De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1893 26 november pagina 6

26 november 1893 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 857 dien een andere legende Ahasverus en nog een andere, van Duitschen oorsprong, Isaac Laquedem noemt. Men ontmoet hem in alle steden van Europa, vooral in Duitschland. Men ziet hem in 1562 te Straatsburg, in 1601 te Lubeck, in 1642teLeip«ig, in 1599 te Weenen, in 1613 te Moscou, in 1640 te Brussel, in 1604 in Frankrijk in Champagne. Hjj wordt niet moede de wereld door te trekken. Men kan zyn spoor tot in onze dagen volgen. Men heeft hem te Parijs herkend. Men verpleegt hem in de Salpêtrière. Professor Charcot stelde byzonder belang in den zwerver. Een zijner leerlingen, dokter Henry Meige, wijdde eenmonographie aan hem. Op zekeren dag werd een Hongaarsche Jood, Klein genaamd, in de Salpêtrière opgenomen. Professor Charcot behandelde hem op een zijner beroemde Dinsdag-colleges. »Zie hier, zeide hij tot zyn leerlingen, een afstammeling van Ahasverus of Cartophilus; hij wordt vervolgd door een on weerstaanbare begeerte zich te verplaatsen, te reizen zonder ooit ergens een vaste woonplaats te kunnen kiezen." Dokter Meige had de goede gedachte van deze zwervers, echte zieken, zenuwlflders en histerici, een zorgvuldige studie te maken. Zy zijn allen gelijk. Hun verma gerd gezicht, vol diepe rimpels, verdwynt on der een zwaren, nooit gekamden baard. Diep neerslachtig vertellen zij hun geschiedenis, een aaneenschakeling van rampen en tegenspoeden en, indien men ze niet onderbrak, zouden zy' nooit aan een einde komen. Deze Joden, in Polen of Duitschland geboren, hebben van j ongsaf louter ellende gekend; zy' verlieten hun geboor teland om aan de ontberingen te ontkomen en te beproeven fortuin te maken. Nergens vinden zy' wat zy zoeken en loopen vele mijlen ver in sneeuw en regen, slecht gekleed en slecht gevoed. Zij komen in de Salpêtrière, omdat men hun ge zegd heeft, dat zy daar heul voor hun rampen zullen vinden. Zjj komen, doch blyven niet. Na eenige weken geven zy de behandeling op en, niettegenstaande de aanvankelijke verbetering in hun toestand, moeten zy gehoorzamen aan de onweerstaanbare aandrift, die hen tot onophoudelijk zwerven doemt. ?Elders, zeggen zy, zal ik geld kunnen verdienen en gezond worden." En zij begeven zich opnieuw op weg, nergens rust, nergens vrede en nergens genezing vindend. Z\j klagen over hoofdpijn, slechte spijsvertering, voortdurende slapeloosheid. Zij vertegenwoordi gen een geheel by'zonder soort van zenuwlijders ; sommigen zyn hysterici, met aanvallen gevolgd door verlamming. Allen vertoonen dezelfde symp tomen. Aan hun uiterlijke verschijning kan men ze terstond herkennen. Gewoonly'k dragen zij een geheel byzonder kostuum. De eerste Joodsche reiziger, die de aandacht van Charcot trok, was een koopman in tapy'ten, die uit Boekhara te Parijs was gekomen, Hy' kwam ongeveer vyftien jaren geleden in de Salpêtrière, gekleed in een lange zwarte tunica, het middel omsloten door een zilveren gordel met turkooizen bezet, de lange gekrulde haren met eene kleine Turksche muts bedekt. Er zyn er sedert meerderen gekomen,allen aan dezelfde intellectueele en moreele ellende ten prooi. Zy' spreken vele talen. Zij hebben geen geld, werken niet en ly'den toch, dank zij de hulp- en offervaardigheid der Joden jegens hun stamgenooten,.geen gebrek. Het zijn mannen, tusschen de 30 en 40 jaar, aan wie men om hun zwaar gerimpeld gelaat het dubbele van dien leeftijd zou geven. Indien men Matthéi Paris mag gelooven, was [ook Cartophilus wel degelyk een hystericus. »Van ty'd tot ty'd had hij een ziekte, die men voor ongeneeslijk zou houden; hij werd door een onverklaarbare geestvervoering meegesleept, die echter slechts kort duurde en waarna hy weer volkomen normaal was." Ook weigerde hy soms gedurende een geheele maand alle voedsel. Dit alles is zuivere hysterie. Ontmoet men deze zonderlingen enkel en alleen onder de Israëlieten? De Joden zyn in het byzonder aan storingen in het zenuwleven onderhevig. Volgens Charcot is het aantal zenuwlyders onder de Israëlieten naar verhouding hoogst aanzienlijk. Toch ly'dt het geen twijfel, dat ook andere zwervers en vagebonden, tot andere rassen en andere godsdiensten behoorende, de verschijnselen van dit soort zenuwziekte vertoo nen. Men zou zelfs kunnen vragen of tal van vagebonden niet eenvoudig zenuwlyders zyn, zon der in dit opzicht echter al te ver te gaan. Dit is in ieder geval zeker, dat men voor de wan delende Joden in de ziekenhuizen een beetje van dat medelijden moet bewaren, dat velen in de vroegere eeuwen voor den wandelenden Jood der legende overhadden. vo AMBS. Mode. Mad. Carnot. Liefdadiglteid en kunst. Parfumerie. Praktische beugeltasch. ? Doctores. De Fransche families, die tot na Kerstmis of nog wat later op de buitens vertoeven, gaan er hoe langer hoe meer toe over, een concertsalon of een huistooneel er op na te houden, om zich de avonden door dilettanten, musici of acteurs, te laten korten. En toch kunnen de weken in het najaar soms lang duren. Eenige dames uit de heel groote wereld hebben daarom een besluit genomen, waarover de Parijsche winkeliers zich zeer verheugen. Zij hebben afgesproken, een dag in de week naar Parijs te komen, den avond in de opera of by een première door te brengen; zij kunnen dan meteen wat inkoopen doen, de naaister spreken en zich op de hoogte houden van het nieuwste. Toen de Bussische feesten er bij kwamen, knoopte menigeen er een dag aan, zoodat het na jaar in de groote wereld tot heden levendiger was dan anders. Nu er al sneeuw en ijs gevallen is te Parijs, had men ook geen reden meer om het nieuw gekochte bont niet te dragen, zoodat de boulevards op een mooien dag den schijn hebben van door Eskimo's of Samojeden te worden onveilig gemaakt. Geheele mantels, geheele japonnen ziet men van bont, of ook veel van fluweel of laken, met veel bont afgezet en vooral met beestekoppen en staarten versierd. Jammer, dat sabeldiertje, hermelyntje, marter en de overigen elk maar n kop hebben. De draagster heeft er toch, als zij ze eenvoudig als agrafen wil gebruiken, minstens twee noodig, en nu men wel een franje maakt van staartjes, vertegenwoordigt zulk een versiering een heele slachting. Heel mooi staat het donkere bont met lila, bleu malade of geel laken of fluweel (zwart en geel zijn de kleuren van den Czaar); maar onder het vele fluweel, dat gedragen wordt, is ook katoen fluweel, liberty, Engelsch fluweel; deze toonen in de be tere soorten en met bont opgemaakt toch nog heel wat. Men draagt zelfs wollen satijn voor gekleed. Wat voorspeld was, dat de ballonmouwen ver laagd zouden worden, komt niet uit; integendeel, ze schijnen nog reusachtiger te worden. Men heeft gezegd, dat de dames, om niet n crinoline te dragen, er nu twee nemen, een aan iederen schouder. Aan den mof maakt men op Russische wijze twee groote kleppen, die langs de polsen oploopen; dit schijnt meer practisch bij vreeselijke vorst dan sierlijk in ons gematigd klimaat. Donderdag heeft Mad. Carnot, de vrouw van den President der Fransche Republiek, de dames-orde van de Heilige Isabella ontvangen en aangenomen. Het is Madame Carnot's eerste buitenlandsche orde; van de drie vorige presidentsvrouwen der Derde Republiek vindt men alleen de maréchale Mac-Mahon door buitenlandsche hoven gedeco reerd; zij had ook deze Isabella-orde van Portugal en dan nog een Spaansche en een Oostenrijksehe. Toen Mad. Thiers presidente was, achtte men de Republiek nog niet bestendig genoeg om de pre sidente als souvereine te gaan beschouwen; wat Mad. Grévy betreft, zij weigerde ze. Dit was zeker niet omdat zij geen ruimte had om ze te plaatsen; by haar bekende zuinigheid heeft zij misschien tegen het bekostigen der linten of van de insignes klein model (het groot model wordt toch aangeboden) opgezien. Uit Weenen wordt geschreven: »Wij beleven weer een nieuw hoofdstuk van het boek »De weldoensters, of Prinses Metternich en hare school". Sedert het laatste seringen- en rozenfeest, dat prinses Pauline in den Belvedere-tuin ten be hoeve van het een of ander organiseerde, konden eenige dames van den hoogen adel niet meer slapen. Nu komt het tijdperk Hohenlohe-Kielmannsegg, de eene dame is de vrouw van den opperhofmeester des keizers, de andere die van den stadhouder van Neder-Oostenryk. Deze twee hebben zich zelf tot leidsters der elegante Heilsarmee benoemd. Prinses Hohenlohe is bescherm ster van van vacantiekoloniën, gravin Kielmannsegg presidente van een schoolvereeniging. Door deze twee wordt nu een luidruchtig feest geor ganiseerd. De kunstenaars zyn in de eerste plaats als offers uitgekozen, later komen de aanzienlijke heeren. Gravin Kielmannsegg rijdt de stad rond, naar alle ateliers; zij is allerbeminnelykst, electrisch; van haar glanzig donker kroeshaar tot de krachtig schuddende hand, is zij enkel verleiding voor het goede doel. Zij laat zich ver gezellen door eene adjudante, eene blondine, schoon als een standbeeld, mevr. Mathilde Ezizek, vrouw van een groot bankier; wat de welspre kendheid der eene (met haar grappig pikant accent van geboren Russische) niet doet, doet de glimlach der andere; zy praten, bewonderen, en sle pen uit de ateliers schetsjes, plaatjes, krabbels, klei nigheden mee, die duur verkocht moeten worden. In het Künstlerhaus heeft de tentoonstelling plaats, zy moet tien dagen duren, dan volgt de veiling. Prinses Hohenlohe zorgde voor de beeldhouwers en nog voor iets anders: zy koos (zonder op rang te letten) de zeventig mooiste vrouwen die zy kon ontdekken, om als verkoopsters en commis sarissen te fungeeren. Zij gaf zich toen, om be zoekers te ontvangen en rond te leiden, inder daad buitengewone moeite, en sleepte den heelen dag tusschen de palmen, zijden draperieën en kunstwerken rond. Tien dagen lang zal er nu reunie en concert zyn; den laatsten der maand is het slot, de verkooping. Eén ding vreest men maar: dat een aantal van de heeren op wie men rekent, op dien dag per boot naar Boedapest zullen varen, waar dan juist wedrennen zifn." ** * De firma De Gruyter, Leidschestraat hoek Keizersgracht, heeft weer een geïllustreerden catalogus verzonden, die echter nauwelijks een denkbeeld geeft van de menigte en de verschei denheid der artikelen, in de »stores" verkrijgbaar. De dames weten er trouwens den weg heen te vinden; in deze dagen stationneert meestal een kleine file van rijtuigen 's middags voor het bekende hoekhuis. Het bekende kappers- en parfumeurshuis Lenthéric uit de rue St, Ilonoréte Parijs heeft bij de firma De Gruyter zijn depot voor Nederland gevestigd. Deze «Parfumerie des Orchidées" levert, behalve de odeurs, de sachets, de toiletazijn, de zeepon en toiletwateren, nog een aantal benoodigdheden, wier deugden in een sierlijk boekje, Conseils de beauté, beschreven staan. Men leert er uit, hoe de rosée orkilia de huid verzacht, het poudre de riz orkidée haar fluweelig en doorschijnend maakt, de crème orkidée dient om blanketsel af te nemen, de huile orkidée de haren zacht maakt, hetgeen de lirillantine met den baard doet. Nog heeft men het cosmétique orkidée voor wie de haren en brosse draagt, de lotion orkidée en lotion Lenthéric om het hoofd te wasschen, de pommade sciencia en het baby fluide om het in te wrijven, de ikampooing Lenthéric om het schoon te maken, het eau du waver om de haren te golven, het eau titienne om ze rood te verven, het poudre a poudrer om ze te poederen, het kosméo, de orkideine en het eau Lenthéric om ze blond, bruin en zwart te kleuren, de crème dépilatoire om over tollige haren weg te krijgen. Ten slotte het rubis en email du Tintoret om de nagels te kleuren en te polijsten, het pourpre du Tintoret om de lippen te kleuren, en eindelijk drie soorten blan ketsel, droog, vet en vloeibaar, in verschillende tinten, blanc, rose, Bochel, chair, incarnat en rouge vif, en voor de oogen het crayon du Tintoret in vijf kleuren, zwart, donker, lichtbruin, blond en blauw. Wie met dat alles nog niet mooi is, heeft er geen aanleg voor. Onder de nieuwigheden bij de firma de Gruyter merkten wij ook een praktisch cadeau op. Men weet, dat de zak in den japon gemakkelijker bereikbaar is voor den piek-pocket dan voor de eigenares. Een beugeltasch nu, de «lady's safety companion", uitvinding van Lady Isabel Margessen, is er op ingericht, alles te bevatten wat men in den zak draagt. Het horloge, aan een kettinkje bevestigd, past in een klein zakje, het gou-lgeld of spoor wegkaartje in een ander; eerst door op een veer te drukken, opent men de tasch geheel, en kan dan met de geheele hand in de beurs grijpen. Alleen de draagster opent dus de beurs. Aan de achterzijde van de tasch kan men visiteboekje en potlood bergen. Andere nieuwe toepassingen zijn: een electrische lantaren om ineen wijn-of spirituskelder te gaan; een eenvoudig toestelletje voor op reis, om in zes minuten, zonder moeite en zonder trekpot, een kop thee te zetten; een zakportefeuille waarvan het potlood tevens bladwijzer is, enz. * * * Volgens de Ost. As. Lloyd heeft deJapansche regeering voor het eerst aan eene vrouw veroor loofd, als dokter te Nangasaki te practiseeren. De bedoelde dokteres, Men. Marie Soeganoema is eene Amérikaansche van geboorte; zij behaalde haar diploma in de medicijnen aan de Univer siteit te Ohio, en werd Japansche onderdaan door haar huwelijk met den heer Soeganoema, ambte naar bij de telegraaf te Osaka. E?e. LLERLEI Een verhaal van den aanslag op den Servischen gezant Georgevitch, in anarchisten-Fransch, uit Le Père Peinard: »L'autre soir, une grosse légume, Georgevitch, ministre de Serbie, en patachonnade a Paris, s'empiffrait dans une gargotte de la haute, avenue de l'Opéra, quand un gas s'amène devant lui, et, sans un mot, lui fout un coup de tranchet dans Ie ventre. Puis, sans faire d'ópates, Ie gas se tire et s'en va se constituer prisonnier, tandis qu'il aurait tres bien pu jouer de la fille de l'air, puisqu'il n'avait pas tépaumésur Ie tas. Pendant deux jours, Ie zigue n'a pas ouvert Ie bec; il s'est enfin décidéa donner quelques expliques : fcj'étais sans travail depuis un sacrébout de temps, qu'il a dit. Je ne mangeais plus! J'ai penséa me suicider. Mais j'ai réfléchi que ce serait béte. Alors j'ai voulu me venger et j'ai pen«éa tuer un bourgeis. »La veille, j'étais alléchez Marguery, mais je n'avais pas rencontre ce que je voulais .... »Le lendemain, c'était a recommencer, c'est alors que je suis alléau bouillon de l'avenue de l'Opéra, un bouillon bourgeois." La, Ie riche fieu a croütégentiment; et il a reluquéautour de lui et, s'il a choisi la ministre serbe plutöt qu'un autre pansu, c'est qu'en frap pant un homme décoréil tait sur de ne pas se outre Ie doigt dans 1'oeil." Een paar woorden als uitleg: grosse légume, groot heer; en patachonnade, voor pleizier uit; s'empiffrer, zich volstoppen; gargotte de lahoute, voornaam restaurant; gas, kerel; tranchet, groot mes; pates, opschudding; se tirer, heengaan; jouer de la fMe de l'air, vluchten, paumésur Ie tas op heeterdaad betrapt; zigue, kameraad; riche fieu, leuke vent; croüté, gegeten; reluqué, geke ken ; se foutre Ie doigt dans Vaiil, zich vergissen. Wraak van een' koopman. Te Antwerpen is een origineel conflict tusschen een bankiershuis en een import-firma ontstaan, dat op de beurs stof tot vroolijkheid geeft. Voor ongeveer een maand liet de Banque centrale anversoise aan de firma F., welke hoofdzakelijk graan importeert, de kategorische mededeeling doen, dat zij van heden af vijffrancstukken slechts tot het bedrag van 1000 francs aannemen zou. Over deze beschikking ontstak de eenigszins driftige chef van de firma, een Roemeen van geboorte, in feilen toorn, en vlug begaf hij zich naar een bekwaam advocaat, om daar inlichting en raad te halen. Toen deze hem uitlegde, dat het besluit der bank voor de wet niet geldig was, beantwoordde de chef der firma F. de ukase van de bank met de verkla ring, dat hij van heden af nog slechts met vijffrancstukken en niets anders zou betalen. En de opgewonden koopman hield woord. Xoo dikwijls hij in den laatsten tijd een betaling aan de bank te doen had, liet hij door de overige banken alle vijffrancstukken bijeenzoeken, en hiermede werd dan de eerste begiftigd. Nog in de laatste week be taalde hy op deze wijze een som van (>0,000 fr., waarvoor tot vervoer een afzonderlijk rijtuig ge haald werd en waar de twee kassiers der bank een heelen tijd aan te tellen hadden. De chef van het huis F. zegeviert en heeft pleizier in zijn triomf; aan de bank is men daarentegen woedend en hoopt dat het den koopmun gauw zal gaan vervelen. Zijn er Groenlandsche postzegels? De Frankforter Herald schrijft: In den laatsten tijd komen er in de kringen der postzegellief hebbers afgestempelde Groenlandsche postzegels van 2 skillings (rood) en 4 skillings (blauw) voor, die, naar wij uit een brief ons vriendelyk ter beschik king gesteld van het Deensche gezantschap te Berlijn vernemen, grove vervalschingen zijn. In het schrijven heet het o. a. dat er in Groenland in 't geheel geen post is, en de brieven tusschen de koloniën en de zendelingsposten door de inlanders bezorgd worden, wie men daarvoor brood, koffie enz. of ook geld geeft. De Groen landsche post wordt door de Deensche regeering gratis naar Kopenhagen gebracht en van daar met gewone Deensche postzegels gefrankeerd en ver der bezorgd. Ook de benaming «skilling" op de postzegels is valsch, daar deze munt reeds lang in het Deensche »0erer" veranderd is. De »Vereeniging tot Ontwikkeling der Militie plichtingen". bestuur: Henry Tindal, voorzitter, mr. J. F. Backer, secretaris, bureau: Sarphatipark 107 ; verzoekt ons de volgende mededeeling op te nemen : De deelnemers aan de oefeningen in den Wapenhandel, die er prijs op stellen om bij hunne indeeling als milicien in het garnizoen en bij het wapen hunner keuze ge plaatst te worden, kunnen dit voordeel verkrijgen als zij in de maand Januari (aan de indeeling voorafgaande) aan een examen voldoen, waarvan het programma voor dit jaar als volgt is vast gesteld: 1. Het schryven van een goed leesbare hand. 2. De kennis van de gronden der spelling van de Nederlandsche taai, welke blijken moet uit een te vervaardigen opstel. 3. De vier hoofd bewerkingen der rekenkunde met geheele getal len. 4. De kennis van het Nederlandsche stelsel van maten en gewichten. 5. Eenige bekendheid met de Vaderlandsche geschiedenis. 6. Voldoende kennis der aardrijkskunde van Nederland. De militieplichtigen, die met voldoenden uitslag aan dit examen hebben deelgenomen, mogen boven dien afzonderlijk logeeren en gemeenschappelyk worden gevoed. Ieder deelnemer aan de oefenin gen in den wapenhandel, die in n of meer der bovengenoemde vakken nog niet geheel bedreven is, om met hoop op goed gevolg examen af te leggen, kan door bemiddeling van de Vereeniging tot ontwikkeling der Militieplichtigen kosteloos voor dit examen onderricht ontvangen ; men heeft zich daartoe te vervoegen aan n der onder staande schooien op de daarachter genoemde dagen en uren, zynde tevens die, waarop het onderwys wordt gegeven. 1. St. Vincentiusschool, N. Le liestraat 169, Maandag en Woensdag van 8y2 tot 10 uur 's avonds. 2. Christelijke school, Boommarkt 328, Woensdag en Zaterdag, 's avonds van 81/2 tot 10 uur, en 3. Openbare school No. 11, Valckenierstraat 39, Woensdag en Zaterdag, 's avonds van 8lfa tot 10 uur. In de buurt van Hamm, in Westfalen, kan men by den toegang tot een weide de volgende kennisgeving met groote letters gedrukt zien: Paarden worden hier toegelaten om te weiden op de volgende voorwaarden: 1. Paarden met lange staarten drie mark. 2. Paarden met gekorte staarten een mark. Indien gij u tot een landman wendt en hem de reden vraagt voor het verschil in het tarief, zal hij antwoorden: »De reden is zeer eenvoudig. De paarden met lange staarten kunnen gemakkelijk de vliegen wegjagen, terwijl die met gekorte staarten dat niet kunnen doen; zy worden dan zoo geplaagd door deze insecten, dat zy in 't geheel iets eten." Te Aberdeen stond sedert 27 jaren een mar meren standbeeld van koningin Victoria. Het had intusschen van het Schotsch klimaat veel geleden en is nu, gerestaureerd, binnen de muren van het raadhuis opgeborgen. In de plaats ervan is een bronzen beeld gezet, dat door den beeldhouwer Birch gemodelleerd, door Moore gegoten, en door de .... hofleveranciers aan de stad Aberdeen ten geschenke gegeven is. HimiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiHiiHiiiHiiiiiiiiiniiHiiMiiiiiniiiiiiimnifMiiiiiiiNI mtnMtiiiiiiiimniiiiiiimiiiinimiiiiiiiHiiii Eenige ingezonden stukken moeten tot de volgende week uitgesteld worden. inil iiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiliiiinii iniiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiuinim ERRATA. In het schryven van den heer J. H. Gunning Wzn. aan «Socius" zijn een paar zinverstorende drukfouten ingeslopen. Alinea 3 r. 4: »want kan reen niet" lees: «want dan kan men niet" enz. » 4 r. 2: «onvervuld" lees: »onvermeld". » 4 r. 3: »bont" lees: »bout". » 4 r. 5: «wetenschappelijke industrie" lees: «wetenschappelijke inductie." 40 eenti per regel Magazijn KEIZERSHOF", Nieuwend'ijk 196. Volledige sorteering Wollen gebreide en geweven Dames-, Heeren- en KinderOndergoederen. SCHADE & OLDENKOTT OELOF niTROEN Kalverstraat 1 Teleph.No.658' Juweelen, Gouden- en Zilveren Werken. HORLOGES. Groote Sorteering. Prachtige en practische NOUVEAUTÉS voor het a.s. St. jNicolaasl'eesl. Billijke Prijzen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl