Historisch Archief 1877-1940
DB AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
naar beide kanten vallend, een eindje over de
-ooren. De doffen worden gegolfd. Het staat heele
mooie vrouwen toch goed; alleen verbeeldt men zich
? -nu nog, dat die mooie vrouwen met andere coiffures
nog mooier zouden zjjn. Het zal toch pok nog
wat duren, eer de klein frisons geheel afgeschaft
z\jn. «Kroes op het voorhoofd'', zegt een Engelsch
?blad, »is als de christelijke liefde, het bedekt een
menigte tekortkomingen; het verzacht harde lynen,
'beschaduwt kleurlooze oogen, en vormt den over
gang tusschen den harden rand van den hoed en
het voorhoofd. Ieder die geen kroes of lokjes
Sieeft, weet hoeveel moeite zy heeft met het kie
zen van een hoed. Het rijkste fluweel, de
donzigste veeren geven die zachte vulling niet, die
een paar uitgeplukte frisons van zelf meebrengen."
Het haar in het midden gescheiden, gegolfd en
naar beneden gekamd, heeft ook dit nadeel, dat
het gemakkelijker in het midden uitvalt, en daar
heeft men het toch het meest noodig. By de
?dames van vroeger ty'd, toen de gordijntjes alge
meen waren, zag men de scheiding dikwijls lieel
breed worden, vóórdat het haar in 't algemeen
be-denkelyk uitviel.
# #
Iets nieuws te Parijs als versiering is wit
laken. Men neemt bijvoorbeeld op een japon
van lila laken met zwart fluweel Figaro-jakje en
lila zyden blouse een dubbele collerette van wit
laken, met een smal randje zwart marabout er
om heen. Men moet het niet te dikwijls
dra.gen, want het verteelt; maar dat kan ook niet,
want het is dadely'k vuil.
In Utop'.t, de nieuwe operette van Gilbert en
sir Arthur Sullivan, worden Eogelsche meisjes
van onzen tyd in een Drawing-room gezien.
Opmerkelyk is het daarom dat de gracieuze heldin,
Nancy Mc Intosh, er een crinoline in draagt van
den meest geprononceerden vorm, de crinoline die
reeds even beneden de heupen breed begint te
worden; zy' doet soms aan een van de oude
portretten van koningin Victoria denken. De
vlugheid en lieftalligheid der jonge actrice
intusschen maken, dat het costuum in 't geheel niet
belachelijk of zelfs sty'f Jijkt. Ook het haar heeft
ay heel bijzonder, als op eenige van de eerste
portretten van Millais.
Een onpractische nouveautéis beproevende
in de modewereld haar intrede te maken, de
fluweelen schoen. Hy' wordt in alle kleuren ge
fabriceerd, met n enkelen knoop, camee, gesp,
gouden knoopje, als versiering. Behalve de
onduurzaamheid heeft hij tegen, dat hij den voet
grooter maakt. De kleur wordt in harmonie met
het kleed genomen, maar goudbruin met goud,
tabac en goud, mordoréen goud passen bij alles.
Hen maakt ook aardige schoentjes van gemsleer,
met verguld glacégemonteer l en om den voet
en rond de teenen met gouden kralen gebor
duurd.
Ofschoon de »Fransche hakken" wel niet spoe
dig zullen terugkomen, hebben degenen die ge
heel de hakken afgeschaft hadden, toch reeds
berouw. Een gulden middelmaat is hier het
juiste gebleken.
* *
*
Als modekleuren worden deze winter opgegeven :
groen, bleekgroen, dofgroen, lichtgroen, ook
kropsl&groen (laitue) en grasgroen. Voorts lila,
heel bleek, en de geheele gamma der taboes, in
iiliiiiiiniiiiiiiiiiiiimi
iiimiunniimi
4d' Jaargang. 15 October 1893.
Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Mira Lodge, Deronda Road, Herne Hill,
Londen S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
«miiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiii IHIIIIHII iiiiiiiiiiiiiinimuHiiMMimi
Motto »Viooltje" No. 3.
