De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1894 25 februari pagina 4

25 februari 1894 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 870 mand nog meer dan hun gezonde, humor" volle blik op personen en dingen. Doch ik wou van Pieter spreken en ik spreek van beiden evenzeer en kan den nog levende niet scheiden van den doode. Is het wel mogelijk dit te doen, en zullen zij, op denzelfden dag in dezelfde kamer ge boren, opgegroeid in hetzelfde huis, ontwik keld onder' dezelfde invloeden, niet nu als te voren zijn en blijven 'de gebroeders Oyems' in de kunst evenals in het leven? 't Moge waar zijn, dat David gemakkelijker werke dan de meer peuter- en knoeilustige Pieter, zeker is het dat wat deze geschilderd heeft door den band het handteeken van gene zoude kunnen dragen. Dezelfde onderwerpen: kijkjes in het atelierleven, een hoekje eener kroegj, trokken beiden aan; met gelijke op merkingsgave bedeeld, lieten zij vallen het licht op dezelfde eenvoudige, stille, maar steeds geestige trekjes en bijzonderheidjes; en om die trekjes, treffend en prettig weer te geven, vonden zij, de een wat sneller, de ander wat trager misschien, dezelfde vettige, ongege neerde, bijna brutale, maar altijd juiste tonen. Idealisten gut neen, dat waren de Oyensen wel nooit. Een wijsgeerig idee, zelfs een meer intens gevoel, dat wat wij zoo vulgair weg sentiment heeten, was niet hun zaak. Men kan zelfs niet zeggen, dat zij steeds hebben uitgemunt door een bijzonder fijnen smaak, door aristocratie van kleur of elegantie van lyn.' Hun fort is de werkelijk goede luim hunner uitvoering, de warmte van hun nu en dan wel eens wat vuil koloriet, het leven dige van hun licht-en-donker. Zoo ken ik David en heb ik hem lief. zoo kende ik Pieter en had hem lief, zonder hem te vragen, wat hij zeker niet gegeven hadde. Zoo vooral waardeer ik den nu en zeker veel te vroeg gestorvene in het beste, dat ik van hem _zag, »De Rust'', met dien tnooien, licht en spiritueel geënleveerden schilderskop, een ? Amsterdamsch Dienstmeisje, zoo levendig, ge zond in het bloeiende vleesch, en dat heer lijke Portret van Mej. B...., lachend, met al de begoocheling van het leven, uit zijn kader. Dat David en Pieter een tijd lang, onge veer vier jaar, het beroemde atelier van Portaels bezochten, zeide ik hooger. Zij telden er, onder hun medeleerlingen, tal van talenten, die later onder de eerste artisten van Belgi geteld werden, o. a. den beeldhouwer v. d. Stappen, de schilders Verheijden, Verdijen, Blanc Garin, van der Hecht, en Agneessens. Noch Pieter noch David hoeven, voorzeker, bij een dezer allen achter te staan. POL DE MONT. Bij de heeren Preyer & Cie., lokaal Pictura, is geëxposeerd een schilderij van Willem Maris, >In de weide." B\j de firma E. J. van Wisselingh enCo. Kalverstraat zijn geëxposeerd 2 schilderijen van Bd. Karsen Amsterdam" en Am Harz". mtiiiHiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiMHiiiiiiiiiimiitmitiiiiiiiinnim Stenografte. In de laatste jaren wordt voor de stenografie ook in Nederland druk de trom geroerd. Beoefe naars van verschillende stelsels bestrijden elkaar, noemen ieder hun methode de beste; de dagbladen bevatten advertenties, waarin goedkoop wordt aan geboden de fttenografie te leeren en er zijn er velen die -van de gelegenheid gebruik maken en tal van kostbare uren besteden om iets te leeren, dat hun in 't vervolg van weinig of geen praetïsch nut is. Waartoe de stenografie al kau dienen volgens de reclamemakers, is bijna niet op te sommen. Het is, volgens hen, het ware schrift van de toekomst en als 't goed was moest op elke lagere school 'de stenografie als leervak worden ingevoerd. De koopman, de student, de schrijver, de journalist, de politicus iedereen die veel en snel moet schrijven wordt het aanleeren der stenogralie aan bevolen. Het komt ons voor, dat ook bij al die lichtzijden de schaduwzijde van 't nieuwe vak wel eens mag aangetoond worden, opdat zij, die zich voorgenomen hebben, stenografie te gaan leeren, vooraf zich wel zullen bedenken. Allereerst zij dan de aandacht gevestigd op de vele stelsels. Indien de stenografie een algemeen leervak moet worden, mogen lieeren stenografen wel eens een wereld-stenografeucongres bijeenroe pen om te beslissen welk stelsel het meest aan bevelenswaardig is. Dat stelsel behoort dan als algemeen systeem voor alle landen te worden aan genomen. Zooals het nu is, -waar men bijna even veel stelsels als leeraren in de stenografie heeft, kan de eene snelschrijver ternauwernood de cor respondentie van den anderen lezen, indien beiden eenzelfde stelsel beoefenen. Wanneer A- een an der systeem heeft dan B., kunnen deze eikaars ste nogram in 't geheel niet ontcijferen, Xog onaan genamer wordt dat, wanneer men wil gaan stenografieeren in een vreemde taal. Engeland b.v. stenografleert hoofdzakelijk in Pittman's stelsel; Duitschlaud in dat van Stolze of (fabelsberger Een Nederlander die het stelsel Steger heeft be oefend, kan dus nooit een Eugelscli of Duitsch stenogram lezen. Want het is ondoenlijk meer dan stelsel te beoefenen, daar bij twee stel sels de snelschrijver allicht het eene teekcn van stelsel A. voor dat van stelsel B. neemt en zoo onbewust een nieuw derde stelsel C." vormt, dat hij echter zelf zeer moeielijk zal teruglezen. Maar indien wij aannemen dat over de geheele wereld dezelfde teekens zijn aangenomen, dan uog is het aauleeren niet zeer aan te raden. Ten eerste is de stenograiie niet alleen kortschrift, maar ook verlcortschri/'t en zou men. indien men met gewone letters schreef zooals de stenografen doen met teekens, al een heel eind komen. In een der stelsels wij wenschen hier geen namen te noemen opdat niet aan reclame of iets dergelijks gedacht worde schrijft men bijvoorbeeld voor: Winzucht doet ons de zaken vaak verkeerd voor stellen. Wizu doe o zaak vaak vke voorstl. Het gevolg hiervan is, dat het teruglezen van een stenogram een inspannend werk is niet alleen maar soms tot ernstige vergissingen aanleiding geeft. Bij stelsels die uitvoeriger zijn, worden de teekens zoo samengesteld dat men eerder van teekcn dan van snelschrift mag spreken. Men behoeft niets van stenografie te kennen om te kunnen zien, dat een stenografisch teeken uit zoovele krullen bestaat, dat nooit een hand zoo geoefend kan worden om een dergelijke samengestelde krabbel in een paar seconden neer te schrijven. Wie stenograiie gaat leeren, raden wij vooral aan, zich zeer goed op de hoogte te stellen van 't stelsel dat hij gaat leeren en vooral bij et-leerlingen informaties in te win nen. Zoo gij eenmaal een stelsel hebt aangeleerd, is het dubbel moeielijk een ander stelsel te gaan beoefenen daar men dan evenveel af- als aan te leeren heeft. Eisch van uw leeraar een proef, waar door hij toont dat zijn stelsel bruikbaar is ; want er zijn er die stenogralie leeren en zelf niet in staat zijn een gesprek of redevoering die matig snel worden uitgesproken, te volgen. Het nut der stenografie wordt ook zeer over dreven. De student b. v. zal bitter weinig aan de stenogra/ie hebben. Ten eerste komen er in de verschillende leervakken honderde vreemde woorden voor die onmogelijk letterlijk door stenogralische teekens zijn wear te geven; zoo ze verkort worden neergeschreven heeft de schrijver later zeer veel moeite <om ze te ontcijferen en zoo hij de termen niet uit het hoofd reeds kon, voor hij ze stenografeerde, zit hij heelemaal verlegen. Het stenogra fisch dictaat is na een jaar misschien geheel niet meer bruikbaar omdat dan het geheugen machtige factor bij 't uitwerken ons dan in den steek laat. Ook zelfs indien men het zoover gebracht heeft dat men een stenografisch dictaat woordelijk kan maken, dan heeft men een verkort dictaat in gewoon schrift nog de voorkeur, want n uur stenografie kost bij 't uitwerken minstens drie uur. Waar zal de student ook de ijverigste den tijd daartoe vandaan halen! Men verbeelde zich, dat elk collegeuur tehuis nog drie uur arbeid kostte voor machinaal werk. De journalist hetft ook al bitter weinig aan zijn, met opoffering van veel tijd, aangeleerd vak. Ten eerste geldt hetzelfde bezwaar als bij den student de tijd die 't uitwerken eischt. De journalist moet vooral snel werken. Wanneer om drie uur een grafrede is uitgesproken, moet te vier uur de lezer ze reeds in de courant kunnen lezen. Voorts wordt nooit een woordelijk verslag van een ver gadering verlangd, dat zou te veel ruimte in de courant vergen. Zij die weten wat persklaar wer ken is, zullen inzien dat stenografie hun ai heel weinig zoude kunnen dienen. Wie drie uur in een vergadering had doorgebracht, zou 3X^ uur tehuis aan 't ontcijferen moeten gaan. Want zel den kan een ander persoon zoo goed uw steno grafisch handschrift leeren lezen, dat hij 't zonder kans op grove vergissingen kau overzetten. De zetters zoo zij al stenografen waren, zouden uit uw teekens moeielijk kunnen wijs worden. Wat maken ze er bij gewoon handschrift al niet van ! Het kan zijn, dat in Engeland hier en daar iets dergelijks gebeurt in ons land zou. geeu dag blad zulke hooge kosten kunnen dragen als eeu staf stenografen medebrengt. Een derde bezwaar is de verplichting om zich daags te oefenen. Wie n week verzuimt te stenografieeren, is merkbaar achteruitgegaan eii zal zijn snelheid in 't schrijven zeer zien afnemen. Wie zijn snelheid wil behouden moet eiken dag, ook zoo hij de stenogralie volkomen machtig is, nog 's morgens en 's avonds een half uur zich oefenen. Een vierde bezwaar is het feit, dat het snelschrift zoo groote nauwkeurigheid eischt. Een streepje dat te dik wordt gemaakt, oen punt die te hoog komt, geeft een zin een geheel andere bctcckenis. Wie weet, op welke wijze de verslaggever zijn verslag dikwerf moet maken in gedrang, op het kerkhof rond een groeve met het boekj ? in d hand, op den hoek van een koffiehuistafeltje in vliegende haast, bij officieele gelegenheden vaak staande, zal 't met ons eens zijn wanneer wij zeg gen, dat er dan van nauwkeurig schrift al heel weinig sprake kan zijn. De klerk, die een brief, door den patroon ge dicteerd, woordelijk moet overnemen, kau de ste nogralie benuttigen ; ook zij die in den gemeente raad, de kamer, het gerechtshof, kalm en rustig gezeten, zonder gejaagdheid voor de wachtende pers, verslagen moeten maken, kunnen zeer goed van de stenografie gebruik maken. Maar zij moeten zich er dan ?uitsluitend op toeleggen en uit den aard der zaak is dus het aantal plaatsen beperkt. Een klein aautal beroepsstciiografcii met een universeel stelsel is het ideaal; de stenograaf kan dan een behoorlijk honorarium eischcn. Het drij ven dergeuen die, om 't lessengcld te verdienen, Jan- en alleman aanraden hun guldens te storten en hun uren te besteden ten einde een voor huu nutteloos vak te leereu, is zeer laakbaar. Voor geheime correspondentie behoeft men waar lijk de stenogralie ook niet, te gaan beoefenen; cijferschrift is in dat geval even goed en met miuder moeite aan te leeren. Buitendien, wie waar borgt u. dat anderen uw stelsel niet kennen ? Cijferschrift kau men elk oogenblik veranderen, stenografie niet. Xog n raad: indien gij niet geboren autodidact zijt, beproef dan niet door zelfocfening of door correspondentie de snclsclirijfkunst machtig' te worden, ok bij groote volharding zult ge een kruk blijven; slechts door het nauwlettend toezicht van een ervaren meester, leert gij de fouten over winnen. /ij die zenuwachtig van aard zijn, niet zeer vlug van begrip of niet sterk van iiiemori.1, zullen het evenmin tot goede snelschrijvcrs brengen, terwijl zonder grondige kennis van de taal en algemeeue kennis van de zaken waarover gesproken wordt, nooit door u een verU'ouwbaar versla1.;1 zal kunnen geleverd worden. Daarom stelt de heer Steger terecht zijn eischen, wat algemeene ont wikkeling- aangaat, vrij hoog. FA' il tc,lctti'tj!.'*l-'lil /nii,j')u:[i*[-sti_'ifi~>?ji'n(f f. iiiiiiiiiMimiUMimiiiiHliimtfUiliimillliltiiiiiiMtiiMiMittiiiiiilMttiiimiiittt CHETSJES Papa, sedert den vorigen 13 Januari ben ik heuseh nog niet jarig geweest. Ja, juist; 13 Januari is een mooie dagjeer gisteren het gevecht bij Chazey .... ??Toen ze gezegd hadden dat u dood was, en het was goddank niet waar. Anders had ik nooit zoo'n lieven papa gehad. Stroop-potje! Nu, wat wou je dan voor je verjaardag hebben? A party ! A party! Maar kind, daar ben je nog veel te jong voor, en ook als je ouder bent, gaat het niet gemakkelijk, zooiets juist tegen een verjaardag te bezorgen. Ik begrijp u niet, papa .... Ik meen een visite, een kindervisite .... Och zoo; . . . . nu, zeker, je zult je par tijtje hebben. Heb je dan hier al vriendinnetjes ook ? Vijf en dertig. Vijf en dertig? .... Ja, misschien als ik er eens over denk, nog een stuk of wat meer. (Ik, ter ijrJej. Gelukkige leeftijd. Heerlijk saizoen van knoppen en bloesems. ledere andere bloesemknop is een vriendin; dan komen de stormen, de wormpjes, nijd, onoprechtheid, de alles doodeude worm der onverschilligheid, en alles, alles valt af, alleen gij treurt eenzaam op den stam des levens fl/MJ.GneA dan. Alle die je voorstelt, worden ge nviteerd. Waarmede amuseeren zich je vriendinnen? Zoover zijn we nog niet, papa. Eerst moeten we de invitaties opstellen. Dus heel ceremonieel? Anders gaat het hier in Engeland niet, en als u 't goed vindt, koop ik gedrukte invitatiekaarten. Sapperloot! Nu, voor mijn part. De iuvitaties worden bezorgd. Daarop stond te lezen: Wilt you coiae to uur party ? We a-re haring one. De kaartjes waren allerliefst met groepen //uit het jonge volkje" geïllustreerd. Eenigen van de gemviteerden antwoordden met stijve cartons, waarop: Master of miss accept with mach jileasure; anderen schreven een brief van bedanken of aan nemen, met alle ceremonieuse versieringen, zooals zij onder volwassenen de gewoonte zijn. Maaralle invitaties werden beantwoord, ook schenen de kleine invites zelf huu briefjes in de bus van de huis deur, gestoken te hebben. Dat is een niet hoog genoeg te schatten businesslike trek in het Engelsche karakter, dat men alle brieven beantwoor den moet, ook die welke schijnbaar geen antwoord noodig hebben. Ik heb mij in het begin van mijn verblijf, door niet terstond alle brieven te beant woorden, menige vermaning berokkend, en heb mij op mijn hooge jaren nog aan grootere oplettend heid moeten gewennen; nu iutusschen waardeer ik er het gemak en voordeel van. Nadat dus het iuviteeren afgeloopen was, gingen wij over tot het beraadslagen over de vermake lijkheden. Een goochelaar en de tooverlantaarn zijn afgezaagd. Beide kan men al heel gemakkelijk krijgen. De groote magazijnen Whitcrley, Spiers en Ponds hebben ze in voorraad, en ook vaste tarieven, zooals voor Yorkshire ham, waaiers, prui men en regenmantels. Een brief, en de bewnste goochelaar of tooverlantaarn, met of zonder magnesiumlicht, komt aangesnord. Wij besloten, in overstemming met mijn dochtertje, de kinderen aan zich zelf over te laten, en ze vooral niet op stoelen vast te plakken. Precies half vier arriveerde de kleine visite. Dat is ook alweer een mooie trek in de Eugelschen. Ze laten nooit wachten: Time is money ; maar ze nemen het ook terecht zeer kwalijk, als rnen een afgesproken tijdstip verzuimt. Dat strekt zich uit zoowel over het gezellige leven als over de zakenwereld. Het kan iemand heel licht ge beuren, dat, als hij op een diner niet precies op tijd komt, hij vergeefs op verdere invitatie wacht. Een heer, dien ik wilde spreken, maar tien minu ten liet wachten, verklaarde mij, op de vriende lijkste wijze, dat hij mij tien minuten had kunnen geven, maar dat, nu deze verstreken waren, hij mij verzocht, de zaak met zijn eersten klerk te be spreken. * ** Het toilet van de kinderen was uitgelezen, en bij eenige uiterst smaakvol. De jongens droegen het korte zwarte Eton-jacket, en hoe klein ze ook waren, den hoogen hoed er bij. Ik ken niets mooiers dan een troepje van die frissche, krachtige Engelsche kinderen. Een gelukkig toeval maakte, dat twee van mijn vrienden, de een was een van onze eerste pianisten in Londen, de ander een uitste kend cellist, op dien dag bij ons kwamen. Beiden waren een nog gelukkiger toeval, groote kin dervrienden, en speelden dansjes voor hen. /ooals ik mij nu, als man, nog met groot genoegen den betooverenden nacht vol maneschijn in Rome her inner, waarin Liszt ons, al was het dan ook niet om bij te dansen, walsen van Strauss voorspeelde, zullen de kinderen met genoegen zich later den avond herinneren, waarin zij op de walsen en polka's, door twee beroemde virtuozen geïmprovi seerd, gedanst hebben. En nu vraagt mij een slauk poppetje van elf jaar, of zij een solodans mag uitvoeren. De kleine, met verstandige schitterende oogen in het fijne kopje, omlijst door eeu overvloed van rood haar, draagt een japonnetje met een dicht sreplooideii wijden rok. Ze had ons onder de jonge danse ressen al door haar bijzondere gratie getroffen. Daisy, zoo heette het kleintje, vroeg om een grootcn ronden waaier. Hare nicht, eene vriendin van miju andere dochter, een allerliefst jong meisje, dat juist voor een uuiversity-exaineu zaf, ging aan de piano en begon een menuet. De kleine begon bij de muziek een aardig liedje te declamecren. Grootmoeder heeft het mij verteld, En alles is waar wat zij ons meldt, Hoe zij danste . . . Grootmoeder danste . . . Long, loi/ff t'f/o, long <KJO . . ..' Daarna maakte de kleine hare eerste /v;(V/r«rv; in den gracieusen mcnuetstijl. En nu vertelt liet lied verder, hoe grootmoederlji1 haar aardig kopje bij het dansen hield, hoe /.ij haar inooirn japon wist uit te spreiden, en ieder van deze oogenblikkeii werd door eene nH'iiuctbcweging door de kleine allergclukkigst geïllustreerd. Tegenwoordig draatrt grootmoeder eene muts. en houdt haar middau'slaap]e: on, wie zou het gelooven, vroeger Jauste /.e toch dagelijks den menuet. Dan volgt een lange j,nx il<' nir,n«'l . . . Een kindervisite te Londen, naar OTÏO BKA.MH:S. Papa, 13 Januari ben ik jarig. /oo ioo? Al weer? niet verschillenkc révérences begeleid, tot do kleine, ik zou bijna zeggen kunstenares bij de laatste maten van het vers haren waaier uitspreidt, en met onnavolgbare patio de diepe, diepe hofrévércnce uitvoert. .Men kan zich niet voorstellen, hoc deze claus bij de declamatie en het telkens wcdeikecreude meianeholiede -/lonu', long' ago" werkte. liet was een echt dansgedicht, door liet kind niet alleen gesproken, maar ook gedanst. Deze combi natie van muziek, gesproken woorden en de illustra tie daarvan dooi' den dans, was mij geheel nieuw, en ik ineen niet indiscrect te zijn, wanneer ik als uit vimlstcr van deze nieuwheid het nichtje van de kleine, miss Roberta Elliot, noem, die juist ook op litterair gebied baar eerste succes geniet. De Ualiaansche marinesehüiier de Martino. die pas uil Berlijn terugkwam en rr ook met zijn kinderen was, kon. ofschoon aan /mdchjke h\','nurljes ge\vemi, niet genoeg kijken naar de wisselende gr:iciensc poses, die .little Dais\'' te zien gaf. -Maar dit kind was, ofschoon uniek in dit eigenaardig trenre. toch niet de eenige solodanseres. Een ander klein meisje danste een pas, ook op de dansles ge leerd, die een bullctiat haar niet verbeteren zou. Tot slot van de dansvoordrac'nten kregen wc een pas-de-dcux met castagnetten, door Daisy en nog ecu derde klein meisje in de perfectie gedanst. Aardig is het, zooveel waarde als de Engclselien opvoeding aan het gracieus vormen der jonge mei.-jo hecht. Zelfs in het gvinuastiekoudcrwijs,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl