De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1894 10 juni pagina 5

10 juni 1894 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 885 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. ?orde van den dag; men garneert er alles mede, vooral met gepailleteerde tulle. Van de tweede Drawing-room zullen wij niet meer zooveel details meedeelen, als van de eerste, de bijzonderheden gelijken te veel op elkaar. Was bij de vorige de heerschende kleur geel, ditmaal zag men (behalve natuurlijk de d bu'tanten, die bijna zonder uitzondering wit dragen), ook zeer veel andere dames in crème, ivoor, parelwit, met appelbloesemrose, bleek geel en bleek paars, vooral dit laatste. De hertogin van Newcastle had een prachtige combinatie van bleek paars fluweel, satijn en mousseline chiftbn, met zilver borduursel en zilveren sequins; Lady Frederick Bruce droeg bleek.paars met goudbor duursel, paars brokaat en zwart fluweel; Lady Mary Crooke bleek paars met bleek geel brokaat. Er werd weer veel staalborduursel, stalen pampilles, staalfranje en staalpassement gedra gen; dit versierde b. v. prachtig een kleed van changeant blauw en rose, met zwart fluweelen traine de cour. Het meest geroemde costuum was dat van Mrs. Longfleld; brokaat van parelwit en rose chan geant, bestrooid met bouquetten van anjelieren op groote afstanden en gevoerd met rose satijn vormde den sleep; de rok en corsage waren van bleek groen satyn, onregelmatig en fantastisch geborduurd met snoeren gouden sequins; twee 'banden van goudborduursel omkruisten de schou ders. De bouquet was van dezelfde anjelieren als ?het patroon van den sleep. Er waren weer enkelen, die den sleep aan den ?eenen schouder gehecht hadden; of de eene mouw van andere kleur en stof dan de ander; ?of den sleep aan den eenen hoek opgenomen met een bouquet genuanceerde rozen; maar al ?die onregelmatigheden blijven uitzonderingen. * * In de Folies-Bergères te Parijs, geeft men Le réveil d'une Parisienn", waarvan eigenlijk al de aantrekkelijkheid daarin bestaat, dat men een dame ziet wakker worden, een kop chocolade drinken, een partijtje kaart spelen met haar kame nier, opstaan en zich aankleeden, in heel mooie ?en heel elegante kleeren. De lange nachtjapon is van rose plissé, geboord met Mechelsche kant, saut de Ut van wit taf, h jour geborduurd op rose transparant, en gesloten met een enormen strik van mauve taf; de chemise de jour van zijden batist en point d'Angleterre. De kousen zijn zwarte zijde met vleeschkleurige kousebanden het corset gele zijde met point d'Angleterre, de rok van wit satijn met overtrek van zyden mousseline, van onderen ingehaald met strikken van wit lint. Eindelijk de robe d' intérieur; wit satijn met sterren van vonkelende steentjes, tablier van lersche kant, groote lussen van lint, en pli Watteau. De grootste kunst van de actrice is, dat alles vlug en netjes aan te trekken, zonder dat het publiek zich verveelt. # De handel in valsch haar schijnt zeer toe te nemen; de nieuwe kapsels eischen veel gegolfd en gekruld haar, en op den duur kan het daar niet tegen. Zoowel het friseeren als het onduleeren in wavers vaa heet metaal of met kokend water gevuld, doet op den duur het haar af knappen. Ook voor de badplaatsen neemt men wel kapsels van gekruld haar om op het natte eigen haar te leggen. Natuurlek gekruld haar is zeer zeldzaam ; op 60 kilogram haar komt nog geen pond voor; daarentegen is het mooie grijze haar, dat tegenwoordig veel gevraagd wordt, meest altijd natuurlijk gekruld. Maar het kost veel geld, voor mooi wit haar wordt tot 20.000 francs het kilo betaald : het meeste haar in Frankrijk komt uit Auvergne. Het wordt opgemaakt op tulle, chantilly en Alenron ; het laatste is het beste, omdat van dit weefsel het breken van n steek geen enkelen tweeden steek meeneemt. * * * Bisque d'écrevisse. Men weet dat sedert tientallen van jaren de »potage bisque aux crevisses" het beroemde gerecht der cabinets par?mmiiiiiiiuiiiiiwtiimiHitfBniii ?niiiiimiiimiiiiitiiiiiiiimiimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiMiiitiMiiiiuml ?5de Jaargang. 10 Juni 1894. Redacteur RUD. J. LOMAN te Londen. Adres: Myra Lodge, Deronda Road, Herne Hul, Londen S. E. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. lllniiiiimifHii! HiiiiiiimiiMmiiiiHMiiiimiiiiiiiiiinimimmttmm CORRESPONDENTIE. H. Yeth te Delft. Als goede leerboeken kunnen wij ?a aanbevelen: Theorie en Praktijk. Utrecht. Beijers. Das A. B. C. des Schachspiels von Joh. Minckwits (Veit, Leipzig). Van H. Mendes da Costa, alhier. No. 24,". Mat in drie zetten. a b c d e f g h Wit: K el, T el en f4, L hl, P eG: aa, c2 en f3 = 8. Zwart: K d5, T cl, L g6, P a2 en c7; c5. f5 en h3 = 8. ticuliers was, en vandaar ook in andere keukens is afgedaald. Men kende deze soep reeds in de zestiende eeuw, en het recept is niet zoo buiten gewoon als men zou denken. Voor zes tl acht personen laat men veertig kleine kreeften koken, met een kopje consommé, een glas madera, twee uien, wat worteltjes, peter selie, laurierbladeren, thijm, zout, gewone peper en een weinig Cayenne of piment. In plaats van de consomméen de madera zijn ook een paar glazen witte bordeaux voldoende. Als de kreeften gaar zijn, neemt men ze eruit, en giet twee liters consomméof gewone bouillon in de pan, waar mee men alles een half uur laat koken, zorgvul dig de soep afschuimend. Intusschen maakt men de kreeften schoon, houdt het vleesch van de staarten apart, stampt de schalen, scharen, afval, heel fijn in een vijzel, met 125 gram boter en evenveel rijst en de ge kookte groenten, voegt wat bouillon bij dat moes en laat het door een zeef gaan. Deze kreeftenpuree is te dik, men lengt haar aan met de rest van de bouillen, en laat alles in een bain-marie warm worden. De soep is gereed. Om haar te versieren legt men de kreeftenstaarten geheel of gesneden erin; sommige koks vullen ook een kreeftenschaal met vischfarce, of maken balletjes van vischfarce, om die in ieder bord soep te leggen; ook stukjes gebakken brood zijn voldoende. Onhandige koks maken de bisque te scherp, zoodat zij het gehemelte verbrandt, in plaats van het te streelen; dit is verkeerd, toch moet zij altoos de haut gout zijn. E-e Jnaüzonbrn. Auto de fé. G r a n a d a 30 Mei 1894 Een handig apologeet is toch maar een gave des hemels. Door den heer Kuinders heeft het publiek in den Amst. van '() Mei j. 1. kennis kunnen maken met den heer Devivier en diens Apologie des Christendoms. En nu kan het niet geloochend worden dat Devivier, naar de woor den welke de heer Kuinders (waarschijnlijk in vertaling) van hem aanhaalt, de volle waarheid heeft gezegd over de Autos de fé. Maar.... hij vertelt die volle waarheid op zoo'n listige manier dat ieder die niet scherp uit zijn oogen kijkt, en zoo blijkbaar ook de heer Kuinders, met een leugen verrijkt naar huis gaat. Devivier immers zegt, volgens den tekst dien de heer Kuinders geeft: De waarheid is echter, dat een auto-da-féniet bestond in verbranden noch ter dood brengen, maar daarin dat personen, die gebleken waren onschuldig te zijn, werden vrijgesproken, en dat de schuldigen, die berouw hadden getoond, met de Kerk verzoend werden. Wat evenals de priesters bij het toedienen van het H. Sacrament der Biecht, schonk ook deze rechtbank kwijtschelding aan diegent n, die berouw hadden. Alleen de ketters, die hardnekkig in hun ketterij volhardden, en zij wier misdaden gedeel telijk tegen het burgerlijk recht waren, werden aan den wereldlijken rechter overgeleverd. Na deze vrijspraak was de auto-da-fégeëindigd, en verlieten de kerkelijke rechters de plaats." Terecht onderscheidt Devivier dus drie gevallen: Ie waar beschuldigden van ketterij, onschuldig werden bevonden, volgde vrijspraak door de geestelijke rechtbank, de Inkwisitie; 2e waar de aangeklaagde ketters berouw toonden, volgde verzoening met de kerk ; en ;>e maar in dit 3e zit hier juist de heele kwestie »alleen de ketters, die hardnekkig in hun ketterij volhardden, en zij wier misdaden gedeeltelijk tegen het bur gerlijk recht waren, werden aan den wereldlijken rechter overgeleverd;" óók al weer volkomen juist; maar, en dit is jammer, Devivier vergeet een paar kleine, kleine woordjes: deze verstokte Probleem No. 242 is een eierzet, niet ilriezei. Wij hebben nog goede oplossingen van NOS. 240 en 241 te vermelden van W. Albregts, alhier. UIT DE SCHAAKWERELD. De match tusschen Jhr. A. E. v. orcest en N. "W. V. Lennep had 't volgsnde verloop : v. Foreest 1100011 = 4. v. Lennep 0011100 = 3. De maten werd gespeeld in 't V. A. S. Dit is de tweede match tusschen gen. spelers. De eerste werd in 1893 gespeeld en door v. Leimep met 3 tegen l bij 2 remises gewonnen. In de corresp.partij Amsterdam (Wit) v. Klberfeld zijn de volgende zotten geschied: l e4, e5 2 P f 3, P c6 3 L cl, P fti 4 P ga, d5 5 eda:. P a5 6Lb5f, cö7 dcö:, bjö: 8 L e2, hG 9 P f3, e4 10 P c5, D c7 11 dé, L d6 12 L d2, 0-0 13 0-0, P b7 14 f4, ca 15 L c3, P do 1G D cl, fG 17 P gü, T d8 18 L c4, L eC 19 L da:, L d5: 20 D e3, L f7. De Ned. Schaakbond schrijl'c wedstrijden met afen aanspel uit op de volgende datums: Amsterdam !) en 1U Juni, CaféKoode Leeuw, Vijgendam. Aanvang Zaterdagavond 8 nur. 's-Gravcnhage Zondag 17 Juni, Zuid-Hollandscb Koffiehuis. Aanvang 's morgens 10 uur. Groningen Zondag 24 Juni, Huis de Beurs. Torn bola wedstrijd te 2 uur, 'a avonds simultaanseance door den Bondssecretaris. De jaarl. algemeene vergadering en grooto wed strijd zal dit jaar den eersten of t\veeden Zondag in Augustus te liütterdam een aanvang nemen. In de corresp.partijen tusscheu Parijs en St. Peters burg zijn de volgende zotten gedaan. EVAXSGAilBIET. St. Peterburg. Parijs. l el 2 P f3 3 L ei 4 1)4 5 c3 6 0-0 7 d4 8 D 1)3 J) de5: ca P c L c5 L b4: L a5 de L d? D e7 de5: dl OPENING. Parijs. St. Petersburg. l d4 (15 t'6 2 P 13 3 e3 4 et 5 P e3 6 D 1)3 7 P e5 8 L d3 9 P d3 10 P e2 P L g4 c e6 D e7 L f5 L d3: P bd7 ketters werden aan den wereldlijken rechter overgeleverd ... OM LEVEND VEBRRAND TE \VOKDEK, hetgeen onmiddellijk ter plaatse gebeurde. n hiermee is de kwestie nu eigenlijk al uit. Of de sluwe Devivier er de woorden »en zy wier misdaden gedeeltelijk tegen het burgerlijk recht waren" nu nog tusschenschuift, doet niets ter zake; in een tyd toen er nog geen sprake was van scherpe scheiding tusschen Kerk en Staat, was een vergrijp tegen den godsdienst al heel gauw een vergrijp tegen de maatschappij. En dat in laatste instantie overleveren van den tot den brandstapel veroordeelden ketter aan de wereldlijke overheid, was ook een formaliteit; degenen die de doodstraf voltrokken, konden toch moeielijk priesters zijn. Nu nog een opmerking over het woord »auto de fé". De heer Kuinders tracht dit woord eerst in het Latijn over te zetten, en daarop dit door hem zelf geconjectureerde Latijn in zijn geest te vertalen; waarlijk toch al te avontuurlijk. Het Spaansch zal nog wel uit het Spaansch dienen verklaard te worden. Auto" nu in het Spaansch beteekent »akte" in den juridischen zin; »los autos" zijn dan ook de akten van een geding, de processtukken. »Auto" in het enkel voud en zonder toevoeging van andere woor den, beteekent echter speciaal de beslissing, de uitspraak van het »Juzgado", dat is ongeveer ons kantongerecht; als zijnde »de akte par excel lence" die door deze lagere rechtbank wordt opgesteld. Het spaansche »fé" heeft, evenals het Latijnsche »fides", twee beteekenissen, die van >4rouw", en die van »geloof". Tegenwoordig nu wordt de term »auto de fé" nog algemeen gebruikt, maar beteekent niets anders als »akte van trouw, ten overstaan van een Notaris verleden", dat is dus »notarieële akte"; niets meer of minder. Het ouderwetsche en verouderde »auto de fé" beteekent f. echter ^beslissing, uitspraak van geloof, gegeven door de Inkwisitie, de geestelijke recht bank ad hoc". En nu zegt Devivier volkomen terecht. De waarheid is echter, dat een autoda-féniet bestond in verbranden noch ter dood brengen ;" inderdaad, de auto da féwas enkel een ge.'oofsbeslissing. Maar.... deze geloofsbeslissing kan zijn of een vrijspraak, of een ver giffenis, of, als het geen der beide voorgaande was, dan was het een veroordeeling tot den brand stapel, in levenden lijve, mei, huid en haar, stante pede, en ad majorem Dei gloriam. En zóó kwam het dat het woord auto de fé, dat drie beteekenissen kon hebben, langzamerhand in den volksmond van alle landen, Spanje inbegre pen, vereenzelvigd werd met die ne en vreeselijkste die het hebben kon en ook menigmaal had. Ue vorm auto da fé, waaronder het buiten Spanje bekend is, is echter fautief; het woord is auto de fé. It. Uit een oude preek van de zesde eeuw. Le Règne de l'Argent van Anatole LeroyBeaulieu, waarvan Socius spreekt in zijn voorlaatst artikel, herinnerde mij aan een homelie van een Syrisch geestelijke der zesde eeuw, Mar Jakob. Ze is interessant genoeg, om er iets uit mee te deelen. »Arm en nederig is Jezus gekomen en heeft de armen zalig gesproken. Arm en gering waren ook zijn apostelen, wier geloof de wereld voor hun meester heeft veroverd. Met nijdige oogen zag Satan het aan, dat der goden tempels ineenstort ten, hun beelden vielen en hun onmacht bleek. liet scheen, dat zijn rijk uithad. »Ten einde raad wendt Satan zich tot de dwa ling, de moeder der ijdelheid, die hij zijn zuster noemt. Zij zal hem zeggen, wat hij moet doen, om de verloren heerschappij te herwinnen. «Laten we in de wereld invoeren de liefde tot het geld, die zal al de terneergeworpen goden wreken en ons rijk herstellen. Ook de Christenen zullen verliefd worden op het geld, en aan die liefde zal hun geloot' sterven. In den boezem der Kerk zal Mammon de begeerlijkheid wekken, den De wijze, waarop 't Parijsche comitéde beide ope ningen behandelt, heeft Tschigorine op 't idee ge bracht dat zijn oude antagonist Alapiue achter de schermen aan de l-'ransche zijde meehelpt. T.-chigorine heeft daarop onmiddellijk zijn medewerking ge staakt en als voorwaarde gesteld dat Alpine 2000 fr aan den inleg van 't Parijsche comitézal toevoegen. Alleen onder die condite is hij bereid verder te spe len, 't Blijkt achterna dat Tsehigorine's achterdocht geheel ongegrond is geweest, want Alapine was, zoo als later is gebleken, tijdens de onderhandelingen over de te kiezen openingszetten, niet te Parijs aan wezig, ja men beweert zelfs dat hij zich op dat oogenblik te St. Petersburg bevond! 't Is te hopen dat deze persoonlijke veete geen verdere stoornis in deze overjgens vreedzame match zal. te weeg brengen. De openingen voorspellen een interi Vessant gevecht. De match tussehen Steinitz en Lasker, die gedu rende ruim twee maanden de schaakgemoederen der geheele wereld in spanning hield, eindigde, zooals te verwachten was, met een beslissende nederlaag voor Steiuitz. Opmerkelijk is 't, dat do oindrichting na genoeg dezelfde is als de indertijd even gewichtige match tusschen Steinitz en Zukertort in 18:0. Stei nitz won toen 10, Zukertort 5 partijen, bij 5 remises, dus slechts een remise verschil. Hoewel wij Lasker's overwinning geenszins willen verkleinen, zoo moeten wij toch opmerken, dat van 't oogenblik af dat Sieimtz zijn bizarre opening vaarwel zeide, de strijd met steeds wisselend geluk gevoerd werd. Aan Lasker komt eehter de eer toe dat hij de eerste i^ geweest, die Steinitz van de onsoliditeit van zijn verdediging der llny Lopez overtuigd heeft. Tot nog toe had Steini'üiu zijn groote matchen met zijn verdediging tamelijk succes. Van de drie partijen, die wij ons herinneren, won hij ren van Gunsberg en won en verloor hij een tegen Tschigorine. Dat 't spel van Steinitz, die reeds tweemaal door een lichte attaque van beroerte is getroffen, niet meer zoo krachtig en vlekkeloos is als tijdens zijn historische matchen met prof. Anderssen, lilackburne en Zukertort, mag waar lijk geen verwondering haren. Men staat eerder ver baasd over 't feit, dat hij onder deze omstandigheden op 't laatst nog zulk een geweldigen weerstand heeft weten te bieden. Dat hij, in plaats van op zijn wel verdiende laiiweren te gaan rusten, op bijna GOjarigen leeftijd met den sterksten der jongere spelers, die jeugd en oefening op hem voor had, een dergelijken strijd ondernam, is op zichzelf een ridderlijke daad. Dat Steinitz, na 2G jaren 't schaakkampioenschap der wereld, tegenover de grootste meesters van zijn tijd dorst naar goud, die haar zal doen verkwijnen. De oude goden liggen voor altijd in het stof, maar spoedig zullen koningen en priesters zich buigen voor Mammon, den god der goden. »Toen Jezus en zijne discipelen de afgoderij uitroeiden, bleef de ergste van alle afgoden, de gierigheid, leven in Judas Iskarioth en zijn na geslacht is grooter dan dat van de elf andere apostelen tezaam. Niemand kan twee heeren dienen, God en Mammon te gelijk, zoo heeft Jezus gesproken, maar hij heeft daarmee ook gezegd, dat Mammon werkelijk heerscht, en goddelijke macht bezit over de menscheu, die hem dienen. Nietig gebleven zijn de goden der heidenen, maar het geld is en blijft een macht, die haar slaven bedwelmt. Geen afgod kan met God vergeleken worden, dan Mammon alleen, wien tegenwoordig heel de wereld dient. »De liefde tot het geld is de opstanding der heidensche afgoderij. Mammon leeft en regeert. Waar een priester het sacrament bedient, een monnik preekt en bedelt of een