Historisch Archief 1877-1940
No. 864
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
SaaiQes.
De Amsterdamsche gemeenteraad heefteen
reeks van besluiten genomen om de positie
te verbeteren van de arbeiders, die
recht.streeks of zijdelings in dienst der gemeente
zijn. Ik wil wel bekennen, dat mij die maat
regelen een beetje verrasten; ik ben nog
-opgevoed in de oude leer/yan de
Manchestermannen : chacun pour soi ei Dieu pour nous
tous. Maar een mensch moet met zijn tijd
meegaan en de bescherming van de econo
misch zwakken is ontegenzeggelijk echt
fin?de-siècle. Daarbij heeft het mij erg gerust
gesteld, dat de Engelschen, die toch bij uitstek
praktische lui zijn, zelfs in de werkplaatsen
van het ministerie van oorlog een
acht-uurs-werkdag zonder vermindering van loon heb
ben ingevoerd, en verzekeren, dat ze zich
daarbij heel wel bevinden en in dien korteren
tijd evenveel en niet slechter werk gedaan
krijgen dan vroeger. Leeringen wekken, maar
voorbeelden trekken, nietwaar?
Maar nu de bescherming der «economisch
zwakken" een weergaasch mooi woord !
aan de orde is, moeten we, dunkt mij, om
?eerlijk te zijn nog wat verder rond kijken.
Gisteren viel mijn oog op de volgende ad
vertentie :
»0p een kantoor te Delft gevraagd een
uiterst solied persoon, van eerste familie en
algemeerie ontwikkeling; liefst met wetskennis.
Leeftijd boven 30 jaar. Aanvankelijk
jaarliiksch salaris f 200. Adres fr. lett. C U 021,
N. v. d. D."
Ik verbeeld me, dat een knap werkman
voor die 200 gulden per jaar gewoon zou be
danken. Als op zulke aanvragen nog aan
biedingen komen, zou het dan niet zaak
worden een genootschap op te richten ter
bescherming van uiterst soliede personen van
eerste familie en algemeene ontwikkeling met
wetskennis ?
Ik ben geen man van initiatief'; van iemand
van mijn leeftijd zal men dat niet verlangen.
Maar als de zaak tot stand komt, zal ik voor
het eere-voorzitterschap van zoo'n genootschap
niet bedanken.
*
Ik wou om een lief ding, dat die Kieswet
van Tak nu maar aangenomen was. Want
het gekibbel daarover demoraliseert de libe
ralen, die. zooals de geschiedenis leert en elk
kind weet, de kern van de natie zijn. Als
Van Houten en de Nieun;e Rotterdammer een
drachtig verzekeren, dat het ministerie naar
aanleiding van die kieswet overhoop ligt,
komt het Vaderland die verzekering klakke
loos als een bakerpraatje qualificeeren.
Zoo iets vind ik bepaald onstichtelijk. Ik
weet wel, dat het op de vergaderingen van
de liberale club cok niet altijd malsch
tqefaat, maar daar lekt weinig of niets vanuit;
e heeren wasschen er hun vuil linnengoed
en familie- Ik ben volstrekt niet benieuwd
naar die huiselijke operatie, en hoop alleen
maar, dat de frontjes, de boorden en de man
chetten verder gaat mijn belangstelling
niet, want men moet niet onbescheiden zijn
ten slotte keurig gebleekt of gechloord, ge
steven en gestreken te voorschijn zullen ko
men. Laat men diezelfde bescheidenheid ook
toepassen tegenover den Ministerraad. Nu
het Handelsblad wederom plechtig heeft ver
klaard, dat de ministers homogeen zijn, past
het geen liberaal, die liefelijke eendracht door
een wanklank te verstoren.
* *
De Telegraaf heeft mij verheugd met eene
beschrijving van de vorderingen, die onze
jeugdige Koningin in het sehaatseiirijden
maakt. Het Xieuws van dr.it Day bevatte hier
omtrent ook hoogst wetenswaardige berichten.
Ik ben voor dergelijke mededeel i ngeii altijd
zér dankbaar, maar ik ineen, waar het zulke
belangen geldt, van de berichtgevers nauw
keurigheid te mogen eischen. Nu is mij, bij
vergelijking der beide berichten, niet duidelijk
geworden, of de Koningin door de
Koninginliegen tes, dan wel de Koningin -I legen tes
door de Koningin in eenc lichte ijsslede werd
voortgeduwd. Ik beken, dat deze pijnlijke
onzekerheid mij een slapeloozen nacht heeft
bezorgd. Gelukkig vermeldden de bericht
gevers eenstemmig, dat het duwen zonder
eenige inspanning geschiedde.
Mag ik mij nog een vraag verooi loven ?
In beide berichten lees ik, dat de kleine
Koningin rijdt op zilveren schaaltje?. I's dat
wel juist? Ik dacht, dat men met zilveren
schaatsen hoogstens vanille-ijs kon berijden.
De brandkast vóór de rasverbetering.
(Een dubbele herediteitsquaestie)
Als hij Koning \vas "
Mijnheer Bruin vouwt het Ochtendblad.
waaruit hij, onder 't ontbijt, de laatste
nieuwtjes aan zijn familie heeft voorgelezen,
weer in de oorspronkelijke plooien, /.et zijn
pince-nez af' en tikt daarmee een paar maal
op de krant.
't Ziet er mooi uit tegenwoordig, waar
moet het heen '? Ue werkloozen vergaderen,
de socialisten vergaderen, de bakkers, die
Prinses Beatrice: He. mama, ahveer neef' en nicht! Wat brengt u weinig nieuw bloed in
Koningin Victoria: Stil, kind! Eén love-match en n Battenberger in de familie is al
bij elkaar houden."
De groothertog van Hennen en zijn mioufde. prinnrg Victoria: Zegt u dat wel, grootnra!"
geen nachtwerk meer willen doen. de anar
chisten, de schoolmeesters met socialistische
principes vergaderen, overal wordt gespcechd
en geschetterd over revolutie en 't fnuiken
van de bezittende klasse : 't is een mooie
boel, de wereld loopt op z'ii end. Ik ver
zeker jelui dat als ik koning was. . . .
Maar dat ben jij nu gelukkig niet. valt
zijn vrouw eensklaps, op haar gewonen
lieftalligen toon, in.
Neen, natuurlijk niet, maar ik zeg: als
ik koning was, dan. . . .
Dat zou jij nooit kunnen worden, zegt
mijnheer Bruins schoonmoeder, die bij hem
te logeeren is.
Neen. waarschijnlijk niet, lacht Bruin
en drinkt het restje thee uit zijn kopje ik
bedoelde alleen maar, dat als ik koning was
ik. ...
Hèl'a! wat zou dat leuk wezen, roept
de tien jarige Wim en gooit uit louter opge
wondenheid zijn glas melk om als u koning
was, dan was ik kroonprins: ik heet Willem.
dat komtal goed uit. lï, wat zouën die jongens
van den stalhouder, hierover, dan een respect
voor me moeten hebben ; nou roepen /.e me
altijd na, als ik naar school ga ze noemen
me de pijp drop, omdat u drogist is. Ais ik
kroonprins was. liet ik ze allemaal bij de
politie brengen of ophangen.
Willem praat geen onzin, je l'a is geen
koning en jij moest liever recht op je stoel
zitten en tot haar eega zegt mevrouw
Bruin : Jij brengt met je kinderachtige praatjes
de kinderen 't hootd op hol.
En dat is glad verkeerd, kinderen moeten
nederig en onderdanig blijven, teemt de
schoor, moeder.
En ik wou toch maar dat pa 't wél was.
gïegelt Marietje. de dertienjarige docliier. Ik
de familie. Mijn Henry .. ."
meer dan genoeg. Wij moeten de dubbeltjes
zou graag prinses
J k
tilfliiiiiiuiiliiiiiiiiiiiimilillMliiimmmmimmmiiHEimiiHiMiiiitmtKisiu
zou je bedanken om d;,n met een stoffen jurk
te loopen, of' do iilleugviljes van ('hristien te
dragen en ('hristien zou er ook lekker voor
passen om schooljnllrouw te blijven. En
ma. dan was u koningin, dan had u nog moer
te zeggen dan nu, hèhèhè! Wat zou dat
aardig' wezen en wa! was oma dan?
N al uur l ij k koningin-moeder, zegt
do<choonmama, die zonder 't te weten (ie rondzwe
vende grootheidsbaciiien heeft ingeademd.
Ik zou het. bestuur van de
paleis-hui*-!iou«ling op me nemen en ik verzeker je da!, ze
naar mijn pijpen zonden dansen.
Nu maar moeder, als hij - mevrouw wij>t
op haat' echtgenoot. koning wa>. dan was
ik in rdlen gevalle koningin en zou meer te
zeggen hebben dan u ik zou....
Zij zou niemendal als 't er op aankwam.
want ik ben je moeder en daarom ....
-- Ja. dat 's wel mogelijk in 'l gewone le
ven, maar als koningin zou ik toch....
Ja, als je man doodging, dan wa* 't een
ander geval : dan had jij als regentes wat te
vertellen, maar zoolang hij leeft....
Zoolang ik leef heb jelui allebei
niemendal in te brengen ; de koning is het hoofd
van zijn dynastie en bijgevolg....
Wel heerebewaarme ik zou dan toch
wel eens willen zien wat jij?? mevrouw Bruin
spreekt dat jij tamelijk minachtend uit zou
uilvoeren als je koning was; ze zouen jezicn
komen, die socialen, die anarchisten en al die
andere lui. Jij kan niet eens orde houden in
den winkel; voortdurend leg jij overhoop met
den knecht en den jongen en als ik niet tel
kens lusschenbeiden kwam, hadden we hier
een hel iu huis en ....
-?- Maar vrouw, ik zeg niet dat ik die
socialen ....
Dat zeg je wél Bruin, jij wou ....
Ik won niets van dien aard; ik bedoelde
maar: als ik koning was xou ik....
Jawel, we begrijpen je heel goed roept
de schoonmoeder, jij zou in je hoogc wijsheid
alles naar jou zin veranderen, och! och! wat
zou het dan een goed wereldje worden ....
Pn. als u koning wordt, hoef' ik dan
niet meer naar school!
()ch Wim, hou je mond, dat's nonsens.
kroonprinsen hoeven niet dommer te wezen
dan andere mensclien. niet waar ma?
Ja maar ze leeren zooveel n iel, en geen
algebra, bah! dat, zou ik vertikken, hoor!
Stil kinderen, eet jelui boterhammen op
en dan inarsch !
Ken oogenblik is het stil: de bevelende
stem van mama lïruin heeft, eenige uitwer
king gehad. De boterhammen van Wim en
Marie verdwijnen en als het meisje 't laatste
reepje heeft doorgeslikt zegt ze, als uit een
kort gepeins ontwakend :
Weet u wat typisch zou wezen? Als Pa
koning was en dood ging -?en Wim ook
stierf dan werd ik koningin, en ma regen
tes, llè! wat zou dat leuk wezen?dan kon
ik meteen mijn l woeden naam gebruiken; ik
heet immers .Maria, Wiilulmina en... ik
zou niets meer van oma hoeven te velen . . .
-- Ondeugend nest! de kamer uil. ik zal
je leeren zóó tegen je groolmama te sr»'eken.
in rood van kwaadheid val mijnheer lïruin:-'
schoonmoeder, de neuswijze Maria bij den
arm en zet haar. (rots tegenspartelen en ver
zet, do kamer uit.
- .Moeder, ik had liever dat. u het bestraf
vrnuw lïruin. tamelijk vinnig, als haar mama
Yicér is Lï'aan zitten.
- En ik zon nog wel een kopje thee willen
vóór ik naar den winkel tra. vraagt mijnheer.
die mol. het kalmste gezicht van de wereld
heeft loogckekcli.
----- i n ieder geval behoor jij nis dochter te
zorgen, dat ik met door mijn klein-kinderen
lielcidigd wordt.
't. Is uw eigen schuld, u bemoeit je ook
overal nuê.
-- Wel zeker, ik zal me de kaas van 't
brood laten elen : door zulke apen van ....
Niet schelden op de kinderen, moeder, u
weet dat kan ik niet velen. . . . Bruin
verdraagt dat ook niet. . . .
Ja dat Bruin mij niet zetten kan weet,
ik van ouds en ik geloof dat ik hier alweer
te lang gelogeerd heb.
Nu als 't u hier niet bevalt, schoonmama,
dan. . . .
O! ik zal mijn koffertje wel gaan
pakken. . . .
Hèdat's lekker! dan ga ik oma hel
pen, roept Wim met zooveel vreugd ia zijn
stem, dat papa Bruin zich welstaanshalve,
gedrongen voelt zijn kroonprins tot de orde
te roepen.
(ïod, moeder wees nu toch zoo dwaas
niet om op stel en sprong heen te gaan. U
is ook zoo overdreven !
Wel zeker! verwijten ook nog, hi. hi,
hi. hi! Jij trekt voortdurend partij tegen
je eigen moeder ik kan. hier in huis geen
goed doen. hi, hi, hi !
Ma. mag ik nou weer binnenkomen,
zanikt Marie half in de deur.
Neon, je mag d'r lekker buiten blijven,
treitert Wim.
Allo! Nou jij d'r ook uit, vort! een
oorvijg van mama doet Willem heengaande
luidkeels gillen dat's valseh, dat's gemeen!
-- 'n Mooi huishouwen hier,
hoontsenoonmama, ik heb er genoeg van hi. hi, hi!
- Nu moeder wees maar bedaard, zóó erg
was 't niet gemeend Bruin, zeg jij locii
ook eens aan moeder, dat onze bedoeling
niet is om . ..
Wel neen. moeder, 't heeft zoo'n haast.
niet; :t komt: op'n halfuurtje niet aan....
Die woorden van lïrnin werken als een vonk
in buskruit. Eensklaps verdwijnen schoon
mama's tranen; woedend stuift zij op:
--- Nu hoor je hoe hij me behandelt
kind, laat jij je ouwe moeder zóó
aliVonteorcn ? Ik blijf geen minuut langer ....
lïruin! dat 's alles behalve netjes n
ieder geval is 't imjn moeder en je moe-t je
schamen ....
.je moest, bedenken dat 'k een ou.lo
vrouw hen, die recht heelt op egards....
-- Maar zeg dan toch wat : je >laat daar
M.ommet jt: te sp.-len foei! wat 'n man.
Maai1 vrou.v ik .... ik .... ik ....
Daar staat hij nu mot. z'n mond vil
tanden, hi hi hi ! en zoo'n individu zon koning
willen wezen! 'l is om je te begillen - e* n
koning van niemendal.
Wal. bliksem! nou heb ik genoeg van
jelui gezanik, laat me dan ook uitspreken ;
ik wou alleen maar zeggen dat, als ik koning
was ....
-?Nou, en als jij dan koning was, w.it,
dan roepen moeder en schoonmoeder, zich
vlak voor hem plaatsend, tegelijk wat d(vd
jij d,ui nog hèV
Dan bedankte ik voor m'n baantje
dan abdiiiueerde ik voor ni'n heelege.-hie'it
daar nou weet jelui 't.