Historisch Archief 1877-1940
No. 847
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
X)ver het Kondevolk in het »Buitsche" gebied aan
het Nyassameer. Wjj ontleenen aan z\jne
mede?deelingen, naar de Vot&i&che Zeituwg, het volgende:
De naam »Konde" behoort eigenlijk alleen aan
het deel van den stam dat in het zuiden woont,
«en Nyassavolk, dat het gebied van den Zambesi
tot de bergen van Livingstone bewoont. De
noordelijke Konden zijn naar eene oude over
levering «met de zon mee", dus westwaarts,
naar hun tegenwoordige woonplaats verhuisd,
?waarby zy volgens de sage een volk aangetroffen
moeten hebben, dat het vuur nog niet kende. De
groote volksbeweging, die in de 16de eeuw in
Afrika plaats had, heeft de Kondes niet aan
geroerd, want hun land is noordwaarts van de
Afrikaansche hoogvlakte door de bergen van
Living.-tone, zuidwaarts door het Nyassameer
begrensd en vormt, dank zij deze gunstige
geographische ligging, een wereld op zichzelf. Zoo
Ikon natuurlijk, in dezen afgescheiden hoek, het
volk zich eigenaardig ontwikkelen, en in den
oop des tijds tot een betrekkelijk hoogen
cultuurtoestand geraken. De kleur is bij de aan
?de zee wonende Kondes donkerder dan b\j de
bergbewoners, wat mogelqkerwyze op eene ver
menging van de laatsten met omringende stammen
berust. In het algemeen is de gelaatshoek goed
?ontwikkeld. Het hoofdhaar is bijna volkomen
gekroesd, het wordt bij de mannen kort af
geknipt en hier en daar zelfs geheel afge
schoren. De vrouwen en meisjes daarentegen
kleuren het rood, wat bij de zwarte gezichtskleur
heel goed staat. Baardgroei ontbreekt geheel.
Ofschoon de misvormde kinderen niet gedood
?worden, ontmoet men er toch zelden. Tatoeëering
vindt men bg de vrouwen meer dan b\j de man
nen. Zij bestaat meest uit vierkante patronen,
die op den rug, het dijbeen en om den navel
geprikt worden. Nog voor korten tijd gingen de
Konden zoo goed als ongekleed, hoogstens beves
tigden zij aan eenige lijfringen een paar
banaanWaderen. De vrouwen droegen zwarte meest door
hen zelf vervaardigde en met figuren beschilderde
boombast, niet zelden echter ook maar een schort j e
van bladeren. Bijzonder ontwikkeld is bij de Kon
des het gemoedsleven. Zoo bestaat er vriendschap
in zeer edelen vorm, ook sterk uitgesproken is de
liefde tusschen de verschillende geslachten.
Volstrekt niet ongewoon is zelfmoord, die
dikwijls uit verdriet over den dood van eene
geliefde vrouw, een kind, ja zelfs over het
wegloopen van een lievelingskoe gepleegd wordt.
Grootendeels gaan de zelfmoordenaars in het
water, om zich door een der talrijke rondzwem
mende krokodillen te laten verslinden. Bij een
krijgstocht worden nuttelooze wreedheden ver
meden, en de gevangene vrouwen en kinderen
later weder vrijgelaten. De positie der vrouw is
ongewoon hoog. Voor de wet is de vrouw vol
komen gelijkgesteld met den man, en het kwetsen
van eene vrouw wordt zelfs harder gestraft dan
dat van eenen man. Bij het kiezen van eenen
man laat men de meisjes geheel vrij. Huwelijken
tusschen bloedverwanten, als tusschen oom en
nicht, of zusters of broerskinderer, zijn streng
verboden. De vrouwen en meisjes houden zich
in de hutten op, terwijl de niet zeer zware last
van den landbouw geheel den mannen ten deel
valt. Een zeer eigenaardig bijgeloof werpt zijne
schaduw op de verhouding tusschen schoondoch
ter en schoonvader. Zij mag haren schoonvader
na de eerste voorstelling nooit wederzien, wijl
dit aan hare kinderen ongeluk zou brengen. Zeer
ontwikkeld is ook de fantazie bij de Kondes.
Als bij de oude Romeinen wordt de zonalsman,
de maan daarentegen als vrouw behandeld.
Recht poëtisch is de opvatting, dat zich de
sterren des morgens in dauwdruppels ver
anderen. Bij de rechtspleging speelt de for
mule van den eed een groote rol; zij luidt:
»Ik wil met de mijnen nog dezen dag in de
?onderwereld opgeroepen worden, als ik onwaarheid
spreek". Aan zijn te huis hecht de Konde groote
?waarde. De huizen zijn sierlijk en zeer
gelijkIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIHIIIIIHIIUI
llllltUlltlltlMIWMill
iittittmtimHiiiiiiiiiumiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiunmiiiiii
44* Jaargang. 17 September 1893.
Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Prof. A. D. Loman, Van Baerlestraat 12,
Amsterdam.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
lltlllllllllimilltllHllllllllllllltlllllllltllllllUHIIIIIIIIIMUMIIIIttttflIII
Motto: «Viooltje".
Tweede en derde eervolle vermelding ex aequo
voor driezetten in den Nationale
probleemwedstrijd van dit Weekblad.
Zwart l stuk.
a b c d e f g h
Wit ( 5 stukken) geeft in 3 zetten mat.
(Pospisil 42, den Hertog 40).
matig gebouwd. Als materiaal dient Indisch
bambo's, dat daarvoor opzettelijk aangeplant wordt,
benevens een soort gedroogde kleien figuren. De
stallen voor het vee zijn 100?120 voet lang en
worden zeer zindelijk gehouden. De mest wordt
naar de banaanplantingen gebracht, waaraan veel
zorg besteed wordt, daar de banaan, die in zeven
soorten gekweekt wordt, het hoofdvoedingsmiddel
uitmaakt. Maar ook andere boomen, in het geheel
14 soorten, worden door de Kondes gekweekt.
Hieronder bevinden zich zelfs vier planten, die
tot sieraad der wegen dienen.
Voor zoover de Kondes vleesch eten, hebben
zij dit in de meeste gevallen eerst van de
Europeanen geleerd. Hun weeke aanleg blijkt
het best uit eene door hen gebruikte spreek
wijze : »wij kunnen niet lang van huis wegblij
ven." In weerwil daarvan nebben zij zich tot
hiertoe tegen de invallen van roovende
Zoeloe-i-tammen dapper verdedigd. Zeer belangrijk
zou het zijn, uit te maken, of Indische invloeden
op de cultuurontwikkel'ng der Kondes gewerkt
hebben of niet, doch moet dit aan latere onder
zoekingen blijven overgelaten.
Victor Hugo als decoratieschilder. Toen
in 1833 Lucièce Borgia gegeven werd, waren er
twee decors geschilderd door Séchan, Diéterle,
Feugère en Despléchin; het eene stelde voor het
paleis van de hertogen van Ferrara, in de tweede
acte, Italiaansche Renaissance. Toen Victor Hugo
's avonds voor de voorstelling kwam en het doek
bekeek, merkte hij op, dat de geheime deur, waar
door Lucrezia Gennaro moet laten ontsnappen,
eene monumentale poort was.
Dat is onzin, riep hij uit.
't Is waar, zei de directeur Harel. Het
moet een geheime deur zijn, en deze valt iedereen
in 'toog.
Séchan, Diéterle, riep Victor Hugo. Haal ze
dadelijk hier!
Vergeefs zocht men ze. Het was bijna tijd
om de gordijn op te halen; Victor Hugo liet
zich nu verf brengen, nam de penseelen, en
schilderde zelf de decoratie over. Het behangsel
der feestzaal in het paleis van Ferrara was rood
met gouden filets; hij bedekte nu het lofwerk
van de kozijnen en de deuren met rood, en trok
de gouden filets door, zoodat het behangsel ook
de plaats der deur bedekte, en deze geheel ver
dween. Zoo werd het stuk gespeeld, en niemand
bemerkte de hand van den dilettant.
»Jodeln" in 't Latijn. Evenals nog tegen
woordig, liet ook in 't begin dezer eeuw zeker
menig studio te Jena of te Erfurt, die 's avonds
uit de kneip terugkeerde, nog eens een
krachtigen »Juchser" klinken, hetzij bij dan Tyroler
van geboorte was of niet, en niemand zag daar
wat in. Toen intusschen de Franschen onder
Napoleon in Tyrol een guerilla-oorlog voerden,
in 180i), werd daar in de dalen van de Etsch
en de Eisack het gejodel een soort van
strijdroep; en de Fransche politie beschouwde het als
een leus. Napoleon liet het daarom ook in het
meer Noordelijke deel van Duitschland verbieden,
en de rector te Jena was verplicht er de jongelui
over te o: derhouden. Maar alles ging er in 't
Latijn; hoe zou men het verbod duidelijk maken?
Aan het vergeefs zoeken van den rector in zijn
woordenboek heeft men waarschijnlijk de volgende
omschrijving te danken, die op het zwarte bord
te Jena geprijkt heeft, en waarbij het den jon
gelui verboden werd, te»ululare in modum
Tyrolensium" (huilen op Tyroolsche manier).
Het portret van den veloc'pedist.' Het
is heel moeielijk, naar het schijnt, een wielrijder
juist te teekenen, natuurlijk niet als instantané,
maf.r zoo dat de beweging van het rijden wordt
voorgesteld. De meeste schilders die voor de
illustratiën wielrijders teekenen, geven ze of stijf
weer, of onjuist; de wielrijders zelf zien ter
stond fouten in de houding, zoodra de teekenaar
MniitiMiiiHiitiiiiiiiiiiinmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiimiiiiiiiiiifiiiiiiilui
CORRESPONDENTIEWKDSTRIJ D.
(Adres: Marnixkadt 43, Amsterdam.)
41e Zet van Wit in Partij E 6: K ei. Wij
verzoaken HH. deelrerners, die in particuliere correspon
dentie getreden zijn, ons de zetten op te gtven, die
tot nu toe zijn geschied.
H. J. d. H.
1
P d4, K.
K
P
P
d4:
d3:
f5
g2
00
2
2
2
2
2
K
D
P
D
D
Sb,
e3 f,
c5 t
h7:t,
e f
P
P
K
K
K
f5
g2
on
c4
d4:
d4:
3
3
3
3
3
3
P
D
D
P
K
K
c5!
h7:
e T
d5
b3:
b3
enz.
n
Opgelost door C. T. v. Ham (e Gorredijk.
inzendingen waren incorrect.
^ overige
CORRESPONDENTIE.
W. v. H. te D. en A. W. te A. Na l P f4, P g6
2 f3 -f, K f5 3 L d4, P e5 is geen mat op deu vol
genden zet mogelijk.
UIT DE SCHAAKWERELD.
Von Bardeleben en Walbrodt deelden de beide
ho, fd];rijzen op den r at. wedstiijd van di n Duitse hen
bond te Kiel. De derde prijs werd behaald door den
nieuwen Meister P. Lipke, die, zooals men zich zal
herinneren, in 't HaupUurnier te Dresden den eersten
prijs won en dientengevolge in de rijen der meesters
werd opgenomen. Als tltbttl is zijn succes in dezen
ste)k bezetten wedstrijd in der daad opvallend. In
de vierde en vijfde prijzen deelden dr. v. Gott^chaH,
Metger en dr. Seuft'crt. Bizonder ongelukkig speelden
Mieses en Schallopp, die slech's resp. 2' '?> en 2 winst
punten, uit een maximum van 8, behaa'den. Met
uitzondering van dr. Tarrasch Duitschland's eerstel)
kampioen, namen nagenoeg alle Duitsche spelers van
naam, aan 't congres deel. Men is voornemens iu 't
verrolg jaarlijks afwisselend nat. en internat,
boudscongressen te doen plaats vinden.
Vereenigd Amst. Schaakgenootschap CaféTtoode
L'euw, Yijgendam. Speelavonden Woensdag en Za
terdag, 8 12. Jaarl. contributie ? 6.
't V. A. S. geeft voortaan toegangkaarten uit a, ? 3,
welke een jaar lang geldig zijn.
Atnst. Schaakclul CaféW:ederhold,Damrak, 'aMaan
dags, 8?12. Conti ibutie ? 3.
ze in volle vaart wil voorstellen. Bij een groote
wielrijdersfirma te Berlijn, die er een eigen
fietsmanége op na houdt, meldde zich dezer dagen
een oude heer aan, die verlof vroeg er eenige
schetsen te maken. Het was de groote kunste
naar Adolf Menzel; hij had een schilderij op den
ezel, waarop in den achtergrond, geheel als bij
zaak, de figuur van een wielrijder moest komen;
eene week lang, avond na avond, kwam hij kijken
en maakte schetsen, tot hij het in orde had.
ituiMtiiiiiiiiMiitiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiitttiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiinniriiia
Qft
nqzzon
bm.
fiiiiliiiiiiiifimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiimiiHtiliiiimiliiiii
Geachte Heer van Milligen!
Vergun mij u met een vraag lastig te vallen
waarvan de beantwoording voor mij van groot
gewicht is.
Tegenwoordig verkeer ik in angstige gedrukte
stemming. Mijne blijmoedigheid is weg.
Hoe krijg ik die terug?
Wellicht kunt gij mij die weldaad bewijzen.
Verneem dan, wat mij op het hart ligt.
Sedert twee jaar heb ik mijn lidmaatschap van
het Paleis voor Volksvlijt buitengewoon op prijs
gesteld. Ik was een getrouw comparant bij de
concerten die Richard Hol dirigeerde. Wanneer
die avond was aangebroken, voelde ik mij hoog
en feestelijk gestemd. Hol's mooie, bezielende
leiding van de toonscheppingen van de klassieke
meesters, verplaatste mij in eene ideale wereld;
ik voelde my gelukkig en zalig.
Oordeel dus over mijn schrik, toen ik uit ver
schillende berichten moest opmaken dat de nieuwe
directeur van het Paleis voor Volksvlijt geen
plan scheen te hebben, een leider als Hol en
en solisten als Cramer en Bosmans, te behouden
doch de uitvoeringen weer op den ouden voet
wilde terug brengen; ja, dat hij op de eerste
repetitie zou hebben medegedeeld, dat het benoe
men van Hol een onrecht was geweest, dat hij
thans wilde herstellen.
Ieder sterveling leert zich langzamerhand in
het onvermijdelijke te schikken en het hardste te
dragen-, dus zou ik ook dit wellicht te boven
zijn gekomen, doch ziet! mijne droefheid werd
op eens in vreugde veranderd, want ik las op
zekeren avond in het dagblad De Amsterdammer
dat de redactie op haar vraag aan de directie
van het Paleis voor Volksvlijt wat er waar was
van de geruchten hierboven vermeld, ten ant
woord kreeg, dat het waren: gemeene, lasterlijke
praatjes.
Ziet ge! zoo dacht ik bij mij zelven: ik wist
wel dat de directeur een artistiek hart bezit, die
er maar op uit is, de wenschen van de leden
die van goede muziek houden, te vervullen,
en die niet zulke maatregelen zal nemen nu de
termijn van bedanken juist verstreken is.
Doch later werd ik weer geslingerd, want de
berichten schenen te bevestigen wat ik eerst ge
vreesd had.
Dat leven tusschen vrees en hoop maakt mij
wanhopend en daarom neem ik het stoute besluit
u te vragen wat u van deze zaak is medegedeeld.
In uwe kroniek van 3 September hebt gij een
vraag gedaan over deze kwestie, waarop gij nu
wellicht antwoord hebt gekregen.
Ik bid u, deel mij dit mede, ge zult hiermede
niet alleen mij, doch ook andere leden uit eene
angstige onzekerheid helpen.
Terwijl het voor uw gevoel aangenaam moet
zijn, iemand ter wille te kunnen zijn, moogt gij
in dit geval de rechtmatige voldoening smaken,
aan een leven vol spanning en pijnlijke vrees,
wellicht niet de vreugde, doch zeker de gemoeds
rust te kunnen hergeven.
Dat wilt ge toch wel! niet waar ?
?HiiituiiiuiiiiiiiiiiiiMuiiiiiiiiiiuiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiMiiimmuimijiiiiM
College Zeemanshoop (Dam) alle middagen van
l 5 uur en Zaterdag 's avonds voor ge
ntroduoeerden en buitenledeu.
Uit den C. W. Groep D. Partij No. 10.
FRANSCHE VERDEDIGING
Wit.
Zwart.
A. Faure, Den Helder. G. S.Vuurmans,Hilversum.
(15
p re
L e 7
P K17
D c7:
2 d4
3 P e3
4 L g5
5 e5
6 L e7:
7 1) (12 :i
Om P 1)5 te voorkomen.
8 f4 c
O P f3 P c6
10 P dl
Ten einde den c-pion
te kunnen opschuiven.
25 T ea
?26 P f3
K f7
h6?
14
15
10
IL P d4:
1-2 D dJ:
13 L e-2
ef6:
0-0
16 P (-3
17 a3
18 T acl
19 L (13
20 L' ('2
?21 P (U :
?2-2 T e'2:
?23 T fel
'24 g3
24 P !>G
CM» :
P d4:
3-0
«5
P 16:
L (17
1)5
L c6
T feS
1) dJ:
L (17
P 5
elan L eG:
Zwart wil blijkbaar
overgaan tot een aanval
op den koningsvleugel
De partij btaat echter
zoodanig, dat van weers
zijden een eventur ele aan
val ze( r gevaarlijk is voor
den aanvaller. De 26e
zet vaa Zwart kost dan
ook de partij.
?27 T e2! K e7
Zwait heeft niet v el
beters. Er dreigt P e5 f.
28 L g6: T fS
T f6
er kan volgen
K 7: 31 f5!
e-j
21) E
Noodig;
30 P d7:
enz.
30 L (13
31 P d7
3-2 fó
25 TeG:, T eG : 2(i T c 6:,
P f4: 7 T do, T c8 ! 23
T au', P rte: 29 cd3:,
T cl t- 30 K f2, T ei t
en T b2: waarna de pai tij
onh-rrcepelgk remise
wordt.
?21 P >*l
h5
K (17
T eS
ef5: kon natuurlijk niet
wegens T e7 f.
33 fc6: t T ee6:
31 T e(i: T e(i:
35 T e6: l' e(i:
36 L f5 K d6
37 L e6 K 06:
38 K 12 K f5
39 K f3 d4
K 15 bad iets langer
weerstand geboden.
40 h3 Opgegeven.
Deze geheele partij is
door \Vit onberispelijk
U bij voorbaat op de meest hartelijke
[ankzeggende, noem ik mij
Met hoogachting,
uw DI\ Dn.
L. P.
Geachte Heer L. P..'
Ik heb diep en innig medelijden met uw toe
stand en het hart wil mij breken nu ik u moet
mededeelen dat ik niet in staat ben, op dit
oogenblik aan uwe onzekerheid een einde te
maken. De Kedaetie weet evenmin als ik hoe
uit de tegenstrijdige berichten wijs te worden.
Vergun mij echter, u mijne verwondering te
>etuigen, dat gij u niet onmiddelijk tot de Di
rectie van het l', v. V. hebt gewend. Wanneer
ij kennis draagt van uw zielelijden, zal zij niet
zoo onmenschelijk zijn, daaraan niet gaarne een
inde te willen maken.
Als lid hebt gij toch het recht te weten wat
T besloten is.
U van ganscher harte toewenschende dat deze,
voor u zoo moeielijke, dagen geen blijvende
irnstige gevolgen mogen hebben en de hoop
uitsprekende dat het antwoord zoodanig moge
zijn als met uwe vurigste wenschen strookt, ter
wijl ik my wederkeerig aanbevolen houd voor de
mededeeling van de inlichtingen die gij zult
ontvangen, noem ik mij met de meeste hoogachting,
Uw dienstw. dien.
S. VAN MlLLIGEN.
iliiiiiiiiiiiituiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitintiiiMiiiiiinHflii
40 eenti per regeL
FILIAAL KEIZEBSHOF"
Nieuwendi/jk 207.
D AMES NACHT HEMDEN, soliede katoen,
prachtig mode), met Feston, zorgvuldig afge
werkt, fl l.OO.
SCHADE & OLDENKOTT
UEEULLER LfflS,
Corsets Francais,
Leidschestraat 103, Amsterdam.
Grootste sorteering CORSETTEN in
alle mogelijke genres voor Dames en
Kinderen. Speciale Soorten voor
corpulente Dames tot 100 cM. taillew\jdte.
IR E O L .A. 3VC E.
SPUISTRAAT 128.
ULSTER HM
LAÏGS PELERI»,
geheel met wollen plaid
gevoerd, n of twee r\j
knoopen, naar maat ?33.
Winterjassen
met wollen plaid gevoerd
van af ? 4 O, netto
contant.
WEENEB
Wit.
K. J. Loman.
l e4
2 P <-3
3 g3
4 L g2
5 P ?e2
e5
P c6
L c5
(H'.
h5
Deze aanval is voor
barig. Beter was eerst
P f6 te spelen.
6 P a4 ! D f6
7 P eö: dcó:
8 h3
Op 8 d3 kon volgen
h4 9 L t3, L g4 enz.
8
9
10
11
De
h4
P ge7
P «6
B*
d3
c3
gevolgen van 11
O O waren voor 't bord
moeielijk te berekenen.
Wit vreesde voorname
lijk 't looperott'.,-r op g4,
doch 't ia zeer Je vraag
of dit kon geschieden.
Bijv. 11 00, L g4: 12
bg4-, b3 13 g5 (of 13
L hl, b'2 r 14 Kg2, Ph4
15 K b'2:! en wij kunnen
geen win^t voor Zwart
ontdekken) D eG HL f 3
on Zwart heeft geen vol
doende equivalent voor
den gei tï.;rden officier.
11 L e
12 L e3 0-0-0!
13 1) c2
13 L c5: dan L ei li
P cl, P f i eu Zwart wint
den d pion en hoogst
waarschijnlijk 't spel."
13 cl
14 d t
11000 clan cdu: 15
T (13:, L cl 10 T d8: t,
T dS: met overwegende
PARTIJ,
Zwart.
Jhr. A. E. v. Foreeet.
15 ed4:!
De tegenaanval met
P b4 was niet zoo ge
vaarlijk als bij leek. De
aanval woog in ieder ge
val niet op tegen 't sterke
pionnen- centrum, dat Wit
i hans krijgt.
15 P bt
16 D at P d3 f
17 K fl ca
a6 was welücht iets
beter, maar Wit ook dan
een pion met 18g5,De7
19 d5 enz.
18 go! D e7
19 d5 L d7
20 » a7: 1) d6
?21 b4 P b*:
?2-2 L e5: D a6
?23 D a<>: P a?:
?24 L b6 T de8
?25 T cl K bS!
?><?> f4
20 T cl:? dan L b5
27 T dl, P f4 23 L fS,
T c8 29 T dl. T c2 30
T cl, P b4 en Zwart wint.
?26 f6
?27 gf6: gfö:
?28 K i'2 P 1)4
?29 T c4: P da:
Ben aaidige combina
tie, die echter niet ge
heel opsaat
30 cd5: T o'2: f
31 K c'2: L b5
3-2 L c7 f!
Hierop lijdt de combi
natie schipbreuk.
3-2 K 08
33 T cl T h7
34 L b6 f K d7
33 K (12 e:i /«art
iibtiu 'oudeert.
11