Historisch Archief 1877-1940
No. 877
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
rende vrienden, en als men dit alles ziet, treurt de
onverschillige niet mee met de treurenden, maar
glimlacht over zooveel wansmaak van een volk dat
zijn heilige en grootsche traditiën van kunst te
schande maakt en slechts hier en daar, door een
enkele tombe, bewijst dat het nog echte kunste
naars bezit.
Heel die versteende eomedie van de smart op
het Campo Santo is eerder lugubre en het is niet
de spottende vroolijkheid die ik bedoel, waardoor
de opvatting van den dood bij dit zuidelijk volk
het hart streelt. Niet in deze koele beeldgalcrijen
is de dood lieflijk, maar daar buiten, op den heuvel
?van den Campo Santo, waar de zon de graven,
toch altijd van marmer, verwarmt; waar de blauwe
hemel lacht en de bloemen en boomen geuren.
Daar gaat het marmer schuil onder den
gepassionneerden plantengroei van het zuiden, onder
?de cypres en den eucalyptus, der wilden vijg en
den kastanje, onder den palm, het klimop en den
cactus.
Lente in Italië! Lieflijker laat zich de schoonheid
niet denken dan in uw stille, gepeinsvolle nachten.
Druk zijn de lichte straten van Genua, druk van
de stilstaande jonge mannen die luid sprekend en
gesticuleerend club houden op den openbaren weg
?en uitzien naar de schoone vrouwen die voorbij
gaan aan den arm harer begeleiders. Maar deze
rumoerige straten ontvloden! Hooger op, naar de
heuvelen met hunne hooge huizen en hier en daar
op de hoeken een heerlijk uitzicht over de donkere
zee, over de haven met haar liehtjesgeschemer en,
omlaag, de lichten der stad, opklimmend tegen de
heuvelen, hoog in den donkeren nacht als een
overgang tot de sterren in het firmament. En soms
ziet men zelfs niet waar de sterren beginnen en
de lichten der stad eindigen. Omhoog de planeten,
de verheven sterrenbeelden: Cassiopaea in haar
gefonkel, Orion in meditatieve stilheid, de Groote
Beer in zijn wondere schoonheid, tintelend allen
van Godvolheid. Dan, uit het benedene der stad,
met hare donkere tuinen, klinkt de muziek van
guitaren, er is daar een jonge man die een sere
nade brengt aan een mooi meisje, klinkt de muziek
?der piano's en het begeleidend ge?ang. En de
heerlijke menscheastemmen van het Zuiden,
wonderrijk van tonen die het hart bewegen tot tra
nen, klimmen van de duistere nacht-oorden dadelijk
op tot de lichtende sterren, want muziek en ge
zang schijnt in den lentenacht van Italiëhet eso
terisch verband tusschen de werelden in de Ruimte
?der Eeuwigheid omhoog en de schoone wereld die
\vij het geluk hebben de onze te noemen.
M. W.
IIIIllinniIlllllnillMlllllltlIIIMIItlllllHtlllllllllllllllHllltttlflIHItllll
vo
DAMES.
Trousseau. Toiletten. ? Oude kookboe
ken. Bloemen. Arbeid adelt.
De toiletten voor het trouwen van prinses Vic
toria Melita van Saksen-Coburg-Gotha zullen
heel mooi zijn. De trousseau van de bruid is te
Londen gemaakt, en in de Engelsche bladen kan
men dan ook voluit de beschrijving vinden van
den bruidsjapon en de andere japonnen, de man
tels, de hoeden, rokken, kousen, schoenen, zak
doeken, enz., die tot het uitzet behooren. De
trouwjapon is van crème zyden rips, geheel gebor
duurd met een patroon van true lovers' knots en
oranjebloesem, in medaillons gearrangeerd met
?MfnilllllllUIUIHHIIHIII
IIIIIMnllllllllllllllltlllttlllllInll
?riiiiiiMiiiiiiitnmniiurain
;'5de Jaargang. 1~' April 1894.
Redacteur RUD. J. LOMAN te . >-nden.
Adres: Myra Lodge, Deronda Road, lic: i;e Hill,
Londen S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
?betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
??MÏtniiiiiiiiiliiiiiMitiiiiiiiiiiiiniiMiiHiliMiiitHiiiiiiiiiiMtimuiffHMUuai
CORBESPONDENTIE.
H. P. te G. Dank voor toezegging.
H. G. K. te A. Reglement van den 2den C.W. ver
schijnt voor den strijd een aanvang neemt,waarschijn
lijk in Juli.
Van Jan Smutny te Praag.
.No. 237. Mat in drie zetten.
a bcdefgh
Wit: K d8, T c4, L g3 en g6; d4 = 5.
Zwart: K e6, Ta3, L h3; a5, b3, f3, f6 en g5 = 8.
Oplossing van No. 235.
l D h6:, K b5 2 L d3 f, T c4 3 P d4 f.
L e6: 2 K a4: enz.
P a6 2 T c3: t
ab3: 2 D h5:
met meer varianten.
paarlen, en voortgezet in de oranjebloesems die op
de japon aangebracht zijn. Ook het corsage heeft
diezelfde versiering, met op lederen schouder
een hoog staande epaulet van doorschijnende
tulle, met dezelfde paarlen bezet; de korte ballon
mouwen zijn ook met zulke tulle afgezet. De
bruidssluier is van oude kant; echte paarlen mogen
volgens Duitsche traditie niet door de bruid ge
dragen worden, omdat zij tranen beduiden.
Het kleed waarin de jonge groothertogin van
Hessen haar eerste hofreceptie te Darmstadt zal
houden, heeft een traine de cour van zilver da
mast, te Moskou geweven, van een heel vreemd
patroon, omzoomd met een ruche van witte
struisveeren. De japon is van zilverlaken en schijnt
een blad enkel zilver; hij opent zich ver opeen
onderkleed van wit satijn, met zilver geborduurd.
Het corsage is van voren van ditzelfde satijn,
van achteren van het zilverdamast van den sleep.
Het reistoilet is blauwgrijs kemelshaar, gebor
duurd met genuanceerde rozen en voorzien van
een changeant vest in dezelfde nuances, het is
met blauwe franje omzet. Voor de joyeuse entree
te Darmstadt is een laken costuum van rose-f'iuve
bestemd, met een rand van zwarte tulle, waarop
in gekleurde zijde en kristallen kralen een heel
artistiek patroon van kapellen en bloemen is
gewerkt. Hier en daar een kapel op de japon,
en hetzelfde zwart borduursel dient als vest en
als benedenmouwen; gedrapeerde kraag van
rhododendron fluweel. Bij het costuum behoort een
korte mantel en "ok een lange rotonde van de
zelfde stof.
Zware mantels zijn er, nu het naar den zomer
gaat, weinig in den trousseau, maar veel lichte
pelerines en collets in allerlei kleuren. Iets
nieuws daarbij is een groote, wit satijnen man
tel met zilverborduursel, zilverkant en ru^he van
witte struisveeren, dien de bruid, naar het schijnt
bij haar trouwjapon zal dragen. Een dergelijke
mantel van crème chiffon, is geheel bedekt met
patronen van los aangehechte gouden en zilve
ren sequins.
* *
*
De Engelsche prinsessen die bij het huwelijk
zullen zijn, hebben ook allerlei moois aangeschaft.
Prinses Beatrice zal crème bengaline dragen, laag
gedecolleteerd, en met echte valenciennes in den
vorm van een zouavenjakje gegarneerd. Ook de
rand van het kleed, de mouwen, de cape met
dubbele kraag, zijn alle met valenciennes en
satijn lint in iets lichter kleur bezet.
De hertogin van Saksen-Coburg-Gotha gaat in
cyclamen fluweel; prinses Alexandra draagt een
nieuw soort broche, »Valkyrie" genaamd, de grond
bleek rose. met strepen van rozeknoppen en
bladeren. Haar mantel, velours miroir glacé, is
van nevelgrijs met een »soupron" van rose; de p
lerine geborduurd met witte zijde in een patroon van
point d'Alenyon; om den hals struisveeren in
dezelfde nevelkleur, evenals de strikken en afhan
gende einden.
*
* *
Zooals men weet, bestaan er in verschillende
oude familiën kook- en huishoudboeken in hand
schrift. Van een van deze, het receptenboek van
eene oud-adellijke familie, vier quarto-deelen,
waarvan het oudste in perkament gebonden
werd ons door de tegenwoordige erfgename wel
willend inzage gegeven; zij stond eenige recepten
eruit ter publicatie af en verklaarde zich bereid,
van anderen, op verlangen, afschrift te geven.
De oudste recepten stammen uit het begin der
XVIIIde eeuw, een der latere boeken begint in
1755, een ander in 1780; bij verscheidene vindt
men met dankbaarheid vermeld: »van Mevrouw
B.; van den kok van B.; van mijn schoonmoe
der, seer goet; van Hester; van Willemijntie,
kookt zeer goed.'' Van sommige verraden schrift
iMiiiiimiiiiuiiiHiiiiimiiiiimiiitiittiiiMiimimmiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiai
Opgelost door de heeren : W. Albregts te Amster
dam, C. T. v. Ham te Gorredijk en A. Wijbraods te
Amsterdam.
Oplossing probleem van P. J. Cuhen (3 zetten).
l P e6, K d5 2 D c? enz.
K f3 2 D h2
Probleem in 2 zetten v^n zelfden auteur l L e6.
Opgelost door H. C. Beets te 's Hage,J. v. d, Hulst
te Oud Ade. C. T. v. Ham te Gorredijk, J, 't Hooft
te Vlissingen, E Wieling te Groningen en A. Wijbrands
te Amsterdam.
Goede oplossing van No. 233 van J. 't Hooft.
UIT DE SCHAAKWERELD.
De 2de groote match tusschen 't Noorden en Zui
den van Engeland eindigde, evenals in 't vorige jaar
te Birimngham, met een overwinning voor 't Noor
den. Er namen niet minder dan 216 schakers uit alle
deelen des lands aan den strijd deel. De uitslag der
beide rnatchcs was als volgt:
1893 . . . Zuiden 531'. Noorden 52:'n
1894 ... 6412 43i;2
Overzicht van 't eerste gedeelte dor Championship
match, New York 15 Maart?U April 1895.
6
Opening.
P.
O
Laaker .... l O l O E. K. l 14
Steinitz. ? . . O l O l R. E. O 02
Aantal zetten . 00 42 52 60 50 71 62 77
De match wordt 14 April te Philadelphia hervat.
Stand der match om 't kampioenschap van Amerika :
Showalter 5, Hodges 4, 4 remise.
De uitslag der match Albin versus Delmar was:
Albin 5, Delmar 2, geen remises.
't Eerste gedeelte der match om 't Championship
of the World en een geldprijs van 2000 dollars is
thans ten einde. De volgende partijen, totdat een
der spelers 7 partijen gewonnen heeft, worden te
I'hiladelphia gespeeld. De match zal op 16 April aldaar
hervat wolden.
Stand der match te Londen.
Opening.
"*
t*t/2
fTrenchard O E. l O R. l
Loman l E- O l K. 2
en spelling de hand der mevrouw, van andere
die der keukenmeid.
Een van de laatste nemen wij, om de curiosi
teit, in de oorspronkelijke spelling over:
? Om smoddervis klaar te maken. Men koot'de
baars een wijnig minder als gaar; dan neemt
men vant water daar de vis in gekoot is, en koot
daar de uijen heel gaar mede, wanneer men daar
een wijnig gehakte pieterselie bijvoet, en dan
verder geslote beschuit, boter en een note
muscaat, totdat het eene bequame dicte heeft. Doet
dit dan als de vis in een tinne schotel wel ge
schikt is, daar over, en laat het dan same een
quartier stoven, dog daar hoeft geen vier boven
op; altemet maar eens geschut; opt lest jtroit
men de garrenaad daar ovei."
Talloos zijn de recepten om «goede wafelen te
bakken", een bewijs dat men ook in dien tijd
lang naar het echte gezocht heeft. Pannekoeken,
kaakjes, koekjes, evenveeltjes, geleien, pasteien,
taarten en vladen, allerlei recepten voor inge
maakte vruchten, worst, sausen, speenvarkentjes,
ragouts, de meeste in een reeks van variaties,
komen voor. Curieus klinkt het: »Om een poulet
van een hoen te maken," «vijgen in 't zuur,"
»gallino frito," »quee-pensjes," »schoenlapper,"
»eau do ma tante" (met de vermelding: »van
dominéde H."), «matter monnie," «oranje pap,"
»nonnenveesjes," of ook, onder aan een recept: »van
mevrouw II., als dezelve aan de kook is, 20 minuten
koken."
Al bladerend vindt men zonderlinge wenken.
Dit teekent onze zeevaardersfamiliën:
?»0m stokvis te koken. Neem daartoe zeewater,
dan wordt ze malsch, heeft juist de maat van
zout en is even lekker als die men op de schepen
eet." Ook het volgende is overzeesch: »Atjar van
rauwe groenten»: Drie flesschen wijnazijn, l lood
curcuma fijn gestampt, % lood mostaardzaad fijn
gestooten, en Vs P- o. g. (pond oud gewicht?)
grof zout. Laat dit acht dagen staan, giet het door
een zeef, doet dan op dit nat zooveel slaolie dat
de pot gedekt is, roer het met een houten lepel
en doe er in eenige stukjes gember, kokers
Spaansche peper, 5 a 10 chalotten; laat het weer
eenige dagen staan en doe er bij dikke gele
wortelen, aan dobbelsteenen gesneden, knotselderij
hetzelfde, kleine struikjes bloemkool, vaste
Brusselsche kooltjes, een vaste groene of gele savoye
aan kleine stukjes, de groenten mogen niet
gewasschen worden. Als het met een leitje en steen
goed onderligt, moet de pot G weken gesloten
blijven.''
* *
*
Terwijl allerlei bloemen verdwijnen, en weldra
voor geen geld meer zullen te krijgen zijn, zoodat
men niet meer zal weten wat de oude dichters
bedoelden, wanneer zij ervan spraken, komen
anderen even plotseling in de mode. De orchidee,
op het oogenblik de meest gezochte bloem, is
toch eerst ruim een halve eeuw in Europa be
kend. Tegen 1840 was het Engelsche en Bel
gische handelshuizen, die met groote kapitalen
werkten, nog de moeite waard, kostbare expe
dities uit te rusten om op de eilanden van de
Zuidzee naar orchideeën te zoeken en de knollen
naar Europa te zenden. Van de duizende knol
len, die uit hun zonnig paradijs naar Engelands
nevel en kolendamp werden gesleept, kwamen er
maar heel weinig terecht; de tuiniers wisten niet
beter of ze moesten ze gloeiend heet en klets
nat houden, later hebben ze de afzonderlijke
soorten leeren bestudeeren en ieder het zijne
geven. Er zijn nu 2000 soorten in Europa; de
botanische tuinen te Kew en te St. Petersburg
hebben ieder 1500 soorten, die van Berlijn 1000.
De kostbaarste particuliere collecties vond men
lang te Hamburg in de villa Reichersbeim, in
den Tlnergarten te Berlijn, in den beroemden
bergtuin vim den Oostenrijkschen graaf Thun te
ItlnlIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIllH
Hier volgt de 5de parlij
WEENEE
Wit.
K. J. Loman,
Metropolitan C. C.
l
2
3
4
5
6
el
e5
P 16
(15
P d5:
L e6
c6
c3:
L (16
ed4:
P e7
L c4
12 L d5:,
f7:. K f7:
P
P
dea:
L sZ
P 13
7 0-0
9 (14'
10 o(14:
11 P g5
L d5 dan
P d5: 13 P
14 D h5 'f enz.
12 el c6
13 (K>! 0-0
cdu: dan 14 L do: 15
D da:, 0-0 16 D b7: enz.
14 L (4!
Dit bleek achterna de
beste voortzetting te zijn.
Tal van zetten kwamen
hier in aanmerking. 14
P h7: danKb.7 : 15 D h5ï.
K g8 16 T e4, g6! 17
D h3, D c8! enz. Ook
met D h5, D g4, D d4
of L 1)2 is de aanval
moeilijk vol te houden.
De positie ia een studie
waard.
14 h6!
15 I' h7 T eS
10 D d4
16 L hO: f P föf
PAETIJ,
Zwart.
H. W. Trenchard,
British G. G.
loopt op niets uit, hoog
stens bereikt Wit daar
mee remise.
16 P f5.'
Sterker ware geweest
P g6.
17 D cl: odó:
18 D do: T e
19 D d3 L 1)1
20 L 1>2 D (13:
Wit verkeerde in de
meening, dat hij nog zijn
20tte zet moest doen en
daar 't uur vol was kon
hij zich geen seconde
over den volgenden zet
bedenken, vandaar de
vergissing.
21 L AS:'.1.
Met 21 cd3: was't spel
gewonnen'
21
22 T cl :
23 L f5:
24 ir4
25 L el
26 L a3
27 L b2
28 L c$
29 L (14
30 c3
31 L (15
32 cd4:
33 L b7 :
T el : t
Lel:
T (18
T d5
T b5
L 1)4
L e7
T i-5
T et
g6
T (14:
K In:
remise.
VIJFDE MATCHPARTIJ. SPAANSCHE PAETIJ.
Wit,
E. Lasker.
l e4
2 P f S
3
P cG
, b5 P c6
Deze zet heeft den uit
vinder tot nog toe weinig
geluk aangebracht Van
de 4 partijen, waarin hij
deze verdediging
aanZwart.
W. Steinitz.
wendde, verloor hij
drie bij een remise.
4 (14
5 P c3
6 L cl
7 P Ut:
8 1) (U:
9 D e3
L (17
P ge7
e<14:
P (14:
P c6
L e6
Tetschen aan de Elbe, en voorts op enkele En
gelsche kasteelen. Maar sinds eenigen tijd heeft
men in Engeland ook «orchids for the million"
willen kweeken; men kweekt en verkoopt ze nu
in massa. Het meeste geld wordt er nog voor
gegeven in Amerika, waar men voor een enkele
cattleya in het kapsel of het knoopsgat nog wel
8 dollars overheeft. Voor bruidsbouquetten zijn
ze onmisbaar; men rekent te New-York 100dol
lars voor zulk een bruidsbouquet; maar miss
Astor had er een van orchideeën
enoranjebloemen, die 400 dollars gekost had.
Men kan tegenwoordig in de etalages in een
groote btad meer orchideeën bij elkaar zien, dan
in een tropisch oerwoud; men weet toch dat daar
het groen onbeschrijfelijk weelderig, maar de
bloemen betrekkelijk schaarsch zijn.
Wij vestigen de aandacht op een nieuwen
winkel, die op 21 April in de Galerij Xo. 14
(Oosteinde) geopend wordt. De chocolade en
suikerwerken die de firma Van Kuijk er zal
verkoopen, zullen wel in evenredigheid zijn van
de aanzienlijke clientèle, waarin vele winkels in
de Galerij zich verheugen.
Het eerste nummer is verschenen van Arbeid
Adelt, orgaan der kunst- en intellectueele
afdeeling van de AlgemeeneNederlandsche
Vrouwenvereeniging. Redactie en administratie zijn voor
loopig gevestigd in hotel Bellevue te Arnhem.
Het nummer bevat, behalve het programma voor
de eerste bijeenkomst op 7 April te Arnhem,
(welkomstgroet, muziek, zang, tableau-vivant),
een Inleidend woord, in hoofdzaak gelijk aan het
prospectus dat wij onlangs resumeerden, een »Aan
onze leden", Zon en Liefde, door C. A. Wertheim,
een Welkomstgroet, een rede Welke wijding wvj
aan onzs talentjes wenschen te geven, Eendracht
maakt macht, door B. J. de Feifer-von Essen,
Toch schilderes, door Betsy Perk, enz.
Het blad is zeker nog niet wat het zijn moet;
de omslag is van een grof oranje, met een heel
leelijk prentje; taal en stijl zijn over't algemeen
slordig (een der jonge dames speelt in het ta
bleau-vivant voor de »Intellectie"); op het vers
dat de eere-voorzitster zal voordragen zouden
lantaarnopstekers niet jaloersch zijn; en het na
woord der redactie spant misschien nog de
kroon, maar in elk geval, als teeken van leven
en belangstelling, als uiting van een gevoel van
solidariteit en algemeene verantwoordelijkheid is
deze nieuwe poging toetejuichen.
E-e.
mtiumtnumumu *nitmii uwmmmui iH
40 eenti per regel.
Smaakvolle Meubileerin
Huizen, Villa's, Appartementen.
YOS & LE GR AND, Kal verstraat.
Magazijn KEIZERSHOF", Niemvemlijk 196.
Zij denstof f e n. Grooute sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde
Zjjde, Satijn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
uiiiiiiiiiiiitiMimiiiiit
IMIIIIIIHIIIiJIHItlllliinil
llllllllllllltlllllHU
10 P (15 L e7
11 L d2 00
12 0-0 P e5
13 L 1)3 L d5:
14 L do: c6
15 L 1)3 P d7
24 minuten. 50 minuten.
16 T iidl a5
Deze zet is geheel in
strijd met de door Stei
nitz verkondigde princi
pes (zie Modern Chess
17 c3 a4
18 L c2 T e8
19 D Ii3 P f8
20 L e3 D a5
21 a 3 » 1)5
22 L cl T ad8
Hicrdoorgaatde a-pion
verloren. Beter was daar
om T edS.
23 T (14 d5
T a8 zou den pion niet
redden. T a8 24 T b4
enz.
24 edó:
Waarom niet 24 L a4:??
24 L c5
25 T f4 P ir
28 T h4
29 L g5
30 dc8:
l u. 59 m.
31 D f3
32 gf'3:
33 L cl
34 T f2:
35 K r2
36 K f2:
37 K g3
h5
T d6
D c6:
l u. 58 m.
f3:
D
T e2
T f2:!
T dl f
L f2:
T cl:
1)8!
Om c5 te verhinderen
waarop nu b5 kan volgen
38 T (H T (-2
39 T (18 f K h7
40 T ')8! T 1)2:
41 T uS!
Veel sterker dan da
delijk T a8, waarop T c
ware gevolgd.
-21 L
fs6:
41
42 T ao:
43 K h3
44 T 1)4
45 K g4
2 u. 55 m.
46 T b(>:
47 K gi>:
48 T 1)3
49 T c3
50 K u4
P»
h4t
T f2
T f3: f
T a3:
40 m.
a2
h2:
hl
U3
remise.
2 u
T
T
T
SPAANSCHE
gespeeld op den wedstrijd
Zuiden van Engeland 7
Wit. j
N. T. Miniati, j
Manchester. !
l e4 e«5
P c6
P i'6
d6
L e7
P ABT IJ,
tusschen 't Noorden en
April jl. Bord No. 5.
Zwart.
11. J. Loman,
Londen.
2 P I'S
3 i, I»5
4 (13
r, p 1x12
6 c3
7 L a4
f l
c2
10 edó:
11 P e3
P
L
0-0
1)5
(15
P d5:
1)4!
12
13
14
15
P d5:
0-0
L 1)3
e2
16 T dl
17 L e3
18 de4:
19 L d4
20 L e5:
21 L «i:
en Zwart
D do:
L ir4
1) (16
T f(18
f
(4!
e 5
13:!
e2:
ftf:
D
P
L
L
L
wint.