Historisch Archief 1877-1940
No. 829
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Aan den ingang van het Amsterdamsche moordhol.
liiimiimmiiiHiiiiiimiMimiiMmiMmmiMmiiMiii
zoo op den koop toe bij dien van je
man ik hoop toch, dat je toonen zult je
?afkomst indachtig te blijven ....
U is dus voor de vereenvoudiging, dat dacht
ik wel.
Vóór de vereenvoudiging, maar waarvan ?
Eti, zoo ging zij voort, als u daar voor
ia, moet u dat ook in het opanbaar zeggen,
want dat zal de goede zaak niet weinig be
vorderen.
Nu, wat moet ik dan bevorderen ?
!TDe vereenvoudiging der spalling.
?f<Me lieve kind, zeg ik, waar bemoei je je
mee! Zijn dat nu dingen, die jou aangaan,
?of waarover je je warm hebt te maken! De
spelling is, wat mij betreft, al eenvoudig ge
noeg. \Vij kooplui zijn de eenvoudigste
menschen in de spslling, die je je denken kunt,
laat dat aan de schoolmsesters, de dominees,
de notarissen en. zulk soort van geletterden
over. Aan spelling heeft een koopman, en
ook een koopmansdochter, niets. Aan voor
spelling, dat is wat anders. Daarvan hangt
het wel en wee van zijn gezin af. Voorspel
len is mijn dagelijksch werk. Je vader spe
culeert a la hausse of a la baisse naarge
lang hij meent, dat er mat het een of' het
ander iets te verdienen valt enfin, dat is
de kunst van het vak, en geef je daarin
blijken van bedrevenheid, dan zal niemand
ontkennen, dat je een knappe kop bant, zoo
als jij dan ook het geluk hebt, dat ieder van
je vader te hooren getuigen
Maar papa!
Ja, kijk nu maar zoo vreemd niet. Want
dat is zoo. Eiken keer dat je wint, bewijs je
de toekomst te hebben vooruitgezien. Dit
is het moeielijkste, datje van een mensch kunt
vorderen. \"an de vroegste tijden af zijn de
personen, die zich daardoor onderscheidden,
vereerd, ik mag zeggen, vergood. Je zult je
wel herinneren van de catechisatie wat ze je
van de profeten verteld hebben. Welnu, lieve
kind, zulke profeten bestaan er niet meer
voor het hemelsche. Die tijd is voorbij. Dat
was zoo in de dagen van barbaarschheid,
toen de menschen dat nog noodig hadden.
Maar de profetische geest is daarom niet
van de aarde verdwenen, die heeft zich, zal
ik maar zeggen, in den Handel vastgezet,
daarin is hij blijven voortleven, en dat is dan
ook de oorzaak, dat de handel een zoo geëerd
«n voornaam vak is geworden.
Papa!!
VKSINU MKINKSZ : Helpt dat goed van U tegen alle soorten van ongedierte ''.
STKKXKAIIP: Geloof me, dit is het ergste wat je nog onder handen gehad hebt.
'Neen geen ongedukligheden ; het is een
belangrijk punt, dat ik hier aanhaal en voor
je volgend leven kan het van groot nut zijn,
dat goed te begrijpen, want ik heb al lang
gemerkt, dat jij veel hooger opziet tegen
een kladschilder en een prulpoëet dan tegen
een degelijk beursman, terwijl de handel dan
toch, om met de Schrift te spreken, de belofte
heeft des tegenwoordigen en des toekomenden
levens, en de lui, die jij begint na te loopen,
reeds hier op aarde niet veel te bikken/.uilen
hebben. Da Handel. Tnérè-se, heeft een oud
testamentische wijding, en daarom kan je er
zeker van zijn, dat als Onze Lieve Heer het
weer noodig achtte profeten uit te zenden,
Hij die aan de Bsurs zou zoeken, zooals
ze voor dezen wel van achter de ploeg
werden geroepen. Het is opmerkelijk hoe de
Handel al meer en meer de profetische rich
ting uitgaat; dit kan je nu zien, kind, aan den
fenHy/thandei, alles wordt tegenwoordig
termijnhandel. Oppervlakkige niBiischen noemen
dit een kwaad, en zeggen dat de reëele handel
op die manier in discrediet komt. maar je
begrijpt wel, dat er veel meer profetische geest
toe noodig is, om te weten wat iets waard zal
zijn over een, twee of drie maanden, dan op
het oogen blik. Dit was dan ook het voordeel van
den koning van Egypte Böiiringer zal je: die
geschiedenis wel verteld hebben, die door
te drooraen van zeven vette en zeven magere
koeien, en door deuitleggingvan Joseph.er ach
ter was gekomen, dat hij eerst zeven jaar lang
flinke oogsten zou krijgen,en daarnazeven jaar
lang gebrek aan graan, weshalve hij pakhui
zen bouwde en huurde, om ai het graan dat |
hij overhield, te bewaren, in plaats van het
aan de markt te brengen. Toen moesten /.e
zelfs uit Palestina in Egypte komen om te
koopen, en welke goede zaken die Pharao
destijds gemaakt heeft, kan je denken. Van
zulke toestanden hebben ze nu aan de Ko
renbeurs geen begrip meer. In 't algemeen
bestaat het denkbeeld nog wel, maar hier in
ons land weten ze het niet zoo goed uit te
werken. Daarvoor moet je in de nieuwe wereld
wezen. In Amerika heb je nog van die
koninkjes, die op den Egyptisehen gelijken,
en op de heele voorraad van het een of ander
artikel beslag weten te leggen, tot de prijzen
genoeg in de hoogte zijn gegaan ; maar ik zal
je dat later wel eens duidelijk maken ; het is nu
genoeg voor je te weten, dat de handel lang
zoo'n eenvoudige zaak niet is, als je wel
zoudt denken, en dit geldt niet alleen van den
goederen-, maar ook van den geldhandel,
zoodat je er zeker van kunt zijn, dat al zijn
de Amerikanen ook hierin veel grooter voor
spellers dan onze lui. er genoeg slimmerts op
de Amsterdamsche lïjurs rondloopsn, wien
je maar een profetenmantel hebt om te slaan,
om ze zoo uit profeteeren te kunnen sturen,
blijkens de vóórwetenschap, die ze hebben
aangaande de waarde van een effect.
Maar de vereenvoudiging van de spelling,
begon Tnérè->e weer, die blijkbaar door B
hringer heel slecht was onderlegd in het Oude
Testament. .. .
Ik wei'd daarom een beetje kregel en zei:
blijf me daarmee van boord. Dat is een
uitvind-ei, dat nergens toe deugt. Denk je dat
de wereld er een zierlje beter aan toe zou
zijn, als we nu eens een t h of wat minder
gebruikten, en je geld schreef met een i inplaats
van een d'! Met al die soort van veranderin
gen worden de zaken niets voordeeligcr ; al
leen breng je de eenvoudige zielen door die
vereenvoudigingen in de war. Neem er maar
de proef eens mee. Steek eens een monster!
Denk je dat het een of ander prospectus,
of een jaarverslag b.v. van de H. IJ. S. M.
e:1 iets bijgewonnen zullen hebben, als je
ze hebt overgebracht in nieuwe spelling?
Het /.it 'em niet in de spelling van de
woorden, maar in de cijfers. Of je dividend
met een d of mut een / schrijft, ik doe
het zelf om den anderen, het doet er niets
toe, maar wat er achter die d of / komt
te staan, dat maakt het verschil, en als
er nu in een jaarverslag mut nieuwe spel
ling achter dividend een '2 en in een jaar
verslag met oude spelling achter dividend
ecu S wordt gelezen, dan bugrijp je toch wel,
uilskuikentje, dat de heele B,:urs niets van
dat nieuwe en alles van liet oude wil weten.
Wat kunnen een verstandig mensch die
letters schelen ?
Dat uilskuikentje'' scheen haar te piqueeren
en wel een beetje vinnig, wat ik volstrekt
niet van haar gewoon was, viel zij uil: U
spreekt van begrijpen, maar u begrijpt zelf
van de zaak niets. Mijnheer Koliewijn wil
niet alleen de spelling vereenvoudigen, maar
ook het verbuigen, dat is zoo moeielijk
tegenwoordig goed te leeren, en nu stelt hij
voor de geslachten af te .schallen.
Daar was het mijn beurt om met grof geschut
te beginnen. Wat zeg je ? Meen je dat dat
ook al iets is, waarover je een oordeel hebt
aan te matigen. Juiiie kuikens denken, dat
het je gepermitteerd is den haan na te kraaien,
die buiten de ren loopt! Jawel, dat 's zoo de
nieuwe tijd, hè. Dat durft je vader zeggen,
dat hij er niets van begrijpt. Neen, hè. Ik
zou niet, begrijpen wat dat beteekent! Dat
beteekent ra-di-ca-lis-me. Daar heb je het
woord. Spel het nu maar eens na, schrijf het
tot je straf honderdmaal over en ga dan zon
der eten naar bed. Dat zou je verdiende
loon zijn !
Kadicalisme, dat beroerde ding zit tegen
woordig overal in en achter en het heeft
ook jou te pakken, maar het zal er uit
zoo waar mijn naam Brommeijer is. Ik ben
zelf mee schuldig. Ik wil het wel bekennen.
Ik had het zoover niet moeten laten komen.
Maar ik heb me laten beetnemen door Charles
Boissevain. Die heeft altijd gezegd dat het
radicalisme eigenlijk niets te beteekenen had.
Het waren maar een troepje schreeu wieelij kers
die het voorstonden, hij had het altijd over
een handjevol. En wat zie je nou? De halve
wereld is er door aangetast. Dat moet hij zelf
toestemmen. Nog geen zes weken geleden
heeft hij in zijn krant geschreven, dat
Gladstone met zijn Engelsche ra/lieakn de Home
Rule wild doordrijven, en gisteren moest hij
zelf verklaren, dat in Duitschland alweder
de radicalen, met de clericalen en socialen,
de legenvet hebben doen vallen.
Goïl weet, wat hij een andere week van de
Fransche radicalen zal moeten vertellen,
want eiken avond als je het Handelsblad
leest, blijkt het je duidelijker, dat die radi
calen de wereld regeeren. En daar is me
dat duivelsclie ding, dat helleproduct, die
Kollewijns manie om af' te breken zonder er
iets anders voor in de plaats te geven, ook
bier in mijn huis gekomen, en heeft zich de
lippen van mijn ik kon niet goed door
spreken zoo bewogen was ik geworden
mijn kind gekozen om het.... in de Bocht
van de Heerengracht... aan te prijzen... en..
Thérèse liet mij niet uitpraten. Haar hart
is nog zoo onbedorven ! Zij was mij om den
hals gevallen, lei haar hand op mijn mond,
alsof zij mij bidden wilde te zwijgen ...
Welnu, op dat oogenblik heb ik verder ge
zwegen, toen was het ook niet meer noo
dig door te gaan, maar voorgoed genezen ia
ze nog niet.