De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1893 16 juli pagina 1

16 juli 1893 – pagina 1

Dit is een ingescande tekst.

H*. 838 DE AMSTEEDAMMER A'. 1893 WEEKBLAD VOOÏNEDERLAND Dit nommer bevat een bijvoegsel. Onder Redactie van J. DE KQO en JUSTÜS VAN MAÜRIK Jr. Het auteursrecht voor den inhoud van dit Blad wordt verzekerd overeenkomstig de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124). Verschijnt eiken Zaterdagavond. Uitgeyersj VAN HOLKEMA & WARENDORF, te Amsterdam, Singel bij de Vijzelstraat, 542. Zondag 16 Juli Abonnement per 3 maanden ?1.50, fr. p. post/7 1.65 Voor Indiëper jaar ' maUa 9. Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar . . . 0.12* Advertentiën ran l?5 regels ?1.10, elke regel meer Reclames per regel 0.20 0.40 I N H O U Di VAN VERRE EN VAN NABIJ. -FEUILLE TON: Een bewijs van liefde, een verhaal uit Zuid-Afrika, door Arnold White. (Slot.) TOONEEL EN MUZIEK: Heinrich Bulthaupt's »Dramaturgie des Schaupiels"., Nieuwe uitgaven op muzikaal gebied, door Van Milligen. Aanteekeningen Schilderkunst, door J. V. KUNST EN LETTEREN: Guy de Maupassant. SCHETSJES: Hoe de gevangenen correspondeeren. SCHAAKSPEL. VOOR DAMES, door E-e. ALLERLEI. INGEZONDEN: Iets over Amsterdamsche politieagenten. RECLA MES. UIT Dr. GANNEF's STUDEERKAMER. PEN- EN POTLOODKRASSEN. ADVER TENTIËN. MnniiiuiiiuiiiiiiifitiiniiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiMiiiiiiiui Midden in den komkommertijd eene zoo groote spanning in de politiek gelukkig niet in de internationale politiek te moe ten constateeren als thans moet worden ver meld, zal den kroniekschrijver slechts zelden gebeuren. Wanneer dit blad in handen van onze lezers zal zijn, zal het legerontwerp door den Duitschen Rijksdag waarschijnlijk zijn goedgekeurd. Toch zal dit, na al wat de re geering gedaan heeft om het gewenschte resultaat te verkrijgen, voor haar geen over winning zijn om zich op te verhoovaardigen. Donderdag werd artikel l van bet ontwerp, houdende de bepaling van het cijfer der legersterkte op voet van vrede aangenomen met eene meerderheid van slechts 11 stem men ; 198 afgevaardigden stemden voor en 187 tegen. Waren alle afgevaardigden tegen woordig geweest, die thans een zetel hebben (er zijn nog enkele vacatures) dan zou de uitkomst dezelfde zijn geweest. En om die uitkomst te verkrijgen, is het gansche appa raat van de Kamerontbinding en de algemeene verkiezingen in beweging gebracht. Men zal misschien opmerken, dat de re geering, nu zij eindelijk de door haar ge wenschte of juister gezegd : de door haar na een compromis gevraagde legeruitbreiding heeft verkregen, voldaan zal zijn en zich weinig zal bekommeren om de wijze waarop dit geschiedde. Zeker, hebben is hebben en krijgen is de kunst. Maar men mag niet uit het oog verliezen, dat deze met zoo groote inspanning verkregen meerderheid bestemd HlHiHflfniiiiuiiiiMiifmnnnHiiHiiHmiiitiiiiiiiniiiiiiiiiiini itiHllltlllniiiliiiiiiHililiHiiimiiniiluMi EEN BEWIJS VAN LIEFDE. Een Verhaal uit Zuid-Afrika. DOOB ARNOLD WHITE. Sannie stond aan de tafel in de eetkamer koekjes te kneden. De mouwen hoog opge stroopt, handen en armen wit van het meel, neuriede ze zoo goed en zoo kwaad als het ging een liedje, den vorigen avond door den Engelschman gezongen. Deur en ramen stonden wijd open, maar ze voelde geen tochtje, ze hoorde geen geluid dan het een tonig krassen van een spreeuw of van een Kaapschen vogel en het kwinkeleeren der vinkjes in de wilgen aan deii overkant. De arme Sannie dacht aan den Engelschman met zijn zachte stem en aan het leven waarin hij haar den vorigen avond een blik had doen slaan. Zij hoopte dat hij nog meer van zijn zusters vertellen zou; zouden ook zij voor de kalveren moeten zorgen en koekjes kneden op snikheete dagen, terwijl het veel uitlokkender was onder de hooge populieren te zitten met haar boek, »De Toren van Taddeo", en de klokjes der schapen die naar huis kwamen, waarschuwden dat de dag*en schijnt te zijn om dadelijk weder uiteen te spatten. Na de principieele beslissing over artikel l kwam nog de stemming aan de orde over het door prins Carolath-Schönaich en den heer Rösicke ingediende voorstel, om den tweejarigen diensttijd voor de infanterie, dien de regeering slechts voor den tijd van vijf jaren wilde toestaan, bij de wet vast te stel len voor even langen tijd, als het thans aan genomen cijfer der legersterkte zou worden gehandhaafd. Dit voorstel is verworpen, en de overige artikelen der legerwet zija daarna zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Morgen (Zaterdag) heeft de derde lezing der wet plaats. De regeering rekent er op, dat deze voor haar gunstig zal afloopen. Dan mag de Rijksdag haar zomervacantie be ginnen, en gaat de heer Von Caprivi van de vermoeienissen der laatste weken uitrus ten in het Hartz-gebergte, terwijl keizer Wilhelm te Cowes de zeilwedstrijden gaat bijwonen, als gast van zijne grootmoeder, koningin Victoria van Engeland. Maar daarna ? Zoodra het zomerreces is afgeloopen, komen twee hoogst belangrijke zaken aan de orde. In de eerste plaats het handelstractaat met Rusland; in de tweede plaats de quaestie, door welke nieuwe be lastingen de kosten der legeruitbreiding zul len worden gedekt. Wat zal er dan van de regeeringsmeerderheid worden ? De conservatieven, die bij de laatste stem ming onder de voorstemmers de sterkste fractie uitmaakten, zijn sterk tegen alle handelstractaten, die aan de particuliere be langen der agrariërs afbreuk zouden kunnen doen. De vrijzinnigen, die den ^nieuwen koers" met meerdere of mindere ingenomen heid hebben gesteund, vooral waar het Caprivi's handelspolitiek betrof, zijn na de ont binding zeer verzwakt. Is de rijkskanselier bereid om met zijne nieuwe meerderheid protectionistisch te worden en zoo zijn eigen verleden te verloochenen? Niet beter staat het met de quaestie der nieuwe belastingen. Vóór de ontbinding had de regeering verklaard, dat zij de middelen hoopte te vinden uit eene nieuwe of hoogere belasting van de drie -B's, zooals men kort heidshalve zeide, d. i. van het bier, den brandewijn en de beurs. Hoe zij met de tegenwoordige meerderheid dit doel zal be reiken, is voor haar zelve waarschijnlijk een raadsel. In Frankrijk staan de verkiezingen voor de deur; de regeering heeft medegedeeld, dat zij, in plaats van in October, reeds op 20 Augustus zullen worden gehouden. Het tijd stip is allerongelukkigst gekozen, maar de ?MifiiiififififiiiiiiiiiiiiinniiiifiiiHiiliiiiiHiiiiiimiiiiiimiiimitiiuiiiHiiiiiMi einde liep. Toch was zij zeer gelukkig. Haar vader en Adriaan waren altijd even lief voor haar. En zij had bijna geen anderen omgang dan met hen, want de buren hadden gewoonten en manieren waaraan zij niet meer wennen kon, sedert zij te Grahamstown had school gegaan. Nooit zag men sterker band dan tusschen Piet en zijne kinderen. Terwijl Sannie zich aldus in gepeinzen verdiepte, hoorde ze het galoppeeren van een paard den weg van de Kloof af, zij liep ijlings de deur uit, en zag Cyril juist van het paard stijgen. Hij nam een van haar wit bestoven handen in de zijne, zag haar vlak in het gelaat en zei: »Is uw vader thuis ?" »Neen. Maar waarom houdt u mijn hand zoo stijf vast en ziet u mij zoo vreemd aan ?" Hij liet haar hand los, en hernam, op meer kalmen toon : »Waar is uw vader ? Hij moet komen. Adriaan verlangt naar hem." «Adriaan verlangt naar hem ? Waarom ? zeg, meneer, waarom? Hebt u hem dood geschoten? Zeg het mij, terstond." Wederom nam Cyril hare hand. Hij had haar niets willen vertellen van het ongeluk haar broeder overkomen, maar het meisje gedroeg zich als een gerijpte bezadigde vrouw. Er scheen weinig gevaar voor de scène waar hij bang voor was. Met haar hand vast in de zijne, vertelde hij de geheele waarheid. »Adriaan is langs een spleet in de rotsen, waarop wij ons maal gebruikten, naar