De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1894 13 mei pagina 0

13 mei 1894 – pagina 0

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 881. Verscheiden keeren komt in het oude recep tenboek voor: »Saus voor Azia". Wat is Azia? misschien een andere spelling voor atjar? De saus is: »een lepel salade-olie, een klein kommetje wijnazijn, een lepel gekneusd mostaerdzaet, te zamen gemengd en op de Azia gegoten". EindeIflk vinden wy de »Azia"; het is een mengsel van verschillende groenten, savoyekool, snijboonen, bloemkool, postelein, chalotten, die alle »aan houten penneties wat opgekookt" worden, dan aan een draadje geregen, op den zolder gedroogd, en danin eenKeulschen pot gelegd worden. Een variant van de bovengenoemde saus is dan: »drie lepels olijfolie, daarin gebraden drie bollen knoflook, totdat de knoflook zwart wordt, dan de knoflook er uit genomen, de pot van het vuur gezet, tot de olie wat verslaat; giet dan op de olie een kan wijnazijn, zet het dan weder op het vuur, totdat het eerst een walletje opkookt, roert daar dan in 3 lood gemalen gember, een lood curcuma, % pond gestooten mostaardzaad en dan zoo warm op de spijs gegoten". Men beschouw dus de »Azia" als »een spijs"; toch doet die heele kan wijnazijn niet aan een schotel voor een enkelen middag denken; de onderstelling dat »Azia': en »atjar" n is, een soord van mixedpickle evenals sommige Indische atjars, is dus nog aannemelyk. E?e. wiUfimiiiiMiiiititiiiiMiimmïriiiiiiiitimiMiiMHimiiimiiii mmiimiiiiiiH MimmHiimitiiiitmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimfiitfmnmmiiiiiniimimiifiijmtMHi Ons bezoek aan Honolulu. Geachte Redactie ! Daar er in de laatste tijden zoo dikwijls over Honolulu en de Sandwich-eilanden quaestie is, zal het misschien niet'onaardig zijn, iets van ons bezoek aldaar met het //Zilveren Kruis" mede te deelen. Het was Mei 1888. Wij voeren, voortgestuwd door den passaat, benoorden Hawaï, Mam en Melokaïnaar de Hawa passage. Komende van San Francisco, de drukke, woelige koopstad van Califormë, leek ons onze nieuwe bestemming eene kalme eu rustige pleisterplaats en hoewel wij weinig wisten welke plaats het, zijn zou, was het met levendige blijdschap, dat wij, op het Hollandsche oorlogschip, Oahu, het eiland waarop Honolulu gelegen is, vóór ons zagen op doemen. Wij stoomden nu tusschen Melokaïen Oahu door en ankerden voor de stad, welke aan den zuidkant van het eiland schilderachtig tegen de bergen en in de vlakte gebouwd is. Voor velen van ons was het de eerste maal dat wij een tropische natuur konden bewonderen eu vooral onder deze omstandigheden, was dit een onverdeeld genot. Daarbij een bestendige tempera tuur, een heerlijke passaatwind en aangename ligging, doordien het gebergte van het Oosten naar het Westen het eiland doorsnijdt en de stad tegen de zuidelijke helling is gelegen. Benoorden zijn uitgestrekte suikerrietvelden, de groote bron van inkomsten. Zij zijn voornamelijk in het bezit van Engelschen en Amerikanen. Voor het eerst aan wal komende, is het een paradijs van welvaart en rust, en niet onbegrijpepelijk, dat het de begeerte wekte bij Engel schen en Amerikanen, zulk een station, midden tusschen Aziëen Amerika gelegen, te bezitten. Nu zijn, door de overmatige toename van Amerikanen en Engelschen, de inboorlingen grootendeels uitgestorven en de ontzettende ziekte, de melaatschheid, maait meedoogeuloos onder de overigen rond. Op Melokaï, het eiland bewesten Oahu, is het groote lepra-gcsticht, waar de lijders met de grootste liefde door eenige geestelijke zusters en priesters worden verzorgd. De koning der Hawaï-eilanden, tocnmaals Kalakaua, moest grootendeels steun zoeken bij de vreemdelingen, die hem dan ook alleen tolereerden, indien hij een constitutie bezwoer; doch niettegen staande dit, weten wij, dat op het oogenbïik 'zijn nazaten zich met moeite staande houden op eigen troon, in eigen land. Het politiek belang weegt zwaarder dan billijkheid en voor de planters is goed en geregeld bestuur hoofdzaak, daar juist door het bestuur de botsingen tusschen Engel schen en Amerikanen beslecht moeten worden. Het is merkwaardig, hoe Engelsche en Amerikaansche kolonisten op elkander gebeten zijn en niets van elkander kuuuen velen. Het benedengedeelte der stad llonolulu bestaat voornamelijk uit kantoren, terwijl de villa's en woningen zich lioogerop bevinden, langs de vaücy road. Het- paleis des konings bevindt zich ook in dit benedengedeelte, ziet er zeer sierlijk uit eu heeft ongeveer de grootte van een moderne Europeesche villa. Bij Z. M. op audiëntie gaande, werden wij (de kommandaut, consul, officieren en adelborsten) in de vestibule door twee chamberlaius (kamerheeren) ontvangen en naar de gehoorzaal ge leidt, waar al spoedig 'L. M. Kalakaua zich ver toonde, gevolgd door twee lakeien, ieder een ragebol dragend, gevormd uit de gele veeren van een zeldzamen vogel en hier het zinnebeeld der koninklijke waardigheid. Z. M. Kalakaua maakte een Hinken indruk; groot van gestalte en donker van kleur, met zwarte bakke baarden, gekleed in een eenvoudig zwart pak, hield hij, nadat wij door den kommandant waren voor gesteld, een in keurig Engelse!] uitgesproken rede, waarin hij zeide, //dat het hem aangenaam was vriendschapsbetuigingen te kunnen wisselen met Z. M. den koning der Nederlanden" eu waarin hij de hoop uitsprak, dat de betrekkingen tusschen beide landen altijd even gunstig zouden blijven. De afstand in aanmerking genomen, was daar gelukkig veel kans op en na onze namen in het daarvoor bestemde boek ingeschreven te hebbeu, gingen wij een bezoek brengen bij de zuster des konings, gehuwd met den gouverneur van Honolulu. Zeer donker van tint, maar vriendelijk en voor komend, was zij een statige dame van middelbaren leeftijd. Ook bij de Kameropening, die wij bijwoonden, ging alles en régie evenals in Europa. Kalakaua met zijn gemalin Kapiolaui in full dress en ge volgd door vier gele ragebollen, begaven zich op den troon, en met een rede in 't Engelsch en Hawaïsch, gevolgd door een gebed, opende hij de StatenGeneraal. Zijn legertje, 300 man sterk, op Europeesche wijze gekleed, had weinig te beteekenen. Inboor lingen, echte Kanakka's zagen wij weinig, de meesten waren dan nog halfcast's, uit huwe lijken tusschen Europeanen en iulandsche vrou wen gesproten, een lui en vadsig volk zonder geest en kracht, doch sterk in het drinken en dan sen. Vooral dit laatste was zeer interessant, hoe wel voor Europeescbe oogen in hooge mate indécent. Honolulu kan bogen op eenige mooie pleinen en vooral des avonds als de muziek speelde, was het daar heerlijk. Zoo werden wij, den eersten avond aan wal komende, zeer verrast toen wij op het Emma-square door het Wien Necrlandsch bloed ' begroet werden, wij, die dachten dat Houolulu een soort wildernis was. Daarna speelde men het Hawaïsche volkslied, een plechtig koraal. De avonden waren onvergetelijk; zoo bijvoor beeld het concert in den tuin van liet Hawa hotel, ter eere van het Hollandsche oorlogschip. De geheele beau monde van Houolulu was er na tuurlijk tegenwoordig. De consul mr. Paty stelde ons voor en al spoedig zaten wij met de vrijmoe dige, vroolijke Amerikaanscue meisjes in druk ge sprek en klonk hun typisch: //Is that so" eu ,/tliat is too bad" ons allerliefst in de ooren. Op merkelijk was, hoe bitter weinig- zij van ons Hollanders wisteu en niet koudeu begrijpen dat wij ook van uitgaan en gezelschap hielden, zij zagen ons aan als een soort barbaren evenals de inlanders. Maar al waren zij niet zoo bijzonder ont wikkeld, lief en elegant waren zij in hooge mate en dan die maneschijn, die ruiseheude palmen, die liefelijke muziek ; het is dus te begrijpen dat wij genoten. In minder dan geen tijd, kwamen wij dan ook op goeden voet met de families en dikwijls kou men de hecren vinden ouder de verandah's, in zacht gesprek met Honolulu's schoonen. Ja, men ging zelfs wel met hen ter kerke of wandelen langs de valley-road, terwijl een zachte flirratiou onzen gezelligen omgang verkwikte. Lawn-tennissen was natuurlijk aan de orde vaii den dag. De consul vooral had nogal veel slag om par tijtjes op touw te zetten, nu eens ecu clanspartij, dan ecu pic-nic //up to the Paly", een bergpas, van waar men ecu prachtig gezicht had op de noordzijde van het eiland eu de uitgestrekte suikerrictvcldcn. De meisjes speelden gui'taar eu zingende en kransen vlechtende, werd op de Paly even ge rust, daarna teruggereden naar het Emmasquare waar de band'' van den heer Berger een muziek uitvoering gaf. Nadat Z. M. Kalakaua officieel bij ons aan boord eeu bezoek had gebracht eu met koninklijke hon neurs ontvangen en uitgeleide gedaan was, kwamen ook de andere autoriteiten eu hadden wij steeds druk bezoek. De families van Houolulu noodigden wij daarop terug op een afternoon tea en bal. Met sloepen afgehaald, kwamen daarop de Itouoluliaausclie schoonen aan boord. Het lialfdek was keurig ver sierd met vlaggen eu palmtakkeu en de muziek van den wal speelde de noodige dansen. Goed voor ziene buffetten voor uiet-danslustigcii droegen het, hunne bij tot het, welslagen van het feest. Ook de prinses Liliokalaui was tegenwoordig, oen aardig, ontwikkeld meisje, waar men zeer gezellig mede kon praten; zij was echter pas eeu jaar of ]3 oud. Wat werd van dit laatste bal nog heerlijk ge profiteerd en wat al beloften van brieven schrijven, etc. gewisseld, waarover de tijd weder haar sluier zou werpen. Ook de officieren van liet Amcrikaanscht oorlogs schip de //Vandalia" waren onder de gcnoodigdeu en er werd menig glaasje gedronken op e? spoedig weerzien en op een bezoek aan New-York, waar zij ons dan zouden ontvangen. Helaas, het bleef bij die beloften, daar de Vaudalia kort hierna mot man en muis verging in de golf van Apia op Samoa. Ook het, Etat-Major van de (,'oriuorant, eeu Engelsche gunboat, bracht liet zijne bij tot de gezelligheid. H'at al jolig geflirt en g( fluis ter, zoo achter de vlaggen der versiering, als men quasi uitkeek naar liet mooie vergezicht. inderdaad echter om eens ongestoord te kunnen kijken in het lieve gezichtje naast ons. U"at al blosjes op die rozen wangen, als bij verdachte ge luiden van een kusje, plotseling iemaiuïkwam kijken wat er wel gebeurde. Talloos waren dan ook de mutsenlintjes die gegeven werden om de waaiers der meisjes te versieren en de kuoopeu om broches van te maken. Ook op de Cormorant was eeu aardige soiree gegeven, opgeluisterd door gezang- en comedie van Engelsche Jantjes. Koning Kalakaua was 'lierbij tegenwoordig, doch had al spoedig in de mess-room een goed plaatsje gevonden, waar lij ongestoord zijn glaasje champagne kon drinken eu waar al spoedig een gezellige kring zich for meerde, liet //your heulth, king!" van een van de leeren, werd in de voorloiigroom spreekwoordelijk. Onder een glaasje wijn, zette hij de koninklijke waardigheid met veel tact voor ccuigcn tijd op zij. Zoo naderde het einde van ons bezoek en met eede oogen en treurende harten, zongen wij de vriendelijke ladics na: l canuot longer stay with you, Adieu! Adieu! Ken laatste handdruk, ecu kushand of brief, en oods eu consul gingen van boord. Het suikerriet, dat wij als proef voor het Indi sche gouvernement medcnameii, was het laatste, wel wat prozaïsche, maar toch zoete souvenir aan de parel van de North-Pacific. En zoo voeren wij dan weder in den Passaat, vol goede herinneringen aan dit kleine eilandje, £00 weelderig bedeeld met het goede der aarde, net een rijken bodem en liefelijke natuur. .Me lige zucht werd geloosd bij de gedachte aan de ievc oogen, die wij nooit weder zouden zien en | Ie handjes, die wij nooit weer kussen zouden. Eu als 's avonds, bij ieder glas, het eentonig uif;erekt,e wachtwoord van deu uitkijk in de mars weerklonk, streelde ons zijn «?Honulu.uluu!" als een lofzang de ooren. Den WelEd. Heer J. VAX MAUKIK Jr., Amsterdam. Menheer! UEd. aandoenlijke penteekeningen omtrent «Wie zijn die No's 22 '!" werden ook door mij gelezen, ja herlezen ; voorzeker zullen daardoor menschen opgewekt worden om de hand der redding uit te steken, dan eerst met aanpakken zal 't iets beter worden met denken, schrijven, doen. Kan het volgende --door uw veder" gaande tot het goede bijdragen? In boeken, en verre oude tijden of verwij derde streken doet de humaniteit niet alleen wonderen vlak voor ons ook nog. Naast mijn ouders woonde een eenvoudig scheepstimmerman met zijn vrouwtje, zij waren kinderloos. In hun buurt lag stervende een jonge arme weduwe bitterlijk weeklagende, om haar lieve ling Nico, dat die achterbleef. Huurman pekbrook en zijn vrouwtje besloten nu, do kleine als hun kind ann te nemen, en de stervende moeder dacht dat er reeds engelen bij haar stervenspondo stonden het was echter maar de timmergezel en zijn Kaatje! Ik heb den jongen knaap tot een net huistimmerman zien groeien vol ijver en netheid; thans is hij zooveel als ingenieur, en zelfs een talrijk, gelukkig gezin hebbende welgesteld. Naam en plaats zou ik wel willen noemen, maar u voelt: dit mag ik niet. Met dit ->feit" voor oogen en veel goeds uit verhalen als anderzins, werd ik altijd opgewekt (als ik Nico zag) «het leven", iets althans er van, met mindere stumpers te deelen, te vervroolijken. En o wat een gelegenheden deden zich steeds voor! Tien jaren geleden stierf mijn goede vader als niets bezittend werkman ; vóór zijn verschei den, deed ik hem de beste beloften voor zijn geliefden vél ja alles te zullen zijn , dit ging wM. Spoedig stierf ook een gehuwde broeder, weduwnaar zijnde, en wat een innig afscheid nam hij van zijn twee lieve kleine dochters. Ook wij (vrouw en schrijver, toen kinderloos) konden en wilden hem eens recht vertroosten. Direct was ons besluit genomen, alles voor de twee schaapjes te zijn, en zie wat werd ons stil huis gezellig, hoe speelden zij en leerden lief en wat heeft ons leven nu een doel bereikt vol werk. zorg on hope. Wel was er voorspoed bij. de kleinen groeiden als kool zoo rond eu vlug, leerden gemakkelijk, en met veel vrijheden zijn ze thans zoo ver, dat als het moest, zij op eigen beenen konden staan. Een is met een goed degelijk, Hink jonkman onlangs gehuwd, de ander heeft in een dor /uidhollandsche steden een welvarend zaakje in dameshooden, en is bij de pinken, wat overleg en werk, ja wat alles betreft. En nu, word door ongehuwden en ook door gehuwden zonder kinderen meer zoo iets gedaan, dan lezen wij ja nog wel iets over No's 22, maar met meer vrede voor ons zelf, niet waar? Uit achting voor nw zegenrijke pennevruchten, werd ik gedrongen l'Ed. dit te schrijven, en zeker zijn velen u recht dankbaar. UlOd. dw. dienaar en vereerder, ANOMMl'S, een Noord-Uollantlscli werkman. Mij dunkt ik kan niet beter doen, dan deze echt natuurlijke regelen ouder de oogen van mijn lezers brengen. J. v. M. Anarchisme en onderwijs. Van wege de Sociaal-Democratische OiuierwijzersVerceniging is Zondag ~:2 April te Leeuwarden eene protestmccting gehouden tegen de handelingen van den burgemeester en den gemeenteraad van Mcmildumadccl, die den onderwijzer A. Dijkstra, wegens zijn in het openbaar verkondigen van anar chist Nchc gevoelens, uit zijne betrekking hebben ontslagen. De sociaal-democraten hebben zwak voor protestmeetings en liet verwondert mij dus niet, dat, op liet ontslag van den heer Dijkstra een protest van de zijde dor sociaal-democratische onderwijzers niet, is uitgebleven. Hebben zij, die. deze meeting belegden, zich wel ter dege afgevraagd, wat, zij deden? Het is vol gens dr, wet op het L. O. de taak des onderwij zers, ouder het, aaulecren van gepaste en nuttige kundigheden, de kinderen op te leiden tot alle christelijke en maatschappelijke deugden. Nu wi! ik heusch niet zoover gaan, het plegen van ge heime moordaanslagen of het opwekken tot, liet werpen met, dynamictbommen niet ouder de maat schappelijke of christelijke deugden te rangschikken ; ik ben waarlijk to bang, door sommige soc.-dem. onderwijzers ei, de anarchisten voor een bekrom pen botterik uitgescholden to worden, afgezien nog daarvan, dat een onderwijzer zeer wel een voor stander zoowol van hot, oen als van hef. ander kau zijn on toch nog do kinderen tot christelijke en maatschappelijke deugden kan opleiden. Toch wil ik mij lor verdediging van do hoi ding van Menaldinuacleels gemeenteraad uitsluitend plaatsen op hot, standpunt, aangewezen door het belang van 't onderwijs. Alle onderwijskundigen en paedagogen zijn het, or over eens, dat het onderwijs eu vooral de op voeding dor leerlingen slechts dan vruchtdragend kan zijn, als do onderwijzer het vertrouwen geniet, van do ouders dor aan zijne zorgen toevertrouwde leerlingen. En uu is het mijne bescheiden mecniug, dat een onderwijzer, die anarchistische denkbeel den iu 't openbaar verkondigt, zich in dat ver trouwen bij ons te laude niet zal kunnen verheu gen. Wij Nederlanders staan voor verreweg hot grootste dool uu eenmaal nog niet op die hooge trap van beschaving en ontwikkeling, dat, wij ons verbeelden de maatschappij door dolk en d\ namiet te kunnen verbeteren. Sociaal-democratische en anarchistische onderwijzers mogen dat betreuren, het feit is nochtans niet te ontkennen. Wanneer er nu ergens in ons land een onderwijzer zich ge roepen mocht achten, als apostel van anarchisti sche denkbeelden op te treden, dan handelt, hij mijns inziens iu zoo llagraiiten strijd met de denk beelden van het overgroote deel van de ouders zijner leerlingen, dat hij zich niet verwonderen moet, dat zij in hem niet meer den gepasten on derwijzer, veel minder den door hen géwenschten opvoeder hunner kinderen kunnen zien. Het ver trouwen, dat de ouders in den onderwijzer moeten stellen, gaat verloren, van samenwerking en vriend schappelijk overleg, waar dit in 't belang der kin deren gevorderd wordt, kau geen sprake meer zijn en het onderwijs en de daarmede gepaard gaande opvoeding moeten daaronder noodwendig lijden. Welk onderwijzer, welk sociaal-democratisch on derwijzer zelfs, zou dit durven tegen te spreken ? Te Menaldumadeel was de burgemeester was de geheele gemeenteraad, ten getale van 15 leden, voor het ontslag van deu onderwijzer Dijkstra ge stemd. Het is dus duidelijk, dat die raad geen vertrouwen meer in genoemden onderwijzer stelde. Moesten nu die gemeenteraadsleden, indien hunne kinderen of pupillen de openbare lagere school te Alenaldumadeel bezochte!), terwille van deu heer Dijkstra eene andere school voor hunne kinderen zoeken ? De heer Dijkstra en de heer Domela Nicuwenhiüs, die iu de meeting te Leeuwarden als zijn pleitbezorger optrad, zullen daarop moge lijk toestemmend antwoorden; elk onbevooroor deelde zal er evenwel anders over denken. Men mag bovendien aannemen, dat er behalve die 15 raadsleden, te Menaldumadeel nog heel veel ouders zullen zijn, die met tegenzin en slechts door deu nood gedrongen, hunne kinderen aan den anarchistonderwijzer Dijkstra toevertrouwden. Het zou toch al vreemd wezen, dat de geheele gemeenteraad van Menaldumadeel in de onderhavige quaestie zoo slecht de hcerschcnde meening van Menaldumadeels burgerij uitdrukte, dat hij vierkant tegenover die burgerij stond. Houdt men het bovenstaande voor oogen, dan zal niemand het den gemeenteraad van Menaldumadcel meer zoo kwalijk nemen, dat den onder wijzer Dijkstra ontslag is gegeven, Maar werpt men mij tegen, de Grondwet, waar borgt iederen staatsburger do vrijheid, iu 'f; open baar voor zijne politieke denkbeelden uit te komen. Zeer zeker. De onderwijzer Dijkstra mag dus niet gestraft, worden, wijl hij van dit grondwettelijk recht gebruik maakt. Doch de gemeenteraadsleden van Menaldumadeel hadden te letten op de be langen van de openbare school eu deze achtten zij, terecht, door het optreden van den heer Dijk stra in gevaar gebracht. Zij al te gader vonden hem voor hunne kindereu of pupillen niet meer den gcschikten onderwijzer en hadden gegronde redenen, om te vermoeden, dat ook andere inge zetenen vaii Meualdumadoel hem niet meer als onderwijzer voor hunne kinderen wensehtcu. Daar door is mijns inziens het ontslag van den heer Dijkstra gerechtvaardigd. Zoolang de leerlingen er niet zijn ter wille van de onderwijzers, maar dezen er zijn ter wille van de school en de leerlingen, zoolang handelt een gemeenteraad correct, als hij eeu onderwijzer ont slaat, die, hoe uitstekend overigens, door zijne handelingen, de achting en liet vertrouwen ver speelt van de ouders zijner leerlingen. Iiitussclicn geloof ik gaarne, dat do sociaal-de mocratische onderwijzers-vcreeniging bij hare mee ting ton gunste van deu heer Dijkstra ook wel het belang van 't onderwijs op 't oog had. Nu deze vereouiging evenwel het ontslag van den heer D. de moeite van eene meeting waard achtte, geef ik haar in overweging ook eens eene meeting te beleggen, uitsluitend in 't belang van 't onderwijs. Eene groote vergadering ter bespreking van de belangrijke vraag: hoe zullen wij het lager onder wijs verbeteren, hoe het iurichtou, dat het meer beantwoorde aan zijn doel, zou ongetwijfeld op veler sympathie mogen rekenen. Overbodig werk zou het beleggen van zulk cenc vergadering niet zijn. De Plaatselijke Commissie van Toezicht op het Lager-Onderwijs te Amsterdam, zegt b.v. in haar verslag over Jb'.KS: In 't algemeen is de commissie van oordeel, dat, op de volksschool het, onderwijs nog niet voldoende praktisch is ingericht en te weinig er op is aangelegd, om onze toekom stige burgers op te leiden tot bruikbare leden van do maatschappij." Eeue der sub-coninüssiën klaagt over do geringe resultaten van 't leesonderwijs. Men ziet hot, or is werk aan den winkel. Komt sociaal-democratische on andere onderwijzers, de anarchist Dijkstra zal waarschijnlijk uwe hulp kun nen ontberen, de schoolkinderen en hunne ouders zien reikhalzend uit naar uwc gewaardeerde voor lichting. Dirius. mmiumfmmrjfmifmmtmrifiiififufmfMmiitiifciHfim.-fifffmtiuifimifH itiitmtiiiiiuiiuiuiiiitiutiiii MiiMMtmimmumiiiiiummiimiiiiH Voor het Kreisschulinspectionsbezirk" Dortmund is een grappig schoolreglement godecreteerd, waarin onder anderen het volgende voorkomt: Art. 21. Tot bijzondere spanning der oplettend heid, tot oefening in nauwkeurige gehoorzaam heid, zoowel als tot liet sparen van zijn eigen spraakwerktuigen bediene zich de onderwijzer voortaan van de volgende teekens: a. zijne rechterhand gaat na tweemalig kloppen" om hoog, en alle kinderen staan op; b. zijne hand daalt, en alle kinderen gaan zitten; c. hij door snijdt met de rechterhand loodrecht de lucht, en alle kinderen zetten zich in rijen achter elkaar; d. hij rekt hoofd en borst, en alle kinderen gaan recht zitten en leunen; K. hij beschrijft bij een gedeeltelijk antwoord met den rechter wijsvinger een kring, en terstond wordt het antwoord in ju.tëte volzinnen gegeven; f', hij legt bij zacht spreken den wijsvinger aan het oor, en terstond klinkt het antwoord klaar en duidelijk; g. hij beweegt de rechterhand horizontaal door de lucht en de kinderen spreken in koor; 7*. hij klopt bij gebrekkig spreken en lezen op tafel en te'stond vindt rcrbetering plaats. liet is zeker benijdenswaardig wanneer men. alleen door den wijsvinger in een kring te be wegen de antwoorden in juiste volzinnen krijgt, en door op de tafel to kloppen terstond verbe tering in bot lezen en spreken bewerkt. Vroeger klopte men, in Duitschland en elders, met dat doel in plaats van op de tafel, op de leerlingen; men heeft zeker het ondoeltreffende daarvan ingezien. l

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl