No. 848 DE AMSTERDAMMEK, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. zonderlijke uitgave aan de vergetelheid ontrukt te worden. Wel maakt het een vreemden indruk, dat deze radicale theoloog, deze niets sparende criticus een Lutheraan is en met zijn hoogleeraarschap aan Amsterdams universiteit dat aan het Evangelisch-Luthersch seminarie verbond. Want Maarten 'Luther, die met zijn eeiien voet altijd bleef staan -op middeleeuwschen bodem en op //die Frau Vernunft" zoo dapper schelden kon, zou ook dezen modernen ketter menig hartstochtelijk en kleur rijk scheldwoord naar 't hoofd geworpen hebben. Toch zou hij aan den anderen kant m liem zijn leerling en geestverwant moeten waardeeren. Luther en Loman hebben beide hun non possumus uitfesproken tegenover de religieuze traditie eu het erkgezag, hebben beide, elk op zijne wijs, een vrijmoedige critiek geoefend op menig bijbelboek. Beiden eindelijk vonden, te midden van tegenstand en tegenspoed, hun troost in de muziek en in het religieuze lied door hen beoefend en gezongen. En toch zou men met het oog op beiden bescheiden lijk kunnen vragen, of het niet wenscheiijk ware ?dat een eritiek, zoo radicaal op theologisch gebied, ?meer had doorgewerkt op het terrein van ver ouderde kerkelijke toestanden. Hoe dit zij, laat ons hopen dat prof. Loman in den offieieëlen rusttijd, die thans voor hem is aan gebroken, nog laag die geest- en werkkracht moge behouden, die hij voor zijn studie zoozeer behoeft. Moge 't hem gelukken de voordrachten over het oude christendom, die hij in den laatstverloopen winter in de Universiteits-aula zou hebben gehou den, zoo niet een droeve ongesteldheid hem daarin had verhinderd, uitgewerkt in 't licht te geven. Vatte hij zijn fragmentarische studiën, thans in allerlei jaargangen van het Theologisch Tijdschrift en De Gids verspreid, samen in een hoek, dat menig misverstand opheldere, menige duisternis verdrijve, menig tegenstander overtuige; een boek dat de sluitsteen mo^e zijn van zijn eerbiedwekkend levens gebouw! Prosit! P. H. HUGESHOLTZ Jr. muiuuiiuuiiiiiiiiiiiiuiitiifiiiiuuimniiiiiiiiimiiiHHiiiumtuiiiiiiiiiiifi vo DAMES. Meiyesgymnasium. Dames als verkiezingsagenten. Kussen. Chrystmthemum-salade. Dames als advocaten. Twenthe. Zondag werd te Karlsruhe het eerste Duitsche ^Gymnasium voor meisjes geopend. Het is oen 'werk van den Verein für Frauenbildungs-Reform; en de openingsrede werd dan ook door de pre sidente daarvan, mevrouw Kettler, gehouden. Daarna sprak de aangewezen directe ur, Prof. Dr. Haag uit Bern, die zijn paedagogisch programma uiteenzette, en er op wees, dat niet van het veel weten, maar van het kunnen de rijpheid voor een vruchtbare universiteitsstudie afhing. Hart en gemoed te vormen, had meer waarde dan een voorraad onverteerd weten in het geheugen op te stapelen. De taak is dus, de jongedochteren op te leiden tot bescheidenheid, werkzaamheid, zelfverloochening en ware humaniteit, opdat ze het Duitsche volk degelijk nut kunnen aanbrengen. Daartoe zal zooveel mogelijk alle geheugenwerk, -en ook alle huiswerk vermeden worden; »in zwanglosem Wechselgesprilch, dem Vorbild des grossen Hellenischen Meisters getreu", zullen de leerlingen »zur Erkenntniss der Dinge und Thatsachen ge bracht werden". De oprichting van dit gymnasium is van te meer belang, omdat eenige Duitsche universi teiten de toelating der dames tot de colleges af hankelijk gesteld hebben van het wettelijk eind diploma, en de meisjes dit nu zullen kunnen uniniiiiiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiiiiiimiiiiiHiiiiiiiiiiHuiiiiiitiiiMuiiMwiiuumiM miHiiiiiiinHiMiiiiiniiiMiitiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiimnm 4'°Jaargang. 24 September 1893. Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen. Adres: Prof. A. D. Loman, Van Baerlestraat 12, Amsterdam. «1IUIIIIIII IIIMIIIIIIHIIIIlllllllllllllllllllllllllimilllllllHIlllimimmilKH Motto: »Labor improbus omnia vincit". 2de en 3de eervolle vermelding ex aequo voor driezetten in den Nationale probleemwedstrijd van dit Weekblad. Zwart 4 stukken. a bcdefgh Wit ( 7 stukken) geeft in 3 zetten mat. (Pospisil 47, den Hertog 35). CORRESPONDENTIEWEDSTRIJD. (Adres: Marnixkade 43, Amsterdam.') 41e Zet van Zwart in E G: K 17. (Zouden de heeren Br. en P. deze partij niet bij particuliere corres pondentie kunnen afspelen ? Dat bekort zeer zeker den duur van den C.W.). la B S geschiedde: 40. T d2, c5, 41. L f2, T d2: 42. K d2:, b5 43. K e3, b4 44. L el. En in E 7: 36. c4, b6 37. K h2, K d6 38. K g3( K e5 39. c5, bc5: H. J. d. H. verkrijgen. Het programma der lessen is zóó ingericht, dat het wetenschappelijk onderwijs alleen de ochtenduren in beslag neemt. Het omvat, voor 's morgens, per week 2 uur godsdienstonderwijs, 6 uur Latijn, 2 uur Dnitsch, 2 uur Fransch, 4 uur wiskunde, 2 uur geschiedenis, 2 uur natuur kunde, en voor 's namiddags 6 uur gymnastiek. Dit programma moet nog tijd genoeg laten om ter aanvulling van het onderricht leerrijke boeken te lezen, en zich in verloop van tijd met de hoofdwerken der Duitsche litteratuur bekend te maken. Met betrekking tot de oudere litteraturen noemde prof. Haag het noodzakelijk, dat bijzondere schooluitgaven werden gemaakt, waaruit alles was weggelaten, wat met de moderne zedelijkheidsbegrippen strijdig was. Het mag ons voorkomen, dat G uur Latijn per week, wanneer er geen huiswerk en geen memoriseeren bijkomt, en de meisjes alleen door «zwanglosem Wechselgespriich" hare wetenschap moeten opdoen, wat schraal is. Met Engelsen of Grieksch worden ze voorloopig niet geplaagd; in eene hoo gere klasse wordt er Grieksch bijgenomen, waar voor dus een ander vak zal moeten lijden. De aanvangsklasse komt overeen met de »untertertia" der jongensgymnasia; op ongeveer twaalfjarigen leeftijd komen de jongens daarin. De school wordt geopend met 1G leerlingen; er zijn nog een paar vrijplaatsen open. * * * In Harper's Monthly komt een aardig artikel voor, over de Engelsche verkiezingen, waarin de Amerikaansche schryver zich verbaast over de vrijheid, die de Engelsche dames zich bij het werven van stemmen veroorloven. »Het stemmen werven op het land van hut tot hut is nog zoo erg niet; het neemt den vorm aan van een beleefd verzoek bij den pachter, en het werkelijk doel wordt omkleed met eenige vragen omtrent de gezondheid van de kinderen en den stand van den oogst, waarbij dan, bij wijze van traktaatjes, verkiezingsbilletten verspreid worden. Maar in de stad is 't geheel anders. liet bhv nendringen op de kamers van jongelieden, door de jonge Primrose dames, is onaangenaam en onbe hoorlijk; wij zouden dat onze zusters niet toestaan; en het stemmen werven van huis tot huis in de steegjes van Whitechapel of onder de woestelingen van Lambeth, hetgeen uitloopt op beleedigingcn on soms op mishandelingen, is, naar onze wijze van denken, eenvoudig iets onmogelijks. De Kngelschen denken over het algemeen dat wij onze vrouwen en meisjes precies laten doen wat haar in 't hoofd komt, en het is waar dat zij in ver schillende opzichten meer vrijheid genieten dan de Engelsche dames; maar onze mannen zijn niet zoo begeerig naar een postje, om hun vrou wen toetestaan zich te laten uitschelden en soms met modder en steenen te laten gooien ter wille van dit doel. leder in Engeland, die verleden jaar de verkiezingen gevolgd heeft, weet welke aanzienlijke dame en de dochters van wel ken minister ik hier op het oog heb. Het zou intusschen niet eerlijk zijn, als ik den lezer in de meening liet, dat de bedoelde dames dat werk tegen haar zin doen; integendeel, zij vinden het genotvol, zijn er even handig in als de mannen, en hebben er alles voor ovor. Mrs. Langtry overtrok haar huis van den drempel tot het dak met de witte en roode aanplakbillotten van den conservatieven candidaat, en de herto ginnen die naast den candidaat voor Wcstminster op de tribune zaten, waren zeer teleurgesteld, toen het een ordelijke meeting scheen te zullen worden. Er zijn ook wel staatslieden, die de in menging en hulp van vrouwen als iets oneerlijks beschouwen, gelijkstaande met omkooping ; maar het canvassi-ng door dames is er traditie, eu het Amerikaansche meisje, dat het onbehoorlijk zou vinden, mannen toe te spreken van een tribune en zich door hen met proppen, te laten gooien, moet bedenken, dat het Engelsche meisje aan een heer van haar kennis 's middags geen kop Oplossing van No. 208 Sine labore nihil"' l D f7, K c4 2 D f5 enz. l?K d5 2 D fl enz. K bG 2 D a7 f l?d6 2 D h.7 Nevenoplossing: l D b.7 enz. Opgeloat door C. T. v. Ham te Gorredijk (D f7), A. Wijbrands te Amsterdam (D h.7), W. v. U. te Delft (D b.7), J. v. d. Hulst te Ond Ade (D f7), WaraAtti te 's-Hage (D h7) en H. Mendea da Costa te Am sterdam (D h7). UIT DE SCHAAKWERELD. De laatste partij tuaschen v. Lennep en den Redac teur werd Maandag jl. in de A. S gespeeld, v. Len nep opende met zijn geliefkoosde Spanjaard en na de rontinezetten ontwikkelde zich een voor weers zijden uiterst ingewikkeld spel De afwezigheid deiangst aanjagende klokjes kwam beide spelers zeer te stade. De partij, die bij den lOsten zet remise werd verklaard, nam niet minder dan vier uur in beslag. Overzicht der beide naatches: Eerste match. I 9 Ang. Weener parlij v.Lennep (Zwart)won II 12 Aug. Spaansche partij (Wit) III16 eu 26 Aug. Looper gambiet Loman (Wit) IV 28 Aug. Spaausche partij (Zwart) Tweede match. I 2 Sept. Spaansche partij remise. 1111 Sept. Ween*-r partij v. Leuuep (Wit) III15 Sopt. Looper gambiet Loman (Wit) IV 18 Sept. Spaansche partij remise. Totaal uitslag: N. W. v. Lennep 3, II. J. Loman 3, remiae 2. De schaakclub te Hilversum en de A. S. zijn in onderhandeling over twee u'mbmatches, waarvan een in Hilversum en de andere in Amsterdam zal ge speeld worden. Wij hopen spoed'g hieromtrent nadere bizonderheden te kunnen berichten. Dr. Tavrasch heeft de muuwdigiug, om nu t Trichigorine in Petersburg een match te komen spelen, aangenomen, lleeds sinds jaren werden dof»r do clubs te Berlijn en Potersburg pogingen in 't werk gesteld dezen belangrijken tweekamp tot stand te brengen, doch de terreinkwestie was steeds oen onoverkomelijk struikelblok. Jlen meende reeds de zaak geheel in den doofpot, toen de Haseen nog een laatste poging waagden. Een aanzienlijke Kiissische vorst deod don Meisterspieler von Nürnberg" een hoogst vleiende en in <dle opzichten aaunrmcUjke uitnoodiging toe komen, en tegen zulk een eerbewijs scheen de dokter niet bestand. Indien 't Culiun^ilaii (.'//f.???.<>' C"n:/rr.« niet doorgaat, zal de match nog in 't najaar een aanvang nemen. thee zou geven nis haar moeder niet in de ka mer was om op haar te passen, 's Lands wijs, 's lands eer." * * * In de Nouvelle Revue van vijftien Augustus bespreekt professor Lombroso den oorsprong van het kussen, hetgeen volgens hem tot betrekke lijk kort geleden alleen een moederlijke of va derlijke liefkoozing was, en in't geheel niet door verliefden in praktijk gebracht werd. Homerus, zegt hij, vermeldt geen kussen, behalve wanneer hij van de omhelzing van vader en zoon spreekt; Hector in zijn afscheid nemen van Andromache kust haar niet, maar drukt haar de hand; ook vinden wij geen kussen vermeld tusschen Venus en Mars, Ulysses en Calypso of Ulyssesen Circe. In de oude Indische litteratuur worden alleen omhelzingen vermeld, maar de nieuwere Hindoedichters kennen twaalf soorten van kussen. * * * Onlangs werd gesproken over dechrysanthemumsalade, een gerecht op het Japansche menu. Men verneemt nu, dat deze salade aangemaakt wordt met azijn, mirin (een soort likeur, op heel lichte madera gelijkend), wat soya en wat zout. Men laat de bloemen een paar dagen in de saus vóór dat ze opgedischt worden. Voor wie ze te bitter vinden, gaat er wat suiker bij. De bloemen, die voor de tafel bestemd zijn, worden geplukt zoodra ze ontloken zijn, dan met water begoten en gekookt. Ook eet men sommige soorten rauw; in de maanden Xovember en December is het een gerecht dat algemeen gegeten wordt. De meeste variëteiten zijn eetbaar, maar het best is een kleine donkergele soort, geen sier plant. Ook de bladen worden gegeten; men droogt ze vooraf in een oven. * * * Te Stuttgart is een toiletartikel verkocht, dat heel wat lotswisselingen heeft gehad, een ceintuur dat eens aan keizerin Eugénie heeft behoord; eene actrice van den koninklijken schouwburg heeft het nu voor 700 Mark gekocht. Kort vóór den oorlog gaf Napoleon III het stuk aan de keizerin cadeau, het was toen geheel bezet met diamanten en edele steenen. De keizerin liet deze later er uitnemen en ze vervangen door nagemaakte, om het artistiek werk toch niet ge heel waardeloos te maken, en zoo kwam het cein tuur op de veiling, die later van de goederen der keizerlijke familie gehouden werd. De juwe lier Baron te Stuttgart kocht het destijds, maar hij failleerde dezer dagen, zoodat het stuk weer onder den hamer kwam. * * * Naar aanleiding van de beweging die de bla den over het optreden der vrouwen als advokaten te New-York gemaakt hebben, brengt de Justice in herinnering, dat dit niet zoo ongehoord is als men wel meent. Hij de Grieken traden, geen vrouwen als advokaten op, maar te Kome pleit ten met succes de dames Amasia en Hortensia. Een derde, Afrania, die alleen haar eigen zaken verdedigde, hinderde de rechters zoo door haar onbeschaamdheid en uitvallen, dat haar verboden werd, in het publiek te spreken. Eerst daarna werd het verbod tot de vrouwen in 't algemeen uitgebreid. Maar ook weer vincit men in den Codex Theodosianus eene wet, waarbij aan de vrouwen het recht teruggegeven wordt om voor de rechtbank het woord te voeren, zoowel voor andoren, als voor zich zelve. * * * In den vorm van een dagblad, onder den naam Tweiitlie, verspreidt het linnenmagazijn «Twenthe", van do tirma D. J. Kikkert te Almelo, een geïl lustreerde prijscourant van linnen goederen, lakens, sloopen, vlaslinnen, tafelgoed (heel en halflinnen en katoen), graslinnen. damast, borduursels, enz. Het blad bevat als feuilleton een geschiedenis van de fabriek, voorts wenken en raadgevingen om vlekken uit linnen te maken, om een uitzet samen te stellen, het merken van lijf'goed, enz. E?e. MIHHIIHIIIIIIlnlIllllllt Derde matchpartij, gespeeld 16 en 26 Aug. tusschen II. J. Loman. N. W. van Lennep. Wit. Zwart. LOOPER GAMBIET. 2 f2 8 I, fl 4 K el - fl 5 L c4 -f d-5 (i P ff l f3 7 <12 d4 8 h2 h4 e4 f4 c4 e5 + f4 D d8 - hl f «17 da P 1)8 c6 » h 4 h4 arïg5 L (-8 g4 b7 L ?4 P ?S Zwart wil de normaal-verdediging van hetLooper. gambiet, waarin Loman bijzonder goed thuis is, ont wijken (zet 5 en 8). «.) K fl si L f8 s 7 10 L d5 + 06 f 11 ]> dl (13 12 g2 f3 000 was waarschijnlijk beter. 13 P bl ('3 Zeer zwak gespeeld; 14 l' c3 - o2 15 c2 - c3 1(> Kar l f2 17 f3 + (14 18 L ei d2 (?6 f3 e 7 <r<s ^'' T hS nog was 0-0 O noodzakelijk. T ii8 (18 (?6 l» L (12 c3 20 e4 - e5 C.) h7 D h5 f7 K cS c.) (14 h6 f 5 fs Zwart had hier slechts een paar seconden ter bc?ehikkuig; beter was D b6. ?\ I) AS ('4 22 hl + ga 23 L o3 b4 Op L e5: volgt 24 L ca, D b2 T h7 en \vint. 24 L b f c5 Veel sterker was U L e7: K e7 D a-6 l>6 !i6 + ga K fS 08 25. de5: D e5 : 20 25 T h.7 enz. > c6 u7 116 liiiimliiiiiitiiiUiiimiiiiiiMiiiimimiiDMiiHiiptmiiil 25 a2 a4 26 T al a3 Om f 3 te dokken, daar Zwart g -i dreigde. P i>7 (15 27 b2 b4 T «'S hS 28 bl b5 T h8 + hl J 2 Zwart verbeeldde zich hier, na Ix-G : door T f l f en P e3 f de koningin terug te kunnen winnen, over zag echter den toren op a3. Door 28 D go had Zwart 40 eenti per regaL Hoofd-Depöt VAN Dr. JAE&ER's Oü. Norm. K. F. DEUSCHLEBENGER. Eenig specialiteit in den fat **? ^ ^ artikelen in geheel Nederland . E E C L A M E. SPUISTRAAT 128. ULSTER met LAMPELERIH, geheel met wollen plaid gevoerd, n of twee rij imoopen,naar maat ?33. Winterjassen met wollen plaid gevoerd van af ?40, netto contant. Magazijn KEIZEKSHOF", Nieuwendijk 196. Volledige sorteering Wollen gebreide en geweven Dames-, Heeren- en KinderOndergoederen. SCHADE & OLDENKOTT. Depots te AMSTERDAM. Uloth & Co.. Zeedijk 16. r.Hcmerf,Utrecht.str.ll8. A. t: Tuyll, Paleisstr, l;i. \J. D. Steen, Singel 176. Cléban, Heiligenweg 42. 'Schaffers, Ferd.Bolstr.il. Scaloyne, Kattenb. pi. 13, 'Marnette, Wagen.str. 40. Ilulswit, Vondelkade, 80 ,«. Winnen Jr., Vijzelstr.28de Gastro, Muiderstr. 14. Schuijt, Haarlem.str. 140. A. Xtark, Mauritsstr. 5. Beekman, v.Lennepstr.27. »Sr;>'<arA'o</eZ,Marn.str.l25. D. Stork, Leliegracht 44. Querido, Roeterstr. i)2. A. Barneveld, Overt. 419 iiiiiimiiiiMiiiiiiiimmiiiiiniiiin de beste stelling behouden, daar Wit op den konings ? vleugel tamelijk weerloos is. 29 l>5 + c6 Opgegeven. v. L. Uit den C.W. Groep D. Partij No. 0. GIUOCO PIANO. Wit. H. Postma, Groningen. l e4 2 r f3 3 L et 4 c3 5 b4 Ca P c-6 L ca P f6 L b6 De partij is thans in een geweigerd Evansgambiet overgegaan. C <13 7 a4 Aanbevolen kcrtort. 8 b5 <> P u3 10 L e3 11 D 1)3 12 L a7: 13 b<>! (16 a5 door ZuP e7 P 1:6 L a72 1) e? T u7: T aS cbO: ging niet, wegens li Pb5, Ta8. 15 L f7 f. 14 P 1)5 0-0 15 P o7: T bS 16 h3 P 1"4 17 T h2 17 g3 was beter. 17 do! IS P da: Op 18 L (35: kon vol gen P 4d5: 19 P d>: P i!5: 20 ed5: ei!, op 18 ed5: volgt e5 enz. niet goed spel voor Zwart. 18 l!) 20 21 «'3 8*4: (12 P bda: D f6! P f4: T (18 T aS 22 D 1)5 23 I' f l 0-0.0, dan L ,17. 2i D b3. T dcS. 25 K c2. T cG. 26 T bl. T b6:! Zwart. A. Faure, Den Helder. i 27 D b6: L ai: f 28 K cl. P e2 f en Zwart wint de dame. 23 L h3: 24 P e3 T d6 25 P da D go 26 P f4: 1) gl f 27. K d2 D Ii2: 28 P h3: D h3: 29 D c5: T 1)6: 30 L f7: f Zwart gaf den pion, in de mec-ning door T f8 tot den aanval te kunnen geraken, wat door Wit evenwel op meesterlijke wijze werd belet, 30 K h8 31 D g3 D h6 f 32 K c2 T afS 33 L c4 T g6 34 D e5 1) h4 35 T f l b6.' Schijnbaar alleen om den a-pion te bescher men , in werkelijkheid echter om het veld c5 af te sluiten voor de witte dame,waardoor de zwarte dame gelegenheid krijgt achter de witte pionnen te komen. 36 K b3 Ii5 37 14 1) Ii3 3* T f2 1) hl 39 f5 D dl f en Zwart kiest den veiligsten weg door remise te houden door et uwig schaak. Ken prachtige partij, die beiden spe lers eer aandoet.