beneden gegleden. Ik weet niet hoe diep, hij is niet meer te zien ; ik denk een twintig voet; hij heeft zich be zeerd, kas zich niet bewegen; vraagt om heer Dupuy ziet zeer goed in, dat elke dag uitstel zijne kans vermindert om die verkie zingen te »leiden'', zooals men dat in Frank rijk noemt, d. i. om al den invloed van het jregeeringsgezag in de schaal te leggen ten gunste van de candidaten der regeeringspartij. Doch het blijft de vraag of hij, niettegen staande deze vervroeging van den wellicht noodlottigen termijn zijn ministerieel leven zoolang zal kunnen rekken. De houding door de regeering bij de ongeregeldheden te Parijs aangenomen, was zeker krachtig genoeg, maar heeft de radicalen en de socialisten in hooge mate verbitterd, zoodat de radicale leden van het kabinet, de heeren Peytral, Viette en Terriër, met hun ontslag dreigden. Om dit drietal te vriend te houden en aan de oppositie van de uiterste linkerzijde een voorwendsel te ontnemen, offerde de heer Dupuy den prefect van politie Loze op. Nu brak weer een storm van verontwaardiging los van de zijde der opportunisten en der mannen van het centre ganche, die de heer Dupuy voor zijne t>politique de concentration" evenmin missen kan. Wederom trachtte hij de vertoornden te verzoenen door den heer Lépine te benoemen tot opvolger van den heer Loze. En nu waren de radicalen, die in tusschen in de volkomen gemotiveerde sluiting der Parijsche arbeidsbeurs eene reden tot onte vredenheid hadden gevonden, weder aan de beurt om te protesteeren. Want de heer Lépine staat bekend als een man, die den heer Loze in »Schneidigkeit" om een in onze dagen tot eere gekomen Duitsch woord te gebruiken nog zal overtreffen. Volgens de uiterste linkerzijde handelt de heer Dupuy door deze benoeming als de oud testamentische koning, die de rechtmatige klachten van zijn volk beantwoordde met do woorden: »Mijn vader heeft u met geesclen gekastijd, maar ik zal u met schorpioenen kastijden." Hoe groot de spanning is geworden, be wijst het feit, dat op 14 Juli, den nationalen feestdag bij uitnemendheid, een goed deel van de Parijsche bevolking besloten heeft zich van deelneming aan die feestelijkheden te onthouden, terwijl de regeering harerzijds het hoofdnummer van het jaarlijksch pro gramma, de revue bij Longchamps, aanmer kelijk beperkte, deels omdat, na de laatste ongeregeldheden, de kazernes te Parijs nog te vol zijn om troepen van buiten te herber gen, deels omdat zij vreest voor demon straties tegen de garde républicaine, welke die ongeregeldheden hielp onderdrukken. In Engeland maakte de heer Gladstone korte metten met de oppositie tegen zijn riiMiimimiiiMiHiiiillMMllllHliillliiiiiimiiiimimimiiiiiiMiiiiiiMimiitiUB mannen, touwen en zijn vader." Sannie was doodsbleek, maar bleef zich volkomen meester. Binnen twee minuten had zij de noodige bevelen gegeven. Adonis werd op Cyril's paard naar de schapenkraals gestuurd om zijn meester te halen. Toen Piet Villiers in de hoeve kwam, vond hij alles gereed: mannen, touwen, een ftesch brandewijn, windsels, pluksel, een paar kussens en een plank. »Mag ik meegaan, vader ?" »Neen, kind; blijf en maak een kamer voor je broer gereed." Met tranen in de oogen zag zij de ver trekkenden na en ging toen Adriaan's ka mer in gereedheid brengen. Ruim een half uur was zij bezig met honderden kleinighe den ten gerieve van den gekwetste. Zij plukte wat frissche roode rozen en zette die bij het bed, ook eenige mandarijntjes, in geval Adriaan dorstig mocht zijn. Toen keek zij naar buiten om te zien of er reeds iets naderde. Doch zij bedacht dat ze eerst over drie uur terug konden zijn, met zons ondergang. Zij ging dus naar haar eigen kamer, deed een andere japon aan en een witte schort, een kleeding die meer bij eene ziekenverpleegster behoort. Wederom keek zij naar buiten, niets. Het werd twee uur, drie, vier, vijf, zes uur. Het was over negenen, geen bericht, geen enkel teeken van leven nog. Sannie begon te schreien. Doch zij werd boos op zichzelve en zette iets gereed om te eten en een kopje thee te drinken. Toen zij er van ge bruikt had en bezig was alles weer te ber gen, kwam Adonis aanrijden, en, glimlachend als altijd, het mutsje in de hand, gaf hij Home 7?wfe-ontwerp. Eens in de week laat hij, zooals het aan Punch ontleende plaatje op onze zesde pagina het aanschouwelijk voorstelt, de amendementen-guillotine werken. Zoo werd den rorigen Donderdag de dis cussie over artikel 9 van het ontwerp, waarin bepaald wordt, welke voortaan de bevoegdheid der lersche leden in het Rijksparlement zal zijn, plotseling afgebroken, niettegenstaande de regeering zelve op dien avond nog eene belangrijke wijziging in haar eigen voorstel had gebracht. De artikelen 9 tot 26 werden daarop afgehamerd. Heel for tuinlijk liep het dezen keer voor de regeering niet af, want eenige artikelen werden bij deze gedwongen stemming verworpen, en eenige andere werden dientengevolge door haar ingetrokken. Zoo blijkt alweder, dat zelfs een staatsman als Gladstone niet onge straft de leer: »het doel heiligt de middelen" kan toepassen. Ten slotte nog een blik naar het Oosten. Daar is de jeugdige khedive, Abbas-Pacha, te Cmstantinopel de gast van zijn suzerein sultan Abdoel-Hamid. De jonge man, die niet zulk een meegaand karakter heeft als zijn vader Tewfik-Pacha, en die reeds eenmaal de verzenen tegen den Engelschen prikkel heeft geslagen, heeft van zijn standpunt redenen genoeg om zich over John Buil te beklagen. De Fransche pers vindt dan ook zijn bezoek aan Constantinopel hoogst be langrijk, en de Engelsche pers zegt wel, dat het niets te beduiden heeft, maar blijkt toch niet geheel gerust te zijn. Doch AbdoelHamid is een voorzichtig man. Als het resultaat van Abbas-Pacha's bezoek zich vertoont in den vorm van een dier cor recte maar onschuldige diplomatieke nota's waarvan de Porte het geheim bezit, zal het al heel wel zijn. iimiiiiHmimiimiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiMliff TOONLLKaMVZIEK Heinrich Bulthaupt's Dramaturgie des Schauspiels". Van het eerste deel ven Heinrich Bulthaupt's «Dramaturgie des Schauspiels" verscheen een nieuwe, de vijfde druk. Naar aanleiding hiervan wijdt Rudolph Lothar in de Neue Freie Pretse een artikel aan het werk en zijn schrijver. Bulthaupt behandelt in zijn «Dramaturgie" achtereen volgens Lessing, Goethe, Schiller, Kleist, Shakespeare, Grillparzer, Hebbel, Ludwig, Gutzkow iimiiiiiiniiiiiiiimiiiiii miiiiiiinmuiimiiiii iiiiiimiiiiiimminnn haar een met potlood geschreven briefje van Cyril. Het luidde aldus : »Waarde miss Villiers Uw vader laat u verzoeken Hendrik ter stond naar de twee metselaars te sturen die gisteren in de Kraals werkten. Hij zal ze wel weten te vinden. Zij moeten onmiddel lijk hierheen komen, met hun gereedschap. Uw broeder zit tot boven de heupen tusschen de rotsen bekneld en kan er met de touwen niet uitgehaald worden. Hij zit zoo vast als een muur. Hij is bij kennis, zendt u zijn hartelijken groet en laat u zeggen dat over een paar uur alles wel in orde wezen zal. Uw vader verzoekt u tevens, Adonis wat voedsel mede te geven, een paar kaarsen en een Bijbel. Ik van mijn kant voel mij verplicht u te zeggen, dat mijns inziens de toestand van uw broeders zeer gevaarlijk is. Gij zult al uw moed en geestkracht noodig hebben, zoo alleen. Met innig medelijden Cyril Danish." Toen Sannie dit briefje gelezen had, wendde ze zich tot Adonis en deed hem eenige vragen. »Ja, Missie; Baas Adriaan heel leelijke plaats, veel pijn heeft. Oude Baas heel be droefd. Oude Baas aldoor praat met Baas Adriaan. Engelsche Baas bedroefd; ikke heel bang, Missie. Veel spook 's avonds in de kloof." Sannie zorgde voor het verlangde en de nacht ging eindelijk, eindelijk voorbij. Ado nis was met de eetwaren, de kaarsen en den

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl