l No. 874 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. smeekt zijn middelaar te zijn en evenzoo een kerk waardoor behalve de M.-bescherming ook nog de bijzondere bespherming van een Heilige afgebeden wordt. Het kerkgebouw symboliseert heel het ge loof en zoo staan tusscben het volk en het crucifix de Maria- of Heiligen-beelden. Er komen nu twee richtingen in deze altaar stukken, die welke weerkeert tot het fresco en die welke later het miniatuur vormt. In Giotto ziet men de twee richtingen dooreen, nog als geheel, bij Fra Angelico zijn de twee richtingen volkomen afgescheiden, maar beiden in volmaking vertegen woordigd. Giotto is een weg die zich in tweeën gaat scheiden. Fra Angelico is een tweelingweg. Maar vóór Giotto is hun aller meester, de eerste van wat ik de teederheidsschool zou willen noemen, staand tegenover het Byzantijnsch en VlaamsebDuitsch, hij die met aristocratische zachtheid een groot denker is geweest, schilder omdat dichtkunst hem te dadelijk was, Cimabue, de profeet van An gelico, Baldovinetti, Filippo Lippi, Perugino, Rafaël, de vader van een ware schilderkunst, die toch later in sculptuur ontaard is, want teederheid van lijn is sculpturaal en beeldhouwkunst staat aan de tegenovergestelde zijde van beider vader 6) Architektuur. Cimabue is door zijn tijd begrepen, want het volk heeft na voleinding van zijn groot Ma donna-beeld, dit afgehaald en in plechtige pro cessie onder psalmgezang het ter kerke gebracht, en deze rustige patriarch die met zijn spits devoot gezicht naar de natuur dorst kijken, en naar de natuur een Sint Franciscus schilderde, (iets tot nu toe ongehoords) vond 's morgens door de bedauwde wei wandelende een herdersknaap die op platte steenen met houtskool zijn schapen nateekende, Giotto. Dit schijnt een Oud-Testamentisch verhaal. Florence. ANDBÉJOLLES. 6) Zoo genoemd door ,Th. Molkenboer op een wandschildering. Ontdekkingen voor de twintigste eeuw. Tegenover de klacht van sommigen, dat al de .groote ontdekkingen gemaakt z\jn, en de toe komende eeuw ons niets nieuws geven kan, >floemt luit.-kol. Elsdale in de Contemporary Review een viertal wonderen der wetenschap op, die nog vertoond moeten worden, en wier volmaking, volgens hem, maar een quaestie van *yd is. Vooreerst de «verovering der lucht". Reeds heeft het Fransche ministerie van oorlog bestuur bare ballons doen vervaardigen, die 25 mijlen per uur zullen loopen; bij gebreke aan de plot selinge ontdekking van een volmaakte vliegmachine, kan de langzame ontwikkeling van dat ?stelsel voldoen. Het gas, dat nu nog dient om den ballon omhoog te krijgen, zal langzamer hand alleen dienen om hem dravende te houden ?en verder door luchtschroeven, tot vleugelen vergroot, vervangen worden. Als men nagaat wat «r sedert veertien jaren op dit gebied verkregen is, dan kan men binnen veertien jaren op het luchtschip rekenen. »Laat de vliegmachine maar «terk, veilig en vooral vlakliggend zyn, en zij zal alle vervoermiddelen overtreffen. De dag, waarop wy van Londen naar New-York kunnen vliegen in 36 a 48 uur, en van Londen naar Parijs en terug tusschen ontbot en lunch, zal ?even belangrijk zijn als die van het in gebruik «tellen der locomotief. Honderd m\jlen per uur zal voor een luchtschipper geen te groote snel heid zyn." Een ander probleem is dat van den vorm der schepen. Waarom heeft een visch-torpedo zoo reusachtig veel meer beweegkracht noodig dan een visch ? Naar Elsdale's meening ligt het aan <ie oppervlakte; glad staal houdt hy voor het slechtste; hij denkt aan geperst papier in den ?vorm van baaienvel. ?nmiiiiiiiiium &> Jaargang. 