De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1893 17 september pagina 5

17 september 1893 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 847 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. X)ver het Kondevolk in het »Buitsche" gebied aan het Nyassameer. Wjj ontleenen aan z\jne mede?deelingen, naar de Vot&i&che Zeituwg, het volgende: De naam »Konde" behoort eigenlijk alleen aan het deel van den stam dat in het zuiden woont, «en Nyassavolk, dat het gebied van den Zambesi tot de bergen van Livingstone bewoont. De noordelijke Konden zijn naar eene oude over levering «met de zon mee", dus westwaarts, naar hun tegenwoordige woonplaats verhuisd, ?waarby zy volgens de sage een volk aangetroffen moeten hebben, dat het vuur nog niet kende. De groote volksbeweging, die in de 16de eeuw in Afrika plaats had, heeft de Kondes niet aan geroerd, want hun land is noordwaarts van de Afrikaansche hoogvlakte door de bergen van Living.-tone, zuidwaarts door het Nyassameer begrensd en vormt, dank zij deze gunstige geographische ligging, een wereld op zichzelf. Zoo Ikon natuurlijk, in dezen afgescheiden hoek, het volk zich eigenaardig ontwikkelen, en in den oop des tijds tot een betrekkelijk hoogen cultuurtoestand geraken. De kleur is bij de aan ?de zee wonende Kondes donkerder dan b\j de bergbewoners, wat mogelqkerwyze op eene ver menging van de laatsten met omringende stammen berust. In het algemeen is de gelaatshoek goed ?ontwikkeld. Het hoofdhaar is bijna volkomen gekroesd, het wordt bij de mannen kort af geknipt en hier en daar zelfs geheel afge schoren. De vrouwen en meisjes daarentegen kleuren het rood, wat bij de zwarte gezichtskleur heel goed staat. Baardgroei ontbreekt geheel. Ofschoon de misvormde kinderen niet gedood ?worden, ontmoet men er toch zelden. Tatoeëering vindt men bg de vrouwen meer dan b\j de man nen. Zij bestaat meest uit vierkante patronen, die op den rug, het dijbeen en om den navel geprikt worden. Nog voor korten tijd gingen de Konden zoo goed als ongekleed, hoogstens beves tigden zij aan eenige lijfringen een paar banaanWaderen. De vrouwen droegen zwarte meest door hen zelf vervaardigde en met figuren beschilderde boombast, niet zelden echter ook maar een schort j e van bladeren. Bijzonder ontwikkeld is bij de Kon des het gemoedsleven. Zoo bestaat er vriendschap in zeer edelen vorm, ook sterk uitgesproken is de liefde tusschen de verschillende geslachten. Volstrekt niet ongewoon is zelfmoord, die dikwijls uit verdriet over den dood van eene geliefde vrouw, een kind, ja zelfs over het wegloopen van een lievelingskoe gepleegd wordt. Grootendeels gaan de zelfmoordenaars in het water, om zich door een der talrijke rondzwem mende krokodillen te laten verslinden. Bij een krijgstocht worden nuttelooze wreedheden ver meden, en de gevangene vrouwen en kinderen later weder vrijgelaten. De positie der vrouw is ongewoon hoog. Voor de wet is de vrouw vol komen gelijkgesteld met den man, en het kwetsen van eene vrouw wordt zelfs harder gestraft dan dat van eenen man. Bij het kiezen van eenen man laat men de meisjes geheel vrij. Huwelijken tusschen bloedverwanten, als tusschen oom en nicht, of zusters of broerskinderer, zijn streng verboden. De vrouwen en meisjes houden zich in de hutten op, terwijl de niet zeer zware last van den landbouw geheel den mannen ten deel valt. Een zeer eigenaardig bijgeloof werpt zijne schaduw op de verhouding tusschen schoondoch ter en schoonvader. Zij mag haren schoonvader na de eerste voorstelling nooit wederzien, wijl dit aan hare kinderen ongeluk zou brengen. Zeer ontwikkeld is ook de fantazie bij de Kondes. Als bij de oude Romeinen wordt de zonalsman, de maan daarentegen als vrouw behandeld. Recht poëtisch is de opvatting, dat zich de sterren des morgens in dauwdruppels ver anderen. Bij de rechtspleging speelt de for mule van den eed een groote rol; zij luidt: »Ik wil met de mijnen nog dezen dag in de ?onderwereld opgeroepen worden, als ik onwaarheid spreek". Aan zijn te huis hecht de Konde groote ?waarde. De huizen zijn sierlijk en zeer gelijkIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIHIIIIIHIIUI llllltUlltlltlMIWMill iittittmtimHiiiiiiiiiumiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiunmiiiiii 44* Jaargang. 