Historisch Archief 1877-1940
Na 863
D-E A M STER'D-A M ME R, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Prof. Fruin heeft eervol ontslag als
hoogleeraar ontvangen, met dankbetuiging voor
?de door hem gedurende vele jaren bewezen
diensten. Een paar weken geleden heeft de
heer Jansen ontslag gekregen als Minister
ad interim van Buitenlandsche Zaken,_ onder
dankbetuiging voor de vele en gewichtige
diensten in die betrekking aan Hare Majesteit
?en den lande bewezen."
Prof. Fruin is 34 jaar lang professor ge
weest en nogal een professor, die zich eenigen
naam verworven heeft. Fruin was een sieraad
van de Leidsche Universiteit, en toch hij heeft
maar eenvoudig »diensten", terwijl Jansen,
een scheepsingenieur, als minister van
buitenlandsche Zaken, in n maand tijds zoowel
aan H. M. de Regentes als aan het land
«vele en gewichtige diensten" heeft bewezen.
Prof. Fruin, zoo kom ik nu te weten, is iemand
?die lang dienst heeft gedaan en zich bij het
verlaten van zijn dienst een getuigschrift van
niet al te slecht gedrag heeft verworven, maar
Jansen.als Minister van Buitenlandsche Zaken,
is een weldoener van H. M. en van ons-volk
geweest.
Zoo ziet men, dat de Staatscourant een
leerrijk blad is. Ze wordt veel te weinig
gelezen!
Maar en dat is jammer de Staats
courant vermeldt niet welke die vele en ge
wichtige diensten,door Jansen aan de Regentes
en aan het land bewezen, zijn geweest.
Heeft Jansen, als van Zuylen indertijd, den
vrede van Europa gered?
Heeft hij wellicht die tweede reis van kei
zer Wilhelm naar Amsterdam voorbereid, en
is hij dus te beschouwen als de auteur van
een wereldhislorische gebeurtenis, die een man
&ls Fruin dus zal mogen opteekenen ?
Is het dat dan begrijp ik er al iets van.
Ministers van Buitenlandsche zaken als
Jansen maken de historie en professors
als Fruin schrijven slechts de historie;
?dat is werkelijk een groot verschil.
De katholieken zijn toch niet je ware
bondgenooten. Ik heb het al meer meenen op te
merken, maar nu ben ik er zeker van. Want
wat is dat nu voor flauwe hatelijkheid van
de Tijd, om »meer licht" te vragen over de
eigenlijke oorzaken" van de crisis? Omdat
de voorzitter van de Eerste Kamer heeft ge
zegd dat die oorzaken nog niet openbaar zijn,
moet er daarom in de Tweede Kamer een
interpellatie worden gehouden? Laat Van
'Tienhoven de Tijd maar eens inlichten, die
weet er toch alles van.
En waarom is eigenlijk al die openbaarheid
npodig; de Tijd is daar anders ook zoo bar
niet mee ingenomen, en dat is verstandig
pok, want wij beredderen de zaakjes het best
in een onderonsje. Maar ik geloof', dat het
de Tijd nergens anders om te doen is, dan
om eens aan de groote klok te hangen, dat
de oude heer Van Naamen van Eemnes gaarne
een slaapje doet in zijn voorzitterstpel, en dat
vind ik allemachtig laf, want zij behoeft
niet te denken, dat zij hem een voetje zal
lichten, laat staan een van haar vriendjes
in zijn plaats te krijgen. Daarvoor zijn wij
goddank nog veel te liberaal. En als meneer
Regout nu eens president werd ; zou die er
niet bij indutten ? Ik weet het niet, maar ik
zou voor mijzelf niet instaan!
Ik mag het Haagsche Dagblad nog wel
lezen. Het is wat conservatief, maar een beetje
-conservatisme kan geen kwaad, nu van Hou
ten in het torentje zit. Ja, ik weet wel, van
Houten is de oude Sam niet meer, maar het
is toch zaak, met hem wat voorzichtig te zijn,
en te zorgen, dat hij niet weder in het radi
cale vaarwater kan terugboegseeren. Wijheb
ben van Houten I gehad en hebben nu van
Houten II, maar als wij ook nog een van
Houten III moesten krijgen, dan zou de
natie in een raar sopje van een vaarwater
terechtkomen. En daarom ben ik blij, dat
het Dagblad er is, om in de residentie zelf
wat toezicht, op onzen politieken hekken
springer te houden.
Een _ beleefde waarschuwing krijgt hij nu
reeds in een brief, aan het Dagblad uit de
Kaap geschreven. Daarin klaagt een zekere
meneer Van Citters er over, dat in ons vader
land elk bezit langzamerhand minder veilig
schijnt te worden, door de onvergefelijke slap
heid waarmede het vorig kabinet tegenover
het socialisme is opgetreden. Welnu, ook ik
vind die slapheid godgeklaagd. Met Kerstmis
'92 reeds is het staatsgevaarüjk besluit ge
nomen, waarbij de sociaal-democratische partij
tot een revolutionaire is verklaard, en eerst
nu zullen eindelijk de raddraaiers daarvoor
worden terechtgesteld.
Dan vind i£ het Dagblad zoo'n eerlijke
?courant. Zii komt er rond voor uit, dat bij
?de vorige Haagsche verkiezing de tragen en
staatsgreep in Servië.
Koning ALEXANDKR (tot Milan): Als dat maar niet misgaat, Pa!"
flauwen. voor het meerendecl hebben behoord
tot haar eigen partij. Nu behoeven er ten
minste geen doekjes meer om te worden ge
wonden, waarom het conservatisme van alle
gading zich kant tegen kiesreclituitbreiding.
Want het is Klaar, dat indien nog meer
woelwaters het kiesrecht krijgen, de partij
van het behoud zeker zou worden overstemd.
Zij heeft nu al zoo'n toer om te houden wat
zij heeft!
Eerlijk vind ik het ook van het Daijblad,
dat liet niet schermt met woorden en beloften,
die later toch niet worden vervuld, maar dat
het dadelijk het kind bij zijn naam noemt
Door haar weten wij nu ook, dat in de troon
rede met een kiesrechthervorming op brecden
grondslag niet is bedoeld een breede uitbrei
ding van het kiesrecht, maar een hervorming
in de breedte, d. w. z. ook van de gemeente
raden. Dat is geruststellend, en het verbaast
mij, dat de A. llotterdams<-jir>. en andere libe
ralen niet dadelijk met die uitlegging voor
den dag zijn gekomen.
En ten slott'e: het Dagblud kan zoo logisch
redeneeren- Liever Turkseh dan paapsch,
zeggen rog sommige ketterjagers. Maar dat
is niets dan een groot woord. Was het nog:
liever boeddhistisch dan paapsch, dan zou
ik dat. met het oog op mr. van Houten,
kunnen accepteeren. Maar het Dayblnd heeft
in godsdienstzaken een scherper inzicht; het
raadt zijn stadgenooten aan, om in het belang
der hervormde kerk een katliolick te stemmen.
Is dat niet logisch ? Waarom ? Dat is mij
nog niet recht helder, maar ik ben het Dmjhlnd
ook niet. Enfin, ik wou maar zeggen, dat ik
het Haagsche Datjblad zoo'n aardig courantje
vindt.
ITij wilde voorstellen de Nes met glas te
overdekken en dan daarvan n
Cafe-Chantant enz. enz. te maken, iets, dat op de heele
wereld zijn weerga miste. Hadden wij behalve
onze kunstverzamelingen zulk een inrichting,
men zou er-zeker van kunnen zijn, meende
hij, dat geen vreemdeling van het oosten naar
het westen of van het westen naar het oosten
zou reizen, zonder hier minstens n dag
en n nacht te pleisteren. Ik geef het idee
voor beter.
.18 ton, dat is pi. m. f 4 per hoofd. Als
men ieder zijn aandeel eens gaf'! Dan zou,
althans n dag, heel Amsterdam wel iets
van de Nes hebben !!
Amsterdam komt dan toch eindelijk weer
in zijn rijke dagen. Een millioen van do
gasfabriek en acht ton van de
duinwatermaatschappij 't is de moeite waard! Dat
zal het volgend jaar een percentage voor de
inkomsten-belasting geven, waarvoor ik me
zal moeten schamen. Of zullen we die 1^
ton voor iets bijzonders gebruiken ? Als men
er eens een beurs van boir.vde, dat zou toch
een aardig ding zijn. Een de eeuwen trot
seereml monument, ter herinnering aan de
concessie-periode, die haar einde is genaderd SI
ton!! We zouden er een potje van kunnen maken.
rente op rente, om te eeniger tijd, als de
stelling Amsterdam eens mocht worden bele
gerd, den vijand iets te kunnen aanbieden.
dat hem tot, zachtmoedigheid stemt. Ook heb
ik al gedacht of we niet met de Vereeniging
tot bevordeiiing van het vreemdelingen verkeer
ons in betrekking zouden kunnen stellen, om
te overwegen of we hier aan de Noordzijde
van de stad niet een berg zouden laten maken,
's winters tot beschutting- van de stad en's zo
mers tot verfraaiing van de omgeving. Hadden
we eenmaal zoo iets, dat zou trekken, geloof
ik. Een van mijn kennissen, die evenals
ik v.>el belangstelt in de toekomst van de
hoofdstad en een krachtige steun is voor de
Vereeniging tot bevordering van het Vreem
delingenverkeer, had een ander denkbeeld.
?.itmimiuvimimuimmmiimiimiiimiutiiilitdinttititiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMitt
Amsterdam bekeken door een
Engelschman.
Amsterdam is een heerlijke stad, een nige
stad voor lieden, die zich tegen een of andere
wet, reglement of verordening willen verzetten.
Vooral dronkaards en rumoermakers leven
er als in het Paradijs, omdat de Politie eigen
lijk niet veel te zeggen heeft en daarom zich
het meest bezighoudt, met dienstmeisjes, die
op verboden tijd kleeden uitslaan of met
honden, die zonder muilkorf rondloopen.
Er bestaat in Nederland een wet op de
openbare dronkenschap maar nergens
ziet, men zooveel dronken lieden dan te Am
sterdam en de Politie is niet bij machte
om ze van de straat te verwij'leren. Heeft
een agent, die zijn plicht begrijpt en doet,
een beschonkene bij den kraag genomen, en
maakt hij in ernst, aanstalten om hem naar
een Bureau van Politie te brengen, dan moet
hij al naar mate van de buurt waar hij is,
zijn testament maken, liet op een loopen
zotten of' met een hoog ernstig en wijs gezicht
des dronkenmans kraag loslaten.
Het publiek te Amsterdam is per se tegen
de politie en helpt, de dronken lieden met de
meeste bereidwilligheid en zeli'opoHerendste
liefde. Waarschijnlijk is het: ,die staat zie
toe dat hij niet valle" of het ..iieute dir. morgen
m i r" daarvan de oorzaak. In den regel heeft
een politie agent van een half uur tot drie
kwartier nondig om een gewoon beschonken
menseh in te rukken, maar meestal heeft, hij
nog een kwartiertje extra noodig om de aan
vallen van straatbengels en fatsoenlijke juf
frouwen af' te slaan, die, geducht!"; aan 't geen
hun vaders of echtgenooten kan overkomen.
met, moed en politieveraehting den ongelijken
strijd aanvaarden immers een politie ugent
bezit, een stok tn een sabel en zij hebben
slechts steenen, nagels en scheldwoorden.
In Amsterdam is het bepaald een opfVissching
en oefening van het geheugen, om bij de rech
terlijke behandeling van een of ander standje
of straatgeval als getuige te mogen dienen. ]>ij
ons te Londen wordt straatschandaal of' een
dergelijk vergrijp tegen de wet onmiddellijk
gestraft, de getuigen, die het, voorval zagen
gebeuren en hoorden wat er gezegd, geschol
den of' gedreigd werd. worden onmiddellijk
in 't uiterst geval, n dag na de gebeur
tenis verhoord en de, overtreders ontvan
gen zonder uitstel het hun toekomende. In
Holland, waar het cash down and cash on
delivery minder aangenomen is dan het
credietstelsel, geeft de rechterlijke macht een
crediet van vier tot zes maanden soms
een verlengbaar crediet in verschillende
termijnen. Gewoonlijk loopt zulk een bewijs
van goed vertrouwen op een bankroetje uit,
want na vier of' zes maanden herinnert nie
mand zich meer het rechte van de zaak en
zelfs de politieman is genezen van zijn builen
cji schrammen of' weet ze niet meer van elkaar
te onderkennen, want in het tijdsverloop, dat
tusschen het geval en de behandeling ligt, is
hij in den regel weer in andere conflicten
geweest.
Politie agent in Holland, speciaal te Amster
dam te willen zijn, is een bewijs geven van
christelijken ootmoed zoowel als van
zelf'opoll'erende liefde tot, den naaste. Nergens wordt
een agent zwaarder beleedigd zonder satis
factie te krijgen en nergens moet hij meer
doen voor minder geld daarom heeft bij ook
het recht zich op een min of meer afzonderlijk
standpunt te plaatsen en te zeggen: »ik heb geen
meerdere beschaving noodig. Voor 't beetje
geld dat men mij waard acht. heb ik opvoeding
genoeg en de stad heeft niet noodig trotsch
op mij te zijn. Ik ben slechts agent; ik
breng de zaakjes aan. voor matige provisie
dat, de patroons zoo lang met de uitvoering
talmen gaat, mij verder niet aan.
Amsterdam is bepaald het te huis van den
jenever, die 7.00 sterk is, dat een mondje vol
mij toen ik hem voor't eerst proefde, zes
pas deed achteruitspringen. Daarbij is hij zoo
goedkoop, dat, men voor vijf centen een glas
vol krijgt, waarvoor men te Londen zeker
sixpenee zou moeten betalen. Die goedkoopte
is ongetwijfeld ook oorzaak, dat men zelfs kleine
jongens beschonken ziet. Vooral
Zaterdagsavonds en Zondags ziet men veel knapen, die
zich verbeelden ;/rootf. mrnsrltni te zijn omdat ze
jenever hebben gebruikt die hen
krankzinnigmaakt en sigaren rooken waarvan ze misselijk
worden niet dat de sigaren slecht zijn ol
dat de jenever niet deugt, integendeel beide
zijn gewoonlijk van voortretlVlijke kwaliteit.
Een ' mzer voornaamst e bladen schreef onlangs:
,There. is scarcely a person in Amsterdam
who doesn't take spirits ; even young ladies
in the highest cireles consume tlieir modicum
of gin, wliile small boys of eleven and twelve
years of' age periodieally take their ,nips".
Il: is quite. a common oceurrencc.i'<>r a gent
leman to drink five gla^-ses of Hollands,
before dinner, ostensibly tbr the purpose 01
giving him an appetite, which it certainly
never does."
Ik ben niet in de gelegenheid geweest mij
persoonlijk te overtuigen of' de aristocratische
Amsterdamsche dames jenever drinken ik
wil het liever niet gelooven maar dat er
hoeren zijn die in hun cafévijf bittertjes
pakken vóór zij dineeren, heb ik zelf gezien
meer dan eens, maar die heeren hebben er
dan ook niets tegen dat een werkman er
ntje pakt.