De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1894 27 mei pagina 7

27 mei 1894 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

Na 863 D-E A M STER'D-A M ME R, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Prof. Fruin heeft eervol ontslag als hoogleeraar ontvangen, met dankbetuiging voor ?de door hem gedurende vele jaren bewezen diensten. Een paar weken geleden heeft de heer Jansen ontslag gekregen als Minister ad interim van Buitenlandsche Zaken,_ onder dankbetuiging voor de vele en gewichtige diensten in die betrekking aan Hare Majesteit ?en den lande bewezen." Prof. Fruin is 34 jaar lang professor ge weest en nogal een professor, die zich eenigen naam verworven heeft. Fruin was een sieraad van de Leidsche Universiteit, en toch hij heeft maar eenvoudig »diensten", terwijl Jansen, een scheepsingenieur, als minister van buitenlandsche Zaken, in n maand tijds zoowel aan H. M. de Regentes als aan het land «vele en gewichtige diensten" heeft bewezen. Prof. Fruin, zoo kom ik nu te weten, is iemand ?die lang dienst heeft gedaan en zich bij het verlaten van zijn dienst een getuigschrift van niet al te slecht gedrag heeft verworven, maar Jansen.als Minister van Buitenlandsche Zaken, is een weldoener van H. M. en van ons-volk geweest. Zoo ziet men, dat de Staatscourant een leerrijk blad is. Ze wordt veel te weinig gelezen! Maar en dat is jammer de Staats courant vermeldt niet welke die vele en ge wichtige diensten,door Jansen aan de Regentes en aan het land bewezen, zijn geweest. Heeft Jansen, als van Zuylen indertijd, den vrede van Europa gered? Heeft hij wellicht die tweede reis van kei zer Wilhelm naar Amsterdam voorbereid, en is hij dus te beschouwen als de auteur van een wereldhislorische gebeurtenis, die een man &ls Fruin dus zal mogen opteekenen ? Is het dat dan begrijp ik er al iets van. Ministers van Buitenlandsche zaken als Jansen maken de historie en professors als Fruin schrijven slechts de historie; ?dat is werkelijk een groot verschil. De katholieken zijn toch niet je ware bondgenooten. Ik heb het al meer meenen op te merken, maar nu ben ik er zeker van. Want wat is dat nu voor flauwe hatelijkheid van de Tijd, om »meer licht" te vragen over de eigenlijke oorzaken" van de crisis? Omdat de voorzitter van de Eerste Kamer heeft ge zegd dat die oorzaken nog niet openbaar zijn, moet er daarom in de Tweede Kamer een interpellatie worden gehouden? Laat Van 'Tienhoven de Tijd maar eens inlichten, die weet er toch alles van. En waarom is eigenlijk al die openbaarheid npodig; de Tijd is daar anders ook zoo bar niet mee ingenomen, en dat is verstandig pok, want wij beredderen de zaakjes het best in een onderonsje. Maar ik geloof', dat het de Tijd nergens anders om te doen is, dan om eens aan de groote klok te hangen, dat de oude heer Van Naamen van Eemnes gaarne een slaapje doet in zijn voorzitterstpel, en dat vind ik allemachtig laf, want zij behoeft niet te denken, dat zij hem een voetje zal lichten, laat staan een van haar vriendjes in zijn plaats te krijgen. Daarvoor zijn wij goddank nog veel te liberaal. En als meneer Regout nu eens president werd ; zou die er niet bij indutten ? Ik weet het niet, maar ik zou voor mijzelf niet instaan! Ik mag het Haagsche Dagblad nog wel lezen. Het is wat conservatief, maar een beetje -conservatisme kan geen kwaad, nu van Hou ten in het torentje zit. Ja, ik weet wel, van Houten is de oude Sam niet meer, maar het is toch zaak, met hem wat voorzichtig te zijn, en te zorgen, dat hij niet weder in het radi cale vaarwater kan terugboegseeren. Wijheb ben van Houten I gehad en hebben nu van Houten II, maar als wij ook nog een van Houten III moesten krijgen, dan zou de natie in een raar sopje van een vaarwater terechtkomen. En daarom ben ik blij, dat het Dagblad er is, om in de residentie zelf wat toezicht, op onzen politieken hekken springer te houden. Een _ beleefde waarschuwing krijgt hij nu reeds in een brief, aan het Dagblad uit de Kaap geschreven. Daarin klaagt een zekere meneer Van Citters er over, dat in ons vader land elk bezit langzamerhand minder veilig schijnt te worden, door de onvergefelijke slap heid waarmede het vorig kabinet tegenover het socialisme is opgetreden. Welnu, ook ik vind die slapheid godgeklaagd. Met Kerstmis '92 reeds is het staatsgevaarüjk besluit ge nomen, waarbij de sociaal-democratische partij tot een revolutionaire is verklaard, en eerst nu zullen eindelijk de raddraaiers daarvoor worden terechtgesteld. Dan vind i£ het Dagblad zoo'n eerlijke ?courant. Zii komt er rond voor uit, dat bij ?de vorige Haagsche verkiezing de tragen en staatsgreep in Servië. Koning ALEXANDKR (tot Milan): Als dat maar niet misgaat, Pa!" flauwen. voor het meerendecl hebben behoord tot haar eigen partij. Nu behoeven er ten minste geen doekjes meer om te worden ge wonden, waarom het conservatisme van alle gading zich kant tegen kiesreclituitbreiding. Want het is Klaar, dat indien nog meer woelwaters het kiesrecht krijgen, de partij van het behoud zeker zou worden overstemd. Zij heeft nu al zoo'n toer om te houden wat zij heeft! Eerlijk vind ik het ook van het Daijblad, dat liet niet schermt met woorden en beloften, die later toch niet worden vervuld, maar dat het dadelijk het kind bij zijn naam noemt Door haar weten wij nu ook, dat in de troon rede met een kiesrechthervorming op brecden grondslag niet is bedoeld een breede uitbrei ding van het kiesrecht, maar een hervorming in de breedte, d. w. z. ook van de gemeente raden. Dat is geruststellend, en het verbaast mij, dat de A. llotterdams<-jir>. en andere libe ralen niet dadelijk met die uitlegging voor den dag zijn gekomen. En ten slott'e: het Dagblud kan zoo logisch redeneeren- Liever Turkseh dan paapsch, zeggen rog sommige ketterjagers. Maar dat is niets dan een groot woord. Was het nog: liever boeddhistisch dan paapsch, dan zou ik dat. met het oog op mr. van Houten, kunnen accepteeren. Maar het Dayblnd heeft in godsdienstzaken een scherper inzicht; het raadt zijn stadgenooten aan, om in het belang der hervormde kerk een katliolick te stemmen. Is dat niet logisch ? Waarom ? Dat is mij nog niet recht helder, maar ik ben het Dmjhlnd ook niet. Enfin, ik wou maar zeggen, dat ik het Haagsche Datjblad zoo'n aardig courantje vindt. ITij wilde voorstellen de Nes met glas te overdekken en dan daarvan n Cafe-Chantant enz. enz. te maken, iets, dat op de heele wereld zijn weerga miste. Hadden wij behalve onze kunstverzamelingen zulk een inrichting, men zou er-zeker van kunnen zijn, meende hij, dat geen vreemdeling van het oosten naar het westen of van het westen naar het oosten zou reizen, zonder hier minstens n dag en n nacht te pleisteren. Ik geef het idee voor beter. .18 ton, dat is pi. m. f 4 per hoofd. Als men ieder zijn aandeel eens gaf'! Dan zou, althans n dag, heel Amsterdam wel iets van de Nes hebben !! Amsterdam komt dan toch eindelijk weer in zijn rijke dagen. Een millioen van do gasfabriek en acht ton van de duinwatermaatschappij 't is de moeite waard! Dat zal het volgend jaar een percentage voor de inkomsten-belasting geven, waarvoor ik me zal moeten schamen. Of zullen we die 1^ ton voor iets bijzonders gebruiken ? Als men er eens een beurs van boir.vde, dat zou toch een aardig ding zijn. Een de eeuwen trot seereml monument, ter herinnering aan de concessie-periode, die haar einde is genaderd SI ton!! We zouden er een potje van kunnen maken. rente op rente, om te eeniger tijd, als de stelling Amsterdam eens mocht worden bele gerd, den vijand iets te kunnen aanbieden. dat hem tot, zachtmoedigheid stemt. Ook heb ik al gedacht of we niet met de Vereeniging tot bevordeiiing van het vreemdelingen verkeer ons in betrekking zouden kunnen stellen, om te overwegen of we hier aan de Noordzijde van de stad niet een berg zouden laten maken, 's winters tot beschutting- van de stad en's zo mers tot verfraaiing van de omgeving. Hadden we eenmaal zoo iets, dat zou trekken, geloof ik. Een van mijn kennissen, die evenals ik v.>el belangstelt in de toekomst van de hoofdstad en een krachtige steun is voor de Vereeniging tot bevordering van het Vreem delingenverkeer, had een ander denkbeeld. ?.itmimiuvimimuimmmiimiimiiimiutiiilitdinttititiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMitt Amsterdam bekeken door een Engelschman. Amsterdam is een heerlijke stad, een nige stad voor lieden, die zich tegen een of andere wet, reglement of verordening willen verzetten. Vooral dronkaards en rumoermakers leven er als in het Paradijs, omdat de Politie eigen lijk niet veel te zeggen heeft en daarom zich het meest bezighoudt, met dienstmeisjes, die op verboden tijd kleeden uitslaan of met honden, die zonder muilkorf rondloopen. Er bestaat in Nederland een wet op de openbare dronkenschap maar nergens ziet, men zooveel dronken lieden dan te Am sterdam en de Politie is niet bij machte om ze van de straat te verwij'leren. Heeft een agent, die zijn plicht begrijpt en doet, een beschonkene bij den kraag genomen, en maakt hij in ernst, aanstalten om hem naar een Bureau van Politie te brengen, dan moet hij al naar mate van de buurt waar hij is, zijn testament maken, liet op een loopen zotten of' met een hoog ernstig en wijs gezicht des dronkenmans kraag loslaten. Het publiek te Amsterdam is per se tegen de politie en helpt, de dronken lieden met de meeste bereidwilligheid en zeli'opoHerendste liefde. Waarschijnlijk is het: ,die staat zie toe dat hij niet valle" of het ..iieute dir. morgen m i r" daarvan de oorzaak. In den regel heeft een politie agent van een half uur tot drie kwartier nondig om een gewoon beschonken menseh in te rukken, maar meestal heeft, hij nog een kwartiertje extra noodig om de aan vallen van straatbengels en fatsoenlijke juf frouwen af' te slaan, die, geducht!"; aan 't geen hun vaders of echtgenooten kan overkomen. met, moed en politieveraehting den ongelijken strijd aanvaarden immers een politie ugent bezit, een stok tn een sabel en zij hebben slechts steenen, nagels en scheldwoorden. In Amsterdam is het bepaald een opfVissching en oefening van het geheugen, om bij de rech terlijke behandeling van een of ander standje of straatgeval als getuige te mogen dienen. ]>ij ons te Londen wordt straatschandaal of' een dergelijk vergrijp tegen de wet onmiddellijk gestraft, de getuigen, die het, voorval zagen gebeuren en hoorden wat er gezegd, geschol den of' gedreigd werd. worden onmiddellijk in 't uiterst geval, n dag na de gebeur tenis verhoord en de, overtreders ontvan gen zonder uitstel het hun toekomende. In Holland, waar het cash down and cash on delivery minder aangenomen is dan het credietstelsel, geeft de rechterlijke macht een crediet van vier tot zes maanden soms een verlengbaar crediet in verschillende termijnen. Gewoonlijk loopt zulk een bewijs van goed vertrouwen op een bankroetje uit, want na vier of' zes maanden herinnert nie mand zich meer het rechte van de zaak en zelfs de politieman is genezen van zijn builen cji schrammen of' weet ze niet meer van elkaar te onderkennen, want in het tijdsverloop, dat tusschen het geval en de behandeling ligt, is hij in den regel weer in andere conflicten geweest. Politie agent in Holland, speciaal te Amster dam te willen zijn, is een bewijs geven van christelijken ootmoed zoowel als van zelf'opoll'erende liefde tot, den naaste. Nergens wordt een agent zwaarder beleedigd zonder satis factie te krijgen en nergens moet hij meer doen voor minder geld daarom heeft bij ook het recht zich op een min of meer afzonderlijk standpunt te plaatsen en te zeggen: »ik heb geen meerdere beschaving noodig. Voor 't beetje geld dat men mij waard acht. heb ik opvoeding genoeg en de stad heeft niet noodig trotsch op mij te zijn. Ik ben slechts agent; ik breng de zaakjes aan. voor matige provisie dat, de patroons zoo lang met de uitvoering talmen gaat, mij verder niet aan. Amsterdam is bepaald het te huis van den jenever, die 7.00 sterk is, dat een mondje vol mij toen ik hem voor't eerst proefde, zes pas deed achteruitspringen. Daarbij is hij zoo goedkoop, dat, men voor vijf centen een glas vol krijgt, waarvoor men te Londen zeker sixpenee zou moeten betalen. Die goedkoopte is ongetwijfeld ook oorzaak, dat men zelfs kleine jongens beschonken ziet. Vooral Zaterdagsavonds en Zondags ziet men veel knapen, die zich verbeelden ;/rootf. mrnsrltni te zijn omdat ze jenever hebben gebruikt die hen krankzinnigmaakt en sigaren rooken waarvan ze misselijk worden niet dat de sigaren slecht zijn ol dat de jenever niet deugt, integendeel beide zijn gewoonlijk van voortretlVlijke kwaliteit. Een ' mzer voornaamst e bladen schreef onlangs: ,There. is scarcely a person in Amsterdam who doesn't take spirits ; even young ladies in the highest cireles consume tlieir modicum of gin, wliile small boys of eleven and twelve years of' age periodieally take their ,nips". Il: is quite. a common oceurrencc.i'<>r a gent leman to drink five gla^-ses of Hollands, before dinner, ostensibly tbr the purpose 01 giving him an appetite, which it certainly never does." Ik ben niet in de gelegenheid geweest mij persoonlijk te overtuigen of' de aristocratische Amsterdamsche dames jenever drinken ik wil het liever niet gelooven maar dat er hoeren zijn die in hun cafévijf bittertjes pakken vóór zij dineeren, heb ik zelf gezien meer dan eens, maar die heeren hebben er dan ook niets tegen dat een werkman er ntje pakt.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl