Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 873
Uit Dr. GrA.NNEF's Studeerkamer.
(Het auteursrecht voor den inhoud van deze bladzijde wordt verzekerd volgens de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124).
Mr. W. Baron van Goltstein van
Oldenaller,
Nederlandsen gezant te Londen.
Rookers in Spanje.
De Spanjaarden zijn, zooals men weet,
hartstochtelyke rockers. In den kalender, dien de
Monopolie-Tabak-maatschappij onlangs deed
verschjjnen, leest men hierover belangwekkende
statistieke opgaven.
Volgens deze werd van l Juli 1892 tot 30 Juni
1893 in Spanje en bijbehoorende eilanden voor
de aardige 'som van 158,832,067.41 pesetas
verrookt) Bedenkt men nu, dat de bevolking in
Spanje te nauwernood 17 millioen zielen bedraagt,
waarop ongeveer twee millioen rookers zullen
zijn, dan vindt men dat door elkaar iedere
rookende Spanjaard (niet-rockende Spanjaarden zijn
er over 't algemeen zeer weinig) voor tabak
jaarlijks 78 pesetas uitgeeft, dus 1.50 peseta
wekelijks. In Spanje worden geen pijpen ge
rookt; sigaren zyn een luxe-artikel; cigaretten
(cigarillos) worden van ryk tot arm, ieder uur
gerookt. De provincie Barcelona is die, welke
van allen de meeste tabak verbruikt, 15 millioen
pesetas. De provincie Soria in Oud-Kastiliëver
bruikt het minst: 1A millioen, Madrid verrookt
jaarlijks voor 12'/s, Valencia voor 8y4, Sevilla
voor 8 millioen pesetas. Verder kan men vast
stellen, dat in de maand December overal het
verbruik van tabak het maximum bereikt. Dat
beteekent niet, dat in genoemde maand de
rooklust op zijn grootst is ; de vermeerdering wijst al
licht op de omstandigheid dat in December, om
streeks Kerstfeest en Nieuwjaar, groote menigten
sigaren en cigaretten voor geschenken gekocht
worden. In Madrid is het tabaksverbruik in den
winter sterker dan in den zomer; in de
Baskische provinciën daarentegen is de verhouding
omgekeerd. Dit komt daaruit voort, dat in den
zomer een groot deel der Madridsche bevolking
de hoofdstad verlaat en de koele bergen en
kusten des lands opzoekt.
De Tabaks-Monopolie-Maatschappij in Spanje
heeft 11 fabrieken in werking, en wel in de vol
gende steden: Alicante, Bilbao, Caclix, Coruna,
Lyon, Logrono, Madrid, St. Sebastiaan, Santander,
Sevilla en Valencia. In de fabrieken worden alleen
vrouwen en meisjes aangesteld. De tabaksfabrieken
bevatten in 't geheel 27.799 cigareras.De Spaansche
cigaretten worden niet gelijmd, maar alleen aan
beide einden op eigenaardige wijze ingedrukt,
door middel van een soort spitsen vingerhoed,
zoodat zij volkomen houden. Dit procédéis on
tegenzeggelijk zindelijker dan het lijmen of met
speeksel dichtmaken. De Spaansche
sigarenmaaksters werken met voorbeeldige vlugheid. Er zijn
cigareras, die in het uur 150 sigaretten draaien.
De Monopolie-Maatschappij heeft, buiten de ge
melde fabrieken, op het schiereiland 1S,519
verkoopplaatsen. Let men nu op deze en de ge
noemde 27,70!) werksters, clan blijkt het, dat niet
minder dan 50,OUO gezinnen dooi1 de beai-beiding
van tabak hun brood vinden. De 159 millioen
pesetas. welke uit de beurs der rookers komen,
gaan dus niet geheel in rook op.
Ontgroenen.
Het ^ontgroenen" geeft in Amerika vooral niet
tot minder misbruiken aanleiding dan in Europa.
De Sophomores (ouderen) aan do
Cornell-l'niversity besloten eens eene aardigheid te hebben
met de frezhmen (groenen), ter gelegenheid van
het banket dat deze laatsten in Library Hall
zouden houden. De freshmen begaven zich in
optocht er heen, en werden nu door hun ouder
broeders met steenen, rotte eieren en vuil ge
worpen, zoodat de politie eetiige der belhamels
in verzekerde bewaring nam. Terwijl men aan tafel
zat, bemerkte men men, dat door de spijzen asa
foetida en andere vieze dingen gemengd waren, en
plotseling verspreidde zich door de zaal een
vreeselijke stank. De ouderen hadden in een kamer onder
de zaal een toestel geplaatst dat chloorgas ontwik
kelde en dit werd door buizen door den vloer
gevoerd. De gansche atmosfeer was verpest en
vergiftigd; een aantal studenten vielen in zwym
en werden er uitgedragen; eene vrouwelijke stu
dent, mrs. Jackson, stierf na weinige
oogenblikken.
Een groot aantal van de freshmen liggen nog
ziek; den dag na liet banket stierf weer een
student, Thomas Mac Xeill van Pittsburg. Een
aantal sophomores zijn in hechtenis genomen en
tegen borgstelling in vrijheid gesteld. De veront
waardiging is zeer groot; de autoriteiten zullen
met groote strengheid te werk gaan.
Mirma de Barulsehn.
De Justice vermeldt een artikel uit het socia
listisch blad dat zij de Worwaerts noemt, over
de bom die te Home ontploft is, en haalt daaruit
het volgende aan: «Wellicht heeft de heer Crispi
of een van zijn vrienden het wijze voorschrift
van den ridder de Mirma de Barulsehn willen
toepassen: men moet de fortuin corrigeeren."
De corrector heeft waarschijnlijk den ridder
Riccaut de la Marlinière uit Mmna von
Barnhdm niet gekend.
Een boodschap aan zijn vader.
Toen koning Behanzin van Dahomey, van al
zijn volgers verlaten, begreep dat hij verloren
was. liet hij zijn oude moeder roepen, en zeide :
»Ik ga mij aan den koning der Franschen over
geven. Het is echter noodig, dat vooraf mijn
Een waarborg voor den vrede.
(Lustige Blatter.)
GnmiANiA: »Zoo bevalt u mij, Majesteit. Nu
kunnen we onze zaken tien jaren lang rustig
afwikkelen."
overleden vader, Glegle, daar bericht van krijgt.
(iij zult u dus naar hem moeten begeven en het
hem vertellen.'.. Terstond beval hij dus haar te
onthoofden; met de vredespijp in den mond
woonde hij in. de grootste kalmte de voltrekking
van zijn bevel bij.
Stenographie.
Een eigenaardige opvattin;; van het wezen der
Stenographie had; naar het Miigiizin fiir
Stenofir/ijihie meldt, een der leden van het
wijnbouwers-congres, dat in November te Mainz
plaats had. Deze heer, een wyubergbozitter bij
Ivreuznach, pas tot lid van het Pruisisch
Abgpordnetenhaus gekozen, zeide na een rede van Dr. Buhl:
->De rede van den Uijksraad Dr. Buhl schijnt mij
zoo voortreffelijk, mijnheer de president, dat ik
voorstel dat do rede zal gestenograt'eerd worden
en aan alle leden van den Itijksdag gehouden '.
De partij van morgen.
(Ttïioule1.)
Twee teleurgestelden.
(MoonMne.)
SlB VTlLLlAM H.VRCOUUT (t')t HliNUV
was te zwaar en jij waart te licht."
»We moeten
maar zien te troosten,
Onder het gelach der vergadering antwoordde
de voorzitter, dat het bestuur den wensch van
den spreker, reeds voorzien en voorkomen had,
en reeds sedert het begin dor vergadering de
stenografen tegenwoordig waren geweest, zoodat
de rede inderdaad kan worden gedrukt en ver
spreid.
De piano-champion
Een jong Engelsen musicus, Sydney Goldman,
heeft »het record" van de pianisten gemaakt;
hij heeft van zes uur 's morgens tot half elf
's avonds aan n stuk gespeeld, dus zestien en
half uur. Aan het eind der seance is Goldman
door zijne vrienden als »piano-chanipion" gevierd;
zijn huisheer heeft hern tevens de huur opgezegd.
Mr. F. S. van Nierop.
Bij de uitgevers Van llolkema & \Varendorf,
Singel 542, zijn nog enkele eert-te afdrukken op
karton voorhanden van het portret van Mr. K. S.
van Nierop. De prijs is /'0.60.
Kunstindustrie.
In de ruime talagekast van het
meubclmagazijn van de firma S. iS. lullen, Damrak alhier,
is geëxposeerd een schoone eikenhouten schouw,
bestemd voor de traphal in het buitenverblijf van
een onzer Amsterd.imsche patriciërs.
liet. ontwerp van den architect J. van Looij
munt uit door strakheid van lijnen, terwijl de
versiering, in renaissance stijl aangebracht, het
bewijs levert, dat onze vaderlandsche kunst zich
wat het meubelvak betreft gerust met het Bui
tenland kan meten. Bij het bezichtigen der
nieuwe fabriek der tirinu lullen op de Spuistraat
zal men ontwaren dat de meubelmaker niet alleen
de vormen, maar ook de eentonigheid van som
mige houtsoorten weet te varieeven. Men kan
er o.a. een salon-ameubl."inent in wording zien
van donker notenhuut met goud, dat juist door
de spaarzame, maar juist aangebrachte versiering
en fijne slechts gedeeltelijk vergulde ornamenten
een prettigen indruk maakt.
Gladstoae's aftreding.
(Piincli.)
Alleen de kop ontbreekt er nog aan.
't Beproefde zwaard wordt aar, den wam! gehangen,
liet harnas algegesjit ....
alle
zijn
Julius Pruttelmaii Brommeyer.
Is dat niet de
schel van Gijs! zei
ik eergisteravond bij
me zelf. toen om
streeks half' tien de
bel overging. Ik was
hem al eenige dagen
te wachten, en hij
heeft zoo'n eigenaar
dige manier van te
bellen : een heel
zacht geluid, maar
lang aangehouden,
met altijd nog een
tikje toe, als je al
denkt dat het uit is.
En ofschoon 't ge
luid nu wat forscber
dan gewoonlijk
.klonk, ja wel 't was
hem. Den knecht
was hij op den voet
gevolgd, en daar
stond hij met zijn
overjas aan en zijn
hoed op, voor me, weinig gesoigneerd
opzichten, en met een uitdrukking
gezicht, alsof hij zeggen wilde: JJrominei.ier
help me, dadelijk, want ik verkeer in
doodsnood ! Hij stak mij de hand toe, met een
zenuwachtigheid, die mij zelf' een beetje ge
jaagd maakte, wat er niet minder op werd,
toen ik hem een stoel presenteerde, en hij
zonder daarop te letten, met lange passen
door de kamer ging stappen, tot hij eindelijk
voor me bleef' staan, ik zal niet zeggen zijn
vuist ballende, maar zoo met de open hand
elk woord een stoot gevende, terwijl hij uit
riep... die Tak! die Tak!! die Tak'!!!
Ik ken je nu al zoo lang en heb je voor
zooveel heete vuren zien staan, dat ik niet
begrijp wat jou dermate van de wijs kan ge
bracht hebben, zei ik, maar vertel me nu
eens bedaagd wat het eigenlijk is met dien
Tak! dien Tak!! Je weet wel, bij de samen
stelling van liet Kabinet heb ik je
genoeggewaarschuwd, zoo'n dwars stuk iionl daar
niet bij te gebruiken. Maar ja wel. je moest,
je zou, en juilie met je allen, zoo heette het
toen, kondt dien Tak wel aan... Ik begrijp
bet, nu zit. je in de asch en voel je de blaren.
Enfin, dat is je welverdiende si rui', omdat
je niet naar mij geluisterd heb!, en nu is 't
wér: J>rommeijer, red me uit den nood; je
moet mee naar de Regentes, de Ktinilz wil
je spreken... en we krijgen weer een repetitie
van dat diner op 't Loo, waar ik mijn glas
wijn heb laten omvallen, wat oorzaak geweest
is van ^de afschaffing van den zeepaceijns,
waar Klaas bij het plebs zoo'n furore mee
gemaakt beeft.
Spreek me niet, van Pierson, viel Tienhoven
me in de rede; sedert dat beroerde amende
ment-de Meijier verschenen is, is die ook al
niet meer te vertrouwen, en je begrijpt dat
bij volstrekt niet gesteld is op een reconst'ructie
van dit ministerie; er in te blijven lacht hem
niet toe nu hij voor zijn personeel zit. dat
mormeldier van een wel. en daarom is dit
crisis hom een uilkomst. Je /.uil,zien. bij drost
met Tak en neemt den schijn aan. dal het
hem om de kieswet, te doen is, en dat hii zich
bij Tak aansluit, omdat ik me niet aan mijn
iel) gebonden en den boel in 't
hon) gestuurd.
Maar wat kan jou dat nu schelen?
Wat me dal, schelen kan 't Yra;i:r je dat
nog? Pat /.ou mo geen haar kunnen schelen
als, ik dei'iig jaar oudei1 \\as; maar ik ben
]>:i« even vijftig. Kn ga nou maar eens na
wat voor toekomst or voor me over blijft.
Twaalf jaar heb ik Amsterdam geregeerd, en
toen \vas het, zóóvtr gekomen, dat ik mijn
biezen had moeten pakken, als ei1 niet juist
dal postje van kabinetsionncerdei' zich had
opgedaan. Ik had een naam. daar ik zelf
wel eens bang voor begon te worden troed.
maar ik bad er dan toch twaalf jaar lang
wil van gehad; al dien tijd de eerste viool
gespeeld, al had het soms meer van krassen
.