25 Maart 1894. Redacteur RIJD. J. LOMAN te Londen. Adres: MyraLodge, Deronda Road, Herne Hill, Londen S. E. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. IIIHIItMMHntllMlltfHtllllllllfll Voor den 2den C. W. hebben zich tot dusver de volgende spelers aangemeld: Jhr. Dr. D. v. Foreest, J. F. Heemskeik, C. T. v. Ham en J. gteegstra te Draten. Van Dr. SAM. GOLD te Chicago. Motto: »Ge que femme veut, Dieu Ie veut." No. 234. Mat in drie zetten. a b c d e f g Wit: K e7, D b6, P a7 en e4; c2 = 5. Zwart: K d5, T f3; c4, c5 en e5 = 5. Oplossing van No. 232. l P d6 enz. Opgelost door de heeren : W. Albregts te Amster dam , H. C. Beeta te 's Hage, A. Bleijkmans te Am sterdam, J. P. v. Fastenhout te Amsterdam, . Halbertsma te Beesterzwaag, W. v. H. te Delft, C. T. v, Ham te Gorredijk, J. 't Hooft te Vlissingen, A. Lan> gejan te Urk, A. Mendes da Costa te Antwerpen, H Nog andere ontdekkingen, te verwachten en noodzakelijk, zijn deze: uit kolen de kracht te krygen, zonder ze te verbranden, of liever, kool in dien toestand te brengen, dat zij, met de zuurstof der lucht vereenigd, eene electrische kracht geeft; en verder: plantaardige bestanddeelen, bv. gras, door chemische of andere middelen, zoover te brengen, dat het een krachtig voedsel voor den mensch wordt, zonder dat het eerst het langzame en kostbare proces heeft moeten ondergaan van door koeien gegeten te worden en door dezen als melk en vleesch te worden afgeleverd. Een reusachtige vermeerdering van het bruikbare voedsel op aarde zou daarvan het gevolg zijn. Nordenskjöld. Baron Nordenskjöld heeft te Kopenhagen het een en ander omtrent zijn naaste plannen mee gedeeld. Hij heeft plan, eene expeditie uit te rusten, deels om de verongelukte Zweedsche expeditie Björling op te zoeken, deels om uit gebreide onderzoekingen in te stellen in de onbekende wateren bij Groenland. De expeditie zal in het voorjaar vertrekken, en uitsluitend uit Zweden bestaan. Nordenskjöld gelooft, dat Björling nog wel in leven is; misschien is hij met eene boot naar Elsmereland gevaren en heeft wellicht bij de Eskimo's een toevlucht gezocht. Dit willen we onderzoeken," zeide hij, »en ik aen hierheen gekomen, om de voorbereidende werkzaamheden voor de expeditie te voltooien. Oscar Dickson heeft mij de geldmiddelen ter beschikking gesteld. Ik heb hier ook inlichtingen gezocht bij menschen die de toestanden kennen, en wat ik vernomen heb, bevestigt mijne over tuiging, dat Björling gered kan worden." Omtrent Nansen sprak hij ook. »Hij zal de Noordpool wel niet bereiken, maar toch zal zijn reis van groote beteekenis zijn voor de weten schap, want Nansen is een degelyk man en een groot geleerde " Een Chineesche bibliotheek. Op 19 en 20 Maart had in het hotel Drouot de verkooping eener Chineesche bibliotheek plaats, door het overleden lid van het Instituut, markies d'Hervey de Saint-Denys nagelaten. Zij was grootendeels samengesteld uit werken en teksten, die uit de nalatenschap van den beken den geleerde Stanislas Julien dagteekenen, den voorganger van den markies aan het College de France. De verzameling is kostbaar en merk waardig; zij is bijzonder rijk aan Chineesche of uit China afkomstige werken, met gravuren en teekeningen versierd en over 't algemeen artis tiek en origineel gebonden. De catalogus, door den boekhandel Leroux, Rue Bonaparte 78. ver spreid, was op zich zelf een belangrijk boekje. Mislukten. Vele beroemde letterkundigen zijn begonnen met in een ander vak te mislukken; maar op merkelijk is het, wat deftige vakken daarbij waren. In Frankrijk waren notarisklerken Alexandre Dumas père, Pailleron, Tony Révillon, Hector Malot, Camille Doucet, Ad. d'Ennery, Henry Monnier; procureursklerken Armand Dartois, Anicet Bourgeois, Alph. Royer, Ed. Brisebarre, Bayard, Louis Veuillot, Ponsard en Auguste Barbier; deurwaardersklerken Scribe en Blum, schoolmeesters Sarcey, Sardou, Léon Gozlan; Eugène Manuel, A. Maquet, Jules Janin; Sainte Beuve en Littréwaren assistenten in hospitalen; Erckmann, Champfleury, H, Meilhac boekverkoopërsbedienden; Rochefort, Ponson Du Terrail, Ed. de Goncourt, Gondinet ambtenaren. Paul de Koek, Monselet, Paul Féval waren winkelbedienden. IMIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIIIMIIMHIIimillllllltlllllllllUI Mendes da Costa te Amsterdam, M. F. Onnen te Leiden, Philax" te Venloo, Wara Atti" te 'sHage, E. Wieling te Groningen, A. Wijbranda te Amster dam en J. v. Wjjhe te Zwolle. Uiterlijke termijn van verzending: Donderdagmid dernacht na 't verschijnen van een probleem. Tusschen de beide voorvechters der British Chess Club en Metropolitun O. C. te Londen he«ft op 't oogenblik een duel plaats. De condities zijn: lo. Wie 't eerst 7 partyen wint is overwinnaar. 2o. Inzet/ 60 van weerskanten. 3o. Eén partij wekelgks. 4o. De partijen moeten afwisselend in de B. C. C. en M. C. C. gesueeld worden. 5o. Bedenktijd 20 zetten per unr. Hier volgt de eerste partij, die Maandag 12 Maart in de M. C. C. plaats greep. 8PAANSCHE PARTIJ. Zwart. A. H. Frenchard. B. C. C. dan doet Zwart 't best dit met L c5 (nietPcS?, wegens 12 P dé. P e6 13 P f5 en 14 D g4) te be antwoorden. Wit speelt zijn toren hoofdzakelijk l 2 P f3 S L,fo5 4 0-0 5 d4 6 D e2 7 L c6: Wit. R. J. Loman. M. C. C. e4 e5 Pc6 P f6 P e4: L e7 P d6 bcö: dc6:? dan 8 de5:, P f5 9 T dl, L d7 1U e5, fe5: 11 P e5 en Wit wint. 8 dea: P b7 9 T el We honden dit voor sterker dan den variant 9 T dl, 0-0 (niet P c5 we gens 10 P dt, L b7 11 P c3, O O 12 P f 5, P t G 13 D g4, f6 !4Pg7:!en wint) 10 P d4, D e8 11 P c3, P c5 2 P f 5, Pe6 13 D g4, f6 14 L h6, T f7 15 L e3, K h8 16 P e7:, D e7: 17 efC:, T f6: en w\j geven aau 't zwarte spel een wei nig de voorkeur. Als oen modelpartij voor de be handeling van dezen va riant verwijzen wij onzen lezers naar de Mirltlmmpf Winawer-Zukertort. Pa rijs 1878 (3de of 4de par tij). Speelt Wit in dezen zet 11 T el (een valstrik) 0 Steuographie. zal de heer T. ook wel weten. Zoo niet dan hoop ik hem dit weldra elders duidelijk te maken. Zwolle, 18/3 '94. F. Z. MEHLEK. om de manoeuvre P c5 en L a6 uit den weg (e gaan. Bijv. 9 P c3, 0-0 10 P d4, P c5, 11 L e3, L aG 12 D gi, L f 1: en Zwart wint, zooals een analyse van Zukertort heeft bewezen. 9 0-0 10 P c3 P c5 11 P (U P e6 12 P f5 f6 13 P e7: f D e7: 14 c(6: D f6: 15 P e4 D n 16 L e3 d6 Beter clan d5, wat de piounenatelling zou ver zwakken. 17 1)3 Om T l>8 te voorkoman, waarop nu. L a7: zou volgen. 17 c5 18 T adl L b7 l!) P jr3 T aeS 20 D b5 L a8 21 D c4 M. d. R., U wilt mij zeker wel vergunnen met een enkel woord op het ingezonden stuk van den heer T. te repliceeren. Dat ik het door genoemden heer gedoceerde stelsel Gabelsberger niet noemde, heeft een zeer goede reden. Immers in de bewerking van. dit systeem voor onze taal door Jos. Schwab wordt de onderscheiding tusschen Correspondentie- en Debattenschrift niet streng in het oog gehouden, wordt niet in allen deele de gewone spelling gevolgd, maar soms ook van woordverkortingen gebruik gemaakt. Wilde ik dus den »journaliststenograaf" schaakmat zetten, dan mocht ik dit stelsel niet noemen. Dat aan Duitsche Gymnasia en Real-Schulen uitsluitend het stelsel Gabelsberger gedo ceerd wordt, wist ik nog niet en geloof ik ook niet. Wel weet ik dat sedert de reformatie van het Stolzesche stelsel in 1888 dit aan een 400tal Hoogere Burgerscholen en Gymnasia onderwezen wordt, dat bijv. in Wurtemberg aan de Real-Schulen op last van den minister uitsluitend volgens dit stelsel onderwijs gegeven wordt maar misschien beschikt de heer T. over nieuwere en betere bronnen dan ik. Mocht dit zoo zijn, dan houd ik mij voor mededeeling aanbevolen. Zeker, Gabelsberger is de vader der moderne stenographie; maar is in dit vak dan alle voor uitgang buitengesloten en kunnen niet de kin deren de erfenis des vaders aanvaarden en die vermeerderen ? Dat er aan het Gabïkberger stelsel nog wel iets hapert, dat het voor verbeteringen nog wel vatbaar is, blijkt uit eene grondige analyse en beoordeeling daarvan in het Archiv f. Stenogrophie. Referent noemt daar niet minder dan een twaalftal leemten en gebreken in de samen stelling van het systeem op, om ten slotte tot de volgende conclusie te komen: »Men kan Gabels berger de verdienste niet ontzeggen, dat hij door zijn handigheid en vernuft de stenographie in Duitschland tot groot aanzien en practische toe passing heeft gebracht, doch het verwijt, dat hij, door gebrek aan consequentie en het niet grondig bewerken van zijn materieel, de Duitsche steno graphie op een dwaalspoor heeft gebracht en ze tot de meest ingewikkelde, tegenstrijdige en on natuurlijke schryfwyze heeft gemaakt die men zich denken kan, kan men hem niet onthouden. Wanneer de stenographie ondanks de enorme kosten, die er jaarlijks aan besteed worden, heden slechts enkelen van practisch nut is, en de meesten die do kunst beoefenen halverwege hun studie staken en werderom hun toevlucht nemen tot het gewone schrift, dan is dat te wyten aan de onvolledigheid van het stelsel, dat door zijn verblinde aanhangers op een ongehoorde wijze als een wetenschappelijk werk wordt aangeprezen." Het behoort in Duitschland dan ook niet tot de uitzonderingen dat beoefenaren van het Gabels berger stelsel, waaronder autoriteiten op het gebied der stenographie, tot het Stolzesche overgaan en zich de moeite en den last, die het aanleeren van een nieuw stelsel medebrengen, gaarne getroosten ter wille van de practische voordeelen die hun dit biedt. Waarom ik het stelsel Goudachaal?Bussmann noemde 1 Niet omdat ik er mee sympathiseer, maar omdat dit Nederlandsche stelsel zyn teekens aan het gewone schrift ontleent en zich geheel aan de spelling houdt. Een goed stelsel moet echter nog aan meerdere eischen voldoen. Dit miiiiiiiiiHiiiiiiiMimiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiniimiiimiiiniiimiiiimimmNiimiii Noodig om P g5 te be letten. De beide volgende zetten zjjn eveneens ge dwongen. 21 45 22 D fl c5 23 L cl h5! Zwart gebruikte 40 minuten alvorens hij tot dezen zet besloot. Een uitvoerige analyse in tlie Field van den heer Hoffer stelt aan 't licht dat dit inderdaad de sterkste voortzetting is om den aanval met succes vol te houden. Zwart schijnt echter de gevolgen niet nauwkeurig berekend te hebben, want op 't kri tieke moment slaat hij de plank mis. 24 T e5 ht 25 P f5 D g6? h3 had volgens Hofi'er to'J wnet geleid; o. i. is m bovengen. analyse niet voldoende aandacht geschonken aan 't ant woord 2G ghS: wat niet zoo slecht is, als men aanvankelijk zou meenen. 26 P 1>4: D «2: 27 T del K f7 28 D .16 't Antwoord van Zwart lag niet voor de hand. 't Blijkt hieruit dat D b5, met 't dreigement T e6:, sterker ware geweest. Wij hebben op D b5 geen af doend antwoord kunnen ontdekken. 28 P dS! 29 P g6 Schijnbaar de meest natuurlijke zet, doch in derdaad zeer slecht. 29 T e5: Merkwaardiger wijze gaat na P c6! de partij onherroepelijk voor Wit verloren. Beide spelers bevouden zich echter in groote tijdverlegenheid, zij konden slechts voor hun 11 zetten over 18 resp. 15 minuten beschik ken. Op L e4 kon vol gen 30 P f8:, T e5: 31 P d7 enz. 30 P có: P 31 P d3 32 L a3 33 D et f 34 T e4 35 L c5: 36 D e6 37 P el 38 Ii4 39 hg5:! Wit geeft zetten. K g8 P c6 D a2:2 K hS g5 T d8 D blf K g7 D el D c5: mat in 3 Verbetering. In het ingezonden stuk «Stenographie" in ons vorig nummer is eene fout ingeslopen. Niet 5000, maar »over de 50,000 personen (53,952 in 't afgeloopen jaar) hebben volgens het stelsel-Gabelsberger onderricht ontvangen. UIT DE 8CHAAKWEBELD. In Duitschland is een nieuwe blindelingsspekr opgestaan, wiens eerste openbare verrichtingen op dit gebied zeer de aandacht trekken. Wij hebben de beide blind-séances op 't oog, die de heer P. Lipke onlangs te Berlijn gaf. Op l Maart speelde hij 8 partijen uit 't hoofd in de liei-liner Schactivei-ein, waarbij hij al zijn tegenstanders in 4 uur tijd overwon ambitie, om Zukertort te overtreffen, kon hem anders gevaarlijke parten spelen) ea 't succes was weder even schitterend, want van deze 10 partijen won hij binnen 5 uur alle op n na, die remise werd. Op 't oogenblik dat wij deze bijdrage verzenden, zijn in de World's Championship match twee parIHIIUIIItllllulllllllMUIIIIIIUIIIfttmilUIII 40 eanti per reg«L Complete Kanlooriorichüngen. PBtttA EIGEN FABRIKAAT. VOS & LE GRAND, Kalverstraat. Depots te AMSTERDAM. Uloth téCo., Zeedijk 16. A. v. Tuyll, Paleisstr. 13. Clébffn, Heiligenweg 42. Sealorqne, Kattenb. pl.13. Hulsw:t, Vondelkade, 89. de Gastro, Muiderstr. 14. A. Stark, Mauritsstr. 5. Spaarkogel ,Marn .str. 125. Querido, Roeterstr. 92. v.ffemert.Utrecht.str. 11S. J. D. Steen, Singel 176. Schaffers, Ferd.Bolstr.il. Marnette, Wagen.str. 40. v. Winsen Jr., Vyzelstr.28. Schuyt, Haarlem.str. 140. Koek, P. C. Hooftstr. 130. D. Stork, Leliegracht 44. A. Barneveld, Overt. 419. Hoofd-Depöt VAN Dr. JAEGER's Orig. lorn. felartitelen K. F. DEUSCHLEBENGER. Amtt* Kalverttr* 139, Eenig specialiteit in de» artikelen in geheel Nederland. Magaziju KEIZERSHOF", Nienwendijk 196. Z ij d e n s t o f f e n. Grootste sorteeringzwarte en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde Zijde, Satjjn en Surah. De nieuwste des sins en kleuren steeds voorhanden. SCHADE & OLDENKOTT. Illllllllllllllimiltllllf IIIIIIIIIIIH tijen gespeeld, daarvan won Lasker de eerste partij in 60 zetten en S einitzde tweede in 42 zetten. Beide pai tijen werden Spaans ch geopend. De Daily feics geeft 't volgende overzicht van Lasker's verrichtingen sinds zijn début te Breslau in 1889, waar hij door 't winnen van 't Ilaupt lurnier zich waardig 'oonde in 't gild der Deutsche Scfiachmeister te worden opgenomen. Wedttrijd record. Amsterdam 1889 Berlijn 1890 Graz 1890 Londen Londen 5 5 3 4892 1892 (Quintangular) . New York 1893 13 O .a Match record. Tegenstander. Vechtterrein. Von Bardeleben Berlijn 33 4 10 Mieses Bird Miuiati Englisch Lee Blackburne Bird Sowalter Ettlinger Ettlinger Delmar J. W. Baird D. G. Baird Kyan Hanham Dr. Isaacson Dr. Simonson Hodges De Yisser Eichardson Blackmar Voigt Shipley Bob:nson Martinez Reichhelm Senor Golmayo Senor Yazquez Leipzig Liverpool Manchester Weenen Londen Londen Newcaste Kokomo, Indiana New-York Serie partijen. New-York 1889 1890 1190 1890 1890 1891 1892 1892 1893 1893 1892 l O 2 O O o o o o 2 l O O 42 5 18 Bro klijn hiladelphia Havana 1893 O O O O O o o o l l o o o l o o o o o o Totaal 122 12 31