Couranten.
Niet dikwijls zal 't gebeuren dat een couraut
een ingezonden stuk weigert. Is dit echter het
geval, dan moet zulk een weigering wel komen door
de te ergerlijke onbeduidendheid van l.et artikel of
doordien deszelfs inhoud te grof beleedigend is.
Niettegenstaande wordt er naar mijn meening lang
niet scherp genoeg toegekeken of de debatten, die
af en toe in de couranten voorkomen, veredelend
en leerzaam voor bet publiek zijn.
Ronduit gesproken: is 't tusschenbeide niet om
misse ijk te worden van het geharrewar en de
fUterij, waarmede mannen, zelfs gegradueerde en
hooggeplaatste, zich bezighouden om het publiek
op hunne hand te hebben betreffende een zaak,
die het publiek in den regel toch geen belang
inboezemt of van welke liet publiek geen genoeg
verstand heeft om er eenig juist oordeel over te
kunnen vellen ? Alléu amuseert de gruote menigte
zich dan met de wijze van schrijven, die niet altijd
fraai kan genoemd worden. Want om elkaar
liefelijkheden, 't zij te recbt of ten onrechte,
uaar het hoofd te slingeren, die in een zeker
blaadje beter op haar plaats zouden zijn, daar is
tegenwoordig haast een elkeea o zoo thuis in.
Begint daarenboven de strijd over de kwestie
zelve, hij eindigt hoofdzakelijk met woordenzifterij,
bepaalde grofheden en welke narigheden al niet
meer.
Met het bovenstaande heb ik voornamelijk op
't oog de bloedige vechtpartijen over kunstzaken,
die vooral in den laatsten tijd in de couranten
hebben plaats geliad, waarmede de acteurs naar
't schijnt maar al te duidelijk hebben willen laten
zien, dat kunstbroeders (dat men dit woord toch
niet te broederlijk opvatte!) of zij, die zich op
het terrein van kunst bewegen, dus eveneens mm
of meer kunstbroeders zouden kuunen genoemd
worden, net als een GEWOON mensch mank gaan
aan eigenwaan en naijverigheid, en ook behebt zijn
met wanhebbelijkheden, die een ieder, gelukkig
niet altijd in deuzelfden vorm en even groote
hoeveelheid, aankleven.
Zou het niet beter zijn dat de strijdende kunst
broeders dan een andere gelegenheid dan eene
courant opzochten om den te voeren strijd, die
meestal op niets bepaalds uitdraait-, uit te vecliten ?
Zoo niet, kunnen de driftige kampers dan niet
niet meer eerbied voor elkaar en fatsoenlijker op
treden (dit is wel een heele toer), zonder daarom
tot zoetsappigheid te vervallen.
Gebeuren er werkelijk op kunstgebied dingen,
die niet in den haak zijn en die b. v. het Rijk
aangaan en heeft men de bewijzen van die onge
rechtigheden in handen, dan is m. i. de juiste weg
om zich met die juiste bewijzen rechtstreeks tot
Zijne Exc. den minister vau Binnenl. Zaken te
wenden, en nitt om de een of andere courant in
den arm te nemen, ten einde aan zijne grieven lucht
te kunnen geven.
Een iedrr weet dat, indien men in 't geheel
geen schriftelijke bewijzen heeft, op mondelinge
praatjes van vrienden kan men niet altijd bouwen,
da/ir die vrienden, wanneer 't er op aan komt zich
vaak van den domme houden of durven beweren,
dat, ze 't zóó niet gemeend hebben, dat 't geen zij
gezegd hebben verkeerd is opgevat en dergelijke
aardigheden meer een strijd wel aangevangen
kan worden, doch dat het dan honderd tegen ecu
is dat de tegenpartij (al heeft die het Mr. niet
voor haar naam) niet, alleen her, laatste woord
heeft, maar ook liaar aanvaller in een. bclachelijken
toe.'tand achterlaat, waarom het haar natuurlek te
doen was. En dan heeft het publiek zoo'n schik
en noemt den persoon, die zoo knap zijn eigen
advocaat is geweest, handig, en vlast het er op
dat er spoedig weer zoo'n scbandaaltje zal plaats
hebben.
Verder doe ik de vraag of de tegenwoordige
wijze van debatteeren in een courant over
kunstzaken bevorderlijk is om het publiek, vooral dat,
hetwelk geheel buiten den kunst staat, de noodige
achting 1e doen behouden of te doen krijgen voor
kunstenaars of voor hen, die zich op het gebied
niiiimiiiimiiiimiitiiiiiiMiiiiiiimimiimiiiiiiiimiiiMmiiiiiimiiiiiimiiiiM
De voorwaarde zal ze- j
ker veel oplossers afschrik
ken, is men echter een
maal op 't rechte spoor
dan gaat het van een
leien dakje en men is aan
't einde van den staart
van dit monster voor men
't weet. De idee van den
auteur is aardig genoeg,
men oordeele zelf.
l L f5 f K e5
2 T bl K d5
3 T dl f K e5
4 K h7 L. speelt.
5 K g6
6 K h5
7 R h4
8 K h3
9 T g2
10 K ir3
11 K f2
12 T £3
13 K e2
14 K el
15 K f2
16 T gZ ..
17 K
18 K
19 T g3
20 K h4
21 K ha L. speelt.
22 K g6
23 K h7
24 K g8
Wit heeft nu de oppo ?
sitie gewonnen en zwart
is gedwongen den a-pion
een schrede vooruit te
brengen. De Koning on
derneemt daarna weer
dezelfde reis als voor
heen, net zoo lang tot
alle a-pionnen in dames
zijn veranderd en door
den toren weggenomen.
Na iederen vrouwenroof
speelt zwart K d5, wat
wit met T dl r beant
woordt en de vroegere
positie is weer bereikt.
De geheele serie neemt
324 zetten in beslag.
't Slot is dan.
325 h3 L 18'.
326 K f8: P e6
327 L 06: P do!
328 L (15: c<15:
329 P (17 f K «6
330 P c5;f K ea
331 K e7 d4
332 T d4: ad. lil).
333 L of P /et mat.
a b c d e f g h
Wit (11 stukken) geeft in 333 zetten mat!
17 h4
18 ha
19 T al:
20 T dl
21 h6
22 Ii7
23 h8 D
24 D h2 f
a2
al D
a5
a4
a3
a2
al D
van kunst bewegen. En lijdt de zaak zelve niet
eenigszins door deze kibbelarijen ?
Ten slotte de opmerking dat 't jammer is, dat
mannen van beteekenis, zelfs zij die aan dit strij
den meedoen, van wie ik positief weet dat zij
het ten minste in hoofdzaak met mij eena zijn, dit
onderwerp niet hebben behandeld, daar hun schrij
ven voor een ieder veel meer waarde zou hebben
dan het mijne. Hoewel 't hoog tijd werd, heeft
echter geen hunner tot dusverre, om welke reden
dan ook, hierover zijne stem in het openbaar
laten hooren.
Nieuwer-Amstel, 6 Mei 1893.
J. Ph. VAN DER KELLEN DZN.
M. d. E.
Veroorloof mij, de volgende opmerking te
maken.
In uw laatste nummer wordt vermeld, dat de
dichter van »Rule Britannia" niet bekend is.
Integendeel: Robert Chambers in zijn Cyclopaedia
of English Literature constateert van hem, dat
»no poet was ever more deeply lamented or more
sincerely monrned", na zijn dood natuurlyk.
In het tweede deel van Chambers' werk staat
als dichter vermeld James Thomson, geboren 11
September 1700 te Ednam, zoon van eengeeste
lijke. Na te Ediuburgh gestudeerd te hebben,
werd hij gouverneur, maakte in die qualiteitee
reis door Europa, verkreeg, in Engeland terug
gekomen, eene sinecure, die hem weer ontnomen
werd, worstelde een poos met Fortuna, won het
van haar, vatte koude en stierf dientengevolge
27 Augustus 1748 te Hammersmith.
Als een van de meest treffende bijzonderheden
staat vermeld, dat de verkoopscatalogus van zijne
meubelen 8 bladzijden druks groot was en dat
zijn kelder gevuld was met wijn en »Scotch ale."
U dankzeggende voor de verleende plaats
ruimte,
J. S. F.
tniiliilinniiiiimnnniiiiiMMiiiitititiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Mr. Babson zal verbaasd zijn geweest toen bij 't
bericht ontving dat de bekende probleemdichter James
Itayner to Leeds een oplossing in 24 zetten had ont
dekt. Mr. Itayner volgt de oplossing van den auteur
tot op den Uden zet en slaat dan een anderen weg
in, nl. 10 T gd2 De varianten, die nu onstaan, zijn
van een diepte en fijnheid, die ieder tchakershart in
in verrukking brengt.
10Tg(V2 Lf8(A)(B)(Cj
11 T (16: D f: f d)
12 T f l: Ld6:
13 L b6: L 1)8:!
14 L (18: a4!
15 T dl L (16!
16 K g2 a3
40 cents per regeL
HiiimiiimimimimiiMiiiimiimiiiiTinwiiuiiii
imiiiwiiuHuiimuMlMf
Magazijn KEIZERSHOF, Nieuwendijk 196/207.
Grootste sorteering Zwarte en gekleurde
JAPONSTOFFEN, Soieries, Mantels en
Nouveautés.
SCHADE & OLDENKOTT.
HÜMEMcLLER LEÏIS,
Corsets Francais,
Leidschestraat 103, Amsterdam.
Grootste sorteering CORSETTEtf in
alle mogelijke genres voor Dames en
Kinderen. Speciale Soorten voor
corpulente Dames tot 100 cM. taillewydte.
Heden verscheen :
Naar aanleiding van
WAGMR's Parsifal"
DOOK
Mej. M. DE FAVAUGE.
(Overdruk Stemmen uit de Vrije Gemeente, afl. 4).
Prijs.30 Cents.
Uitgave van
VAN HOLKEMA & WARENDOEF, Amsterdam.
llllllllimilllMlllllIUmillIillllllllllllMlllllimmillHIHHIIIIflIllimilMHIIlmi
13
14 P d7 f
15 T dl f
14 I
15 T dl l
16 L e7
15
16 L e7
17 L f8
10
11 P g3
12 T »16:
13 K g2
14 K h2:
15 T f6: f
11
12 T dl:
10
11 T d6:
10
11 T fl:
12 T fdl
II
12 P g3
Of
P e6 [16 ed4: L f*
K d5 17 dc5: t L d2
P d4 | 18 T d2: f
Of
d6 of d5 17 L f8
c5
a3
a2
al D
Of
18 L h6
19 L f4 f
18 T al:
19 L h6
20 L f4 f
21 T dl f
a3
ad. lih.
D f3 f
D e3:I
D h« f
D h2: f
K f4
K e3!
D dl:
L f8
(A)
16 K g2
17 L d6:
18 P fl f
19 T d2 f
20 L g3 f
L d«
L e7
K d5
L d6
P d5
K e2
K el
Of
13 P h5 L e7
14 P f4 ad. lib.
15 P geeft mat
12 P g3 overige
zetf l ten als onder (A)
(C)
f i 13 T d6 ad. lib.
! 14 mat
L d6
B gl
D e3:
D fl:
L f8
L e7 i
(D)
D f3 f ! 13 T dl:
D dl: 14 L d6: 1=
Vereenigd Amst. Schaakgenootschap CaféRoode
Leeuw, Yijgendam. Speelavonden Woensdag en Za
terdag, 8?12. Jaarl. contributie ? 6.
't V. A. S. geeft voortaan toegangkaarten uit a, ? 3,
welke een jaar lang geldig zijn.
Amst. Sckaakclub CaféWiederhold,Damrak,
'aMaandags, 8?12. Contributie / 3.
College Zeemanahoop (Dam) alle middagen van
1-5 uur en Zaterdag 's avonds voor geïntroduceerd
den en buitenleden.