Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 881.
Verscheiden keeren komt in het oude recep
tenboek voor: »Saus voor Azia". Wat is Azia?
misschien een andere spelling voor atjar? De
saus is: »een lepel salade-olie, een klein kommetje
wijnazijn, een lepel gekneusd mostaerdzaet, te
zamen gemengd en op de Azia gegoten".
EindeIflk vinden wy de »Azia"; het is een mengsel
van verschillende groenten, savoyekool,
snijboonen, bloemkool, postelein, chalotten, die alle »aan
houten penneties wat opgekookt" worden, dan aan
een draadje geregen, op den zolder gedroogd, en
danin eenKeulschen pot gelegd worden. Een variant
van de bovengenoemde saus is dan: »drie lepels
olijfolie, daarin gebraden drie bollen knoflook,
totdat de knoflook zwart wordt, dan de knoflook
er uit genomen, de pot van het vuur gezet, tot
de olie wat verslaat; giet dan op de olie een
kan wijnazijn, zet het dan weder op het vuur,
totdat het eerst een walletje opkookt, roert daar
dan in 3 lood gemalen gember, een lood
curcuma, % pond gestooten mostaardzaad en dan
zoo warm op de spijs gegoten". Men beschouw
dus de »Azia" als »een spijs"; toch doet die
heele kan wijnazijn niet aan een schotel voor een
enkelen middag denken; de onderstelling dat
»Azia': en »atjar" n is, een soord van
mixedpickle evenals sommige Indische atjars, is dus
nog aannemelyk.
E?e.
wiUfimiiiiMiiiititiiiiMiimmïriiiiiiiitimiMiiMHimiiimiiii
mmiimiiiiiiH
MimmHiimitiiiitmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimfiitfmnmmiiiiiniimimiifiijmtMHi
Ons bezoek aan Honolulu.
Geachte Redactie !
Daar er in de laatste tijden zoo dikwijls over
Honolulu en de Sandwich-eilanden quaestie is, zal
het misschien niet'onaardig zijn, iets van ons bezoek
aldaar met het //Zilveren Kruis" mede te deelen.
Het was Mei 1888.
Wij voeren, voortgestuwd door den passaat,
benoorden Hawaï, Mam en Melokaïnaar de Hawa
passage.
Komende van San Francisco, de drukke, woelige
koopstad van Califormë, leek ons onze nieuwe
bestemming eene kalme eu rustige pleisterplaats
en hoewel wij weinig wisten welke plaats het, zijn
zou, was het met levendige blijdschap, dat wij,
op het Hollandsche oorlogschip, Oahu, het eiland
waarop Honolulu gelegen is, vóór ons zagen op
doemen.
Wij stoomden nu tusschen Melokaïen Oahu
door en ankerden voor de stad, welke aan den
zuidkant van het eiland schilderachtig tegen de bergen
en in de vlakte gebouwd is.
Voor velen van ons was het de eerste maal dat
wij een tropische natuur konden bewonderen eu
vooral onder deze omstandigheden, was dit een
onverdeeld genot. Daarbij een bestendige tempera
tuur, een heerlijke passaatwind en aangename
ligging, doordien het gebergte van het Oosten naar
het Westen het eiland doorsnijdt en de stad tegen
de zuidelijke helling is gelegen. Benoorden zijn
uitgestrekte suikerrietvelden, de groote bron van
inkomsten. Zij zijn voornamelijk in het bezit van
Engelschen en Amerikanen.
Voor het eerst aan wal komende, is het een
paradijs van welvaart en rust, en niet
onbegrijpepelijk, dat het de begeerte wekte bij Engel
schen en Amerikanen, zulk een station, midden
tusschen Aziëen Amerika gelegen, te bezitten.
Nu zijn, door de overmatige toename van
Amerikanen en Engelschen, de inboorlingen
grootendeels uitgestorven en de ontzettende ziekte,
de melaatschheid, maait meedoogeuloos onder
de overigen rond. Op Melokaï, het eiland
bewesten Oahu, is het groote lepra-gcsticht,
waar de lijders met de grootste liefde door eenige
geestelijke zusters en priesters worden verzorgd.
De koning der Hawaï-eilanden, tocnmaals
Kalakaua, moest grootendeels steun zoeken bij de
vreemdelingen, die hem dan ook alleen tolereerden,
indien hij een constitutie bezwoer; doch niettegen
staande dit, weten wij, dat op het oogenbïik 'zijn
nazaten zich met moeite staande houden op eigen
troon, in eigen land. Het politiek belang weegt
zwaarder dan billijkheid en voor de planters is
goed en geregeld bestuur hoofdzaak, daar juist
door het bestuur de botsingen tusschen Engel
schen en Amerikanen beslecht moeten worden.
Het is merkwaardig, hoe Engelsche en
Amerikaansche kolonisten op elkander gebeten zijn en
niets van elkander kuuuen velen.
Het benedengedeelte der stad llonolulu bestaat
voornamelijk uit kantoren, terwijl de villa's en
woningen zich lioogerop bevinden, langs de vaücy
road. Het- paleis des konings bevindt zich ook in
dit benedengedeelte, ziet er zeer sierlijk uit eu
heeft ongeveer de grootte van een moderne
Europeesche villa. Bij Z. M. op audiëntie gaande,
werden wij (de kommandaut, consul, officieren en
adelborsten) in de vestibule door twee chamberlaius
(kamerheeren) ontvangen en naar de gehoorzaal ge
leidt, waar al spoedig 'L. M. Kalakaua zich ver
toonde, gevolgd door twee lakeien, ieder een ragebol
dragend, gevormd uit de gele veeren van een
zeldzamen vogel en hier het zinnebeeld der koninklijke
waardigheid.
Z. M. Kalakaua maakte een Hinken indruk; groot
van gestalte en donker van kleur, met zwarte bakke
baarden, gekleed in een eenvoudig zwart pak, hield
hij, nadat wij door den kommandant waren voor
gesteld, een in keurig Engelse!] uitgesproken rede,
waarin hij zeide, //dat het hem aangenaam was
vriendschapsbetuigingen te kunnen wisselen met
Z. M. den koning der Nederlanden" eu waarin hij
de hoop uitsprak, dat de betrekkingen tusschen
beide landen altijd even gunstig zouden blijven.
De afstand in aanmerking genomen, was daar
gelukkig veel kans op en na onze namen in het
daarvoor bestemde boek ingeschreven te hebbeu,
gingen wij een bezoek brengen bij de zuster des
konings, gehuwd met den gouverneur van Honolulu.
Zeer donker van tint, maar vriendelijk en voor
komend, was zij een statige dame van middelbaren
leeftijd.
Ook bij de Kameropening, die wij bijwoonden,
ging alles en régie evenals in Europa. Kalakaua
met zijn gemalin Kapiolaui in full dress en ge
volgd door vier gele ragebollen, begaven zich op den
troon, en met een rede in 't Engelsch en Hawaïsch,
gevolgd door een gebed, opende hij de
StatenGeneraal.
Zijn legertje, 300 man sterk, op Europeesche
wijze gekleed, had weinig te beteekenen. Inboor
lingen, echte Kanakka's zagen wij weinig, de
meesten waren dan nog halfcast's, uit huwe
lijken tusschen Europeanen en iulandsche vrou
wen gesproten, een lui en vadsig volk zonder
geest en kracht, doch sterk in het drinken en dan
sen. Vooral dit laatste was zeer interessant, hoe
wel voor Europeescbe oogen in hooge mate indécent.
Honolulu kan bogen op eenige mooie pleinen en
vooral des avonds als de muziek speelde, was het
daar heerlijk. Zoo werden wij, den eersten avond
aan wal komende, zeer verrast toen wij op het
Emma-square door het Wien Necrlandsch bloed
' begroet werden, wij, die dachten dat Houolulu
een soort wildernis was. Daarna speelde men het
Hawaïsche volkslied, een plechtig koraal.
De avonden waren onvergetelijk; zoo bijvoor
beeld het concert in den tuin van liet Hawa
hotel, ter eere van het Hollandsche oorlogschip.
De geheele beau monde van Houolulu was er na
tuurlijk tegenwoordig. De consul mr. Paty stelde
ons voor en al spoedig zaten wij met de vrijmoe
dige, vroolijke Amerikaanscue meisjes in druk ge
sprek en klonk hun typisch: //Is that so" eu ,/tliat
is too bad" ons allerliefst in de ooren. Op
merkelijk was, hoe bitter weinig- zij van ons
Hollanders wisteu en niet koudeu begrijpen dat
wij ook van uitgaan en gezelschap hielden, zij
zagen ons aan als een soort barbaren evenals de
inlanders. Maar al waren zij niet zoo bijzonder ont
wikkeld, lief en elegant waren zij in hooge mate
en dan die maneschijn, die ruiseheude palmen, die
liefelijke muziek ; het is dus te begrijpen dat wij
genoten.
In minder dan geen tijd, kwamen wij dan ook
op goeden voet met de families en dikwijls kou
men de hecren vinden ouder de verandah's, in zacht
gesprek met Honolulu's schoonen. Ja, men ging
zelfs wel met hen ter kerke of wandelen langs de
valley-road, terwijl een zachte flirratiou onzen
gezelligen omgang verkwikte. Lawn-tennissen was
natuurlijk aan de orde vaii den dag.
De consul vooral had nogal veel slag om par
tijtjes op touw te zetten, nu eens ecu clanspartij,
dan ecu pic-nic //up to the Paly", een bergpas,
van waar men ecu prachtig gezicht had op de
noordzijde van het eiland eu de uitgestrekte
suikerrictvcldcn. De meisjes speelden gui'taar eu zingende
en kransen vlechtende, werd op de Paly even ge
rust, daarna teruggereden naar het Emmasquare
waar de band'' van den heer Berger een muziek
uitvoering gaf.
Nadat Z. M. Kalakaua officieel bij ons aan boord
eeu bezoek had gebracht eu met koninklijke hon
neurs ontvangen en uitgeleide gedaan was, kwamen
ook de andere autoriteiten eu hadden wij steeds
druk bezoek.
De families van Houolulu noodigden wij daarop
terug op een afternoon tea en bal. Met sloepen
afgehaald, kwamen daarop de Itouoluliaausclie
schoonen aan boord. Het lialfdek was keurig ver
sierd met vlaggen eu palmtakkeu en de muziek
van den wal speelde de noodige dansen. Goed voor
ziene buffetten voor uiet-danslustigcii droegen het,
hunne bij tot het, welslagen van het feest. Ook
de prinses Liliokalaui was tegenwoordig, oen aardig,
ontwikkeld meisje, waar men zeer gezellig mede
kon praten; zij was echter pas eeu jaar of ]3 oud.
Wat werd van dit laatste bal nog heerlijk ge
profiteerd en wat al beloften van brieven schrijven,
etc. gewisseld, waarover de tijd weder haar sluier
zou werpen.
Ook de officieren van liet Amcrikaanscht oorlogs
schip de //Vandalia" waren onder de gcnoodigdeu
en er werd menig glaasje gedronken op e? spoedig
weerzien en op een bezoek aan New-York, waar
zij ons dan zouden ontvangen. Helaas, het bleef bij
die beloften, daar de Vaudalia kort hierna mot
man en muis verging in de golf van Apia op Samoa.
Ook het, Etat-Major van de (,'oriuorant, eeu
Engelsche gunboat, bracht liet zijne bij tot de
gezelligheid. H'at al jolig geflirt en g( fluis
ter, zoo achter de vlaggen der versiering, als
men quasi uitkeek naar liet mooie vergezicht.
inderdaad echter om eens ongestoord te kunnen
kijken in het lieve gezichtje naast ons. U"at al
blosjes op die rozen wangen, als bij verdachte ge
luiden van een kusje, plotseling iemaiuïkwam
kijken wat er wel gebeurde. Talloos waren dan
ook de mutsenlintjes die gegeven werden om de
waaiers der meisjes te versieren en de kuoopeu
om broches van te maken.
Ook op de Cormorant was eeu aardige soiree
gegeven, opgeluisterd door gezang- en comedie
van Engelsche Jantjes. Koning Kalakaua was
'lierbij tegenwoordig, doch had al spoedig in
de mess-room een goed plaatsje gevonden, waar
lij ongestoord zijn glaasje champagne kon drinken
eu waar al spoedig een gezellige kring zich for
meerde, liet //your heulth, king!" van een van de
leeren, werd in de voorloiigroom spreekwoordelijk.
Onder een glaasje wijn, zette hij de koninklijke
waardigheid met veel tact voor ccuigcn tijd op zij.
Zoo naderde het einde van ons bezoek en met
eede oogen en treurende harten, zongen wij de
vriendelijke ladics na:
l canuot longer stay with you,
Adieu! Adieu!
Ken laatste handdruk, ecu kushand of brief, en
oods eu consul gingen van boord.
Het suikerriet, dat wij als proef voor het Indi
sche gouvernement medcnameii, was het laatste,
wel wat prozaïsche, maar toch zoete souvenir aan
de parel van de North-Pacific.
En zoo voeren wij dan weder in den Passaat,
vol goede herinneringen aan dit kleine eilandje,
£00 weelderig bedeeld met het goede der aarde,
net een rijken bodem en liefelijke natuur. .Me
lige zucht werd geloosd bij de gedachte aan de
ievc oogen, die wij nooit weder zouden zien en |
Ie handjes, die wij nooit weer kussen zouden.
Eu als 's avonds, bij ieder glas, het eentonig
uif;erekt,e wachtwoord van deu uitkijk in de mars
weerklonk, streelde ons zijn «?Honulu.uluu!" als
een lofzang de ooren.
Den WelEd. Heer J. VAX MAUKIK Jr.,
Amsterdam.
Menheer!
UEd. aandoenlijke penteekeningen omtrent
«Wie zijn die No's 22 '!" werden ook door mij
gelezen, ja herlezen ; voorzeker zullen daardoor
menschen opgewekt worden om de hand der
redding uit te steken, dan eerst met aanpakken
zal 't iets beter worden met denken, schrijven,
doen.
Kan het volgende --door uw veder" gaande tot
het goede bijdragen?
In boeken, en verre oude tijden of verwij
derde streken doet de humaniteit niet alleen
wonderen vlak voor ons ook nog. Naast mijn
ouders woonde een eenvoudig scheepstimmerman
met zijn vrouwtje, zij waren kinderloos.
In hun buurt lag stervende een jonge arme
weduwe bitterlijk weeklagende, om haar lieve
ling Nico, dat die achterbleef. Huurman pekbrook
en zijn vrouwtje besloten nu, do kleine als hun
kind ann te nemen, en de stervende moeder
dacht dat er reeds engelen bij haar stervenspondo
stonden het was echter maar de timmergezel
en zijn Kaatje!
Ik heb den jongen knaap tot een net
huistimmerman zien groeien vol ijver en netheid;
thans is hij zooveel als ingenieur, en zelfs een
talrijk, gelukkig gezin hebbende welgesteld.
Naam en plaats zou ik wel willen noemen,
maar u voelt: dit mag ik niet.
Met dit ->feit" voor oogen en veel goeds uit
verhalen als anderzins, werd ik altijd opgewekt
(als ik Nico zag) «het leven", iets althans er
van, met mindere stumpers te deelen, te
vervroolijken. En o wat een gelegenheden deden zich
steeds voor!
Tien jaren geleden stierf mijn goede vader
als niets bezittend werkman ; vóór zijn verschei
den, deed ik hem de beste beloften voor zijn
geliefden vél ja alles te zullen zijn , dit
ging wM.
Spoedig stierf ook een gehuwde broeder,
weduwnaar zijnde, en wat een innig afscheid
nam hij van zijn twee lieve kleine dochters.
Ook wij (vrouw en schrijver, toen kinderloos)
konden en wilden hem eens recht vertroosten.
Direct was ons besluit genomen, alles voor de
twee schaapjes te zijn, en zie wat werd ons stil
huis gezellig, hoe speelden zij en leerden lief
en wat heeft ons leven nu een doel bereikt vol
werk. zorg on hope. Wel was er voorspoed bij.
de kleinen groeiden als kool zoo rond eu vlug,
leerden gemakkelijk, en met veel vrijheden zijn
ze thans zoo ver, dat als het moest, zij op eigen
beenen konden staan. Een is met een goed
degelijk, Hink jonkman onlangs gehuwd, de
ander heeft in een dor /uidhollandsche steden
een welvarend zaakje in dameshooden, en is bij
de pinken, wat overleg en werk, ja wat alles
betreft.
En nu, word door ongehuwden en ook door
gehuwden zonder kinderen meer zoo iets gedaan,
dan lezen wij ja nog wel iets over No's 22, maar
met meer vrede voor ons zelf, niet waar?
Uit achting voor nw zegenrijke pennevruchten,
werd ik gedrongen l'Ed. dit te schrijven, en
zeker zijn velen u recht dankbaar.
UlOd. dw. dienaar en vereerder,
ANOMMl'S,
een Noord-Uollantlscli werkman.
Mij dunkt ik kan niet beter doen, dan deze
echt natuurlijke regelen ouder de oogen van
mijn lezers brengen.
J. v. M.
Anarchisme en onderwijs.
Van wege de Sociaal-Democratische
OiuierwijzersVerceniging is Zondag ~:2 April te Leeuwarden
eene protestmccting gehouden tegen de handelingen
van den burgemeester en den gemeenteraad van
Mcmildumadccl, die den onderwijzer A. Dijkstra,
wegens zijn in het openbaar verkondigen van anar
chist Nchc gevoelens, uit zijne betrekking hebben
ontslagen.
De sociaal-democraten hebben zwak voor
protestmeetings en liet verwondert mij dus niet, dat, op
liet ontslag van den heer Dijkstra een protest van
de zijde dor sociaal-democratische onderwijzers niet,
is uitgebleven.
Hebben zij, die. deze meeting belegden, zich wel
ter dege afgevraagd, wat, zij deden? Het is vol
gens dr, wet op het L. O. de taak des onderwij
zers, ouder het, aaulecren van gepaste en nuttige
kundigheden, de kinderen op te leiden tot alle
christelijke en maatschappelijke deugden. Nu wi!
ik heusch niet zoover gaan, het plegen van ge
heime moordaanslagen of het opwekken tot, liet
werpen met, dynamictbommen niet ouder de maat
schappelijke of christelijke deugden te rangschikken ;
ik ben waarlijk to bang, door sommige soc.-dem.
onderwijzers ei, de anarchisten voor een bekrom
pen botterik uitgescholden to worden, afgezien nog
daarvan, dat een onderwijzer zeer wel een voor
stander zoowol van hot, oen als van hef. ander
kau zijn on toch nog do kinderen tot christelijke
en maatschappelijke deugden kan opleiden. Toch
wil ik mij lor verdediging van do hoi ding van
Menaldinuacleels gemeenteraad uitsluitend plaatsen
op hot, standpunt, aangewezen door het belang van
't onderwijs.
Alle onderwijskundigen en paedagogen zijn het,
or over eens, dat het onderwijs eu vooral de op
voeding dor leerlingen slechts dan vruchtdragend
kan zijn, als do onderwijzer het vertrouwen geniet,
van do ouders dor aan zijne zorgen toevertrouwde
leerlingen. En uu is het mijne bescheiden mecniug,
dat een onderwijzer, die anarchistische denkbeel
den iu 't openbaar verkondigt, zich in dat ver
trouwen bij ons te laude niet zal kunnen verheu
gen. Wij Nederlanders staan voor verreweg hot
grootste dool uu eenmaal nog niet op die hooge
trap van beschaving en ontwikkeling, dat, wij ons
verbeelden de maatschappij door dolk en d\ namiet
te kunnen verbeteren. Sociaal-democratische en
anarchistische onderwijzers mogen dat betreuren,
het feit is nochtans niet te ontkennen. Wanneer
er nu ergens in ons land een onderwijzer zich ge
roepen mocht achten, als apostel van anarchisti
sche denkbeelden op te treden, dan handelt, hij
mijns inziens iu zoo llagraiiten strijd met de denk
beelden van het overgroote deel van de ouders
zijner leerlingen, dat hij zich niet verwonderen
moet, dat zij in hem niet meer den gepasten on
derwijzer, veel minder den door hen géwenschten
opvoeder hunner kinderen kunnen zien. Het ver
trouwen, dat de ouders in den onderwijzer moeten
stellen, gaat verloren, van samenwerking en vriend
schappelijk overleg, waar dit in 't belang der kin
deren gevorderd wordt, kau geen sprake meer zijn
en het onderwijs en de daarmede gepaard gaande
opvoeding moeten daaronder noodwendig lijden.
Welk onderwijzer, welk sociaal-democratisch on
derwijzer zelfs, zou dit durven tegen te spreken ?
Te Menaldumadeel was de burgemeester was
de geheele gemeenteraad, ten getale van 15 leden,
voor het ontslag van deu onderwijzer Dijkstra ge
stemd. Het is dus duidelijk, dat die raad geen
vertrouwen meer in genoemden onderwijzer stelde.
Moesten nu die gemeenteraadsleden, indien hunne
kinderen of pupillen de openbare lagere school te
Alenaldumadeel bezochte!), terwille van deu heer
Dijkstra eene andere school voor hunne kinderen
zoeken ? De heer Dijkstra en de heer Domela
Nicuwenhiüs, die iu de meeting te Leeuwarden
als zijn pleitbezorger optrad, zullen daarop moge
lijk toestemmend antwoorden; elk onbevooroor
deelde zal er evenwel anders over denken. Men
mag bovendien aannemen, dat er behalve die 15
raadsleden, te Menaldumadeel nog heel veel ouders
zullen zijn, die met tegenzin en slechts door deu
nood gedrongen, hunne kinderen aan den
anarchistonderwijzer Dijkstra toevertrouwden. Het zou toch
al vreemd wezen, dat de geheele gemeenteraad van
Menaldumadeel in de onderhavige quaestie zoo
slecht de hcerschcnde meening van
Menaldumadeels burgerij uitdrukte, dat hij vierkant tegenover
die burgerij stond.
Houdt men het bovenstaande voor oogen, dan
zal niemand het den gemeenteraad van
Menaldumadcel meer zoo kwalijk nemen, dat den onder
wijzer Dijkstra ontslag is gegeven,
Maar werpt men mij tegen, de Grondwet, waar
borgt iederen staatsburger do vrijheid, iu 'f; open
baar voor zijne politieke denkbeelden uit te komen.
Zeer zeker. De onderwijzer Dijkstra mag dus
niet gestraft, worden, wijl hij van dit grondwettelijk
recht gebruik maakt. Doch de gemeenteraadsleden
van Menaldumadeel hadden te letten op de be
langen van de openbare school eu deze achtten
zij, terecht, door het optreden van den heer Dijk
stra in gevaar gebracht. Zij al te gader vonden
hem voor hunne kindereu of pupillen niet meer
den gcschikten onderwijzer en hadden gegronde
redenen, om te vermoeden, dat ook andere inge
zetenen vaii Meualdumadoel hem niet meer als
onderwijzer voor hunne kinderen wensehtcu. Daar
door is mijns inziens het ontslag van den heer
Dijkstra gerechtvaardigd.
Zoolang de leerlingen er niet zijn ter wille van
de onderwijzers, maar dezen er zijn ter wille van
de school en de leerlingen, zoolang handelt een
gemeenteraad correct, als hij eeu onderwijzer ont
slaat, die, hoe uitstekend overigens, door zijne
handelingen, de achting en liet vertrouwen ver
speelt van de ouders zijner leerlingen.
Iiitussclicn geloof ik gaarne, dat do sociaal-de
mocratische onderwijzers-vcreeniging bij hare mee
ting ton gunste van deu heer Dijkstra ook wel
het belang van 't onderwijs op 't oog had. Nu
deze vereouiging evenwel het ontslag van den heer
D. de moeite van eene meeting waard achtte, geef
ik haar in overweging ook eens eene meeting te
beleggen, uitsluitend in 't belang van 't onderwijs.
Eene groote vergadering ter bespreking van de
belangrijke vraag: hoe zullen wij het lager onder
wijs verbeteren, hoe het iurichtou, dat het meer
beantwoorde aan zijn doel, zou ongetwijfeld op
veler sympathie mogen rekenen. Overbodig werk
zou het beleggen van zulk cenc vergadering niet
zijn. De Plaatselijke Commissie van Toezicht op
het Lager-Onderwijs te Amsterdam, zegt b.v. in
haar verslag over Jb'.KS: In 't algemeen is de
commissie van oordeel, dat, op de volksschool het,
onderwijs nog niet voldoende praktisch is ingericht
en te weinig er op is aangelegd, om onze toekom
stige burgers op te leiden tot bruikbare leden van
do maatschappij." Eeue der sub-coninüssiën klaagt
over do geringe resultaten van 't leesonderwijs.
Men ziet hot, or is werk aan den winkel. Komt
sociaal-democratische on andere onderwijzers, de
anarchist Dijkstra zal waarschijnlijk uwe hulp kun
nen ontberen, de schoolkinderen en hunne ouders
zien reikhalzend uit naar uwc gewaardeerde voor
lichting. Dirius.
mmiumfmmrjfmifmmtmrifiiififufmfMmiitiifciHfim.-fifffmtiuifimifH
itiitmtiiiiiuiiuiuiiiitiutiiii MiiMMtmimmumiiiiiummiimiiiiH
Voor het Kreisschulinspectionsbezirk"
Dortmund is een grappig schoolreglement godecreteerd,
waarin onder anderen het volgende voorkomt:
Art. 21. Tot bijzondere spanning der oplettend
heid, tot oefening in nauwkeurige gehoorzaam
heid, zoowel als tot liet sparen van zijn eigen
spraakwerktuigen bediene zich de onderwijzer
voortaan van de volgende teekens: a. zijne
rechterhand gaat na tweemalig kloppen" om
hoog, en alle kinderen staan op; b. zijne hand
daalt, en alle kinderen gaan zitten; c. hij door
snijdt met de rechterhand loodrecht de lucht, en
alle kinderen zetten zich in rijen achter elkaar;
d. hij rekt hoofd en borst, en alle kinderen gaan
recht zitten en leunen; K. hij beschrijft bij een
gedeeltelijk antwoord met den rechter wijsvinger
een kring, en terstond wordt het antwoord in
ju.tëte volzinnen gegeven; f', hij legt bij zacht
spreken den wijsvinger aan het oor, en terstond
klinkt het antwoord klaar en duidelijk; g. hij
beweegt de rechterhand horizontaal door de lucht
en de kinderen spreken in koor; 7*. hij klopt bij
gebrekkig spreken en lezen op tafel en te'stond
vindt rcrbetering plaats.
liet is zeker benijdenswaardig wanneer men.
alleen door den wijsvinger in een kring te be
wegen de antwoorden in juiste volzinnen krijgt,
en door op de tafel to kloppen terstond verbe
tering in bot lezen en spreken bewerkt. Vroeger
klopte men, in Duitschland en elders, met dat
doel in plaats van op de tafel, op de leerlingen;
men heeft zeker het ondoeltreffende daarvan
ingezien.
l