No. 878 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. eenmaal goed indenkt, komt dit raadsel zijn j ansche leven lang niet te boven. Courteline af! * * Volgt een zeer degelijk boek, geweldig! Les Grands Historiens du Dix-neuvïme siècle, van Georges Meunier. In de inhoudsopgaaf vindt men een gansehe reeks meer of min bekende namen: Guizot, Thiers, Edgar Quinet, Mi helet, Taine, enz. enz. Vooraf gaat een kleine verhandeling over ,L' histoire et les Historiens", die niet uitmunt in diepte en veelheid van nieuwe gedachten. Dat is jammer, maar 't hindert toch niet zoo heel erg in een werk, dat bijna uitsluitend uit de gedachten van anderen bestaat. //Etudes et Extraits", is de sous-titre van 't boek, maar dat schijnt wel wat heel somptueus gezegd. Een //bloemlezing" uit de werken der groote historieschrijvers der eeuw, niet meej, geeft de heer Georges Meunier, en dat is nederig maar verdienstelijk. En dan geeft hij ook nog, niet «?Etudes", van de personen dier schrijvers, maar eenigszins benepen //notices", die vertellen, waar zij geboren zijn en zoo. Dat ;s ook nederig maar niet zeer verdienstelijk. Voor menscheu nu en die moeten er velen zijn wien het niet convenieert, een complete Michelet, een complete Taine enz. te koopen, is dit boek zeer bruikbaar, als ze toch ongeveer willen weten wat voor stijl-physionomie al &ie mannen hadden. Naar de voorrede van Georges Meunier, die dit boek toevallig heeft samengesteld, moeten ze dan maar niet al te zeer kijken. » * Uitspanningslectuur" is ook Le Chemin du mensotiffe, Légendes, nouvelle?, contes van Maurice Pottecher, maar ernstiger dit dan Ah! Jeunesse!.... minder Armand Sylvestre en meer Vüliers Adam, schijnt mij. Ik las een paar kleine dingen o. a. V Ombre, waarin wel iets meer was bedoeld te .geven, dan een verhaaltje simpel voor 't vermaak. Maar toch alles nog laag bij den grond, niet waard ?om meer woorden aan te verspillen. R. A. H. en F. C. Jr. Yolksbibliotheken. //Wat leest het volk?" vraagt Prof. Eduard Reijer "te Weenen in een interessant boek over volkslectuur. //Vóór alles: romans, novellen, jongensboeten, dat wil zegden datgene wat de Engelschman !? fictie" noemt," antwoordt hij //en wel in 't algemeen van 70 tot 80 pCt., verder 10 pCt. geschiedenis, en reisbeschrijving; 5 pCt. natuurwetenschappen, enz." Deze verhouding is ongeveer op den ganschen aard bol hetzelfde en geldt ook voor zulke bibliotheken, ?welke slechts een matig getal bellettristische boeken bezitten. Zoo is bij voorbeeld bij deEngelsche kostelooze bibliotheken de verhouding 3 pCt. fictie; ?de gemiddelde vraag daarentegen 74 pCt. fictie. Hen andere belangstelling heeft de beschaafde, een andere het lagere volk. Dit, in het werkelijke leven meest zorgen en slechts geringe vreugde vindend, zoekt na de vermoeienissen van den dag en ?den arbeid zich gaarne in geheel andere wereld te verplaatsen; in eene wereld, waar alles in grootschen stijl gaat; het wil lachen en weenen over een leven, dat ten volle geleefd wordt." De volksbibliotlieek brengt intusschen het volk van het lezen der ?sensationeele colportage-romans af; en waar eene volksbibliotheek reeds lang gewerkt heeft, neemt steeds het gebruik van de fictie een weinig af, en ?dat der wetenschappelijke boeken, een weinig toe. Over de betrekkelijke gunst van sommige auteurs geeft een statistiek der volksbibliotheek te Boston uit het jaar 1887 bericht. Gelezen werden: Cooper 5460 maal, Dickens 4000, Marryat 3730, Mrs. Hentz 3380, Scott 2660, Simms 2350, Miss Mulock 1660, -Miss Yonge 1310, Shakespeare 550, Longfellow imiiiiiiuiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHMinMiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiMniimniiaiin 5«» Jaargang. 22 April 1894. Redacteur RUD. J. LOMAN te bonden. Adres: MyraLodge, Deronda Road, Herne Hill, Londen S. E. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. Van B. G. L a w s te Londen. No. 238. Mat in drie zetten. a b c d e f g h "Wit: K h8, D a4, T c5, P e4; g3 en g4 = 6. Zwart: K e5, d8, d5, e6 g5 = 5. Oplossing van No. 236. l D bü, D b4: 2 T g7 enz. P2 b4: 2 L d4 P6 b4: 2 T e7 f L g3 2 D d6: f d5 2 T e7 t P2 d4 2 T g? f3 2 L c6: P e3 2 D d6: t T b3 2 D d6: f 430, Goethe 338, Schiller 262, Kotzebue 220, Tennyson 120 maal. Van de 6 volksbibliotheken te Weenen moesten in het vorige jaar nabestellen wegens steeds toe nemende navraag: 5 bibliotheken de werken van Freytag, Marlitt, Ohnet, Rosegger;3?4 bibliothe ken de werken van Auerbach, Anzengruber, Carlen, Dahn, Ebers, Ebner-Eschenbach, Grillparzer, Hacklander, enz. Het volk bemint meer het romantische dan het zoogenaamde klassieke. In Engeland en Amerika bestaat het meerendeel der gebruikers uit arbeiders, ambachts- en handelslieden; in Duitschland daarentegen maken deze beroepsklassen meest nog niet de helft der ge bruikers uit. De schuld daaraan ligt grootendeels aan een dwaze censuur, welke het volk juist dat mis gunt, wat het verlangt: fictie. Wat den betrekkelijken leesdorst der verschillende leeftijden betreft, vallen op den leeftijd van 15?20 jaren, (welke 10 pCt. van alle inwoners uitmaken), 40 pCt. van alle boekgebruikingen; de leeftijd van 30 tot 40 daarentegen (evenzeer 10 pCt. der gezamenlijke bevolking vormend, maar meest aan de kostwinning gewijd) neemt slechts 5 pCt. van alle boekgebrui kingen in beslag. De Bostonner voiksbibliotheek is de grootste der wereld en omvat > ?* millioen deelen, de volksbibliotheken te Parijs en te Londen samen ieder een kwart millioen; te Chicago en Manchester 200,000 deelen. Chicago en Boston hebben een budget van 0,7 en 0,8 millioen mark en gelijken daarin op het Britsche Museum. Londen geeft jaarlijks 1,4 mil lioen mark over het geheel uit voor bibliotheken, Parijs 0,9, Berlijn 0,44, Manchester 0,24 mil lioen mark. Hoever de deelneming der particulieren in Engeland en Amerika gaat,, toont het voorbeeld van Carnegie, een geboren Schot, welke aan ver scheidene Amerikaansche volksbiblioth ken 10 mil lioen mark en aan de stad Edinburgh l millioen voor een voiksbibliotheek gaf, vervolgens Greiger, welke aan de stad Chicago 3 millioen dolla'svoor eene geleerde boekerij, aan de stad Spitsburg 2 .mil lioen dollars voor een volksbibliotheek legateerde. Met geestdrift prijst de schrijver de hem door eigen ervaring bekende voiksbibliotheek te Boston. Gesticht in 1852 door particulier initiatief, bestaat zij uit eene wetenschappelijke afdeeling, Bates Hal!, en eene populaire afd eling, Lower Hall, welke laatste omstreeks 1870 acht filiaal-bibliotheken stichtte. Het aantal boeksrebruikers van hoofdgebouw en filialen samen, bedraagt in den laatsten tijd 1,8 millioen 's jaars. Daar het getal inwoners 454,000 bedraagt, rekent men 4 boeken per inwoner, een buitengewoon resultaat en in Europa zonder voor beeld. Op ieder gezin kwamen reeds in 1870 gem'ddeld 2 uitleenkaarten. Ieder gezin leest sedert dien tijd jaarlijks gemiddeld minstens 20 deelen. Twee getuigen voor identiteit (geen borgen) zijn vol doende om iemand recht te geven tot het leenen van boeken. Onherstelde verliezen kwamen in den laatsten tijd slechts 40 per jaar voor. Het budget bedraagt tegenwoordig 160,000 dollars, waarvan de helft voor de bezoldiging der 135 beambten besteed wordt. Het gebruik van een boek kost dus zoowat 10 cents. Daarbij is nog op te merken, dat op eene gebruikmaking van de geleerde af deeling zoowat 30 tot 40, op eene van de popu laire afdeelingen nauwelijks 5 cent toegelegd wordt. In het jaar 1890 hadden 270 steden van de Vereenigde Staten vrije bibliotheken en toch kan zich Amerika hierin met Engeland niet meten. Het praktische deel van het boek van prof. Reyer wijst onder anderen daarop, dat vrouwen in de bibliotheekbesturen niet mogen ontbreken, daar slechts zoo voor alle belan_en van de burgerij gezorgd kan worden. Evenzoo belangrijk is het dat damescomités tot het maken van propaganda en tot het verzamelen van boeken voor bibliothe ken werkzaam zijn. Voor het overige moet de HltUMimiMUJJIM 't Wil ons voorkomen dat dit probleem een neven oplossing toelaat en wel l D b6. Opgelost door W. Albregts te Amsterdam, O. T. v. Ham te Gorredrjk, Mevr. E. v. Tubergen te Haarlem. Wara-itti te 's Hage, A. Wijbrands te Amsterdam en E. Wieling te Groningen. A. L. te U. Op 2 e4 f volgt feS: e. p. H. M. d. C. te A. Op l T b7 volgt L g3 en wij kunnen geen mat ontdekken. Errata (zie vorige rubriek): 3de partij van Zwart in partij Lasker Steinitz moet zijn dB niet P c6. De match tusscheu Z. en N. Engeland werd door 't Zuiden, niet zooals verkeerdelijk bericht, door 't Noorden gewonnen. MiTCH OJI 't SCHAAKKAMPIOENSCHAPiDER WERELD. De zesde partij is een goed vooi beeld van een moderne matchpartij. Hoewel in de geheele partij geen enkele briliante manoeuvre voorkomt is zij toch vol fijne strategische wendingen, die den kenner bij 't naspelen groot genot verschaffen, Elke zet is wel doordacht en bij zulk correct spel van weerskanten, was een remise 't meest bevredigende resultaat. In de 8ste partij doet zich voor 't eerst in deze match 't geval voor dat een der beide spelers (Lasker) van den beginne af aan 't op remise aanlegt, iets wat wrj in dit bizonder geval, nu 2000 dollars plus de roem op 't spel staan, hem niet kwalijk kannen nemen. Overzicht der match tot en met de 9de partij, a & Lasker. . . l Steinitz . . O Verscheen in l O O l W G ei TT s l o. S K E R R W W l 115 0002 *?" W G = Prov. Groninger, H = Handelsblad, W =: Weekblad de Amsterdammer. Vereenigd Arnst. Schaakgenootschap CaféEoode Leeuw, Yijgendam. Speelavonden Woensdag en Za terdag, 8?12. Jaarl. contributie / 6. 't V. A. S. geeft voortaan toegangkaarten uit a ? 8, welke een jaar lang geldig zijn. Amst. Schaakclub De Karseboom", Kalvertraat 'a Maandags, 8?12. Contributie ? 8. College Zeemanshoop (Dam) alle middagen van volksbibliotheek aan het volk niet geschonken worden. Zij is even vrij en even weinig vrij als de vrije school en de vrije straat. Vrij moet zij slechts voor de onbemiddelden zijn. Handelt men niet zoo, dat voedt men de bevolking op tot geestelijke klaploopers en zij apprecieeren geen boek meer. De aankoop van boeken door particulieren zal door de volksbibliotheken niet benadeeld worden, maar veelmeer bevorderd. Wie goede boeken wer kelijk leert kennen, zal daardoor ook tot koop opge wekt worden. Lichte lectuur moet verreweg het hoofdbestandeel van eene volksbibliotheek zijn, versnipperen in streng wetenschappelijke zaken, vooral in kostbare werken, is te gevaarlijker, hoe geringer de beschikbare middelen zijn. Een menigte uitmuntende graphische voorstellingen in het boek maken het voor den vriend van de statistiek bijzouder aantrekkelijk. Von Schack. In Italiëis de oude Duitsche dichter Adolph Friedrich graaf von Schack, die sinds lang blind was, maar steeds bleef produceeren en in alles wat letterkunde betrof bleef belangstellen, over leden. Hij had veel gereisd, kende tal van vreemde talen, en bezat een rijke kleurige verbeeldings kracht en dichterlijke welluidende taal, meer dan intieme oorspronkelijkheid. Eigenlijk worden nog meer dan zijn eigen verzen, zyn uitmuntende vertalingen van Arabische, Perzische. Spaansche en Portugeesche poëzie gewaardeerd. Heraldiek. Bij de hh. Frederik Muller & Co. te Amster dam, zal verschijnen: Jan H. Junius, Heraldiek; een overzicht van de beginselen (het ABC, zegt de heer J.) der Heraldiek, van een geïl lustreerde woordenlijst van 1800 woorden voorzien. Als meij nagaat hoevelen, lezers, kunstenaars en industrieelen, telkens nieuwsgierig zijn naar bij zonderheden uit de heraldiek, en hoe weinig de meeste vakboeken tot den gewonen zoeker afdalen, moet men voor deze uitgave, in den geest van het prospectus opgevat, veel succes verwachten. De heer A. C. Kruseman, een der sieraden van den Nederlandschen boekhandel, is op den leef tijd van 75 jaren te Haarlem overleden. Onder zijne vakgenooten geacht om karakter, onderne mingsgeest en smaak, heeft ook de geschiedenis van den boekhandel veel aan hem te danken. Zijn werken zijn: Bouwstoffen voor de ge schiedenis van den boekhandel van 1830 tot 18SO; De Fransclie wetten op de Hollandsehe Ariikpers van 1806 tot 1814, en Aanteekeningen betreffende tien boekhandel in Noord-Nederland in de 17de en 18de eeuw. Boekaankondiging. In en om de Kazerne. Schetsen uit het militaire leven door C. J. LEENDERTX. Leiden 1874, firma C. Kooyker, J. C. Huisman Jr. Zoowel militairen als niet militairen zullen zeker met voldoening kennis maken met deze schetsen. Ze zijn onderhoudend, in aangenamen lossen stijl geschreven, en der lezing waard. niiiiiiniiitiiiiiiiiiiiitiinii iiiiiiHiiiiMiiiiiiiiiititttnHtiiitniiiiitiM LLERLEI Stagno. De bladen hebben gemeld, hoe de Italiaansche iHinmiiiiwiiiimiiiiuiiimiiiiiiiiHiiiiiiiiiiniiiiiiiHiimiHiitiiHHiiM l- 5 uur en Zaterdag ''s avonds voor ge ntroduoeerden en baitenleden. ZESDE MATOHPAKTIJ. ITALIAAUSCHE PARTIJ. Wit. Steinitz. «t P f3 l- < l c3 d4 e5 7 L b5 8 cdt: 9 P c3 l 2 3 4 5 6 e5 P c6 l, c5 P f6 edt: (15 P e4 L b6 0-0 f5 . P f6: L gr4 T ae8 L f3: 57 minuten. P e7 P g6 0.6 P e4 10 L e3 11 ef6:e.p 12 T cl 13 0-0 14 L e2 15 h3 45 minuten. 16 L f3: 17 P e2 18 g3 19 L g2 20 D b3 Zwart dreigde P g3: en T e3 :. 20 21 at 22 D bt 23 T et: 24 a5 25 D b7: Wit krijgtnu vo'diende vergoeding voor de kwa liteit. 26 L aB: 26 D a7: L d2 27 D c5 L e3: 28 fe3: D e6 29 T f8: f T f8: 30 et D f7 l u. 56 m. l u. 58 m. 31 K h2 T b8 32 D 0,6: P e7 33 D c7 T c2; D P P f6 d« et det: L d8 Zwart. Lasker. 34 P f8 g5 35 P d5 P d5: 36 D d8 f K g7 37 D g5: f K h8 38 edö: T e2 39 D (18 f T e8 40 D g5 D g? 41 D d2 D «> 42 D c3 T c8 43 L f 3 T b8 44 L gr2 T c8 45 h t D (16 3 u. 50 m. 2 u. 57 m. 46 L h3 T c7 47 L e6 D f8 48 K g-2 D f6 49 D a5 T e7 50 D c5 T e8 51 D et: T f8 52 D e2 D dt: 53 d6 T d8 51 d7 T (17: 65 L d7: D d7: 56 1) e5 f K g8 57 h5 1) g7 58 1) e8 f 1> 8 59 ]) f8: f K f8: 60 K f3 K 17 3 u. 25 m. 3 u. 45 m. 61 K gt K g7 62 K g5 K f7 63 K h6 K «8 6t K g5 K f7 65 K ft K g7 f6 K f5 K f7 67 sri h6 68 K e5 K e7 69 K (15 K f6 70 K et K e6 71 K dt K f6 remise verklaard. 3 u. 39 m. 3 u. 59 m. tenor Stagno de Duitsche spoorwegadministratie heeft gedupeerd, om gebruik te maken van de reductie die voor tooneelgezelschappen wordt toegestaan. Hij legde eene lijst over, waarop het kindermeisje als prima donna assoluta, de knecht als baryton, enz. voorkwamen. Dit muisje zal een staartje hebben. De justitie zal de zaak als valschheid in authentieke geschriften (Urkundenfalschung) behandelen, en daartoe uitlevering van den schuldige vragen; hetgeen volgens het tractaat met Italiëmoet worden toegestaan. De Italiaan sche justitie is verplicht, den tenor in hechtenis te nemen; h\j mag zelf niet tegen borgtocht op vrije voeten gesteld worden zonder toestemming der Duitsche regeering. Men heeft den oud-minister Méline, den vurigen protectionist, verweten dat hij voor zyn eigen gebruik ondergoed van Zwitsersch fabrikaat had gekocht. De Républigue Franyaise is zoo onhandig hem te verdedigen, en dus te doen alsof hij zich het verwijt aantrekt. Zij zegt dat de heer Méline, ofschoon vast op zyn stuk staand, waar het be ginselen geldt, gaarne zelf de wonden, die hij slaat verzacht en daarom Zwitsersche goederen koopt; en voorts dat het beste bewijs, hoe weinig de handel gedrukt wordt, is, dat ondanks alle tariefbepalingen, de Zwitsersche waren toch hun weg naar Frankrijk vinden. IHtltllHIIIIHIinMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHHIIIIIIIIIMHIIIIIIHIIIintUlllllllltlllUM Erratum. In het artikel: »De politieke crisis in het licht der historie" (8 April 1.1.) verzoekt de schrijver den lezers de volgende zinstorende drukfouten te verbeteren: 3e kolom regel 33 van boven af in plaats van verder te lezen weder. 4e kolom regel 33 te lezen in plaats van kwamen: KUNNEN zich scharen om zijn persoon. Eindelijk noot 5 te lezen: Einleitung in die Geschichte des 19es Jahrhunderts. HtiiuiiiiiiiuuiiiiiiiHiiiiiiiiMiiimnuuMii 40 eenti per reg«L Complete Eetkamers. PRIMA EIGEN FABRIKAAT. VOS & LE GRAND, Kalverstraat. Hoofd-Depöt VAN Dr. JAEGER's Ori£. Nora. folartitelen K. F. DEUSCHLEBENGER. A.mst. Kalverftr. 139 > Eenig specialiteit in den artikelen in geheel Nederland. Magazijn KEIZEBSHOF", Nienweudyk 198. Zijdensto f f en. Grootste sorteering zwarte en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des sins en kleuren steeds voorhanden. SCHADE & OLDENKOTT. HiiiiiHiiiiiiiiHMiiiiiiiifiinmmli ACHTSTE PARTIJ, laatste spel der New-Yorksche serie, FRANSCHE VERDEDIGING. Wit. Zwart. Steinitz. Lasker. l e4 e6 2 dt d5 3 P c3 det: 4 P e4: P d7 6 P f3 P gf 6 P g3 ca 7 L e2 ed4: 8 P d4: L c5 9 P b3 L e7 10 0-0 0-0 11 L d2 ]) e7 12 et Noodig om P d5 te voor komen. 12 P e5 13 1) c2 P g6 14 T fel L d7 15 T acl T fc8 16 L fl L al 17 L c3 P g!2 Een verloren zet. Wit krijgt hierdoor gelegen heid zijn paard vrij te maken. 18 1) e2 P f6 19 P d4 L d7 20 bt De oorzaak van veel latere ellende. De c-pion wordt nu van zijn natuur lijken steun beroofd. 20 T d8 21 1) 1)2 T ae8 22 P b3 l» f4 23 L d2 1) b8 24 b5 Steinitz slaat zjjn eigen principes danig in den wind. Wat zou de Modern lustruftoi-Mtel van dezen zet zeggen?! 24 25 L c3 26 P h5 27 at 28 a5 29 P g3 b6 P e8 f6 e5 L gt L c6 Zwart begint op den zwakken c pion druk uit te oefenen. Voordeel is thans op de zijde van Zwait. 30 P d2 P f4 31 1) bl L 17 32 V f5 De inleidingazet tot een aanval, die door Lasker meesterlijk gepareerd wordt. Nadat de aanval is afgeslagen houdt Las ker een gewonnen eindspel over en de witte cpion is zwakker dan ooit. 32 L f8 33 L b4 P d6 34 P d6: Of 34 L d6:, L d6: 35 ab6:, ab6: 36 P e4,Lf8 37 P e3 anz. met iets beter spel dan in de partij. 34 L d6: 35 P et L bt: 36 1) bt; T dt 37 al>6: Ji b6: 38 s;3 't Is moeilijk iets goeds voor Wit te vinden, nadeel is op geenerhi wijze af te weren. 38 P d3 39 L d3: T d3: 40 o5 P dt 41 ]) bl bc5: 42 P c5: T et 43 P d7> Deze foatzet kost een officier. Met 43 P a6 had Wit slechts een pion in geschoten, 't Overige is nu slechts een kwestie van tijd. 43 1) b7 44 T cdl L e6 45 P e5: fe5: 46 T e5: L b3 en Zwart wint.