No. 214. Zwart 9 stukken.
'''//////Sf. '"' v////////. 7/ss/sr/s. ' ';
a bcdefgh
Wit (13 stukken) geeft in 3 zetten mat.
(Pospisil 42, den Hertog 40).
COERESPONDENTIE.
J. F. H. te Sas van Gent. Meld ons s.v.p. zoo
spoedig mogelijk de namen en adressen der
prijswinners in den probleem wedstrijd, opdat de uitgevers
de prijzen kunnen verzenden. Hartelijke groet.
H. J. den H. te A. en J P. te H. Vriendelijk be
dankt voor verslag. Voor een bericht over de revan
che match van 25 October houden wij ons sterk aan
bevolen.
CLUBMATCH AMST. SCHAAKCLUB.
vs. Hüverèumsch Sehaakgenootschap.
Hilversum heeft Woensdag 25 Oct. 11. schitterend
revanche genomen voor de in Amsterdam geleden
nederlaag. De volledige score is:
harmonie met de herfstbladeren. In plaats van de
fiaise crasée en framboi&e cra&ét is er nu
betterave erasée, dat er eigenlijk heel veel op
gel\jkt. Een nog oudere nuance, vloorood (puce),
waarvan Alfred de Musset spreekt in Un ca
price, is ook weer in de mode gekomen; zij is
verwant aan het pain brü/é, dat onder
LouisPtolipp* mode was, en het brun doiéof mor
doréfoncévan dit saizoen.
? Menukalender. Als herinnering dat het jaar
ten einde loopt, ontvingen wy dezer dagen den
eersten kalender voor het jaar '94, nl. den
Menukalender, die daarby tevens voor de derde maal
verschijnt en raad schaft op de dagelijks
wederkeerende vraag: »Wat zullen we eten vandaag?"
Voorts geeft by', behalve alle kalenderopgaven,
52 recepten voor lekkere toespy'zen en 12 Indische
recepten. Het schild stelt voor »de familie Kegge"
en is bovendien versierd met twee spreuken van
vader Cats.
De kalender wordt uitgegeven te 's Hage door
de firma W. J. van Hoogstraten, die tevens in
den handel heeft gebracht, een
»VerjaardagMemorandum", een onmisbaar en practisch artikel
voor allen die niet gaarne een verjaardag onop
gemerkt laten voorby'gaan.
De directie der Amsterdamsche gasfabrieken
heeft thans in hare nieuwe kantoren, Keizers
gracht 446, een lokaal ingericht voor eene perma
nente tentoonstelling van gaskachels, kook toe
stellen, Geysers en verschillende andere toestellen
als komforen, strijkijzers en anderen. Deze
tentoonstelling zal een groot gerief zijn voor de
gasverbruikers, die er goede en voordeelige toe
stellen in werking kunnen zien. De meeste kachels,
kookhaarden, enz. worden door de Maatschappy
verhuurd, en faciliteit wordt gegeven om het
verhuurde op voordeelige voorwaarden in eigen
dom te verkrijgen.
* *
*
De vrouw die in Amerika het meest heeft
gedaan voor de gehoorleer en de physiologie der
stem, was mrs. Emma Seiler, een van de zes
vrouwen, die tot dusverre door de Amerikaansche
Philosophical Society tot leden benoemd werden.
Werner's Magazine van de vorige maand bevat
hare levensschets. Haar beide beroemde werken
zy'n The voice in singirtg en Ihe voice in speaking ;
de eerste keelspiegel, die in Amerika ooit ge
bruikt werd, was door haar daar ingevoerd.
Zij was een Duitsche uit Würzburg, in 1821
geboren. Haar vader, dr. Diruff, was er hofarts,
en Emma ontving onderwijs met de kinderen der
koninklijke familie. In 1841 trouwde zij met
dr. Seiler en trok met hem naar Langenthal, bij
Bern, waar haar man, toen hij zijn vermogen
verloren had, een krankzinnigengesticht opende,
geholpen door zijn vrouw. Bij den hongersnood
van 1847 deed Emma al wat zij kon, om voor de
bewoners van Langenthal geld en voedsel te
krijgen; later opende .ij er ook een school.
In 1851 moest Frau Seiler Zwitserland verlaten
en voor zich en haar twee kinderen zorgen. Zij
ging zangles geven te Dresden, studeerde er
piano en wilde zelf als zangeres optreden, toen
zij plotseling hare stem verloor. Dit bracht haar
er toe, alle zangmethodes na te gaan, in praktijk
en wetenschappelijk, om te zoeken of er een
middel van genezing te vinden was. Al zou het
haar zelf niet meer helpen, zij besloot de
begin
lllililiiliiliiililllllllMliiiiiiiitllllllliniilMlilini
Hilversum.
Bord.
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
Amsterdam.
Gewonren.
den Hertog (W)
Meiners (Z)
Mann (W)
Dieperink (Z)
de Veer (W)
Dr. Muller (Z)
Schotel (W)
Klein (Z)
de Jongh (W)
Blpenstein (Z)
Jan Peet (W)
Vuurmans (Z)
Brandsma (W)
Hintzen (Z)
Nierman (W)
de Ruwe (Z)
de Mann (W)
Jac. Ptet (Z)
Gew.
*
l
l
l*
l
l
7 1 '
Totaal 11'o
* Beslist door van Lennep.
De clnb match is dus gewonnen door Hil ersum
met 101/2 te_en 6' 3 punten.
De Umpire1' had ditmaal een niet zoo gemakke
lijke taak als in Amsterdam. De partij der captains
vertoonde aan 't eind van den kamp een moeielijk
door te rekenen stelling. Den Hertog was een paard
voor; maar daar de winst slechts op den largen duur
te bereiken zou zijn en de positie wellicht nog re
mise kansen a nbood, vond v. Lennep het maar 't
veiligst, de partij remise te verklaren.
De eindstelling dezer partij wordt in 't
Bocdstijdschnft opgenomen.
Op bord IV vond de scheidsrechter een variant,
die zeker tot winst voor wit leidde, echter niet dan
na tamelijk lang onderzoek. Op bord VII was de
winst voor zwart duideljk.
Moge. het door d-ze beide clubs gegeven voorbeeld
hier te lande nog door vele andere worden gevolgd.
FRANSCHE VERDEDIGING.
Tweede match partij.
Wit.
Tschigorine.
l e4 ett
2 D e2
Een noviteit, maar geen
verbetering. Wit geeft 't
voordeel van den voorzet
aanstonds weder op.
2 c5
Om d4 te voorkomen.
Agressiever was echter
d5, 3 E d5 :, D d5 :,
4 P c3, D d8 enz.
3 P c3 P c6
't Spel is nu in een
Siciliaan" overgegaan,
maar in een nadeeligen
variant voor wit, daar
D e2 in plaats van P f3
is geschied.
4 P f3 a6
Met 't oog op P d4,
wat niet direct kon ge
beuren wegens 5 P d4 :,
C dé:, 6 Pb5, e5 (D b6?
dan 7 D c4 enz.), 7 D b.5,
Zwart.
Dr. Tarrasch.
d6, 8 L c4 met goed spel.
5 g3
De geheele
outwikkelingstaktiek van wit lacht
ons alles behalve toe.
5 P d4
6 D d3 D b6
7 L g2 P c7
8 P dl:
Anders zou P e 06 volgen.
8 C (U :
9 P e2 P «6
10 c3! D c3:
11 B e3: ?
Met 11 D c"): zou wit
een uitstekend spel heb
ben gekregen, 't Blijkt
nu achterna, dat zwart
verstandiger had gedaan
inplaats van DbG'tpaard
op f3 af te ruilen, om
zoodoende zijn pion op
c5 te behouden.
selen van het behoud der stem als levensstudie
te nemen. Zy' werkte te Heidelberg by' prof.
Helmholtz, verbeterde met hem den laryngoskoop,
dien Garcia toen juist had uitgevonden (1856),
en had een groot aandeel in het regelen van de
theorie der registers. In Amerika beweert men,
dat men de ontdekking van het mechanisme der
»Kopftöne", de twee wigvormige kraakbeentjes in
de stembanden, aan haar verschuldigd is.
Na zes jaar in Heidelberg gestudeerd te hebben
verhuisde zy' naar Leipzig om er hare kinderen
in de muziek op te leiden. Zy zelve had hare
stem reeds teruggekregen. In 18(56 ging zij naar
Philadelphia, waar zij in 1886 overleed. In
Duitschland had zij reeds wetenschappelijke bro
chures geschreven, maar de twee boeken, die
haar naam gevestigd hebben, kwamen te Phila
delphia uit, in 1867 en 1873.
Lady Florence Dixie beschrijft in de Modern
Beview eene proef, die zij verleden jaar genomen
heeft. Een vriend had haar 100 pond gegeven
om ze voor de armen, te besteden zooals zij wilde.
Zy legde er een kamp voor arme meisjes van aan,
aan de zeekust. Zij huurde drie ronde tenten
en twee groote vierkante, met eenige kleine
tenten als badkamertjes. Een ander vriend leende
haar een hoek van zijn park, en vier booten,
elk met een ouden visscher erin. Zij koos toen
een uniform, een blauw flanellen buis, vuurroode
broek en een strooien hoed. De vrouwen van de
vier oude visschers hielden een weinig toezicht;
de meisjes zelve, dertig in getal, brachten verder
alles in orde, haalden water en hout voor het
kamp, en zoo konden ze er drie weken door
brengen met roeien, baden, wandelen, in het
zand ravotten, en hare gezondheid voor een heel
jaar herstellen. Lady Florence Dixie stelt zich
voor, geld bijeen te krijgen om ieder jaar zulk
een kamp te kunnen vestigen.
E-e.
ULiiiiiiiiiMiiiiiiiiuiiiiiHiiiMiiiiiiiiituiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiniiina
'nabzon
ban.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIHHHHI
Een monument voor Jan Pieterszoon
Sweelinck.
Onder de gedenkteekenen, die de openbare
wegen en pleinen van ons vaderland versieren,
is er niet n gewijd aan de toonkunst. Terwijl
men steeds standbeelden heeft opgericht voor
den wijsgeer Spinoza ('sGravenhage), den dichter
Vondel (Amsterdam), den schilder Rembrandt
(Amsterdam), den geneeskundige Boerhave (Lei
den), den zeeheld de Ruyter (Vlissingen), den
staatsman Thorbecke (Amsterdam), den stichter
van Batavia Coen (Hoorn), om van anderen niet
te gewagen, werd tot nu toe de toonkunst in
geen harer zonen hier te lande op deze wijze
verheerlijkt.
Nochtans is er onder de breede schaar van hen,
die ook op dit gebied onze nationale eer voor
ifliiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiitiiiiiiiHiiiiiiiiMÏiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiii
11 L c5
12 o?o o?o
13 D c2 e5
14 T b2 D a7
15 L b2 d6
16 L al
Alles met 't oog op d4,
wat wit met D b2 wil
voorbt reiden. De
toebereidselen kosten echter
te veel tijd. Al deze laat
had wit zich kunnen be
sparen, indien bij 11 Dc3:
gespeeld had.
16 L g4
17 P el bó
18 h3 L e6
19 P e2 T ac8
20 T bdl
Wit ziet terecht in dat
d4 zijn eenig behoud is.
20 L b6 !
21 B b2 P a5!
.>-> ^jg
Gedwongen, daar P c4
dreigde. Zwart heeft DU
zijn doel bereikt en op
c3 een geschikt mikpunt
voor zij u aanval gekregen.
22 K h8
't Doel van dezen zet
is ons ten eenen male
duister.
23 g4 f6
24 P g#
De niets zeggende K
zet m <akt wit zich ten
nutte, om een aanval op
den K vleugel voor te
bereiden.
21
25 K h2
26 D d2
27 T cl
28 T e2
29 T fel
30 sol
31 D ;r5:
32
33
34 P
L <-3:
T e3:
fö!
P b7
P c5
P at
L a5
T c6
T fc8
fc5:
P e3:
T c3:
L c3:
D d7
L f5 : ging niet wegens
35 T c3 : !
35 L f3
Om de g Jijn vrij te
maken.
35 bt
36 T f8
Deze zet hield dr. Tar
rasch ten onrechte voor
zwak. Zoo Is Max
Harmonist in
WocbenBchach" aantoont, was
deze z^t veel sterker dan
de door den doctor aan
bevolen voortzetting Tg8,
die bij goed tegenspel'
ternauwernood tot winst
v. eit. Zwart heeft dus,
zonder 't zelf te weten,
de sterkste voortzetting
getroffen.
37 P gr7 : L a2 :
Ook dezen zet keurt
dr. Tarrasch ten on
rechte af.
38 P f5 D f7
39 D h6 D f6
40 T g6
Deze zet, die algemeen
voor zeer sterk werd ge
houden, is volgens
Harmonist een fout.
40 D g6:
Hier slaat dr. Tarraach
de plank mis. 40 Ld2 ! l
zou de overwinning ver
zekerd hebben. Men
oordeele zelf. 40 L d2 41
T f6 : (41 Dd2:, D g6 :
en wint) L hG :, 42Th6 :
(42 Td6:, Lf4 f, gevolgd
door b3 en T b8) b3!
43 L dl (43 Td6:, T bS
enz.) b2, 44 L c2, T c8,
45 Td6:!, T c2 : !, 46
T (181, Lg8, 47 Pe7,
Kg7, 48 Tg8:f (48
Pg8:, bl D en wint)
K f 7, 49 Tb8, K e7 : en
wint, daar de a pion on
gestoord voorwaarts gaat.
41 D f8 : f L gS
42 L h5 D c6
43 D Is f.
Zosde partij der groote match te St. Petersburg.
FRiNSCaE VERDEDIGING.
Wit. Zwart.
Tschigorine. Dr. Tairasch.
l e4 e6 2 D <?2 c5
de gansene wereld hebben gevestigd, een man,
die in de allereerste plaats in aanmerking ver
dient te komen.
Pieterszoon Sweelinck, geb.
Ik bedoel Jan
1563?gest. 1621.
Wat Palestrina
Lassus voor
is voor Italiëen Orlandus
, dat is zonder tegenspraak
Sweelinck voor Nederland.
Heeft men voor Orlandus Lassus (1520?1594)
reeds in 1854 te Bergen in Henegouwen een
standbeeld opgericht, en is men te Rome bezig,
in Februari 1894 een gedenkteeken voor Pales
trina (1515?1594) te doen verryzen, dan mogen
wy' niet langer verzuimen, onzen Sweelinck eene
dergelijke hulde te brengen.
Niet alleen toch waa hij voor drie eeuwen de
grootste onzer componisten, maar tevens ging
van hem, den organist aan de Oude kerk te
Amsterdam, de beroemde school van organisten
uit, die in Noord-Duitschland zoovele mannen
van groote beteekenis heeft voortgebracht,
zoodat men veilig mag zeggen, dat Bach en Handel
er niet zouden zyn geweest, als deze
»Amsterdamsche Orfeus", gelijk men hem te zy'ner tijd
noemde, hun niet was voorgegaan.
Reeds sinds lang wisten wy', dat er in de
werken van Sweelinck een groote schat lag ver
borgen; doch twee omstandigheden hebben ons
eerst recht onder den indruk van zijn machtig
genie gebracht. De eerste is de gedeeltely'ke
uitgave zyner werken door de niet genoeg te
prijzen Vereeniging voor Noord-Nederlandsche
Muziekgeschiedenis; de tweede is de voordracht
van die werken door de drie bekende
a-capellakoren van jhr. mr. J. C. M. van Riemsdijk te
Utrecht, Anton Averkamp te Amsterdam en
Daniël de Lange aldaar, welke laatste de schoon
heid dezer grootsche compositiën, zoowel buiten
als binnen de grenzen van ons vaderland, ja tot
in Engeland en Frankrijk, Duitschland en Oosten
rijk bewonderen deed.
Bedrieg ik mij niet, dan is thans het
oogenblik gekomen, om met welgegronde hoop op
goeden uitslag plannen te ontwerpen voor het
oprichten van een monument ter eere van
Sweelinck.
Daarop doe ik bij deze een beroep op allen,
die voor dit denkbeeld iets gevoelen. Gaarne zal
ik nauwkeurige opgave van hunnen naam en
van hun adres ontvangen, opdat er eene ver
gadering kunne gehouden worden, waarin de
vraag zal worden besproken, op welke wijze het
voorgestelde doel het best kan worden bereikt.
JACQUES HARTOG,
Amsterdam, October 1893. (Amsteldijk 19.)
itiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiimmiiiHtiHiia.»
40 cents per regel.
Magazijn ZEIZERSHOF",
Nieuwendvjk 196.
Volledige sorteering Wollen gebreide en
geweven Dames-, Heeren- en
KinderOndergoederen.
SCHADE & OLDENKOTT.
MIHIMMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIimilllllHllllllHIIMI
iniiiiuiiiiif i minimi
3 g3 P c6
4 L g2 P d4
5 D d3 L e7
6 P c3? L f 6
7 P b5 P b5:
S 1) b5: D b6!
Dit brengt wit in een
moeielijk dilemma. Af
ruil verschaft aan zwart
een vrije a lijn en 't ver
zetten der dame is ernstig
tijdverlies.
«J D e2 d6
10 P f3 L d7
11 c3
Dit had als zesden zet
beter dienst gedaan.
10 L b5
12 d3 D a6
Om c4 uit te lokken
en zoodoende de pionnen
te verzwakken.
13 c4
14 o-o
15 L e3
1(5 T abl
17 a3.'
18 T fdl
19 P d2
20 P fl
21 L d2
22 L c3
L e6
h6
D b6
a-j
a4!
e5
P e7
L d7
P c6
P d4!
cdi:
D c7
L c6
h4 enz.
80 f3
31 D f2
32 D g2
33 g4
34 h3
L e8
b.4
T h6
L ga
E f8
23 L d4:
24 L f3
25 L g4
26 T del
Zwart dreigde met b5
zijn b lijn te openen,
waarna een aanval met
de torens op den b pion
te duchten was.
26 L go
27 T c2 D e7
28 D el h5
Nu ia alles terugge
dreven en zwart kan zou
der stoornis
toebereidselen tot een aanval maken.
29 Ld l D e6
Met 't oog op D h3,
Een langzame doch
zekere weg om den D
toren in 't spel te bren
gen o-o o was niet zonder
gevaar, daar wit allicht
later c5 kan spelen.
35 D e-2 K g8
36 D el a-8
37 T g2 T h7
38 L c2 T g?
89 D dl
't Witte spel is een
toonbeeld van machte
loosheid.
39 D d7
40 D el f5
41 L dl T f8
42 L e2 tel:
43 fe4: T gf7
44 D dl b5!
45 cl)5: L b5:
46 P h2 L e3f
47 K hl g5
48 P fl da!
49 P d2
Wit kan geen vin ver
roeren, 't Is de meest
tragi-komische partij, die
wij ooit zagen.
49
ed5:
P e4
50
51
L c6
L (15:
D e6
52 T al T f4
53 K h2 T e4 :!
Hiermee is 't doodvon
nis uitgesproken.
54 de 4:
55 L fl
56 L r- :
57 D hl
58 D bl
59 K hl
en mat in 2 zetten.
L e4:
L g2:
T f2
e4!
D d6f
T g2:
Stand der match St. Petersburg, Dinsdag 2i OJt.;
Dr. Tarrasch 1.0.0.1 1.1.0.0 = 4.
Tschigorine 0.1. 1. 0. 0. . 1.1. = i.
Voor de 3e en 4e partijen der match, zie
Han,delsblad" van 25 ctober.
Voor de 5e partij: Prov Groninger" van 25 Oct.
lasker won den len prijs te Xe\v York.