17 September 1893. Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen. Adres: Prof. A. D. Loman, Van Baerlestraat 12, Amsterdam. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. lltlllllllllimilltllHllllllllllllltlllllllltllllllUHIIIIIIIIIMUMIIIIttttflIII Motto: «Viooltje". Tweede en derde eervolle vermelding ex aequo voor driezetten in den Nationale probleemwedstrijd van dit Weekblad. Zwart l stuk. a b c d e f g h Wit ( 5 stukken) geeft in 3 zetten mat. (Pospisil 42, den Hertog 40). matig gebouwd. Als materiaal dient Indisch bambo's, dat daarvoor opzettelijk aangeplant wordt, benevens een soort gedroogde kleien figuren. De stallen voor het vee zijn 100?120 voet lang en worden zeer zindelijk gehouden. De mest wordt naar de banaanplantingen gebracht, waaraan veel zorg besteed wordt, daar de banaan, die in zeven soorten gekweekt wordt, het hoofdvoedingsmiddel uitmaakt. Maar ook andere boomen, in het geheel 14 soorten, worden door de Kondes gekweekt. Hieronder bevinden zich zelfs vier planten, die tot sieraad der wegen dienen. Voor zoover de Kondes vleesch eten, hebben zij dit in de meeste gevallen eerst van de Europeanen geleerd. Hun weeke aanleg blijkt het best uit eene door hen gebruikte spreek wijze : »wij kunnen niet lang van huis wegblij ven." In weerwil daarvan nebben zij zich tot hiertoe tegen de invallen van roovende Zoeloe-i-tammen dapper verdedigd. Zeer belangrijk zou het zijn, uit te maken, of Indische invloeden op de cultuurontwikkel'ng der Kondes gewerkt hebben of niet, doch moet dit aan latere onder zoekingen blijven overgelaten. Victor Hugo als decoratieschilder. Toen in 1833 Lucièce Borgia gegeven werd, waren er twee decors geschilderd door Séchan, Diéterle, Feugère en Despléchin; het eene stelde voor het paleis van de hertogen van Ferrara, in de tweede acte, Italiaansche Renaissance. Toen Victor Hugo 's avonds voor de voorstelling kwam en het doek bekeek, merkte hij op, dat de geheime deur, waar door Lucrezia Gennaro moet laten ontsnappen, eene monumentale poort was. Dat is onzin, riep hij uit. 't Is waar, zei de directeur Harel. Het moet een geheime deur zijn, en deze valt iedereen in 'toog. Séchan, Diéterle, riep Victor Hugo. Haal ze dadelijk hier! Vergeefs zocht men ze. Het was bijna tijd om de gordijn op te halen; Victor Hugo liet zich nu verf brengen, nam de penseelen, en schilderde zelf de decoratie over. Het behangsel der feestzaal in het paleis van Ferrara was rood met gouden filets; hij bedekte nu het lofwerk van de kozijnen en de deuren met rood, en trok de gouden filets door, zoodat het behangsel ook de plaats der deur bedekte, en deze geheel ver dween. Zoo werd het stuk gespeeld, en niemand bemerkte de hand van den dilettant. »Jodeln" in 't Latijn. Evenals nog tegen woordig, liet ook in 't begin dezer eeuw zeker menig studio te Jena of te Erfurt, die 's avonds uit de kneip terugkeerde, nog eens een krachtigen »Juchser" klinken, hetzij bij dan Tyroler van geboorte was of niet, en niemand zag daar wat in. Toen intusschen de Franschen onder Napoleon in Tyrol een guerilla-oorlog voerden, in 180i), werd daar in de dalen van de Etsch en de Eisack het gejodel een soort van strijdroep; en de Fransche politie beschouwde het als een leus. Napoleon liet het daarom ook in het meer Noordelijke deel van Duitschland verbieden, en de rector te Jena was verplicht er de jongelui over te o: derhouden. Maar alles ging er in 't Latijn; hoe zou men het verbod duidelijk maken? Aan het vergeefs zoeken van den rector in zijn woordenboek heeft men waarschijnlijk de volgende omschrijving te danken, die op het zwarte bord te Jena geprijkt heeft, en waarbij het den jon gelui verboden werd, te»ululare in modum Tyrolensium" (huilen op Tyroolsche manier). Het portret van den veloc'pedist.' Het is heel moeielijk, naar het schijnt, een wielrijder juist te teekenen, natuurlijk niet als instantané, maf.r zoo dat de beweging van het rijden wordt voorgesteld. De meeste schilders die voor de illustratiën wielrijders teekenen, geven ze of stijf weer, of onjuist; de wielrijders zelf zien ter stond fouten in de houding, zoodra de teekenaar MniitiMiiiHiitiiiiiiiiiiinmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiimiiiiiiiiiifiiiiiiilui CORRESPONDENTIEWKDSTRIJ D. (Adres: Marnixkadt 43, Amsterdam.) 41e Zet van Wit in Partij E 6: K ei. Wij verzoaken HH. deelrerners, die in particuliere correspon dentie getreden zijn, ons de zetten op te gtven, die tot nu toe zijn geschied. H. J. d. H. 1 P d4, K. K P P d4: d3: f5 g2 00 2 2 2 2 2 K D P D D Sb, e3 f, c5 t h7:t, e f P P K K K f5 g2 on c4 d4: d4: 3 3 3 3 3 3 P D D P K K c5! h7: e T d5 b3: b3 enz. n Opgelost door C. T. v. Ham (e Gorredijk. inzendingen waren incorrect. ^ overige CORRESPONDENTIE. W. v. H. te D. en A. W. te A. Na l P f4, P g6 2 f3 -f, K f5 3 L d4, P e5 is geen mat op deu vol genden zet mogelijk. UIT DE SCHAAKWERELD. Von Bardeleben en Walbrodt deelden de beide ho, fd];rijzen op den r at. wedstiijd van di n Duitse hen bond te Kiel. De derde prijs werd behaald door den nieuwen Meister P. Lipke, die, zooals men zich zal herinneren, in 't HaupUurnier te Dresden den eersten prijs won en dientengevolge in de rijen der meesters werd opgenomen. Als tltbttl is zijn succes in dezen ste)k bezetten wedstrijd in der daad opvallend. In de vierde en vijfde prijzen deelden dr. v. Gott^chaH, Metger en dr. Seuft'crt. Bizonder ongelukkig speelden Mieses en Schallopp, die slech's resp. 2' '?> en 2 winst punten, uit een maximum van 8, behaa'den. Met uitzondering van dr. Tarrasch Duitschland's eerstel) kampioen, namen nagenoeg alle Duitsche spelers van naam, aan 't congres deel. Men is voornemens iu 't verrolg jaarlijks afwisselend nat. en internat, boudscongressen te doen plaats vinden. Vereenigd Amst. Schaakgenootschap CaféTtoode L'euw, Yijgendam. Speelavonden Woensdag en Za terdag, 8 12. Jaarl. contributie ? 6. 't V. A. S. geeft voortaan toegangkaarten uit a, ? 3, welke een jaar lang geldig zijn. Atnst. Schaakclul CaféW:ederhold,Damrak, 'aMaan dags, 8?12. Conti ibutie ? 3. ze in volle vaart wil voorstellen. Bij een groote wielrijdersfirma te Berlijn, die er een eigen fietsmanége op na houdt, meldde zich dezer dagen een oude heer aan, die verlof vroeg er eenige schetsen te maken. Het was de groote kunste naar Adolf Menzel; hij had een schilderij op den ezel, waarop in den achtergrond, geheel als bij zaak, de figuur van een wielrijder moest komen; eene week lang, avond na avond, kwam hij kijken en maakte schetsen, tot hij het in orde had. ituiMtiiiiiiiiMiitiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiitttiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiinniriiia Qft nqzzon bm. fiiiiliiiiiiiifimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiimiiHtiliiiimiliiiii Geachte Heer van Milligen! Vergun mij u met een vraag lastig te vallen waarvan de beantwoording voor mij van groot gewicht is. Tegenwoordig verkeer ik in angstige gedrukte stemming. Mijne blijmoedigheid is weg. Hoe krijg ik die terug? Wellicht kunt gij mij die weldaad bewijzen. Verneem dan, wat mij op het hart ligt. Sedert twee jaar heb ik mijn lidmaatschap van het Paleis voor Volksvlijt buitengewoon op prijs gesteld. Ik was een getrouw comparant bij de concerten die Richard Hol dirigeerde. Wanneer die avond was aangebroken, voelde ik mij hoog en feestelijk gestemd. Hol's mooie, bezielende leiding van de toonscheppingen van de klassieke meesters, verplaatste mij in eene ideale wereld; ik voelde my gelukkig en zalig. Oordeel dus over mijn schrik, toen ik uit ver schillende berichten moest opmaken dat de nieuwe directeur van het Paleis voor Volksvlijt geen plan scheen te hebben, een leider als Hol en en solisten als Cramer en Bosmans, te behouden doch de uitvoeringen weer op den ouden voet wilde terug brengen; ja, dat hij op de eerste repetitie zou hebben medegedeeld, dat het benoe men van Hol een onrecht was geweest, dat hij thans wilde herstellen. Ieder sterveling leert zich langzamerhand in het onvermijdelijke te schikken en het hardste te dragen-, dus zou ik ook dit wellicht te boven zijn gekomen, doch ziet! mijne droefheid werd op eens in vreugde veranderd, want ik las op zekeren avond in het dagblad De Amsterdammer dat de redactie op haar vraag aan de directie van het Paleis voor Volksvlijt wat er waar was van de geruchten hierboven vermeld, ten ant woord kreeg, dat het waren: gemeene, lasterlijke praatjes. Ziet ge! zoo dacht ik bij mij zelven: ik wist wel dat de directeur een artistiek hart bezit, die er maar op uit is, de wenschen van de leden die van goede muziek houden, te vervullen, en die niet zulke maatregelen zal nemen nu de termijn van bedanken juist verstreken is. Doch later werd ik weer geslingerd, want de berichten schenen te bevestigen wat ik eerst ge vreesd had. Dat leven tusschen vrees en hoop maakt mij wanhopend en daarom neem ik het stoute besluit u te vragen wat u van deze zaak is medegedeeld. In uwe kroniek van 3 September hebt gij een vraag gedaan over deze kwestie, waarop gij nu wellicht antwoord hebt gekregen. Ik bid u, deel mij dit mede, ge zult hiermede niet alleen mij, doch ook andere leden uit eene angstige onzekerheid helpen. Terwijl het voor uw gevoel aangenaam moet zijn, iemand ter wille te kunnen zijn, moogt gij in dit geval de rechtmatige voldoening smaken, aan een leven vol spanning en pijnlijke vrees, wellicht niet de vreugde, doch zeker de gemoeds rust te kunnen hergeven. Dat wilt ge toch wel! niet waar ? ?HiiituiiiuiiiiiiiiiiiiMuiiiiiiiiiiuiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiMiiimmuimijiiiiM College Zeemanshoop (Dam) alle middagen van l 5 uur en Zaterdag 's avonds voor ge ntroduoeerden en buitenledeu. Uit den C. W. Groep D. Partij No. 10. FRANSCHE VERDEDIGING Wit. Zwart. A. Faure, Den Helder. G. S.Vuurmans,Hilversum. (15 p re L e 7 P K17 D c7: 2 d4 3 P e3 4 L g5 5 e5 6 L e7: 7 1) (12 :i Om P 1)5 te voorkomen. 8 f4 c O P f3 P c6 10 P dl Ten einde den c-pion te kunnen opschuiven. 25 T ea ?26 P f3 K f7 h6? 14 15 10 IL P d4: 1-2 D dJ: 13 L e-2 ef6: 0-0 16 P (-3 17 a3 18 T acl 19 L (13 20 L' ('2 ?21 P (U : ?2-2 T e'2: ?23 T fel '24 g3 24 P !>G CM» : P d4: 3-0 «5 P 16: L (17 1)5 L c6 T feS 1) dJ: L (17 P 5 elan L eG: Zwart wil blijkbaar overgaan tot een aanval op den koningsvleugel De partij btaat echter zoodanig, dat van weers zijden een eventur ele aan val ze( r gevaarlijk is voor den aanvaller. De 26e zet vaa Zwart kost dan ook de partij. ?27 T e2! K e7 Zwait heeft niet v el beters. Er dreigt P e5 f. 28 L g6: T fS T f6 er kan volgen K 7: 31 f5! e-j 21) E Noodig; 30 P d7: enz. 30 L (13 31 P d7 3-2 fó 25 TeG:, T eG : 2(i T c 6:, P f4: 7 T do, T c8 ! 23 T au', P rte: 29 cd3:, T cl t- 30 K f2, T ei t en T b2: waarna de pai tij onh-rrcepelgk remise wordt. ?21 P >*l h5 K (17 T eS ef5: kon natuurlijk niet wegens T e7 f. 33 fc6: t T ee6: 31 T e(i: T e(i: 35 T e6: l' e(i: 36 L f5 K d6 37 L e6 K 06: 38 K 12 K f5 39 K f3 d4 K 15 bad iets langer weerstand geboden. 40 h3 Opgegeven. Deze geheele partij is door \Vit onberispelijk U bij voorbaat op de meest hartelijke [ankzeggende, noem ik mij Met hoogachting, uw DI\ Dn. L. P. Geachte Heer L. P..' Ik heb diep en innig medelijden met uw toe stand en het hart wil mij breken nu ik u moet mededeelen dat ik niet in staat ben, op dit oogenblik aan uwe onzekerheid een einde te maken. De Kedaetie weet evenmin als ik hoe uit de tegenstrijdige berichten wijs te worden. Vergun mij echter, u mijne verwondering te >etuigen, dat gij u niet onmiddelijk tot de Di rectie van het l', v. V. hebt gewend. Wanneer ij kennis draagt van uw zielelijden, zal zij niet zoo onmenschelijk zijn, daaraan niet gaarne een inde te willen maken. Als lid hebt gij toch het recht te weten wat T besloten is. U van ganscher harte toewenschende dat deze, voor u zoo moeielijke, dagen geen blijvende irnstige gevolgen mogen hebben en de hoop uitsprekende dat het antwoord zoodanig moge zijn als met uwe vurigste wenschen strookt, ter wijl ik my wederkeerig aanbevolen houd voor de mededeeling van de inlichtingen die gij zult ontvangen, noem ik mij met de meeste hoogachting, Uw dienstw. dien. S. VAN MlLLIGEN. iliiiiiiiiiiiituiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitintiiiMiiiiiinHflii 40 eenti per regeL FILIAAL KEIZEBSHOF" Nieuwendi/jk 207. D AMES NACHT HEMDEN, soliede katoen, prachtig mode), met Feston, zorgvuldig afge werkt, fl l.OO. SCHADE & OLDENKOTT UEEULLER LfflS, Corsets Francais, Leidschestraat 103, Amsterdam. Grootste sorteering CORSETTEN in alle mogelijke genres voor Dames en Kinderen. Speciale Soorten voor corpulente Dames tot 100 cM. taillew\jdte. IR E O L .A. 3VC E. SPUISTRAAT 128. ULSTER HM LAÏGS PELERI», geheel met wollen plaid gevoerd, n of twee r\j knoopen, naar maat ?33. Winterjassen met wollen plaid gevoerd van af ? 4 O, netto contant. WEENEB Wit. K. J. Loman. l e4 2 P <-3 3 g3 4 L g2 5 P ?e2 e5 P c6 L c5 (H'. h5 Deze aanval is voor barig. Beter was eerst P f6 te spelen. 6 P a4 ! D f6 7 P eö: dcó: 8 h3 Op 8 d3 kon volgen h4 9 L t3, L g4 enz. 8 9 10 11 De h4 P ge7 P «6 B* d3 c3 gevolgen van 11 O O waren voor 't bord moeielijk te berekenen. Wit vreesde voorname lijk 't looperott'.,-r op g4, doch 't ia zeer Je vraag of dit kon geschieden. Bijv. 11 00, L g4: 12 bg4-, b3 13 g5 (of 13 L hl, b'2 r 14 Kg2, Ph4 15 K b'2:! en wij kunnen geen win^t voor Zwart ontdekken) D eG HL f 3 on Zwart heeft geen vol doende equivalent voor den gei tï.;rden officier. 11 L e 12 L e3 0-0-0! 13 1) c2 13 L c5: dan L ei li P cl, P f i eu Zwart wint den d pion en hoogst waarschijnlijk 't spel." 13 cl 14 d t 11000 clan cdu: 15 T (13:, L cl 10 T d8: t, T dS: met overwegende PARTIJ, Zwart. Jhr. A. E. v. Foreeet. 15 ed4:! De tegenaanval met P b4 was niet zoo ge vaarlijk als bij leek. De aanval woog in ieder ge val niet op tegen 't sterke pionnen- centrum, dat Wit i hans krijgt. 15 P bt 16 D at P d3 f 17 K fl ca a6 was welücht iets beter, maar Wit ook dan een pion met 18g5,De7 19 d5 enz. 18 go! D e7 19 d5 L d7 20 » a7: 1) d6 ?21 b4 P b*: ?2-2 L e5: D a6 ?23 D a<>: P a?: ?24 L b6 T de8 ?25 T cl K bS! ?><?> f4 20 T cl:? dan L b5 27 T dl, P f4 23 L fS, T c8 29 T dl. T c2 30 T cl, P b4 en Zwart wint. ?26 f6 ?27 gf6: gfö: ?28 K i'2 P 1)4 ?29 T c4: P da: Ben aaidige combina tie, die echter niet ge heel opsaat 30 cd5: T o'2: f 31 K c'2: L b5 3-2 L c7 f! Hierop lijdt de combi natie schipbreuk. 3-2 K 08 33 T cl T h7 34 L b6 f K d7 33 K (12 e:i /«art iibtiu 'oudeert. 11

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl