Historisch Archief 1877-1940
No. 869
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
De Doofstommen-vereeniging Door lief de
saam'Dëbracht, te Amsterdam, heeft weder haar jaar
verslag doen verschijnen, dat van af wisselend ge
luk en tegenspoed getuigt. Het bestuur bestaat
uit de heeren: J. Stuhr, voorzitter; J. L. Michels,
vice-voorzitter; A. Fuykschot, secretaris; C. Hel
lingman, penningmeester; C. v. d. Bosch, commis
saris. Te New-York neemt »Door liefde
saamgebracht" al heel goed op; dezer dagen werd daar
?een doof stommen-bal gegeven, waaraan 400 per
sonen deelnamen.
IIMIIHUIIIHIMIIMMIIItlll
matzonbm.
G-eachte Redactie!
Vergun mij de diatribe van den heer S. in 't
kort te beantwoorden.
Ik denk niet te kunnen omspringen met de
loerengeloovigheid en de kurkenzielen (sic) van
het publiek. Ik houd niet erg van dansen, en als
ik 't doe, dan doe ik 't met meer tastbare wezens.
?(Deze opmerking is vaa 't zelfde gehalte als die
van den heer S. op mijne vermelding van Ziems
.gezichten in Italië).
Ik herinner me niet gezegd te hebben dat ik
in het stuk van Corot's eerste periode tot myn
spyt het doezelige enz. van zijn latere werken
mis. Als ik b.v. zeg: »ik mis in den heer S.
dezelfde appreciatie die ik heb," dan bedoel ik
daar nog niet mee, dat ik die appreciatie van
hem verg, want ik wil hem de mijne niet op
dringen, en evenmin het publiek; laat ieder die
er belang in stelt voor zich oordeelen en zeggen
wat hij mooi vindt, wat niet.
Het is best mogelijk dat de heer S. in Jacque niets
te waardeeren vindt en zijne kunst »pokdalig"
noemt, maar hu moest het mij niet kwalijk nemen
dat ik de kunst van dezen »verfman" nog niet
zoo wanstaltig vind.
De heer S. zal misschien zoo goed willen zijn
aan te nemen dat de vorm vermeldt berust op
een schrijffout, en dat ik het woord wel veran
derd zou hebben als ik zelf de proef had gecor
rigeerd. Mag ik dan ook den heer S. vragen of
?een »juist-ziend kunstbeoordeeZZaar" geen contra
dictio in termini» is ? In ieder geval is de heer
S. geen juist-schrijvend beoordeelaar, of zijn die
twee I's mode geworden »in het jaar 1H94" ?
Maar deze discussie moet niet ontaarden in een
gekibbel over schrijf- of stijlfouten, vindt de heer
S. ook wel ? Dus hierover niet meer, »dit kan
toe, dunkt me."
En nu de tirade over den schilder Hamel.
Of deze kunstenaar een klakkeloos imitator is,
weet ik niet; 1) ik kan alleen zeggen hoe zijn werk
mij aandoet, zonder daarbij te vergen natuurlijk
dat een ieder het met mij eens zal zijn.
Het was misschien wel te voorzien dat ik den
heer S. en zijne geestverwanten reden tot erger
nis zou geven, maar men zal altijd wel iemand
aanstoot geven bij het schrijven over kunst. Mag'
ik den heer S. tevens beleefd verzoeken als bij
mijn woorden in 't vervolg weer mocht willen
citeeren, dat goed te doen? Want nu laat hij
Ik voor mij zou denken dat iemand die aws
einem Gusz een schilderij als het maanlandschap
en de koffie-drinkende meid kan maken, geen
serviel nakladder is. En van waar dan diegroote
-verscheidenheid ? Ik raad den heer S. ook eens
naar de Kunstclub te gaan en o. a. eens te vragen
om de visschersvrouw op het duin te zien, die
ik nog vergat te noemen. Dat het werk van een
«klakkeloos imitator"?
liHiitiiiillllniiuiummiiiuiiiHtiiimmiiHiHtHiHfiHunuM
llllHlllllliliHlllMllllinimiiiliiiiiliiiilnilliiilllllllliiiliiilllllllinitmtmin»»
5*' Jaargang. 18 Februari 18S4.
Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen.
Adres: Myra Lodge, Deronda Road, Herne Hill,
Londen S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
?mmiiiiiiiitiiiiiiutiiti
liiiiiiimHiftiiiiHiifiHiiiiiiiiiiiiiituiiinmuiHH
CORRESPONDENTIE.
P. J. C. te A. Dank voor probleem.
N. W. v. L. te A. Zijn de Jan. en Febr. nos. nog
niet verschenen? Hoe staat 't met de onderhande
lingen? Hartelijk gegroetl
Motto: »Vanitas et Vanitatum."
Pospisil .58, den Hertog 27'-, =;!2?ie.
No. 22!). Mat in twee zetten. ,
drukken »wit-gloeihitte inspiratie", waarbij hij 't
woordje »van" over 't hoofd heeft gezien. Hij
moet mij vooral niet meer onzin laten schrijven
dan ik volgens hem al geschreven heb.
K.
fiiiimmiliiiiiiiiiiiiiiiiiii
De Koninklijke Bibliotheek
te 's-Gravenhage.
Onlangs besprak de heer van Es, hoofd der
school te Enkhuizen, in De Amsterdammer de
behoefte die er bestaat voor oud-leerlingen der
lagere scholen aan goede lektuur.
Dezelfde behoefte bestaat er m. i. voor een
groot aantal jonge lieden die de kinderschoenen
zijn ontwassen, en voor deze categorie bezitten
wij al lang een rijke bron in de Koninklijke
Bibliotheek te 's-Gravenhage.
Vergun mij daarover een woordje in uw blad
enj zijt u het met mij eens, help er dan eens
flink aan mee, om dien bal aan 't rollen te brengen.
Er bestaat een goede aanleiding toe, want vol
gens het laatste verslag over die rijksinrichting
was de belangstelling van het publiek aan het
toenemen en het spreekt toch wel van zelve dat
het niet anders dan goed kan zijn, dat de aan
dacht van geheel Nederland eens wordt gevestigd
op deze rijke verzameling van boeken, tijdschrif
ten, plaatwerken, enz,
Zooals u natuurlijk wel weet, krijgt de biblio
theek voortdurend tal van nieuwe werken door
schenking en door aankoop; boek- en plaatwer
ken, waarvan een groot gedeelte aangename en
uitnemende lektuur is voor iedereen, die niet op
een al te lagen trap van ontwikkeling staat.
Onze wetenschappelijk gevormde landgenooten,
ook in de provinciën, weten wel dat er in het
fraaie gebouw in het Voorhout, heel wat te lezen
en te genieten valt; zyj weten ook, dat verreweg
de meeste werken, hetzij dan boeken of tijd
schriften de laatste van vorige jaren op
schriftelijke aanvraag, met de meeste welwillend
heid, buitennaf ter lezing worden gegeven en dat
daarvan veelvuldig gebruik wordt gemaakt.
Maar gaat men eens na in het bovenvermelde
verslag hoe groot het getal is der bezoekers van
de Bibliotheek en het getal van hen, die boeken
hebben geleend, dan blijken die cijfers bedroevend
khin in verhouding tot het getal onzer land
genooten, dat er van kon genieten en er werkelijk
bizonder nuttig gebruik van zou kunnen, maken
als men de rijke bron slechts kende en ivist te
bereiken.
Het meergenoemde Verslag, waarin ook ieder
jaar de bijkomende werken worden aangeteekend
en opgenomen, en dat mitsdien voor het nieuwere
gedeelte der Bibliotheek als gedrukte Catalogus
kan dienen, wordt jammer rjenoec] door ons
Gouvernement niet publiek verkrijgbaar gesteld :
de algemeene bekendheid met wat er voorhanden
is, wordt daardoor, zeer natuurlijk, niet in de
hand gewerkt.
Telkens als ik dan ook het boekenpaleis bin
nenkom een gebouw waaraan evenwel de
voorbijgangers niet gemakkelijk zullen bemerken,
dat er een openbare boekenverzameling van het
Rijk wordt gehouden komt de herinnering bij
mij op aan zekeren rentmeester, waarvan in don
Bijbel sprake is, die zoo bang was voor de aan
hem toevertrouwde schotten, dat hij dezelve voor
alle zekerheid maar rustig in zijn tuin ging be
graven en vergat, dat ze behoorlijke rente moesten
afwerpen.
Onze Volksvertegenwoordigers hebben naar 't
schijnt een familie-trek met hem gemeen : zij
laten de boeken enz. wel niet door den heer
Bibliothecaris begraven hij wijst toch met
vreugde op de toenemende belangattlling van liet
publiek maar er wordt toch met die
Biblioa b c d e f
Wit: K d3, D hl, T f8, L al en d2, P c7 en g3,
bC, c2 fl = 10.
Zwart: K d6, T a8, L a3, P h8, aC, b7, dl en g7
= 8.
Oplossing van No. 227. l T c5! enz.
Opgelost door de heeren : W. Albregts te
AmsteriinutiiMiiuMiiMimiiuiiiiiumimiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiintnuiuiHiiittitM
dam, H. C. Betts te 's Hage, A. Bleijkmans to Am
sterdam, W. v. H. te Delft, C. T. v. Ham te
Gorrcdijk, J. 't Hooft te Vlissingen, J. v. d. Hulst te Oud
Ade, A. Langejan te Urk, A. Mendes da C'osta te
Antwerpen, H. Mendes da Costa te Ambtenlam, M.
F. Onneii te Leiden, Philax" te Venloo, J. H.
Schreider te Leeuwarden. \Yara-Atti" te 's Hago, E. Wielin
te Groningen, A. Wijbranda te Amsterdam, J. v. Wrjhe
te Zwolle.
EINDSPEL van EJIANUEL LiSKER.
^Vit speelt en maakt romise.
8
7
6
5
4.
3
2
l
abcde fgh
heek gehandeld als of de heeren bang waren,
dat er te veel burgers van den Staat van zouden
;aan profiteeren en genieten.
Leveren zij daarmee niet een staaltje van ver
teerde zuinigheid, waarover dezer dagen een
nttig woordje in de Eerste Kamer is gesproken
door uwen stadgenoot, de heer Wertheim ?
Het ware, alles goed en wel overwogen, toch
reel beter, ook voor het opkomend geslacht, dat
men de boeken des noods schade liet lijden, door
leel druk gebruik, dan dat men dezelve laat
ver'aan door doodelijke rust.
6 2, 94. X.
In de corresp.partijen zijn de volgende zetten ge
schied.
Leipzig. Berlijn. Berlijn. Leipzig.
26 P si P gi: f 28 K liS
27 M:
In de vorige rubriek kwamen tal van drukfouten
voor, o. a. ook in do eerste partij der kabelmatch.
De llde zet van Zwart moet ziju; 00-0 12 D el, hG.
Oplossing van eindspel van Joh. Behting,
l cG, dcG: 2 K c3:, al D 3 K b3 en wint. l?c2
dan 2 T hl f, el 3 T cl: f, K cl 4 c7, al D
c8 D f, K b2 CD b7 t, K el 7 D c7 f, K b2 8
D bG f, K cl a D cü-j-, Kb 10 D hl f, K a21 11
K c2 en wint.
Deze oplossing verscheen in 't Ji/f/ac-r y'ityllutt,
doch Dr Tarrasch merkt terecht op dat dezo oplos
sing onvolledig is, want Zwart kan na l c6, dc6: 2
K c3; laten volgen: al P, in plaats van al D.
ZooGeacJtte Redactie.
In het laatste nummer van het Weekblad voor
Nederland geeft de heer C. V. van der Horst
eene zeer afkeurende beoordeeling van Izeyl, het
drama van Silvestre en Morand, onlangs voor het
eerst door Sarah Bernhardt gespeeld. Die be
oordeeling stemt volstrekt niet overeen met den
ndruk, welken de voorstelling op mij gemaakt
leeft; ik heb zeer er bij genoten en hoewel
ertennende dat het buitengewoon meesterlijk spel
van Sarah een belangrijke factor van dat genot
jeweest is, vond ik toch ook dat drama op zich
zelf verre staande boven de meeste nieuwe stuk
ken, die hier worden opgevoerd.
Het schrijven eener tegencritiek zoude mij ech
ter te ver voeren en ofschoon de meeste fransche
bladen even gunstig over Izeyl denken als ik,
neem ik gaarne aan, dat men hierin van meening
met mij kan verschillen. Maar het artikel van
den heer Van der Horst geeft mij den indruk,
dat hij het stuk wiet gezien heeft en daar het
nog niet in druk is verschenen, het ook niet
gelezen kan hebben. Zijn oordeel is dus slechts
een weerkaatsing van het oordeel van een ander,
dat hij niet door eigen waarneming heeft kunnen
toetsen. Is uw medewerker voor tooneelkritiek
nu zulk een vreemdeling in de pers, dat hij niet
weet, hoe dikwijls bijkomende omstandigheden
den grootsten invloed hebben op eene theater
recensie ? En zoo hij dit weet, ware het dan niet
voorzichtiger geweest, indien hij zich beperkt
had tot het geven van een overzicht zonder kri
tiek? Tk maak deze opmerking, omdat het niet
de eerste maal is, dat ik meen zulk een blind
naspreken van uw medewerker op te merken,
maar nog nooit was het mij zoo duidelijk, en
daarom wilde ik waarschuwen tegen deze ge
woonte, welke geheel in strijd is met den rang
dien het Weekblad voor Nederland op kunstge
bied inneemt.
Wilt mij onder dankbetuiging voor de plaat
sing van dit protest, gelooven,
als steeds
l'a r ij s, Uw Dr.
7 Februari. II. Louis IH:AKI.S.
Ik verstout mij te meenen dat deze uitingen
van den heer Israëls ongunstig afsteken bij wat
in deze kolommen over literaire zaken pleegt
gezegd to worden.
Mijn oordeel over Izeyl kwam in het kort hierop
neer, dat dit drama al de kenmerken draagt
opzettelijk voor een tooneelspeclster en vogue
pasklaar te zijn gemaakt; al wat Sarah aan talent
en vooral aan vaardigheid bezit, zou en moest
daaraan te pas komen. En waar deze bedoeling
eenmaal onmiskenbaar gebleken was, lag het oor
deel over het drama zelf vrij duidelijk voor de
hand. Men zal wel mogen aannemen dat Morand
bij deze collaboratie alleen den bouw van het
stuk en de verdeeling der stof voor zijne rekening
heeft genomen en ik blijf daarom hopen, dat
Silvestre, over wiens eigenaardig talent ik niet
dan met eerbied wenscli te spreken, zich niet
weer aan een dergelijke proefneming zal wagen;
itiiiiiiiMimnniiiiiiHiHiiiiimiiiHiiiMiiHiHiiiiHiiiiiiiiiiiHiiiiniiiiiiiimiMii
doende ontstaat een nieuw vraagstuk, wat wij onzen
lezers als studie aanbevelen.
abcdefgh
Wit speelt en wint.
Op 't mt nu van 't diner, ter eere van Steiniz te
Moutrea', prijkte 't volgende eigenaardige probleem
van den pmducticven Canadaschcn probleomdichter
Ncy Babson.
\Vit speelt en geeft mat in ' .; zet'
zijn eerzucht behoorde hem tot beter dingen te
drijven dan het vervaardigen van een staalkaart
van emoties.
Het stond een ieder natuurlijk volkomen, vrij
het met deze opinies oneens te zijn, zoowel wat
hare juistheid in het algemeen als de toepasse
lijkheid in het bijzonder aangaat. Daar komt de
heer Israëls ons evenwel mededeelen, dat hij bij
de voorstelling zeer genoten heeft, dat naar zijn
bevinding het drama »verre" staat boven de
meeste nieuwe stukken die te Parijs worden
opgevoerd, en dat bijkomende omstandigheden
dikwijls den grootsten invloed hebben op een
theater-recensie.
Dit nu houd ik voor beschouwingen die moge
lijk zeer dienstig zijn om een kwijnende kof
fiehuis-conversatie weer op gang te helpen, maar
zeker hoogst ongeschikt om ernstig besproken te
worden.
C. F. VAX DER HORST.
abcdefgh
De opgaaf is volkomen in den haak, doch de be
wijsvoering ligt niet voor de hand en zal allicht aan
enkelen ouzer lezers eenig hoofdbreken kosten.
titiiiiitiiiiiuuiiiiiiiHiiiiiimitiimmiuuiiuunH
offadanw.
40 eenti per regeL
m
Magazijn KEIZEESHOF",
Nieuwendi/jk 196.
ZIJDENSTOFFEN.
Grootste sorteering zwarte en gekleurde, effen,
gemerkte en gedamasseerde Zijde, Satijn en
Surah. De nieuwste dessins en kleuren
steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
Uitgaaf van H. D. TJEENK WILLINK
te Haarlem.
Dr. THEOD. JORISSEN.
Historische
Karakters.
Tweede, goedkoope druk.
Compleet in 2 deeltjes a /' 1.25 ing.:
? 1.60 geb.
I. Een woord vooraf. Abelard en
Heloïse. Richelieu en Maria de
Medicis. Charlotte de Corday.
II. Anton Reinhard Falck: 1. Her
inneringsrede, 2. Een Nederlandsen
Diplomaat. De traditiën van de
Chambord. Daniel Manin.
Koninklijke Stoom- Verwerft
Wattcberjj,
van
en Hanenstraat32,
AMSTERDAM.
DEN HAAG, Passage 11.
MroigimiKiiumiiiifmiiuiiiiiiufiiiiiHiumniitninHiiiiniiiiniiiiinti
Om onze lezers bij de oplossing van 't lastige
vraagstuk van Lasker (Steinitg verklaarde o. a. 't remise
voor onmogelijk) op wig te helpen, zij hier vermeld,
dat K. en 2 paarden wint tegen K. en pion, mits nl.
do pion 't GJo (resp. 3de) veld nog niet heeft bereikt.
Dit diene als axioma te worden vooropgesteld.
't Schijnt dat de gezonde lucht te Hastings ook
Blackburne's spel ten goede komt; althans do
Engelsche bladen brengen onophoudelijk in den
laatsten tijd partijen, die den Blaekburne van weleer
weder voor den geest roepen. Als een staaltje diene
de volgende partij, een van 6 blindpartijen, die do
champion op 2 Febr. in l'lster speelde.
FKANSCHE VERDEDIGING.
Wit.
Llaekburne.
e4
d4
P i-3
cdó:
L d3
P f3
0-0
L £5
cG
(15
p m
cd.">:
L ae
L ff4
0-0
c6
L 13:
i
S
9 P o2
Deze aftuil brengt zel
den vuordeel aan; de open
g lijn is meer dan vol
doende compensatie voor
den geïsoleerdeu
dubbelpion.
K) 3:
11 P g3
12 L o3
13 D d2
Dreigt L hG ;
P 1«17
hC
K h8
Zwart.
Mr. llobiiibon.
13 P «-S
H P 15 L c 7
15 K hl g-C
Een aardige valstrik
speelt Wit lüP hC: d au
wint /-wait aldus: P h6 :
17 L h (i :. D hl en wint.
Zwart is echter per slot
van rekening de dupe
van zijn eigen slimheid.
1(> L li<5:< gf6:
17 T gl!
Dreigt mat in 2 zetten.
17 D f6
IS L g7 f D si:
l!) T <r7: K «-7:
20 1) g5 f K US
21 T «rl
en de rest kan men zich
denken !
Van de uitgeven-lirma W. T. Bruer te Berlijn ont
vingen wij ter beoordeeling: J)<'t- S<'h<tcltweltka'ni}>f
zir/ïthfii Dr. X. Tarrd^'i'h rit M. 'I'*?}i'«inrin('. JIti
iji'iitnUi'.-h^n Krlüittn-iutyini k('rüusfj<'<jtbcn ron Alir-rt
Dit keurig bewerkte boekje bevat de portretten
van beide spelers met uitvoerige levensbeschrijvin
gen. Op de voorrede volgt een theoretisch overzicht
van alle partijen, benevens een korte verhandeling
. ., . .
partij met S?i digrammen voorzien. De prijs is zeei'
laag gesteld, nl. 2 40 Mk., gebonden 3 Mk. liet ge
noegen bevelen wij dit werkje den Ned. schakers aan.