veroveraar plun dert, viert Satan het feest van zijn opstanding." In dien geest sprak en schreef iemand in het Oosten, dertien eeuwen geleden. Maar aan onze moderne democratie als oorzaak der plutocratie, daaraan dacht hij nog niet. Leeuwarden. Dr. T. J. DE BOER. De Van Speijk's weezen. In Amsterdam let men er zoo niet op. Men ziet ze pok bijna niet door de drukte en de veelkleurigheid in de groote stad. Maar op een stil plaatsje, zoo een echt plattelands stadje als Wageningen, daar ziet men ze gauw, vooral op feestdagen. Met Pinkster wandelde er een door 't stadje; de groote menschen bleven staan en keken hem achterna; de kleine hadden grooten lust hem uit te lachen tot ze wisten, dat het een wees was. Maar pa, wat is nu eigenlijk een wees?" »Wel jongen zei z'n zusje, weet je dat niet; dat zijn kindertjes van meneer Van 't Lindenhout, waarvan in de krant staat, dat ze zooveel ransel en zoo weinig eten krijgen." Zus werd hier gauw terecht gewezen en er werd een verhaal gegeven over de Van Speijk's weezen. >;Maar, als die kinders dan, behalve hun vader en moeder, nog zooveel missen, waarom moeten ze dan in zulke gekke pakjes over straat loopen V" »Ja, jongen! dat lijkt ons nu wel erg mal, maar de heeren, die dat bepalen, denken daar zoo niet aan. Die hebben het natuurlijk veel te druk met andere dingen, 't Schijnt bovendien een algemeene gewoonte om weezen in carnavals pakjes te kleeden. In Middelburg b.v. heb je twee soorten, die kenbaar zijn aan de kraagjes van hun buis. De burgerweezen dragen eengroen kraagje, de »arme" weezen een rood !" »Als u dan eens aan die heeren een brief schreef, pa." »Ik ken die heeren niet, maar weet je wat ik zal doen: 'k zal een brief sturen aan 'tAmsterdamsch weekblad, dan kunnen de heeren mis schien ons gesprek lezen. En als dan andere kranten er ook eens een berichtje over schrijven. krijgen die arme stakkerts misschien wel be hoorlijke pakjes." «Dat hoop ik, pa." AVageningen, Pinkster '94. VAX DEN Brsscire. Reclames. 40 cents per regel. Smaakvolle Meiibileering. HUIZEN, VILLA'S, APPARTEMENTEN. YOS & LE GKAND, Kalverstraat. Magazijn KEI/ERSHOF", Nienwendgk 196. Zij den stoffen. Grootste sorteering zwarte en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des sins en kleuren steeds voorhanden. SCHADE & OLDENKOTT. roemrijk verdedigd te hebben, eindelijk als een kloek strijder op 't bed van eer sneuvelt, zal aan zijn grooten naam, en later aan zijn nagedachtenis (even min als bij Zukertort 't geval was) geeu de minste afbreuk doen. Wij hebben van Laskcr vanaf zijn eer ste optreden, steeds de hoogste verwachtingen ge koesterd en deze ook openlijk verkondigd, toch }>e< twijfelen wij zeer of 't hem zal gelukken gedurende 28 jaren onafgebroken den hoogsten zetel van 't scliakersrijk te handhaven. Dat enkelen hem spoedig zijn hoogen rang zullen betwis'en, daarvan kan men zeker zijn. lleeds nu gaat 't gerucht, dat Steinitz een revanche eiscut en liefst nog in dit jaar l Uitdagingen uit Neurenberg en St. Petersburg zullen niet lang uitblijven. Nu echter is de beurt aan Lasker om condities te stellen! Op pag. G vindt men het portret van den beroem den schaker. De onderstaande positie deed zich voor in een partij onlan"s te Vent tic gespeeld. l a b c Wit aan den zet beslecht 't pleit nu op de vol gende schitterende wi^ze. l 1) :ü! L o5 4 T c*: t K e7 2 I) b8:üL 1)8 5 T 18: K f8: 3 T i-1 e6 6 gf3: en wint.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl