No. 883 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. HETSJES Indische warongpraatjes. IV. Er lag een waas van vermoeidheid over het tro?pische landschap. De bladeren van pisang, bamboe en klapper, die zich des morgens baadden in den frisschen dauw, geurende in jong leven, hingen slap naar omlaag, ?ontzenuwd door de brandende middagzonnestralen. De vrouwen in de dessa Djamboe zaten of lagen -op den balé-baléonder het uitspringende dak van hare woningen, met de bruine schouders en armen ontbloot, terwijl om haar heen poedelnaakte kin dertjes dartelden, die van geen warmte wisten. Ginds, aan de Zuidzijde der dessa stroomde het gele water der kali tusschen de steenbrokken door, ruischend, kabbelend, als wilde het een woord tot opbeuring spreken tot de loome, afgematte natuur. En aan den oever der rivier, onder den hoogen waringin, den heiligen boom, die zijn luchtwortels liet nederhangen tot in het «water, zat Mina te .mijmeren. Met opzet had zij zich afgezonderd van de an dere vrouwen in de dessa, want het was haar een kwelling gemengd te worden in de domme, onbe duidende gesprekken van haar natuurgenooten. Hare schoone, fluweelzwarte oogen staarden voor zich uit, als wilden zij in dolle fantasie vertoeven, in een onbekend oord, waar geen palmen zijn en geen waringins ... En op eens parelde langs elk harer wangen een traan, zoo bitter als nimmer eene vrouw er heeft geweend. Een naam zweefde van hare lippen, een naam die een vreemden klank vormde uit haar mond. Willem," zuchtte de inlandsche, telkens dat ?woord herhalend, kort, lang, smartelijk, driftig, lijdend ... Willem .. . Willem ... Willem !" En voor zich zag ze niet de veelstammige bamboe «an den anderen oever, die met haar wedijverde in natuurlijke bevalligheid, noch de alleenstaande kokospalm, haar zinnebeeld. Neen, er zweefde voor haar geest het beeld van ?een jongeling met blauwe oogen en blonde haren, blank van kleur en hoog van gestalte. Daar stoni hij, die jonge, forsche blanda, die zoo goed voor haar was geweest, die haar had opgeheven boven het peil van hare rasgenooten. Vijf jaren lang had zij hem als eene getrouwe satelliet gevolgd, van haar geboortegrond op MiddenJava naar Soerabaya, vandaar naar de wouden van Borneo, en daarna naar Atjeh, waar zij doodsangsten voor hem had uitgestaan wanneer hij op patrouille ?was en zij hoorde schieten. Waar ieder afscheid een vaarwel en ieder wederzien een juiclikreet was ge weest. Eindelijk waren ze samen naar Batavia ge gaan en daar had hij haarde vijftig gulden gegeven, die zijzelf voor hem had gespaard van zijn soldij, «n was hij vertrokken, met de groote kapalapi]), ver, ver weg, naar dat vreemde land, dat voor haar «en sprookje was. En zij had hem uitgeleide gedaan tot Tandjong Priok, en daar had zij getuurd in de wijde zee, die zij zoo dikwijls met hem had bevaren; getuurd, -getuurd, tot het laatste rookwolkje van den horizont was weggewischt. Zij kon niet, zooals andere vrouwen, naar de kazerne gaan en terstond een nieuwen laki 2) zoeken, ?daarvoor had zij te veel hartzeer. En daarom ging zij te voet naar Djamboe, in het gebergte van Midden-Java, om terug te keeren tot haar familie. O! ellende had ze niet te vreezen, want met haar vijftig gulden kon zij in de dessa iederen man trijgen die ze wilde ... om haar te exploiteeren en zwaar werk te doen verrichten, zooals de andere ?dessavrouwen. Haar lot was materieel niet droe viger dan dat van hare zusteren, die zwoegen onder liet schandelijk juk der mannelijke willekeur. Maar al was haar maatschappelijke positie niet ?die van de verlatene, des te meer gevoelde zij zich verlaten in haar hart Weet ge wat het is, lezer, eene inlandsche liefde? Dat is de woeste vaart van den nederrollenden bandjir, of neen, het is de gloed der brandende dessa na een langdurigen oostmoesson. Zij is krachtig als de horens van den karbouw, hecht als de wor tels van den klapper. Zij uit zich niet door de zachte trillingen van «en zangerig harpgetokkel, maar door het rhytmisch geklingel van de gamelang, die beelden van zoete genieting toovert in het dweepend brein. En... er is geen enkele bijgedachte, die haar komt wijzigen of soms zelfs dooden, zooals de wreede noodzakelijkheid dat in het westen maar al te vaak pleegt te doen. Geen priester of pangoeloe hief de hand zegenend boven Mina's hoofd, geen duffe raadkamer hoorde haar fluisterend ;/ja." Eu toch was er nimmer trouwer gade dan die dochter der zon, die zich als eene liane had ge slingerd om den schoonen mannelijkcn djatioboom, en toch was er nimmer met meer opofferende liefde bemind dan door dat natuurkind, wier eenig scheppingsdoel is zich te geven en te sterven. Ik zal u niet zeggen, lezer, wat er met Mina verder is gebeurd. Maar al wordt zij vijftig jaren oud, toch zal zij haar eerste liefde niet vergeten, die voor altijd Terzonk aan de westerkim. Neen, ik vertel u niet wat haar verder levenslot was. Mina zat neergehurkt onder den waringin, waar de beschermgeest der dessa huist, en weende, .groote, zilte, inlandsche tranen . .. FABIAX. 1) Stoomboot. 2) Man. uiiiirmiiimtiiiiimmi iiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiHiiiiimiiiiiuiinr VOd FST^D A M E S . ModMewen. Golfopel. Vrouwenrestaurants. Geverfd haar.?Oude recepten. Van alle kanten komt men op tegen de won derlijke vermenging van kleuren en tinten, die de mode dit jaar op de hoeden durft vereenigen, en toch worden ze gedragen, en in combinatie met het costuum staan ze niet slecht ook. Hier komt eerst aan 't licht wie smaakvol bont kan zijn, en wie bont tout-court. In Engeland, onder het voorwendsel dat de nevel de kleuren dempt, neemt men alles over. Men vindt nog deze week in Daily News eene dame beschreven met schel gendarmeblauwen japon, smaragdgroen fiuweelen toque met veel blauwe korenbloemen (een heel ander blauw) gemengd met rose hyacinthen, een kardinaalroode parasol en gele handschoenen. Reeds het feit, dat de scarlet-geraniums op groene en paarse hoeden in de mode zijn, zegt genoeg ; ook draagt men. gele, rose en roode rozen, door elkaar, en vooral een soort van groen stroo, dat zonder oordeelkundige verzachting eigenlijk bij ieder teint vloekt. Daar staat tegenover dat, bij het groote verbruik van kunstbloemen, ook de kunstvaardigheid daarin het ongeloofelijke nadert. Er zijn rozen waar men onwillekeurig aan ruikt; de gouden regens, klap rozen, seringen, margueriten, glycina's, violen, worden in de duurdere soorten onovertrefbaar geïmiteerd. Om bij de linnen zomerjaponnen te dragen wordt in Frankrijk en Engeland iets ingevoerd, waaraan men zal moeten wennen, een combinatie van Figaro-jakje en Eton-jacket, van laken, zonder mouwen, eigenlijk dus alsof de dames in een wijd geopend vest en hemdsmouwen liepen. Voor de linnen japonnen kiest men liefst geel, met witten kraag, revers en manchetten, dit zelfde kan ook in tussore, echt Indisch of Europeesch weefsel, genomen worden. De voorraad cabochons en gekleurde steenen in de garnituren wordt vooral niet minder ; in de plechtigheden der Engelsche season ziet men turkooizen als duiveneieren, smaragden als de Koh-i-noor, en saffieren, wier grootte geen illusie meer overlaat omtrent de kostbaarheid van het materiaal. De vroegere regel voor vrouwen van stand, geen onechte versierselen te dragen, is ge heel ter zijde gesteld. Men draagt echte tur kooizen om den hals, en valsche, die er precies eender uitzien, om het middel en om den zoom van het kleed. Ook de sequins, vergulde plaatjes zoo groot als stuivertjes, kwartjes en guldens, bengelen aan witte en zwarte costumes; men vindt ze ook in de verschillende bronstinten, rood koper, groen goud, blauw staal, paars zilver ; in al deze tinten ziet men ook de pailletten in tulle en gaas, de metaalstrepen door de weefsels en de metaalglansen op hanen- en struisveeren. Voor wandelcostumen, is eene zeer gelukkige combinatie die van twee lichte tinten van een zelfde kleur, die maar weinig verschillen ; men maakt van de minst lichte rok en blouse, van de bleekste boléro en mouwen. Ook gaat het, de twee tinten, wanneer ze bijvoorbeeld licht grijs of lila zijn, de een een weinig meer rose, de ander een weinig meer blauw te nemen; zoo vindt men in reseda grijs en groen, in ander groen een meer gele en een meer groene tint; in crevette of rose-thékan men het eene meer geel, het andere meer rose kiezen. * * * Het »golf"-spel, in Engeland tegenwoordig zoo in de mode, is ook naar het vasteland overge stoken, en concurreert bv. te Wiesbaden, te Baden-Baden, te Wiesbaden reeds zoo sterk met het lawn-tennis, dat men er van stadswege banen voor inricht; te Cannes is grootvorst Michael Michaelowitsch president van de golf-club. Er wordt beweerd dat het een oud Schotsch spel is, en dat golf daarin bocht of kromming beteekent; het is natuurlijk ons Oud-Hollandsche »kolven", en hier zouden geen nieuwe kolfbanen behoeven aangelegd te worden, als men de oude maar niet had afgebroken. Het spel is intusschen zeer verfijnd geworden. De baan telt nu negen kuilen; maar er worden allerlei hindernissen, greppels, vijvertjes, boschjes, kuiltjes, walletjes enz. in aangebracht; en om over en uit dit alles den bal door te spelen, zijn er 21 verschillende instrumenten uitgevonden, min of meer lepelvormig, haakvormig, bijlvormig, die een groom den spelers in een lederen koker nadraagt. De geoefende spelers gebruiken er intusschen niet meer dan acht of tien van. Te Wiesbaden had dezer dagen een golf- tournooi plaats, waar twee dames de eerste prijzen wonnen. Geoefende spelers kunnen, meer door handigheid dan door kracht, het harde elastieken balletje wel een paar honderd meter ver jagen; in Engeland is het record reeds 250 en met het ricocheteeren mee 340 meter. * * * Sedert driejaren werkt te Parijs een instelling, die in alle groote steden noodig was, maar in de meeste nog gemist wordt, het goedkoop restaurant voor vrouwen. Men begrijpt hoe het goedkoop restaurant in het algemeen, in zijn streven om voor weinig geld een schijn van voeding en van weelde te geven, moet knoeien en vervalsenen; over de verzameling gekleurd vleesch, opgekookte groenten, gedesinfecteerde visch en beschimmeld dessert van deze inrichtingen zijn hartverscheu rende dingen geschreven. Nu hebben sedert drie jaar eenige flinke weldadige vrouwen de zaak in handen genomen, en met behulp van eenig voorschot een goedkoop restaurant, enkel voor vrouwen, en waar men zuiver eten kon krijgen, opgericht. De eerste inrichting had maar voor 00 personen plaatsen, zij was terstond te klein; men huurde er een voor (100 personen en die bestaat nu sedert twee jaar en kan zich, zonder winst, maar niet behoorlijk tractement voor directeur en personeel, bedruipen, De vereeniging heet Union des ateliers de femmes; zij heeft den steun van eenige groote ondernemingen, maar zonder dwang, en zij kan zich, als er geen groote ram pen komen, op denzelfden voet staande houden. Het lokaal is in de rue Jean-Jacques Uousseau; de vrouwen kunnen er een middagmaal krijgen of afzonderlijke porties; het middagmaal bestaat uit brood, wijn, soep, róti, sla, dessert en koffie, en kost 70 centimes. * Sinds het vorige jaar verft men te Parijs de haren niet meer rood, ook het blond raakt uit de mode; het donker roodbruin was nu in de mode gekomen, maar bevalt niet erg. Men heeft nu besloten de haren hun natuurlijke kleur te laten, maar toch de natuur een weinig te hulp te komen, door een »reflet", een weerschijn, op het haar te hechten. Deze weerschijn is metaal achtig, op korenblond legt men hem roodkoperachtig a la Titien; op aschblond goudachtig, op bruin als geelkoper. Het mooiste is een reflet fauve, het warme roodgeel van fluweelig pantervel. De kappers die daar verstand van hebben, in de eerste plaats Lenthëric, worden ijverig be gunstigd. Echt zwart of blauw-zwart, hoewel niet in de mode, wordt gewoonlijk door de kappers geres pecteerd; het teint past er te goed bij om een andere nuance te verkiezen, daarenboven laten zich deze haren nooit met succes ontkleuren. * * * Uit het oude receptenboek : »Boche Busse. Neem 1(5 colombijnen en den platten schotel, die op het dessert moet dienen; plaats daarop 4 colombijnen met een laagje bessengelei, aardbeienmoes of welk moes ge hebt, erop en ertusschen. Daarop dwars weer 4 colom bijnen, gelei en zoo vervolgens. Dan satureert ge die hoogte met een kopje rhum, zeer lang zaam, van boven af, en sluit die bestanddeelen af, door er een daarop goed sluitend rond kommetje omgekeerd boven op te zetten. Dit moet ge 's morgens tijdig doen, dan trekt moes en rhum goed door de colombijnen. Neem dan 4 eieren voor een saus, de doijers tot koude dikke saus gekookt met wat vanille. Het wit zet ge apart en laat u het ei, sterk geklopt, een half uur voor den eten geven. Gij neemt dan den kouden, 's morgens klaargemaakten. schotel, waaraan niets meer is behoe ven gedaan te worden, en bedek dien van boven tot onder met dit schuim, dat zich meestal van zelf daartoe leent en afglijdt. Zeer verhoogt het gezicht, als men wat roodgekleurde suiker van den banketbakker erom sprenkelt, vooral niet te veel. De saus naar verkiezing erom heen of in een sauskom apart; voor zes personen." Zeer gecompliceerd is het recept voor Krui denwijn. »Voor 3 a 4 bouteilles: Melisse G top jes ; lieve-vrouwen-bedstroo G ; balsemkruid of costus 3 ; averuit of citroenkruid l ; tijm l takje of 2 topjes ; pimpernel (i takjes ; kattenkruid l topje, klein: agnamonie 1; eerenprijs 2 ; harspoli 2, klein; bitonica 2 blaadjes ; kruizemunt l topje; serpolet of wildetijm 2 ; nagelijn, bistoni, dragon, venkel en salie, ieder l topje ; perziken, zwarte aalbessen en orego ieder 2 topjes; eindelijk l citroen en l orange." * * * Prinses Panline Metternich te Weenen is door de Fransche regeering tot officier d'Académie benoemd, wegens hare verdiensten voor het in voeren van Fransche kunst te Weenen. E?e. imiiim(iiMiuiJmiMii9<mtHimtiiMtHHHnniiiiiiiiiimiiiiiiMiummtifi LLERLEI Veiligheid in fabrieken. De Nederlandsche vereeniging tot voorkoming van ongelukken in fabrieken en werkplaatsen heeft aan besturen en directeuren van ambachtsscholen, industriescholen, burgerdag-, avondscho len in Nederland eene circulaire gezonden, om erop te wijzen, dat ter voorkoming van ongeluk ken allereerst noodig is, kennis van de werktuigen, kennis van liet drijfwerk en van de wijze waarop het gebruikt wordt, van de gevaren die het op levert, van de middelen om die gevaren te be strijden; kennis van steigerwerk, van de inrich ting en het gebruik daarvan; kennis van de eischen aan hijschtoestellen te verbinden. Kennis van de middelen tot bescherming, en van veiligheidstoestellen bij verschillende werktuigen is, meent het bestuur, een eerste vereischte, zullen de vele pogingen, tot voorkoming van ongelukken in het werk gesteld, doel treffen. Het bestuur roept dus de medewerking van al de genoemden in, om deze kennis op de scholen met behulp van wat reeds aanwezig is, uittebreiden en verklaart zich genegen om door het ver strekken van inlichtingen, door het aangeven vrn middelen, door het mededeelen van de uitkom sten van onderzoek als anderszins aan dat dool, medetewerken. Ook de technische adviseur, de heer V. W. Westerouen van Meeteren, is bereid daartoe persoonlijk alles te doen. Van het bestuur is loco-voorzitter, de heer V. II. van Malsen; secretaris Mr. J. 11. Boudewijnse, van Baerlestraat 30, Amsterdam. Brieven van den Prins-gemaal. Bij haar bezoek te Ivoburg hoeft koningin Vic toria vandaar al de brieven meegenomen, die do Prins-gemaal indertijd aan zijn broeder, hertog Ernst van Saksen-Koburg,heeftgeschreven. Eenige van deze brieven zijn reeds in de Mémoires van den hertog gepubliceerd geworden ; de documenten worden nu in de zoogenaamde geheime biblio theek van Buckingham-Palace geplaatst. In 1SCverkreeg de koningin de brieven, die haar man aan den koning van Belgiëgeschreven had, en in 18SIS bracht zij uit Berlijn die aan den koning van Pruisen mee. Malzkoffie. Den directeur der Kathreiner's Malzkoffiefabrieken, die ter gelegenheid van het Congres te Rome vertoefde, is, naar ons wordt medege deeld, de eer ten deel gevallen door den Paus in audiëntie te worden ontvangen. Z. II. deelde den directeur bij deze gelegenheid mede, dat hij zelf dagelijks Malzkoffie met bijzondere voor liefde drinkt. De Kathreiner's Malzkoftie-fabriek te Milaan viel dan ook reeds de eer ten deel voor den Paus, alsmede voor de hooge geeste lijkheid in Kome eene zending Kneipp Malzkofiie te mogen leveren. Het oordeel van Paris. Te Jacksonville, in Florida, is een boekverkooper tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld, omdat hij in zijn winkelkast een plaatwerk had tentoongesteld, met Rubens' beroemd stuk Het oordeel van Paris. Het openbaar ministerie ver klaarde, dat als iemand hem thuis zoo iets aan bood, hij den koopman uit het raam zou gooien. En een expert, omtrent het immoreele der voor stelling geraadpleegd, zeide dat hij den naam Paris alleen kende als hoofdstad van Frankrijk, maar dat hij er niet meer van wist; dat het wel wezen kon dat men in die stad zulke oordeel en hield, maar dat het in elk geval te Jacksonville als immoreel besehouwd moest worden. Boschbranden. In Oost-Pruisen, waar in de laatste jaren de boschbranden zeer talrijk zijn geworden, heeft men als eenig afdoend middel in praktijk ge bracht, een »tegenbrand" aan te steken. De wer king hiervan schijnt deze te zijn. Als de groote boschbrand nadert en dreigt mijlen ver alles te verwoesten, offert men eene streep, die toch zeker verwoest zou worden, op, en begint haar van den tegenovergestelden kant aan te steken. Het heidekruid brandt dan nog zonder veel vlam, vat den wind nog niet, en is gemakkelijk te leiden. Op het punt waar de twee branden elkaar ontmoeten, stijgen de vlammen hoog op, maar vinden op bereikbaren afstand daarna geen voldoend voedsel meer, zoodat het weinig moeite kost ze te overwinnen. Op die wijze werd een brand, die 600 a 700 hectare bedreigde, tot 190 hectare beperkt. Men moet niet te dicht bij den oorspronkelijken brand den tegenbrand aansteken; want wordt men door den grooten brand ingehaald vóórdat een voldoende tusschenruimte in de asch gelegd is, dan is alle moeite vergeefs. Bloemen voor zieken. >De vereeniging tot verspreiding van bloemen, vruchten en lectuur in de ziekenhuizen hier ter stede," heeft haar 12de jaarverslag doen ver schijnen. De grondtoon ervan is dank aan de vele schenkers en schenksters van bloemen, vruchten, lectuur en geld; maar tevens eene aansporing om vooral niet minder te doen dan vorige j aren. Voor bloemen en vruchten komen behalve de handelaars, vooral de eigenaars van tuinen en buitenplaatsen in aanmerking, maar voor lectuur kan iedereen zorgen, voor couranten en tijd schriften blijven de bussen Oentraalstation, Weespcrpoort, Leidscheplein en Torensluis geopend. Van het bestuur is mej. II. Chr. van Hoorn presidente en waam. secretarisse en mej. C. van Eeghen, penningmeesteres. Bloemen worden gaarne ontvangen: Donderdag bij mej. v. Eeghen Heerengracht 4i)5, en mej. Oolgaardt Isr. Zie kenhuis; Vrijdags bij mej. van Hoorn, Ileerengracht 529 en mej. Lefebure Binnen-Gasthuis vóór twaalf uur. Müllerlieder. Dat heeft Schubert nooit gedroomd ! De Duitsche molenaars zijn niets gesticht over de verhoogde rechten op het koren, waarvan de heer Méline zulk een voorstander is. Zij hebben een album uitgegeven, Müllerlieder, met muziek van Franz Schubert. De woorden, die op geestige wijze protesteeren tegen die belastingen, zijn pasklaar gemaakt voor de muziek van Schubert's cyclus: Die schone Müllerin. Naar men zegt, zullen de molenaars een groot protest-concert geven, waarin een be roemd bariton al die liederen zal voordragen ; doch de censuur heeft wellicht ook een woordje mee te spreken. Gaat dit concert echter door, dan zullen de bakkers ook wel spoedig zulk een economisch politiek concert organiseeren. Middelen. De muziekcriticus Fiorentino, van den Moniteur, was gewoon de kunstenaars in het notenvak vooral te apprecieeren naarmate hij banknoten van hen te onderzoeken kreeg. Hij schudde dus beden kelijk het hoofd, toen oen jorg tenor hem eens vroeg, zijn début met wat toegeefelijkheid te beoordeelen, totdat hij het metaal van zijne keel in klinkende munt zou hebben omgezet. Xa zijn optreden las men in de kritiek: «Monsieur II. is een veelbelovend jongmensch; het zal blijken of hij over voldoende middelen beschikt om de goede meening omtrent hem te rechtvaardigen." Wat zijn de jeux de prince in Europa ? de Czar speelt trictrac. Je Keizer van Duitschland schaak, Koning Ilumbert damt gaarne en Koning Leopold verkiest winsten. De Koning van Dene marken is een groot piketter, de Koning van Kumer.iöspeelt carté, de Keizer van Oosten rijk patience, de Koning van Portugal boston en de Koning van Zweden speelt en familie trenteet-un. De prins van Wales houdt, zooals men weet, van baccarat. 40 cents per regel. Decoratieve Inrichtingen, STIJLMEUBILEERING. YOS & LE GRAND, Kalverstraat. Magazijn KEIZERSHOF", Nieinvemlijk 19«. Z ij d e n s t o f f e n. Gro stste sorteering zwarte en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des sins en kleuren steeds voorhanden. SCHADE & OLDENKOTT.